Programma Gynaecongres. 3 en 4 juni 2010 Chassétheater, Breda

Transcriptie

1 Programma Gynaecongres 3 en 4 juni 2010 Chassétheater, Breda

2 Het Gynaecongres is geaccrediteerd met 10 punten: Donderdag 3 juni 2010: 6 punten Vrijdag 4 juni 2010: 4 punten 3-4 juni

3 ORGANISATIE GYNAECONGRES 2010 Commissie Gynaecongres Dr. P.C. Scholten, voorzitter Drs. S. Veersema, secretaris Mw.dr. M.R. Buist, penningmeester Mw.dr. M.N. Bekker Dr. J.P. Lips Drs. G.G.A. Malmberg Delegatie Commissie Wetenschap Prof.dr. R.H.M. Verheijen Dr. F. Vandenbussche Dr. W. Hofhuis Lokaal organiserend wetenschappelijk comité Mw.dr. M.J. ten Kate-Booij Dr. J.W.M. Hutten Mw.dr. S. Lunshof Dr. D.N.M. Papatsonis Lokale commissie sociale activiteiten Drs. A.M. Bongers Mw.dr. M.J. Noordam Mw.drs. S. Poots Mw.drs. M.C.S. Vermeer Bureau Gynaecongres Informatie Wetenschappelijk Programma NEDERLANDSE VERENIGING VOOR OBSTETRIE EN GYNAECOLOGIE Mw. E.Y. Broer-Loth Mw. K. van t Wout Postbus LB Utrecht Tel: (030) / gynaecongres@nvog.nl Congres Secretariaat Informatie Registratie en Hotel STATUS PLUS CONFERENCES & CONVENTIONS Mw. T. Kaaijk Postbus AB Wormermeer Tel: Fax: Gynaecongres@statusplus.nl 2 GYNAECONGRES BREDA

4 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 2 Inloopavond woensdag 2 juni Avondprogramma donderdag 3 juni Algemene informatie 7 Programma overzicht donderdag 3 juni Programma overzicht vrijdag 4 juni Wetenschappelijk programma donderdag 3 juni Wetenschappelijk programma vrijdag 4 juni Sprekers 24 Moderatoren 27 Dankwoord aan sponsors en exposanten 28 Routebeschrijving juni

5 VOORWOORD STICHTING GYNAECONGRES Voorwoord Stichting Gynaecongres Wij heten u allen welkom op het aanstaande Gynaecongres op 3 en 4 juni te Breda. De woensdag ervoor zijn er weer net als vroeger sportactiviteiten georganiseerd; ditmaal een golfwedstrijd en een fietstocht in de Brabantse natuur. Als u aankomt op de woensdagavond, starten we met de inloopavond pal onder de 750 jaar oude Grote Kerk. De beide congresdagen in het Chassé Theater beloven zeer boeiend te worden. Onder het thema samenwerken, organiseren en professionaliseren krijgt u een zeer veelzijdig, praktisch en wetenschappelijk programma voorgeschoteld. Van de wervende tekst hieronder is geen woord overdreven. Na de Gynaecongres Lecture van de vermaarde prof. dr. Swaab over het intra-uteriene brein staat ons een geweldige feestavond te wachten in het casino met bijzondere verrassingen. Jammer dat de vergaderplicht ons vrijdagmorgen weer vroeg roept, maar een gynaecoloog is gelukkig altijd weer fris na een ruig nachtje. De parallelsessies vrijdagmorgen zijn zeer actueel en de vrijdagmiddag is weer geheel gevuld met zeer interessante wetenschappelijke voordrachten van onze jonge onderzoekers en aspirant-leden. Tot slot zullen wij bij de prijsuitreiking toasten op de beste sprekers van de middag. Breda 2010 wordt onvergetelijk. Wij rekenen op uw komst. Piet Scholten Voorzitter Stichting Gynaecongres 4 GYNAECONGRES BREDA

6 Voorwoord BREDA De gynaecologen uit West Brabant heten jullie op 3 juni 2010 van harte welkom op hun Gynaecongres in het Chassé theater te Breda. Het programma staat in het teken van Samenwerken, Organiseren en Professionaliseren. We gaan er op donderdagmorgen meteen vol tegenaan: de gynaecoloog is 24 uur aanwezig. Wenselijk en haalbaar? Tijdens deze plenaire verloskundige sessie willen we laten zien hoe er met inter- en intradisciplinaire samenwerking bruggen zijn te bouwen. Na de koffie zijn er twee parallelsessies. De urogynaecologie maakt in een rap tempo ontwikkelingen door, die voor de all rounder ogenschijnlijk niet meer bij te houden zijn. Voortschrijdend inzicht over het beleid van en vooral na de totaal ruptuur is hiervan een voorbeeld. En verder: marktwerking, is dit echt nodig? In de 2e parallelsessie hebben we aandacht voor de kwetsbare zwangere vrouw en gender specifieke geneeskunde. Wees op je hoede tijdens de middag: de gezondheidszorg van nu is morgen alweer achterhaald en de stelling strak managen van de tijd maakt creatief blijkt wetenschappelijk onderbouwd. Aan het einde van het middagprogramma wordt er nog maximale inspanning van ons brein gevraagd. Een professioneel duo zorgt er voor dat zware kost een luchtig toetje krijgt. Sociale activiteiten woensdag 2 juni 2010 Golf Onder de West Brabantse gynaecologen bevinden zich een aantal enthousiaste golfers. We zien dan ook uit naar een sportieve 18 holes flight op Landgoed Bergvliet Oosterhout, woensdagmiddag 2 juni Ontvangst vanaf uur met een koffietafel. Shotgun om uur, zodat we allen tegelijk starten en binnenkomen. De speelvorm wordt nog nader bepaald. Ook bij het golfen staat samenwerken centraal en kan de eenvoudige GVB er zich meten met de lage handicapper. Verdere informatie volgt t.z.t. via de organisatoren van deze activiteit. Inschrijven kan tot 15 april 2010, het aantal deelnemers is gelimiteerd, dus wees er snel bij. Fietsen De Vereniging Fietsende Gynaecologen Nederland (VFGN) organiseert weer een toertocht voor een ieder met een redelijke conditie en in het bezit van een racefiets. Woensdag 2 juni Start en finish op Landgoed Bergvliet Oosterhout. Ontvangst vanaf 9.30 uur met koffie, start uur. Er zal gefietst worden naar de Hoeksche Waard waar de lunch wordt genoten in Mijnsherenland bij de voorzitter van de VFGN, Toon Tolenaar. De totale afstand zal 100 a 120 km bedragen. Verdere informatie volgt t.z.t. via de organisatoren van deze activiteit. Inloopavond Welkom in Breda woensdag 2 juni 2010 Na een dag hard werken of sporten met collegae wordt u s avonds verwelkomd in het gezellige grand-café De Drie Gezusters op de Grote Markt 45 in Breda. Van uur. De drie gezusters, Anna, Sophie en Florens zijn de drie beeldschone nakomelingen van Peter Stuyvesant, die de geschiedenis is ingegaan als de man die New Amsterdam op de wereldkaart zette. Onder zijn gouverneurschap groeide de Nederlandse kolonie uit tot de belangrijkste handelsstad ter wereld, later door de Engelsen tot New York omgedoopt. Zijn drie dochters waren een opvallende verschijning op vele Bourgondische uitspattingen en wilde bacchanalen eind 19e eeuw. 3-4 juni

