Nummer 6, december 2010 Wisseling van de wacht In deze uitgave Hoewel de pensioenleeftijd aan het vervagen is heb ik afgelopen periode de balans opgemaakt. Doorwerken of met pensioen gaan? Het was geen gemakke- P1 Wisseling van de wacht P2 Aankondiging nieuwe website ESK Transkritische CO2 componenten lijke vraag. Op grond van mijn leeftijd ligt stoppen voor de hand. Echter leuk werk bij een fijn bedrijf geeft veel voldoening. Loslaten kost best moeite. Hoewel ik het jammer vind heb ik na ruim 18 jaar voor Aircool/Coolmark te hebben gewerkt toch het besluit genomen om te stoppen. P3 Frascold La Blu P4 Uitbreiding programma Mitsubishi Heavy Industries Hydrolution lucht-water warmtepompen Van Koperboer tot Kennis van koeling. Het In de afgelopen periode is het overdragen van Coolmark imago koperboer heb ik altijd als werkzaamheden al in gang gezet en zijn een geuzennaam beschouwd. Het was een Richard en Michel in toenemende mate mooie tijd waarin veel is gebeurd. In de begin- betrokken bij de leiding van het bedrijf. Een jaren heb ik veel aandacht geschonken aan de soepele overgang ligt hiermee in het ver- uitbreiding van het productenpakket en de schiet. Daarmede is het moment gekomen om organisatie. Verder de overname van Helpman mijn vertrekdatum definitief vast te stellen. Koeltechnische Groothandel. Door het samen- Per 1 januari 2011 zal ik met pensioen gaan. gaan met Coolmark Schiedam kwam er een bijzonder productenpakket bij. Voor mij als Genoemde ontwikkelingen zijn tot stand elektrotechnicus was het meet- en regel- gekomen door inspanningen van velen. pakket een interessante toevoeging. Alle fases Klanten, leveranciers en medewerkers. Allen kenden hun eigen dynamiek waarop ik met hebben hieraan bijgedragen. Graag wil ik u genoegen terug kijk. hiervoor bedanken en de wens uitspreken dat het vertrouwen dat u in ons stelt nog vele Kennis van koeling is nu het motto. Geavan- jaren gecontinueerd wordt. ceerde elektronische meet-en regeltechniek bepalen steeds meer de prestaties van instal- Rest mij u allen goede feestdagen en een heel laties. Klanten hierbij helpen is de uitdaging. goed 2011 toe te wensen. En voor mijn opvol- Het pionieren in het begin gaf misschien wel gers: veel succes! de meeste voldoening. Na mijn vertrek wordt de heer R. Droop (Richard) aangesteld als Algemeen Directeur. Hij zal samen met Financieel Directeur de heer M. van der Plank (Michel) leiding gaan geven aan het bedrijf. Richard is al geruime tijd werkzaam in de installatiebranche en is voor velen van u geen onbekende. Vincent Slappendel Directeur
P 2 Aankondiging vernieuwde website Coolmark is momenteel druk bezig met het vernieuwen van de website om aan de wensen van onze klanten te blijven voldoen. De vernieuwde website gaat een visueel aantrekkelijke catalogus bevatten waarin gebruikers 24 uur per dag, 7 dagen per week op een eenvoudige wijze kunnen bladeren, zoeken en bestellen. Enkele voordelen van onze nieuwe website zijn: Actuele prijzen en beschikbaarheid Uitgebreide productinformatie Gemakkelijk zoeken en snel bestellen Profiteren van aanbiedingen via de webshop Uw conditiebestanden direct beschikbaar Wij verwachten de nieuwe website in het eerste kwartaal van 2011 te lanceren. Natuurlijk zullen wij u op de hoogte houden van de vorderingen van dit project. Het e-commerce team ESK Transkritische CO 2 componenten Naast de brede range met producten voor CO 2 subkritische toepassingen welke door ESK Schultze al weer enige tijd succesvol worden toegepast, heeft ESK nu een compleet nieuwe range producten ontwikkeld voor transkritische toepassingen in CO 2 installaties. Eén van de kenmerken van het transkritische CO 2 -proces is het feit dat tijdens het comprimeren van dit koudemiddel het kritische punt wordt overschreden. Als gevolg hiervan kunnen zeer hoge drukken worden bereikt. Door het feit dat CO 2 een veel hogere gasdichtheid heeft dan andere koudemiddelen is het afscheiden van olie een moeilijk proces. Gebaseerd op haar reeds lange en uitgebreide ervaring met subkritische CO 2 systemen heeft ESK een compleet pakket oliehuishoudingsystemen ontwikkeld voor transkritische toepassingen. In het systeemschema is weergegeven hoe een olie-managementsysteem voor het transkritische proces kan worden ontworpen. Voor het afscheiden van de olie kan een speciaal ontwikkelde BOS2-CDH olieafscheider (2) worden toegepast met een maximale werkdruk van 130 bar. Vanwege de hoge werkdrukken zijn de olieafscheiders uitgerust met een aansluiting voor een olieniveausensor (3) in plaats van een interne vlotterklep. Deze sensor controleert de olieflow via een externe regelklep (4), welke geïnstalleerd is in de olieretourleiding tussen de olieafscheider en het oliereservoir.
