Politieke communicatie faculteit politieke en sociale wetenschappen deel 2 masteropleiding 2008
Colofon Redactie Vormgeving Fotografie Departement studentgerichte diensten en de faculteiten. Departement studentgerichte diensten Photo Alto Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma s veranderen echter voortdurend. Het is daarom mogelijk dat het aanbod van opleidingsonderdelen van de verschillende studierichtingen enigszins afwijkt van de informatie in deze brochure. 2
Inhoud Voorwoord............................................................... 4 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?............................ 5 Politieke Communicatie binnen de Universiteit Antwerpen..................... 7 Over Politieke Communicatie............................................... 7 Doelgroep en toelatingsvoorwaarden....................................... 8 Vereiste voorkennis....................................................... 11 Loopbaanperspectieven................................................... 11 Studieprogramma........................................................ 12 Masterproef.............................................................. 13 Vakbeschrijvingen........................................................ 14 Studeren in het buitenland................................................. 18 Onderwijs en examens..................................................... 19 Studie- en studentenbegeleiding............................................ 20 Nuttige websites......................................................... 21 Adviescomité Master Politieke Communicatie................................ 22 Visitiatierapport Politieke Communicatie..................................... 23 Meer info?............................................................... 24
Voorwoord Misschien is dit je eerste kennismaking met de Universiteit Antwerpen. Misschien heb je reeds enkele jaren geleden de weg naar onze universiteit gevonden en hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent, en wil je informatie over de masteropleidingen die wij aanbieden. Het boekje dat je nu ter hand neemt, brengt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met 10.000 studenten. Vanaf 2007-2008 zijn de masteropleidingen gestart die aansluiten op de academische bacheloropleidingen. Binnen de associatie wordt de samenwerking bevorderd met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote Hogeschool, de Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Tijdens je masteropleiding wordt de kennis die je opdeed tijdens je bacheloropleiding verder uitgediept. De Universiteit Antwerpen stelt alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden regelmatig bijgestuurd en aangepast aan maatschappelijke en wetenschappelijke evoluties. We nodigen je alvast uit op onze masterbeurs (16 april 2008) of op de infomarkt (4 september 2008). Welkom bij de Universiteit Antwerpen! Prof. dr. Francis Van Loon Rector Universiteit Antwerpen 4
Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, zodat een vlotte interactie mogelijk wordt. De kleine afstand tussen studenten en het docentencorps zorgt ervoor dat je bij je profs terecht kan met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mede ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard; dit biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen aan, met een evenwichtig aanbod van theorie en praktijkgerichtheid. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De academische toren werd echter reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft de kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. Ook de BaMa-structuur werd gezien als een kans tot vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. Infrastructuur Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en meerdere studielandschappen. In alle publieke ruimten (bibliotheken, cafetaria, aula) zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen met je eigen laptop. De laatste jaren werd grootschalig geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving aan te bieden. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit, met meer dan 10.000 studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het 5
openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst Middelheim en het Nachtegalenpark. Studeer je op de campus Drie Eiken? Dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De opleiding Politieke Communicatie is gesitueerd op de Stadscampus. Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook vorming. Ze wil jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, personeel en studenten. Antwerpen Tenslotte kies je voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is, naast een universiteitsstad, een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur,... Kortom: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen, schreef Pieter Embrechts een lied U Aan het woord. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan A! 6
Politieke communicatie binnen de Universiteit Antwerpen De Universiteit Antwerpen heeft zeven faculteiten: Farmaceutische, biomedische en diergeneeskundige wetenschappen, Geneeskunde, Letteren en wijsbegeerte, Politieke en sociale wetenschappen, Rechten, Toegepaste economische wetenschappen, Wetenschappen. Politieke Communicatie is een opleiding binnen de faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. Andere masteropleidingen binnen deze faculteit zijn: Communicatiewetenschappen Filmstudies en de visuele cultuur Vergelijkende en Europese Politiek Milieukunde Sociaal Werk Sociologie Over Politieke Communicatie De Master Politieke Communicatie ligt op de grens tussen Politieke Wetenschappen en Communicatiewetenschappen. In deze opleiding bestuderen we de moderne politieke communicatiedynamiek. De nadruk ligt op de interactie tussen politiek, media en publiek in de 21ste eeuw. Van deze drie actoren massamedia, politiek en publiek brengen we de wederzijdse wisselwerking en de machtsrelaties in kaart, proberen deze wetenschappelijk te verklaren en te onderzoeken. We doen een poging om de politieke macht van media echt te meten en tastbaar te maken. Er wordt concreet empirisch onderzoek verricht naar bijvoorbeeld politieke perceptie, politieke websites en political consulting. De master vertrekt vanuit wetenschappelijk uitdagende vaststellingen. Een theoretische fundering is noodzakelijk om de praktijk te verklaren. Binnen de opleidingsonderdelen worden steeds bruggen geslagen tussen wetenschap en praktijk. Je leert niet alleen over, maar ook hoe je zelf kan participeren. Je krijgt bijvoorbeeld zelf mediatraining. Vernieuwend is dat de hele opleiding politieke communicatie georganiseerd wordt door een samenwerking tussen communicatie-wetenschappers en politieke wetenschappers. De master situeert zich op het snijpunt van verschillende tradities wat een boeiende mix oplevert van communicatiewetenschappen, politieke wetenschap en andere disciplines. 7
Nieuw is ook de trimesteriële en dus niet semesteriële opbouw! De opleidingsonderdelen worden georganiseerd in volledig gescheiden trimesters. Gevolg hiervan is dat de evaluatie steeds afgerond wordt op het einde van ieder trimester. De Master Politieke Communicatie is een unieke opleiding in Vlaanderen en Nederland. In de meeste opleidingen politieke of communicatie- wetenschappen staat er wel een vak politieke communicatie op het programma (bijvoorbeeld politieke marketing of persuasieve communicatie ). Maar je vindt nergens zo n intens vakkenpakket. Enkele belangrijke personen uit het brede veld van de politieke communicatie hebben hun expliciete steun toegezegd aan deze masteropleiding. Hun adviserende medewerking zorgt ervoor dat deze opleiding voldoende voeling houdt met de praktijk. Politiek media publiek Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Het programma spreekt studenten aan die na hun bacheloropleiding een grondige studie van de politieke communicatie willen maken. Het gaat om een wetenschappelijke interdisciplinaire opleiding die aanknoopt bij de praktijk. De opleiding is sterk gericht op de actualiteit, maar ook historische ontwikkelingen komen aan bod. Principes instroom Bachelors (en masters) PSW hebben vrije toegang tot de master Politieke Communicatie (= Sociologie, Politieke Wetenschappen, Communicatie Wetenschappen, Sociaal-economische Wetenschappen, schakeljaren voor alle masters PSW) Academische bachelors (en masters) die kennis hebben van minstens één van de drie basispijlers van de MA PC (= Politieke Wetenschappen, Communicatiewetenschappen, Statistiek/methoden) mogen rechtstreeks instromen mits het volgen van 2 of 3 extra complementerende vakken (12 of 18 studiepunten - uit voorbereidings- of schakelprogramma) tijdens het masterjaar. Indien er geen voorkennis is van één van deze drie pijlers moet een voorbereidingsjaar worden gevolgd (60 studiepunten). 8
