Inleiding van de bevalling

Transcriptie

1 Inleiding van de bevalling 1

2 Inleiding van de bevalling Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Inhoudsopgave 2 Waarom wordt een bevalling ingeleid? 2 Voorbereiding 3 Wanneer is een inleiding mogelijk? 3 Als de baarmoedermond onrijp is 3 Rijp maken van de baarmoedermond (primen) 3 Rijpe baarmoedermond 4 Hoe verloopt de bevalling verder? 4 Na de bevalling 5 Risico's en complicaties 5 Alternatieven 5 Verklarende woordenlijst 5 Tot slot 6 Belangrijke telefoonnummers 6 Je bevalling wordt binnenkort ingeleid. Dat betekent dat deze kunstmatig op gang wordt gebracht. Hiervoor krijg je medicijnen die de weeën opwekken. Een ingeleide bevalling vindt altijd plaats in het ziekenhuis. Een verloskundige of arts-assistent begeleidt je, onder verantwoording van een gynaecoloog. Als je na de bevalling naar huis mag, neemt jouw eigen verloskundige de zorg over. Deze folder bevat algemene informatie over een ingeleide bevalling. Waarom wordt een bevalling ingeleid? Het inleiden van een bevalling wordt meestal geadviseerd als de gynaecoloog denkt dat de situatie voor jouw kind buiten de baarmoeder gunstiger is dan daarin. De bevalling wordt opgewekt wanneer de toestand van jouw kind nog goed is en het naar verwachting een normale bevalling kan doorstaan. Ook ernstige klachten bij jou kunnen een reden zijn voor het inleiden van de bevalling. Enkele vaak voorkomende redenen voor een inleiding zijn: over tijd zijn, langdurig gebroken vliezen, groeivertraging bij jouw kind, een verhoogde bloeddruk en een achteruitgang van werking van de moederkoek (placenta). Over tijd zijn Als je twee weken na de uitgerekende datum niet bevallen bent, heet dat 'over tijd zijn'. De medische term hiervoor is serotiniteit. De zwangerschapsduur bedraagt dan 42 weken. In dit geval wordt de bevalling ingeleid. Meer informatie vind je in de folder Serotiniteit. Langdurig gebroken vliezen Het breken van de vliezen is het eerste teken dat de bevalling begint. Als de vliezen langer dan 24 uur gebroken zijn, spreekt men van langdurig gebroken vliezen. De bevalling kan dan alsnog uit zichzelf op gang komen. Bij langdurig gebroken vliezen is het verstandig je temperatuur op te nemen. Is die hoger dan 38 C, dan moet je contact opnemen met jouw verloskundige of gynaecoloog. Als de vliezen langer dan twee dagen gebroken zijn na een voldragen zwangerschap, is de kans klein dat de weeën nog spontaan op gang komen. Een inleiding wordt geadviseerd zodra de vliezen 48 uur zijn gebroken. Dit is afhankelijk van jouw conditie en dat er geen complicaties zijn. 2

3 Als de vliezen voor de 37 e week zwangerschap breken, wordt vaak langer gewacht zolang er geen tekenen van een infectie zijn. Groeivertraging van jouw kind Het kan zijn dat de verloskundige of gynaecoloog vindt dat jouw kind aan de kleine kant is. Een echo biedt dan uitsluitsel. Weinig vruchtwater kan ook duiden op een (te) klein kind. Met behulp van regelmatige echo's wordt de groei van jouw kind gecontroleerd. Als het nodig is, wordt zijn/haar conditie gecontroleerd met een cardiotocogram (CTG). Als de gynaecoloog van mening is dat jouw kind onvoldoende groeit of dat zijn/haar conditie achteruit dreigt te gaan, dan kan een inleiding geadviseerd worden. Achteruitgang van de werking van de moederkoek Een kind krijgt voeding en zuurstof via de moederkoek (placenta). Wanneer je bijvoorbeeld een te hoge bloeddruk of suikerziekte hebt, dan kan de moederkoek minder gaan functioneren. Als de gynaecoloog op een gegeven moment vindt dat het beter is voor jouw kind om geboren te worden, dan is een inleiding noodzakelijk. Andere redenen Er zijn nog andere redenen waarom geadviseerd kan worden om een bevalling in te leiden. Denk hierbij aan het verloop van een vorige bevalling of andere bijkomende problemen tijdens je huidige zwangerschap. Voorbereiding Om te beoordelen of een bevalling op gang kan worden gebracht, vindt een inwendig onderzoek plaats. Je wordt ingeleid op een verloskamer. Over het algemeen moet je hier hetzelfde mee naartoe nemen als naar een gewone bevalling: kleding voor jezelf (voor tijdens en na de bevalling), toiletartikelen, babykleertjes, een babymutsje en een babystoeltje, bijvoorbeeld een Maxi Cosi. Ook is het verstandig iets ter ontspanning en tijdverdrijf mee te nemen. In de eerste uren heb je soms nog niet zoveel weeën. Wat afleiding, naast de aanwezige televisie, kan dan plezierig zijn. Wanneer is een inleiding mogelijk? Een inleiding kan pas zodra de baarmoedermond (al een beetje) open en verweekt is. Verloskundigen en gynaecologen noemen dat 'rijpheid'. Een onrijpe baarmoedermond is nog lang en voelt stevig aan. Dit wordt een staande portio genoemd (portio is het medische woord voor baarmoedermond). Meestal is hierbij nog geen sprake van ontsluiting. Een rijpe baarmoedermond is over het algemeen korter. Er wordt dan gesproken over een verstreken portio. Deze voelt weker aan en vaak is er al wat sprake van ontsluiting. In dat geval kan een inleiding afgesproken worden. Als de baarmoedermond onrijp is Als de baarmoedermond onrijp is, maar er toch een dwingende reden is om de bevalling op gang te brengen, kan besloten worden de baarmoedermond 'rijp' te maken. De medische term hiervoor is 'primen' (Engels voor voorbereiden). Rijp maken van de baarmoedermond (primen) De meest toegepaste methode is het inbrengen van een vaginale tablet in de vagina (schede) dicht bij de baarmoedermond. De tabletten bevatten hormonen die de rijpheid van de baarmoedermond bevorderen. Het inbrengen gebeurt via een vaginaal toucher (het voelen met de vingers in de vagina). 3

