Nederlandse taal en cultuur

Transcriptie

1 Nederlandse taal en cultuur Bachelor of Arts Bij ons leer je de wereld kennen

2 Waarom Nederlandse taal en cultuur? Nederlands studeer je omdat je je wilt verdiepen in je eigen taal, op wetenschappelijk niveau. Je wilt de taal niet alleen perfect beheersen, maar je vraagt je ook af waarom bijvoorbeeld onze grootouders op school het woord Nederlandsch met sch leerden schrijven, iets wat nu niet goed meer wordt gerekend. Die taalverandering fascineert jou. Je bent ook geïnteresseerd in de taal als communicatiemiddel. Je bestudeert graag de verschillende aspecten van geschreven en gesproken teksten, bijvoorbeeld de argumentatie, presentatie en woordkeuze die daarin gebruikt worden. En je dompelt je graag onder in de rijke literaire traditie die Nederland kent. Nederlandse schrijvers hebben een stempel gedrukt op onze cultuur. Door veel van deze literaire werken te lezen krijg je een brede algemene ontwikkeling en een neus voor goede en slechte literatuur. Bagage die je de rest van je leven met je meeneemt. Nederlandse taal en cultuur studeren in Leiden 3 Past deze studie bij jou? 4 Lees meer over: Bacheloropleiding Nederlandse taal en cultuur 5 Eerste jaar en vakkenpakket 6 Arbeidsmarktperspectief 8 Contactgegevens & Open Dagen 11 Keuzeruimte 10 Fotografie: UFB Photo & Digital, Hielco Kuipers en Marc de Haan. Aan deze brochure, die met zorg is samengesteld, kunnen geen rechten worden ontleend. De meest actuele informatie is te vinden op studereninleiden.nl. Augustus 2013

3 Een studie die je verder brengt. Academisch en cultureel gezien. Als neerlandicus ben je je moedertaal meester. Van de kleine lettertjes tot aan de grote literaire werken. Je bent specialist in de taal die zo n grote rol speelt in ons dagelijks leven. Waarom in Leiden? Het onderwijs en onderzoek van de opleiding Nederlandse taal en cultuur in Leiden zijn nauw met elkaar verweven. De docenten verwerken hun onderzoek direct in de colleges die jij volgt. Bijzonder in Leiden is de aanwezigheid van expertise op het gebied van het middeleeuws en zeventiende-eeuws Nederlands en de jaarlijkse komst van een Nederlandstalige gastschrijver. Betrokkenheid en enthousiasme De opleiding Nederlands in Leiden is een middelgrote opleiding. Je leert je medestudenten snel kennen, zowel die van je eigen jaar als die van andere jaren. De docenten zijn zeer betrokken bij hun studenten: de deur van hun kamer staat vaak voor je open. Niet alleen in colleges treffen studenten en docenten elkaar. De studievereniging NNP organiseert regelmatig activiteiten voor studenten en docenten. Gastschrijver Ieder jaar geeft een Nederlandstalige gastschrijver in het najaar college aan studenten van de Universiteit Leiden. Voor studenten en docenten is het leerzaam en inspirerend om in aanraking te komen met schrijvers van naam, iemand die zelf literatuur maakt en die gewend is op een andere manier om zich heen te kijken en te formuleren dan aan de universiteit gebruikelijk is. Gastschrijvers in het verleden waren onder meer: Arnon Grunberg, Anna Enquist en Thomas Roosenboom. Specialisaties Als je in Leiden Nederlands studeert, kun je zelf bepalen in welke richting jij je als neerlandicus wilt ontwikkelen. In het eerste jaar maak je kennis met alle richtingen, daarna kun je jezelf steeds meer gaan richten op het gebied waar je de meeste interesse in hebt. Je hebt de keuze uit de volgende specialisaties: Oudere letterkunde, Moderne letterkunde, Taalkunde of Taalbeheersing. In de specialisatie Taalkunde kun je het Nederlands in het verleden bestuderen of het hedendaagse Nederlands onder de loep nemen. Bij Taalbeheersing kun je onder meer voor retorica, argumentatie of stilistiek kiezen. Binnen de Letterkunde heb je vele richtingen, zoals koloniale literatuur, moderne literatuur of literatuur uit een verder weg liggend verleden. Voorzieningen In Leiden kun je rekenen op goede voorzieningen zoals moderne computerruimtes. En de Leidse Universiteitsbibliotheek is een schatkamer voor neerlandici. Je vindt er een rijke collectie Nederlandstalige literatuur, zeldzame manuscripten en oude drukken. De bibliotheek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (opgericht in 1766) is er in ondergebracht. Bovendien kun je er rustig studeren en zijn de collegezalen vlakbij. Meer info studereninleiden.nl/nederlands 3