Professionele bachelors (=korte hogeschoolopleidingen) moeten steeds een volledig schakeljaar volgen (steeds 60 studiepunten). Elke aanvraag wordt individueel bekeken en beoordeeld. Bovenstaande principes vormen daarbij de leidraad. Vrijstellingen Er worden GEEN vrijstellingen gegeven in het programma van de Master Politieke Communicatie; elke student volgt een programma van 60 studiepunten. Studenten kiezen 4 van de 5 basisvakken. Indien ze daarvan reeds twee vakken gevolgd hebben, kunnen ze een bijkomende literatuuropdracht krijgen of in het eerste semester een ander vak volgen uit het voorbereidingsprogramma (bijvoorbeeld het BA-vak Media, Rhetoric & Democracy). Schakel- en voorbereidingsjaar Basisvakken worden bij overlapping met de voorkennis vervangen door complementaire vakken uit de lijst keuzevakken. Vakkenoverzicht BASISVAKKEN: 6 SP Inleiding tot de communicatiewetenschap 6 SP Inleiding tot de politicologie 6 SP Inleiding tot het recht 6 SP Psychologie METHODENVAKKEN: 6 SP Kwantitatieve onderzoeksmethoden 6 SP Kwalitatieve onderzoeksmethoden 6 SP Statistiek I 6 SP Statistiek II KEUZEVAKKEN (2 UIT 5) 6 SP Vraagstukken internationale politiek 6 SP Politieke Sociologie 6 SP Media, Rhetoric and Democracy* 6 SP Mediarecht en Media-ethiek 6 SP Nader te bepalen keuzevak *Voor het academiejaar 2008-2009 wordt dit vak vervangen door Theorie van de Visuele Communicatie 9
10
Vereiste voorkennis Politieke wetenschappen, communicatiewetenschappen en methoden vormen de pijlers van de master. Loopbaanperspectieven Een belangrijke vraag is natuurlijk welke beroepen aansluiten op de Master Politieke Communicatie. Hoewel deze master als universitair diploma een toegangsticket is voor een hele waaier beroepen, is deze opleiding een voorbereiding op een aantal specifieke beroepsvelden: persverantwoordelijke of woordvoerder voor een politieke partij, sociale organisatie of NGO persattaché op een ministerie of een kabinet overheidsvoorlichter of informatie-ambtenaar politiek journalist of journalist in het algemeen opiniepeiler of onderzoeker in een surveyorganisatie onderzoeker in de politieke en de communicatiewetenschappen docent politieke communicatie voor het volwassenenonderwijs en voor het middenveld beleidsmedewerker voor een middenveldorganisatie politiek lobbyist communicatieconsultant voor overheden, organisaties of partijen 11
Studieprogramma De inhoud van de Master Politieke Communicatie is logisch georganiseerd. De eerste maanden worden gespendeerd aan hoorcolleges waarin theorie aan praktijkvoorbeelden wordt gekoppeld. Vervolgens wordt in groep onderzoek gedaan. Tijdens de laatste maanden krijg je als student de kans om helemaal zelf, weliswaar onder deskundige begeleiding, een onderzoek naar politieke communicatie te voeren. Deze drie onderdelen worden in gescheiden tijdsblokken georganiseerd: Het eerste trimester wordt alleen gebruikt voor een intensief pakket basisvakken. De examens worden in december georganiseerd, wat inhoudt dat je als student onbezorgd van de kerstvakantie kan genieten. Het tweede trimester wordt gebruikt voor seminaries. Je begint ook al te werken aan je masterthesis. Het derde trimester wordt volledig vrijgehouden voor zelfstandig werk aan de masterthesis Hoorcolleges (september - december): 4 te kiezen uit: Media en politiek 6 Politieke psychologie 6 Overheidscommunicatie 6 Politieke marketing 6 Publieke opinie 6 Seminaries (januari - maart): 2 te kiezen uit: Media en politiek 6 Politieke psychologie 6 New media and politics 6 Publieke opinie 6 Seminaries (januari - maart): 3 verplicht te volgen: Onderzoeksmethoden 1 3 Onderzoeksmethoden 2 3 Mediatraining 3 Masterproef Masterthesis 15 TOTAAL 60 12
Masterproef De masterproef in de Politieke Communicatie is het sluitstuk van de opleiding. Je toont aan het vakgebied te beheersen, in staat te zijn zelfstandig wetenschappelijk onderzoek uit te voeren, en wetenschappelijke kennis te kunnen toepassen. De onderwerpen mogen zelf gekozen worden, maar ze moeten wel voortkomen uit een beperkte lijst van onderwerpen die aansluiten bij de seminaries die gevolgd worden, of er minstens goed bij aansluiten. Dat laat toe pas laat op het jaar een definitief onderwerp vast te leggen juist omdat heel wat bagage meegegeven wordt. Een foute keuze wordt zo onmogelijk. Dat geeft ook de mogelijkheid om aan collectieve thesisbegeleiding te doen door het organiseren van sessies waarin samen rond naburige onderwerpen wordt gewerkt. De uitwerking van het onderwerp houdt grote vrijheid in. Je wordt aangemoedigd zelf empirisch onderzoek te doen op basis van eigen dataverzameling of op basis van gepubliceerde primaire bronnen. Het maken van een literatuurstudie is enkel mogelijk wanneer het om een onontgonnen terrein gaat waarover onderzoeksliteratuur bij elkaar wordt gebracht. Het is immers de bedoeling dat de in de masterthesis aan te tonen dat je de gangbare sociaal-wetenschappelijke onderzoeksmethoden zo goed beheerst dat je deze zelfstandig kan toepassen. De thesis wordt opgesteld volgens alle regels van de kunst, zowel inhoudelijk als formeel. Afgestudeerden dienen er immers toe in staat te zijn om een wetenschappelijk verslag of eindrapport af te leveren. De thesis staat voor 15 studiepunten en wordt overwegend beoordeeld op basis van de volgende criteria: originaliteit, volledigheid, wetenschappelijke kwaliteit, politieke, wetenschappelijke en maatschappelijke relevantie, stijl, relevantie in relatie tot het beroepenveld. 13