Nummer 6, december 2010 P 3 Olieafscheiders voor transkritische CO 2 toepassingen De ESK olieafscheider serie BOS2-CDH is speciaal ontworpen voor transkritische toepassingen. De olieafscheiders zijn uitgerust met een zogenaamd coalescent hoogrendement filterelement voor een zeer efficiënte afscheiding van de olie. De filterelementen van de geflensde typen kunnen worden vervangen. In plaats van een interne vlotter zijn de olieafscheiders voorzien van een aansluiting voor een olieniveausensor. Hier zijn 2 mogelijkheden voor: een 1/2 NPTF verbinding of een flensverbinding. ESK heeft voor beide mogelijkheden een geschikte sensor. ESK voert een zestal basistypen zowel in lasals in draad (NPTF) aansluitingen, met een maximale capaciteit, gerekend in compressorslagvolume, van ca. 171 m 3 /h bij een verdampingstemperatuur van -10 C. Maximale werkdruk van de olieafscheiders is 130 bar bij een temperatuurbereik van -10 C tot +140 C. Oliereservoirs voor transkritische CO 2 toepassingen ESK oliereservoirs voor CO 2 transkritische toepassingen zijn uitgerust met drie kijkglazen en uitgevoerd zonder vlotter. Elk oliereservoir moet worden uitgerust met een verwarmingselement. Tijdens de stilstandperiode van de compressor moet dit element worden ingeschakeld om te voorkomen dat er koudemiddelmigratie optreedt naar het reservoir. Het oliereservoir moet worden gevuld met de door de compressorfabrikant geadviseerde olie tot het middelste kijkglas. Als de olie daalt onder het onderste kijkglas, zal er olie moeten worden toegevoegd. ESK voert twee typen van deze reservoirs met een inhoud van 4,9 en 11,7 liter. Maximale werkdruk van de oliereservoirs is 130 bar bij een temperatuurbereik van -10 C tot +100 C Vloeistofafscheiders voor transkritische CO 2 toepassingen Naast deze oliehuishoudingcomponenten heeft ESK ook een range vloeistofafscheiders beschikbaar voor transkritische CO 2 toepassingen. Fabrikanten van compressoren welke geschikt zijn voor transkritische toepassingen adviseren normaliter het gebruik van een vloeistofafscheider in de CO 2 installatie. ESK heeft drie typen vloeistofafscheiders beschikbaar in de aansluitmaten 12, 16 en 22 mm. Maximale werkdruk van deze vloeistofafscheiders is 100 bar bij een termperatuurbereik van -10 C tot +100 C en 35 bar bij een temperatuurbereik van -50 C tot -10 C. Mocht u verder vragen hebben over de mogelijkheden welke de trans- en subkritische componenten van ESK voor u kunnen hebben, dan kunt u natuurlijk altijd contact opnemen met onze technische afdeling, tel. 0180 751 350. Gert van Vugt 0180-751 351 Frascold La Blu Recentelijk heeft Frascold zijn productenpakket uitgebreid met voorgeassembleerde aggregaten. Dat betekent dat het aggregaat opgebouwd is met een hoge/lage druk pressostaat, toerenregelaar voor de condensor, filterdroger en kijkglas in de vloeistofleiding. Optioneel kan ook de olieafscheider vanuit de fabriek worden gemonteerd. De nieuwe range van Frascold La Blu luchtgekoelde aggregaten zijn stil en eenvoudig te installeren. Het assortiment bestaat uit 22 modellen die zowel voor binnen- als voor buitenopstelling (met omkasting) toepasbaar zijn. De semi-hermetische compressoren van 2 tot 20 PK zijn geschikt voor midden en lage temperatuurtoepassingen. Staat het aggregaat in de omkasting dan kunt u door middel van het verwijderen van de voorplaat (4 schroefjes losdraaien) heel gemakkelijk bij alle accessoires en componenten. Producteigenschappen Laag geluidsniveau en installatiegemak. Onderhoudsvriendelijk. Hoge kwaliteit componenten. Uitstekende prestaties ook in meer kritische applicaties.