4 Past de studie bij jou? Als je Nederlandse taal en cultuur wilt studeren, moet je enerzijds belangstelling hebben voor de technische kant van het Nederlands: de grammatica, de historische oorsprong en de structuur, anderzijds voor de culturele invloed van onze taal: boeken, geschiedenis en communicatie. Het is belangrijk dat je bereid bent om tijdens je studie veel te lezen, moderne romans, maar ook bijvoorbeeld zestiende-eeuwse literatuur. Daarnaast vind je het leuk om onderzoek te verrichten, waarin je uiteraard vanaf het begin getraind wordt. Voorop staan nieuwsgierigheid en een zeer brede interesse: dat zijn de belangrijkste voorwaarden om succesvol Nederlands te studeren. Toelating Je wordt rechtstreeks toegelaten tot de bacheloropleiding Nederlandse taal en cultuur als je in het bezit bent van een: wwvwo-diploma zonder verdere eisen aan je profiel wweinddiploma hbo-instelling wwpropedeuse- of einddiploma van een universitaire opleiding Kijk voor de precieze eisen en mogelijkheden studereninleiden.nl/toegang Uit de agenda van Ayla de Heer, eerstejaars 08:00 Ik sta bijna elke ochtend op tijd op. Vandaag omdat ik vroeg college heb, maar op andere dagen ook vaak om colleges voor te bereiden. 09:15 We beginnen de dag met een lange, maar leuke zit. Vandaag heb ik onder andere vroegmoderne letterkunde, middeleeuwse letterkunde en argumentatieve en retorische analyse. 13:00 Een huisgenootje doet ook Nederlands. Meestal lunchen we na zo n collegereeks samen op de universiteit. Na de lunch doe ik meteen even boodschappen. 14:30 Hoe dichter bij de tentamenweek hoe meer uur ik aan studeren besteed. s Middags lees ik sowieso bijna altijd literatuur voor de studie. 17:30 Ik heb vandaag kookbeurt bij de roeivereniging. Als ik moet studeren voor tentamens, ben ik daar wel minder aanwezig. 21:00 Eenmaal thuis maak ik nog wat opdrachten voor de colleges morgen. Ayla de Heer, eerstejaars 4

5 De opbouw van de bacheloropleiding Bij Nederlandse taal en cultuur in Leiden bestudeer je een taal die door 22 miljoen mensen in West-Europa wordt gesproken. Maar ook in Midden-Amerika, Zuid-Afrika en Indonesië vind je sprekers van het Nederlands. Aan de Universiteit Leiden leiden we je op tot professional in je eigen taal. Algemeen De bacheloropleiding Nederlandse taal en cultuur duurt drie jaar. De voertaal van de colleges is uiteraard het Nederlands. Het eerste jaar Het eerste jaar van de bachelor is de propedeuse. Daarin heb je gemiddeld 15 contacturen. Daarnaast moet je ook nog tijd besteden aan zelfstudie. Per week ben je gemiddeld 40 uur bezig met je studie. In je propedeuse maak je kennis met alle deelgebieden van de opleiding Nederlandse taal en cultuur: taalbeheersing, letterkunde en taalkunde. Je gaat het Nederlands op een wetenschappelijke manier benaderen, doordat onderzoekers aan de universiteit de resultaten van hun onderzoek laten doorwerken in het onderwijs. Je leert het Nederlands niet alleen uitstekend schrijven en spreken. Je leert ook doelgericht en steekhoudend argumenteren, literaire teksten analyseren en de structuur van het Nederlands doorgronden. Tweede en derde jaar In het tweede jaar blijven taalbeheersing, taalkunde en letterkunde de kern van de studie Nederlandse taal en cultuur. Daarnaast volg je een vak Nederlandse literatuur in internationaal verband en bestudeer je stijlopvattingen in woord en geschrift. In je derde jaar krijg je de ruimte om een eigen accent in je studie aan te brengen. Je maakt een keuze tussen taalkunde, letterkunde of taalbeheersing. Een deel van de vakken, de keuzeruimte, kies je zelf. Je sluit je bachelor af met een eindwerkstuk waarvoor je onderzoek doet. Het onderwerp van je eindwerkstuk kies je op basis van jouw interesse. Voorbeelden van onderwerpen zijn: wwleuk is anders. De betekenis van het woord leuk wwover propaganda en strategische manoeuvres. Twee analysemethodes toegepast op de redevoeringen van George W. Bush wwde vreemdeling in de werken van Kader Abdolah 5