7 Voorwoord BREDA Het grand-café is na een brand, kort na de opening in 2003, in 2007 weer heropend en biedt u een sfeervolle omgeving, waar u onder het genot van een drankje en typische Brabantse lekkernijen uw collegae kunt ontmoeten om net als de drie gezusters een Bourgondische start van dit West-Brabantse Gynaecongres in Breda te maken. Brabantse NACHT donderdag 3 juni 2010 Na de eerste wetenschappelijke dag in het Chassé congrescentrum wordt u tussen en uur verwacht in het Holland Casino dat ernaast is gelegen. Het feest zal plaatsvinden op de eerste verdieping in de Kapel en op de Circus Square. Daar we in het Casino feesten is het voor de Nederlanders verplicht u te laten registreren bij de ingang met een paspoort, ander Nederlands identiteitsbewijs of Nederlands rijbewijs. Voor de Belgische gasten is een geldig paspoort of geldig identiteitsbewijs verplicht. De Belgische gasten krijgen geen toegang met een Belgisch rijbewijs of een geel of blauw verblijfsdocument. Tevens dient u het NVOG reserveringsbewijs mee te nemen. Ook moeten we u erop attenderen dat er in het Casino, vanwege privacy van de casinogasten, niet gefotografeerd mag worden. Bij de speeltafels en speelautomaten mag ook niet mobiel getelefoneerd worden. Dit lijkt allemaal wat streng maar na het eerste glas champagnoise zult u merken dat u aan het begin staat van een Bourgondische verwenavond in het Brabantse land. U zult gaan genieten van een luxe 4-gangen walking dinner, bestaande uit het rode, witte en zoute goud uit Bergen op Zoom, ofwel het AAA menu. Vervolgens gaan we knallen met de Bergse coverband FLAT OUT. De tien muzikanten zullen zorgen dat u niet stil kunt blijven staan en zullen u vast en zeker naar de dansvloer lokken. Bij de behoefte tot een serieus gesprek, kunt u de rust vinden op de Circus Square. Indien u uitleg wenst over de kansspelen dan wordt u tussen en uur verwacht in het speluitlegcentrum op de Circus Square. Het echte feest gaat echter door in de Kapel!! Om uur wordt daar onze SPECIAL GUEST verwacht! Deze persoon zorgt voor het Roosendaalse toetje van deze spetterende avond. U mag dit zeker niet missen! Als u aan het einde van de avond voldaan en moe gedanst weer naar uw hotel of bed terugkeert, zult u wensen dat deze Brabantse nacht langer zou kunnen duren. We hopen velen te ontmoeten in Breda! Marianne ten Kate Booij, voorzitter lokaal organiserend wetenschappelijk comité Alexander Bongers, voorzitter sociaal programma 6 GYNAECONGRES BREDA

8 ALGEMENE INFORMATIE LET OP!! Inschrijven alleen online mogelijk ( Congresaccommodatie Het congres vindt plaats in het Chassé Theater, Claudius Prinsenlaan 8, 4811 DK Breda. U bent tijdens het congres bereikbaar onder telefoonnummer Congresbalie Op donderdag is de congresbalie van 8.00 tot uur en op vrijdag van 8.00 tot uur geopend. Gelieve u hier bij aankomst te laten registreren. Zalen De plenaire sessies worden gehouden in de Holland Casinozaal. De parallel sessies vinden plaats in de Holland Casinozaal en de Pierre de Jongezaal. Expositie Gedurende het congres exposeert de (farmaceutische) industrie in de Finn Tex Telecomzaal en de Meeùsfoyer. In beide ruimtes treft u lunch en koffiebuffetten aan. Uw bezoek aan de stands wordt zeer op prijs gesteld. Pauze Op beide dagen zijn de koffie en de lunches verkrijgbaar in de Finn Tex Telecomzaal en de Meeùsfoyer. Eventuele wensen en/of diëten kunt u kenbaar maken bij het congressecretariaat via het registratieformulier. De Nieuwe Ledenborrel op vrijdag wordt in de Brasserie geserveerd. Mededelingen Bij de congresbalie staan eventuele berichten voor de congresgangers op een flip-over vermeld. In Opleiding I en In opleiding II De Ontmoet de AIOS - sessie tijdens het Gynaecongres is een terugkerende sessie welke reeds diverse vernieuwingen heeft ondergaan, met als doel het verhogen van de wetenschappelijke kwaliteit van de presentaties. De Commissie Wetenschap en Commissie Gynaecongres streven naar een continu hoger wetenschappelijk niveau van de voordrachten en hebben daartoe tot een verdergaande vernieuwing besloten. Het huidige systeem van selectie door de opleider van een spreker uit ieder cluster is verlaten. In plaats hiervan is gekozen voor een systeem naar voorbeeld van buitenlandse congressen, waarbij iedereen AIOS, ANIOS enz. een abstract online konden indienen. Het nieuwe competitieve systeem waarbij anoniem beoordeeld wordt heeft tot gevolg dat de verdeling tussen de clusters niet meer naar rato, maar naar kwaliteit gaat. De naam van de Ontmoet de AIOS -sessies is sinds november 2009 gewijzigd in In Opleiding I en In Opleiding II Voor beide sessies zijn prijzen beschikbaar gesteld van 600,- door de Wim Schellekens Stichting. Het bepalen van de winnaars U kunt als toehoorder de voordrachten beoordelen en uw beoordeling middels de interactieve stemkastjes kenbaar maken. Winnaar is de spreker - per sessie - met de hoogst gemiddelde score. De prijsuitreiking vindt plaats op vrijdagmiddag 4 juni 2010 direct na de laatste sessie in de Holland Casinozaal. 3-4 juni

