Vroeger en Nu Reeks met getuigenissen over het verleden van het Waasland
De Erfgoedcel Waasland maakt deel uit van het Intergemeentelijk Samenwerkingsverband van het Land van Waas (I.C.W.) en wordt ondersteund door de Vlaamse overheid en de steden en gemeenten Beveren, Kruibeke, Lokeren, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse en Waasmunster. De Erfgoedcel Waasland wil samen met de andere partners in het Erfgoedconvenant Land van Waas zorgen voor de bekendmaking en het bewaren van het Wase erfgoed. Enerzijds wil de Wase erfgoedgemeenschap ondersteuning bieden aan alle enthousiaste erfgoedvrijwilligers en erfgoedprofessionals en samen met hen op zoek gaan naar de beste manier om het erfgoed te bewaren en te beheren. Anderzijds zal de Erfgoedcel Waasland samen met de Wase erfgoedgemeenschap en de Wase gemeenten ook allerhande projecten voor het publiek ontwikkelen en stimuleren.
Vroeger en Nu Reeks met getuigenissen over het verleden van het Waasland Verschenen in de Gazet van Antwerpen, editie Waas & Dender, tussen april en december 2008
Inhoud INLEIDING 7 April De bedevaart naar Onze-Lieve-Vrouw van Gaverland in Melsele 9 De onthulling van het Reynaertbeeld en -bank in Sint-Niklaas 10 Mei De Puitenslagersfeesten in Beveren 11 Het Wase polderdorp Doel 12 De N70 in Sint-Niklaas 13 Juni De textielindustrie in Sint-Niklaas 14 Het onderwijs in Sint-Gillis-Waas 15 125 jaar muziekacademie in Sint-Niklaas 16 De jaren 50 in Lokeren 17 De onthulling van het Reynaertbeeld van Albert Poels in 1958. foto Bibliotheca Wasiana Juli De Wielerpiste in Beveren 18 Fietsen Waasland blijft zoals is 19 Het verzet tijdens WOII 20 De Schellekensfeesten in Rupelmonde 22 Augustus Het ruitertornooi van 1958 in Sint-Niklaas 23 Het 330-jarig bestaan van Meerdonk 24 Sombeke-kermis blijft 25 De verhuis van de Priester Poppeschool in Elversele 26 5
September De Sint-Pieterskerk in Bazel 27 De textielfabriek van Edmond Meert in Sint-Niklaas 28 Blankenberge is Sint-Niklaas-aan-zee 29 Kovekenskermis in Lokeren 30 Oktober Volkscafés 31 De Prosperpolder in Beveren 32 Het bedrijf Scheerders-Van Kerckhove in Sint-Niklaas 33 Begrafenisondernemers 34 Arbeiders van SVK aan de slag in de steenbakkerij. Foto Stadsarchief Sint-Niklaas November De poppenspeltraditie in Sint-Niklaas 35 De reuzen van Sint-Gillis-Waas 36 Het oudste museum van het Waasland 37 Sinterklaas 38 December 40 jaar intergemeentelijk samenwerken in het Waasland 39 De Boelwerf in Temse 40 COLOFON 41 6
Inleiding Eén van de doelstellingen van de Erfgoedcel Waasland is om over Waas erfgoed en erfgoedactiviteiten te communiceren naar een zo breed mogelijk publiek. Omdat verschillende onderzoeken aantonen dat cultuurbeleving zich grotendeels afspeelt in een straal van maximaal 30 km rond de eigen woonplaats, lijken inspanningen voor regionale erfgoedcommunicatie erg nuttig te zijn. Maar hoe bereik je de 43.3 % van de Vlaamse bevolking die volgens recent onderzoek potentieel geïnteresseerd is in erfgoed? In maart 2008 vroeg Koen De Wanckel van de Gazet van Antwerpen aan de Erfgoedcel Waasland om samen een historische rubriek uit te werken. Wekelijks zou een boeiende getuigenis gepubliceerd worden over het verleden van het Waasland. Dit voorstel is met veel enthousiasme onthaald. Door samen te werken met media-partners kan de Erfgoedcel Waasland met minimale inspanningen een zeer breed publiek bereiken. Gazet van Antwerpen is een populaire krant met een regionale focus die in de provincie Antwerpen, Mechelen, Lier, de