6 Steeds meer kennis, steeds meer begrip. In de diepte én de breedte Het eerste studiejaar Basisapparaat en cultuurgeschiedenis Als student leer je de basis voor wetenschappelijk onderzoek: het zoeken en vinden van relevante informatie. Bovendien wordt je kennis op het gebied van mythologie, bijbel en vaderlandse geschiedenis bijgespijkerd. Inleiding literatuurwetenschap In dit college krijg je een overzicht van verschillende manieren om naar literatuur te kijken en van het instrumentarium dat je daarbij gebruikt. Inleiding in de Nederlandse letterkunde van de Middeleeuwen Aan de hand van bekende werken zoals Karel ende Elegast en Beatrijs krijg je inzicht in en basiskennis van de middeleeuwse letterkunde. Voor een volledige academische opleiding ga je na je bachelor door met een master. De master die direct aansluit op de bacheloropleiding Nederlands is de master Neerlandistiek. Je kunt ook een brede master doen, zoals de master Journalistiek en Nieuwe Media, Book and Digital Media Studies (beide afstudeerrichtingen van de master Media Studies), of een tweejarige onderzoeksmaster. Meer weten? Kijk op unileidenmasters.nl. 6

7 Olga van Marion Argumentatieve en retorische analyse Retoriek is de kunst van het overtuigen: door effectief spreken of schrijven verduidelijk je jouw standpunten. Bij argumentatieleer oefen je het analyseren en beoordelen van de argumentatie in teksten. Taalverleden van het Nederlands Het Nederlands wordt al meer dan tien eeuwen gesproken. Veel oude woorden zijn bijna onherkenbaar en de grammatica is sterk veranderd. Wanneer je het Nederlands van vroeger leert, lijkt het bijna alsof je met een vreemde taal bezig bent. Vorm en betekenis in het Nederlands Het Nederlands is een combinatie van klanken en letters. Hierin zit een systeem dat de basis vormt van onze taal. Je leert met dit systeem de Nederlandse taal systematisch en wetenschappelijk doorgronden. Analyse en interpretatie van poëzie en proza Proza en poëzie moet je leren lezen. Iedere week bespreek je een gedicht of een roman. Je leert een werk vanuit verschillende invalshoeken bekijken. Inleiding geschiedenis moderne letterkunde Voor dit vak lees je een behoorlijk aantal boeken. Schrijvers als Bilderdijk, Nijhoff en Nooteboom worden behandeld. Na afsluiting van dit vak heb je een aantal basiswerken gelezen. Inleiding letterkunde: vroegmoderne tijd In dit college krijg je een overzicht van de literatuurgeschiedenis van 1500 tot In die tijd ontstond er een nieuwe visie op de mens, op de oudheid en op de letteren. Genres als lyriek en komedie komen aan bod, evenals de grote dichters, zoals Vondel, Cats en Huygens. Rapporteren over onderzoek Je leert een wetenschappelijk verantwoorde tekst te schrijven, uiteraard in foutloos Nederlands. Je kijkt kritisch naar je eigen werk, maar je corrigeert ook het werk van anderen. Taal in gebruik Door middel van taal kun je afspraken maken, je ideeën verwoorden en elkaar begrijpen. Maar ook gebaren, gezichtsuitdrukkingen en stemverheffingen zijn belangrijk voor inzichten in de taalwetenschap en in taal als communicatiemiddel. Taalverwantschap en taalverandering Het Nederlands maakt deel uit van de Indo-Europese taalfamilie. Hoe stel je taalverwantschap vast? Door praktische opdrachten onderzoek je de ontwikkeling van het Nederlands. Het tweede en derde jaar Het tweede en derde jaar bestaan uit een combinatie van verplichte vakken en directeur undergraduatie school en docent archeologie In haar onderzoek naar heldinnenbrieven (brieven die werden geschreven door dichters aan hun geliefden) ontdekt Olga van Marion, docent Oudere Nederlandse letterkunde, dat de dichters vaak een schuilnaam gebruikten om zo hun mening kwijt te kunnen, zelfs in een wereld van strenge censuur. Zelfs als het over oude letterkunde gaat, komt het dichtbij. De verhalen zijn vaak heel herkenbaar, net alsof het over het nu gaat. keuzevakken. In het derde jaar wordt het programma bepaald door de gekozen specialisatie: Taalkunde, Taalbeheersing, Oudere letterkunde of Moderne letterkunde. Je sluit je bachelor af met een eindwerkstuk. Een greep uit de vakken van het tweede en derde jaar: wwboek- en tekstcultuur wwwoord en Zin wwstilistiek wwwetenschapsfilosofie wwrecente romans wwretorica, klassiek en modern wwkritisch denken, kritisch schrijven wwwoorden als wapens wwzin en tekst De studiegids van de opleiding vind je op studereninleiden.nl/nederlands 7