Praktisch De deadline voor het indienen van het formulier met het voorgestelde onderwerp en de voorgestelde promotor (die het formulier ook moet ondertekenen!) is half januari, die voor het indienen van de thesis half juni. Thesissen worden door de promotor intensief begeleid en sommige docenten richten hiertoe thesiscolloquia in. 15 SP (1/4de totaal) 3de trimester exclusief: Paasvakantie tot half juni Omvang ± 20.000 woorden Twee soorten verdediging: - Individueel: student + promotor + beoordelaar (15/20) - Collectief: alle studenten + alle docenten (5/20) - + Prijs voor Beste Scriptie in Politieke Communicatie (adviescomité) Thesissen indienen zowel op papier als elektronisch (online) Vakbeschrijvingen Media & politiek 14 In dit hoorcollege staat de idee van de impact van de massamedia op het politieke proces centraal. In welke mate determineren de media de politiek? Het vak focust zich dus op het politieke macroproces, beschouwt de media als een politieke actor naast vele andere politieke actoren (politieke partijen, regering, parlement ) en hanteert dus een politicologisch perspectief. Er is internationaal nogal wat onderzoek gebeurd inzake dit bijzonder centrale vraagstuk in de politieke communicatie. Naast andere, gaat het ondermeer om thema s zoals politieke agendasetting, aard en impact van verkiezingscampagnes, media en straatmobilisatie, de verhoudingen tussen politici en nieuwsmakers, etc. In dit college wordt in methodologisch opzicht vooral aandacht besteed aan de institutionele/strategische en contextuele analyse. Het perspectief van de cursus Media & Politiek en van het gelijknamige seminarie komt (met de inhoudsanalyse) expliciet aan bod in Methoden van politieke communicatieonderzoek I. In dit opleidingsonderdeel wordt ook expliciet aandacht besteed aan de journalistiek en de manier waarop media en journalisten functioneren. Politieke psychologie Het hoorcollege Politieke psychologie geeft een brede inleiding in het gebied van de politieke psychologie, de wetenschappelijke studie van het verband tussen politieke en psychologische processen.
Het begrijpen van de psychologische wortels van politiek gedrag is vandaag meer dan ooit belangrijk. In de voorbije halve eeuw gebeurde enorm veel interessant onderzoek met psychologische analyses van belangrijke politieke fenomenen als internationale conflicten of verkiezingen. In de cursus worden klassieke topics besproken als persoonlijkheid en politiek, persuasieve communicatie en internationale politieke besluitvorming, maar ook moderne topics als kinderen en politiek, emotie en politiek, en politiek impressiemanagement. De cursus is sterk internationaal gericht. Het politieke psychologie perspectief van de cursus en van het gelijknamige seminar komt (met persoonlijkheidsprofielen, kritische discoursanalyse, en websites assessment) expliciet aan bod in Methoden van politieke communicatieonderzoek I. Publieke opinie Het hoorcollege Publieke Opinie richt zich op de rol van de publieke opinie in de hedendaagse samenleving. In eerste instantie worden de verschillende betekenissen besproken die aan deze notie worden gegeven en dit vanuit een politiek-historisch perspectief. De onderscheiden conceptualiseringen worden telkens in verband gebracht met de methoden die men gebruikt om publieke opinies te meten. In tweede instantie wordt ingegaan op de wijze waarop opinies gevormd en gestructureerd worden. Voorts wordt toegelicht welke dynamieken aanleiding geven tot de verandering van een aantal concrete sociaal-politieke opinies. Bij dit alles wordt veel aandacht besteed aan de achterliggende waardeoriëntaties (autoritarisme, individualisme en individualisering, (post)materialisme, etc.). Tot slot wordt ook ingegaan op de cruciale vraag hoe en wanneer opinies zich vertalen in politiek gedrag. In methodologisch opzicht sluit dit hoorcollege evenals het gelijknamige seminar vooral aan bij interviews, surveys en focusgroeptechnieken (Methoden van politieke communicatieonderzoek II). Overheidscommunicatie