P 4 Condensors met royale oppervlakte. Condensorventilatormotor met geoptimaliseerde vleugel welk zorgt voor een efficiënt rendement en resulteert in een laag geluidsniveau. Compact ontwerp waardoor installatie mogelijk is in kleine ruimtes. Uitgerust met Frascold semi-hermetische compressoren. Hoge capaciteit van het vloeistofvat. Veerveiligheid in overeenstemming met PED 97/23/CE. Robuuste constructie en compacte afmetingen. Leveringsomvang Aggregaten bestaande uit semi-hermetische Frascold compressoren met olievulling, luchtgekoelde condensor, ventilatormotor, vloeistofvat met veerveiligheid. Voorgeassembleerde accessoires Elektrische aansluitbox, hoge/lage druk pressostaat, toerenregelaar voor de condensor, filterdroger en kijkglas in de vloeistofleiding, oliepeilcontrole. De volgende opties zijn mogelijk: Opgebouwde frequentieregelaar(niet alle modellen) Olieafscheider. Omkasting Voor meer informatie kunt u contact opnemen met onze technische afdeling, tel. 0180-751 350. Alex Lagerwerf 0180-751 354 Mitsubishi Heavy Industries breidt het programma Hydrolution lucht-water warmtepompen uit Introductie Mitsubishi Heavy Industries is al tientallen jaren vooraanstaand producent van zeer geavanceerde airconditioningsystemen en ontwikkelt en produceert al meer dan 80 jaar s werelds beste comfort airconditioningsystemen. De laatste jaren ligt de focus vooral op energiebesparing en het combineren van systemen voor totaaloplossingen ten behoeve van het binnenklimaat en tapwatervoorzieningen. De Mitsubishi Heavy Industries units worden over de hele wereld toegepast in zeer uiteenlopende situaties zoals woonhuizen, kantoren, winkels en hotels. Coolmark B.V. uit Barendrecht is sinds 1996 officieel importeur voor Nederland van Mitsubishi Heavy Industries airconditioning systemen. Met de kennis die in de afgelopen 14 jaar is opgebouwd is Coolmark uitgegroeid tot een gerenommeerde partner op de Nederlandse markt voor klimaatsystemen. Coolmark is in de breedste zin van het woord een totaalleverancier op het gebied van klimaat- en koudetechnische componenten en systemen. Naast het leveren van Mitsubishi Heavy Industries systemen en alle aanverwante artikelen zijn wij een betrokken partner voor installateurs, adviseurs, architecten, enz. en werken wij nauw met hen samen op het gebied van advies, opleidingen en snelle en efficiënte dienstverlening. Hydrolution lucht-water warmtepomp systeem Hoewel we daar niet dagelijks bij stil staan, produceert de natuur het hele jaar energie, zelfs als de temperatuur tot ver onder het vriespunt daalt, levert de natuur nog bruikbare warmte. Helaas vertrouwen we nog steeds (te) veel op fossiele bronnen zoals gas en olie om warmte op te wekken. Dat betekent niet alleen dat we het milieu fors belasten, maar ook dat deze bronnen steeds schaarser worden en de prijzen dus blijven stijgen. Met het Hydrolution systeem van Mitsubishi