8 De arbeidsmarkt Nels Fahner directeur undergraduatie school en docent archeologie Voorbereid op de toekomst En dan ben je afgestudeerd neerlandicus. Je beheerst het Nederlands uitstekend, zowel in woord als in geschrift. Bovendien ben je een onafhankelijk, kritisch denker en onderzoeker. Dat maakt je geschikt voor tal van functies. Op weg naar werk Waar je later werkt, hangt af van je eigen interesses, kennis en vaardigheden en de studiekeuzes die je maakt. Het is dus handig als je tijdens je studie nadenkt over de baan die je later wilt. Bijvoorbeeld bij het kiezen van een specialisatie of de invulling van de vrije keuzeruimte met een stage, minor of een buitenlandverblijf. De studiecoördinator van de opleiding en de Studenten Loopbaan Service kunnen je hierbij helpen. Waar kun je aan de slag? Met een studie Nederlandse taal en cultuur ben je voor verschillende werkgevers aantrekkelijk. Je kunt goed aan de slag in het onderwijs, in de zakelijke dienstverlening, bij een uitgeverij of in de communicatie, bijvoorbeeld als docent, redacteur, journalist of communicatiemedewerker. Afgestudeerden werken bijvoorbeeld bij: wwhaagse Hogeschool wwcapabel Taal wwdriestar Educatief wwmister Dutch wweigen tekstadviesbureau w w Hendrikx Van der Spek (communicatieadviesbureau) Onderzoek naar kansen op de arbeidsmarkt De Studenten Loopbaan Service doet regelmatig onderzoek naar de mogelijkheden van studenten op de arbeidsmarkt. In 2012 is onderzoek gedaan naar afgestudeerden in de crisisjaren 2008 tot en met In die periode vond 71% van de ondervraagden binnen 2 maanden een baan. Meer dan drie kwart van hen vond toen direct een baan op hbo- of universitair niveau. Of het nu in het bedrijfsleven, de non-profit of het onderwijs is. De arbeidsmarkt verandert voortdurend, maar de onderzoeken van de afgelopen jaren laten duidelijk zien dat relevante werkervaring opdoen tijdens de studie het sollicitatieproces versnelt. Dit kan via een stage, bijbaan of buitenlandverblijf. Stage = eerste stap richting werk Elke studie heeft een keuzeruimte, waarin studenten zelf kunnen kiezen wat ze doen. Ze volgen een minor, verschillende keuzevakken, gaan naar het buitenland of lopen stage. Een stage is ideaal om te ontdekken wat je wel en niet interessant vindt. Zo kun je nagaan of datgene wat je leuk lijkt wel echt bij je past. Denk aan de Nels werkt drie dagen in de week als redacteur bij het Christelijk Weekblad en één dag in de week als communicatiemedewerker bij het Leids Universiteits Fonds. Bij het Christelijk Weekblad is mijn functie heerlijk veelzijdig: ik schrijf en redigeer stukken, ga op zoek naar beeldmateriaal en denk mee over de opmaak van het blad. Het leuke is dat het Christelijk Weekblad veel bijvoorbeeld over psychologie, kunst en levensbeschouwelijke onderwerpen. Waar komen onze studenten terecht? 45,7% Onderwijs 11,4% Zakelijke dienstverlening 11,4% Uitgeverij/boekenbranche 5,7% Communicatie 5,7% Consultancy 5,7% Gezondheid- en welzijnswerk 5,7% Overheid en semi-overheid 5,7% Overig 3% Cultuur, sport en recreatie Bron: Arbeidsmarktonderzoek onder afgestudeerden 2008 t/m 2011 Nederlandse taal en cultuur. Studenten Loopbaan Service Geesteswetenschappen 8