9 ALGEMENE INFORMATIE De abstracts treft u aan in de congrestas. Inschrijving en betaalwijze De organisatie geeft de voorkeur aan digitaal inschrijven. Voor online inschrijven bezoek onze website Aldaar treft u ook informatie over de korting welke bij online inschrijving wordt gegeven. In alle gevallen geldt dat uw registratie pas in behandeling wordt genomen wanneer het inschrijfgeld of geldige creditcard gegevens zijn ontvangen. U wordt vriendelijk verzocht de instructies op het registratieformulier nauwkeurig te volgen. Wanneer u de kosten wilt overschrijven, dan kunt u het verschuldigde bedrag storten op banknummer t.n.v. Stichting Gynaecongres, INGbank te Utrecht, onder duidelijke vermelding van uw naam (géén maatschapnaam). Bij on-site registratie kunt u met creditcard, contant of pin betalen. Korting voor vroege inschrijvers De commissie Gynaecongres biedt vroege inschrijvers een korting op het inschrijfgeld aan. De regeling hiervoor ziet u op de website en is opgenomen in het registratieformulier. Er wordt hieraan strak de hand gehouden! Annulering Annulering van uw congresinschrijving is alleen schriftelijk mogelijk. Tot en met 30 april 2010 ontvangt u uw inschrijfgeld terug, minus e 25,00 administratiekosten. Vanaf 1 mei 2010 vindt geen restitutie meer plaats en worden de voor u voor deze datum gemaakte reserveringen in rekening gebracht. Hotels Voor het Gynaecongres in het Chassé Theater in Breda zijn 3 hotels geselecteerd. Zie onderstaand een beschrijving van de aangeboden hotels/kamers. Apollo Hotel Breda City Centre Apollo Hotel Breda City Centre is gelegen nabij het Centraal Station, deels gevestigd in het voormalig postkantoor van Breda en onlangs uitgebreid met een extra vleugel. Het Chassé Theater ligt op 15 minuten loopafstand. Apollo Hotel Breda City Centre biedt twee type kamers aan: Classic Kamer (3*) De Classic kamers zijn van alle gemakken voorzien. Geluiddicht en compleet met individueel regelbare airconditioning, bad/douche, toilet, haarföhn, gratis draadloos internet in publieke ruimtes, telefoon, minibar, kluis, etc. Prijs 1-persoonskamer per nacht e 106,50 (incl. ontbijt) Prijs 2-persoonskamer per nacht e 123,00 (incl. ontbijt) Deluxe Kamer (4*) De nieuwe en moderne Deluxe kamers zijn van alle moderne faciliteiten voorzien. Compleet met individueel regelbare airconditioning, bad of douche, toilet, haarföhn, gratis draadloos internet in publieke ruimtes, telefoon, laptop kluis, Flatscreen TV etc. Prijs 1-persoonskamer per nacht e 126,50 (incl. ontbijt) Prijs 2-persoonskamer per nacht e 143,00 (incl. ontbijt) 8 GYNAECONGRES BREDA

