sociaal werk masteropleiding 2013 2013 uantwerpen.be
Inhoud Welkom...3 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen?...4 Sociaal Werk binnen de Universiteit Antwerpen...5 Over Sociaal Werk...6 Doelgroep en toelatingsvoorwaarden... 7 Loopbaanperspectieven...9 Studieprogramma... 10 Masterproef... 15 Opleidingsonderdelen... 15 Nuttige info over je studietraject... 19 Studiebegeleiding... 20 Studeren in het buitenland...22 Infomomenten...22 Nuttige websites...23 Meer info?...24 1
2
Welkom Je hebt de weg naar de Universiteit Antwerpen gevonden. Misschien is dit je eerste kennismaking met onze universiteit. Misschien heb je hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent en wil je informatie over onze master opleidingen. Hopelijk helpt dit boekje je een stap vooruit in je keuzeproces. Aan de Universiteit Antwerpen studeren zo n 15 000 studenten in de meest uiteenlopende vakgebieden. In heel Antwerpen zijn er dat nog veel meer. Daarom werken we nauw samen met de Antwerpse hogescholen binnen de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen. Onze universiteit stelt alles in het werk om je studietijd zo aangenaam mogelijk te maken en de kwaliteit van de opleidingen op topniveau te houden. Daarom worden onze opleidingen geregeld bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Als je naar een van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het prettig studeren is aan de Universiteit Antwerpen. We nodigen je alvast uit op onze open campusdagen op zaterdagen 23 maart en 27 april en op de infomarkt op woensdag 4 september. Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen 3
Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? Prof en student staan dicht bij elkaar De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent bijvoorbeeld dat je zo veel mogelijk les volgt in kleine groepen. Dat maakt een vlotte interactie met je proffen mogelijk: je kan rechtstreeks bij hen terecht met vragen en problemen. De communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard. De Universiteit Antwerpen is bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning. Je staat er dus nooit alleen voor. We spelen zo veel mogelijk in op jouw individuele noden. Bovendien nodigen we jou uit om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn onze studenten vertegenwoordigd. Academische opleidingen op topniveau De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen, die oog hebben voor theorie én voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek dat ook internationale faam geniet. De ivoren academische toren werd al lang geleden gesloopt. Academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Tijdens je opleiding aan de Universiteit Antwerpen staat niet het memoriseren van feitenkennis centraal, maar bouw je kennis en vaardigheden op die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De bachelor-masterstructuur schept ruimte voor vernieuwing en verbetering. Daardoor kunnen we voortdurend inspelen op maatschappelijke uitdagingen. Door nieuwe opleidingen in te voeren en door keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen te verruimen. Een moderne leeromgeving We omringen jou met de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computer lokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. Momenteel heeft de universiteit vier campussen. Eentje in hartje Antwerpen, drie in de zuidelijke stadsrand. Met de komst van een aantal nieuwe opleidingen, die vanaf volgend academiejaar integreren in de Universiteit Antwerpen, komen er nog locaties bij. Om het toenemend aantal studenten op te vangen en jou een aangename leeromgeving te bieden, investeren we op grote schaal in nieuwe gebouwen. Enkele staan er al. Voor andere liggen de plannen op tafel. 4
