Driemaandelijks vakblad voor de gevelsector uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34-42 1000 Brussel

FAÇADE Driemaandelijks vakblad voor de gevelsector uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34-42 1000 Brussel 42 2012-2 Mei 2012 Post P209316 Afgiftekantoor Gent X Dossier groengevels Wienerberger Brick Award 2012 Mobiele ICT en Social Media in de bouw Het Vlaams Warmteplan cembrit vezelcement gevelbekleding voor groene renovatie

Sunstyl - De oplossing voor zonwering ArcelorMittal Construction Belgium Systems, Solutions and Components for creative Architecture Arval by ArcelorMittal stelt u een nieuwe oplossing voor zonwering voor. Beeld u in dat architectuur elk uur van de dag verandert. Vrij om zelf de kleur en vorm te bepalen om zo een spel te creëren tussen licht en schaduw. Ons uitgebreid productgamma is beschikbaar in verschillende openingen, perforatietypes en vormen. Contacteer nu onze commercieel verantwoordelijken voor alle mogelijkheden en prijzen. ArcelorMittal Construction Belgium NV Industrieterrein Geel West - Z4 - Lammerdries 8 B-2440 Geel. Tel.: 0032 14 56 39 43 > www.arcelormittal.com/arval_belux transforming tomorrow

Inhoud 12 244 34 Dossier groengevels Een overzicht van de systemen, trends, aanpak en risico s en daarnaast enkele opmerkelijke realisaties in de kijker gezet. Vlaams warmteplan De Vlaming bouwt al energiezuiniger dan opgelegd maar desondanks zijn er nieuwe maatregelen op Vlaams niveau voor wat betreft vloer-, muur- en gevelisolatie. ICT en Social Media Wat is het nut van smartphone, ipad, Facebook, Netlog, LinkedIn, Google Plus, enz, in onze sector? 5 EDITO : De kracht van wortels 6 "HOUTEN GEVELBEKLEDINGEN EN BORSTWERINGEN" Infosessies mobiliseren veel volk! 8 TRANSPORT De nieuwe Fuso Canter 10 DOORONTWIKKELING VAN EEN SUCCESVOL SYSTEEM RENSON Fixscreen 150 EVO: voor glaspartijen tot 22 m² 12 Dossier SYSTEMEN, TRENDS, AANPAK EN RISICO S Groengevels maken de bouw iets minder grijs 18 DOSSIER GROENGEVELS Opmerkelijke realisaties in de kijker 24 VLAAMS WARMTEPLAN MOET NOG BETER DOEN ISOLEREN MAAR Vlaming bouwt al energiezuiniger dan opgelegd 26 WIENERBERGER BRICK AWARD : UIT- ZONDERLIJKE BAKSTENEN GEBOUWEN Belgische Bart Lens overtuigt jury met De Konijnenpijp 30 REYNAERS ALUMINIUM SYSTEMEN SCOREN HOOG OP BENELUX ALUMI- NIUM AWARDS Duurzaam renoveren met aluminium 34 INFORMATICA Mobiele ICT en Social Media : niet meer weg te denken! 37 NIEUWS ADVERTENTIEREGISTER AG.Plastics... 19 Arval... 2 Cembrit...1 + 20 Deschacht Plastics... 9 Fihuma... 17 Mitsubishi... 7 Isotec Linea... 20 Isover... 32 Kingspan belgium... 31 Plastiek van Wauwe... 20 Renson... 9 Sortimo... 22 Sto eu... 31 Volkswagen... 28 Wienerberger... 27 Wilcco Products... 40 Xtratherm... 22 FAÇADE MEI 2012 3

5 de Dag van de Afwerking Vakbeurs en netwerkevent voor de volledige afwerkingsector: schilders, schrijnwerkers, glazenmakers, plafonneerders, parket-, tegel- en mozaiekplaatsers, architecten Donderdag 15 november 2012 Wat? Hét netwerkevent van het jaar voor fabrikanten, voorschrijvers en vakmannen uit de afwerkingsector Alles in een zeer gemoedelijke sfeer met gratis toegang, gratis buffetten en gratis drank. Waar? De Kelders Van Cureghem in Anderlecht. Hoe laat? 11 u. tot 19 u. Met? Meer dan 90 standjes in een zee van ruimte (7000 m²). Gratis buffet, drank en toegang. Vergeet ook de gratis massage voor de partners niet! Gratis! Mis dit unieke evenement niet en vraag uw toegangskaart(en) aan via www.dagvandeafwerking.be. Wie niet wil ontbreken als standhouder kan terecht bij Steve Caufriez tel. (02) 545 57 25 of via mail: steve.caufriez@confederatiebouw.be

Editoriaal Wortels worden door vele aanzien als kracht voor de winter. En met wortels bedoelen we dan niet alleen de bekende oranje peentjes, maar alles wat in de grond zit. Voor de plant zelf zijn die ondergrondse delen reservevoedsel voor het volgend voorjaar, maar van dat bulkvoedsel maken heel wat mensen ook gebruik om zichzelf te voeden of te genezen. Maar over die wortelkracht gaat het hier niet. We hebben het over de letterlijke, de mechanische kracht die wortels kunnen uitoefenen. Denk maar aan de klachten van sommige gebouweigenaars over boomwortels die voet- en fietspaden gevaarlijk omhoog duwen en die zelfs tot in de kelder doorgroeien. Wie ooit zoals ondergetekende een woekerende bamboesoort in zijn tuin heeft gehad weet dat die plant ondergrondse wortelstokken heeft die, afhankelijk van de soort, sterk kunnen gaan uitgroeien. De bamboe kan als het ware gaan wandelen in de tuin. Op plaatsen waar je het niet wil schieten her en der nieuwe scheuten op. Ook zij zijn in staat om paden en bestrating naar omhoog te duwen en doken bij mij zelfs IN het tuinhuis op. De kracht van de planten mag men zeker niet onderschatten. ing. Gunther Guinée De kracht van wortels ---------------------------------------- Bij de constructie van groendaken heeft men er al goed mee leren omgaan, want ook daar heeft men in het verleden al met schade en schande ondervonden dat er plots een wortel kan opduiken in de hoek van de slaapkamer. Door gebruik te maken van een stevig dampscherm, een dampdichte isolatie, wortelwerende folies, wortelbestendige dakbedekkingen en andere technologische oplossingen kan men dit perfect voorkomen en mogelijke zoek- en herstellingswerken vermijden. De risico's van de wortelgroei zijn zeker niet te verwaarlozen maar mogen ook niet worden overdreven. Wortels worden pas echt gevaarlijk wanneer ze in de droge zomerperiode op zoek gaan naar vocht, onder meer datgene dat zich gedurende de winter in de isolatielaag heeft gecondenseerd. Ze zoeken daarbij de weg van de laagste weerstand waarbij zelfs bitumenbanen, bakstenen metselwerk of een laag beton hen niet kunnen tegenhouden. Ze worden aangetrokken door het vocht en vinden makkelijk hun weg door de microscheurtjes in het materiaal, naden, spleten en kieren. Ze kunnen afvoerputjes en -buizen verstoppen en kapot drukken. Maar net zoals bij bamboe hoeft het gebruik van bepaalde plantensoorten niet altijd vereenzelvigd te worden met dergelijke schrikbeelden. Zeker niet als men een juiste soortkeuze maakt. Zo zijn er bamboesoorten die polvormig uitgroeien en dus gegarandeerd niet woekeren. Met andere woorden, indien men bezint voor men begint en dat gaat natuurlijk voor veel dingen op kan men problemen relatief gemakkelijk voorkomen. Dat geldt ook bij de constructie van groengevels waar we in deze zomerse editie van Façade extra aandacht aan besteden, naast andere interessante onderwerpen als houten gevels, energiezuinig bouwen, duurzaam renoveren, ICT en Social Media in de bouw en nog zoveel meer. Prettige vakantie alvast en graag tot na de zomer! COLOFON Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.confederatiebouw.be BTW: BE 406 479 092 Verschijningsfrequentie / Oplage 4x per jaar 9.000 exemplaren Gunther Guinée Hoofdredacteur Façade Verantwoordelijke Uitgever Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be Hoofdredactie Gunther Guinée Steenlandlaan 86 2940 Stabroek Tel.: +32 (0)3 888.27.33 gunther.guinee@telenet.be Redactie : Wouter Rogiers wouter.rogiers@confederatiebouw.be Vormgeving : Marleen Wembacher marleen.wembacher@confederatiebouw.be FAÇADE MEI 2012 5