In dit hoorcollege maken studenten kennis met de theorie en praktijk van de overheidscommunicatie en social profitcommunicatie. In het eerste (en meest uitgebreide deel) van de cursus wordt aandacht besteed aan overheidscommunicatie. Eerst wordt het ruimere kader rond overheidscommunicatie geschetst (wat is overheidscommunicatie?, hoe is overheidscommunicatie over de tijd geëvolueerd?, op welke manier is de overheidscommunicatie gereguleerd?, en welke vormen van overheidscommunicatie bestaan er?). Nadien wordt dieper ingegaan op specifieke vormen van overheidscommunicatie: corporate communicatie, crisiscommunicatie, pers- en publieksvoorlichting, e-government, en place marketing communicatie. Ten slotte wordt de organisatie en praktijk van overheids-communicatie in België belicht. 15
In het tweede deel van de cursus wordt ingegaan op de specifieke karakteristieken van non-profit-organisaties (buiten de overheid) en de gevolgen daarvan voor de communicatieactiviteiten van deze organisaties. De cursus sluit in methodologisch opzicht vooral aan bij Methoden van politiek communicatieonderzoek I. Politieke marketing In de cursus Politieke Marketing wordt aandacht besteed aan het gebruik van persuasieve communicatietechnieken door politieke partijen en politici tijdens, maar ook buiten, verkiezingscampagnes. Politieke marketing is de laatste jaren uitgegroeid tot een eigen subdiscipline op de grens tussen politieke wetenschappen en marketing. Het politiekmarketingonderzoek focust ondermeer op de rol van externe professionals, het gebruik van marktonderzoek, de campagnebudgetten, en het gebruik van nieuwe technieken om de kiezer te bereiken. In dit hoorcollege zullen deze onderwerpen zowel vanuit historisch als vanuit internationaal vergelijkend perspectief worden behandeld. Daarbij zal ook aandacht besteedt worden aan de politieke en sociologische veranderingen die de opkomst en het succes van de politieke marketing kunnen verklaren. De studenten krijgen verder inzicht in de recente methoden en technieken die door politieke actoren tijdens campagnes worden toegepast. Het is echter niet de bedoeling om louter marketingtechnieken aan te leren, maar ook met een kritische bril naar politieke-marketingindustrie te leren kijken. De cursus sluit in methodologisch opzicht vooral aan bij Methoden van Politiek Communicatie II. Onderzoeksmethoden Politieke Communicatie I en II Met Onderzoeksmethoden Politieke Communicatie I en II wordt een verplicht apart methodologisch vak in de master Politieke Communicatie aangeboden. Dit gebeurt onder de vorm van twee kleine seminaries over methoden in de politieke communicatiewetenschap. Het spreekt voor zich dat onderzoek in politieke communicatie, en dan vooral het moeilijke meten van media-effecten op publiek en politiek, hoge methodologische eisen stelt. De technieken die in het vakgebied opgeld maken, omvatten naast surveymethodologie, inhoudsanalyse, en focusgroepen, ook experimenten, websiteanalyse en discoursanalyse. De instromende studenten communicatiewetenschappen en politieke wetenschappen hebben al wat methodologische vooropleiding genoten, maar een specifieke toepassing op politieke communicatie stelt aparte eisen. In ieder van de methodenseminaries zal bijzondere aandacht besteed worden aan telkens andere onderzoeksmethoden in een soort van capita-selecta-formule. In deel I ( Panels en Metaforen ) ligt de nadruk op de inhoud van de communicatie met aandacht voor inhouds- en discoursanalyse en experimenten. 16
Deel II gaat vooral over methoden om de meningsvorming en het publiek te bestuderen. De naamgeving van de beide seminaries met I en II betekent niet dat het ene seminarie op het andere voortbouwt of dat er een volgtijdelijkheid zou zijn. Beide seminaries zijn evenwaardig en zullen tegelijkertijd gedoceerd worden. Seminarie Media en politiek In het seminarie Media & Politiek wordt telkens een ander onderwerp onderzoeksmatig aangepakt. De studenten worden betrokken bij een lopend onderzoeksproject. De onderwerpen variëren van jaar tot jaar en sluiten aan bij het hoorcollege Media & Politiek waarin de politieke impactsvraag van de media centraal staat. De diversiteit aan onderwerpen die momenteel in de onderzoeksgroep Media, Middenveld en Politiek (M2P) aan de orde zijn, garandeert een jaarlijkse onderzoeksgerichte invulling. Indien er zich een jaar geen lopend onderzoek aanbiedt, zou kunnen gedacht worden aan een weerkerend praktijkseminarie waarin een bepaalde techniek wordt ingeoefend (vb. het analyseren van politieke websites). Seminarie Politieke psychologie