10 ALGEMENE INFORMATIE Golden Tulip Keyser Breda Golden Tulip Keyser Breda is een 4-sterren hotel en ligt midden in het bruisende stadshart van Breda op 5 minuten loopafstand van het Holland Casino, Chassé Theater en de Grote Markt. Business Class Kamer (4*) Alle Business Class kamers zijn twins, ze hebben twee éénpersoonsbedden die tegen elkaar aan staan. Alle kamers zijn niet roken. De Business Class kamers zijn in principe geschikt voor zowel 1 als 2 personen. Standaard treft u op de Business Class kamers onder meer aan Airconditioning, Flat screen TV, telefoon met buitenlijn, draadloos internet, kluisje etc. Prijs 1-persoonskamer per nacht e 157,00 (incl. ontbijt) Prijs 2-persoonskamer per nacht e 175,00 (incl. ontbijt) Amrâth Hotel Brabant Amrâth Hotel Brabant heeft een gunstige ligging aan de rand van Breda. Naast het hotel is een zeer ruime parkeerplaats waar u tegen geringe betaling kunt parkeren. Op nog geen vijf minuten rijafstand van het hotel ligt het Chassé Theater. Standaard Kamer (3*) De Standaard Kamers zijn mooie kamers met alle benodigde faciliteiten. Zo heeft elke kamer een bad of douche, haarföhn, kleurentelevisie, high-speed internet en koffie- en theezetfaciliteiten. Het hotel beschikt over een ruim verwarmd zwembad en een sauna waar u gratis gebruik van kunt maken. Prijs 1-persoonskamer per nacht e 114,00 (incl. ontbijt) Prijs 2-persoonskamer per nacht e 129,00 (incl. ontbijt) Wanneer u een hotelkamer wilt boeken, kunt u dit aangeven tijdens uw online registratie voor het Gynaecongres. Voor vragen met betrekking tot de hotelkamers en hotelreserveringen, kunt u contact opnemen met Secretariaat Gynaecongres (via gynaecongres@statusplus.nl of telefoonnummer ). Reservering geschiedt op first come first served basis. SCHRIJF DUS TIJDIG IN Indien geen kamers meer beschikbaar zijn in het door u gewenste hotel of kamertype, nemen wij contact met u op. Annulering van de hotelkamers dient schriftelijk te gebeuren. Vanaf 1 mei 2010 vindt geen restitutie meer plaats. Pendelbussen Tijdens beide congresdagen zal een gratis shuttlebusje rijden van het Amrâth Hotel Brabant en Apollo Hotel Breda City Centre naar het Chassé Theater tussen 07:45 09:30 uur. Het shuttlebusje vertrekt op het moment dat het redelijk gevuld is. Het kan zijn dat u enige tijd (± 15 minuten) moet wachten. Op donderdag 3 juni zal het shuttlebusje tevens tussen 16:30 19:30 uur rijden van het Chassé Theater/Holland Casino naar het Amrâth en Apollo Hotel en vice versa om u naar de feestlocatie te brengen. Vanaf de feestlocatie Holland Casino Breda vertrekt de shuttlebus richting het Amrâth en Apollo Hotel tussen 23:00 00:30 uur. Het Golden Tulip Hotel Breda ligt op 5 minuten loopafstand van het Chassé Theater en Holland Casino, er zal van en naar dit hotel geen shuttlebus worden ingezet. 3-4 juni

11 ALGEMENE INFORMATIE Openbaar vervoer Het Chassé Theater kunt u eenvoudig vanaf de snelweg vinden door de desbetreffende ANWB borden te volgen. Het theater ligt op tien minuten loopafstand van het NS station en is goed bereikbaar met stads- en streeksbussen. Parkeren In de directe nabijheid van het Chassé theater is ruime parkeergelegenheid op het Chasséveld (1350), de Beyerd/Vlaszak (500) en de Chassé Parking (650). Evaluatieformulier Bij de organisatie van het Gynaecongres is dankbaar gebruik gemaakt van de tijdens voorgaande Gynaecongressen op de evaluatieformulieren ingevulde suggesties. In uw envelop met congresbescheiden treft u ook tijdens dit congres een evaluatieformulier aan. U wordt vriendelijk verzocht dit formulier zo volledig mogelijk in te vullen en na afloop aan de registratiebalie af te geven. 10 GYNAECONGRES BREDA

12 PROGRAMMA OVERZICHT Donderdag 3 juni Registratie en koffie Opening 37e Gynaecongres Holland Casinozaal Plenair I Verloskunde Holland Casinozaal Koffie/theepauze Finn Tex Telecomzaal Parallel IIA Urogynaecologie Holland Casinozaal Parallel IIB Seksespecifieke geneeskunde (?) buiten de grenzen van de gynaecologie Pierre de Jongezaal Lunchpauze Finn Tex Telecomzaal VAGO-vergadering Pierre de Jongezaal Richtlijnbespreking Brasserie Consortium vergadering Cinemazaal Plenair II Maatschappelijke Ontwikkelingen en professionaliteit Holland Casinozaal Koffie/theepauze Finn Tex Telecomzaal Plenair III Gynaecongres Lecture Holland Casinozaal Borrel Meeúsfoyer 3-4 juni

13 PROGRAMMA OVERZICHT Vrijdag 4 juni Registratie en koffie Huishoudelijke vergadering NVOG (alleen leden) Holland Casinozaal Koffie-/theepauze Finn Tex Telecomzaal Parallel IA Koepel Foeto Maternale Geneeskunde Holland Casinozaal Parallel IB Koepel Algemene Gynaecologie Pierre de Jongezaal Lunchpauze Finn Tex Telecomzaal Consortium Cinemazaal Plenair I In Opleiding I Holland Casinozaal Koffie-/theepauze Finn Tex Telecomzaal Plenair II In Opleiding II Holland Casinozaal Plenair III Prijsuitreiking IOI I en IOI II Holland Casinozaal Nieuwe ledenborrel Brasserie 12 GYNAECONGRES BREDA

14 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA donderdag 3 juni 2010 Plenair I Holland Casinozaal Verloskunde Bruggen bouwen uur Moderatoren: D.N.M. Papatsonis, S. Poots A.G.M.G.J. MULDERS; N. EXALTO Amphia Ziekenhuis, Breda / Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Jonge Zwangerschap: verfijning van de diagnostiek Juiste interpretatie van vroege hcg bepalingen, hcg ratio en echoscopische beelden is noodzakelijk om een uitspraak te kunnen doen over de lokalisatie en de vitaliteit van de jonge zwangerschap. Met virtuele embryoscopie (I-Space) is verfijning van de echoscopische evaluatie van groei en ontwikkeling tijdens de organogenese mogelijk E.A.P. STEEGERS, J.W.M. HUTTEN Erasmus Medisch Centrum-Sophia, Rotterdam / Lievensberg Ziekenhuis, Bergen op Zoom 24 Uur aanwezigheid van de gynaecoloog: wenselijkheid en haalbaarheid Nederland heeft een relatief hoge perinatale sterfte in Europees perspectief. M.n. in de nachtelijke uren is de sterfte beduidend hoger dan overdag. Een zekere mate van reorganisatie van de Nederlandse verloskundige zorg lijkt onvermijdelijk en snelle beschikbaarheid van de gynaecoloog, anesthesist en kinderarts rondom de baring gewenst. Deze discussie zal de vraag behandelen of het wenselijk en haalbaar is dat 24 uur per dag in elk ziekenhuis een gynaecoloog aanwezig moet zijn S. LUNSHOF, S. DE MAN, M.W. WESSELS Amphia Ziekenhuis, Breda / Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Het is niet altijd wat het lijkt : complexe diagnostiek en zorg bij aangeboren afwijkingen vergt team-work Nauwe samenwerking tussen gynaecoloog, geneticus en kinderarts is onmisbaar bij complexe diagnostiek en zorg bij aangeboren afwijkingen. Zowel pre- als postnataal. We illustreren dit aan de hand van casuïstiek met onverwachte uitkomsten Koffie- en theepauze 3-4 juni