9 sector waar je in kunt werken, het soort werk of de rol die je uitoefent. Handig om tijdens je studie te ontdekken, want dat geeft richting aan je verdere (studie)loopbaan. In een stage doe je ook werkervaring, extra vaardigheden en handige netwerkcontacten op. En dat is precies wat werkgevers vragen, zelfs van starters op de arbeidsmarkt. Door een stage werk je al op het niveau van je opleiding. Wat voor stages zijn er? Afhankelijk van je studie, je specialisatie en jouw voorkeur zijn er verschillende stages mogelijk. Sommige stages sluiten direct aan op het vakgebied van je studie, andere stages doen vooral een beroep op je communicatieve en/of analytische vaardigheden. Denk aan stages in de journalistiek, de uitgeverij, het onderwijs, in de voorlichting en pr, in het bedrijfsleven of bij de overheid. Het is ook mogelijk om in het buitenland stage te lopen. Meer weten? Als je twijfelt of jouw studiekeuze wel genoeg perspectief biedt, kun je altijd contact opnemen met de opleiding. Online vind je ook veel informatie. Tijdens je studie (en tot een halfjaar daarna voor loopbaanadvies) kun je terecht bij de Studenten Loopbaan Service. Kijk voor meer informatie op studereninleiden.nl/nederlands Kirsten de Pré directeur undergraduatie school en docent archeologie In haar master werd Kirsten enorm enthousiast over de Nederlands-Indische literatuur. Als afstudeeronderwerp ben ik gaaderlands tijdschrift vertaalde. Mijn begeleiders waren zo enthousiast dat ik dat onderzoek n de bibliotheek tijdschriften door; geschriften van rond het begin van de 20e eeuw tot aan de oorlog. Laatst dacht ik op een ware ontdekking gestuit te zijn. Een publicatie van een bekende Indische schrijfster. Dat bleek achteraf mee te vallen, maar mijn primeur komt nog wel. 9

