Opleiding Duurzaam Gebouw : Binnenhuispolluenten: hoe ze te beperken? Leefmilieu Brussel NATUURLIJKE VERVEN EN OLIËN Olivier Daxhelet LA MAISON ECOLOGIQUE
NATUURLIJKE VERVEN, VERNISSEN EN OLIËN Wat is het? Waarom moet het gebruik ervan worden aanbevolen? Wat zijn de voordelen nadelen beperkingen? 2
Neem bijvoorbeeld verf, Ik heb: * Een gevestigde industrie * Een technisch perfect product * Een enorme keuze * Een ruim prijsassortiment * Comfortabele marges * Commerciële ondersteuning +++ * Een professionele markt zonder oog voor met het milieuaspect * Vaak giftige producten Men stelt voor: * Een ontluikende industrie (2-3%) * Een kwaliteitsproduct met gekende beperkingen * Keuze beperkt tot natuurlijke hulpbronnen * Prijs van een klassiek kwaliteitsproduct * Redelijke marges * Gerichte commerciële ondersteuning * Niet-giftige, biologisch afbreekbare producten, goed voor de mens, de gezondheid en het milieu. Zal ik mijn gewoonten wijzigen of niet? 3
The difference Elke industriële productie heeft een invloed op het milieu ontginning van grondstoffen Impact Einde levensduur productie gebriuk 4
Profiel van een zachte chemie LEVENSCYCLUS VAN NATUURLIJKE PRODUCTEN Grondstoffen worden ontgonnen en verwerkt volgens duurzaamheidscriteria. De gedroogde verfresten kunnen gecomposteerd worden op dezelfde manier als restjes hout. Het energieverbruik tijdens het industriële proces is beperkt, doordat bijvoorbeeld zonnepanelen worden gebruikt. Een van de beoordelingscriteria is de transparant vermelding van de onderdelen op de etiketten (anders veiligheidsfiche vragen, het is verplicht). Biologische afbreekbaarheid Aanbrengen Planten Zonne-energie Plantaardige grondstoffen Natuurlijke verven en onderhoudsproducten 5
Grondstoffen Bijenwas (Duitsland) 6
Grondstoffen Natuurlijk colofonium (Europa) 7
Grondstoffen Minerale pigmenten en ijzeroxiden (Europa) 8
Grondstoffen Plantaardige Dammar-hars (Azië) 9
Grondstoffen Carnaubawas (Zuid-Amerika) 10
Grondstoffen Standolie van lijnolie (Europa) 11
Grondstoffen Jojoba-olie (Noord-Amerika) 12
Grondstoffen Meekrapwortels (Turkije) 13
Grondstoffen Bergamotolie (Europa) 14
Grondstoffen Lavendelolie (Europa) 15
Grondstoffen Reseda 16
De producten Houten meubelen en oppervlakken Houten vloeren Lazuur voor hout, Aqua/Classic Harde olie, Pursolid/Classic Olie voor terrassen en tuinmeubilair Harde was Eenlagige oliewas Olie was - vernis Lak Aqua/ Classic Vloerzorg 17
De producten Muren en plafonds Glansrijke ideeën: onderhoudsproducten en speciale producten Muurverf, grondverf Schimmelwerend Kalkverf en - plamuur, professionele kwaliteit Reiniger voor oven, vitrokeramische kookplaat,.. Veel bestaande schakeringen, nieuwe kleuren zijn mogelijk Verzorging en reiniging voor leder, vloeren, meubelen, keuken, sanitair,... 18
De producten Lijmen en speciale producten Universele lijm Vochtige reinigings- en verzorgingsdoekjes voor vloeren Afbijtpasta, plantaardige verdunner, latexlijm 19
Economische aspecten Gangbare opvatting: natuurlijke of nietconventionele producten zijn duurder. 1/ Verwar product niet met uitvoering! kosten van de werken = 80% arbeid 2/ Idee te herbekijken:. welke waarde voor welke kwaliteit? 20
De verkoopprijs van natuurlijke verven in de kleinhandel is vergelijkbaar met die van synthetische verven van goede kwaliteit, en kan zelfs lager zijn. Bijvoorbeeld: *10 liter witte matte synthetische muurverf: gemiddelde prijzen tussen 100 en 160 euro incl. btw *10 liter witte matte natuurlijke muurverf = 90 tot 115 euro excl. btw Het dekvermogen is hetzelfde (9/10 m²/laag) 21
De prijs van de natuurlijke oliën en vernissen ligt ongeveer 30% hoger dan die van de klassieke producten. De kostprijs van de natuurlijke verven, oliën en lijmen is, door de herkomst en de diversiteit van de bestanddelen ervan, minder afhankelijk van de petrochemie waarvan de prijzen alleen maar in stijgende lijn gaan. De groeiende vraag moet de fabrikanten van natuurlijke producten in staat stellen schaalvergrotingen te realiseren en de prijsevolutie binnen de perken te houden. 22
Kosten voor maatschappij / milieu / gezondheid: Vandaag zelden in aanmerking genomen De gemeenschap mag de problemen oplossen. ( cfr. bankencrisis: iedereen betaalt mee!) Wat pleit voor natuurlijke producten? - echt biologisch afbreekbaar - beperkte beroeps- en gezondheidsrisico s - onschadelijk voor het milieu - sanering van terreinen is onnodig - doelstelling van schone productie 23
Maatschappelijke keuze die de consumenten meer betrekt door een duidelijke etikettering te hanteren (Frankrijk 2012: A+-B- ) *Informatie over het emissieniveau van vluchtige stoffen in de binnenlucht, die giftig kunnen zijn bij inademing, op een klasseringschaal lopende van A+ (zeer lage emissies) tot C (hoge emissies) 24
