PVE. Harde eisen. Zie Bijlage 2 2. Gegeven in college THIN. Bouwbesluit

Transcriptie

1 WH12B1 Sabop B Rosa Ferreira Marieke Bakker Kees den Hollander Remco Heimeriks Gerben van Dijk Jesse Groenen Tommy Groen Jaap Aartman Rick Dotinga Mike Cupedo Sam Gareman 13

2 Inleiding SABOP is een afkorting die staat voor: Stakeholder Analyse Binnen Ontwerp Proces. Door het schrijven van SABOP wordt er een uitgebreid PVE opgesteld en wordt er uiteindelijk een eindconcept gerealiseerd op papier. De groepsleden focussen op harde en zachte eisen. Harde eisen, zoals verversingslucht, het arbotechnische gedeelte, de EPC-waarde en het gedeelte van de brandweer, zijn te vinden in het bouwbesluit. Bij de zachte eisen focust de groep meer op het klimaat, het beheer en bijvoorbeeld de kosten van de installatie. Nadat alle eisen en wensen van de belanghebbende zijn vastgesteld, worden er concepten opgesteld op basis van de Principe schema s uit ISSO 43. En wordt het eindconcept verder toegelicht. 1

3 Inhoudsopgave Inleiding... 1 PVE... 3 Harde eisen... 3 Zachte eisen... 4 EPVarianten... 5 Conclusie EPVarianten... 5 ISSO 43 Principeschema... 6 Energiebalans... 7 Conclusie... 9 Bronnen Bijlage 1: EPVarianten en Principeschema Bijlage 2: Berekening verversingsvoud Bijlage 3: van Dhr. Kras

4 PVE Harde eisen Het PvE is onder te verdelen in een aantal harde eisen die vast staan zoals het bouwbesluit en Ondernemingraad van een gemeente. Naast de harde eisen zijn er ook zachte eisen zoals kosten, onderhoud, design en gebruikers. De lucht verversing n van een gebouw is een harde eis die in het bouwbesluit is terug te vinden. Aan de maximale EPC (Energie Prestatie Coëfficiënt) waarde van 0.6 dient het gebouw te voldoen. Deze is wettelijk vastgesteld om de energiezuinigheid en leefbaarheid van een gebouw te bepalen. Het gebouw moet voldoen aan de te behalen verversingvoud en temperaturen, deze varieëren in de zomer en winter. Ook moet er rekening worden gehouden met het stadsbeeld. Wat wil een bepaalde stad of gemeente uitstralen? Voorbeelden hiervan zijn: groene gebouwen of woningen in de stijl van jaren geleden. Vervolgens dient er ook rekening te worden gehouden met de brandweer, dit is vooral voor de architect van belang. Denk aan vluchtroutes. De installatie moet een goede brandveiligheid hebben, hier komt de luchtverversing n van het bouwbesluit weer terug. Harde eisen Vast/variabel Bouwbesluit 1. Verversing van n=1,57 1 Vast 2. Maximale EPC van 0.6 Vast Ondernemingsraad 3. Maximale zomer temperatuur is 40 graden 2 4. De maximale tempratuur van 40 graden word maximaal 100 uur per jaar behaald 2 5. Luchtsnelheid in de zomer max 0,25 m/s 6. Maximale luchtvochtigheid in de zomer 70% 7. Minimale temperatuur in de winter is 12 graden 8. De minimale tempratuur 12 graden word maximaal 100 uur per jaar behaald 9. De luchtsnelheid in de winter is max 0,15 m/s 10. Gebouw/installatie moet in het stadsbeeld passen Vast Brandweer 11. De brandveiligheid moet worden gewaarborgd Vast 12. Luchtverversing van minstens n=2 Vast Bron 3 1 Zie Bijlage 2 2 Gegeven in college THIN 3 Bouwbesluit 3