Houten gevels Infosessies Houten gevelbekledingen en borstweringen mobiliseren veel volk op drie locaties in Vlaanderen! Op initiatief van de Confederatie Bouw Afwerking en de Vlaamse Schrijnwerkers, in samenwerking met het TC Buitenschrijnwerk van het WTCB werd een infosessie over houten gevelbekledingen en borstweringen ingericht op drie locaties in Vlaanderen: Confederatie Bouw Oost-Vlaanderen in Zwijnaarde, Lamot site in Mechelen en CeDuBo in Heusden-Zolder. Liefst 120 aanwezigen waren present op de eerste infosessie in het Huis van de Bouw in Zwijnaarde, de tweede sessie bracht bijna 95 aannemers naar de Lamot site in Mechelen. Floris Caluwaerts, bracht het eerste deel over gevelbekledingen. Recent verscheen de TV nr. 243 Houten gevelbekledingen op initiatief van het TC schrijnwerk van het WTCB. Dit nieuwe document vormt de leidraad van de goede praktijk voor de toepassing van houten gevelplanken en panelen op basis van hout in het gevelvlak. Om hun duurzaamheid te waarborgen, is het essentieel dat men vanaf het ontwerp van de houten gevelbekleding een aantal weldoordachte keuzes maakt. De voorstelling had tot doel om de plaatsers en ontwerpers hierbij een steuntje in de rug te geven. Floris Caluwaerts gaf dan ook een overzicht van de geschikte producten uit hout of op basis van hout en bracht nadien een gedetailleerde toelichting over de opbouw van de gevelbekleding, de mogelijke uitvoeringstechnieken en de afwerkingsdetails. de norm NBN B 03-004 Borstwering van gebouwen. De spreker overliep in zijn uiteenzetting de belangrijkste voorschriften en aanpassingen in vergelijking met de STS 54. Hij besteedde bijzondere aandacht aan de minimale hoogte van borstweringen en de eisen met betrekking tot de geometrie van de vulelementen. Na de sessie kregen de aanwezigen de gelegenheid de standenmarkt te bezoeken tijdens de afsluitende receptie. Met dank aan onze sponsors Jörg Wijnants nam het tweede deel over borstweringen van gebouwen voor zijn rekening. In november 2010 leidde de herziening van de STS 54 over borstweringen tot de publicatie van 6 FAÇADE MEI 2012

DE NIEUWE CANTER MET DUONIC -TRANSMISSIE RIJCOMFORT HERUITGEVONDEN Fuso A Daimler Group Brand DUONIC TRANSMISSIE DUONIC, s werelds eerste automatische transmissie met dubbele koppeling voor commerciële voertuigen, biedt de Canter nog meer comfort en effi ciëntie. Het resultaat is een vlotter, meer verbruiksvriendelijk schakelgedrag. Zonder dat het koppel van de motor onderbroken wordt, wat wel het geval is bij gebruikelijke automatische transmissies. De standaard Eco Modus optimaliseert het verbruik nog meer, terwijl parkeer- en kruipfuncties het gebruiksgemak verhogen, net als de optie van een manuele zesversnellingsbak en een speciale onderhoudsvriendelijke, duurzame koppeling. Start-stopsysteem voor extra zuinig verbruik. Onafhankelijke voorwielophanging biedt meer comfort. Geoptimaliseerd chassis verhoogt de laadcapaciteit. Diverse cabine- en chassisvarianten voor nog meer fl exibiliteit. VOOR UW DICHTSTBIJZIJNDE FUSO-VERDELER, BEL GRATIS 0800 98 102 OF SURF NAAR WWW.FUSO.BE

