Zorgstrategisch plan Langemark-Poelkapelle Vastgesteld door de Raad voor Maatschappelijk Welzijn op (18 december 2013) 1
INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave 1. VOORSTELLING VAN DE INITIATIEFNEMER... 4 1.1 Naam en adres initiatiefnemer... 4 1.2 Voorzieningen van de initiatiefnemer... 4 2. VOORSTELLING VAN DE PROJECTEN... 5 3. BESLISSINGEN OM EEN INVESTERINGSSUBSIDIE AAN TE VRAGEN EN EEN ZSP IN TE DIENEN.. 6 Bijlage 1: Notule met betrekking tot de beslissing om een investeringssubsidie / -waarborg aan te vragen. 6 bijlage 2 : Notule met betrekking tot de beslissing om een ZSP in te dienen.... 6 4. MISSIE VAN DE INITIATIEFNEMER... 7 4.1 Missie en visie... 7 4.1.1 Missie van het OCMW... 7 4.1.2 Missie van het woonzorgcentrum... 7 4.2 Historiek... 7 4.3 Huidige situatie... 8 4.3.1 Woonzorgcentrum... 8 4.3.2 Thuishulp de wissel... 8 4.3.3 Dorpsrestaurant... 10 4.3.4 Seniorenwoningen... 10 4.4 Toekomstvisie... 11 4.4.1 Woonzorgzones... 11 4.4.2 Woonzorgcentrum... 11 4.4.3 Dagverzorgingscentrum... 12 4.4.4 Assistentiewoningen... 12 5. EVALUATIE VAN DE WENSELIJKHEID EN HAAL-BAARHEID VAN DE TOEKOMSTVISIE AAN DE HAND VAN DE INGEDIENDE STERKTEZWAKTE ANALYSE... 13 5.1 Sluit de realisatie van dit zorgstrategisch plan aan bij de noden van de regio?... 13 5.1.1 Is er in deze regio ruimte voor investeringen in het kader van de realisatie van het programmacijfer?... 13 Figuur 1 : Geografische spreiding van de regio... 13 Figuur 2 : spreiding van de woonzorgcentra... 14 Tabel 1 : Erkende en geplande capaciteit per voorziening voor WOONZORGCENTRA per 1/09/2013... 15 Tabel 2 : Erkende en geplande capaciteit per gemeente, geplaatst tegenover de programmatie voor WOONZORGCENTRA op 1 oktober 2013... 16 Tabel 3 : Erkende en geplande capaciteit per voorziening voor SERVICEFLATS op 1 september 2013 17 Tabel 4 : Erkende en geplande capaciteit per gemeente, geplaatst tegenover de programmatie voor SERVICEFLATS (ASSISTENTIEWONINGEN) op 1 januari 2013... 18 Tabel 5 : Erkende en geplande capaciteit per voorziening voor CENTRUM VOOR KORTVERBLIJF op 1 september 2013... 20 Tabel 6 : Erkende/geplande capaciteit per gemeente, geplaatst tegenover de programmatie voor KORTVERBLIJVEN op 1 oktober 2013... 21 2
Tabel 7 : Erkende en geplande capaciteit per voorziening voor dagverzorgingscentra per 1 september 2013... 22 Tabel 8 : Erkende en geplande capaciteit per gemeente, geplaatst tegenover de programmatie voor DAGVERZORGINGSCENTRA op 1 oktober 2013... 22 5.1.2 Is er in de regio behoefte aan het geplande initiatief?... 24 Bevolking (man/vrouw) op 1 januari 2013... 24 Gemiddelde bezettingsgraad van de residentiële voorzieningen in de regio... 37 Tabel 12 : percentage vertegenwoordiging thuiszorgdiensten... 53 Tabel 13 : behoeften geformuleerd vanuit thuiszorg (bron: regiobevraging)... 54 5.1.3 Is er in deze regio behoefte aan een betere spreiding of geografische toegankelijkheid van de voorzieningen?... 55 5.2 Is de initiatiefnemer goed geplaatst om op performante wijze in de geïdentificeerde behoefte te voldoen?... 57 5.2.1 Is de voorziening voldoende toegankelijk?... 57 5.2.2 Heeft de initiatiefnemer een duidelijk beleidsplan dat strookt met de visie over kwalitatief hoogstaande zorg- en dienstverlening?... 60 Tabel 14 : opnamebeleid... 60 Tabel 15 : Evolutie van de zorggraad... 61 Tabel 16 : gemiddelde bezettingsgraad... 61 Tabel 17 : gemiddelde bezettingsgraad kortverblijf 2013... 62 bijlage 3 : Lid werkgroep palliatieve netwerk Westhoek-oostende... 72 bijlage 4 : CRA-arts... 72 bijlage 5 : Samenwerkingsverband met A.Z. Jan Yperman Ieper... 72 bijlage 6 : Samenwerkingsverband palliatieve zorgen A.Z. Jan Yperman Ieper... 72 5.2.3 Beschikt de initiatiefnemer over voldoende kwalificaties voor een professionele beheer en een kwalitatief hoogstaande dienstverlening?... 75 Tabel 18 : diploma en functie OCMW-raad langemark-poelkapelle... 75 Tabel 19 : diploma en functie managementteam... 76 5.2.4 Heeft de voorziening een prijszetting die toegankelijk is voor alle doelgroepen?... 82 5.2.5 Heeft de voorziening een gestructureerde vrijwilligerswerking?... 83 bijlage 7 : lijst vrijwilligers... 83 5.3 Is voor de realisatie van dit zorgstrategisch plan een investering noodzakelijk voor de voorziening?... 84 5.3.1 Is de realisatie van dit zorgstrategisch plan noodzakelijk om te voldoen aan de hedendaagse vereisten van een voorziening?... 84 6. VOORWAARDEN... 94 7. TABELLEN... 95 8. FIGUREN... 96 9. BIJLAGEN... 97 3
1. VOORSTELLING VAN DE INITIATIEFNEMER 1.1 Naam en adres initiatiefnemer Naam: Contactpersoon: Mevr. Sabine De Wandel, secretaris Adres: Zonnebekestraat 71, 8920 Langemark-Poelkapelle Telefoon: 057 49 08 10 Fax: 057 48 52 89 E-mail: ocmw@ocmwlangemark-poelkapelle.be 1.2 Voorzieningen van de initiatiefnemer Woonzorgcentrum en Centrum voor kortverblijf Naam: WZC De Boomgaard Contactpersoon: Dhr. Matthias Vanderhauwaert, directeur Adres: Lekkerboterstraat 1, 8920 Langemark-Poelkapelle Telefoon: 057 49 09 30 Fax: 057 48 52 89 E-mail: deboomgaard@ocmwlangemark-poelkapelle.be 4
2. VOORSTELLING VAN DE PROJECTEN Het wenst met dit dossier volgende plannen te realiseren: een uitbreiding van het woonzorgcentrum met 62 woongelegenheden; een dagverzorgingscentrum voor 15 plaatsen; 40 assistentiewoningen. Hiertoe zal gefaseerd te werk worden gegaan. In een eerste fase (timing 2017) wordt er gestart met de uitbreiding van het bestaande woonzorgcentrum, inclusief de opstart van het dagverzorgingscentrum. De inplanting zal gebeuren op dezelfde site als het huidige woonzorgcentrum. In tweede fase (timing 2018) worden 20 assistentiewoningen gerealiseerd op dezelfde site. In laatste fase (timing 2020) staan de 20 assistentiewoningen in Poelkapelle gepland. Het vraagt voor volgende projecten VIPA subsidies aan: uitbreiding van het woonzorgcentrum met 62 woongelegenheden; de realisatie van een dagverzorgingscentrum met 15 plaatsen. 5
3. BESLISSINGEN OM EEN INVESTERINGSSUBSIDIE AAN TE VRAGEN EN EEN ZSP IN TE DIENEN Initiatiefnemer: Het is initiatiefnemer van het project. Het OCMW bestaat in hoofde van de OCMW-wet van 8 juli 1976, artikel 1 en 2. Als bijlage wordt toegevoegd: Figuur 1: Beslissing van de OCMW-raad van 18 december 2013. Opmaak van een zorgstrategisch plan voor de verdere uitbreiding van het woonzorgcentrum De Boomgaard te Langemark-Poelkapelle - goedkeuring. Figuur 2: Beslissing van de OCMW-raad van 18 december 2013. Uitbreiding van het woonzorgcentrum met 62 woongelegenheden en de oprichting van een dagverzorgingscentrum aanvraag investeringssubsidie - goedkeuring. 6