5 Zachte eisen In de zachte eisen zullen vooral de belanghebbende van een gebouw terug te zien zijn ( de opdrachtgever, de architect en tenslotte de uiteindelijke gebruiker). De opdrachtgever wil een zo laag mogelijk kostende installatie plaatsen die lang meegaat; ook wil de opdrachtgever weinig geld kwijt zijn aan de onderhoudskosten hiervan. De Architect wil het gebouw een bepaalde uitstraling gegeven, de installatie mag de uitstraling niet verhinderen; ditzelfde geldt voor het interieur. De eigenaar wil graag een goed binnenklimaat hebben voor het gebouw. Als laatste de wensen van de uiteindelijke gebruikers, zij willen over het algemeen een snel en eenvoudig klimaat hebben. Zachte eisen Opdrachtgever De kosten van de installatie mogen niet boven gemiddeld zijn De onderhoudskosten mogen niet boven gemiddeld zijn De installatie moet minstens 20 jaar mee gaan Onderhoud aan de verwarmingsinstallatie vind maximaal 1 keer per jaar plaats Onderhoud aan het ventilatiesysteem vind maximaal 2 keer per jaar plaats Architect De installatie mag het uiterlijk van het gebouw niet verminderen De installatie mag het uiterlijk van het interieur niet verminderen De verwarmingselementen mogen geen storende factor zijn in de omgeving Zo min mogelijk van verwarming installatie mag zichtbaar zijn Zo min mogelijk van het ventilatiesysteem mag zichtbaar zijn Eigenaar Storingen aan het verwarmingssysteem kunnen binnen 24 uur worden verholpen Storingen aan het ventilatiesysteem kunnen binnen 24 uur worden verholpen Binnenklimaat moet minstens redelijk zijn aan de hand van EP-Varianten Bewoners De temperatuur moet ten allen tijden tussen 15 en 25 graden zijn De temperatuur tussen 10 en 25 graden moet zelf te regelen zijn De gewenste temperatuur moet binnen 60 minuten worden bereikt Het temperatuursysteem moet eenvoudig te bedienen zijn Het ventilatiesysteem mag niet meer dan 20 decibel produceren Het verwarmingssysteem mag niet meer dan 20 decibel produceren /variabel 4

6 EPVarianten Met het programma EPvarianten is het mogelijk om de EPC waarde te bepalen van het gebouw. Door het invullen van verschillende bouwspecificaties en systemen wordt er door het programma een benadering van de EPC waarde van het gebouw berekend. De maximale EPC waarde is wettelijk vastgelegd in het bouwbesluit, in tabel 3.29 is aangeduid dat de maximale EPC waarde voor woongebouwen 0.6 is. De twee systemen die het meeste invloed op de EPC waarde hebben, zijn de warmtewinning en ventilatie door bij warmte winning te kiezen voor een HR-107 of een Aquifer heeft dat een gunstige invloed op de EPC waarde, een nadeel is wel dat de kosten hoog zijn. Bij de ventilatie is het mogelijk om de warmte die mechanisch wordt afgevoerd tot wel 85% terug te winnen. Het ventilatie systeem is goedkoper dan een Aquifer en het zelfde resultaat wordt behaald. In de bijlage zijn de resultaten te vinden van het programma. Conclusie EPVarianten De klimaat installatie die naar boven is gekomen na het invullen van het programma EP-varianten is A7.1. De omschrijving hiervan bedraagt verwarmde ventilatielucht d.m.v. radiatoren. Het gebouw wordt dus d.m.v. stralingswarmte opgewarmd en heeft geen koeling. We zijn uitgegaan van een interne warmte last van (15W/m2) 4. De warmte opwekking wordt door middel van een HR- 107 gedaan met een warmte terugwinning systeem van 85% en met een ventilatievoud van N=4. Het warmtapwater punt wordt afgetapt d.m.v. een HR combi ketel.3 Op het dak zal 200m2 pv cel voor energie opwekking en 20m2 zonnecollector voor warmwater geinstalleerd zijn. Al deze componenten geeft een totale EPC waarde van 0,6 en een kosten van (273,82 E/m2GO) 4 Mail van Dhr. Kras zie bijlage 3 5

7 ISSO 43 Principeschema Uit het programma EPVarianten is gebleken dat principe A7.1 uit ISSO43 het best is toe te passen. De belangrijkste elementen uit schema A7.1 (Figuur 29 uit ISSO43) zijn 1. Radiator 2. CV-leidingen 3. Verlichtingsarmatuur 4. Toevoer kanaal 5. Geluiddemper 6. Afzuigventilator 7. Luchtfilter 8. Warmtewiel 9. Kleppenselectie 10. Buitenluchtrooster 11. Toevoerventilator 12. Verwarmingsbatterij 13. Lucht inblaasrooster 14. Ketel Er word in dit principe gebruikgemaakt van radiatoren en mechanische ventilatie. Dit is van groot belang omdat op deze manier warmte terug winning, door middel van een warmtewiel kan worden toegepast. Aan de hand van dit principeschema zal ook een energiebalans worden opgesteld om zo het vermogen van de verschillende elementen te kunnen berekenen. 6