Transport De nieuwe Fuso Canter brengt met Duonic een eerste volledig geautomatiseerde versnellingsbak met dubbele koppeling in vrachtwagens Mitsubishi Fuso Truck & Bus Corporation is een toonaangevende fabrikant van bedrijfsvoertuigen, dat deel uitmaakt van de grote groep Daimler Trucs. Ze pakken uit met een nieuw baanbrekend model Canter, uitgerust met Duonic, de geautomatiseerde versnellingsbak met dubbele koppeling. Naast de vernieuwde cabine met volmaakt bedieningscomfort, toch een absolute meerwaarde. De versnellingsbak met dubbele koppeling Duonic is een van de meest vooraanstaande technische vernieuwingen van de nieuwe Fuso Canter. Het is de eerste vrachtwagen ter wereld met deze techniek. De uit personenwagens bekende directe versnellingsbak, ook DSG-versnellingsbak genoemd, verlaagt niet alleen het brandstofverbruik, maar bespaart ook de aggregaten, maakt het de bestuurder vooral op korte afstanden gemakkelijker en koppelt het comfort van een automatische versnellingsbak aan de zuinigheid van de manuele versnellingsbak. Makkelijk manoeuvreren en parkeren Duonic, de versnellingsbak met dubbele slijtvaste koppeling heeft enkele duidelijke voordelen. Hij schakelt comfortabeler, het neemt de praktische kruipfunctie over, wat manoeuvreren met lage snelheid mogelijk maakt door alleen het rempedaal te bedienen. De versnellingsbak is eveneens van een parkeerstand voorzien en je kan makkelijk omschakelen tussen automatische werking en manueel schakelen. Nieuwe cockpit nog comfortabeler en functioneler In zijn nieuwe generatie werd de Fuso Canter zowel technisch als uiterlijk volledig vernieuwd. Samen met het hoger laadvermogen, de merkbaar lagere onderhoudskosten (langere onderhoudsintervallen) en het lagere brandstofgebruik door de starten stopfunctie is de nieuwe Fuso Canter voordeliger dan ooit. Het onderstel van de 3,5-tonner is voor het eerst voorzien van een afzonderlijke wielophanging vooraan. De zwaardere modellen zijn nu als optie uitgerust met een elektronisch stabiliteitsprogramma (ESP), met een aandrijfslipregeling, de hydraulische remassistent, een hydraulische rembekrachtiging voor als de vacuümbekrachtiging lek is, en een koppelverlaging via het motormanagementsysteem om te voorkomen dat de wielen bij het schakelen op een gladde ondergrond doordraaien of blokkeren. Ook wordt de nieuwe Canter als optie geleverd met de airbags voor bestuurder en bijrijder. Veiligheid wordt bij Fuso immers hoog in het vaandel gedragen. De grondig vernieuwde cabine van de nieuwe Canter is toonaangevend voor een nieuw comfortniveau in de klasse van lichte vrachtwagens. De functionele frontstuurcabine wordt gekenmerkt door een nieuwe, tweekleurige en harmonieus vormgegeven cockpit. De gebruikte materialen zijn van hoge kwaliteit en voelen hoogwaardiger aan. De bestuurder en de bijrijder kunnen zich nu nog gemakkelijker van links naar rechts door de cabine verplaatsen. Ronde verluchtingsopeningen omgeven het geheel van instrumenten. De nieuwe ronde instrumenten zijn nauwkeurig afleesbaar. Het zuinige bereik van de toerenteller is duidelijk aangegeven. Het multifunctioneel display tussen de instrumenten geeft informatie over uur en kilometerstand, is voorzien van een reiscomputer voor het brandstofverbruik, weergave van de status van de partikelfilter, een verklikkerlampje voor het brandstofpeil en weergave van de ingeschakelde ver- Versnellingsbak met dubbele koppeling is wereldprimeur 8 FAÇADE MEI 2012

Transport Fixscreen 150 EVO Windvast in iedere positie! snelling van de versnellingsbak. Rond het stuurwiel zijn de bedieningstoetsen binnen handbereik geplaatst. Het nieuwe opbergconcept is volledig op de behoeften van bestuurder en bijrijder afgestemd. De middenconsole bevat twee DIN-inlegvakken, een opbergvak met klep en een uitneembare bekerhouder voor twee drankblikjes. Aan de bijrijderszijde kunnen voorwerpen in een open opbergvak en een afsluitbaar handschoenkastje worden opgeborgen. Een documentenvak en een vak voor gsm of kleine spullen beklemtonen de praktische indeling van het instrumentenbord. Dakkoffers, deurvakken en opbergvakken achteraan tussen de zetels maken de opbergruimte compleet. Connect & Go : gemakkelijke en snelle (de)montage van doekrol en motor Kast in 2 designs: Softline & Square Onderlat verdwijnt in de kast Afmeting: tot 22 m2 Koppelbaar tot 7 m www.renson.be facade_fix150evo_nl_90x128.indd 1 4/05/12 14:01 Verwarming en airconditioning: geautomatiseerd en nog efficiënter www.deschachtplastics.be Ook de verwarming en airconditioning van de nieuwe Canter verdienen aandacht. Enkele van de belangrijkste sleutelwoorden zijn een grotere luchttoevoer in de voet- en hoofdruimte en een nieuwe efficiënte warmtewisselaar. De dubbele cabine beschikt achteraan over een afzonderlijke regeling van verwarming en verluchting. Nieuw is ook de nog krachtigere airconditioning. Als alternatief voor de manueel regelbare airconditioning is nu een volautomatisch systeem leverbaar (standaard in Duitsland). De airconditioning voor dubbele cabines werkt met een uitgebreide kringloop en een afzonderlijke temperatuurregeling achterin. De nieuwe Fuso Canter is een kwaliteitsvolle lichte vrachtwagen die aan elke aannemer aan te raden valt. Het is een investering in een kwalitatief bedrijfsvoertuig, dat zeker zal renderen. Meer info: www.fuso.be Uw gevel, onze zorg! Als gespecialiseerde groothandel is Deschacht Plastics een vaste waarde in het aanbieden van totaaloplossingen op het vlak van gevelbekledingssysstemen. Vandaag kan u in onze 5 vestigingen terecht voor professioneel advies en vindt u gegarandeerd uw product in voorraad. Een greep uit ons assortiment: Eternit gevel en dakgootbekleding Twinson (Deceuninck) terras en gevelbekleding Gevelpanelen in VM ZINC Metaalplaten, ecopanelen, Gevel -, bouw en industriële isolaties Folies Deschacht Plastics Gent-Oostakker I T 09 355 74 54 I oostakker@deschachtplastics.be Deschacht Plastics Aartselaar I T 03 870 69 69 I aartselaar@deschachtplastics.be Deschacht Plastics Hamme I T 052 25 87 20 I hamme@deschachtplastics.be Deschacht Plastics Tielt I T 051 68 93 77 I tielt@deschachtplastics.be Deschacht Plastics Zedelgem I T 050 27 61 11 I zedelgem@deschachtplastics.be FAÇADE MEI 2012 9

Doorontwikkeling van een succesvol systeem RENSON Fixscreen 150 EVO: voor glaspartijen tot 22 m² Met de Fixscreen was fabrikant RENSON ervan overtuigd de allereerste verticale zonwering te hebben ontwikkeld, die werkelijk windvast is en insecten buiten houdt. Vandaag stelt de onderneming een doorontwikkeling voor van dit succesvol product, de Fixscreen 150EVO, die een aanzienlijke verbetering op het vlak van montage en design zou hebben doorgemaakt. sche kabel bij het borgen van de kast of bij het vervangen van een doek of een motor. Een kanaal in de zijgeleiders laat bovendien toe om de elektrische kabel snel en eenvoudig weg te steken. Bij de ontwikkeling van de Fixscreen 150EVO werd ook veel aandacht besteed aan de vlotte integratie en het visuele aspect. De kast bestaat nu in 2 versies, zodat men voortaan kan kiezen tussen het afgeronde Softline- en het strakke Square-design. De onderlat verdwijnt helemaal in de kast bij screens met een hoogte tot 2700 mm (bij hoogtes tot 6000 mm gedeeltelijk). Naast de glasvezelen Soltis -doeken kan deze screen ook met verduisterende doeken voor buitentoepassingen worden besteld. RENSON Sunprotection-Screens stelde begin 2008 op Polyclose de Fixscreen voor: een warmte- en lichtcontrolerende screen met heel wat interessante eigenschappen. Door zijn compacte behuizing is deze toepassing uiterst geschikt voor zowel woning- als utiliteitsbouw en dankzij een intelligent geleidingssysteem zit het doek in iedere positie windvast en behoren klapperende en stukgescheurde screendoeken dus tot het verleden. Als men intensief wil ventileren krijgen insecten geen schijn van kans om de woning binnen te dringen dankzij een ballastlat voorzien van een afdichtingsstrip die zorgt voor een perfecte aansluiting met de dorpel. Deze zonwering met verschillende bedieningsmogelijkheden is de perfecte oplossing om oververhitting in de zomer te vermijden en om toch de zonnewinsten tijdens de winter te benutten. Vlotte plaatsing en integratie Het bestaand concept werd nu doorontwikkeld en geperfectioneerd tot de Fixscreen 150EVO, met onder meer een gepatenteerde waterdichte elektrische connectie (Connect & Go) die instaat voor de eenvoudige montage en demontage van de doekrol alsook de eenvoudige vervanging van motor en doek. Vanaf heden zijn er dus geen ongemakken meer met de elektri- Deze nieuwe ontwikkeling is geschikt voor alle glaspartijen tot 22 m² in één stuk en men kan bovendien 2 screens koppelen tot een maximale breedte van 7000 mm. Deze screen is geschikt voor nieuwbouw en renovatie, voor zowel particuliere woningbouw als projecten. Innovatieprijs Tijdens Fensterbau/Frontale in Nürnberg werd de Fixscreen 150EVO van RENSON door de jury van de Innovationspreis Architektur + Fenster Tür Fassade, bestaande uit bekende architecten, alvast met een onderscheiding bekroond. De nieuwe windvaste verticale doekzonwering werd op de beurzen R+T en Fensterbau/Frontale in Duitsland aan het internationale publiek voorgesteld. De jury onderscheidt die producten en systemen, die het meest aan de belangen en eisen van de architecten voldoen. Bij de evaluatie houdt de jury van bekende architecten rekening met de functionele aspecten, maar ook met het design, de echtheid van de gebruikte materialen en de uitgebreide toepassingsmogelijkheden. 10 FAÇADE MEI 2012

