JAARVERSLAG 2017 Stichting Volandis

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2017 Stichting Volandis

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Directieverslag Stichting Volandis Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht over Grondslagen voor waardering activa en passiva en bepaling van het resultaat Toelichting op de balans per 31 december Toelichting op de staat van baten en lasten over Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Ondertekening Bestuur Volandis Bijjlage: Overzicht per kerndomein / activiteit Stichting Volandis Statutair gevestigd te Harderwijk Versie: 1.0 Vastgesteld te Harderwijk op 8 mei 2018 door het Bestuur van Stichting Volandis 2

3 1. Inleiding In dit jaarverslag treft u aan het directieverslag en de jaarrekening over het jaar 2017 van Stichting Volandis. Stichting Volandis is opgericht per 4 april 2016 en heeft haar statutaire zetel in de Gemeente Harderwijk. 3

4 2. Directieverslag Stichting Volandis Inleiding Het gaat goed met Volandis en met de uitvoering van onze opdracht van sociale partners. Volandis staat als organisatie en heeft zich in het afgelopen jaar ontwikkeld van een ontdekkende organisatie van veranderaars tot een efficiënt productiebedrijf met een duidelijke focus. Volandis opereert in een complex systeem met beleid van sociale partners, met grote en kleine werkgevers, met werknemers in alle soorten, met proactieve en reactieve partners en met veel data en moderne informatietechnologie. In het afgelopen jaar hebben we een duidelijke schaalsprong gerealiseerd in de deelname door werknemers en werkgevers aan collectieve voorzieningen in preventieve zorg, en het onderhouden en aanbieden van kennis en praktische instrumenten voor in de sector. Verslag van activiteiten Zoals in de inleiding aangegeven is het ons in 2018 gelukt om grote stappen te zetten in het vormgeven van onze ambitie om medewerkers en bedrijven te ondersteunen bij het werken aan hun duurzame inzetbaarheid. Onze droom is dat vakmensen stappen zetten en zelf in de regie zijn van hun ontwikkeling om gezond, productief te blijven werken. De bedrijven waar zij werken investeren in ontwikkeling, vakmanschap en gezond en veilig werken omdat dit goed is voor mens, bedrijf, sector en de maatschappij als geheel. Een van de instrumenten die Volandis hiervoor heeft is de Duurzame Inzetbaarheidsanalyse (DIA). Vanuit de Cao Bouw & Infra heeft elke werknemer in de bouwnijverheid van oudsher recht op een Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (PAGO) welke, in opdracht van Volandis, wordt uitgevoerd door Arbo diensten. Volandis faciliteert vanuit dit onderzoek een adviesgesprek over wat een werknemer kan doen om veilig, gezond en gemotiveerd te blijven werken. Het medisch onderzoek en het adviesgesprek vormen tezamen de DIA. Duurzame inzetbaarheid is een belangrijk thema. In het afgelopen jaar is de verwachte groei na de opstartfase goed ingezet. Dit is het resultaat van een steeds efficiëntere planning door de arbodiensten in samenwerking met Volandis. Eind van dit jaar hebben we 4600 DIA s uitgevoerd. Was dit gemakkelijk? Nee. Een goede samenwerking, het delen van kennis en slim communiceren met en via partners is cruciaal gebleken voor het behalen van onze resultaten. Volandis is een nieuwe organisatie en een regie-organisatie. Ons uitgangspunt is dat iedereen die kan bijdragen aan onze missie welkom is om kennis met ons te delen en samenwerking te verkennen. Deze samenwerking is in de eerste plaats met collega s in andere werkorganisaties van sociale partners. Want zowel in de uitvoering van de DIA en het PAGO, in de terugkoppeling van de resultaten via het bedrijvenportaal en in het aanbieden van state of the art instrumenten, adviezen en publicaties, hebben wij geleerd dat: (i) vakmensen en bedrijven het snelst in beweging komen als zij de informatie ontvangen via het voor hen vertrouwde kanaal; en (ii) zij de aangereikte oplossingen vooral gebruiken als zij hier zelf aan kunnen bijdragen. Dit geldt niet alleen voor onze doelgroep van vakmensen en bedrijven maar ook voor onze 1 e lijns partners, de arbodiensten. Immers, een oplossing die je samen ontwerpt met de doelgroep en met partners is altijd beter. Wij werken ook samen met tweedelijns partners zoals bijvoorbeeld Bouwloopbaan, Mijnloopbaancoach en James. Bij deze organisaties kunnen medewerkers terecht als ze na het DIA-adviesgesprek verder willen werken aan hun duurzame inzet op het gebied van loopbaan of scholing. In het afgelopen jaar hebben we 368 werknemers kunnen doorverwijzen naar deze partners. Meer over de cijfers van de DIA en de ervaringen van de verschillende stakeholders is na te lezen in de on-line presentatie Lessen uit 4600 DIA s op de website van Volandis. ( dias-jan-2018-nieuw.pdf). Hierin werpen wij ook een blik op de toekomst. In 2020 willen wij zo n medewerkers gerelateerd aan de Cao Bouw & Infra laten deelnemen aan de DIA, zodat we in dat jaar 80% van alle medewerkers in de sector bereikt hebben. Om bedrijven te kunnen helpen bij het werken aan de duurzame inzetbaarheid binnen hun organisatie ontvangen werkgevers een compacte analyse van de gezondheidsrisico s, werkbeleving, lichamelijke conditie en leefstijl van hun medewerkers. Wij koppelen deze informatie aan de gegevens uit de DIA-gesprekken en aan ontwikkelingen in 4