Nummer 6, december 2010 P 5 Heavy Industries heeft Coolmark B.V. in het najaar van 2009 een uniek alles-in-1 luchtwater warmtepomp systeem geïntroduceerd, waarmee kan worden verwarmd, warmtapwater kan worden bereid, maar waarmee ook standaard kan worden gekoeld. Het systeem is toepasbaar in nieuwbouw situaties alsook in bestaande bouw. Nu, in het najaar van 2010, wordt het Hydrolution programma uitgebreid met 2 nieuwe modellen. Deze uitbreiding zorgt ervoor dat het programma nog beter bestaat uit een compact buitendeel en een binnendeel die met behulp van koelleidingen met elkaar worden verbonden. Als binnenwarmte gewenst is wordt buiten duurzame warmte aan een onuitputtelijke energiebron ontrokken, namelijk de buitenlucht. De warmte uit de buitenlucht wordt opgenomen door het koudemiddel dat in het systeem circuleert. Met behulp van het volledig inverter gestuurde warmtepomp buitendeel wordt de warmte van een relatief lage temperatuur omgezet naar warmte van een hoge temperatuur. De compressor in het buitendeel zorgt er namelijk voor dat het koudemiddel in druk stijgt, waardoor de temperatuur toeneemt. Het opgewarmde gas condenseert in het binnendeel, via een platenwarmtewisselaar, tot vloeistof. Bij dit proces wordt warmte afgegeven aan een buffervat voor opwarming van de warmwater tapspiraal of rechtstreeks aan een lage temperatuur afgiftesysteem. Het tot vloeistof gecondenseerde koudemiddel stroomt vervolgens terug naar het buitendeel en wordt daar in druk verlaagd met behulp van een expansieventiel. Door de sterke daling in druk verdampt het koudemiddel. Bij dit verdampingsproces wordt opnieuw warmte aan de buitenlucht ontrokken. Dit proces wordt steeds herhaald (comprimeren-condenserenexpanderen-verdampen). Doordat ruim 67% van de benodigde warmte wordt onttrokken aan de buitenlucht, wordt een comfortabel binnenklimaat bereikt met een minimum aan CO 2 uitstoot. Het systeem biedt hiermee een economisch voordelig en ecologisch verantwoord alternatief voor de conventionele verwarmingsystemen, zoals de nu nog veel gebruikte HR cv-ketel. Zoals eerder aangegeven omvat het Hydrolution programma nu 3 verschillende modellen. Naast het in 2009 geïntroduceerde Hydrolution alles-in-1 warmtepomp systeem met een vermogen van 9,2 kw is er nu een alles-in-1 warmtepomp systeem met een vermogen van 8,3 kw (FDCW71VNX) toegevoegd en een warmtepomp systeem met een vermogen van 16,5kW (FDCW140VNX) met een los 30, 300 of 500 ltr. buffervat. In tabel 1 en tabel 2 vindt u een totaal overzicht met de belangrijkste technische gegevens. Hoe zuinig het Hydrolution systeem is in vergelijk tot een traditioneel verwarmingsysteem blijkt uit figuur 1. Hierin is een energievergelijk te zien tussen een traditioneel systeem met een HR-combiketel en een Hydrolution systeem (FDCW71VNX) voor een nieuwbouwwoning met een gebruiksoppervlak van ca. 86 m2 voor een gezin van 5 personen. Het gemiddelde elektra- en gasverbruik is gebaseerd op cijfers van het Nibud over 2009. Voor de gemiddelde buitentemperatuur tijdens het stookseizoen is een temperatuur aangehouden van 7,6 C (bron KNMI). Voor het Hydrolution systeem zijn 4 verschillende situaties genomen: 1 Hydrolution exclusief koeling 2 Hydrolution exclusief koeling en inclusief gebruik van 4 m 2 zonnepanelen 3 Hydrolution inclusief koeling 4 Hydrolution inclusief koeling en inclusief gebruik van 4 m 2 zonnepanelen Uit figuur 1 wordt duidelijk dat een traditioneel verwarmingssysteem met een HR-combiketel in alle situaties een veelvoud aan energie verbruikt in vergelijking met het Hydrolution systeem. Als er gebruik wordt gemaakt van de standaard mogelijkheid tot koeling en er worden (subsidiabele) zonnepanelen op het Hydrolution systeem aangesloten zal het energieverbruik, uitgaande van een koelbehoefte van ca. 150 dagen per jaar, van een traditioneel systeem nog steeds ruim 2,5 keer zo hoog zijn. 25.000 20.000 Figuur 1 Verbruik in 15.000 10.000 20638 5.000 7141 6197 9131 8187 0 Verbruik traditioneel systeem met HR-combiketel Verbruik Hydrolution excl. koeling Verbruik Hydrolution excl. koeling en incl. zonnepanelen Verbruik Hydrolution incl. zonnepanelen Verbruik Hydrolution incl. koeling en incl. zonnepanelen