Meer dan een opleiding We willen jou niet alleen een opleiding, maar ook een brede vorming aanbieden: jou helpen opgroeien tot een professional met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit bij personeel en studenten, en in haar studieprogramma s. Antwerpen Studeren is niet alleen met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad die meer is dan de universiteit en de hogescholen: het is een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur,... Kort samengevat: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten zich thuisvoelen. Sociaal Werk binnen de Universiteit Antwerpen De master sociaal werk is een opleiding binnen de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen en omvat een schakel- en een masterprogramma. Bij de inrichting van deze master zijn nog andere partners betrokken. Het gaat om het Departement Bedrijfskunde, Lerarenopleiding en Sociaal Werk van de Artesis Hogeschool en het Departement Sociaal-Agogisch Werk van de Karel de Grote-Hogeschool. Andere masteropleidingen binnen de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen zijn: Communicatiewetenschappen - mediacultuur Communicatiewetenschappen - strategische communicatie Sociologie Sociaal-economische wetenschappen Filmstudies en visuele cultuur Politieke communicatie Vergelijkende en Europese politiek Internationale betrekkingen en diplomatie Milieuwetenschap 5
Over Sociaal Werk Bachelor en master Tijdens de professionele opleiding bachelor sociaal werk wordt aandacht besteed aan praktische vaardigheden en oplossingsgericht functioneren. Deze opleiding heeft in eerste instantie tot doel om de studenten de nodige vaardigheden bij te brengen om probleemoplossend en professioneel de vragen van cliënten te beantwoorden. De masters sociaal werk hebben een andere rol. Zij dienen te beschikken over een breder perspectief en moeten een ruimere waaier aan oplossingen en methodieken kennen en beheersen. Deze vertrekpositie zal hen in staat stellen om binnen een organisatie of dienst beleidsvoorbereidend en -ondersteunend te werken. De eigen kracht en deskundigheid van een master sociaal werk is dat hij een breed theoretisch inzicht in de verhouding individu - samenleving kan koppelen aan de dagelijkse praktijk van hulpverlening en dienstverlening. Masters in sociaal werk verenigen kennis en kunde op het vlak van de begeleiding van sociaal-agogische processen, organisatiekunde, ( strategische) planning, methodiekontwikkeling en -implementatie. Ze hanteren daarvoor wetenschappelijke inzichten en methoden van (toegepast) wetenschappelijk onderzoek. Zij zijn in staat een visie te ontwikkelen, methoden uit te diepen en te verrijken. Daarenboven beheersen zij de taal om dit alles ook door te geven aan de veldwerkers van de organisatie. Algemene doelstellingen van de master sociaal werk Analyse: Om beleidsondersteunende, beleidsvoorbereidende of leidinggevende functies waar te maken is het nodig dat masters sociaal werk inzicht hebben in de verwevenheid van het sociaal werk en de samenleving waarin het opereert. Ze moeten de theorieën en analysekaders kennen die een rol spelen in de verantwoording van het (stedelijk) sociaal beleid. Daarnaast moeten ze deze kaders kunnen confronteren met de praktijk van het sociaal werk. Het zijn deskundigen die in staat zijn op systematische wijze problemen en interventies te analyseren. Methodische diepgang van het professionele handelen: Professionele dienstverlening betekent niet langer enkel dat goed opgeleide sociaal werkers dit uitvoeren, maar ook dat het gepland, gecoördineerd, geëvalueerd en gemeten wordt. Dit maakt het noodzakelijk om met een zekere afstand te reflecteren over de uitgangspunten en methoden van het sociaal werk. De master sociaal werk moet een overzicht hebben van de beschikbare know-how en moet de gepaste middelen kunnen kiezen en aanwenden, die leiden tot een effectief en efficiënt beleid van de organisatie waar hij werkzaam is. 6
Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek: Net als in de gezondheidszorg wordt er in het sociaal werk gestreefd naar het nuttig aanwenden van de resultaten van wetenschappelijk onderzoek in de beleids- en praktijkontwikkeling. De masterstudent leert professioneel om te gaan met onderzoeksresultaten en om zelf praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek op te zetten en uit te voeren. Toch is het profiel van de opleiding niet dat van een wetenschappelijke onderzoeksmaster, maar wel dat van een academisch breed vormende, maatschappelijk geëngageerde opleiding. De afgestudeerden wensen een rol te spelen in de explicitering van het waarom en hoe van het sociaal werk en daardoor bij te dragen tot de verdere professionalisering van het beroep. Aansturen van een (multidisciplinair) team: Het profiel van de opleiding is niet deze van een managementopleiding. Verschillende opleidingsonderdelen reiken kaders aan en leren competenties aan die voorbereiden op het leidinggeven in het middenmanagement. Deze competenties liggen op het vlak van de theoretische kaders van management en niet op het vlak van het concrete inoefenen van managementinstrumenten. Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Deze opleiding richt zich in eerste instantie tot professionele bachelors sociaal werk die een ruimere visie op het terrein van het welzijns-, sociaal-cultureel of personeelswerk wensen te verwerven. Ook professionele bachelors orthopedagogie, toegepaste psychologie, verpleegkunde en gezinswetenschappen kunnen instromen. Hierbij gaat het zowel om personen die net afgestudeerd zijn, als om professionele welzijnswerkers die reeds ervaring hebben op het werkveld. Tot slot is deze master eveneens gericht op academische bachelors Sociologie, masters Sociologie en op academische bachelors en masters in een andere humane wetenschap (criminologische, pedagogische wetenschappen). Toelatingsvoorwaarden Studietraject van een professionele bachelor naar de master Sociaal Werk 7
Studietrajectschema Professionele bachelor sociaal werk Professionele bachelor toegepaste psychologie Professionele bachelor orthopedagogie Academische bachelor humane wetenschappen Schakelprogramma 60 sp Schakelprogramma 63 sp Schakelprogramma 66 sp Schakelprogramma Max. 72 sp Master sociaal werk 60 studiepunten Combinatie werken en studeren Deeltijds studeren Met deze opleiding willen we expliciet ook werkende studenten aantrekken. We willen hen op de beste manier ontvangen. Voor werkende studenten kan voltijds studeren zwaar uitvallen. Daarom voorziet de opleiding ook een deeltijds traject. Men kan het volledige traject dan afleggen in vier jaar. Werkstudentenprogramma In de master Sociaal Werk wordt nog meer moeite gedaan om de combinatie werken en studeren mogelijk te maken. We hebben een werkstudentenprogramma ontwikkeld waarin de lesmomenten, het studiemateriaal en de werkvormen aangepast zijn voor werkende studenten. Je kan de belangrijkste opleidingsonderdelen van het schakelprogramma in dat programma volgen. Concreet worden de contactmomenten verminderd en wordt er meer beroep gedaan op zelfstudie, die begeleid wordt via opdrachten, zelfevaluatie-vragen, extra oefeningen en tussentijdse testen. Sommige hoorcolleges worden opgenomen en kan je via streaming video bekijken wanneer je dat wil. Je verwerkt dezelfde leerstof, maar je kan de beschikbare tijd dus flexibel inzetten. De opleidingsonderdelen van het masterjaar worden op twee namiddagen gebundeld. 8
Centrum WeST Het Centrum voor Werken en Studeren (Centrum WeST) richt zich tot alle werkstudenten van de Universiteit Antwerpen. Het wil de werkstudenten zo correct mogelijk informeren over de combinatie werken en studeren. Naast de informatie over educatief verlof, opleidingscheques, tijdskrediet of deeltijds studeren wordt er ook aan studieondersteuning gedacht. Zo organiseert Centrum WeST aan het begin van het academiejaar verschillende workshops en kan je cursussen ophalen bij het cursusdepot. Bij je inschrijving aan de Universiteit Antwerpen kan je je bij Centrum WeST registreren als werkstudent. Het is ook bij dit centrum dat je je moet aanmelden voor het werkstudentenprogramma. Alle informatie over Centrum WeST is te vinden op www.ua.ac.be/west. Loopbaanperspectieven De master Sociaal Werk leidt op tot breed gevormde, flexibel inzetbare academici. Afgestudeerde masters Sociaal Werk kunnen dan ook aan de slag in tal van functies en beroepenvelden. De wereld van de welzijnsorganisaties is zeer divers. We wensen onze studenten niet specifiek te richten op één of enkele arbeidsmarktsegmenten. Afgestudeerden van deze master zullen terecht kunnen in de sociale sector of bij lokale of regionale besturen. Met hun combinatie van theoretische kennis en praktijkgerichte competenties zullen zij in beleidsvoorbereidende of -ondersteunende staffuncties mee het beleid sturen en toezien op de uitvoering. 9