5 organisaties en in de arbeidsmarkt. In het afgelopen jaar hebben wij de ICT-systemen ontwikkeld en gekoppeld die dit mogelijk maken. Inmiddels beschikt Volandis over 25 jaar historische medische data van de sector. Wij zijn in het proces van het digitaal ontsluiten van deze unieke database via het portaal MijnVolandis voor werkgevers. Uiteraard borgen we de privacy van werknemers en de vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie. Volandis en partners garanderen de anonimiteit van deze data. Samen zorgen we ervoor dat deze niet te herleiden is naar personen, door deze te pseudonimiseren en door gebruik te maken van een zogenaamde datakluis bij een onafhankelijke vertrouwde partner. Op basis van deze gegevens kunnen wij zowel werkgevers als werknemers adviseren. Dit doen we digitaal maar ook via onze vraagbaak. Bij de vraagbaak van Volandis kunnen zowel werknemers als werkgevers terecht met al hun vragen over thema s rondom duurzame inzet, over onze dienstverlening en over de kennisproducten die wij via onze website of publicaties ter beschikking stellen aan de bedrijfstak. Hiertoe onderhouden wij tal van bestaande kennisproducten voor veilig en gezond werken en ontwikkelen nieuwe producten. In het afgelopen jaar hebben wij naast 16 van de zogenaamde A-bladen ook 18 toolboxen en 12 adviezen voor bouw en infra geactualiseerd. Deze zijn beschikbaar via de Volandis website. De geactualiseerde RI&E en de V&G planner voor de bouw zijn beschikbaar via het bedrijvenportaal. Wij hebben op het gebied van de arbeidsmarkt de samenwerking op sectorniveau met het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid (EIB) verstevigd. In het najaar hebben wij samen met hen de ontwikkelingen op het gebied van de arbeidsmarkt gepresenteerd. Samen met onze mensen hebben wij het afgelopen jaar hard gewerkt aan de belangrijke transitie naar Werk veilig, Houd plezier en Kijk vooruit in de sector. Dit is een complex traject dat soms lang duurt en lastig te sturen is. Het opschalen en verbeteren van onze diensten, het ontsluiten van data en instrumenten vraagt veel van onze mensen. Grote verschuivingen ontstaan vaak door kleine initiatieven van groepjes mensen. In tijden van verandering biedt dit houvast. Al het kleine doet er dan toe. Wij zijn trots op de betrokkenheid, de inzet en het enthousiasme van onze medewerkers die er voor gezorgd hebben dat we in 2017 gegroeid zijn naar een jong volwassen organisatie. Algemene informatie Juridische structuur De rechtsvorm van Volandis is een Stichting. Doelstelling Stichting Volandis heeft ten doel medewerkers en bedrijven te stimuleren en faciliteren om werk te maken van duurzame inzetbaarheid en al het geen daarmee verband houdt. De activiteiten zijn er op gericht dat werknemers en bedrijven steeds meer eigen initiatief nemen om het werkvermogen op peil te houden, vitaal te blijven, en een goede arbeidsmarktpositie te behouden. Ter verwezenlijking van haar doelen kan de stichting onder meer een belang nemen in andere rechtspersonen en ondernemingen, deze financieren, en daarover het beheer voeren, zomede al hetgeen verrichten dat met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. Organisatie en bezetting De Stichting wordt bestuurd door een beleidsbepalend bestuur en kent een tweehoofdige directie. Tjeerd Willem Hobma is algemeen directeur en Alexander Kreulen is directeur bedrijfsvoering. De directie legt verantwoording af aan het bestuur. Volandis is een innovatieve organisatie. Hier past een stijl van leiding geven en leiding nemen met korte cycli van denken, netwerken, doen, evalueren en leren. De organisatie bestaat zoveel mogelijk uit zelforganiserende teams die een proces integraal oppakken met een duidelijke opdracht, en verantwoordelijkheden en bevoegdheden die hierbij horen. De organisatie bestaat uit: team duurzame inzetbaarheid individu: adviseurs medewerker team leercultuur en duurzame inzetbaarheid bedrijf: adviseurs bedrijven team opbouwen en ontsluiten kennis: Kennis & Kunde support team inclusief projecten: Projecten Bij Volandis maken wij geen gebruik van een CAO, maar van een arbeidsvoorwaardenregeling, daarnaast zijn wij voor onze pensioenregeling vrijwillig aangesloten bij de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid. Wij volgen de regeling welke door bpfbouw wordt uitgevoerd. Het is voor de medewerkers verplicht om hieraan deel te nemen. 5

6 In 2017 hebben wij een preventiemedewerker, een vertrouwenspersoon, een functionaris gegevensbescherming en een klachtenfunctionaris aangesteld. Voor zover relevant werken zij met onze klachtenregeling, de klachtenregeling ongewenst gedrag en het protocol vertrouwenspersoon. De vakmensen in Volandis zijn verantwoordelijk voor hun eigen duurzame inzet. Hierin faciliteren wij hen met scholing en gesprekken. Onze visie hierop is vastgelegd in ons scholingsbeleid. Gezien de omvang van de organisatie kennen we geen ondernemingsraad. In overleg met ons personeel hebben wij gekozen voor een verplichte personeelsvergadering. Minimaal twee maal per jaar wordt de algemene gang van zaken binnen Volandis besproken. Inmiddels organiseren wij elk kwartaal een Volandis-(mid)dag samen met en voor alle medewerkers. Volandis is een transparante organisatie en medewerkers hebben inzicht in de bestuurs- en directieverslagen, de begroting en het jaarverslag. Volandis groeit qua personeel maar zit nog niet op 50 fte. Toch valt het te overwegen om binnen Volandis een personeelsvertegenwoordiging of OR in te stellen. Bestuur Samenstellig Bestuur Stichting Volandis en Volandis Fonds, ultimo Bestuursleden worden benoemd voor onbepaalde tijd. Het voorzitterschap van de vergaderingen van het bestuur rouleert per kalenderjaar tussen werkgevervoorzitter en werknemer voorzitter. De bestuursleden worden voor onbepaalde tijd benoemd waardoor een rooster van aftreden niet noodzakelijk is. Per 1 juli 2016 zijn de volgende bestuursleden benoemd: Namens Bouwend Nederland: H. Homberg (werkgeversvoorzitter) Mw. M.J.T.P. van der Post (secretaris) G.A. Reus Namens FNV Bouw: P.H. Roos (werknemersvoorzitter, fungerend voorzitter in 2017 ) Mw. S.H. ter Maat Namens CNV Vakmensen: G. Lokhorst (penningmeester) 6