4 Dit is normaal gesproken niet pijnlijk, hoewel inwendig onderzoek onprettig kan zijn. Deze procedure wordt indien nodig drie keer per dag, om de vier uur herhaald. Voor en na het inbrengen van een tablet wordt de conditie van jouw kind gecontroleerd met behulp van een CTG. Naast de vaginale tabletten kan in bepaalde situaties ook worden gekozen voor het gebruik van een ballonkatheter. Het inbrengen hiervan gebeurt tijdens een inwendig onderzoek. Meestal is het nodig dit met behulp van een spreider (speculum) te doen, om de hulpverlener een beter zicht te geven op de baarmoedermond. Na afloop Vaak ontstaan na het inbrengen harde buiken. Dit zijn meestal nog geen weeën. Hiervan wordt pas gesproken als ontsluiting ontstaat. Soms gaan harde buiken wel over in weeën en komt de bevalling op gang. Na het inbrengen van de tablet en het controle CTG word je opgenomen op Fam. Hier worden de volgende giften van de vaginale tablet ingebracht. Wanneer voldoende ontsluiting is om vliezen te breken ga je weer terug naar de verloskamers voor de bevalling. Rijpe baarmoedermond Is de baarmoedermond voldoende gerijpt (spontaan, door vaginale tablet of de ballonkatheter), dan kunnen de weeën op gang worden gebracht. Het opwekken van de weeën Om weeën op gang te brengen, wordt geprobeerd de vliezen te breken (amniotomie). Als dit niet werkt, krijg je een infuus met medicijnen. Hierbij wordt een naaldje in een bloedvat van je hand of onderarm ingebracht. Daarop wordt een dun slangetje aangesloten. Via een pompje krijg je het medicijn Syntocinon (kunstmatige oxytocine) toegediend om de weeën op gang te brengen. De dosering wordt stapsgewijs verhoogd. Geleidelijk beginnen dan de weeën. Controle van jouw kind en de weeën De conditie van jouw kind wordt gecontroleerd met een CTG. Dit gebeurt uitwendig, via de buik. Als dit mogelijk is, wordt na het breken van de vliezen een draadje (schedelelektrode) op het hoofd van jouw kind vastgemaakt om zijn/haar hartslag te registreren. Deze elektrode wordt ingebracht tijdens een inwendig onderzoek. Een band om je buik registreert de weeën. In sommige gevallen wordt een dun slangetje (drukkatheter) in je baarmoeder ingebracht. Hoe verloopt de bevalling verder? Nadat de inleiding gestart is, is het verloop in principe hetzelfde als tijdens een 'normale' bevalling. Dit betekent dat de weeën langzaam heviger en pijnlijker worden. Over het algemeen heb je de vrijheid om de weeën op je eigen manier op te vangen: zittend op een stoel, staand naast het bed, liggend of zittend in bed. Het is goed om regelmatig van houding te verwisselen, dit bevordert de ontsluiting. De uitdrijving (het persen) en geboorte van jouw kind en de moederkoek verlopen niet anders dan tijdens een 'normale' bevalling. Over het algemeen wordt jouw kind binnen 12 uur na het begin van de inleiding (het breken van de vliezen en start van de weeën) geboren. De bevalling van een tweede kind verloopt meestal sneller dan die van een eerste. Zijn de ontsluitingsweeën te pijnlijk, dan kun je vragen om pijnstilling. Zie hiervoor de folder Pijnbestrijding tijdens de bevalling. 4