080158 Samen bouwen, samen groeien, samen sterk Vechten voor uw belangen, gratis advies op maat, opleidingen, informatie, netwerking en promotie. Samen uw toekomst uitbouwen, dat is waar de Confederatie Bouw voluit voor gaat. Meer info? Surf naar www.confederatiebouw.be

Systemen, trends, aanpak en risico s Groengevels maken de bouw iets minder grijs DOSSIER Net zoals er groendaken zijn, bestaan er ook groene gevels. En net zoals de Hangende tuinen van Babylon vaak worden aangehaald als de allereerste daktuinen, zouden de allereerste groene gevels al dateren van het Oude Egypte waar men druiven plantte tegen een muur omdat ze zo meer zon kregen en meer vruchten gaven. Maar ondertussen hebben de groengevels natuurlijk een hele evolutie doorgemaakt en werden er systemen ontworpen die zowel op esthetisch als architecturaal vlak vele mogelijkheden bieden. Caixa Forum Madrid In onze drukke en stressvolle hedendaagse maatschappij is er nood aan natuur en groene ruimte waar men tot rust kan komen, maar in een stedelijke omgeving is dat geen evidentie. Naast de intussen vrij goed bekende groendaken verschijnen er stilaan ook steeds vaker groengevels, die talrijke troosteloos uitziende gebouwen plots omtoveren in een groene oase. Volgens kenners bieden deze begroeide gevels buiten hun visuele troeven ook nog tal van andere voordelen zoals een temperatuur- en geluidsisolerende werking, een extra bescherming van de gevel tegen weersinvloeden, een rustgevende werking en de bijdrage tot een schoner leefmilieu. De Franse botanicus Patrick Blanc wordt door velen aanzien als de onmiskenbare pionier van de groene gevel en zijn realisaties zijn dan ook stuk voor stuk kunstwerken. Door zijn werk en studie is het begrip groengevel veel meer geworden dan een muur met klimop. Hij kwam in feite in de jaren 90 voor het eerste met het concept van de intensieve groengevel op de proppen en lanceerde zo een trend en techniek die momenteel aan een serieuze opmars bezig is. Het idee bestaat erin om een gevel of een wand, hoe klein ook de oppervlakte, te beplanten. Het is een verticale tuin als het ware, die zowel in de tuin als op de gevel kan worden toegepast. Een gevelbegroeiing is een fraai en natuurlijk schouwspel, wat de omgeving opfleurt en tegelijk lelijke muren verdoezelt. Vooral in steden en dorpskernen kan dit een aantrekkelijk contrast opleveren. Er wordt al eens sceptisch op gereageerd, als zou deze gevelbekleding in de onderliggende muur vocht of schade veroorzaken, maar bij een doordachte aanpak en met de juiste plantenkeuze op de juiste plaats kunnen problemen vermeden worden. 12 FAÇADE MEI 2012

Systemen, trends, aanpak en risico s Trends en soorten Eenvoudig gesteld zijn er twee types groene gevels: van de gevel gescheiden groengordijnen begroeide gevels Bij de van de gevel gescheiden groengordijnen groeien de klimplanten op een van de gevel gescheiden draagstructuur (van hout, metaal of van een ander materiaal), vanaf de grond of vanaf in het groengordijn zelf geïntegreerde plantenbakken. De achterkant van het groengordijn kan dan vanaf de binnenkant van het gebouw worden gezien en is eventueel vanaf alle verdiepingen toegankelijk. Het meest voorkomende systeem is echter de begroeide gevel. De klimplanten groeien hier op de gevel van het gebouw zelf, vanaf de grond of vanaf ingewerkte plantenbakken en meestal met behulp van een draagstructuur. Deze groene gevels zijn hoofdzakelijk bestemd om van buitenaf te worden gezien en hun toegankelijkheid op een hoogte is beperkt (uitgezonderd balkons). Er kan verder dan ook nog eens een onderscheid worden gemaakt tussen grondgebonden en niet- grondgebonden systemen. Bij de grondgebonden systemen maken de gebruikte planten hun worteling in de volle grond naast de gevel. Een zelfhechtende klimplant groeit dan zonder klimhulp langs de gevel naar boven, een afstands- of indirecte begroeiing heeft wel een klimhulp nodig. Er worden hiervoor een aantal verschillende systemen op de markt aangeboden waarbij een metalen, houten of kunststof rooster de basis vormt. Afhankelijk van de fabrikant, wordt er een ander materiaal als plaat op het kader gemonteerd, wat voor de nodige stijfheid van de groengevel moet zorgen. Binnen of op de draagconstructie kan minerale wol, een substraatlaag, schuim, vilt of geotextiel als groeikern en houvast voor de planten dienen, waaruit zij water en voedingsstoffen putten Bij de niet- grondgebonden systemen wortelen de planten in een groeimedium boven de grond. Dit kunnen hangplanten zijn, maar er bestaan ook ingenieuze systemen die op de gevel FAÇADE MEI 2012 13

