Liturgie- en preeksuggesties 17 en 18 oktober 2009 Missiezondag 1
Missiezondag 2009 Begroeting en inleiding Uitgenodigd zijn wij in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Amen. Welkom op Missiezondag Wereldwijd komen vandaag in alle parochies gelovigen bijeen om voor elkaar te bidden en het werk van de wereldkerk te steunen. Dit jaar gaan onze gedachten en gebeden uit naar Bougainville eiland. Dit grote eiland ligt in de Stille Oceaan, nabij Papoea Nieuw Guinea. In parochies maar ook op afgelegen plekken in het oerwoud komen gelovigen samen om rond de Schrift hun ervaringen te delen en te bezien wat zij voor elkaar kunnen betekenen. De kerk van Bougainville is ondanks armoede een dienende kerk. Mogen ook wij Jezus woord eigen maken: Ik ben niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen. Openingsgebed God van alle mensen, U hebt de wereld en haar rijkdom voor allen geschapen. Op ons mensen rust de taak van de verdeling. Wij bidden U: Doe ons uw woorden verstaan en wek in ons de wil om beter te delen met de arme volken, zoals Jezus ons leerde die met U voor allen leeft in de eeuwen der eeuwen. Amen. Lezingen Jesaja 53,10-11 Hebreeën 4,14-16 Marcus 10,35-45 of 42-45 Gebed om vergeving We worden stil en maken ruimte om tot onszelf te komen, en tot God. Neem ons bij de hand als wij onszelf de grootste achten, als wij onszelf overschatten. Neem ons bij de hand als wij anderen niet zien staan, als geld en goed ons leven bepalen. 2 3
Preeksuggestie Yumi yet i sios. Wij zijn de kerk. Dat is het motto van het bisdom Bougainville. Het bisdom valt samen met het gelijknamige eiland in de Stille Oceaan. Onlangs kwam het bisdom in het nieuws omdat zij zich inzet voor de opvang van de bewoners van het Carteret atol. Dat is een eilandje dat aan het verdwijnen is vanwege de stijgende zeespiegel. Het bisdom heeft de bewoners land aangeboden waarop zij woningen kunnen bouwen. Parochies helpen hen bij de bouw van hun houten huizen; parochianen heten hen welkom en zorgen dat hun kinderen naar school kunnen gaan. In kerken en kapellen, maar ook gewoon thuis vieren de katholieken van Bougainville samen hun verbondenheid in Christus. Niets bijzonders, zeggen zij, want wij zijn de kerk. Maar het is wel bijzonder. Anderen van dienst zijn is niet vanzelfsprekend. In onze tijd en in onze maatschappij lijkt het vooral te gaan om carrière, macht, invloed, bij de upper ten behoren. De reclame en veel films onderstrepen dit telkens opnieuw: je moet presteren, uitblinken, voorop staan, daar gaat het om. Ook in de tijd van Jezus was het niet veel anders. Niets menselijks is ook de leerlingen van Jezus vreemd. Ze gaan de strijd aan met elkaar. Wie mag naast u zitten op uw troon? Ze geloven best wel in Jezus, maar van zijn boodschap hebben ze niet veel begrepen. Jezus denkt toch heel anders. Niet het grote, maar het kleine is groots. Niet de rijke maar de arme is zalig. Niet de politiek machtige, maar de onmachtige heeft een bijzondere plaats in het rijk van God. Niet de Farizeeën en de Schriftgeleerden maar de tollenaars en hoeren hebben een bijzondere plaats in Gods hart. Sterke woorden! Velen in Bougainville hebben zich deze woorden eigen gemaakt. In kleine gemeenschappen, vaak hoog in de bergen of op afgelegen plekken in het oerwoud, komen zij samen om rond de Bijbel ervaringen met elkaar te delen en te bezien hoe ze de gemeenschap van dienst kunnen zijn. Geloven is voor hen meer dan naar de kerk gaan. Ze brengen het motto Wij zijn de kerk in praktijk. Dat is des te opmerkelijker omdat in de negentiger jaren er een burgeroorlog werd uitgevochten die aan 20.000 mensen het leven kostte. Oorzaak was de aanwezigheid van koper- en goudmijnen. Multinationale firma s ontwikkelden ze en streken de winst op; de lokale bevolking had het nakijken. Sinds het vredesakkoord van 2001 wordt gewerkt aan de wederopbouw van het eiland. De katholieke kerk speelt daarin onder leiding van de Nederlandse missiebisschop Henk Kronenberg een belangrijke rol. Zelf zegt de bisschop hierover: Het zijn vooral de vrouwen van de Bijbelgroepen geweest die de bossen zijn ingegaan en tegen hun mannen en zonen hebben gezegd En nu is het genoeg. Stop met deze oorlog. Zij hebben vrede gebracht. Deze vrouwen van Bougainville hebben de boodschap van Jezus vertaald naar hun dagelijks leven. Immers in het evangelie van vandaag adviseert Jezus ons: ga nu niet de strijd aan wie de grootste, de beste, de machtigste is, want uiteindelijk