In het seminarie Politieke Psychologie leren studenten om zelfstandig actuele cases van politieke psychologie te onderzoeken. Zij worden ingeschakeld in een of meer bij voorkeur internationaal comparatieve onderzoeksprojecten en raken op deze wijze vertrouwd met gangbare methoden en technieken voor de analyse van psychologische aspecten van politieke communicatie. Het praktijkseminarie koppelt terug naar de expertise die studenten verworven hebben tijdens de cursus politieke psychologie. In deze cursus die internationaal gericht is, staat de psychologische dimensie van politiek centraal. Studenten worden aangemoedigd om hun verbeelding te gebruiken over de politieke implicaties van de inzichten uit het hoorcollege. Zij sluiten het seminarie af met een presentatie en een eigen onderzoekspaper. Seminarie Publieke opinie In het seminarie Publieke Opinie wordt een doorgedreven studie ondernomen van internationaal vergelijkende literatuur inzake een op voorhand bepaalde en jaarlijks te veranderen thematiek (vb. de politieke vervreemding, de generatiekloof, individualisering, extreem-rechtse opinies...). Daarnaast wordt ook veel aandacht besteed aan het exploreren van de bestaande dataarchieven met het oog op secundaire analyses. 17
Seminarie New media & politics Upon the students suggestions and incentives, the international applications of new media within the political arena will be mapped. Particular interest will be granted to the United States of America, pioneer in the field. The domain of New Media and Politics - although relatively new - can already appeal to a considerable amount of literature and research which will be gathered and discussed thoroughly. Based on these theoretical findings and conclusions, the practical part of the seminar will be introduced. Within the scope of the seminar it will be aspired to design a new media campaign for a fictitious politician originating from a fictitious political party. The students will thereby be functioning as a campaign redaction, meaning that they will be designing a website, shooting short films, composing e-mail lists, in short: setting up original and creative campaign tools and tactics within the new media arena. The overall objective of the seminar New Media and Politics is to acquaint students with theoretical and methodological developments in the field of the new media studies as well as to discuss the key topics and relevant research and analysis. Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan de Europese uitwisselingsprogramma s zoals ERASMUS. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het ERASMUS-programma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal Europa. Maar de Universiteit Antwerpen kijkt verder dan Europa. Op bilaterale basis (buiten het kader van ERASMUS) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma s uitgewerkt. In het kader van Internationale Ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Meer info op www.ua.ac.be/dis Onderwijs en examens 18
Onderwijs en examens Master in BaMa In heel Europa werd het BaMa-systeem ingevoerd, na het ondertekenen van het bologna-akkoord. Alle bestaande opleidingen in het hoger onderwijs werden omgevormd tot academische en professionele bachelor- en masteropleidingen. Meer informatie over het BaMa-systeem vind je op www.ua.ac.be. In Vlaanderen zijn alle masteropleidingen academisch. Elke masteropleiding aan de Universiteit Antwerpen heeft specifieke toelatingsvoorwaarden. In elk geval heb je een professioneel of een academisch bachelordiploma behaald, als je inschrijft voor een masteropleiding. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je ofwel rechtstreeks instromen in een masteropleiding, ofwel eerst een schakelprogramma (na een professionele bacheloropleiding) of een voorbereidingsprogramma (na een academische bacheloropleiding) doorlopen. Visueel kunnen we dit als volgt voorstellen: Academische Bachelor Ë Ë Ë Academische Master Academische Bachelor Ë voorbereidingsprogramma Ë Academische Master Professionele Bachelor Ë schakel Ë Academische Master Semestersysteem en examens Aan de Universiteit Antwerpen wordt het semestersysteem gehanteerd. Het academiejaar wordt opgesplitst in twee delen, die elk afgesloten worden door een examenperiode. Deze twee examenperiodes (in januari en juni) vormen samen de eerste zittijd. In de tweede zittijd worden alle examens hernomen waarvoor je minder dan 10/20 behaalde. Voor elk opleidingsonderdeel waarvoor je slaagt, behaal je credits. Het examenreglement wordt elk jaar kritisch geëvalueerd en aangepast, in samenspraak met studentenvertegenwoordigers. Het volledige reglement kan je raadplegen op www.ua.ac.be/studport. 19