15 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA donderdag 3 juni 2010 Parallel Sessie IIB - Pierre de Jongezaal Seksespecifieke geneeskunde (?) buiten de grenzen van de gynaecologie Aandacht, de multidisciplinaire invalshoek uur Moderatoren: L.W.A.R. Berger en M.J. Noordam A.L.M. LAGRO-JANSEN UMC St. Radboud, Nijmegen Gender in de spreekkamer van de gynaecoloog Vrouwelijke en mannelijke artsen communiceren verschillend en ook hun beleid verschilt. Bovendien heeft de patiënt ook zo zijn/haar voorkeuren. Speelt dit allemaal een rol in de gynaecologische praktijk? A. HONIG, J.M.B. WENNINK, M.H.B. HERES St. Lucas Andreas Ziekenhuis, Amsterdam POP Voor zwangere en kraamvrouwen is er in het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis te Amsterdam al enige jaren een intensieve en vruchtbare samenwerking tussen de afdelingen psychiatrie, obstetrie en pediatrie POP. Ongeveer twee op de tien zwangere vrouwen en kraamvrouwen heeft een psychiatrische aandoening zoals een ernstig depressieve stoornis, een paniekstoornis, een postpartum psychose of een postpartum depressie. Psychiatrische stoornissen tijdens de zwangerschap kunnen leiden tot obstetrische complicaties en na de bevalling tot een gestoorde moeder-kind band. Er zijn verschillende risicofactoren (psychiatrisch, obstetrisch en psychosociaal) voor het ontwikkelen van een psychiatrische stoornis rond de zwangerschap en bevalling. In de praktijk blijkt dat deze stoornissen vaak niet herkend worden of toegeschreven worden aan zwangerschapskwaaltjes. Er heerst een gebrek aan kennis op dit gebied. Ook wordt er vaak matig of niet samengewerkt door de diverse hulpverleners die bij deze patiënten betrokken zijn Het POP Expertise Centrum Amsterdam, beoogt goed gecoördineerde multidisciplinaire zorg te verlenen aan vrouwen met een kinderwens, zwangeren en kraamvrouwen met psychiatrische problematiek of vrouwen die een verhoogd risicolopen op het ontwikkelen van psychiatrische problematiek M. BANGMA, L.A.W.R. Berger, D.N.M. Papatsonis Amphia Ziekenhuis, Breda POP: borg voor de zorg? Zwangerschap en bevalling kunnen psychische problemen uitlokken of verergeren. De signalen die de zwangere uitzendt worden niet altijd door de hulpverlener opgevangen. Valkuilen worden aan de hand van casuïstiek geïllustreerd Plenaire discussie Lunchpauze 14 GYNAECONGRES BREDA

16 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA donderdag 3 juni 2010 Plenaire Sessie II Holland Casinozaal Maatschappelijke ontwikkelingen en professionaliteit Zorgen voor de professional uur Moderatoren: M.J. ten Kate-Booij en Th.J.M. Helmerhorst Intermezzo M. BUITING CBO, Utrecht Professionalisering: terugblik vanaf 2030 De zorg is de laatste jaren sterk in ontwikkeling en ook voor de komende decennia worden ingrijpende doorbraken verwacht. Het kan niet anders zijn dan dat de profilering van de professionals in de zorg door deze grote veranderingen ook sterk zal wijzigen. In deze voordracht zal worden getracht een gedachte te ontwikkelen hoe het werk er in 2030 uit zou kunnen zien. Dit om een handvat te geven aan de uitdagingen waarvoor professionals in de zorg de komende jaren staan F. BEEFTINK, W. van Eerde, C.G. Rutte Technische Universiteit Eindhoven, Buyser Consultancy Waalre Time management bij professionals: de tijd onder controle? Het werk van professionals (ook in de zorg) is divers en bestaat uit een complexe verzameling taken met verschillende deadlines, prioriteiten, urgentie, moeilijkheidsgraad, benodigde creativiteit en (voorspelbaarheid van) tijdsbeslag. De kneep van time management zit in het creëren van een gevoel van controle over de tijd. Als men dit ervaart verbeteren (werk)prestaties, creativiteit en het werkplezier. Deze voordracht geeft handvaten om in de dagelijkse praktijk time managementvaardigheden te kunnen verbeteren A. HINZE Anna Hinze Coaching, Amsterdam De hersenen op het werk Deze voordracht gaat in over coaching met the brain in mind. Er zijn de laatste tijd interessante onderzoeken gedaan op het gebied van de socio-cognitieve neurowetenschappen. Kennis, die ons kan ondersteunen bij stressmanagement, besluitvorming, keuzes maken en inzicht. Dat kan een bijdrage leveren aan ons vermogen om beter samen te werken en op een positieve manier invloed uit te oefenen. Bij het toepassen van deze kennis in de praktijk kan een coach van pas komen Intermezzo Koffie- en theepauze 3-4 juni