4. MISSIE VAN DE INITIATIEFNEMER 4.1 Missie en visie 4.1.1 Missie van het OCMW Het OCMW van Langemark-Poelkapelle biedt de nodige zorg- en dienstverlening aan die het voor alle inwoners van de gemeente mogelijk maakt, een menswaardig en kwaliteitsvol leven te leiden. Het OCMW wil hierbij het meeste aandacht schenken aan de inwoners die de minste kansen krijgen en/of zorgbehoevend zijn. We doen dit, door een antwoord te zoeken op structurele welzijnsvragen, initiatieven te nemen om de kansen op welzijn, zelfredzaamheid en emancipatie te verhogen en door mensen individueel te helpen. Dit alles doen we op een rechtvaardige en respectvolle manier. Wij willen een open en aanspreekbare organisatie zijn waarin een professioneel team van bestuurders en medewerkers zich inzetten om een kwaliteitsvolle dienstverlening aan te bieden. Om onze missie te vervullen willen we samenwerken met alle mogelijke partners op bestuurskundig vlak en op het terrein van welzijn. 4.1.2 Missie van het woonzorgcentrum Het woonzorgcentrum De Boomgaard biedt aan ouderen met een zorgvraag een waaier van eigentijdse, gedifferentieerde woonvormen en diensten. Wij geven hieraan een concrete invulling met het woonzorgcentrum, het centrum voor kortverblijf en zorgflats aan de ouderen aan te bieden. Het woonzorgcentrum streeft naar hulp- en dienstverlening voor de oudere in een zo breed mogelijke zin, waar de keuze voor de minst ingrijpende vorm van dienstverlening centraal staat. In het woonzorgcentrum wordt voornamelijk gefocust op zwaar zorgbehoevende ouderen met zowel fysieke als psychische zorgafhankelijkheid. De aandachtspunten van de dienstverlening zijn o.a.: vraaggestuurde totaalzorg palliatieve zorg een huiselijke woonomgeving, gekoppeld aan zinvolle tijdsbesteding respect voor de levensstijl en de filosofisch-religieuze overtuiging van elke bewoner aandacht en respect voor het zelfbeschikkingsrecht en de eigenwaarde van elke bewoner familie als partner in de zorg een open huis -filosofie en behoud van betrokkenheid op het maatschappelijk gebeuren Om deze dienstverlening te kunnen waarmaken, ziet de voorziening de medewerkers als de belangrijkste schakel. De medewerkers krijgen daarom permanente vorming aangeboden. Aanvullend hierop zijn familie en vrijwilligers essentiële partners in de zorg voor bewoners van het woonzorgcentrum. 4.2 Historiek Het voormalig OCMW-rusthuis Sint-Paulus, gebouwd in 1979, bood plaats aan 54 bewoners. Het rusthuis was de opvolger van het vroegere rustoord, dat op dezelfde plaats in de Zonnebekestraat stond maar in 1976 werd gesloopt. Het OCMW-rusthuis voldeed niet meer aan de normen van een modern woonzorgcentrum, waar meer en meer zwaar zorgbehoevende bewoners worden opgevangen. 7
In 2000 werd een zorgstrategisch plan ingediend voor de bouw van een woonzorgcentrum. Uiteindelijk, opende het nieuwe woonzorgcentrum in november 2012 zijn deuren. Het woonzorgcentrum is gebouwd met VIPA-middelen. Het woonzorgcentrum veranderde haar naam in De Boomgaard en kreeg een nieuw adres toegekend: Lekkerboterstraat 1. 4.3 Huidige situatie Hieronder volgt een overzicht van de initiatieven die momenteel aangeboden worden in het kader van zelfzorg, mantelzorg, thuiszorg en residentiële zorg. In maart 2011 ontving het OCMW een voorafgaande vergunning voor 116 woongelegenheden (waarvan toen al 54 waren ingevuld). Op 26 februari 2012 werd aan het OCMW een voorafgaande vergunning toegekend voor 5 verblijfsplaatsen in een dagverzorgingscentrum. In november 2012 opende het nieuwe woonzorgcentrum De Boomgaard zijn deuren. Het nieuwe gebouw biedt extra kansen aan de ouderenzorg in de gemeente. Zo kon een centrum voor kortverblijf worden gerealiseerd en is het woonzorgcentrum met zijn cafetaria en dorpsrestaurant, ondertussen al een vermaarde ontmoetingsplek voor ouderen uit de gemeente. De nieuwbouw van het woonzorgcentrum De Boomgaard biedt plaats aan : 55 woongelegenheden woonzorgcentrum 6 kortverblijven 9 zorgflats voor niet-zorgbehoevende koppels (gebouwd zonder VIPA-middelen) 4.3.1 Woonzorgcentrum De nieuwbouw van het woonzorgcentrum werd gezet met VIPA-middelen en bood oorspronkelijk plaats aan: 55 woongelegenheden woonzorgcentrum 6 kortverblijven 9 zorgflats voor niet-zorgbehoevende koppels (gebouwd zonder VIPA-middelen) Het woonzorgcentrum heeft momenteel een erkenning voor 71 woongelegenheden. De zorgflats worden op dit moment uitgebaat als woonzorgeenheden. De totale capaciteit in het woonzorgcentrum is dus 73 woongelegenheden en zes woongelegenheden kortverblijf. 4.3.2 Thuishulp De Wissel Huishoudhulp wordt vanuit het OCMW gezien als een basisvoorziening, of een voorziening waar iedereen recht op heeft. In Langemark Poelkapelle blijkt er duidelijk een nood te zijn aan huishoudhulp voor allerlei soorten gezinnen en om allerlei verschillende redenen. Het OCMW wil met de dienst Thuishulp een antwoord bieden op deze noden, maar met een duidelijke focus op de meest zorgbehoevende inwoner. De dienst bundelt alle diensten, die ervoor moeten zorgen dat de inwoners zo lang mogelijk in hun natuurlijk thuismilieu kunnen blijven. De dienstenonderneming is gericht op alle gezinnen in de 8
gemeente en biedt poetshulp en strijkhulp om het beheren van het huishouden voor gezinnen op een betaalbare manier te faciliteren. Momenteel zijn de maatschappelijk werkers van zowel Thuishulp De Wissel als van het woonzorgcentrum op dezelfde site gehuisvest. Veelvuldig overleg en een nauwe samenwerking zijn hierdoor vanzelfsprekend. De situatie van de cliënt wordt regelmatig geëvalueerd en door de nauwe samenwerking kan vlot worden ingegrepen door de thuishulp of via kortverblijf/woonzorgcentrum. Vanuit de sociale dienst van het OCMW worden kortverblijvers na hun thuiskomst verder opgevolgd. 4.3.2.1 Klusjesdienst Ouderen (65+), zieken of mindervaliden die wegens ziekte, lichamelijke ongeschiktheid of bijzondere sociale omstandigheden niet in staat zijn kleine opknapwerkjes uit te voeren kunnen een beroep doen op de klusjesdienst. De klusjesdienst kan karweitjes in en rond de woning op zich nemen die niet omvangrijk genoeg zijn om te laten uitvoeren door een zelfstandig aannemer. Enkele zaken die kunnen opgenomen worden zijn: omspitten en onderhoud van tuin; gras maaien; pleister- en voegwerk herstellen; sneeuw ruimen op voetpad. 