Studieadvies - en studentenbegeleiding Algemene studie- en studentenbegeleiding 20 Het hele academiejaar kan je terecht bij de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding, zowel met studie- als met persoonlijke problemen. Zowel groepsactiviteiten als individuele begeleiding zijn volledig gratis. Afspraken met de begeleiders van deze dienst kan je maken via het Studenten Informatie Punt (STIP). Studiekeuze De dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding helpt je om een studietraject uit te werken dat enerzijds nauw aansluit bij je interesses, en je anderzijds maximale kansen op de arbeidsmarkt biedt. Ook als je je studie wil afsluiten of een nieuwe wending wil geven, kan je bij deze dienst terecht. studievaardigheden en studieplanning Een masteropleiding vraagt een nieuwe studieaanpak: het aandeel zelfstudie wordt groter, presentaties maken deel uit van de meeste programma s, de masterthesis moet worden voorbereid, Wie hulp wil bij het uitwerken van een geschikte studieaanpak, kan gebruik maken van het aanbod aan groepstrainingen en individuele begeleiding. Psychosociale begeleiding Studenten met psychische (depressie, angst, ) of relationele (conflict met partner, ouders,.) problemen kunnen beroep doen op de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding. Het aanbod aan individuele, groepsgerichte en digitale begeleiding wordt in het begin van elk semester bekend gemaakt in verschillende publicaties voor studenten. Je vindt ook heel wat informatie op de website www.ua.ac.be/adstud of www.ua.ac.be/studentenportaal. Begeleiding van studenten met specifieke noden: aanvragen bijzondere faciliteiten Studenten met functiebeperkingen (fysische handicap of chronische ziekte, leerstoornis zoals dyslexie, ADHD, psychische problemen...) of met bijzondere vragen omwille van sport op topniveau of kunstbeoefening kunnen via de dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding bijzondere faciliteiten voor onderwijs en/of examens aanvragen. Dit is voorzien in het Onderwijs- en examenreglement van de Universiteit Antwerpen. Na het indienen van je aanvraag, word je uitgenodigd voor een intakegesprek met een studentenbegeleider. In onderling overleg worden de nodige afspraken gemaakt. Als je dossier helemaal in orde is en voorzien van de nodige attestering zal de dienst je dossier ter goedkeuring voorleggen aan de rector.
Nuttige websites Website masters Op www.politiekecommunicatie.be vind je uitgebreide informatie over de Masteropleiding in de Politieke Communicatie. Op www.ua.ac.be/masters staan alle masteropleidingen die de Universiteit Antwerpen inricht. Je kan vanuit deze URL ook doorklikken naar de website van een faculteit. Nieuwsbrief De Master Politieke Communicatie publiceert drie à vier keer per jaar een Nieuwsbrief. Deze brief bevat informatie over gebeurtenissen in en rond de masteropleiding. Het gaat over lezingen van (buitenlandse) gastdocenten, politici, consultants en journalisten, over publicaties van de staf, en over de studenten. De Nieuwsbrief is terug te vinden onder de rubriek actueel van de website www.politiekecommunicatie.be. Infodagen Elk jaar organiseert de Universiteit Antwerpen twee infonamiddagen rond de Masteropleidingen. De ene vindt plaats in april, de andere begin september. Elke faculteit organiseert een infosessie om haar masterprogramma s verder toe te lichten. Hierbij krijg je ruim de kans om je vragen met docenten en studenten te bespreken. Vooraf inschrijven is niet nodig. De data vind je op onze website onder www.ua.ac.be/infodagen. Inschrijven Praktische informatie in verband met inschrijvingen vind je op: www.ua.ac.be/inschrijven. Het Studentenportaal Op het studentenportaal van de Universiteit Antwerpen www.ua.ac.be/studport vind je algemene informatie die voor alle studenten nuttig kan zijn: de academische kalender, de computer- en netwerkinfrastructuur, blackboard, beschikbare cursussen, financiering, huisvesting, sociale voorzieningen, eten en drinken op de campussen, studentenjobs, studentenclubs, sport, contactpersonen studieloopbaanbegeleiding per faculeit, doctoreren, enz.. Bibliotheek De Universiteit Antwerpen heeft een uitgebreide collectie ter beschikking van studenten en personeel. Op de Stadscampus is er een gloednieuwe bibiliotheek voor de humane en sociale wetenschappen. Op de campus Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken zijn de bibliotheken voor de Exacte en Medische Wetenschappen gehuisvest. Meer info? Kijk dan op http://lib.ua.ac.be 21