Kempen en het Waasland 45% van de krantenlezers bereikt. In heel Vlaanderen kiezen 426.800 lezers voor de Gazet van Antwerpen. Het aantal lezers van de Gazet van Antwerpen is dus tientallen keren hoger dan het aantal mensen die de Erfgoedcel Waasland doorgaans bereikt bij haar eigen communicatie. In de reeks 'Vroeger en Nu' wordt naar aanleiding van een actuele gebeurtenis wekelijks teruggekeerd naar het verleden. De Erfgoedcel Waasland levert suggesties voor een onderwerp, vaak aangevuld met een foto en contactgegevens van een mogelijke getuige. Journalisten Koen De Wanckel en Roel Van Hofstraeten maken de reportage. Bij het artikel verschijnen verwijzingen naar de erfgoedactiviteit waarmee de reportage verband houdt of naar de Beeldbank Waasland, waarop regelmatig meerdere historische foto's over het onderwerp van de reportage in de kijker gezet worden. Deze publicatie omvat een bundeling van de artikelen die in 2008 verschenen. Er werd iedere keer op zoek gegaan naar foto s en mensen die over dat verleden een boeiend verhaal te vertellen hebben. In 2009 werkt de Erfgoedcel Waasland verder met de Gazet Van Antwerpen om herinneringen terug naar boven te brengen. Hou dus zeker de reeks 'Vroeger en Nu' goed in de gaten. Heb je zelf suggesties voor getuigenissen in deze reeks? Neem dan contact op met de Erfgoedcel Waasland, 03 780 52 10 of erfgoedcel@icwaas.be. Jef Foubert Voorzitter Intergemeentelijk Samenwerkingsverband van het Land van Waas 7
Zin in meer historische foto s? De Beeldbank Waasland is een digitale verzameling van honderden oude foto s, prentbriefkaarten, kaarten en ander beeldmateriaal uit Beveren, Kruibeke, Lokeren, Moerbeke-Waas, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse, Waasmunster en Zwijndrecht. De Beeldbank Waasland is een website, te vinden op www.beeldbankwaasland.be, die ongeveer 4600 oude foto's, prentbriefkaarten, kaarten en ander beeldmateriaal bevat. Deze digitale verzameling beeldmateriaal illustreert het verleden van Beveren, Kruibeke, Lokeren, Moerbeke-Waas, Sint-Gillis-Waas, Sint-Niklaas, Stekene, Temse, Waasmunster en Zwijndrecht. Je kan inzoomen op de details van de foto's en de foto's van commentaar voorzien. Sommige foto's kan je ook als e-card versturen. Ze zijn herkenbaar aan het icoon van de enveloppe. Via de knop 'kranten' bovenaan rechts kan je ook in oude kranten snuisteren. Door middel van een eenvoudige zoekrobot kan je de krantenartikels opvragen, bijvoorbeeld door te zoeken op kernwoorden. Mensen in de stad - feesten en spelen Stadsarchief Sint-Niklaas www.beeldbankwaasland.be Boer Louis en Célevie, uit de Beeldbank Waasland Heemkundige Kring De Kluize - Sint-Gillis-Waas http://waasland.courant.nu/ Het initiatief voor deze verzameling van historisch beeldmateriaal komt van de Bibliotheca Wasiana. Volgende partners werken actief mee aan de uitbouw van de Beeldbank Waasland: Stadsarchief Sint-Niklaas, Heemkundige Kring Nieuwkerken, Heemkundige Kring Braem, Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, Stadsarchief Lokeren, Heemkundige Kring De Kluize, Heemkundige Kring d'euzie, Heemkundige Kring Moerbeke-Waas, Gemeente Beveren, Hertogelijke Heemkundige Kring Land van Beveren, Rijksarchief Beveren, Gemeente Zwijndrecht, Gemeentearchief Temse en Reynaertgenootschap vzw. De coördinatie is in handen van de Erfgoedcel Waasland. Surf naar www.beeldbankwaasland.be en ontdek hoe het landschap, de dorpen en steden, maar ook de inwoners van het Waasland evolueerden in de voorbije eeuwen 8