7 Analyse financieel beleid Het resultaat over het boekjaar bedraagt Euro nihil. Dit wordt veroorzaakt doordat een eventueel batig saldo op de exploitatie direct wordt verrekend met de organisatiesubsidie van het O&O-fonds. In 2017 zijn er een viertal projecten opgestart te weten: Datamodel, Campagne werknemers, Arbo-instrumenten Herbouw RI&E. Waarvoor een bestemmingsreserve is gevormd voor Ten aanzien van deze projecten zijn er in 2017 verplichtingen aangegaan, deze projecten zullen in 2018 worden uitgevoerd en afgerond conform door het bestuur in 2017 besloten. Een nadere analyse vanuit onze balanspositie per 31 december 2017 blijkt een positief netto werkkapitaal van Euro en een saldo aan liquide middelen van Euro , waarmee wij aan al onze financiële verplichtingen kunnen voldoen. Volandis heeft ook geen ander soortige financieringsbehoeften. Begroting Stichting Volandis: (bedragen x 1.000) BATEN Subsidie O&O-fonds bouw & infra Stichting Volandis Staat van baten en lasten Begroting Overige baten Totaal baten LASTEN Personeelslasten Afschrijvingen materiële vaste activa Huisvestingslasten Overige bedrijfslasten Totaal lasten Bedrijfsresultaat - Financieringsresultaat - Exploitatieresultaat - De begroting voor 2018 stelt ons in staat om de opdracht van CAO partijen over 2018 uit te voeren. In deze opdracht staat beschreven welke resultaten Volandis dit jaar moet realiseren. Het bestuur heeft de begroting voor het jaar 2018 vastgesteld in de bestuursvergadering van 12 december

8 Organisatorisch Op de balansdatum zijn er geen belangrijke organisatorische wijzigingen ten opzichte van hetgeen in het voorgaande reeds is beschreven. Voornaamste risico s en onzekerheden PAGO s en DIA s Een belangrijk onzekerheid voor het succes van Volandis is het aantal uitgevoerde DIA-adviesgesprekken. Inmiddels hebben wij resultaatafspraken gemaakt met 22 arbodiensten over de uitvoering van het pakket van individuele preventiezorg (IPZ) in bouw en infra. Deze zijn vastgelegd in prestatieverbeterovereenkomsten. Er is gekozen voor een hybride uitvoeringsmodel waarbij de arbodienst uitvoering geeft aan het PAGO-onderdeel van de DIA, en de DIAadviseur van Volandis in directe aansluiting het DIA-adviesgesprek voert. In de praktijk brengt deze samenwerking de nodige administratief-organisatorische en logistieke problemen met zich mee, t.a.v. zowel planning als uitvoering. Dit werkt remmend op het realiseren van het aantal PAGO s en DIA s. Geen van de arbodiensten is in staat gebleken de resultaatafspraken en de bijbehorende extra beloning te realiseren. Hierover voeren wij halfjaarlijkse voortgangsgesprekken met de arbodiensten en per kwartaal met de arbodiensten die samen de zogenaamde kopgroep vormen. Een ander nadeel van de hybride-opzet is, dat deze de overdracht van (medisch) inhoudelijke gegevens noodzakelijk maakt. Dit brengt meer problemen met zich mee dan in de periode voor 1 januari 2016 (invoering wet bescherming persoonsgegevens; Wbp). Het privacy-landschap is in de laatste jaren ingrijpend veranderd. Voorheen leverden de arbodiensten als voorwaarde voor vergoeding van uitgevoerde activiteiten alle administratieve en (medisch) inhoudelijke gegevens aan de bedrijfstak. De bedrijfstak kon daarmee snel beschikken over betrouwbare informatie voor bedrijfstakatlas/-verslag, bedrijfs- en brancherapporten en de benchmark van arbodiensten en uitvoerende professionals. Gedwongen door verandering in privacyregelgeving en met name de handhaving daarvan leveren de arbodiensten de informatie nu gescheiden aan: declaratiegegevens via declaratiesysteem van Volandis (ISP) en (medisch) inhoudelijke gegevens via de datakluis van ZorgTTP. Hiermee is Volandis klaar om te voldoen aan de Europese richtlijn (Algemene verordening gegevensbescherming; AVG) per mei In het komend jaar zullen wij samen met onze partners monitoren of bovengenoemde aspecten het bereiken van de doelstellingen voor de sector beïnvloeden en waar nodig zullen wij bijsturen. Voor het slagen van onze missie is het van groot belang dat werknemers en werkgevers het belang van werken aan duurzame inzet inzien. Dit vraagt extra inspanning op het gebied van communicatie via alle partners om grote en kleine bedrijven en hun medewerkers te verleiden tot het deelnemen aan de DIA. De DIA is de nieuwe norm. Deze is het vertrouwde PAGO +. De + bestaat altijd uit het direct aansluitende adviesgesprek met een adviseur van Volandis. Ondanks onze inspanningen en de succesvolle feedback van werknemers en werkgevers zijn nog niet alle grote werkgevers overtuigd van de meerwaarde van het adviesgesprek van een medewerker met deze onafhankelijke adviseur. Wij zijn met de HR-mensen van deze werkgevers in gesprek over hoe wij tegemoet kunnen komen aan hun wensen voor maatwerk, om recht te doen aan het bedrijfsbelang en de rechten van de werknemer zoals vastgelegd in de CAO. Datalekken, informatiebeveiliging en privacy: Volandis beschikt over veel data. In aansluiting op de huidige wetgeving, de afspraken met de Arbodiensten en ter voorbereiding op Europese wetgeving voert Volandis actief beleid op het gebied van Privacy en informatiebeveiliging. Teneinde risico s te beperken zijn gegevens waar nodig gepseudonimiseerd en ondergebracht in een zogenaamde datakluis. Volandis heeft een actief beveiligingsbeleid waarbij afspraken zijn gemaakt over gegevensdragers, de wijze van beveiliging van informatie, de cultuur en processen rondom gegevensbeveiliging, een calamiteitenplan en maken we afspraken met afnemers en leveranciers, o.a. op basis van een privacy reglement en Service Level Agreements en indien nodig, bewerkersovereenkomsten. Om risico s verder te beperken en een continue verbetering te realiseren zullen wij medio 2018 voldoen aan de criteria voor ISO certificering. Dit is de standaard voor informatiebeveiliging. Deze kwaliteitsstap zien wij als noodzakelijk om een voorbeeldorganisatie in te kunnen zijn voor de sector. Wij hebben een Functionaris Gegevensbescherming (FG) aangesteld. Deze specialist in monitoring en kwaliteitsverbetering wordt ondersteund door medewerkers in de werkgroep Kwaliteit. En er is een protocol voor datalekken vastgesteld. 8