10 Keuzeruimte Jij kiest! Ben je eenmaal begonnen met de opleiding Nederlandse taal en cultuur, dan krijg je veel vrijheid om zelf de inhoud van je studie te bepalen. In het derde jaar van je bachelor heb je een keuzeruimte van 30 studiepunten. Je vult die voor een belangrijk deel zelf in met bijvoorbeeld een keuzepakket, een stage, een buitenlandverblijf of een PraktijkStudie. Colleges of een stage in het buitenland De opleiding biedt je verschillende mogelijkheden om naar het buitenland te gaan. Je komt in contact met andere culturen, vergroot je spreekvaardigheid en zelfredzaamheid. En dat is goed voor je kansen op de arbeidsmarkt. De opleiding heeft goede contacten met verschillende universiteiten en instellingen. Ten slotte kun unieke onderzoeks- of werkervaring op. Ben je eenmaal begonnen met de opleiding Nederlandse taal en cultuur, dan krijg je veel vrijheid om zelf de inhoud van je studie te bepalen. In het derde jaar van je bachelor heb je een keuzeruimte van 30 studiepunten. Je vult die voor een belangrijk deel zelf in met bijvoorbeeld een keuzepakket, een stage, een buitenlandverblijf of een PraktijkStudie. Colleges of een stage in het buitenland De opleiding biedt je verschillende mogelijkheden om naar het buitenland te gaan. Je komt in contact met andere culturen, vergroot je spreekvaardigheid en zelfredzaamheid. En dat is goed voor je kansen op de arbeidsmarkt. De opleiding heeft goede contacten met verschillende universiteiten en instellingen. Ten slotte kun unieke onderzoeks- of werkervaring op. PraktijkStudies Alleen in Leiden kun je de bacheloropleiding Nederlandse taal en cultuur combineren met een PraktijkStudie. Je kiest een PraktijkStudie als invulling van je keuzeruimte. Met een PraktijkStudie verdiep je je in werk waarvoor jij als student Nederlandse taal en cultuur geknipt bent. Bovendien vul je de theorie aan met praktijkgerichte kennis. Een perfecte voorbereiding op de arbeidsmarkt! Er zijn vijf PraktijkStudies: wwboek, Boekhandel en Uitgeverij wweuropese Unie Studies wwinternationaal en Intercultureel Management wwjournalistiek en Nieuwe Media Meer info over de keuzeruimte: studereninleiden/nederlands Ieke Noyon directeur undergraduatie school en docent archeologie Na een tussenjaar twijfelde Ieke nog steeds welke studie ze wilde volgen, totdat een vriendin haar aanraadde eens bij de opleiding Nederlandse taal en cultuur te kijken. Het eerste jaar biedt een brede basis, maar daarna kun je al snel kiezen welke kant je op wilt. In het tweede jaar ben ik gaan nadenken over mijn specialisatie. Ik wilde in eerste instantie moderne letterkunde gaan doen. Voor mijn minor ben ik een half jaar naar Zuid-Afrika geweest en heb daar op de universiteit in Stellenbosch onder andere vakken in het Afrikaans gevolgd. De Afrikaanse vakken in Leiden waren ook mijn lievelingsvakken. Dat valt allemaal onder moderne letterkunde. Maar na een week college te hebben gehad van een historicus, realiseerde ik me weer hoe leuk ik vroegmoderne letterkunde eigenlijk vind. Toen heb ik besloten mijn scriptie over een zeventiende-eeuws reisverslag te schrijven. Nu specialiseer ik me officieel in de vroegmoderne letterkunde. 10

11 Maak kennis met de opleiding en de Universiteit Leiden Wil jij meer informatie over Nederlandse taal en cultuur of weten hoe het is om in Leiden te studeren? Kom dan een keer langs op een Open Dag of bezoek de website waar je alle informatie kunt vinden over de opleiding en de Universiteit Leiden. Stel vragen Heb jij specifieke vragen over Nederlandse taal en cultuur? Wil je meer weten over het vakkenpakket, de mogelijkheden na je studie of de toelatingseisen? Neem dan contact op met de studieadviseur of de studentambassadeur van de opleiding. Kom kennismaken Op zoek naar een studie die bij je past? Dan ben je op de Open Dag aan het juiste adres. Of je je nu wilt oriënteren op je studiekeuze, of al wat verder bent en juist verschillende studies met elkaar wilt vergelijken. Ook zijn er meeloopdagen bij de opleiding waar je verdiepend kennis kunt maken door hoor- en/of werkcolleges te volgen. Social media facebook.com/studiekeuzelei youtube.com/universiteitleiden twitter.com/studiekeuzelei Open Dagen De contactgegevens vind je op: universiteitleiden.nl/opendag studereninleiden.nl/nederlands 11

12 Kwalitatief goed onderwijs, een breed aanbod van bacheloropleidingen en persoonlijke begeleiding in een sfeervolle studentenstad. Dat is wat de Universiteit Leiden je biedt. Je krijgt onderwijs van docenten die baanbrekend onderzoek doen en contact hebben met collega s over de hele wereld. De Universiteit Leiden is een internationale universiteit die mensen en kennis verbindt. Zo leer je zelf om complexe vragen te ontrafelen en de juiste antwoorden te bedenken. Dat doe je niet alleen. Vanuit de hele wereld komen studenten naar de Universiteit Leiden om hier te studeren. Een goede basis dus voor een wereldtijd én een wereldcarrière. Bij ons leer je de wereld kennen