De verzorging van de wonddrain na een borstoperatie De exu-drain
Uw chirurg heeft tijdens de operatie een exu-drain in het oksel- of borstgebied achtergelaten om wondvocht af te voeren. Meestal is de drain nog niet verwijderd als u naar huis gaat. Belangrijk is dat u thuis bijhoudt hoeveel wondvocht er per 24 uur uit de drain komt. Dat betekent dat u als u de balg leegt de hoeveelheid vocht meet en opschrijft op de registratiepagina (zie laatste pagina). Eenmaal per dag op een vast tijdstip begint u weer met een lege balg en telt u de hoeveelheid van de afgelopen 24 uur bij elkaar op. Het is belangrijk dat u deze registratie meeneemt bij uw bezoeken op de polikliniek. In deze folder kunt u nog eens nalezen wat een exu-drain is en hoe u de meting en de verzorging moet doen. Waarom een exu-drain? Als gevolg van het wegnemen van de borst of de lymfklieren ontstaat een wondgebied. Elk wondgebied produceert vocht. Het lymfestelsel voert het overtollige vocht in de weefsels af. Als de vochtafvoer in het lymfestelsel is verstoord, kunnen de vaten het vocht (lymfe) niet (goed) meer afvoeren. Bij u zijn tijdens de ope-ratie lymfeklieren in de oksel verwijderd of door de operatie beschadigd. De afvoer van lymfe is dan (tijdelijk) verstoord. De exu-drain voert het overtollige (wond)vocht af uit het wondgebied. De drain wordt verwijderd als de vochtproductie minder dan 30 ml per dag bedraagt of uiterlijk na 14 dagen. Daarom is ook binnen deze termijn een afspraak op de polikliniek algemene heelkunde gemaakt. Wat is een exu-drain? Een exu-drain is een slang met gaatjes die in het wond/okselgebied achtergelaten wordt. Buiten het lichaam zit het vacuumsysteem, dit zuigt zachtjes het overtollige vocht af. De exu-drain zit met één hechting vast aan de huid. 2
Meten van het wondvocht Plan een vast tijdstip waarop u niet gestoord wordt en zorg voor een rustige omgeving waarbij u aan tafel kunt zitten. Leg alles klaar: - maatbekertje - pleister - registratieformulier en pen. Was uw handen. Controleer de wond op lekkage langs de drain en ontstekingsverschijnselen (rood, drukgevoelig, pijn, meer zwelling). Ledig de balg in het maatbekertje en reactiveer de balg; Bevestig de drain, in een S-bocht, aan uw lichaam vast met pleister. Plaats de balg terug in het heuptasje. 1. Sluit de toevoerklem 2. Open de afvoerklem 3. Druk de balg samen 4. Sluit de afvoerklem 5. Open de toevoerklem Noteer de datum, het tijdstip en de hoeveelheid vocht in de maatbeker op het registratieformulier. Ledig de maatbeker in het toilet en maak de maatbeker huishoudelijk schoon. 3
24 uursregistratie als u de eerste dagen meerdere malen per dag de balg moet ledigen U kiest voor een vast tijdstip bijvoorbeeld s morgens om 9.00 uur bij het douchen. Deze hoeveelheid hoort dan nog bij de afgelopen 24 uur (dag 0). U begint dan om 9.00 uur met een lege balg. Alles wat u daarna meet - omdat de balg vol is - tot de volgende dag 09.00 uur vermeld u bij dag 1. De volgende dag om 9.00 uur leegt u de balg in ieder geval. Deze hoeveelheid hoort nog bij dag 1. Daarna begint u bij dag 2 enz. Complicaties De meest voorkomende complicaties zijn: De drain ligt niet meer goed in de wond, bijvoorbeeld doordat de hechting is los geschoten. Soms is de drain helemaal uit de wond geraakt. Schuif de drain nooit zelf terug in de wond. U merkt dit doordat de wond lekt en/of er geen of veel minder wondvocht uit de balg komt. Als de drain helemaal uit de wond is, doe dan een steriel gaasje op het wondje en bevestig dit met pleister. Als er veel wondvocht lekt, kunt u een absorberend verband toevoegen. Neem contact op met het ziekenhuis. Er treedt een ontsteking op in het wondgebied of van de huid rond de drainuitgang. U merkt dit doordat de wond meer pijn gaat doen en de huid rood, gezwollen en drukgevoelig is. Soms lekt er (ontstekings)vocht langs de drain. U kunt koorts krijgen (38,5 C of hoger). Neem contact op met het ziekenhuis. Wanneer moet u contact opnemen met het ziekenhuis? In de volgende gevallen moet u contact opnemen: Als de drain eruit is gegaan. Als de insteekopening van de drain vurig rood ziet en gevoelig is bij druk. Als u koorts krijgt: hoger dan 38.5 C Als er pus of wondvocht langs de drainuitgang lekt. Als de hoeveelheid vocht uit de drain minder dan 30 cc per 24 uur is. 4
Van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 16.30 uur belt u de mammacareverpleegkundige; telefoonnummer (024) 365 71 12. U doet er verstandig aan zo vroeg mogelijk in de ochtend te bellen. Buiten deze tijden kunt u de afdeling spoedeisende hulp bellen telefoon (024) 365 83 22. Oefeningen voor de schouder Ten gevolge van de operatie kan de beweeglijkheid van de schouder zijn verminderd. Arm-oefeningen kunnen het herstel van die beweeglijkheid bevorderen. Een veel gehoorde vraag is; Mag ik wel oefeningen doen als de drain er nog in zit? Als u de drain op de juiste wijze vastplakt (S-bocht), is er voldoende bewegingsruimte voor de oefeningen. Meer over de oefeningen kunt u lezen in de folder borstkanker van het KWF. Voor het ontslag De verpleegkundige oefent met u het meten en registreren van het wondvocht voordat u naar huis gaat. Als u dat op prijs stelt, kan degene die u de eerste dagen thuis helpt (partner, vriendin) daar bij aanwezig zijn. Zonodig kunt u hierbij hulp krijgen van de verpleegkundige van de thuiszorg. Dit moet tijdig geregeld worden via het Transferpunt Zorg CWZ. Het is dus raadzaam dit tijdig met uw (mammacare)verpleegkundige te bespreken. U krijgt mee: een afsprakenkaartje waarop uw eerstvolgende afspraak op de polikliniek staat. Een brief voor de huisarts. Dit is een voorlopige ontslagbrief, zodat u huisarts geïnformeerd is en weet wat er aan de hand is als u hem of haar nodig heeft. Voor de verzorging van de drain: een heuptasje om de balg in te dragen; een maatbeker om het vocht te meten; een recept voor verbandmateriaal. 5
dag 0 = laatste dag in ziekenhuis Datum Hoeveelheid Bijzonderheden Tot. dag 0 Datum Tijdstip Hoeveelheid Bijzonderheden Tot dag 1 Tot. dag 2 Tot. dag 3 Tot. dag 4 6
Registratieformulier exu-drain Datum Tijdstip Hoeveelheid Bijzonderheden 7
Vragen Heeft u nog vragen, stel deze dan gerust aan uw arts of (mammacareverpleegkundige. Zij zijn graag bereid u alles zo goed mogelijk uit te leggen. Adres en telefoonnummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100 6532 SZ Nijmegen Mammacareverpleegkundige B58 Telefoon (024) 365 71 12 Website: www.chirurgie.cwz.nl 8 G435 / 09-09