5 Na de bevalling Na de geboorte wordt jouw kind onderzocht door de verloskundige, arts-assistent of, als daar reden voor is, de kinderarts. Afhankelijk van de reden waarom je bent ingeleid, mag je een paar uur na de bevalling naar de kraamafdeling, het Kraamhotel of naar huis. Als de geboorte s avonds of s nachts heeft plaatsgevonden, mag je blijven tot de volgende ochtend. Risico's en complicaties Bij elke bevalling kunnen complicaties optreden of die wordt ingeleid of niet. Hieronder een aantal mogelijke complicaties. Langdurige bevalling Door het inleiden van de bevalling kan het langer duren voordat die daadwerkelijk begint. We spreken van bevallen als er regelmatige weeën zijn én er ontsluiting is. Soms komen de weeën niet goed op gang en/of krijg je geen of te weinig ontsluiting. In dat geval moet een keizersnede plaatsvinden. Uitgezakte navelstreng Na het breken van de vliezen kan de navelstreng uitzakken langs het hoofd van jouw kind, als het niet goed is ingedaald. Een keizersnede is dan noodzakelijk. Beschadiging door het inbrengen van een drukkatheter Een drukkatheter is een dun slangetje dat een verloskundige/gynaecoloog bij een inleiding soms in de baarmoeder brengt. Dit dient om de kracht van de weeën te controleren. Als dit slangetje niet goed terechtkomt, kan een bloeding vanuit de moederkoek of een beschadiging van de baarmoeder optreden. Dit komt zeer zelden voor. Gebeurt het toch, dan kan een keizersnede noodzakelijk zijn. Hyperstimulatie Bij hyperstimulatie komen er te veel weeën te snel achter elkaar. Als dit lang duurt, kan jouw kind een tekort aan zuurstof krijgen. Meestal is hyperstimulatie te verhelpen door de snelheid van de infuuspomp te verlagen. Soms is een weeënremmend medicijn noodzakelijk. Daarmee keren de weeën met normale pauzes terug. De meeste inleidingen verlopen zonder complicaties. De risico's zijn meestal even groot als bij normale bevallingen. Wel moet een inleiding onder goede begeleiding plaatsvinden. Bevalling doet meer pijn Een veelgehoorde opvatting is dat een ingeleide bevalling pijnlijker is dan een normale bevalling. Of dit zo is, is moeilijk vast te stellen, omdat geen enkele bevalling hetzelfde is. Alternatieven Mocht je bezwaar hebben tegen een inleiding, bespreek dit dan met je verloskundige of gynaecoloog. Soms bestaat er een alternatief, zoals het nauwkeurig controleren van de conditie van jouw kind terwijl je wacht tot de bevalling vanzelf op gang komt. Verklarende woordenlijst CTG: cardiotocogram; een registratiemethode om de conditie van een kind in de gaten te houden drukkatheter: dun slangetje dat in de baarmoeder wordt ingebracht om de kracht van de weeën te beoordelen en na te gaan hoe vaak zij komen 5

6 eendenbek: inleiden: Syntocinon : placenta: portio: primen: schedelelektrode: serotiniteit: vaginaal toucher: instrument waarmee via de schede naar de baarmoedermond gekeken wordt (ook wel speculum genoemd) het op gang brengen van de bevalling Medicijn om weeën op te wekken en een bevalling sneller te laten verlopen; is een kunstmatig hormoon oxytocine moederkoek baarmoedermond rijp maken van de baarmoedermond, zodat deze geschikt wordt voor een inleiding dun draadje dat op het hoofd van een kind geplaatst wordt om de harttonen te registreren een zwangerschap, die 42 weken of langer duurt inwendig onderzoek met twee vingers in de vagina om de opening van de baarmoedermond te beoordelen. Tot slot Heb je naar aanleiding van de informatie in deze folder nog vragen, aarzel dan niet deze aan jouw verloskundige of gynaecoloog te stellen. Belangrijke telefoonnummers Fam: (013) ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis): (013) Datum geplande inleiding: Op de ochtend van de geplande inleiding belt u om uur naar Fam: (013) Meestal moet u direct naar het ziekenhuis komen. Bij extreme drukte kan de inleiding enkele uren of een dag worden uitgesteld. Fam, Copyright ETZ Afdeling Communicatie Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. 6