4.3.2.2 Personenalarmsysteem Voor bejaarden die omwille van medische redenen niet in staat zijn tijdig hulp in te roepen wanneer zich een noodsituatie voordoet, kan een toestel geplaatst worden bij de telefoon. De bejaarde draagt een klein zendertje rond de hals of pols. Wordt hij/zij onwel en kan betrokkene niet meer op eigen kracht hulp inroepen, dan volstaat een druk op het zendertje. Vanuit een centrale worden familie, buren of dokter verwittigd. 4.3.2.3 Huishoudelijke hulp Elke inwoner van Langemark-Poelkapelle kan beroep doen op onze dienstenonderneming voor hulp in het huishouden. De taak van de poetsvrouw omvat het gewone schoonmaakwerk: dweilen, afstoffen, ramen lappen, stofzuigen,... Daarnaast kan er ook hulp geboden worden bij was en strijk. Naargelang de omstandigheden kan de poetshulp tijdelijk of langdurig worden toegekend. De poetsvrouw komt wekelijks of tweewekelijks langs in blokken van 3 of 4 uur, naargelang de behoefte van de aanvrager. 4.3.2.4 Strijkatelier Elke inwoner die hulp wil bij het strijken van de was kan beroep doen op het strijkatelier. Via deze dienstverlening wil het OCMW voor de oudere en de mantelzorgers een ondersteuning bieden. 9
4.3.2.5 Dienst warme maaltijden De dienst warme maaltijden van het OCMW brengt dagelijks een warme maaltijd aan huis. maaltijden worden bereid in de keuken van het woonzorgcentrum De Boomgaard. De 60-plussers, zieken of mindervaliden die wegens ziekte, lichamelijke ongeschiktheid of bijzondere sociale omstandigheden niet in staat zijn zelf hun maaltijden te bereiden, kunnen een beroep doen op de dienst warme maaltijden. De maaltijden omvatten steeds: soep; hoofdschotel met vlees of vis, groenten en aardappelen; dessert. Op vraag wordt een dieetmaaltijd bezorgd, zoals zoutloos, vetarm, suikerloos. Indien men dit wenst, kan het vlees gesneden of gemalen worden. Wanneer een tweede maaltijd wordt geleverd (vb. bij een echtpaar) is de prijs van de tweede maaltijd lager. Er is een sociaal tarief mogelijk voor mensen met een laag inkomen na sociaal onderzoek. 4.3.3 Dorpsrestaurant Omdat senioren vaak alleen zijn om te eten en omdat er niets zo leuk is als samen met anderen tafelen werd een dorpsrestaurant in het leven geroepen. Elke dinsdag en donderdag is het dorpsrestaurant open van 11u30 tot 13u. Dit dorpsrestaurant is toegankelijk voor iedere 65-plusser woonachtig te Langemark-Poelkapelle. Personen jonger dan 65, kunnen na advies van de sociale dienst van het OCMW ook deelnemen aan het dorpsrestaurant. Aansluitend worden er om 14u activiteiten voorzien waar zowel bewoners van het woonzorgcentrum als bezoekers van het dorpsrestaurant aan kunnen deelnemen. Op deze manier wil het OCMW de band tussen de inwoners van Langemark-Poelkapelle en de bewoners van het woonzorgcentrum verder verdiepen of bestendigen. 4.3.4 Seniorenwoningen Ons OCMW heeft zes seniorenwoningen in eigen beheer in de onmiddellijke omgeving van het rusthuis. De kandidaat huurders dienen minimum 60 jaar te zijn en voldoende valide om zelfstandig te kunnen wonen. De huurders behouden alle zelfstandigheid en kunnen desgevallend voor hulp beroep doen op bestaande thuiszorgdiensten. De toewijzing van een woning gebeurt door de OCMW-raad nadat de sociale dienst een onderzoek heeft uitgevoerd. Bij de toewijzing worden volgende criteria in acht genomen : toestand van de huidige woning en huursituatie ligging van de huidige woning samenstelling van gezin validiteit van de aanvragers datum van aanvraag. 10
4.4 Toekomstvisie Het wenst een gediversifieerd, breed en volledig zorg-dekkend aanbod te ontwikkelen voor ouderen: van thuiszorg, over ambulante zorg tot residentiële zorg. Iedere burger van Langemark-Poelkapelle, maar ook uit de regio, heeft immers recht op een basisdienstverlening die het hen mogelijk maakt een menswaardig en kwaliteitsvol leven te leiden. De ouderenzorg dient lokaal verankerd te blijven, zodat de inwoners zorg krijgen in eigen gemeente/regio. Zij wenst dit te realiseren door : het bouwen van een nieuwe vleugel voor 62 woongelegenheden, waarvan 10 kamers voor zorgbehoevende koppels; het realiseren van een dagverzorgingscentrum voor 15 bewoners; het bouwen van 40 assistentiewoningen. 4.4.1 Woonzorgzones De inrichting van een wijk of dorp kan er mee voor zorgen dat mensen levenslang in hun omgeving kunnen blijven wonen. In Langemark-Poelkapelle wil men hierin investeren door in elk dorp een diversiteit aan (sociale) woningen aan te bieden voor diverse doelgroepen. In het verleden werden in Langemark, Poelkapelle, Sint-Juliaan en de Madonna in samenspraak met de huisvestingsmaatschappij woningen ingericht die geschikt zijn voor ouderen. Het OCMW participeert in het woonoverleg en heeft zo mee inspraak in de inrichting van wijken of dorpen. Door de opmaak van een eigen toewijzingsreglement door het gemeentebestuur, wordt in de toekomst controle gekregen over het feit dat de aangepast woonvormen ook daadwerkelijk worden toegewezen aan de bedoelde doelgroepen. Het gaat in deze legislatuur starten met de bouw van een sociaal huis. Er is doelbewust gekozen voor een locatie doe vlot toegankelijk is en waar de verschillende diensten zich op één locatie situeren zodat het voor de inwoners gemakkelijk is om bij de juiste dienst terecht te kunnen. 4.4.2 Woonzorgcentrum Op 10 maart 2011 ontving het OCMW de toekenning van 62 bijkomende voorafgaande vergunningen voor het woonzorgcentrum. Deze vergunning geldt tot 24 februari 2018. Van de 62 bijkomende vergunningen werden er ondertussen 19 gerealiseerd in het bestaande woonzorgcentrum. 18 van deze gerealiseerde bijkomende vergunningen werden ondergebracht in de kamers voor koppels die eigenlijk bestemd zijn voor niet-zorgbehoevende ouderen. Het OCMW wenst in de toekomst een bijkomende vleugel te bouwen voor 62 woongelegenheden, om al de voorafgaande vergunningen te verwezenlijken. Aangezien de 9 bestaande zorgflats voor koppels ingericht zijn voor niet-zorgbehoevende bewoners, wensen we deze zorgflats opnieuw hun oorspronkelijke bestemming te geven. In de nieuwe vleugel wil het OCMW een 10-tal kamers verwezenlijken voor zorgbehoevende koppels. We merken immers dat het huidig aanbod van 9 zorgflats in het woonzorgcentrum, tegemoet komt aan een nood in de regio aan een aanbod voor koppels die samen naar het woonzorgcentrum willen gaan De bestaande nieuwbouw voorziet reeds in een aantal faciliteiten die hoogstnoodzakelijk zijn in een woonzorgcentrum en die voldoende ruim zijn voorzien om ook de nieuwe vleugel te bedienen : cafetaria, keuken en bureauruimtes. Er is echter bijkomend nood aan een multifunctionele ruimte voor 11