Studieprogramma Schakelprogramma voor professionele bachelors De doelstelling van het schakelprogramma is iedereen op een gelijk startpunt te brengen voor het masterjaar. Naargelang de vooropleiding zal het schakelprogramma dus variëren. In onderstaand overzicht wordt per vooropleiding aangegeven welke opleidingsonderdelen gevolgd moeten worden. De kolom met de studiepunten (sp.) geeft een idee van de belasting die het opleidingsonderdeel vertegenwoordigt. Eén studiepunt komt overeen met 25 à 30 uren studietijd (colleges inbegrepen). Studenten die een diploma hebben van professionele bachelor sociaal werk, toegepaste psychologie of orthopedagogie kunnen rechtstreeks instromen in het schakeljaar van de master sociaal werk. Voor hen is een modeltraject ontwikkeld. Ook voor de studenten met een professionele bachelor in de verpleegkunde en maatschappelijke veiligheid en een bachelor in de gezinswetenschappen is een modeltraject ontwikkeld dat geraadpleegd kan worden op www.ua.ac.be -> schakelprogramma sociaal werk. Studenten die interesse hebben om de master sociaal werk te volgen maar een andere vooropleiding hebben dan deze van professionele bachelors en studenten met een buitenlands diploma kunnen een aanvraag om te worden toegelaten indienen bij de opleidingscommissie van de master sociaal werk. Voor alle info m.b.t. toelatingsvoorwaarden, model- en geïndividualiseerde trajecten kan je terecht bij de studietraject begeleider van de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen, Ann Aertssen (ann.aertssen@ua.ac.be). 10
Schakelprogramma vanuit bachelor sociaal werk Sem. Sp. Methoden Sociaal-wetenschappelijk denken 1 6 Theorieconstructie 2 6 Inleiding wetenschappelijk werk 1 3 Meten en analyseren 2 6 Statistiek I 1/2 6 Kwalitatieve onderzoeksmethoden 1 6 Richtingspecifieke opleidingsonderdelen (27 studiepunten te kiezen uit onderstaande opleidingsonderdelen) Communicatievaardigheden voor gevorderen (IPSIG2) 1 3 Samenleving, feiten en problemen 2 6 Sociologische auteurs 2 6 Antropologie 2 6 Social Demography 2 6 Sociology of inequalities 1 3 Sociologie van de sociale ruimte 2 3 Gezinssociologie 1 3 Sociologie van zorg en welzijn 2 3 Arbeidssociologie 2 6 Socialezekerheidsrecht 1 6 Totaal aantal studiepunten 60 11
Schakelprogramma vanuit bachelor orthopedagogie Sem. Sp. Methoden Inleiding wetenschappelijk werk 1 3 Sociaal-wetenschappelijk denken 1 6 Kwalitatieve onderzoeksmethoden 1 6 Statistiek I 1/2 6 Meten en analyseren 2 6 Richtingspecifieke opleidingsonderdelen Samenleving, feiten en problemen 2 6 Sociologische auteurs 2 6 Sociology of inequalities 1 3 Keuzevak Sociologie 1/2 6 Opleidingsonderdelen sociaal werk Inleiding tot en theorie van sociaal werk 1 6 Methoden van sociaal werk 2 3 Werkveldspecialisatie 2 3 Sociaal werk als professie 2 6 Totaal aantal studiepunten 66 12
Schakelprogramma vanuit bachelor toegepaste psychologie Sem. Sp. Methoden Kwalitatieve onderzoeksmethoden (deel 2) 1 3 Sociaal-wetenschappelijk denken 1 6 Meten en analyseren 2 6 Richtingspecifieke opleidingsonderdelen Samenleving, feiten en problemen 2 6 Sociologische auteurs 2 6 Sociology of inequalities 1 3 Inleiding tot het recht 1 3 Publiek recht 2 3 Socialezekerheidsrecht (deel 2) 1 3 Keuzevak Sociologie 1/2 6 Opleidingsonderdelen sociaal werk Inleiding tot en theorie van sociaal werk 1 6 Methoden van sociaal werk 2 3 Werkveldspecialisatie 1 3 Sociaal werk als professie 2 6 Totaal aantal studiepunten 63 13
Voorbereidingsprogramma Bachelors en masters sociologie kunnen instromen in de master sociaal werk. Om de specifieke aspecten van het sociaal werk te leren kennen, wordt van hen verwacht dat ze tegelijkertijd met het masterprogramma sociaal werk 12 studiepunten verwerven aan opleidingsonderdelen sociaal werk. Zij stellen dit pakket van 12 studiepunten samen uit volgende aangeboden opleidingsonderdelen: Inleiding tot en theorie van sociaal werk; Methoden van sociaal werk; Werkveldspecialisatie; Sociaal werk als professie Hun aantal studiepunten bedraagt dus 72 studiepunten. Andere academische bachelors en masters kunnen mits een voorbereidingsprogramma van maximaal 72 studiepunten doorstromen naar de Master. Binnen dit voorbereidingsprogramma zijn vrijstellingen mogelijk voor opleidingsonderdelen die zij reeds in hun vorige opleiding verwierven. Programma master sociaal werk Sem. Maatschappij en sociaal werk 1 6 Institutionele context van de sociale zorg 1 6 Beleidsvorming 2 6 Onderzoek in het stedelijk sociaal werk 1 6 Werkcollege ICT en sociaal werk 1 3 Optionele vakken (twee te kiezen): 12 Handelingsmodellen 2 Stedelijke interventiestrategieën 2 HRM en arbeidsrecht 2 Keuzevak 1 6 Masterproef 1+2 15 Totaal aantal studiepunten 60 Sp. 14