9 Toekomst paragraaf In 2018 groeit het aantal DIA s naar Naast dat we blijven werken aan de optimale organisatie van het DIAproces stellen wij in 2018 ook verdergaande eisen aan de kwaliteit van het DIA-gesprek. Dit doen wij door collegiale consultatie tussen de adviseurs medewerkers (zowel bij vaste adviseurs als bij de adviseurs in onze flexibele pool) en door training. We werken ook aan kennisdeling door ontwikkelingen die de verschillende teams (adviseurs medewerkers en bedrijven en de afdeling Kennis en Kunde) vanuit hun eigen professie waarnemen en met elkaar te verbinden. Zo worden resultaten uit de adviespraktijk ingezet als input voor kennisontwikkeling en andersom. Het digitale portaal MijnVolandis voor werkgevers breiden wij stapsgewijs uit met steeds meer tools en instrumenten waarmee bedrijven aan de slag kunnen om hun organisatie toekomstbestendig te krijgen en te houden. Zo kunnen begin mei alle werkgevers gebruik maken van de RI&E en V&G planner. Verder op in het jaar voegen we hier onder andere Storybuilder (ongevallenregistratie) en PISA (informatie gevaarlijke stoffen) aan toe. Ook andere externe providers die producten hebben op de thema s Werk veilig, Houd plezier en Kijk vooruit zullen een plek krijgen in het portaal. Volandis wil binnen de sector het kennis- en adviescentrum zijn op het gebied van duurzame inzet. Dit betekent dat onze specialisten van de afdeling Kennis en Kunde zich zullen blijven ontwikkelen door kennis te verzamelen, te monitoren en deze te ontsluiten voor de sector, de werkgevers en de werknemers in onze branche. Praktisch betekent dit het blijven ontwikkelen en actueel houden van informatie en instrumenten op het brede terrein van Werk veilig (gezond en veilig werken), en verbreding van het aanbod naar Houd plezier (motivatie, waardering, sociale steun) en Kijk vooruit (opleiden en ontwikkelen). Duurzaamheidsbeleid in Volandis Onze core business als Volandis is vakmensen en bedrijven in bouw en infra in beweging brengen voor hun duurzame inzet. Hier geldt natuurlijk Practise what you preach. Zo werken wij als jonge organisatie voortdurend aan het vergroten van onze eigen duurzaamheidsprestatie. En hier gaan sociale innovatie (people), groene duurzaamheid (planet) en economisch rendement (profit) hand in hand. Uitgangspunt voor Volandis hierbij is om te handelen vanuit onze eigen sterke punten. Dit geldt voor individuele medewerkers, teams en de organisatie als geheel. Je kunt immers niet slim zijn tegen je wil, en duurzaam ook niet. Om vorm te geven aan ons eigen duurzaamheidsbeleid gebruiken wij de ISO26000 richtlijn. Wij overwegen om toe te werken naar een zelfverklaring, geen certificering, waarin wij aangeven waar wij nu staan en waar wij naar toe willen groeien als maatschappelijk verantwoorde onderneming (MVO). Ook hier geldt onze voorbeeldfunctie in de sector. Hierin maken wij onderscheid in de volgende bouwstenen: Principes onze basishouding; waar staan wij voor? Omgeving wij verkennen en betrekken onze partners en klanten hierin, Thema s wij volgen en anticiperen op maatschappelijke en sectorale ontwikkelingen, Implementatie en hier gaan wij actief mee aan de slag. Terwijl wij vormgeven aan ons beleid zijn wij al aan de slag met tal van thema s in onze eigen duurzame bedrijfsvoering. Wij laten dit heel praktisch zien in ons handelen ten aanzien van: Bestuur van onze organisatie Mensenrechten Werknemers (arbeidspraktijk) Milieu en klimaat Eerlijk zakendoen Consumentenonderwerpen Maatschappelijke betrokkenheid 9

10 Gebeurtenissen na balansdatum De directie van Volandis gaat het bestuur voorstellen om de jaarrekening in haar vergadering van 8 mei 2018 formeel vast te stellen. Er hebben zich verder geen gebeurtenissen na de balansdatum voorgedaan die van invloed zijn op de financiële positie van Stichting Volandis per 31 december 2017 Ondertekening directie Opgesteld te Harderwijk op 8 mei 2018 Dr.ir. T.W. Hobma Algemeen Directeur A. Kreulen Directeur Bedrijfsvoering 10