activiteiten, voorstellingen (waar bijvoorbeeld verduistering nodig is) en religieuze of bezinningsmomenten en aan een ruimte voor de wasserij. 4.4.3 Dagverzorgingscentrum Op 26 februari 2012 werd aan het OCMW een voorafgaande vergunning toegekend voor 5 verblijfsplaatsen in een dagverzorgingscentrum. De vraag naar opvang in een dagverzorgingscentrum is groot, zowel in de gemeente als in de regio. Het OCMW-bestuur wil een ruimte bouwen die voldoende groot is voor de opvang van 15 gebruikers van het dagverzorgingscentrum. In het dagverzorgingscentrum wenst het OCMW opvang, verzorging, begeleiding en zinvolle tijdsbesteding aanbieden aan personen die nood hebben aan toezicht, verzorging en sociaal contact. Bovendien wil het OCMW hiermee een stukje zorg van de schouders van de mantelzorgers wegnemen. 4.4.4 Assistentiewoningen Rond de site van het woonzorgcentrum staan momenteel 6 seniorenwoningen voor koppels. De woningen staan er van in de jaren 90 en hoewel zij niet ingericht zijn voor bewoners met een hogere zorggraad, voldoen zij toch aan een nood voor eerder vitale ouderen die er voor kiezen om dicht bij het woonzorgcentrum te wonen, waar steeds meer aanbod wordt gecreëerd voor ouderen en de sociale cohesie groot is. Het OCMW wenst nu ook te investeren in 40 assistentiewoningen voor senioren met een nood aan een aangepaste woonvorm met uitgebreide dienstverlening. Het is onze bedoeling dat de assistentiewoningen de mogelijkheid bieden aan koppels om samen te verhuizen naar een aangepaste woonzorgsetting. De woningen zullen aangepast zijn, voor onder andere rolstoelgebruikers. De bewoners kunnen beroep doen op een ruim aanbod van zorg op afroep. Het woonzorgcentrum biedt hiertoe al een service van warme maaltijden aan (thuis geleverd of in het dorpsrestaurant) en het OCMW staat in voor thuishulp (poetshulp, strijk en boodschappen). Bovendien zullen de bewoners beroep kunnen doen op crisiszorg en overbruggingshulp. Crisiszorg is een onmiddellijke en aangepaste interventie in geval van een noodsituatie die niet vooraf kan worden ingeschat en waarin onmiddellijk zorg moet worden geboden. Overbruggingszorg is aangepaste zorg die aansluit bij crisiszorg en die gedurende een korte periode wordt verleend in afwachting dat de zorg wordt verleend die de bewoner zelf heeft gekozen. In de toekomst willen we hier een concrete invulling aan geven door naast de 6 kamers voor kortverblijf een vrije kamer te voorzien waar crisisopvang mogelijk is. Permanentie en de nodige zorghulp wordt georganiseerd vanuit het woonzorgcentrum. Tot slot, maar evengoed belangrijk, zullen de helft van de assistentiewoningen ingebed worden in een woonzorgsite en dus deel uitmaken van een buurtleven. De andere 20 woningen worden gerealiseerd in Poelkapelle om ook in die deelgemeente een extra aanbod te realiseren voor de oudere en hulpbehoevende bevolking. Vanuit Thuishulp De Wissel kunnen wij extra ondersteuning geven in huishoudelijke taken. Voor eventuele zorgvragen sluiten wij een samenwerkingsovereenkomst af met een externe partner. 12
5. EVALUATIE VAN DE WENSELIJKHEID EN HAAL- BAARHEID VAN DE TOEKOMSTVISIE AAN DE HAND VAN DE INGEDIENDE STERKTEZWAKTE ANALYSE 5.1 Sluit de realisatie van dit zorgstrategisch plan aan bij de noden van de regio? 5.1.1 Is er in deze regio ruimte voor investeringen in het kader van de realisatie van het programmacijfer? De realisatie van het programmacijfer van voorzieningen in de regio, is een indicatie voor de vraag aan voorzieningen. De criteria voor het bepalen van de regio zijn vastgelegd in het Ministerieel Besluit van 7 juni 1999. Per functie en type voorziening wordt rekening gehouden met de plaats van het initiatief (gemeente en aangrenzende gemeenten), het aantal senioren en/of de invulling van de programmatie. Voor dit zorgstrategisch plan bestaat de regio uit de volgende gemeenten: 1. Ieper 2. Lo-Reninge 3. Houthulst 4. Staden 5. Zonnebeke Figuur 3 : Geografische spreiding van de regio 13
Geografische spreiding van de ouderenvoorzieningen Op de regiokaart staan de verschillende erkende woonzorgcentra in de regio aangeduid. Het betreft hier 12 woonzorgcentra (naast De Boomgaard) : 1. Huize Zonnelied Ieper 2. Vereniging OCMW Wieltjesgracht Ieper 3. Wintershove, Vlamertinge Ieper 4. Home Vrijzicht, Elverdinge Ieper 5. Huize Sint-Jozef, Ieper 6. Hof Ten Ijzer, Lo-Reninge 7. De Groene Verte, Merkem Houthulst 8. RVT Cassiers, Houthulst 9. De Boomgaard, Langemark-Poelkapelle 10. De Oever, Staden 11. O.L.V. Ter Westroze, Staden 12. Sint-Jozef, Zonnebeke 13. Sint-Jozef Passendale Figuur 4 : spreiding van de woonzorgcentra 1. Huize Zonnelied, Ieper 2. Huize Wieltjesgracht Ieper 3. RVT Wintershove, Vlamertinge 4. Home Vrijzicht, Elverdinge 5. Huize St.-Jozef, Ieper 6. Hof Ten Ijzer, Lo-Reninge 7. De Groene Verte, Merkem Houthulst 8. RVT Cassiers, Houthulst 9. Woon- en Zorgcentrum O.-L.-Vrouw Ter Westroze, Staden 10. Rusthuis De Oever, Staden 11. WZC Sint-Jozef Passendale 12. Zorgcentrum Sint-Jozef, Zonnebeke 14
5.1.1.1 Woonzorgcentra Tabel 1 : Erkende en geplande capaciteit per voorziening voor WOONZORGCENTRA per 1/09/2013 Gemeente Voorziening Beheerd Erkend Erkenning in onderzoek Voorafgaand vergund Ontvank. aanvraag vv Houthulst RVT De Groene Verte VZW 92 0 0 0 Houthulst RVT CASSIERS VZW 100 0 0 0 Ieper HOME VRIJZICHT VZW 123 0 0 0 Ieper HUIZE ST.-JOZEF VZW 81 0 26 0 Ieper HUIZE ZONNELIED VZW 153 0 0 0 Ieper HUIZE WIELTJESGRACHT VZW 106 0 0 0 Ieper RVT WINTERSHOVE VZW 102 0 0 0 Ieper Langemark- Poelkapelle Woonzorgcentrum Kliniek Zwarte Zusters VZW 0 0 11 0 Woonzorgcentrum De Boomgaard OCMW 54 13 49 0 Lo-Reninge HOF TEN IJZER VZW 107 0 0 0 Staden Woon- en Zorgcentrum O.-L.-Vrouw Ter Westroze VZW 65 0 17 0 Staden Rusthuis De Oever OCMW 89 0 0 0 Zonnebeke SINT JOZEF VZW 79 0 5 0 Zonnebeke ZORGCENTRUM SINT JOZEF VZW 90 0 19 0 15