Masterproef De masterproef (of de scriptie) is een bijzonder belangrijk opleidingsonderdeel van de master sociaal werk. Het werk wordt begroot op 15 studiepunten. Dit betekent dat een student er gedurende het hele jaar intensief aan werkt. De scriptie begint met een probleem dat vervolgens systematisch wordt onderzocht en ten slotte leidt tot aanbevelingen die worden gestoeld op onderzoeksresultaten. Een geslaagde scriptie toont aan dat de student de verworven inzichten uit de vakliteratuur en de opleidingsonderdelen kan integreren bij de uitwerking van een zelf gekozen problematiek. Uiteraard gaat het hierbij niet uitsluitend over de kennis die werd opgedaan tijdens de masteropleiding, maar ook over de kennis opgedaan tijdens de professionele bacheloropleiding. Een Leidraad bij het schrijven van een scriptie wordt bij het begin van het masterjaar aan de studenten bezorgd. Opleidingsonderdelen Opleidingsprogramma s zijn een dynamisch gegeven omdat de leerinhoud van de opleidingsonderdelen permanent wordt vernieuwd en aangepast aan de recentste ontwikkelingen van de wetenschap. Een brochure als deze kan niet even kort op de bal spelen als de website. Wie de nieuwste versie van de vakbeschrijvingen wilt raadplegen, gaat daarom beter online. Je vertrekt van de algemene homepage van de Universiteit Antwerpen (www.ua.ac.be) en gaat verder naar de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen > Onderwijs > Onderwijsaanbod > master sociaal werk, en tenslotte naar het schakel- of masterprogramma sociaal werk. Op elk vak kan je doorklikken om zo de geüpdate versie van de vakbeschrijving te krijgen. Zo weet je precies waar je aan toe bent. Ook langs www.ua.ac.be/ood geraak je op je bestemming Maatschappij en sociaal werk Een maatschappelijke kijk op welzijn, onwelzijn en de functies van welzijnszorg Geschiedenis en theorieën van sociaal werk Sociologie van de hulpverlening Maatschappelijke tendenzen en hun effecten op sociaal werk Institutionele context van de sociale zorg Na een algemene inleiding en situering van de institutionele context van de sociale zorg, wordt ingegaan op een drietal soorten processen die de institutionele context van de sociale zorg beheersen, met name de macro-, de meso- en de micro-processen. Telkens worden daaruit enkele capita selecta besproken. 15
Tot de macro-processen behoren onderwerpen, die te maken hebben met de relatie tussen de samenleving en de sociale zorg: markt versus overheid; economische ontwikkelingen en concurrentiepositie; internationale ontwikkelingen, onder meer op Europees vlak; politieke en beleidsontwikkelingen; koepelvorming en syndicale werking. De meso-processen hebben te maken met de relatie tussen de overheid en de sociale zorg, zoals: beleid inzake welzijn, vooral op Vlaams en op lokaal vlak; het begrip welzijnsvoorziening (uitklaring); autonomie en grenzen van de autonomie en rechtsvormen van voorzieningen; instrumenten van overheidsbeleid en regulering in het algemeen en in de sociale zorg in het bijzonder; arbeidsbetrekkingen; conflictregeling, onder meer klachtrecht en kwaliteitsbeleid; algemeen kader voor milieuzorg en duurzaamheid; de rol van sociaal-economische grondrechten. In de derde plaats zijn er de micro-processen, die te maken hebben met de relatie tussen de gebruiker/burger en de sociale zorg, waaronder: rechten van de patiënt en gebruiker; individuele en collectieve vormen van participatie en inspraak; institutioneel kader voor interne kwaliteitszorg en controlesystemen; integriteit en professionaliteit van de betrokken beroepsgroepen. Tot slot wordt aandacht besteed aan de kansen en beperkingen van de sociale zorg vanuit de institutionele context. Hier kan ook de link worden gelegd met de organisatie en de fundamentele vraagstellingen van het welzijnswerk in het algemeen. Beleidsvorming De cursus heeft tot doel de studenten de nodige methodologische