11 3. Jaarrekening 2017 Stichting Volandis 11

12 4. Balans per 31 december 2017 Stichting Volandis (bedragen x 1.000) ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Langlopende vorderingen Vlottende activa Debiteuren Rekening courant O&O-fonds Bouw en Infra Vorderingen op verbonden partijen 6-24 Overige vorderingen en overlopende activa Totaal vlottende activa Liquide middelen Totaal ACTIVA PASSIVA Eigen vermogen Bestemmingsreserve Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva Totaal kortlopende schulden Totaal PASSIVA

13 5. Staat van baten en lasten over 2017 Stichting Volandis (bedragen x 1.000) Realisatie Begroting Realisatie BATEN Subsidie O&O-fonds bouw & infra Overige baten Totaal baten LASTEN Personeelslasten Afschrijvingen materiële vaste activa Huisvestingslasten Overige bedrijfslasten Liquidatielasten ontbonden Stichting Fundeon Liquidatielasten ontbonden Stichting Arbouw Projectlasten Totaal lasten Bedrijfsresultaat Financieringsresultaat Exploitatieresultaat Resultaatbestemming 31 Dotatie bestemmingsreserve Resultaatbestemming

14 6. Kasstroomoverzicht over 2017 Stichting Volandis (bedragen x 1.000) Kasstroom uit operationele activiteiten: Exploitatieresultaat Aanpassingen voor: - Afschrijvingen Mutatie voorzieningen Aanpassingen voor veranderingen in werkkapitaal: - Toename/afname langlopende vordering Toename/afname debiteuren Toename/afname rekening courant O&O-fonds bouw & infra Volandis Toename/afname vorderingen aan verbonden partijen Toename/afname overige vorderingen en overlopende activa Toename/afname crediteuren Toename/afname belastingen en premies sociale verzekeringen Toename/afname overige schulden en overlopende passiva Kasstroom uit bedrijfsoperaties Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten: - Investeringen in materiële vaste activa Kaststroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten: - Toename/afname langlopende rekeningen Toename/afname pensioenen (FVA) 0-23 Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen Controle: Liquide middelen per 31 december Liquide middelen per 31 december

15 7. Grondslagen voor waardering activa en passiva en bepaling van het resultaat. Grondslagen voor waardering activa en passiva Algemeen De op 4 april opgerichte stichting heeft de jaarrekening opgesteld volgens de Richtlijn 640 Organisaties-zonderwinststreven van de Raad voor de Jaarverslaggeving, alsmede specifieke bepalingen in de Leidraad Administratieve Voorwaarden van het O&O-fonds Bouw en Infra. Op de in de staat van baten en lasten opgenomen begroting 2017 is geen accountantscontrole toegepast. Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt verwezen naar de toelichting. Boekjaar Het boekjaar loopt van 1 januari 2017 tot en met 31 december Activiteiten van de stichting De activiteiten van stichting Volandis zijn er op gericht dat werknemers en bedrijven steeds meer eigen initiatief nemen om het werkvermogen op peil te houden, vitaal te blijven, en een goede arbeidsmarktpositie te behouden. De stichting heeft ten doel medewerkers en bedrijven te stimuleren en faciliteren om werk te maken van duurzame inzetbaarheid en al het geen daarmee verband houdt Ter verwezenlijking van haar doelen kan de stichting onder meer een belang nemen in andere rechtspersonen en ondernemingen, deze financieren, en daarover het beheer voeren, zomede al hetgeen verrichten dat met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. Vergelijkende cijfers De vergelijkende cijfers 2016 zijn waar nodig aangepast aan de huidige presentatie. Deze aanpassing heeft geen gevolgen voor het vermogen of resultaat. Schattingen Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de leiding van Stichting Volandis zich verschillende oordelen en schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het in artikel 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningpost. Consolidatie Mede op grond van de bepalingen in de Leidraad Administratieve Voorwaarden van het O&O-fonds Bouw en Infra vindt geen consolidatie plaats met Stichting Volandis Fonds. 15

16 Verbonden partijen Als verbonden partijen worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van de stichting Volandis en nauwe verwanten zijn verbonden partijen. Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toegelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de omvang van de transactie en andere informatie die nodig is voor het verschaffen van het inzicht. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van aanpassingen voor afschrijvingen en mutaties van de voorzieningen en verplichtingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Mutaties voor kapitaal investeringen en pensioenen zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Feitelijke vestigingsadres Het feitelijke vestigingsadres van de Stichting Volandis is: Ceintuurbaan 2, 3847 LG te Harderwijk. Materiële vaste activa Machines en installaties en andere bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs inclusief direct toerekenbare lasten, onder aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de verwachte toekomstige gebruiksduur en bijzondere waardeverminderingen. De vervaardigingsprijs bestaat uit de aanschaffingslasten van grond- en hulpstoffen en lasten die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de vervaardiging inclusief installatielasten. Indien voor te vervaardigen materiële vaste activa noodzakelijkerwijs een aanmerkelijke hoeveelheid tijd nodig is om deze gebruiksklaar te maken, worden de rentelasten opgenomen in de vervaardigingsprijs. Wij hanteren de volgende afschrijvingstermijnen: Inventaris en apparatuur 5 jaar Andere bedrijfsmiddelen 5 jaar Verbouwing 7 jaar De stichting beoordeelt op iedere balansdatum of er aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waardevermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vastgesteld. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde (op basis van een actieve markt) en de bedrijfswaarde (de contantmaking van de kasstromen tegen een disconteringsvoet van 4%). Een waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt in de staat van baten en lasten. Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardevermindering die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. Het teruggenomen verlies wordt in de staat van baten en lasten verwerkt. 16