Tabel 2 : Erkende en geplande capaciteit per gemeente, geplaatst tegenover de programmatie voor WOONZORGCENTRA op 1 oktober 2013 Gemeente Programmatie oktober 2013 Erkend Gepland Realisatie in % Invulling in % Houthulst 167 192 0 115,0 115,0 Ieper 613 565 37 92,2 98,2 Langemark-Poelkapelle 118 71 45 60,2 98,3 Lo-Reninge 64 107 0 167,2 167,2 Staden 198 154 17 77,8 86,4 Zonnebeke 195 169 24 86,7 99,0 Regio 1.355 1.258 123 92,8 101,9 Met ingang van 1 november 2008 was woonzorgcentrum Sint-Paulus erkend voor 54 woongelegenheden woonzorgcentrum. Eind 2011 werd een aanvraagdossier voorafgaande vergunning ingediend voor 62 bijkomende woongelegenheden binnen het woonzorgcentrum. Op 10 maart 2011 ontving het OCMW de toekenning van 62 bijkomende voorafgaande vergunningen voor het woonzorgcentrum. Deze vergunning geldt tot 24 februari 2018. Van de 62 bijkomende vergunningen werden er ondertussen 19 gerealiseerd in het bestaande woonzorgcentrum. 18 bijkomende vergunningen werden ondergebracht in de zorgflats voor koppels die eigenlijk bestemd zijn voor niet-zorgbehoevende ouderen. Het OCMW wenst in de toekomst een bijkomende vleugel te bouwen voor 62 woongelegenheden, om al de voorafgaande vergunningen te verwezenlijken. Deze passen binnen de programmatie van 118 woongelegenheden voorzien voor de gemeente Langemark-Poelkapelle en binnen de regio. Gezien er nog ruimte is voor 45 bijkomende woongelegenheden die reeds voorafgaand vergund zijn, kan, samen met de 18 erkende woongelegenheden die momenteel in de zorgflats worden uitgebaat, een bijkomende vleugel van 62 woongelegenheden voor het woonzorgcentrum worden voorzien. 16
5.1.1.2 Serviceflats (assistentiewoningen) Tabel 3 : Erkende en geplande capaciteit per voorziening voor SERVICEFLATS op 1 september 2013 Gemeente Voorziening Beheerd Erkend In onderzoek Voorafgaand vergund Ontvankelijke aanvraag vv Houthulst SFG RESIDENTIE DE OUDE HULST VZW 22 0 0 0 Houthulst SFG RESIDENTIE DE ROZENKOUTER VZW 17 0 0 0 Houthulst Serviceflatgebouw Merkem Seniorenzorg Woon- en Zorgcentrum VZW 0 0 40 0 Houthulst Serviceflatgebouw Cassiers Woon- en Zorgcentrum VZW 0 0 60 0 Ieper SFG THUYNEHEEM VZW 7 0 0 0 Ieper SFG RESIDENTIE ELISABETH VZW 16 0 0 0 Ieper SFG TEN VESTEN VZW 60 0 0 0 Ieper SFG RESIDENTIE DU PARC VZW 12 0 0 0 Ieper Zorgresidentie Zilverschoon VZW 5 0 6 0 Ieper Serviceflatgebouw Residentie Louise VZW 35 0 10 0 Ieper Serviceflatgebouw Kliniek Zwarte Zusters VZW 0 0 82 0 Ieper Serviceflatgebouw Wintershove VZW 0 0 16 0 Langemark- Poelkapelle SERVICEFLAT OCMW LANGEMARK-POELKAPELLE OCMW 0 0 0 0 Lo-Reninge SFG SOETSCHIP OCMW 10 0 0 0 17
Lo-Reninge Serviceflatgebouw Centra voor Ouderenzorg en Dienstverlening VZW 0 0 20 0 Staden SFG TER WESTROZE VZW 8 0 10 0 Staden Serviceflatgebouw O.C.M.W. Staden OCMW 0 0 0 0 Zonnebeke SFG DE ZONNEBEEK VZW 10 0 0 0 Zonnebeke Serviceflatgebouw Zorgflats Gezelle VZW 21 0 0 0 Zonnebeke Serviceflatgebouw Zorg en Welzijn VZW 0 0 28 0 Tabel 4 : Erkende en geplande capaciteit per gemeente, geplaatst tegenover de programmatie voor SERVICEFLATS (ASSISTENTIEWONINGEN) op 1 januari 2013 Gemeente Programmatiecijfer Erkend Gepland Marge1 Houthulst 48 39 100 91 Ieper 199 135 114 50 Langemark-Poelkapelle 38 0 0-38 Lo-Reninge 17 10 20 13 Staden 60 8 10-42 Zonnebeke 60 31 28-1 Totaal regio 422 223 272 73 Tot voor 1 januari 2013 golden voor assistentiewoningen programmatiecijfers. Op 1 januari 2013 trad echter het besluit van 12 oktober 2012 in werking betreffende groepen assistentiewoningen. Voor de groepen van assistentiewoningen wordt geen programmatie meer vastgelegd. Een groep van assistentiewoningen waarvoor een erkenning voorafgaande vergunning wordt aangevraagd, wordt van rechtswege geacht te passen in de programmatie betreffende die voorzieningen. 18
Het OCMW van Langemark-Poelkapelle wenst in totaal 40 assistentiewoningen te realiseren binnen dit zorgstrategisch plan. Deze passen binnen de regels rond programmatie voor assistentiewoningen. 19
5.1.1.3 Centrum voor kortverblijf Tabel 5 : Erkende en geplande capaciteit per voorziening voor CENTRUM VOOR KORTVERBLIJF op 1 september 2013 Gemeente Voorziening Beheerd Erkend Erkenning in onderzoek Voorafgaand vergund Ontvank. aanvraag vv Houthulst Centrum voor Kortverblijf De Groene Verte VZW 3 0 0 0 Houthulst Centrum voor Kortverblijf Rust- en Verzorgingstehuis Cassiers VZW 3 0 0 0 Ieper Centrum voor Kortverblijf Home Vrijzicht VZW 6 0 0 0 Ieper Centrum voor Kortverblijf Huize Sint-Jozef VZW 3 0 0 0 Ieper Centrum voor Kortverblijf Huize Zonnedans VZW 3 0 0 0 Ieper Centrum voor Kortverblijf Huize Wieltjesgracht VZW 3 0 0 0 Ieper Langemark- Poelkapelle Centrum voor Kortverblijf Rust- en Verzorgingstehuis Wintershove VZW 3 0 0 0 Centrum voor Kortverblijf De Boomgaard OCMW 0 6 0 0 Lo-Reninge Centrum voor Kortverblijf Hof ten IJzer VZW 3 0 0 0 Staden Centrum voor Kortverblijf Woon- en Zorgcentrum Onze-Lieve-Vrouw ter Westroze VZW 0 0 3 0 Staden Centrum voor Kortverblijf WZC De Oever OCMW 0 3 2 0 Zonnebeke Centrum voor Kortverblijf Zorgcentrum Sint-Jozef VZW 3 0 0 0 20
Tabel 6 : Erkende/geplande capaciteit per gemeente, geplaatst tegenover de programmatie voor KORTVERBLIJVEN op 1 oktober 2013 Gemeente Programmatie oktober 2013 Erkend Gepland Realisatie in % Invulling in % Houthulst 5 6 0 120,0 120,0 Ieper 18 18 0 100,0 100,0 Langemark-Poelkapelle 3 6 0 200,0 200,0 Lo-Reninge 3 3 0 100,0 100,0 Staden 6 0 5 0,0 83,33 Zonnebeke 6 3 0 50,0 50,0 Regio 41 36 5 87,8 107,3 Het OCMW van Langemark-Poelkapelle wenst de zes reeds erkende kortverblijven verder uit te baten. 21
5.1.1.4 Dagverzorging Tabel 7 : Erkende en geplande capaciteit per voorziening voor dagverzorgingscentra per 1 september 2013 Gemeente Voorziening Beheerd Erkend Erkenning in onderzoek Voorafgaand vergund Ontvank. aanvraag vv Houthulst DVC DE CORVER VZW 1 0 0 0 Ieper DVC HUIZE ZONNEGLOED VZW 1 0 0 0 Ieper DVC WIELTJESGRACHT VZW 1 0 0 0 Ieper Dagverzorgingscentrum Buurtzorghuis VZW 0 1 0 0 Langemark-Poelkapelle Dagverzorgingscentrum OCMW OCMW 0 0 1 0 Lo-Reninge Villa van Rin VZW 1 0 0 0 Staden Dagverzorgingscentrum De Oever OCMW 0 0 1 0 Zonnebeke Dagverzorgingscentrum Sint-Jozef VZW 0 0 1 0 Tabel 8 : Erkende en geplande capaciteit per gemeente, geplaatst tegenover de programmatie voor DAGVERZORGINGSCENTRA op 1 oktober 2013 Gemeente programmatie oktober 2013 Erkend niet conform art. 51 Erkend conform art. 51 Gepland niet conform art. 51 gepland conform art. 51 Realisatie in % Invulling in % Houthulst 1 1 0 0 0 100,0 100,0 Ieper 1 2 0 0 0 200,0 200,0 Langemark-Poelkapelle 1 0 0 1 0 0,0 100,0 Lo-Reninge 1 1 0 0 0 100,0 100,0 Staden 1 0 0 1 0 0,0 100,0 Zonnebeke 1 0 0 1 0 0,0 100,0 Regio 6 4 0 3 0 66,7 116,7 22