8 Energiebalans Zomerbalans Formule : Φ w=φ v*ρl*cl*δt Verschillende gegevens staan vast dat is ρ en de C. Φ w is te bereken door de oppervlakte te vermenigvuldigen met de interne warmtelast. Φ v is te bereken door de inhoud te vermenigvuldigen met de verversingsvoud. Door al deze gegevens in te vullen kan je Δt berekenen. Φ w = Φ v = 1, Interne warmtelast x oppervlakte (Verversingsvoud x oppervlakte x hoogte) / uur in seconde Uit de berekening kan worden afgeleid dat de Δt = 3,2 C. De uiteindelijke temperatuur in de kamer wordt dan 28+3,2=31,2 7

9 Winterbalans Vermogen radiator = transmissieverlies x oppervlakte = 55 x = 815,9 kw Vermogen luchtverwarming Berekening terugwinning warmte = η x Δt = 0.85 x (20--10) = 25,5 Toevoerlucht naar luchtverwarming = Buitenlucht temperatuur + terugwinning warmtewiel = ,5 = 15,5 Φw = Φv ρl Cl Δt 1, Φw = ( ) 1, (20 15,5) 3600 Φw = ,11 W Φw = 104,7 kw Het totale te leveren vermogen om de temperatuur te regelen naar 20 bedraagt 815,9 kw + 104,7 kw, dat maakt samen 920,6 kw. 8

10 Conclusie Om een passend advies te kunnen geven moet het duidelijk zijn wat de verschillende betrokkenen wensen en eisen. In het begin van dit rapport is uitgebreid aandacht besteed aan de eisen. Aan de hand van deze zachte eisen, de harde eisen en het programma EPVarianten, zijn we in het principeschema van ISSO 43 op de installatie A7.1 gekomen. Deze installatie stelt alle betrokkenen tevreden in hun eisen en wensen. Er is gezocht om het binnenklimaat te verbeteren alleen financieel is het niet rendabel om het te doen. De kosten zouden met een factor 3 toenemen. 9

11 Bronnen DRS. R. Winter ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid 2013 Bouwbesluit Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden, 2011 Studiewijzer De Haagsche Hogeschool 2013 Mail Dhr. Kras 2013 Koninkrijk der Nederlanden (2011). Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden. Hoofdstuk 5 Technische bouwvoorschriften uit het oogpunt van energiezuinigheid en milieu, nieuwbouw, artikel 5.2.Den Haag: Sdu uitgevers. 10

12 Bijlage 1: EPVarianten en Principeschema 11

13 Bijlage 2: Berekening verversingsvoud lengte (m) breedte (m) hoogte (m) vierkante m kubieke m Aantal verdiepingen Totaal vierkante m totaal kubieke m bgg 27,33 22,36 3,00 611, , , ,30 1ste 27,61 22,36 3,00 617, , , , ,61 22,36 3,00 617, , , , ,61 22,36 3,00 617, , , , ,61 22,36 3,00 617, , , ,08 dak 27,61 22,36 617,36 0, ,36 0, , ,11 minimale luchtverversing 0,9 dm3/s 3,24 m3/h Totaal vierkante m luchtverversing Totaal bgg 611,10 3, ,96 1ste 617,36 3, , ,16 3, , ,39 3, , ,36 3, ,25 Totaal ,60 m3/h 112 personen 112 wc 112 badkamer 12 dm3/s 7 dm3/s 14 dm3/s 4838,4 m3/h 2822,4 m3/h 5644,8 m3/h 21772,8 extra , keukens 21 dm3/s 8467,2 m3/h ventilatievoud 1, x

14 Bijlage 3: van Dhr. Kras Kras, M.N.M. wo :42 Aan: Gareman, S.J.W. ( ); neem maar ongeveer 8 W/m2 voor de verlichting. interne warmtelast = 15 W/m2, dat staat Nota Bene in de SABOP opdracht op BB. Voor die *** moet je gebouwfunctie kantoor kiezen, dat staat ook in de opdracht en heb ik in het college genoemd. Lukt het zo? Groet, Maurice Kras ing. M.N.M. Kras MScMC Coördinator Ad Projectleider Techniek, Docent Werktuigbouwkunde en Ad Projectleider Techniek Academie TIS Delft, kamer