17 Financiële vaste activa De onder financiële vaste activa opgenomen overige vorderingen omvatten verstrekte leningen en overige vorderingen. Deze vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden deze leningen en overige vorderingen gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Indien er bij de verstrekking van leningen sprake is van disagio of agio, wordt dit gedurende de looptijd ten gunste respectievelijk ten laste van het resultaat gebracht als onderdeel van de effectieve rente. Ook transactielasten worden verwerkt in de eerste waardering en als onderdeel van de effectieve rente ten laste van het resultaat gebracht. Bijzondere waardeverminderingen worden in mindering gebracht op de geamortiseerde kostprijs en direct verantwoord in de winst-en-verliesrekening. Vorderingen en overlopende activa Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito s met een looptijd korter dan een jaar. Rekening-courantschulden bij banken worden opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De overige voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen. Langlopende schulden Langlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactielasten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactielasten. Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de staat van baten en lasten als interestlast verwerkt. Kapitaalrekening investeringen De kapitaalrekeningen investeringen betreft de financiering van het O&O-fonds Bouw en Infra van de materiële vaste activa en is gewaardeerd tegen de boekwaarde van de activa. 17

18 Kortlopende schulden Kortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Alle kortlopende schulden hebben een looptijd korter dan een jaar. Grondslagen voor bepaling van het resultaat Algemeen Het saldo (resultaat) wordt bepaald als het verschil tussen het totaal der baten en het totaal der lasten. De baten worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; lasten reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Baten die worden ontvangen in de vorm van zaken of diensten worden gewaardeerd tegen de reële waarde, voor zover deze bepaalbaar is. In dat geval worden zodanige baten in de staat van baten en lasten verantwoord. Baten waarvoor een bijzondere bestemming is aangewezen, worden in de staat van baten en lasten verwerkt; indien deze baten in het verslagjaar niet volledig zijn besteed, worden de nog niet bestede gelden opgenomen in de desbetreffende bestemmingsreserve resp. bestemmingsfonds. Een onttrekking aan bestemmingsreserve resp. - fonds wordt als besteding (last) verwerkt in de staat van baten en lasten. Vergelijking met de begroting Stichting Volandis heeft in het verslagjaar 2017 de begroting als belangrijk stuur instrument gebruikt voor de beheersing van haar activiteiten. Dat er een aantal activiteiten achter is gebleven bij de begroting 2017, komt met name door een wat minder snellere ontwikkeling van de aantallen uitgevoerde PAGO s en de DIA s en een aantal projecten zijn op een later moment in het jaar gestart, waardoor deze niet in 2017 zijn afgerond. Bestemmingsreserves Het bestuur heeft een deel van de reserves afgezonderd voor een speciaal doel. Alle vermogensmutaties worden in de staat van baten en lasten verantwoord. Uitgaven die worden gedekt uit bestemmingsreserves worden eveneens in de staat van baten lasten verantwoord. Subsidies O&O-fonds Bouw en Infra Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin de gesubsidieerde lasten zijn gemaakt of baten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze worden ontvangen en de stichting de condities voor ontvangst kan aantonen. Subsidies met betrekking tot investeringen in materiële vaste activa worden in mindering gebracht op het desbetreffende actief en als onderdeel van de afschrijvingen verwerkt in de staat van baten en lasten. Zowel de exploitatie subsidie als de kapitaallening kennen een structureel karakter, waarvoor Stichting Volandis elk jaar een subsidie aanvraag indient bij het O&O fonds Bouw en Infra. Stichting Volandis heeft in de verslagperiode al haar bestedingen gedaan binnen het door het O&O fonds Bouw en Infra gestelde bestedingsdoelen, zoals verwoord in de Leidraad Administratieve voorwaarden (versie 5 oktober 2017). Afrekening van de over het jaar 2017 bij te dragen gelden door de financiers vindt plaats in 2018 op basis van specifiek daartoe op te maken eindafrekeningen. 18

19 Overige baten De overige baten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Personeelslasten Periodiek betaalbare beloningen - Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers. Pensioenen Stichting Volandis heeft alle pensioenregelingen verwerkt volgens de verplichtingenbenadering. De over het verslagjaar verschuldigde premie wordt als last verantwoord. Stichting Volandis is vrijwillig aangesloten bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid. Ultimo boekjaar is de dekkingsgraad van het fonds 115,2. Afschrijvingen materiële vaste activa De afschrijvingen geschieden tijdsevenredig op basis van de verwachte economische levensduur. Overige lasten De overige lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Financieringsresultaat (rentebaten en rentelasten) Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met de verantwoorde transactielasten op ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente worden meegenomen. 19

20 8. Toelichting op de balans per 31 december 2017 (bedragen x 1.000) MATERIELE VASTE ACTIVA 1. Investeringen Inventaris en apparatuur Andere bedrijfs middelen Verbouwing Totaal Cumulatieve aanschafwaarde per 01 januari Cumulatieve afschrijvingen per 01 januari Boekwaarde per 01 januari Investeringen Investeringssubsidie Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Cumulatieve aanschafwaarde per 31 december Cumulatieve afschrijvingen per 31 december Boekwaarde per 31 december Overige financiële vaste activa Aegon depot C-01 (saldo per 31 december) Het saldo ad heeft betrekking op het depot welke door Aegon wordt beheerd ten behoeve van toekomstige voorwaardelijke indexatieverplichtingen op de pensioenaanspraken. Vanwege het voorwaardelijke karakter is voor deze indexatieverplichtingen geen voorziening opgenomen. 20

21 Toelichting op de balans per 31 december 2017 (bedragen x 1.000) LANGLOPENDE VORDERING Vooruitbetaalde huur De vooruitbetaalde huur Bouw en Infrapark BV betreft de totale vooruitbetaling van de huur voor gebouw 100 voor de periode 1 april 2017 tot en met 31 maart Bouw en Infrapark BV heeft deze voorfinanciering gebruikt voor het verhuurgereed maken van gebouw 100. Huurverplichtingen Binnen één jaar 183 Tussen één jaar en vijf jaar 745 Meer dan vijf jaar 169 VLOTTENDE ACTIVA Debiteuren Debiteuren Af: voorziening dubieuze debiteuren Saldo per 31 december Het saldo 2017 bestaat uit debiteuren Volandis. Het saldo voorziening dubieuze debiteuren 2016 bestond volledig uit debiteuren die waren overgenomen van de ontbonden Stichting Fundeon. 21