Jaarlijks berekent het agentschap de programmacijfers. Daarvoor gelden volgende regels: 0,1 centrum per 3.000 ouderen van de leeftijdsgroep van 65 tot en met 69 jaar; 0,4 centrum per 3.000 ouderen van de leeftijdsgroep van 70 tot en met 79 jaar; 0,8 centrum per 3.000 ouderen van de leeftijdsgroep van 80 tot en met 89 jaar; 1,5 centrum per 3.000 ouderen van de leeftijdsgroep vanaf 90 jaar. Het aantal dagverzorgingscentra bedraagt minstens één per gemeente. Deze verdeling is vastgelegd in het besluit van de Vlaamse Regering van 24 juli 2009 betreffende de programmatie, de erkenningsvoorwaarden en de subsidieregeling voor woonzorgvoorzieningen en verenigingen van gebruikers en mantelzorgers, meer bepaald in artikel 3 van de bijlage over dagverzogingscentra. Er is één programmatie voor de dagverzorgingscentra niet-conform artikel 51 van de bijlage IX en de dagverzorgingscentra conform artikel 51 van de bijlage IX. Om te bepalen of er in uw regio nog ruimte is in de programmatie, gaat het agentschap uit van de bevolkingsprojecties voor het vijfde jaar volgend op het jaar van de erkenningsaanvraag. Het OCMW van Langemark-Poelkapelle heeft reeds een voorafgaande vergunning voor één dagverzorgingscentrum voor 5 woongelegenheden en wenst in de toekomst hiervoor voor deze gelegenheden een erkenning aan te vragen samen met 10 extra woongelegenheden. Deze passen binnen de behoefte van de gemeente hierin. 5.1.1.5 Lokaal dienstencentrum Tabel 9: Erkende en geplande capaciteit per gemeente, geplaatst tegenover de programmatie voor DAGVERZORGINGSCENTRA op 1 oktober 2013 Gemeente Programmatie 2013 Erkend Gepland Realisatie in % Invulling in % Houthulst 1 1 0 100,0 100,0 Ieper 3 2 0 66.6 66,6 Langemark-Poelkapelle 1 0 0 0,0 0,0 Lo-Reninge 1 0 0 0,0 0,0 Staden 1 0 1 0,0 100,0 23
Zonnebeke 1 0 0 0,0 0,0 Regio 8 3 1 37,5 50,0 Het OCMW wenst geen lokaal dienstencentrum uit te baten. De werking van het dorpsrestaurant met daarbij de synergie met het woon-zorg- en leefaanbod in het woonzorgcentrum is bedoeld om de senioren in een vroege fase van mogelijke zorgvraag op te merken en te begeleiden naar een gepaste oplossing van thuiszorg, sociale zorg of woonzorg. Ook de dienstverlening vanuit het sociaal huis en vanuit de woonwinkel zullen de rol van het lokaal dienstencentrum gedeeltelijk opvangen. 5.1.1.6 Conclusie De voorgestelde ouderenvoorzieningen (woongelegenheden woonzorgcentrum, centra voor kortverblijf, serviceflats en dagverzorgingscentrum sluiten aan bij de programmatie en de visie, vooropgesteld door het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid. 5.1.2 Is er in de regio behoefte aan het geplande initiatief? 5.1.2.1 Demografische kenmerken van de regio 5.1.2.1.1 Bevolkingsopbouw Bevolking (man/vrouw) op 1 januari 2013 Wettelijke bevolking per Mannen Vrouwen Totaal gemeente op 1 januari 2013 32006/Houthulst 4.921 4.966 9.887 32030/Lo-reninge 1.677 1.653 3.330 33011/Ieper 17.159 17.819 34.978 33037/Zonnebeke 6.216 6.149 12.365 33040/Langemark-Poelkapelle 4.062 3.956 8.018 36019/Staden 5.494 5.455 10.949 Regio 39.529 39.998 79.527 Langemark-Poelkapelle telde op 1 januari 2013 8018 inwoners en is hiermee een kleinere gemeente binnen de regio. 24
Bevolking(man/vrouw) per leeftijdsklasse Wettelijke bevolking per 0-17 jaar 18-64jaar 65jaar Algemeen totaal gemeente op 1 januari 2012 Houthulst 2.014 5.946 1.769 9.729 Lo-Reninge 714 1.907 678 3.299 Ieper 6.367 21.452 7.268 35.087 Zonnebeke 2.654 7.499 2.227 12.380 Langemark-Poelkapelle 1.720 4.851 1.410 7.981 Staden 2.209 6.463 2.279 10.951 Regio 15678 48118 15631 79427 Bevolking per leeftijdsgroep (per 5j) Wettelijke bevolking per gemeente op 1 januari 2012 0-4j 5-9j 10-14j 15-19j 20-24j 25-29j 30-34j 35-39j 40-44j 45-49j Houthulst 622 511 540 579 591 703 626 650 686 727 673 541 511 443 351 357 322 220 60 14 3 9.729 Lo-Reninge 185 171 209 243 227 152 178 161 250 280 231 184 150 144 146 152 108 89 35 3 3 3.299 Ieper 1.70 2 1.69 7 1.75 3 2.14 2 2.34 0 2.05 3 1.99 0 1.97 5 2.23 5 2.69 0 50-54j 2.63 8 55-59j 2.40 5 60-64j 2.19 9 65-69j 1.85 2 70-74j 1.59 0 75-79j 1.42 8 80-84j 1.30 4 85-89j 90-94j 777 26 1 95-99j +10 0 Totaal 47 9 35.08 7 Zonnebeke 789 672 750 767 764 737 796 808 941 933 867 693 636 582 458 437 382 257 86 20 5 12.38 0 Langemark 498 458 479 531 524 489 477 479 589 615 557 465 410 342 301 311 273 149 29 5. 7.981 - Poelkapelle Staden 601 555 623 695 698 575 665 626 826 865 706 681 556 535 510 513 381 254 72 13 3 10.95 1 Regio 4397 4064 4354 4957 5144 4709 4732 4699 5527 6110 5672 4969 4462 3898 3356 3198 2770 174 6 54 3 10 2 23 79427 Grijze druk "Grijze druk (bevolking 65+ ten opzichte van de bevolking 20-64 jaar)" 2007 2011 2012 totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen 25
32006/Houthulst 32,39 26,55 38,65 31,13 26,34 36,29 31,01 25,96 36,33 32030/Lo-reninge 36,80 32,40 41,50 36,64 33,76 39,84 37,51 33,76 41,79 33011/Ieper 33,24 26,79 39,94 34,79 28,64 41,24 35,41 29,25 41,88 33037/Zonnebeke 30,72 25,69 36,10 31,01 26,14 36,19 31,04 26,12 36,38 33040/Langemark-Poelkapelle 30,94 26,05 36,23 30,65 26,36 35,30 30,62 26,26 35,29 36019/Staden 35,02 29,86 40,49 35,89 31,10 41,09 36,80 31,67 42,36 Regio 33,19 27,89 38,82 33,35 28,72 38,32 33,73 28,84 39,01 Figuur 5: Grijze druk 32,00% 30,00% 28,00% 26,00% 2007 2011 2012 Langemark- Poelkapelle Regio Afhankelijkheidsratio Afhankelijkheidsratio (bevolking 0-19 jaar en 65+ ten opzichte van de bevolking 20-64 jaar)*100 2007 2011 2012 totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen 32006/Houthulst 72,26 65,25 79,77 71,02 65,12 77,35 70,46 64,99 76,23 32030/Lo-reninge 85,20 79,81 90,98 82,01 79,83 84,49 82,07 78,71 85,96 33011/Ieper 71,76 64,85 78,93 71,22 64,33 78,45 70,95 64,02 78,22 33037/Zonnebeke 72,33 67,36 77,64 73,16 67,99 78,65 72,54 67,21 78,33 33040/Langemark-Poelkapelle 74,70 68,80 81,07 73,38 70,07 77,00 73,31 69,94 76,94 36019/Staden 77,20 72,02 82,68 76,02 70,48 82,01 76,72 70,48 83,47 Regio 75,57 69,68 81,84 74,47 69,64 79,66 74,34 69,22 79,86 26