Begin academiejaar Het academiejaar 2008-2009 start op maandag 22 september 2008. Op www.ua.ac.be/ onthaaldag kan je vanaf midden september actuele informatie over het begin van het academiejaar terugvinden. Hoe de campus te bereiken? De vier campussen zijn vlot bereikbaar met de auto, de fiets of het openbaar vervoer. Op www.ua.ac.be/route vind je duidelijke wegbeschrijvingen. Adviescomité master politieke communicatie De opleiding Master Politieke Communicatie vindt het belangrijk om contacten te onderhouden met de beroepspraktijk van Massamedia, Politici en Political consultants. Daarom werd een Adviescomité Master Politieke Communicatie in het leven geroepen. Feedback uit de praktijk is noodzakelijk om onze wetenschappelijke opleiding scherp te houden, actueel en realistisch. Op geregelde tijden wordt advies gevraagd aan een groep van deskundigen uit de politiek, het middenveld, de audiovisuele en geschreven media, en de communicatie. Zo bijvoorbeeld zetelen deze deskundigen van het Adviescomité Master Politieke Communicatie in de jury voor het toekennen van de prijs voor de beste scriptie... Van het Adviescomité Master Politieke Communicatie maken onder meer volgende personen deel uit: Media (audiovisueel) Marc Van de Looverbosch (VRT-radiojournalist Wetstraat; voorzitter Algemene Vereniging van Beroepsjournalisten in België - AVBB) Dirk Van den Bogaert (VTM-journalist Wetstraat) Media (pers) Karl Van den Broek (hoofdredacteur Knack) Peter Vandermeersch (hoofdredacteur De Standaard) Luc Van der Kelen (hoofdredacteur Het Laatste Nieuws) Politiek en communicatie Patrick Janssens (burgemeester Antwerpen (Sp.a); verleden in communicatie en marketing) Fons Van Dyck (directeur think/bbdo; voormalig communicatieadviseur open VLD en Sp.a woordvoerder) Katja Van Putten (managing director onderzoeksbureau Fé) 22
Politici en middenveld Bart De Wever (N-VA) Jos Geysels (Groen!; 11.11.11) Kris Houthuys (hoofd pers en communicatie ACW) Dirk Sterckx (Open VLD) Kathleen Van Brempt (Sp.a) Inge Vervotte (CD&V) Peilingen en politiek Jan Drijvers (TNS Media; verleden in communicatiewetenschappen KULeuven) Guy Morre (directeur Belgische Federaditie van Marktonderzoeksbureaus - Febelmar) Overheidscommunicatie Geert Mareels (Vlaams E-government manager; projectleider Coördinatiecel Vlaams E-government - CORVE) Mark Suykens (directeur Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten - VVSG) Visitatierapport Politieke Communicatie In mei 2007 kwam de visitatiecommissie Politieke Wetenschappen op bezoek in Antwerpen om (ondermeer) onze opleiding Politieke Communicatie te evalueren. Onze master was op dat moment nog niet van start gegaan, dus het ging om een papieren beoordeling (net zoals de andere masteropleidingen Politieke Wetenschappen in Vlaanderen trouwens). De visitatiecommissie is ronduit enthousiast over de Master Politieke Communicatie. Visitaties werken met vergelijkende tabellen, je kan het vergelijken met een schoolrapport, waarop punten worden gegeven. Onze master krijgt maar liefst acht keer de score excellent mee. In visitatietaal betekent een score excellent dat de opleiding wat dat aspect als een best practise kan beschouwd worden dat internationaal als voorbeeld kan gelden voor andere opleidingen. De commissie is overigens niet zo vrijgevig geweest met de punten, de Master Politieke Communicatie scoort het allerbeste van alle opleidingen Politieke Wetenschappen in Vlaanderen. De commissie is vooral te spreken over het profiel van de opleiding ( een unieke positie in het Vlaamse universitaire landschap ) de coherentie en de opbouw van het programma ( de communicatieve processen tussen politiek, media en publiek zijn excellent uitgewerkt ) en de opbouw en begeleiding van de masterproef. Wat de masterproef betreft doet de commissie de aanbeveling om een publieke verdediging in te lassen. Dat is ondertussen gebeurd. 23
Meer info? Secretariaat opleiding Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen Departement Communicatiewetenschappen Stadscampus Sint-Jacobstraat 2 2000 Antwerpen Inge Schellekens T +32 (0)3 275 52 62 inge.schellekens@ua.ac.be Prof. Dr. Christ l De Landtsheer (christl.delandtsheer@ua.ac.be) Prof. Dr. Stefaan Walgrave (stefaan.walgrave@ua.ac.be) www.ua.ac.be/psw en www.politiekecommunicatie.be Departement Studentgerichte diensten Studenten Informatie Punt (STIP) Stadscampus Agora-gebouw, 1ste verdieping Grote Kauwenberg 2 2000 Antwerpen T +32 (0)3 220 48 72 Campus Drie Eiken Gebouw G Universiteitsplein 1 2610 Antwerpen (Wilrijk) T +32 (0)3 820 20 09 stip@ua.ac.be 24