Systemen, trends, aanpak en risico s worden bevestigd, al dan niet met voorgekweekte plantjes. Dergelijke systemen vereisen meestal een automatische druppelbevloeiing. Voordeel groengevel wetenschappelijk bewezen Groene gevels nemen inderdaad fijnstof op, hebben een positieve invloed op de windsnelheid langs gevels en isoleren beter. Dat concludeerde onderzoeker Marc Ottelé in elk geval toen hij vorig jaar promoveerde op de voordelen van verticale vegetatie aan de TU Delft. Het zogeheten verticaal groen is steeds meer een aantrekkelijke optie bij het ontwerpen en ontwikkelen van moderne gebouwen. Verticale vergroening draagt bij aan de verbetering van het thermisch gedrag (isolerende eigenschappen) van gebouwen, toenemende biodiversiteit, esthetische en sociale aspecten, maar ook tot de vermindering van luchtverontreinigende stoffen zoals fijn stof deeltjes en koolstofdioxide. In zijn onderzoek kon Ottelé experimenteel bevestigen dat planten op gevels inderdaad fijnstof opnemen. Met beeldbewerkings-software en opnames van een elektronenmicroscoop zijn we er in geslaagd om fijnstofdeeltjes op de bladeren rechtstreeks te onderzoeken. We kunnen tevens de deeltjesgrootte en het aantal deeltjes identificeren. De accumulatie van fijn stof deeltjes op bladoppervlakken is van belang voor de volksgezondheid. Stofdeeltjes kleiner dan 10 micrometer zijn voornamelijk relevant in dichtbevolkte stedelijke gebieden. Ze worden diep in de luchtwegen ingeademd en veroorzaken zo gezondheidsschade. Maar Ottelé constateerde ook nog andere potentiële voordelen van groene gevels. Onze metingen laten zien dat vegetatie de windsnelheid langs gevels kan verminderen. De resultaten tonen ook aan dat verticaal groen een positief effect heeft op de isolerende eigenschappen van gebouwen. Dit laatste geldt bij alle groengevels, maar vooral ook voor de zogenoemde living wall systemen, geïntegreerde of prefab-systemen die zijn aangebracht op een constructie of hulpframe waarin de planten wortelen. Meerdere interessante aspecten Op technisch vlak kunnen we ervan uitgaan dat de planten op een groene gevel de gevelbekleding beschermen tegen de zonnestralen (onder meer de UV- stralen) en tegen hevige regen en hagel. Ze beschermen de bekledingsmaterialen ook tegen de corrosieve werking van de luchtverontreinigende stoffen. Voor oude gevels moeten evenwel voorzorgsmaatregelen worden getroffen want bepaalde planten kunnen bijdragen tot hun beschadiging. Groene gevels dragen ook bij tot een betere thermische isolatie van de gebouwen tegen de warmte. Dankzij de planten beperkt men namelijk aanzienlijk de directe impact van de zonnestralen op de gevelmaterialen en de temperatuurverschillen op de wanden zelf (tot 50%). De betere isolatie van het gebouw zal eerder afhankelijk zijn van de totale beschaduwde oppervlakte dan van de dikte van de begroeiing. De door de planten verschafte schaduw verhoogt de isolatie van het gebouw tegen de zomerse hitte, wat de installatie- en energiekosten van airconditioningsystemen beperkt. Een vermindering van 5,50 C van de buitentemperatuur van een gebouw, beperkt de energiefactuur voor airconditioning met 50 tot 70%. In de winter laten de bladverliezende planten de muren de zonnestralen opvangen, terwijl de altijdgroene planten, wanneer ze op de gevel zelf groeien, een scherm vormen tegen koude luchtstromen en zodoende warmteverliezen beperken. Omdat de geveloppervlakte van een gebouw altijd groter is dan de dakoppervlakte, zal de invloed van groene gevels op het milieu groter zijn dan bij groendaken. Bovendien kunnen groene gevels met hellende groendaken gecombineerd worden, waarbij de draagstructuren voor de planten (kabels, traliewerk of andere) tot over het dak heen kunnen worden verlengd. Naar analogie met de groendaken kunnen groene gevels - in zekere mate - ook het hemelwater (regen, hagel, sneeuw) opvangen en vasthouden. Een gedeelte van het water dat door de klimplanten en door de bodem/het substraat wordt opgevangen, komt terug in de atmosfeer terecht (door verdamping en evapo-transpiratie). De rest van het 14 FAÇADE MEI 2012

Systemen, trends, aanpak en risico s opgevangen water voedt de planten zelf, eventueel het naburige groen en - meer stroomafwaarts - de grondwaterspiegel. Deze opvang van een gedeelte van het water, draagt algemeen bij tot de beperking van de afwatering en van de risico s van overstroming. De planten hebben ook een verfrissende werking en wekken luchtstromen op door de oriëntatie en de beweging van de bladeren. Ze beperken niet enkel het warmte-eilandeffect maar ook stofontwikkeling. Naar het voorbeeld van de bomen zijn klimplanten en afhangende planten namelijk grote stofvangers die bepaalde door de stofdeeltjes meegedragen verontreinigende stoffen absorberen (zware metalen zoals lood, cadmium,...), die vervolgens worden verwijderd. De hoeveelheid opgevangen stof is evenredig aan de oppervlakte van de bladmassa in verhouding tot de gevels. En groengevels dragen tenslotte natuurlijk ook bij aan de verrijking van de biodiversiteit. Klimplanten herbergen namelijk een grote variëteit aan ongewervelde dieren, die een bron van voedsel zijn voor de (onder meer) zomerse zangvogels en de vleermuizen. Bepaalde planten zijn zelf een voedselbron voor insecten en goed gevestigde klimplanten vormen bovendien een schuil-, pleister- en nestelplaats voor vogels en voor kleine insecteneters. Maar last but not least, de aanwezigheid van groene gevels draagt - meer nog dan groendaken - bij tot de natuurbeleving en het gevoel van welzijn van de bevolking. Ze leveren een aanzienlijke esthetische meerwaarde aan het gebouw en kunnen bijdragen tot het imago van de gebruiker. dan is het niet ondenkbaar dat mensen zich vragen gaan stellen over de invloed daarvan. Is die nadelig? Zijn er risico s aan verbonden? Of zijn het allemaal vooroordelen? Gevelgroen maakt muren vochtig Het tegendeel zou echter waar zijn aangezien gevelgroen dienst doet als een soort van regenmantel en zo de achterliggende gevel drooghoudt. Bovendien blijven ook de funderingen en de onderkant van de muur droog door het voortdurend onttrekken van water door de wortels van de klimplanten. Tegenstanders wijzen soms op het probleem van condensatievocht: het waterdampgehalte onder een dicht bladerdek ligt door transpiratie van de planten namelijk hoog, waardoor bij een bepaalde temperatuur, vooral s avond en s nachts, een snelle dampverzadiging - en dus ook het condensatiepunt kan worden bereikt. Die condensatie zou de gevel vochtig kunnen maken maar harde wetenschappelijke bewijzen zijn hiervoor niet voorhanden. Het is natuurlijk wel zo dat een gevel die al vochtig is, moeilijker zal opdrogen wanneer die met planten bedekt is. De vochtoorzaak moet dan eerst worden aangepakt alvorens de gevel te begroenen. Wortels dringen de gevel binnen en veroorzaken schade In principe wortelen klimplanten niet in de muur. Het is natuurlijk wel zo dat - vooral bij zelfhechtende plantensoorten, zoals klimop - de ranken met hechtschijfjes of fijne hechtwortels enkele millimeters het eventuele pleisterwerk kunnen binnendringen. De schade die hiermee wordt berokkend is echter zeer beperkt. Enkel wanneer deze planten verwijderd worden kan de schade wel groter zijn. Delen pleisterwerk, voegsel of oppervlak-sierlaagjes kunnen dan mee worden losgetrokken. Ook holtes of spleten in de muur of in de voegen worden door de wortels soms opgezocht. Met andere woorden, de klimplanten profiteren dankbaar van deze openingen, maar zijn er niet de oorzaak van. Enkel als de gevel of muur al een zeker mate van verval vertoont, dan kunnen hecht- Vooroordelen of risico s? Maar wanneer planten en begroeiing in contact komen met bouwmaterialen, FAÇADE MEI 2012 15