Langemark-Poelkapelle telde op 1 januari 2012 1410 inwoners ouder dan 65 jaar. De grijze druk (aantal 65plussers ten aanzien van aantal inwoners tussen 20 en 65 jaar) bleef net zoals de afhankelijkheidsratio in de voorbije jaren vrij constant. Het percentage grijze druk (30,62 % in 2012) en afhankelijksheidsratio (73,31 % in 2012) ligt iets onder het gemiddelde van de regio. Doorstromingscoëfficiënt Doorstromingscoëfficiënt 2007 2011 2012 (bevolking 10-24 jaar tov bevolking 50-64 jaar) totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen 32006/Houthulst 110,54 104,33 117,52 102,28 97,48 107,55 99,13 93,61 105,26 32030/Lo-reninge 137,20 133,08 141,81 124,82 121,51 128,30 120,18 118,98 121,48 33011/Ieper 100,94 100,33 101,57 87,95 88,55 87,34 86,10 85,78 86,41 33037/Zonnebeke 112,72 112,69 112,75 107,02 105,80 108,33 103,87 101,74 106,23 33040/Langemark-Poelkapelle 123,56 118,40 129,37 108,03 107,52 108,57 107,12 107,12 107,12 36019/Staden 111,30 112,77 109,75 105,97 106,34 105,58 103,76 105,32 102,11 Regio 116,04 113,60 118,80 106,01 104,53 107,61 103,36 102,09 104,77 Interne vergrijzing Interne vergrijzing 2007 2011 2012 (bevolking 80+ ten opzichte van 65+) totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen 32006/Houthulst 30,72 27,27 33,27 33,47 28,48 37,49 34,97 28,65 39,74 32030/Lo-reninge 32,63 28,67 35,93 33,68 29,07 38,10 35,00 29,62 40,11 33011/Ieper 27,89 22,89 31,38 32,25 27,59 35,64 32,99 28,67 36,18 33037/Zonnebeke 29,86 24,65 33,83 32,49 26,20 37,32 33,68 27,42 38,60 33040/Langemark-Poelkapelle 26,65 25,42 27,61 30,21 28,10 32,13 32,34 28,57 35,41 36019/Staden 28,67 23,82 32,46 31,09 27,12 34,41 31,70 27,06 35,45 Regio 29,40 25,45 32,41 32,20 27,76 35,85 33,45 28,33 37,58 27
Figuur 6: Interne vergrijzing 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% Langemark-Poelkapelle Regio 10,00% 5,00% 0,00% 2007 2011 2012 Familiale zorgindex Familiale zorgindex (bevolking 80 + ten opzichte van de bevolking 50-59 jaar) 2007 2011 2012 totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal mannen vrouwen 32006/Houthulst 49,58 35,42 65,34 49,45 34,50 66,85 50,99 33,80 70,47 32030/Lo-reninge 62,32 46,99 79,63 58,44 45,96 72,73 57,35 43,46 73,63 33011/Ieper 40,24 26,34 54,99 46,32 33,55 58,98 47,55 35,00 60,10 33037/Zonnebeke 46,82 31,74 63,55 48,48 32,68 65,59 48,08 32,68 65,15 33040/Langemark-Poelkapelle 41,05 31,94 51,57 42,07 33,33 52,08 44,62 33,33 57,17 36019/Staden 47,78 33,83 62,56 51,63 39,02 65,44 52,13 39,09 65,64 Regio 47,96 34,38 62,94 49,40 36,51 63,61 50,12 36,23 65,36 28
Opvallend binnen Langemark-Poelkapelle en binnen de regio is het stijgend aandeel van de 80-plussers binnen de oudere bevolking. Zo steeg het percentage in Langemark-Poelkapelle van 26,65 % in 2007 naar 32,34 % in 2012. Deze stijging is het grootst bij de vrouwen. Deze stijging zal de behoefte/vraag naar zorg doen toenemen. 5.1.2.1.2 Bevolkingsevolutie Bevolkingsprojecties voor jaren 2015, 2020, 2025 en 2030 voor 3 leeftijdsgroepen (jonger dan 15jaar, 15 tot 75jaar en 75jaar en ouder) + totaal Bevolkingsprojecties voor komende jaren Wettelijke bevolking 2015 2020 2025 2030 GEMEENTE < 15 15 < 75 75 en ouder totaal < 15 15 < 75 75 en ouder totaal < 15 15 < 75 75 en ouder totaal < 15 15 < 75 Houthulst 1.796 7.201 1.003 10.000 1.928 7.529 992 10.449 1.981 7.765 1.065 10.811 1.973 8.016 1.137 11.126 Ieper 5.213 25.740 3.875 34.827 5.339 25.490 3.949 34.777 5.172 24.945 4.325 34.441 4.883 24.413 4.722 34.018 Langemark- 1.398 5.745 779 7.922 1.450 5.821 738 8.008 1.477 5.810 783 8.069 1.452 5.841 839 8.132 Poelkapelle Lo-Reninge 574 2.418 387 3.380 597 2.422 387 3.406 623 2.400 396 3.419 607 2.413 416 3.436 Staden 1.839 8.157 1.270 11.266 1.883 8.148 1.287 11.317 1.865 8.053 1.347 11.265 1.817 7.956 1.423 11.196 Zonnebeke 2.322 9.503 1.221 13.045 2.498 9.852 1.244 13.594 2.553 10.086 1.347 13.986 2.549 10.302 1.437 14.288 Regio 13142 58764 8535 80440 13695 59262 8597 81551 13671 59059 9263 81991 13281 58941 9974 82196 Volgens de cijfers in 2010 werd voorzien dat de bevolking in Langemark-Poelkapelle ging stijgen tot 8132 in 2030, waarvan 839 inwoners ouders dan 75 jaar. Dit aantal zal wellicht hoger liggen. Zo werd op 1 januari 2013 reeds het bevolkingsaantal overschreden, voorzien in 2015 (7922 inwoners). 75 en ouder totaal 29
Figuur 7: bevolkingsprojecties Langemark-Poelkapelle 10000 8000 6000 4000 2000 >75j totaal 0 2015 2020 2025 2030 Figuur 8:bevolkingsprojecties regio 100000 80000 60000 40000 20000 >75j totaal 0 2015 2020 2025 2030 30
5.1.2.1.3 Residentiële, transmurale en thuiszorgondersteunende initiatieven in de regio Er werd een online vragenlijst verstuurd naar de 12 woonzorgcentra uit de regio. 8 van de 12 woonzorgcentra vulden de vragenlijst volledig in. 1 vragenlijst werd gedeeltelijk ingevuld. De groene verte Houthulst Merkem Volledig Vzw Cassiers Houthulst Volledig OLV Ter Westroze Staden - Westrozebeke Volledig Huize Zonnelied Ieper Volledig Hof ten Ijzer Lo-Reninge Niet volledig Wintershove Ieper Vlamertinge Volledig Home Vrijzicht Elverdinge Volledig Zorgcentrum Sint-Jozef Zonnebeke Volledig Woonzorgcentrum De Oever Staden Volledig Van de 9 woonzorgcentra die de vragenlijst beantwoordden, wordt er 1 beheerd door een OCMW. De andere woonzorgcentra worden beheerd door een vzw. Zij staan in voor de uitbating van verschillende initiatieven in de regio : 12 10 8 6 4 2 0 Aard van de activiteiten op deze campus Gepland Bestaand 5.1.2.1.4 Woonzorgcentra Gemiddelde bezettingsgraad van de residentiële voorzieningen in de regio De bevraagde woonzorgcentra hebben samen 933 bewoners. Hiervan zijn 269 ROB en 661 RVT. De gemiddelde bezettingsgraad ligt hoger dan 99%. Dit is een zeer hoge bezetting. 31
Bezettingsgraad woonzorgcentra 99,60 99,50 99,40 99,30 99,20 99,10 1 2009 2010 2011 2012 Spreiding van de bewoners over de gemeenten van herkomst: 250 Spreiding van de herkomst van de bewoners woonzorgcentra over gemeenten 200 150 100 50 Totaal 0 Zorgprofiel Het zorgprofiel van de woonzorgcentra (9) ziet er als volgt uit : Zorgprofiel O A B C Cd ROB 32 81 55 33 51 RVT 0 0 203 124 339 Totaal 32 81 258 157 390 32
