Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk

Transcriptie

1 Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk De renovatie van appartementen Bouwunie september 2018 Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 1

2 De syllabi die uitgedeeld worden bij uiteenzettingen die gegeven worden door het WTCB maken geen onderdeel uit van de officiële publicatiereeksen van het WTCB en mogen dus niet als referentie gebruikt worden. De, zelf gedeeltelijke, verdeling of vertaling van deze documenten is enkel toegestaan met toestemming van het WTCB Disclaimer Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 2

3 Buitenschrijnwerk Noodzakelijke prestaties Energiebesparing & thermisch comfort Duurzaamheid Waterdichtheid Bedieningskrachten Luchtdichtheid Windweerstand Akoestische isolatie Inbraakweerstand Schokweerstand Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 3

4 Buitenschrijnwerk Noodzakelijke prestaties NBN EN Sinds 1 februari 2010 de referentie voor de CEmarkering van ramen en buitendeuren NBN B Vervangt STS 52.0 Eisen en classificatie volgens de Europese normen Invulling vereisten voor België Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 4

5 Bepaling van de noodzakelijke prestaties Inschatting van de blootstelling Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 5

6 Bepaling van de noodzakelijke prestaties Inschatting van de blootstelling Rekentool Category Interactive: CInt Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 8

7 Bepaling van de noodzakelijke prestaties Keuze van het buitenschrijnwerk (NBN B ) Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 9

8 Erfgoedenergieloket module buitenschrijnwerk Dimensionering schrijnwerk en beglazing Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 10

9 Bepaling van de noodzakelijke prestaties Dimensionering van het schrijnwerk en de beglazing Schrijnwerk: voorziene belastingen: windwerking, eigengewicht glas, sneeuw, borstweringsfunctie Op basis van traagheidsmoment moet men de maximale doorbuiging beperken (voor ramen gewoonlijk 1/225 en max 13 mm) -> toepassing Eurocode -> WTCB-rapport nr.11 Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 11

10 Bepaling van de noodzakelijke prestaties Dimensionering van het schrijnwerk en de beglazing Beglazing: Windbelasting opvangen -> dimensionering volgens NBN S en -03: NBN S > algemene dimensioneringsprincipes NBN S > dimensioneringstabellen voor enkele, dubbele en drievoudige beglazing (+ gelaagde toepassing) -> rekening met specifieke berekeningshypothesen Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 12

11 Erfgoedenergieloket module buitenschrijnwerk Hygrothermie Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 13

12 Hygrothermie Hygrothermie: EPB regelgeving Vanaf 1 januari 2014 Renovatie Thermische isolatie Maximale U-waarden of minimale R-waarden (voor nieuwe delen) Energieprestatie - Binnenklimaat Minimale ventilatievoorzieningen (voor bestaande ruimten bij vervanging van vensters en voor nieuwe ruimten) Constructiedeel Umax (W/m²K) Constructiedeel ? Transparante scheidingsconstructies Met uitzondering van deuren en poorten Deuren en poorten (inbegrip kader) 1,8 (Ug, max=1,1) 1,8 (Ug, max=1,1) 2,0 2,0 2,0 1,5 (Ug, max=1,1) Buitenschrijnwerk Pagina 14

13 Hygrothermie Thermische prestatie van het raam Beglazing U g [W/m²K] NBN EN 673 ; NBN EN 674 ; NBN EN 675 A g l g Afstandhouder beglazing Ψ g [W/mK] NBN EN ISO ; NBN EN ISO A f Schrijnwerkprofiel U f [W/m²K] NBN EN ISO ; NBN EN Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 17

14 Hygrothermie Thermische prestatie van het raam Beglazing U g [W/m²K] U w -waarde A g l g Afstandhouder beglazing Ψ g [W/mK] NBN EN ISO NBN EN ISO Wetgeving EPB A f Schrijnwerkprofiel U f [W/m²K] Aandeel beglazing 70 à 80 % van een raam! Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 18

15 Hygrothermie Thermische prestatie van het raam Beglazing U g [W/m²K] U w -waarde A g l g Afstandhouder beglazing Ψ g [W/mK] Beglazing: U g [W/m²K] NBN EN 673 ; NBN EN 674 ; NBN EN 675; NBN EN ISO Berekend Proeven Tabelwaarde (ontstentenis) Profiel: U f [W/m²K] EN ISO ; EN ; NBN EN ISO A f Schrijnwerkprofiel U f [W/m²K] Berekend Proeven Tabelwaarde (ontstentenis) Interactie aansluiting componenten: Ψ g [W/mK EN ISO 10211; NBN EN ISO Berekend Tabelwaarde (ontstentenis) Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 19

16 Hygrothermie Thermische prestatie van de beglazing t v waarde (licht) t v = de directe transmissiefactor van de beglazing v = directe absorptie door de beglazing v = directe weerkaatsing van de beglazing Licht nm v v Geen indirecte transmissie! t v = 90% t v Binnenkomend licht Invallend licht Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 22