ga je er aan onderdoor, gaat onze wereld daaraan onderdoor. Maar zegt Hij: wees groot in het liefhebben, in het zorgen voor de kwetsbaren, de armen, de kleinen. In Bougainville zorgen zusters voor moeders en kinderen die na de oorlog het alleen moeten zien te redden, vangen parochianen de bewoners op die hun eiland hebben moeten verlaten, geven kinderen van hun weinige spaargeld om kinderen elders in de wereld te helpen. De kerk van Bougainville is groots in haar dienst aan anderen. Ook wij worden opgeroepen groot te zijn in dienstbaarheid. Juist vandaag op missiezondag bezinnen katholieken over de hele wereld zich op de boodschap van Jezus die toch dicht bij ons hart ligt. Ja, het rijk van God begint zelfs daar. 4 5
Geloofsbelijdenis Ik geloof in God, onze Vader, die de vogels in de lucht voedt en de lelies op het veld doet groeien. Ik geloof, dat Hij ons ook op handen draagt en bezorgd is voor ieder van ons. Ik geloof in Jezus, zijn Zoon, die ons aanspoort alles samen te delen zodat niemand meer tekort komt aan liefde en hartelijkheid. Ik geloof dat dit ons leven kleurrijk maakt als de bloemen op het veld. Ik geloof in de heilige Geest, die ons door Jezus is gezonden en die ons de adem en de kracht geeft om samen te werken aan een goede wereld in vergeving en vertrouwen, in liefde en vrede. Amen. (naar Matteus 6) Voorbede Laten we bidden tot God die in Jezus mens voor de mensen werd. Laten we bidden en God danken voor de kerk van Bougainville die gesterkt door Zijn Woord en onderlinge steun zich inzet voor alleenstaande moeders en kinderen en voor hen die hun eiland moeten verlaten: dat zij zich gesteund mogen weten door ons gebed en actie. Laten wij bidden en God danken voor alle christenen die getuigen van Jezus bevrijdende boodschap; die zich inzetten voor de rechten van de mens, voor een schone aarde en een beter milieu: dat zij niet ontmoedigd raken maar blijven vertrouwen in het goede. Laten wij bidden en God danken voor parochies wereldwijd Voor allen die Jezus naam dragen; dat ze van hoog tot laag - elkaar helpen de woorden van Jezus om te zetten in daden die de wereld ten goede komen. God, verhoor onze gebeden voor uw kerk over de hele wereld. Geef dat ze gegrondvest blijft op Jezus, dienaar van de mensen. Maak ons tot zijn getuigen, in woord en daad, vandaag en alle dagen van ons leven. Amen. 6 7
Collecte De collecte van deze zondag is voor de Wereldkerk, voor parochies wereldwijd, met name voor het bisdom van Bougainville. Met onze bijdrage ondersteunen wij de vorming van priesters, kerkwerkers en vrijwilligers, de opvang van kinderen, kortom, het werk van de kerken ginds. Graag uw steun voor parochies wereldwijd. Gebed over de gaven Goede God, met brood en wijn denken wij aan Jezus, uw Zoon. Wij bidden U: Verbind ons aan Hem, houd ons verbonden met elkaar. Zo zullen wij uw mensen zijn, vandaag en alle dagen, tot in de eeuwen der eeuwen. Amen. Slotgebed Barmhartige God, wij danken U voor Jezus Messias, dienaar van mensen. Hij werd onze weg ten leven. Wij vragen U: Geef ons de kracht die nodig is om Zijn boodschap van dienstbaarheid waar te kunnen maken voor de mensen in onze eigen omgeving maar ook voor de mensen over heel de wereld. Laat komen uw Rijk. Amen. Eucharistisch gebed VI Vredeswens Jezus brengt vrede waar Hij komt. Dat wij worden als Hij, dienaar van mensen, en leven in vrede met God en met elkaar. De vrede van Christus. 8 9
Mededeling & Zegen Bij het heengaan ontvangt u een kleurrijk blad over de kerk van Bougainville en het werk van Missio. Steun parochies wereldwijd is het motto van Missiezondag. Geen overbodige oproep in deze crisistijd. De wereldkerk heeft vrienden nodig die willen investeren in Woord en Daad, in gebed en actie. Misschien een overweging waard. In ieder geval, veel leesplezier. Liedsuggesties Heel de aarde jubelt en juicht. Ps. 67 (GvL blz. 107), openingslied Door de wereld gaat een woord (GvL 431), openingslied Die rechtens God gelijk (GvL 159), tussenzang Deze wereld omgekeerd (GvL 428), een ander Magnificat God wil een tempel bouwen (GvL 447), communielied, Marialied De aarde is vervuld (GvL 417), slotzang God die ons heeft voorzien (GvL 444), slotzang Zegen Elkaar helpen geloven, samen staan voor een meer menselijke wereld. Dat zegt Jezus tot ons, vandaag. Moge de goede God u daartoe zegenen: Vader, Zoon en heilige Geest. 10 11
Postbus 93140 2509 AC Den Haag T 070 304 74 44 E missio@missio.nl F 070 381 83 55 www.missio.nl 12