Technische aspecten VERF EN OLIE NATUURLIJK SYNTHETISCH Compatibiliteit isolatiematerialen perfect alle ademende materialen minder ademend (!! gassen en schimmels) Bereiding/keuze van kleuren manuele en/of machinale menging machinale menging +++ - onmiddellijk beschikbaar alleen natuurlijke kleuren zeer grote keuze van kleuren Plaatsingscomfort aangename, niet-giftige geur vaak storende, soms zelfs giftige geuren Droogtijd langer kort (VOS, andere sneldrogende middelen) Toepassingsdomeinen woningen, scholen, kantoren, crèches,... alle omgevingen volgens specifieke productkenmerken Slijtvastheid goed na volledige droging verschillend, volgens specifieke productkenmerken 25
VERF EN OLIE NATUURLIJK SYNTHETISCH Afwerking Lucht-/dampdoorlatendheid vaak mat minder elastische gespannen vloeiing uitstekend ademend karakter alle afwerkingen goede gespannen vloeiing volgens specifieke kenmerken zwak Gezondheidsindex - giftigheid superieur niet giftig zeer zwak vaak giftig Comfort / welzijn rustgevende afwerking - vochtregeling zwak Recyclage biologische afbreekbaarheid superieur zeer slecht Dekvermogen ongeveer 10 m² /liter/laag ongeveer 10 m² /liter/laag Prijsniveau incl.btw gemiddeld-hoog laag-gemiddeld-hoog 26
De jungle van labels is niet bevorderlijk voor bewustzijn en vertrouwen Geen uniek en dwingend Europees wettelijk kader buiten de VOS-wetgeving Gereglementeerde officiële nationale labels (ISO type I) Zelfverklaringen van producenten op hun eigen verantwoordelijkheid (ISO type II) Geen officiële definitie van natuurlijke verf! biologisch ecologisch natuurlijk Er bestaat geen label voor houtbeschermingsproducten 27
Impact op de gezondheid Volgens een rapport van de WGO is 30% van de pas gebouwde of gerenoveerde gebouwen getroffen door het Sick Building Syndrome (syndroom van ongezonde woning), vaak door een slechte luchtkwaliteit door de stoffen die in de nieuwe gebruikte materialen zitten. 28
Het beroep van schilder van gebouwen behoort volgens het Internationaal Centrum voor Kankeronderzoek tot de beroepen met het hoogte risico voor long- en blaaskanker De solventen bevatten Vluchtige Organische Stoffen die gevaarlijk zijn voor de gezondheid (hoofdpijn ademhalingsproblemen - kanker) en het milieu... 29
Formaldehyde is een VOS die alom aanwezig is in onze woningen. De stof kan irritatie van de slijmvliezen en van het ademhalings- /spijsverteringssysteem, slaap- en concentratiestoornissen en hoofdpijn en misselijkheid veroorzaken, en is vermoedelijk kankerverwekkend (opmerking: de muurverf FRISWIT (AURO) breekt formaldehyden af) Synthetische verven op waterbasis bevatten nog andere solventen en andere risicostoffen (biociden, glycolethers, isocyanaten, enz.) 30
OPMERKING OVER VOS en De Vluchtige Organische Stoffen zijn antropogene (olieraffinaderijen, transport, solventen, meststoffen, ) of natuurlijke broeikasgassen, die in de lucht zitten en bijdragen tot fotochemische reacties die de ozonconcentratie in de troposfeer verhogen. Indirecte gezondheidseffecten: < ozon = < astma bij gevoelige personen, kwaliteitsvermindering van drinkwater door beluchting, klimaatverandering door temperatuurstijgingen met gevolgen voor landbouw en bodembeheer,... Directe effecten: kankerverwekkend, teratogeen (aangeboren misvormingen veroorzakend) Doordat deze risico s bestaan, wordt de wetgeving strenger. 31
Realisaties in natuurlijke verf 32
Reference objects Practice rooms, Paediatrician, Germany Products used Natural resin wall paint No. 321 Colour wash plant glaze No. 360 33
Reference objects Haddon Lake House, Isle of Wight, United Kingdom Products used Natural resin wall paint No. 321 Natural resin oil professional paint No. 322 34
Reference objects St. Antoine Church, Belgium Products used Natural resin wall paint No. 321 Full-shade tinting colour No. 330 35
Reference objects Hotel Imaret, Kavala, Greece Products used - Special primer No. 117 - Floor wax No. 187 - Floor care emulsion No. 431-2 in 1 Oil-Wax Classic No. 129 - Colour conc. for natural resin oils No. 150 36
Reference objects Goldrain Castle, Italy Products used - Hard Oil, clear No. 126-2 in 1 Oil-wax Classic No. 129 - Floor care emulsion No. 431 37
Reference objects Prayer Shrine, Japan Products used - Natural resin oil stain No. 930 38
Reference objects Tower Palace, Korea World Trade Center, Korea Ewha Women s University, Korea Medical Center, Korea Products used - Natural resin wall paint No. 321 39
Uw rol van adviseur, beslisser, uitvoerder, voorschrijver of bewust handelend consument is een buitengewone hefboom om de zaken in beweging te brengen op een duurzame manier. 40
Interessante tools, internetsites, enz.: www.lamaisonecologique.be 41
Contact DAXHELET Olivier Medezaakvoerder van La Maison Ecologique SPRL Gegevens : 081 43 58 70 E-mail: info@lamaisonecologique.be 42