Systemen, trends, aanpak en risico s Een regelmatig onderhoud wordt evenwel aanbevolen: Een tweejaarlijks onderhoud voor jonge planten. Een jaarlijks onderhoud voor goed ontwikkelde planten. Om de 5 jaar een controle van de draagstructuren en bevestigingen (de draden en kabels moeten elk jaar opnieuw worden aangespannen). wortels en stengels binnendringen en eventueel enige schade veroorzaken. Het is dus zeker aan te raden om op oudere of kwalitatief slechtere muren deze zelfhechtende plantensoorten te vermijden, maar bij een muur of gevel in goede conditie, is het schaderisico minimaal tot onbestaande. Gevelgroen trekt insecten en spinnen aan, zelfs tot in huis Groen trekt inderdaad ook dieren aan en bij tegenstanders is het vooral de insecten- en spinnenvrees die overheerst. Gevelbegroening zou volgens sommigen voor meer insecten, spinnen en ander ongedierte binnenshuis zorgen. Ervaringen van bewoners van huizen met gevelgroen leren echter het tegendeel en laten getuigenissen noteren dat er juist minder ongedierte binnen in huis te bespeuren valt. Tussen het groen vinden deze diertjes immers een nieuwe thuis en in de gevelbeplanting zijn er bovendien veel vogels aanwezig die deze diertjes als voedsel aanzien. Slordige indruk? Over smaken valt niet te twisten, maar dat hoeft helemaal niet het geval te zijn, want door een juiste plantenkeuze, waarbij de klimplanthoogte wordt afgestemd op de beschikbare gevelhoogte en oppervlakte, en het gebruik van klimhulpen kan het te begroenen deel van de gevel exact worden afgebakend. Maar planten groeien natuurlijk en op tijd eens bijsnoeien is dan ook noodzakelijk om wildgroei te voorkomen. Gevelbegroening brengt een meerkost met zich mee, maar door rekening te houden met enkele aandachtspunten kan deze binnen de perken worden gehouden. Enige kennis van de constructie en functie van de muur is - net zoals een planmatige aanpak - noodzakelijk om planningsfouten of beoordelingsfouten te voorkomen. Enkel op die manier kunnen nutteloze kosten worden vermeden. Ook een juiste plantenkeuze kan de kosten drukken. Deze keuze begint met het afstemmen van de maximale grootte van de plant op het te begroenen oppervlak. Planten die te hoog of te breed kunnen worden, verhogen de kans op schade of vergen meer onderhoud en leiden dus tot hogere kosten. Voorstanders zullen dan weer wijzen op het financiële voordeel van gevelgroen dat dan voornamelijk te maken heeft met de verlenging van de levensduur van de gevel: renovatiekosten kunnen immers langer worden uitgesteld. Maar daar tegenover staat wel dat - wanneer de gevel dan toch onderhoud nodig heeft er ook weer extra kosten bijkomen om het gevelgroen eerst te verwijderen. Verder zullen de verwarmingskosten s winters minder hoog oplopen, daar een begroende gevel - vooral bij altijdgroene soorten als Klimop (Hedera helix) - beter geïsoleerd is. Kosten worden dus vooral gemaakt bij aanleg en onderhoud, maar de baten van gevelgroen zijn minder makkelijk in geldelijke termen uit te drukken. Niet tegenstaande het feit dat groengevels nog niet massaal voorkomen, zijn er toch al enkele gemeentes die subsidies geven. Voor de voorwaarden van deze subsidies neemt men best contact op met zijn gemeente. Wat sommige gemeentebesturen ook toelaten is dat men een tegel van het voetpad wegneemt om een klimplant te kunnen planten aan de voorgevel. Gevelgroen vergt onderhoud en kost geld Net zoals een gewone tuin vergt ook een gevelbeplanting natuurlijk het nodige onderhoud en een zekere verzorging. Voor sommigen zal dit al voldoende zijn om gevelgroen te weren want afgevallen bladeren moeten worden geruimd en af en toe moet er worden bijgesnoeid, water gegeven of bemest. Enkel zo kunnen de klimplanten immers vitaal worden gehouden, vooral in situaties waar de wortelruimte beperkt is. De frequentie van onderhoud is echter - bijvoorbeeld in vergelijking met het onderhoud van gazons - heel laag. 16 FAÇADE MEI 2012