17 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA donderdag 3 juni 2010 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA donderdag 3 juni 2010 Plenaire Sessie II Holland Casinozaal Gynaecongres Lecture Moderator: S. Lunshof D.F. SWAAB Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen, KNAW, Amsterdam Permanente effecten op de hersenontwikkeling van het kind in de baarmoeder De hersenontwikkeling van het kind in utero wordt permanent beïnvloed door de genetische achtergrond, hormonen, alcohol, drugs, geneesmiddelen, stress van de moeder en chemische stoffen uit het milieu. Het eerste symptoom van latere psychische stoornissen kan een gestoorde baring zijn. 16 GYNAECONGRES BREDA

18

19

20

21

22

23

24

25

26 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA vrijdag 4 juni 2010 HUISHOUDELIJKE VERGADERING ALGEMENE LEDENVERGADERING NVOG (Alleen voor leden NVOG) De stukken van de huishoudelijke vergadering kunt u downloaden vanaf de NVOGwebsite (inloggen als lid). Op de welkomstpagina treft u een link naar de betreffende stukken. 3-4 juni

27 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA vrijdag 4 juni uur Parallel IA Holland Casinozaal Koepel Foeto Maternale Geneeskunde Moderator: K.W.M. Bloemenkamp en J. Boon M.C. HAAK VU Medisch Centrum, Amsterdam En daar ziet u het hartje kloppen.. Congenitale hartdefecten zijn de meest voorkomende aangeboren afwijkingen, waarvan de meerderheid nog steeds gemist wordt. Daardoor gaan kansen tot reductie van perinatale morbiditeit en mortaliteit verloren. De mogelijkheden en ontwikkelingen van echoscopisch onderzoek in de 1e, 2e en de 3e lijn worden gedemonstreerd, alsmede de huidige behandelingsuitkomsten J.M. SCHUTTE Isala Klinieken, Zwolle Maternale mortaliteit ten gevolge van cardiovasculaire aandoeningen In Nederland neemt de maternale sterfte door indirecte oorzaken toe. De belangrijkste veroorzaker hiervan zijn cardiovasculaire aandoeningen. Welke aandoeningen betreft dit, en kunnen we hierop anticiperen? F. WALKER The Heart Hospital, UCLH, London Management of heart diseases in pregnancy Cardiac disease affects only a small percentage of all pregnancies, but is becoming one of the leading causes of maternal morbidity and mortality. Congenital heart disease is now commonly encountered in pregnancy, as advances in medical and surgical treatment have lead to the improved survival and wellbeing of young women with congenital heart disease. It is important that clinicians working in obstetrics can recognise and manage these women to ensure safe outcome for mother and baby Paneldiscussie 18 GYNAECONGRES BREDA

28 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA vrijdag 4 juni uur Parallel IB Pierre de Jongezaal Wat is nieuw op endoscopisch gebied? Koepel Algemene Gynaecologie Moderatoren: J. de Kruif, P.M.A.J. Geomini L.F. VAN DER VOET en M. BIJDEVAATE, H.A.M. Brölmann, S. Veersema, J.W. van der Slikke, J.A.F Huirne Deventer Ziekenhuizen, Deventer / VUMC, Amsterdam Niche, wat is het en wat moeten we ermee? De aanwezigheid van een niche kan leiden tot abnormaal uterien bloedverlies en infertiliteit. De resultaten van 2 grote prospectieve cohortstudies worden gepresenteerd. Op dit moment worden twee behandelingen voor een niche beschreven die mogelijk effect hebben: hysteroscopische resectie van het littekendefect en laparo scopische sluiting van de niche. In een pilotstudie worden beide behandelingsstrategieën onderzocht P. JANSSEN, J.A.F. Huirne J.A.F., P.J.M. van Kesteren, M.Y. Bongers, A. Thurkow, H.A.M. Brölmann VU Medische Centrum, Amsterdam Effect van gebruikte instrument (vesselseal versus conventioneel bipolair) op hemostase tijdens een laparoscopische hysterectomie en/of adnexextirpatie; een gerandomiseerde studie Ondanks aantoonbare voordelen van de laparoscopische hysterectomie (LH) ten opzichte van de laparotomische hysterectomie verloopt de introductie van de LH in Nederland langzaam. Impopulariteit wordt toegeschreven aan de moeilijkheidsgraad en grotere kans op ernstige complicaties, veelal verband houdend met onvoldoende effectieve hemostase. Meest gebruikte hemostase-techniek is de bipolaire coagulatie. Een nieuwe generatie bipolaire instrumenten ( vessel sealing ) lijkt kortere operatietijden en minder bloedverlies te geven. Door middel van een multicenter gerandomiseerde studie is uitgezocht of de vesselseal-technieken tot een effectievere hemostase leiden bij de laparoscopische hysterectomie en/of adnex extirpaties in termen van operatieduur, bloedverlies en aantal complicaties D. RADEMAKER, C. France, B.M.P. Rademaker, P.v.Kesteren, P.de Haan, E.A. Bakkum Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, Amsterdam Transcervicale myoom resectie: intravasatie gerelateerde problematiek De hysteroscopische myoomresectie wordt in het algemeen gezien als een veilige procedure. Dit komt vooral tot uiting bij het gebruik van bipolaire diathermie omdat men veronderstelt dat de hierbij gebruikte distensievloeistof NaCI meer intravasatie toelaat dan de bij monopolaire diathermie gebruikte electrolytvrije distensievloeistof. De potentieel aan deze intravasatie klevende gevaren worden belicht vanuit een anesthesiologisch perspectief, naar aanleiding van een cohort studie. 3-4 juni

29 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA vrijdag 4 juni J.P.M. PENNINX, B.W. Mol, M.Y. Bongers Máxima Medisch Centrum, Veldhoven/Eindhoven (Novasure) endometriumablatie met een paracervicaal block (Novasure) Endometriumablatie verricht onder lokaalanesthesie is een veilige, acceptabele en effectieve procedure. 20 GYNAECONGRES BREDA