Zorgprofiel bewoners ROB/RVT 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 O A B C Cd ROB RVT Totaal De bewoners van de diverse woonzorgcentra zijn zwaar zorgbehoevend: gemiddeld 88% heeft een B- C of Cd-profiel. De gemiddelde leeftijd van de bewoners is 85 jaar. De gemiddelde verblijfsduur is 3,5 jaar. Wachtlijstgegevens Het zorgprofiel van de wachtlijst in de regio ziet er als volgt uit: zorgprofiel O A B C Cd wachtlijst 136 170 188 42 41 Zorgprofiel wachtlijst woonzorcentra O A B C Cd 170 188 136 42 41 wachtlijst De gemiddelde wachttijd voor opname voor mensen met een O- of A profiel is 25 maanden of 2 jaar en 1 maand. Voor de personen met een B- of C-profiel is de wachttijd 16 maanden of 1 jaar en 4 maanden. 33
Spreiding van de wachtlijst over gemeenten 300 250 200 150 100 50 0 Totaal 5.1.2.1.5 Centra voor Kortverblijf 7 van de 8 woonzorgcentra die de vraag beantwoordden, hebben een Centrum voor Kortverblijf, telkens van 3 woongelegenheden. Eén woonzorgcentrum heeft 2 vergunde woongelegenheden met opschorting. 1 woonzorgcentrum heeft uitbreidingplannen voor nog eens 3 woongelegenheden. 1. Gemiddelde bezettingsgraad van de residentiële voorzieningen in de regio CvK 2009 2010 2011 2012 Bezettingsgraad 94,556 92,934 92,16 94,91667 95,5 95 94,5 94 93,5 93 92,5 92 2009 2010 2011 2012 91,5 91 90,5 Bezettingsgraad De centra voor kortverblijf kennen met bijna 95% een zeer hoge bezettingsgraad. De herkomst van de gasten van het Centrum voor Kortverblijf is: 34
Spreiding van de herkomst bewoners Kortverblijf over gemeenten Ieper Diksmuide Staden Poperinge Lo-Reninge Hooglede Langemark-Poelkapelle 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 2. Zorgprofiel 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Zorgprofiel CvK regio O A B C Cd De helft van de bewoners in kortverblijf zijn matig zorgbehoevend; de andere helft heeft zware zorgen nodig. De gemiddelde leeftijd voor bewoners in de centra voor kortverblijf is 82,5 jaar. 3. Wachtlijstgegevens Er zijn geen wachtlijstgegevens beschikbaar. 5.1.2.1.6 Assistentiewoningen/serviceflats 5 van de 8 woonzorgcentra die de vraag beantwoordden, stellen assistentiewoningen ter beschikking. Het aantal erkende woongelegenheden is 81. 1 woonzorgcentrum heeft uitbreidingsplannen. 1. Gemiddelde bezettingsgraad van de residentiële voorzieningen in de regio 35
De gemiddelde bezettingsgraad over 4 jaar is 100%. De gemiddelde leeftijd van de bewoners is 84 jaar (4 antwoorden). De bewoners van de huidige assistentiewoningen zijn afkomstig uit de volgende gemeenten: Spreiding bewoners assistentiewoningen over gemeenten van herkomst Andere Ieper Diksmuide Brussel Kortemark Heuvelland Staden Langemark-Poelkapelle Zonnebeke Houthulst 0 5 10 15 20 25 30 De bewoners van de assistentiewoningen kunnen gebruik maken van de diensten die vanuit de woonzorgcentra of vanuit het dienstencentrum wordt aangeboden. 120,0% Thuishulpdiensten aan de bewoners van de assistentiewoningen 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% 2. Wachtlijstgegevens Er staan 56 personen op de wachtlijst voor een assistentiewoning. 36
5.1.2.1.7 Dagverzorgingscentrum 3 van de 8 woonzorgcentra beheren een dagverzorgingscentrum. Samen zijn ze goed voor 42 verblijfseenheden. 1 woonzorgcentrum heeft uitbreidingsplannen voor 5 extra woongelegenheden. Gemiddelde bezettingsgraad van de residentiële voorzieningen in de regio Slechts 2 dagverzorgingscentra beantwoordden deze vraag. Zij hadden in 2012 een gemiddelde bezettingsgraad van 97,5%. De gemiddelde leeftijd van de gasten is 77,3 jaar. De spreiding van herkomst van de gasten is: Menen Vleteren Komen Lo-Reninge Langemark-Poelkapelle Zonnebeke Staden Diksmuide Heuvelland Houthulst Kortemark Ieper Spreiding gasten dagverzorgingscentra over gemeenten van herkomst 0 10 20 30 40 50 60 70 5.1.2.1.8 Dienstencentra 2 van de 8 woonzorgcentra antwoorden dat zij over een dienstencentrum beschikken. Er is slechts 1 erkend dienstencentrum. 37
5.1.2.1.9 Thuiszorg Tabel 10: Aantal gerechtigden op tegemoetkoming in kosten voor niet-medische zorg (mantel- en thuiszorg) Aantal gerechtigden 2007 2010 2011 - Mantel en thuiszorg - naar leeftijdsklasse Houthulst 0-25 12 12 14 26-44 12 14 16 45-64 34 45 44 65-74 53 56 59 75-84 103 91 95 >= 85 53 74 71 Totaal 267 292 299 Totaal 65+ 209 221 225 Lo-Reninge 0-25 4 2 2 26-44 7 4 6 45-64 6 12 14 65-74 3 7 6 75-84 25 25 27 >= 85 15 28 28 Totaal 60 78 83 Totaal 65+ 43 60 61 Ieper 0-25 36 33 35 Langemark- Poelkapelle 26-44 46 48 49 45-64 109 149 169 65-74 93 122 139 75-84 262 328 384 >= 85 150 252 277 Totaal 696 932 1.053 Totaal 65+ 505 702 800 0-25 6 8 10 26-44 12 17 13 38
45-64 20 28 38 65-74 23 32 33 75-84 75 73 78 >= 85 34 41 55 Totaal 170 199 227 Totaal 65+ 132 146 166 Zonnebeke 0-25 6 8 12 26-44 19 19 17 45-64 29 38 41 65-74 31 38 52 75-84 110 142 143 >= 85 49 95 99 Totaal 244 340 364 Totaal 65+ 190 275 294 Staden 0-25 9 10 11 26-44 6 8 10 45-64 19 33 33 65-74 28 36 37 75-84 71 80 87 >= 85 48 61 58 Totaal 181 228 236 Totaal 65+ 147 177 182 Regio 0-25 73 73 84 26-44 102 110 111 45-64 217 305 339 65-74 231 291 326 75-84 646 739 814 >= 85 349 551 588 Totaal 1.618 2.069 2.262 Totaal 65+ 1.226 1.581 1.728 Bovenstaande tabel geeft het aantal zorgbehoevenden weer binnen de thuis- en mantelzorg weer, die op datum van 31 december van elk kalenderjaar, recht hebben op een (forfaitaire) tegemoetkoming in de kosten voor niet-medische zorg. Dit zijn zwaar zorgbehoevenden die in de thuissituatie verzorgd worden. 39
Opvallend is dat zowel de 65-plussers als het totaal aantal inwoners in de regio en in Langemark-Poelkapelle stijgend is. Als deze trend zich doorzet, zal ook de vraag naar residentiële thuiszorg normaal gezien stijgen. Figuur 9: Langemark-Poelkapelle: aantal gerechtigden tegemoetkoming kosten niet-medische zorg (mantel- en thuiszorg) 250 200 150 Totaal 100 Totaal 65+ 50 0 2007 2010 2011 Tabel 11: Gepresteerde uren gezinszorg 2011 privé Dienst voor gezinszorg en aanvullende Gemeente Uren gezinszorg thuiszorg Familiehulp regio: G.Houthulst 22.462,00 Familiezorg West-Vlaanderen regio: G.Houthulst 14.077,25 Onafhankelijke Thuiszorg Verenigingen regio: G.Houthulst 105,00 Solidariteit voor het Gezin regio: G.Houthulst 4.600,67 Thuishulp regio: G.Houthulst 1.639,40 Houthulst Houthulst 42.884,32 Familiehulp regio: G.Ieper 59.791,00 Familiezorg West-Vlaanderen regio: G.Ieper 41.992,75 Onafhankelijke Thuiszorg Verenigingen regio: G.Ieper 73,00 Solidariteit voor het Gezin regio: G.Ieper 18.270,97 Thuishulp regio: G.Ieper 15.553,45 Ieper Ieper 135.681,17 Familiehulp regio: G.Langemark-Poelkapelle 14.681,50 40