P 6 Tabel 1: Technische gegevens Hydrolution 3HP 3,5HP 6HP Binnenunit HMA100V HMA100VM HMA100 HMA100VM HMS140V Buitenunit FDCW71VNX FDCW100VNX FDCW140VNX Voeding 230/1/50 400/3/50 230/3/50 230/1/50 400/3/50 230/3/50 230/1/50 400/3/50 Capaciteit bij verwarmen kw 8,3 (2,0~8,3) 9,2 (3,5~10,5) 16,5 (4,2~17,2) COP 4,08 4,44 4,20 Capaciteit bij koelen kw 10,7 (2,7~10,7) 11,0 (3,3~12,0) 16,5 (5,2~16,5) EER 3,35 3,62 3,59 Tapwater capaciteit Temperatuurbereik Binnendeel Binnendeel 12 ltr/min liter 270 270-16 ltr/min liter 200 200 - verwarmen koelen -20~+43ºC +15~+43ºC Hoogte mm 1760 (+20-50 mm, verstelbare pootjes) 1004 Breedte mm 600 513 Diepte mm 650 360 Gewicht (zonder water) kg 140 60 Verwarmingselement 9 kw, 4 stappen - Inhoud buffervat liter 270 ± 5% - Inhoud tapwaterspiraal liter 14 - Inhoud expansievat liter - 18 Hoogte mm 595 845 1300 Breedte mm 780 970 970 Diepte mm 340 370 370 Gewicht kg 60 81 105 Geluidniveau db(a) 64 64,5 71 Luchthoeveelheid m3/uur 3000 4380 6000 Diameter vloeistofleiding inch 3/8 Diameter zuigleiding inch 5/8 Tabel 2: gegevens buffervaten (alleen voor HMS140V) Type HT30 MT300 MT500 Voeding Inhoud liter 30 300 500 Inhoud tapwaterspiraal liter - 14 21 Tapwater capaciteit 12 ltr/min liter - 320 n.n.b. 16 ltr/min liter - 230 n.n.b. Verwarmingselement kw 9 kw, 4 stappen Hoogte mm 358 1880 1695 Breedte mm 593 597 759 Diepte mm 360 598 879 Gewicht kg 23 110 131
Nummer 6, december 2010 P7 Het HMS100V binnendeel bestaat uit een platenwarmtewisselaar, een buffervat van 270 liter met een ingebouwde warmwater tapspiraal, een circulatiepomp en een elektrische regeling. De circulatiepomp is toerengeregeld, zodat alleen de gewenste hoeveelheid water wordt verpompt. Op de HMS100V kan naar keuze het 8,3 kw (FDCW71VNX) of het 9,2 kw (FDCW100VNX) buitendeel worden aangesloten. De combinatie HMS140V / FDCW140 is goed voor een verwarmingc.q. koelvermogen van 16,5 kw. Voornamelijk voor wat betreft het binnendeel is de opbouw van dit systeem anders. Het binnendeel type HMS140V bestaat uit dezelfde onderdelen als de HMS100V, alleen is het buffervat niet geïntegreerd in het binnendeel. Hierdoor heeft de HMS140V compacte afmetingen en is eenvoudig te plaatsen. Het systeem kan worden gecombineerd met 3 typen externe buffervaten. De HT30 heeft een inhoud van 30 liter en zal vooral worden gebruikt in situaties waarbij de nadruk ligt op verwarming met lage temperatuur verwarming (LTV) systemen en er geen gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid tot warmtapwater bereiding. Daarnaast is er, afhankelijk van de warmtapwater behoefte, keuze uit een buffervat met een inhoud van 300 liter (MT300) of 500 liter (MT500). Net als bij het geïntegreerde buffervat van de HMS100V zijn deze buffervaten voorzien van een warmwater tapspiraal. Het Hydrolution systeem is in staat om op alleen compressorbedrijf water van 58 C te produceren. Deze watertemperatuur kan zelfs bij een buitentemperatuur van -20 C nog worden gehaald. Met behulp van additionele