Systemen, trends, aanpak en risico s Mogelijke problemen Is het dan allemaal rozengeur en maneschijn? Of kunnen er toch problemen optreden? Er kan natuurlijk wel eens enige vorm van schade ontstaan: indien de draagstructuren te klein zijn in verhouding tot de plantensoort, niet stevig genoeg of slecht aan de gevel bevestigd. indien er onvoldoende ruimte is voor de volle groei van de planten (houd rekening met de dikte van de volgroeide stam en takken): het risico bestaat dan dat de bevestigingen van de draagstructuur loskomen. Bij het kiezen van de plantafstand ten opzichte van de gevel of het kiezen van de afstand tussen klimhulp en gevel, moet met deze diktegroei rekening worden gehouden. Wordt dit niet gedaan, dan kan mogelijks drukschade optreden. De nodige afstand verhindert ook dat planten eventueel toch tegen de muur of in barsten of spleten zouden groeien met mogelijks schade tot gevolg. Ook de gebruikte klimhulp moet aangepast zijn aan de maximale dikte van de klimplant, zowel naar dikte van materiaal als naar hangafstand tot de gevel. indien de groene gevel niet regelmatig wordt gecontroleerd en onderhouden: wildgroei, takken die goten verstoppen, de vensters belemmeren, enz. Vooral zelfhechters (zoals Klimop en Wilde wingerd) laten zich niet zomaar tot een mooi afgelijnd oppervlak beperken en zijn dus moeilijker in toom te houden. Maar ook sterk windende planten kunnen voor problemen zorgen: soorten als Blauweregen kunnen regenpijpen letterlijk dicht of kapot knijpen. Dergelijke klimplant moet dus uit de buurt van regenpijpen en dakgoten worden gehouden! sommige klimplanten worden mettertijd houtachtig; wanneer ze hun maximale hoogte bereiken, hebben ze een struikachtige groeiwijze en lopen ze vanonder sterk uit (bijvoorbeeld Wilde Wingerd, Klimop, Hortensia, Glycine). Negatief fototropisme, het van het licht weg groeien van de plant bij éénzijdige lichtinval, wordt vaak over het hoofd gezien bij het bekijken van mogelijke schaderisico s bij klimplanten. Nochtans kan dit naargelang de gebruikte plantensoort en naargelang de staat van het begroende gebouw tot ernstige schade leiden. In hun zoektocht naar een donker plekje nestelen de groeistengels of hechtwortels van dergelijke klimplanten zich tussen en onder dakpannen, achter voorgevelbekleding of in voegen, barsten en spleten. Ook achter afvoer- en regenpijpen vinden ze de nodige schaduw. Bij latere diktegroei treden problemen van drukschade op. Negatief fototrope plantensoorten (voornamelijk de klassieke Klimop) worden dus het best gemeden langs gevels met heel wat insprongen, nissen, dakpannen of regenpijpen. Ook een regelmatige controle en terugsnoei kan al veel schade vermijden. indien de planten te gemakkelijk aan vandalisme zijn blootgesteld. Kortom, geen enkel van de aangehaalde planteneigenschappen zal op zich tot schade leiden, het is enkel een verkeerde combinatie van plantensoort en te begroenen gevel - die vaak zelf reeds gebreken vertoont die eventueel problemen kan veroorzaken. Door even op voorhand stil te staan bij de mogelijke schaderisico s en zich te laten informeren door vakmensen over eventueel te nemen voorzorgsmaatregelen, kunnen al heel wat problemen worden vermeden. Een tijdige controle van de gevel en regelmatig onderhoud kunnen eveneens veel schade voorkomen. Bronnen en literatuur Brochure gevelbegroening VIBE Planting green roofs and living walls (Nigel Dunnett en Noël Kingsbury) Handleiding Duurzaam Bouwen: Een groene gevel realiseren - Leefmilieu Brussel BIM Brochure gevelbegroening Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Afdeling Bos & Groen www.groenegevels.be www.greenbuildingprojects.be www.beterbuurtgroen.be Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Aanleggen van extensieve daktuinen Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuig- en blaaswagens Peter Coolkens tel: 03 314 29 03 fax: 03 315 19 03 e-mail: info@fihuma.be FAÇADE MEI 2012 17

Dossier Groengevels Opmerkelijke realisaties in de kijker Groengevels zijn wellicht nog niet zo ingeburgerd als groendaken, maar ze hebben in tegenstelling tot hun horizontale vakbroeders het grote voordeel dat ze meestal zichtbaar zijn. Los van de diverse andere voordelen die eraan gekoppeld worden, komt hierbij natuurlijk vooral het esthetische aspect het meest tot uiting. Getuige daarvan enkele fraaie nationale en internationale projecten waarbij groengevels de hoofdrol spelen. Grootste groengevel van Europa Parkeergarage Westblaak in het Nederlandse Rotterdam is voorzien van een groene gevel van maar liefst 5.000 vierkante meter en zou daarmee de grootste groene gevel van Europa zijn. De groengevel werd gerealiseerd door een Greenface gaaskorfstructuur aan de bestaande garage te bevestigen. Het geveloppervlak is intussen quasi volledig omhuld met klimop en het effect van de gevelbegroeiing - wat betreft de fijnstoffiltering zou gelijkstaan aan het plaatsen van tweehonderd volwassen bomen in de stad. Het toegepaste archictonische groensysteem Greenface bestaat uit een constructie van gaaskorfelementen met plantenbakken. De klimplanten daarin worden via een irrigatiesysteem gevoed. Verschillende soorten beplanting en de verschillende dieptes van de elementen geven de mogelijkheid vorm te geven aan het groen. Zo is bij het project Greenpark de gevel voorzien van een geabstraheerde boomstructuur. Vanwege de diverse voordelen gekoppeld aan deze groengevel heeft de gemeente Rotterdam het project GreenPark financieel ondersteund. De gemeente zag het project dan ook als een nieuwe stap in het verder verduurzamen van de stad en het sloot bovendien naadloos aan op de klimaatdoelstellingen van het Rotterdam Climate Initiative (RCI), dat zich richt op 50 % C0 2 -reductie en 100% klimaatbestendigheid in 2025. Levend schilderij in Londen Van juni tot oktober 2011 was er een bijzonder opmerkelijke groene gevel uitgevoerd als het allereerste levende schilderij te zien op Trafalgar Square in Londen: Een korenveld met cypres van Vincent van Gogh. Binnen in de National Gallery was het schilderij in het echt te zien en buiten hing dus dit verticale groene kunstwerk gemaakt van meer dan 8.000 planten van 25 verschillende soorten dat gebouwd was door een bedrijf gespecialiseerd in groene muren en daken. Met het oog op de sterke kleuren in het schilderij werden de planten speciaal geselecteerd op kleur. Ze werden vervolgens met de hand geplant in een modulair systeem op basis van een genummerde tekening. De 640 modules werden verticaal gekweekt bij een kwekerij, om zo kant-en-klaar te worden aangeleverd voor de installatie op de gevel. Er was uiteraard ook een irrigatiesysteem aanwezig. Het kunstwerk werd gesponsord door General Electric die hiermee wou bijdragen aan de doelstelling van de National Gallery om haar carbon footprint sterk te verminderen. Zo was de National Gallery ook al het eerste museum ter wereld dat alleen nog LED-verlichting gebruikt. Het duurde drie dagen om de wand die deel uitmaakt van een schutting buiten de galerie te installeren. Gemeentehuis, school en bunker Bij deze drie projecten werd gebruik gemaakt van het Sempergreen Flexipanel, een bijzonder flexibel systeem voor verticaal groen. De in eigen kwekerij voorbegroeide panelen van 62 x 18 FAÇADE MEI 2012

SKYLUX WINDOW AG.PLASTICS Spelen met natuurlijk daglicht Skylux lichtkoepel Skylux Window met superisolerende veiligheidsbeglazing Skylux Window staat voor: Een Skylux lichtkoepel, een gloednieuw pvc-raam met superisolerend glas en een pvc-opstand Toepasbaar in bestaande en nieuwe realisaties Combineerbaar met koepels en opstanden uit het volledig Skylux -gamma: van de enkelwandige tot de superisolerende EP-lichtkoepel (zie tarief voor beschikbare afmetingen). Zo bekomt u een isolatiewaarde tot Ug 0,56 W/m 2.K in combinatie met de Skylux EP 16 mm lichtkoepel. De handige renovatie-opstand 35/30 zorgt voor extra BESTE ISOLATIE Ug tot 0,56 W/m 2.K (EN 1873) Skylux opstand isolatie en maakt het mogelijk om zonder kap- en breekwerk bestaande opstanden te overbouwen. Mogelijkheid om extra 15 cm isolatie aan te brengen. De troef voor een perfecte dakrenovatie. Bestaat in vaste uitvoering en binnenkort ook verkrijgbaar in elektrisch opengaande uitvoering met ingebouwde motor. Meer info: www.agplastics.com Spinnerijstraat 100 > B-8530 Stasegem > Tel. 0032 (0)56 200 000 > info@agplastics.com EN 1873