17 g = 87% Hygrothermie Thermische prestatie van de beglazing g factor (energie) t e = de directe transmissiefactor van de beglazing e = directe absorptie door de beglazing e = directe weerkaatsing van de beglazing e e t e Totale energietransmissie ( W ) g Invallende zonnestraling ( W ) Indirecte transmissie Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 23

18 1 Optimale karakteristieken in de winter t v 0.5 Optimale karakteristieken in de zomer Hygrothermie Combinatie zonnefactor g lichttransmissie τ v g Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 24

19 t v 0.5 1: heldere enkele beglazing 6 mm 2: heldere dubbele beglazing 3: dubbele beglazing met een pyrolytische coating 4: zonnewerende dubbele beglazing Hygrothermie Combinatie zonnefactor g lichttransmissie τ v g Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 25

20 Buitenschrijnwerk Antwerpse Bouwwerken Duurzaamheid Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 26

21 Duurzaamheid Aluminium ramen Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 27

22 Duurzaamheid Aluminium ramen Klimaatagressiviteit Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 28

23 Duurzaamheid Aluminium ramen Plaatselijke agressiviteitsfactoren: Nabijheid spoorverkeer Nabijheid luchthaven Industriële chlorideneerslag Nabijheid intensieve industriële veeteelt Plaatselijk verhoogde inwerking vervuiling Minder of gebrek aan reiniging schrijnwerk door natuurlijke beregening Binnenklimaten: zwembaden, composthal, opslag corrosieve producten, Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 29

24 Duurzaamheid Aluminium ramen Minimumeisen Gelakte aluminium ramen Geanodiseerde aluminium ramen Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 30

25 Duurzaamheid Aluminium ramen contact met gips of cement Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 31

26 Duurzaamheid Houten ramen Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 32

27 Duurzaamheid Houten ramen Natuurlijke duurzaamheid (NBN EN 350) Duurzaamheidsklasse Houtsoort (kernhout) DC 1 DC 2 DC 3 DC 4 DC 5 Afzelia doussié, Bilinga, Padoek Bubinga, Jatoba, Wengé, WRC, Europees Eiken, Kastanje Lariks (Lorken), Douglas, Movingui, Niangon, Sapeli Vuren, Limba, Dennen Ayous, Populieren, Beuken, Koto Afrormosia, Azobé, Merbau Eiken, Framiré, Kosipo, Sipo Curupixa, Grenen Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 33

28 Duurzaamheid Houten ramen Blootstelling = 5 gebruiksklassen Gebruiksklasse 1 Gebruiksklasse 2 Gebruiksklasse 3 Gebruiksklasse 4 Gebruiksklasse 5 Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 34

29 Duurzaamheid Houten ramen Blootstelling = 5 gebruiksklassen (NBN EN 335) Gebruiks - klasse Vochtgehalte Biologische risico s Voorbeelden Binnen < 20 % Niet blootgesteld Occasioneel 20 % Blootgesteld Veelvuldig 20 % Grondcontact Zoet water insecten ja schimmels neen Parket, binnendeuren, binnentrap, ja matig Daktimmerwerk, ja ja ja ja Buitenschrijnwerk, buitenbebording, 5 Zout water ja ja Aanlegsteiger Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 35

30 Duurzaamheid Houten ramen Gebruiksklasse duurzaamheidsklasse (EN 460) Duurzaamheidsklasse Gebruiksklasse (0) (0) (0) (0) - (x) (0) - (x) 4 0 (0) (x) x x 5 0 (x) (x) x x 0 afdoende duurzaamheid ; (0) sommige toepassingen > verduurzaming ; (0) - (x) afhankelijk van de houtsoort, zijn impregneerbaarheid, van het gebruik > verduurzaming ; (x) verduurzaming aangeraden ; x verduurzaming noodzakelijk Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 36

31 Duurzaamheid Houten ramen Verduurzaming? Duurzaamheidsklasse I en II (zonder spinthout) Geen verduurzaming genoodzaakt Duurzaamheidsklasse III Normaalgezien afdoende levensduur Kans op spinthout -> verduurzaming C1 + regelmaat onderhoud Duurzaamheidsklasse IV/V Verduurzaming C1 Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 37

32 Buitenschrijnwerk Duurzaamheid Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 38

33 Buitenschrijnwerk Antwerpse Bouwwerken Inbraakwerendheid Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 39

34 Buitenschrijnwerk Inbraakwerendheid Doorgaans -> beperkte weerstand van een deur of een venster -> binnendringen inbreker (Amateur)inbreker: opgeven poging -> 5 min. Vertragen inbraakpoging -> inbraakweerstand van gevelelementen Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 40

