bouwen met kempkalk geschiedenis Kempkalk is geen nieuw bouwmateriaal. Het werd naar verluid al gebruikt in Romeinse bouwsels en in de Chinese muur. eigenschappen Kempkalk is een composteerbaar product. De meeste bodems kunnen gecarboniseerde kalk gebruiken tegen verzuring. Kempscheven vergaan snel omdat ze veel vocht opnemen en vasthouden en veel lignine bevatten. Lignine is essentieel in het composteringsproces en een bouwsteen voor de aanmaak van humus. Kempkalk isoleert temperatuursverschillen. Lambda-waarden variëren van 0,06 tot 0,1. Maar in de praktijk vereisen kemphuizen ongeveer 40% minder verwarming dan theoretisch berekend op basis van de lambda-waarde en de dikte van de kempkalk. Dit komt omdat lambda-waarden in het labo gemeten worden in steady-state toestand. Men wacht tot de warmte-flux door het materiaal constant is om het te meten. In werkelijkheid wordt die steady-state zelden bereikt, zeker in kempkalk. In een 20-cm dikke kemkalk muur wordt steady-state maar bereikt na enkele dagen, terwijl temperaturen meestal schommelen met dag en nacht. LHC= LimeHempConcrete Cell= Ytong Mwool= glaswol Uit deze grafiek van de universiteit van Louvain-la-Neuve blijkt duidelijk dat de eerste 12 uur er minder warmte verloren gaat door de kempkalk muur dan door eenzelfde dikte aan glaswol. Aan de universiteit van Bath (UK) werd het experiment herhaald met volgend resultaat:
(Dit is een geanimeerde figuur. Bekijk ze hier.) Dit is de doorsnede van een 20 cm dikke muur. Links is buiten, rechts is binnen. De Y-as is de temperatuur. Het cijfer onderaan is het aantal uren na het instellen van het temperatuursverschil. blauw= standaard isolatiemateriaal als glaswol (op basis van theoretisch rekenmodel) roze= gemeten temperatuur in de kempkalk muur Niet alleen blijft de kempkalk muur langer warm dan voorspeld door het model op basis van de lambda-waarde, maar de steady-state is ook pas na 300 uur bereikt. De golfbeweging in de grafiek duidt op complexe wisselwerking tussen vocht en temperatuur in het materiaal. Kempkalk heeft goede geluidsisolerende capaciteiten. 20 cm kempkalkblokken reduceert geluid met 42 db. Kempkalk werkt uitermate vochtregulerend. De volgende grafiek toont de voorspelde luchtvochtigheid binnen in een testwoning aan de universiteit van Bath, op basis van de gemeten dampdoorlatendeheid en hygroscopiciteit van kempkalk ( modelled internal RH ) en de werkelijke gemeten waarden ( Internal RH ).
Kempkalk is een sterk materiaal. De drukvastheid is 20 keer lager dan beton, maar het materiaal kan met een eenvoudige houtstructuur dragend gemaakt worden. Na uitharding kunnen er grote lasten in bevestigd worden. De houtskeletstructuur die nodig is voor een kempkalk huis, is vrij eenvoudig. Net zoals met stroleem volstaat een simpele constructie van dunne balken die volledig in de kempkalk wordt ingepakt om barsten en koudebruggen te voorkomen. Verder moeten er geen dampschermen aangebracht worden. Het materiaal kan zelf voldoende vocht reguleren om geen last te hebben van waterdamp. Kempkalk neemt maar de helft zoveel vocht op als hout. Kempkalk bestaat eigenlijk uit drie componenten: kempscheven, luchtkalk (of kalk met lage hydrauliciteit) en een bindmiddel met hoge hydrauliciteit om snelle aanhechting te verzekeren. Er zijn kant-en-klare mengsels op de markt. Het bindmiddel is ook apart verkrijgbaar. agronomisch Kempteelt is een innovatief concept in de landbouw. Het bevordert het contact tussen boer en consument, vereist weinig bemesting en biedt de gangbare boer de kans om kennis te maken met een pesticiden-vrije teelt. Tijdens de groeifase neemt kemp veel CO2 op. Ongeveer 2/3 van deze CO2 komt in de scheven terecht, die gebruikt worden in de bouw. Per hectare kan zo 4 ton CO2 duurzaam vastgelegd worden in een gemiddelde woning. In vergelijking met een gemiddeld landbouwperceel in Vlaanderen wordt er ook nog eens 12 ton CO2 bedpaard per hectare. Als we daar ook de besparing aan CO2 uitstoot van traditionele bouwmaterialen als snelbouw, baksteen of cellenbeton bijrekenen, dan betekent een woning bouwen met kempkalk een besparing van meer dan 25 ton CO2. Kempteelt doorbreekt de idée fixe dat één akker ofwel voedsel, ofwel nagroeibare materialen produceert. Een hectare kemp levert immers een ton hoogwaardig, eiwitrijk voedsel, voldoende scheven voor 1 woning en vezels voor ongeveer 5000 jeans-broeken. Op de biodiversiteit hebben de meeste gangbare teelten een negatieve invloed. Kemp blijkt volgens een studie van Montford & Small veel biodiversiteitsvriendelijker dan de meeste andere
teelten. Een studie van het Game & Wildlife Conservation Trust toonde dan weer aan dat zwaluwen en grasmussen meer voedsel vinden boven kempvelden dan boven andere teelten. toepassingen nieuwbouw Bij nieuwbouw vormt kempkalk de hele muur. De buitenzijde wordt afgewerkt met een traskalk of gewoon met lijnolie. Binnenin kan er een kalk-of leempleister aangebracht worden als de muur voldoende droog is. In Wallonië staat een van de grootste Europese kempkalkgebouwen. De kempkalk werd langs buiten gespoten tegen rietmatten:
renovatie In geval van renovatie wordt kempkalk meestal in een dikte van 20 cm toegepast aan de buitenof binnenzijde van de oude muren. Opstijgend vocht moet niet behandeld worden door onderkapping of injectie. Kempkalk zorgt voor een verspreidde afgave van overtollig vocht. Binnenisolatie is een goede optie omwille van de vochtregulerende werking. Een voorbeeld van na-isolatie aan de buitenzijde en afwerking met lijnolie: Een voorbeeld van na-isolatie aan de binnenzijde:
handmatig De handmatige opvulling van een glijdende bekisting vereist veel werkuren, maar kan eenvoudig uitgevoerd worden, ook door de bouwheer zelf. Deze techniek kan voor vloeren, muren, daken en zelfs plafonds worden toegepast. blocks Verschillende producenten in Spanje, Frankrijk en België bieden kempkalk aan in blokken. Deze manier van werken is duurder maar de lange droogtijden worden vermeden. Zeker voor vloerisolatie is dat belangrijk. gespoten Verschillende firma s brengen kempkalk aan via projectie. Op deze manier kan er snel gewerkt worden en zelfs tot 60 cm dik in één laag.
LimeTechnologies en Cannabrick bieden prefab panelen aan. Marks&Spenser en Wine Society bouwden al met deze panelen. Enkele voorbeelden van kempkalk huizen in de wereld: Frankrijk Engeland
Australië Zuid-Afrika Spanje
VS Zwitserland België
kostprijs kempkalk in bulk of in blokken kost tussen de 130 en 250 euro per m3 of 26 tot 50 euro per m2 bij een standaard dikte van 20cm