verwarming kan een temperatuur van 65 C worden gehaald. Voor deze additionele verwarming kan de inwendige elektrische verwarmingsspiraal worden gebruikt, maar ook externe duurzame systemen zoals zonlichtsystemen, (bestaande) cv-ketels of biobranders. Het systeem kan dus standaard als mono-valent of als bi-valent systeem worden gebruikt. Het werkgebied van het Hydrolution systeem is zeer breed, namelijk van -20 C tot +43 C. Op het Hydrolution systeem kunnen alle reguliere lage temperatuur afgiftesystemen worden aangesloten zoals vloerverwarming, radiatoren en/of fancoils. Het systeem kent 4 basisoperaties, namelijk: 1. Aanmaken warm tapwater (prioriteit) 2. Verwarmen met behulp van de compressor 3. Verwarmen met behulp van additionele verwarmingssystemen 4. Koelen met behulp van de compressor Standaard wordt het Hydrolution systeem volledig weersafhankelijk geregeld. Het is echter mogelijk om de regeling uit te breiden met een ruimtetemperatuurregeling.
P 8 De voordelen van het Hydrolution systeem op een rij: Voor de gebruiker: Forse besparing op de energiekosten: ruim tweederde van het verwarmings vermogen voor uw totale woning wordt aan de buitenlucht onttrokken Forse reductie van de hoeveelheid uitgestoten CO2 Komt in aanmerking voor de subsidieregeling Duurzame warmte voor bestaande woningen (voor consumenten) Verbetering van het energielabel van uw bestaande woning Komt in aanmerking voor de Energie Investeringsaftrek (EIA) regeling (voor bedrijven) Zeer eenvoudig te bedienen Hoog tapwatercomfort door gebruik van een 270, 300 of 500 ltr. buffervat in combinatie met een tapwaterspiraal Compacte vormgeving: de noodzakelijke opstellingsruimte voor het binnen- en buitendeel is minimaal Standaard te combineren met (duurzame) externe bronnen zoals zonneboilers, (bestaande) cv-ketels en biobranders Tevens geschikt voor vloerkoeling en koeling met fancoils. Aanschaf van een apart airconditioning systeem is hierdoor overbodig. Toe te passen bij nieuwbouw en bestaande bouw Voor de installateur: Verwarmen, koelen en warm tapwater bereiden met één systeem Verwarmingscapaciteiten van 2,0 tot 17,2 kw Koelcapaciteiten van 2,7 tot 16,5 kw Eenvoudige en flexibele montage i.c.m. LTV-systemen zoals vloer verwarming, radiatoren en fancoils Geen aangelegd bronsysteem nodig Efficiënt tot buitentemperaturen van -20 C Bedrijfszeker en geluidsarm Geschikt voor zowel mono-valente als bi-valente systemen Betrouwbare en bewezen technologie Verlaging van de EPC bij nieuwbouwwoningen (gelijkwaardigheidverklaring op te vragen bij Coolmark) Service- en onderhoudsvriendelijk Binnendeel met een volledig RVS buffervat en tapwaterspiraal Uitgebreide ondersteuning, onder andere bij inbedrijfstelling Colofon Coolmark BV Zweth 6, 2991 LH Barendrecht Postbus 393, 2990 AJ Barendrecht info@coolmark.nl www.coolmark.nl Algemeen Tel. 0180-751 300 Fax 0180-751 305 Koudetechniek Tel. 0180-751 340 Fax 0180-751 305 Technische afdeling koudetechniek Tel. 0180-751 350 Fax 0180-751 305 Airconditioning Tel. 0180-751 360 Fax 0180-751 306 Eric Numan 0180-751 367 Watersystemen Tel. 0180-751 370 Fax 0180-751 306 Wij wensen u namens Eindredactie alle medewerkers(sters) Conny van der Klift hele gezellige feestdagen en een succesvol en gezond 2011 toe! Coolmark Info verschijnt tweemaandelijks. De volgende uitgave verschijnt in februari 2011. Officieel importeur