35 Buitenschrijnwerk Inbraakwerendheid Doel: éénduidige wijze inbraakvertragend karakter gevelelement bepalen -> classificatiesysteem met 6 klassen (WK 1 tem WK 6) -> duur weerstand tegen manuele inbraakpogingen Proefmethodiek : normen NBN EN 1628, 1629 en 1630 (statische belasting, dynamische belasting en manuele inbraakpoging) NBN EN 1627 beschrijft opeenvolging van de proeven en classificatiesysteem Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 41

36 Buitenschrijnwerk Antwerpse Bouwwerken Gebruiksveiligheid Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 42

37 Gebruiksveiligheid Normen NBN B en NBN B Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 43

38 Gebruiksveiligheid Bepaling beschermingshoogte H: De beschermingshoogte, d.w.z. de hoogte tot waar de bescherming van personen verzekerd moet zijn in functie van de projectvoorwaarden. De hoogte H is gedefinieerd in de specificaties betreffende de beglaasde werken en is in het algemeen begrepen tussen 0,9 en 1,2 m vanaf het niveau van de afgewerkte vloer. Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 44

39 Gebruiksveiligheid Bepaling beschermingshoogte De beschermingshoogte H kan steeds teruggebracht worden tot 0,80m indien de berekening van een fictieve hoogte Hf= h+0,5 x l 1,0m voldoet, 1 is de dikte van de gevel bij de valhoogte H zoals vermeld op de figuren. Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 45

40 Gebruiksveiligheid Glaskeuze NBN S : Voorschriften betreffende het glas hernomen in de NBN S geval 3. Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 46

41 Gebruiksveiligheid Bepaling beschermingshoogte Borstweringsmuur of borstwering vast raamgedeelte voldoet niet -> aanbrengen van een extra borstwering Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 47

42 Gebruiksveiligheid Bepaling van de beschermingshoogte Volgens NBN B voor extra borstwering: Dunne borstweringen Dikke borstweringen E p 200 mm 200 mm E p 400 mm E p 400 mm Trapleuningen H (0,5 E p ) H r Borstweringen geplaatst op een hoogte van 12 m of meer gemeten vanaf het bovenste gedeelte van de borstwering tot op het lager gelegen niveau H H r Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 48

43 Gebruiksveiligheid Beschermingshoogte en geometrie verbeteren Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 49

44 Referentiedocumenten Normen en STS: NBN B Buitenschrijnwerk - deel1 algemene voorschriften NBN S , -2 en -3 NBN EN 572-2: Float-glas NBN EN 572-3: Draadglas NBN EN 1096: Gecoat glas NBN EN : Thermisch gehard glas NBN EN 1863: Thermisch versterkt (half-gehard) glas NBN EN ISO reeks: Gelaagd glas STS 52.1 Houten buitenschrijnwerk STS 52.2 Aluminium buitenschrijnwerk STS 52.3 Buitenschrijnwerk in PVC WTCB-publicaties: WTCB-contact Thermische glasbreuk WTCB-contact Dimensionele toleranties op buiten- en binnenschrijnwerk WTCB-contact Herziening van de norm over borstweringen WTCB-Onderhoudsgids van duurzame gebouwen TV 188 Plaatsen van buitenschrijnwerk TV 221 Plaatsing van beglazingen in sponningen TV 214 Glas en glasproducten, functies van beglazing WTCB-rapport nr11 Toepassing van de eurocodes op het ontwerp van buitenschrijnwerk Andere: VGI nota 03 Uitzicht van tranparante beglazingen voor gebouwen: methodes en aanvaardingscriteria Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 50

45 Contactgegevens Floris Caluwaerts, ing. Adjunct Afdelingshoofd Technisch Advies Lozenberg Sint-Stevens-Woluwe Appartementrenovatie Duurzaam en energiezuinig schrijnwerk Pagina 51

46 De 3 Hofsteden, Kortrijk Renovatie als duurzame keuze Eco-Life project Gevel vernieuwd en geïsoleerd doelstellingen 2020 => bijzonder laag energieverbruik B2Ai architecten - Foto: Gerald Van Rafelghem

47 AWS (Aluminium Window System) designconcepten AWS met staaloptiek <<ST>> AWS Residential Line <<RL>> Window Frame <<WF>> Beschikbaar in kaderbouwdieptes 65, 70 en 75 mm

48 Stabiliteit + dichtheid Verbinden van verstekken + voorgevormde hoekstukken + 2-componentenlijm

49 Onzichtbaar raambeslag AvanTec SimplySmart Esthetisch Onderhoudsvriendelijk Minder risico beschadiging scharnieren Kan groot vleugelgewicht aan Vleugelhoogte tot 2800 mm Doorlopende dichting Hoge corrosieweerstand

50 Dichting in co-extrusie - 2 materialen met verschillende hardheid - minder druk op raambeslag

51 ADS HD Heavy Duty Profiel met gedeelde hybride thermische onderbreking Deurvleugel hoogte tot 3000 mm Getest in klasse f8 1 miljoen gebruikscycli

52 Cradle-to-Cradle recycling en hergebruik