30 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA vrijdag 4 juni uur Plenair I - Holland Casinozaal - In Opleiding I Moderator: F. Groenman en W. Hofhuis Kaandorp, S.P.; Goddijn, M.; Post, J.A.M. van der; Hutten, B.; Verhoeve, H.R.; Hamulyak, K.; Mol, B.W.; Folkeringa, N.; Nahuis, M.; Papatsonis, D.; Buller, H.R.; Veen, F. van der; Middeldorp, S. Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Aspirine gecombineerd met laag-moleculaire-gewichtsheparine of alléén aspirine bij vrouwen met onverklaarde herhaalde miskraam, een gerandomiseerd placebo gecontroleerd onderzoek: de ALIFE studie De ALIFE studie; een multicenter gerandomiseerd placebo gecontroleerd onderzoek bij vrouwen met onverklaarde herhaalde miskraam Ham, D.P. van der Maastrichts Universitair Medisch Centrum Antepartum predictie van neonatale sepsis bij vrouwen met PPROM tussen 34 en 37 weken De PPROMEXIL studie evalueerde of inleiden van de bevalling kan leiden tot een afname van het risico op neonatale sepsis zonder toename van maternale neonatale morbiditeit ten gevolge van prematuriteit. Met behulp van deze data hebben we een uni- en multivariate logistische regressie gedaan om antepartum het risico op neonatale sepsis te voorspellen Lim, A.C. Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Is cervixlengte in het tweede trimester een voorspeller voor het effect van 17-alpha hydroxyprogesteron caproaat op neonatale morbiditeit in meerlingzwangerschappen? Resultaten van de AMPHIA-trial Naar aanleiding van recente publicaties is de theorie ontstaan dat progesteron effectief is in het voorkomen van vroeggeboorte bij vrouwen met een asymptomatische cervixlengteverkorting in het tweede trimester. De resultaten van de AMPHIA-trial tonen aan dat dit voor meerlingzwangerschappen niet het geval is. 3-4 juni

31 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA vrijdag 4 juni Snijder, C.A.; Vlot, I.J.; Burdorf, A.; Oberman-Borst, S.A.; Helbing, W.A.; Wildhagen, M.F.; Steegers, E.A.P.; Steegers-Theunissen, R.P.M. Erasmus Medisch Centrum, Rotterdam Beroepsmatige blootstelling van ouders in de periconceptionele periode aan endocrien verstorende stoffen en congenitale hartafwijkingen. Dit onderzoek richt zich op de relatie tussen beroepsmatige blootstelling van de ouders in de periconceptionele periode in relatie tot congenitale hartafwijkingen. Ongeveer 15% van de oorzaken van congenitale hartafwijkingen is bekend, de meerderheid van de gevallen resulteert uit complexe interacties tussen genetische gevoeligheid en blootstellingen rondom de conceptie. Dit onderzoek toont aan dat vooral blootstelling van de vader aan endocrien verstorende stoffen is geassocieerd met verschillende fenotypen congenitale hartafwijkingen Scheffer, P.G.; Haas, M. de; Oepkes, D.; Ait Soussan, A.; Page-Christiaens, G.C.M.L.; Schoot, C.E. van der Sanquin Research, Amsterdam Non-invasieve foetale genotypering voor human platelet antigen HPA1a met cel-vrij DNA geisoleerd uit maternaal bloed Foetale en Neonatale Alloimmuun Trombocytopenie (FNAIT) wordt veroorzaak door maternale antistoffen gericht tegen antigenen op foetale trombocyten. Wij ontwikkelden een non-invasieve foetale genotyperingstest Janse, JA; Schreuder, HWR; Hove, D van; Stassen; LPS Dankelman, J; Universitair Medisch Centrum Utrecht Virtual reality training voor de gevorderde laparoscopist Virtual Reality simulatoren zijn tegenwoordig een belangrijk middel om de specifieke laparoscopische vaardigheden veilig en gestandaardiseerd te oefenen, te onderhouden en te meten. In deze studie is de face- en construct validiteit van een nieuw intermediate trainingscurriculum op de SIMENDO Virtual Reality simulator vastgesteld. Het curriculum is ontwikkeld voor de meer ervaren laparoscopist en bestaat uit complexe oefeningen, die met name gericht zijn op precisie van en samenwerking tussen beide handen. 22 GYNAECONGRES BREDA

32 WETENSCHAPPELIJK PROGRAMMA vrijdag 4 juni uur Plenair I - Holland Casinozaal - In Opleiding II Moderator: W. Hofhuis In de Meeúsfoyer kunt u de posters bekijken. Tijdens de lunchpauze op donderdag 3 juni bepaalt een delegatie van de commissie Wetenschap welke 5 posters (5 maal minuten) mogen worden gepresenteerd in de moderated postersessie op vrijdag 4 juni. De winnaar van deze sessie ontvangt een door de Wim Schellekens Stichting beschikbaar gestelde prijs van 600,-. De prijs van deze en die van de In Opleiding I sessie wordt direct na het einde van deze sessie uitgereikt in de Holland Casinozaal Prijsuitreiking In Opleiding I en In Opleiding II sessie Nieuwe ledenborrel in de Brasserie 3-4 juni