22 Toelichting op de balans per 31 december 2017 (bedragen x 1.000) 5. Rekening courant O&O-fonds Bouw en Infra Het verloop is als volgt weer te geven: Beschikking Rekeningcourant per Ontvangen Retour Uitgaven Rekeningcourant per Stichting Volandis Subsidie Volandis Subsidie inzake Opstart Kenniscentrum Subsidie kapitaalrekening Ontbonden Stichting Fundeon Sociaal Plan Sociaal Plan Subsidie huisvesting Subsidie liquidatie Subsidie projecten Subsidie kapitaalrekening Subsidie organisatie Ontbonden Stichting Arbouw Subsidie organisatie Subsidie UTA Stress project Subsidie liquidatie

23 Toelichting op de balans per 31 december 2017 (bedragen x 1.000) Vorderingen op verbonden partijen Stichting Volandis Fonds Overige vorderingen en overlopende activa Bouw en Infrapark BV 425 Vooruitbetaalde lasten en overige vorderingen Saldo per 31 december De lening aan Bouw en Infrapark BV is in de loop van 2017 volledig afgelost door Bouw en Infrapark BV Liquide middelen ABN AMRO Stichting Volandis ABN AMRO ontbonden Stichting Fundeon ABN AMRO ontbonden Stichting Arbouw 47 Saldo per 31 december De liquide middelen betreft direct opeisbare saldi bij de bank. De ABN AMRO rekening van de ontbonden Stichiting Fundeon en de ontbonden Stichting Arbouw zijn in 2017 opgeheven. 23

24 Toelichting op de balans per 31 december 2017 (bedragen x 1.000) 9. Bestemmings reserve Saldo per Dotatie Ontrekking Vrijval Saldo per Arbo-intrumenten Datamodel Campagne werknemers Herbouw RI&E Ten aanzien van deze projecten zijn er in 2017 verplichtingen aangegaan, deze projecten zullen in 2018 worden uitgevoerd en afgerond conform door het bestuur in 2017 besloten. VOORZIENINGEN 10. Voorzieningen Saldo per Dotatie Ontrekking Vrijval Saldo per Het verloop is als volgt weer te geven: Stichting Volandis Opstart Kenniscentrum Ontbonden Stichting Fundeon Sociaal Plan Sociaal Plan Liquidatie ontbonden Stichting Fundeon Loopbaantrajecten ontbonden Stichting Fundeon Eerder verworven competenties (EVC) Totaal voorzieningen Kortlopend deel van de voorzieningen Langlopend deel van de voorzieningen Hiervan langlopend (> 5 jaar) Binnen één jaar Tussen één jaar en vijf jaar Meer dan vijf jaar

25 Toelichting op de balans per 31 december 2017 (bedragen x 1.000) Opstart Kenniscentrum De voorziening "Opstart Kenniscentrum" betreft een voorziening voor de materiële lasten, welke uitgegeven zullen worden voor de opstart van Stichting Volandis (conform het Bedrijfsplan Kennis- en Adviescentrum Duurzame Inzetbaarheid). Lasten welke voortvloeien uit "Opstart Kenniscentrum" worden direct ten laste van de voorziening gebracht. Deze voorziening wordt gewaardeerd tegen de nominale waarde. Er is sprake van een feitelijke verplichting omdat er voor Stichting Volandis geen reëel ander alternatief is om deze verplichting af te wikkelen, omdat bij de betrokkenen (Dagelijks Bestuur cao-partijen) de gerechtvaardigde verwachting is gewekt dat Stichting Volandis deze verplichtingen zal nakomen (conform de bepalingen van RJ ). Sociaal Plan 2012 ontbonden Stichting Fundeon De voorziening Sociaal Plan 2012 betreft een voorziening voor de nog te verwachten reorganisatielasten 2012 overgenomen van de ontbonden Stichting Fundeon, waarvoor Stichting Volandis verantwoordelijk is voor de afloop van deze voorziening. Lasten welke voortvloeien uit het Sociaal Plan 2012 worden direct ten laste van de voorziening gebracht. Deze voorziening wordt gewaardeerd tegen de nominale waarde. Deze voorziening is in het boekjaar 2017 vrijgevallen in verband met verjaring wet en regelgeving. Sociaal Plan 2014 ontbonden Stichting Fundeon De voorziening Sociaal Plan 2014 betreft een voorziening voor de nog te verwachten lasten, die als gevolg van het verdwijnen van wettelijke taken binnen de ontbonden Stichting Fundeon KBBI en de herorientatie op bedrijfstaktaken zijn ontstaan, vanuit de ontbonden Stichting Fundeon, waarvoor Stichting Volandis verantwoordelijk is voor de afloop van deze voorziening. Lasten welke voortvloeien uit het Sociaal Plan 2014 worden direct ten laste van de voorziening gebracht. Deze voorziening wordt gewaardeerd tegen de nominale waarde. Liquidatielasten ontbonden Stichting Fundeon De voorziening "Liquidatie ontbonden Stichting Fundeon" betreft een voorziening voor de nog te verwachten liquidatielasten als gevolg van het besluit van Cao-partijen om de bedrijfstak taken af te bouwen en Stichting Fundeon te liquideren. Stichting Volandis is verantwoordelijk voor de afloop van deze voorziening. Lasten betreffende deze voorziening worden direct ten laste gebracht. Deze voorziening wordt gewaardeerd tegen de nominale waarde. In deze liquidatievoorziening is een bedrag opgenomen als Sociaal Plan 2015 Euro Loopbaantrajecten ontbonden Stichting Fundeon De voorziening "Loopbaantrajecten ontbonden Stichting Fundeon" betreft een voorziening voor de nog te verwachten loopbaantrajectlasten, welke voortvloeien als gevolg van het besluit van Cao-partijen om de bedrijfstak taken af te bouwen en Stichting Fundeon te liquideren. Stichting Volandis is verantwoordelijk voor de afloop van deze voorziening. Lasten betreffende deze voorziening worden direct ten laste gebracht. Deze voorziening wordt gewaardeerd tegen de nominale waarde. Eerder verworven competenties (EVC) De voorziening "Eerder verworven competenties (EVC)" betreft een voorziening voor de afloop van EVC-trajecten die tot en met 30 juni 2017 zijn gestart. Deze voorziening wordt gewaardeerd tegen de nominale waarde. Er is sprake van een feitelijke verplichting omdat er voor Stichting Volandis geen reëel ander alternatief is om deze verplichting af te wikkelen, omdat bij de betrokkenen (Dagelijks Bestuur cao-partijen) de gerechtvaardigde verwachting is gewekt dat Stichting Volandis deze verplichtingen zal nakomen (conform de bepalingen van RJ ). 25