samen bouwen met plastics 50.000 artikelen voor bouw & industrie: lichtkoepels - skylux solarspot dakramen - fakro en velux roofing - polygum epdm rubber - tridex isolatieplaten en onderdakfolies terrasplanken, gevelbekleding, raamprofielen - Deceuninck www.bouwenmetplastics.be info@plvw.be Oude Bosuilbaan 43-2100 Deurne tel. 03/326 75 70 - fax 03/326 26 99 Staatsbaan 4 e - 3210 Lubbeek tel. 016/62 09 01 - fax 016/62 00 10 Golfplaten CEMFORT HardiePlank gevelbekleding Vezelcementleien DOLMEN & BRAVAN URBANNATURE gevelpanelen Cembrit, weet van vezelcement Voor meer informatie : www.cembrit.be Cembrit NV B-2610 WILRIJK T +32(0)3 292.30.15 F +32 (0)3 294.48.70 E info@cembrit.be

Dossier Groengevels 52 cm groot kunnen eenvoudig op elke gevel (ook met gewelfde oppervlakken) gemonteerd worden. Een webbased irrigatiesysteem in combinatie met een onderhoudscontract moet een altijd groene uitstraling garanderen. Volgens de fabrikant onderscheidt Sempergreen Flexipanel zich van andere systemen omdat het: duurzaam is direct een groen resultaat oplevert door voorbegroeide panelen een lichtgewicht oplossing is (45 kg/m 2 ) dankzij het flexibele materiaal overal toepasbaar is een beplanting naar wens en situatie van de gevel toelaat, zowel indoor als outdoor Sempergreen Vertical Systems www.sempergreenvertical.com Gemeentehuis van Kapellen (B) Zoals de gemeente Kapellen zelf al op haar website aangeeft, heeft ze een voorbeeldfunctie te vervullen, ook inzake leefmilieu. Zo verleent de gemeente subsidies voor het aanleggen van extensieve groendaken. Er kan een subsidie bekomen worden van 31/m², met een maximum van 1.000. Binnen dit kader heeft de gemeente opdracht gegeven tot de aanleg van een groene gevel. Er werd gekozen voor een zeer divers outdoor assortiment planten, zodat de gevel het hele jaar door groen is en daarnaast gedurende de seizoenen bloeiende planten laat zien. St. Vincentiusschool in Nevele (B) De basisschool St.Vincentius in Nevele wilde graag een groene gevel aan de kant van de speelplaats voor de kinderen. De groene gevel levert een bijdrage aan een prettige groene omgeving bij de school en zorgt daarnaast voor opname van CO 2 en fijnstof en een lagere omgevingstemperatuur. Bunker op het Science Park in Amsterdam (NL) Het betreft hier een voorbegroeide groene gevel van 100m 2 geplaatst op een oude bunker van het Nikhef (Nationaal Instituut voor subatomaire fysica). Midden jaren 70 werd een 200 meter lange ondergrondse tunnel gebouwd voor kern-fysicaonderzoek, met daarboven een bunker, waarvan de wanden van maar liefst 2 meter dik beton zijn gemaakt. Eind 1998 is het onderzoek in de bunker gestopt. Om de bunker meer in de omgeving op te laten gaan en een groen en aangenaam aangezicht te geven, werd er gekozen voor het plaatsen van een groene gevel. De gevel van de bunker is voorzien van ruim 300 voorbegroeide panelen van Sempergreen Flexipanel 60-50. De panelen zijn beplant met een variëteit aan plantsoorten, die weinig onderhoud vergen. Groenspecialist opent daktuincentrum met diverse groengevels Op 7 mei opende Universal Greenfields BV de deuren van het eerste Nederlandse daktuincentrum, De Mient in Katwijk. Hier kunnen hoveniers en groenaannemers terecht voor alle benodigdheden voor een groendak: van filterdoek tot drainageplaat, substraten tot sedummatten. De onderneming staat de hovenier bovendien bij met advies om de realisatie van elk groenproject tot een succesvol einde te brengen. Maar we gaan verder, stelt initiatiefnemer Dirk Roosendaal enthousiast, Wij willen inspireren, wij willen groen denken en doen! Potentiële opdrachtgevers kunnen samen met de hovenier onze kwekerij bezoeken, sedums uitzoeken en de diverse mogelijkheden aan groendaken bekijken. Het ecopaviljoen de Mient is zelf dan ook bekleed met groene daken en groene gevels, zodat er voor architecten, gemeenten en ontwikkelaars heel wat te zien is. http://ug-daktuinen.nl/ FAÇADE MEI 2012 21

De bedrijfswageninrichting voor de professional Sortimo Globelyst is de professionele bedrijfswageninrichting die voldoet aan de specifieke eisen welke gesteld worden in eender welke branche. Doordat het systeem niet bestaat uit vaste blokken maar modulair wordt opgebouwd, kunt u samen met ons een inrichting op maat bepalen. Zo bent u zeker dat deze voldoet aan uw behoeftes! 5 de Dag van het Dak Vakbeurs en netwerkevent voor de volledige dakensector: dakdekkers (hellend en plat), schrijnwerkers, architecten Donderdag 8 november 2012 Sortimo West Gentseweg 749, 8793 Sint-Eloois-Vijve Tél. 056/61 17 65, Fax 056/60 65 11 Gratis demo en offerte met 3D tekening Sortimo Belux Schaarbeeklei 207, 1800 Vilvoorde Tél. 02/355 03 70, Fax 02/355 03 71 E-mail: info@sortimo.be www.sortimo.be Elektriker_BE_94x136_flem.indd 1 13.01.12 11:54 Bereik lagere Wat? Hét netwerkevent van het jaar voor fabrikanten, voorschrijvers en vakmannen uit de dakensector Alles in een zeer gemoedelijke sfeer met gratis toegang, gratis buffetten en gratis drank. Waar? De Kelders Van Cureghem in Anderlecht. Hoe laat? 11 u. tot 19 u. Met? Meer dan 90 standjes in een zee van ruimte (7000 m²). Gratis buffet, drank en toegang. 023 Vergeet ook de gratis massage voor de partners niet! Gratis! Mis dit unieke evenement niet en vraag uw toegangskaart(en) aan via www.dagvanhetdak.be. Wie niet wil ontbreken als standhouder kan terecht bij Steve Caufriez tel. (02) 545 57 25 of via mail: steve.caufriez@confederatiebouw.be U-waardes Uitstekende thermische prestaties Perfect aansluitend tand & groef systeem aan de 4 zijden Prefab hoekpanelen voor nog betere detaillering Stevig en vormvast Specifi eke producten per toepassing Hoog rendement PIR isolatie voor muur, dak en vloer www.xtratherm.be