33 SPREKERS Mw. drs. M. Bangma Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda Mw. dr.ir. F. Beeftink Buyser Consultancy bv Mecklenburglaan AG Waalre Mw. drs. M. Bijdevaate VU Medisch Centrum De Boelelaan HV Amsterdam Mr. M. Buiting CBO, kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg Postbus LB Utrecht Dr. N. Exalto Erasmus Medisch Centrum Postbus CA Rotterdam Dr. D.A. Gietelink Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda Mw. dr. M.C. Haak VU Medisch Centrum De Boelelaan HV Amsterdam Drs. D.P. van der Ham Maastrichts UMC P.Debyelaan HX Maastricht Mw. dr. M.H.B. Heres St. Lucas Andreas Ziekenhuis Jan Tooropstraat AE Amsterdam Mw. drs. A. Hinze Hinze Coaching Keizersgracht 810-H 1017 ED Amsterdam Prof.dr. A. Honig St. Lucas Andreas Ziekenhuis Afd. Psychiatrie Jan Tooropstraat AE Amsterdam Dr. J.W.M. Hutten Ziekehuis De Lievensberg Boerhaaveplein VT Bergen op Zoom Mw.drs. J.A. Janse Universitair Medisch Centrum Utrecht Heidelberglaan CX Utrecht Mw. drs. P.F. Janssen VU Medisch Centrum De Boelelaan HV Amsterdam Drs. S.P. Kaandorp Academisch Medisch Centrum Meibergdreef AZ Amsterdam Mw. drs. A.L.M. Kok Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda 24 GYNAECONGRES BREDA

34 SPREKERS Mw. Prof.dr. A.L.M. Lagro-Janssen UMC St Radboud Postbus HB Nijmegen Mw. drs. A.C. Lim Academisch Medisch Centrum Meibergdreef AZ Amsterdam Mw. dr. S. Lunshof Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda Mw. dr. S. de Man Amphia Ziekenhuis Afd. Kindergeneeskunde Langendijk EV Breda Mw. dr. A.G.M.G.J. Mulders Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda Mw. drs. J.P.M. Penninx Máxima Medisch Centrum Postbus MB Veldhoven Dr. B. Rademaker Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Oosterpark AC Amsterdam Dr. J.P. Roovers Academisch Medisch Centrum Meibergdreef AZ Amsterdam Drs. P.G. Scheffer Sanquin Research Afd. Immunohaematologie Experimenteel Plesmanlaan CX Amsterdam Mw. dr. J.M. Schutte Isala Klinieken Dokter van Heesweg AB Zwolle Mw. drs. M.F.M. Shekary-Moonen Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda Mw. dr. C.A.Snijder Erasmus MC Postbus CA Rotterdam Prof.dr. E.A.P. Steegers Erasmus MC Postbus CA Rotterdam Prof.dr. D.F. Swaab Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen KNAW Postbus GC Amsterdam Mw. drs. L.F. van der Voet Deventer Ziekenhuizen Nico Bolkensteinlaan SE Deventer Mw. dr. F. Walker University College London Hospitals The Heart Hospital Westmoreland Street London W1G 8PH United Kingdom 3-4 juni

35 SPREKERS Mw. dr. J.M.B. Wennink St. Lucas Andreas Ziekenhuis Afd. Kindergeneeskunde Jan Tooropstraat AE Amsterdam Mw. dr. M.W. Wessels Erasmus Medisch Centrum Afd. Klinische Genetica Postbus CA Rotterdam 26 GYNAECONGRES BREDA

36 MODERATOREN Drs. L.W.A.R. Berger Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda Mw. dr. K.W.M. Bloemenkamp Leids Universitair Medisch Centrum Albinusdreef ZA Leiden Mw. dr. J. Boon Diakonessenhuis Bosboomstraat KE Utrecht Mw. dr. P.M.A.J. Geomini Máxima Medisch Centrum Postbus MB Veldhoven Dr. F.A. Groenman Academisch Medisch Centrum Meibergdreef AZ Amsterdam Dr. W. Hofhuis Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan JD Alkmaar Mw. dr. M.J. ten Kate-Booij Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda Mw. dr. S. Lunshof Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda Mw. dr. M.J. Noordam Ziekenhuis Lievensberg Boerhaaveplein VT Bergen op Zoom Prof.dr. Th.J.M. Helmerhorst Erasmus Medisch Centrum Dr. Molewaterplein GD Rotterdam Dr. D.N.M. Papatsonis Amphia Ziekenhuis Langendijk EV Breda Mw. drs.s. Poots Franciscus Ziekenhuis Boerhaavelaan AE Roosendaal Dr. J. Ramondt Ziekenhuis Lievensberg Boerhaaveplein VT Bergen op Zoom Mw. dr. A. Steensma Erasmus Medisch Centrum Dr. Molewaterplein GD Rotterdam Drs. J. de Kruif Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen 3-4 juni

37 DANKWOORD AAN SPONSORS EN EXPOSANTEN In het bijzonder willen de organisatoren dankzeggen aan de sponsors van de Stichting Gynaecongres: BAYER SCHERING PHARMA FERRING BV SCHERING PLOUGH MERCK SERONO BENELUX BV Het voorjaars-gynaecongres 2010 wordt werkelijkheid dankzij steun van vele kanten. Wij zijn erkentelijk voor de inbreng van onze exposanten: American Medical Systems BMA BV Biomedic Nederland BV Covidien Nederland BV Entercare BV Goodlife Fertility GynaecologIQ BV Hologic Johnson & Johnson Medical BV Leo Pharma Medical Dynamics Medicor MedWeb Memidis Pharma BV Nordic Pharma Novo Nordisk BV Olympus Nederland BV Sanofi Pasteur MSD Sigma Medical Skils Meducation Toshiba Medical Systems Vifor Pharma Nederland BV Aanwezige Patiëntenorganisaties: Care for Women Endometriose Stichting Freya Stichting Bekkenbodempatiënten Stichting HELLP Syndroom Stichting Lichen Sclerosus Stichting Olijf 28 GYNAECONGRES BREDA

38 ROUTEBESCHRIJVING Bereikbaarheid Het Chassé Theater kunt u eenvoudig vanaf de snelweg vinden door de desbetreffende ANWB borden te volgen. Het theater ligt op tien minuten loopafstand van het NS station en is goed bereikbaar met stads- en streekbussen. Parkeren In de directe nabijheid van het Chassé Theater is ruime parkeergelegenheid op het Chasséveld (1350), de Beyerd/Vlaszak (500) en de Chassé Parking (650). 3-4 juni