26 Toelichting op de balans per 31 december 2017 (bedragen x 1.000) LANGLOPENDE SCHULDEN Langlopende schulden 11.a Kapitaalrekening investeringen Saldo per 01 januari Investeringen materiële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa -43 Saldo per 31 december b Schulden aan verbondenpartijen Af: Kortlopende deel langlopende lening Geldlening Volandis Fonds Saldo per 31 december Het saldo van de kapitaalrekening komt overeen met de boekwaarde ultimo 2016 van de aanwezige en door het O&O-fonds bouw & infra gefinancierde materiële vaste activa. Over de kapitaalrekening investeringen is geen rente verschuldigd. Door Volandis Fonds is op 20 oktober 2016 een geldlening verstrekt met een hoofdsom van Deze geldlening wordt aangegaan voor 8 jaar en eindigt per 31 december De aflossing vindt jaarlijks in gelijke delen plaats op 31 december van ieder jaar, voor het eerst op 31 december Het is toegestaan om tussentijds zonder kosten en boete extra af te lossen. Over de lening is geen rente verschuldigd. Stichting Volandis zal deze geldlening direct bestemmen voor het voorfinancieren van de huurtermijnen die tot 2024 door Stichting Volandis betaald moet worden aan Bouw en Infrapark BV. Aflossingsverplichtingen Binnen één jaar 124 Tussen één jaar en vijf jaar 496 Meer dan vijf jaar

27 Toelichting op de balans per 31 december 2017 (bedragen x 1.000) KORTLOPENDE SCHULDEN Crediteuren Saldo per 31 december Belastingen en premies sociale verzekeringen Te betalen loonheffingen Te betalen omzetbelasting 5 96 Saldo per 31 december Overige schulden en overlopende passiva Uta werkdruk begeleiding 20 Overige verplichtingen ontbonden Stichting Arbouw 502 Leermeestercursussen 23 Pensioenpremie Accountant- en advieslasten Overige verplichtingen ontbonden Stichting Fundeon Overige pensioenverplichtingen ontbonden Stichting Fundeon Kortlopend deel langlopende geldlening Vakantiegeld en vakantiedagen Individue gerichte preventiezorg Overige lasten Saldo per 31 december

28 NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN Langlopende financiële verplichtingen Auto s (lease) Te betalen Bedrag Loopt tot Binnen één jaar Tussen één jaar en vijf jaar Na vijf jaar De contracten met betrekking tot de leaseauto s lopen nog door tot in De verplichtingen van de gegeven opdrachten m.b.t. individu gerichte preventiezorg zullen worden uitgevoerd en bedragen Beheers- en garantiekosten Aegon Sinds 1 januari 2009 heeft de ontbonden Stichting Fundeon geen uitvoeringsovereenkomst meer met Aegon, maar tot op heden wordt jaarlijks nog wel een bedrag voor beheers- en garantiekosten betaald. De inmiddels ontbonden Stichting Fundeon is geliquideerd per 12 februari De verplichting richting Aegon is nog niet afgewikkeld. Aegon stelt zich op het standpunt dat de totale waarde van de toekomstige beheers- en garantiekosten dient te worden afgerekend en heeft hiervoor een eenmalige koopsom overlegd: beheerskosten en garantiekosten Deze bedragen zijn zoals Aegon stelt op basis van de marktomstandigheden per 15 februari 2017 tot stand gekomen. Deze eenmalige koopsom totaal is door Aegon op 15 februari 2017 al verwerkt als vordering in rekening-courant met de inmiddels ontbonden Stichting Fundeon. Beheerskosten De pensioenadviseurs van de ontbonden Stichting Fundeon zijn na bestudering van de beëindigingsbepalingen in de uitvoeringsovereenkomst van mening dat met betrekking tot de beheerskosten een verplichting bestaat tot afrekenen. Het bedrag zoals opgenomen in de eenmalige koopsom wordt qua grondslag niet betwist. Garantiekosten Met betrekking tot de garantiekosten zijn de pensioenadviseurs van mening dat in de uitvoeringsovereenkomst geen beëindigingsbepalingen zijn opgenomen die verplichten tot het betalen van garantiekosten. Dat betekent enerzijds dat afkoop van de toekomstige verplichting door de ontbonden Stichting Fundeon wordt betwist. Op basis hiervan is er geen verplichting in de balans verwerkt. De verwerking van in rekening-courant door Aegon is in deze jaarrekening geneutraliseerd en is opgenomen onder de overlopende schulden en overlopende passiva in het bedrag van Aegon en Stichting Volandis zijn met elkaar in overleg om een oplossing te vinden voor de ontstane situatie. De verwachting is dat deze in de loop van 2018 tot stand zal komen. Deskundigenonderzoek Door de onafhankelijke accountant Ernst & Young Accountants LLP heeft een controle plaatsgevonden op de jaarrekening. Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na de balansdatum voorgedaan die van invloed zijn op de financiële positie van Stichting Volandis per 31 december