inzichten en tools aan te reiken die nodig zijn bij het analyseren van overheidsbeleid. In een eerste deel maken de studenten kennis met de belangrijkste hedendaagse theoretische perspectieven op de politieke besluitvorming. In het tweede deel maken de studenten kennis met een eenvoudig analyse-kader dat hen helpt inzicht te verschaffen in de processen van de beleidsvorming. Ze passen dit instrument in deel 3 zelf toe op een beleidsplan van de Vlaamse Overheid. De link met de maatschappelijke realiteit wordt verzorgd door een tweetal gastcolleges door experten uit het veld. Onderzoek in het stedelijk sociaal werk Definities van de stad slingeren heen en weer tussen twee paradigma s: het ene is veeleer optimistisch en het andere veeleer pessimistisch. Laatstgenoemd was dominant in de publieke opinie, het politieke vertoog en onderzoek tijdens de laatste decennia van de 20th eeuw. De stad werd gezien in termen van haar sociale problemen: armoede, achtergestelde buurten, verminderde cohesie, misdaad en geweld, racisme, Recent komt een ander perspectief op de voorgrond; het ziet de stad (terug) als een plek van economische dynamiek, culturele creativiteit en individuele vrijheid. We zullen focussen op de eerste dimensie van het stedelijk leven omdat het sociaal werk daar dit duidelijk zijn raison 16
d être vindt. We hebben nochtans de bedoeling om te besluiten met het optimistischer perspectief, dat focust op de sterktes, de kansen, de empowerment. Welke zijn de belangrijkste sociale problemen van stedelijke gebieden? Welke factoren dragen bij tot deze problemen? Zijn er oplossingen? de context: wat is een sociaal probleem? Wat is de city vandaag? De plaats van het sociaal werk; specifieke problemen en hun verklaringen; sociaal werk, sociaal beleid en urban governance. Werkcollege ICT en sociaal werk Het werkcollege bestaat uit een aantal inleidende hoorcolleges en een individuele taak. Deze opdrachten worden op het einde van de collegereeks gepresenteerd. De inleidende werkcolleges gaan in op de betekenis van digitalisering van de leefwereld en een aantal consequenties die dit heeft voor sociaal werk. Daartoe behoren de thema s digitale kloof, technologie en sociale netwerken, ICT en hulpverlening, computers en eigentijds verantwoorden. Handelingsmodellen Een selectie uit wetenschappelijk gefundeerde handelingsmodellen voor het sociaal werk: signalering, preventie, duurzaam veranderen in organisaties, strategische toekomstplanning; krachtgerichte hulpverlening aan mensen in armoede, professionalisering in het jeugdwerk, omgaan met diversiteit; vraaggericht werken of outreachend werken, empowerment, de presentiebenadering, trajectbegeleiding in het justitieel welzijnswerk. Stedelijke interventiestrategieën Deze cursus gaat in op het belang van de stedelijke context, de beschrijving en analyse van de stedelijke problematiek en sociale interventiestrategieën. Vertrekpunten daarbij zijn: de stad als verzamelplaats van problemen en als reservoir van opportuniteiten; het geloof in de maakbaarheid van de samenleving. Stedelijke interventiestrategieën worden binnen een historische en maatschappelijke context geplaatst. Soorten interventies worden verkend, beschreven en geanalyseerd (incl. plaatsbezoeken en debat). Verder komen verschillende benaderingen van monitoring en de evaluatie van strategieën aan bod. Tot besluit wordt aandacht besteed aan de formele inbedding van interventiestrategieën (regulerend kader) en worden actuele uitdagingen geformuleerd. 17
HRM en arbeidsrecht Het centrale vraagstuk van dit opleidingsonderdeel is: hoe kan arbeidsgedrag (competenties, motivatie, werkomgeving) een (meetbare) sleutelbijdrage leveren aan een duurzaam competitief voordeel voor organisaties (profit, social profit en publieke sector) in een voortdurende veranderende (globaliserende) omgeving? Wat typeert de highperformance organisations of de high involvement work systems in termen van inzet van medewerkers? Hoe met mensen het verschil maken? HRM wordt tot vandaag gedefinieerd als the planned pattern of human resource (i.e. workforce) and human resource management (i.e. functional) deployments and activities intended to enable the organization to meet organizational goals and objectives (McMahan, Virick & Wright, 1999: 99-122). De centrale lijn van de leerinhoud - ondersteund door de meest recente bevindingen van het personeelswetenschappelijk onderzoek in de internationale tijdschriften - is: welke zijn de mogelijke conceptuele, theoretische en praktijkmogelijkheden om mensen (arbeid) in te zetten in competitieve organisaties? Het competentiemanagement is de rode draad doorheen de diverse HRM-praktijken. In dit opleidingsonderdeel wordt vanuit een geïntegreerd perspectief ook de nodige aandacht besteed aan het arbeidsrechtelijke kader. Hierbij willen wij de dynamiek en de eigenheid van het arbeidsrecht, zowel het individuele als het collectieve, in het raam van een aantal specifieke HRM-toepassingen duiden: juridische contouren bij het aanwerven en het tewerkstellen van personeel, de onderscheiden types arbeidsovereenkomsten, de mogelijkheden en beperkingen van flexibiliteit, het ontslag, de rol van de sociale partners, het collectief overleg tot en met collectieve actie. De theoretische invulling van de verschillende thema s wordt regelmatig geïllustreerd aan de hand van gegevens uit recent wetenschappelijk onderzoek, concrete illustraties (audiovisueel) en self assessment -oefeningen. State of the Art vak, behorend tot één van de clusters uit het masterprogramma Sociologie, namelijk: arbeid; bevolking, gezin en levensloop; cultuursociologie capita selecta; ruimte en milieu, stad en wonen; uitsluiting en ongelijkheid; zorg en welzijn. 18
Nuttige info over je studietraject Masteropleidingen binnen de bachelor-masterstructuur Om te kunnen inschrijven voor een masteropleiding, moet je in het bezit zijn van een professioneel of een academisch bachelordiploma. Afhankelijk van het diploma dat je reeds op zak hebt, kan je: rechtstreeks instromen in een masteropleiding eerst een schakelprogramma volgen (na een professionele bacheloropleiding) eerst een voorbereidingsprogramma volgen (na een academische bacheloropleiding) academische bachelor à rechtstreekse instroom à à voorbereidingsprogramma à academische master professionele bachelor à schakelprogramma à Dankzij de bachelor-masterstructuur heb je als student vaak keuzemogelijkheden bij het invullen van je studieprogramma. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders je over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Leerkrediet Het is belangrijk dat je voldoende studievoortgang boekt in je studietraject: als je studiepunten opneemt is het de bedoeling dat je ze opnieuw verwerft door te slagen voor je examens. Om je studievoortgang te bewaken, is het leerkrediet in het leven geroepen. Alle info over het leerkrediet vind je op www.ua.ac.be/studiepunten. Als je geen studievoortgang boekt en op een negatief leerkrediet strandt, is het te laat. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangsbewaking en -begeleiding opgezet: de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van je studieprogramma hebt behaald. 19
Studiebegeleiding Studieadvies en studentenbegeleiding De Dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding is er om je te helpen vanaf het moment dat je je voor het eerst inschrijft tot aan het moment waarop je je diploma in handen krijgt. Informatie en advies over studeren in het hoger onderwijs Stel ons al je vragen over opleidingen binnen en buiten de Universiteit Antwerpen, het onderwijs- en examenreglement, het leerkrediet Begeleiding bij het maken van je studiekeuze en bij twijfel over je studierichting Weten wat je wilt, is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Samen met een studentenbegeleider kan je aan de hand van gesprekken meer zicht krijgen op je persoonlijkheid, capaciteiten, interesses en de opleidingen die daarbij passen, al dan niet in het kader van heroriëntering. Oefeningen uit het werkboek Kijk op kiezen: stappenplan voor studie- en beroepskeuze kunnen jou hierbij helpen. Erkenning van eerder verworven competenties (EVC) Contacteer de EVC-coördinator voor informatie, een adviesgesprek en het opstarten van de procedure. Meer info vind je op www.ua.ac.be/evc. Begeleiding omtrent studievaardigheden, studieplanning en uitstelgedrag Een studentenbegeleider kan je begeleiden in het aanscherpen van je studievaardigheden. Hoe verwerk je grote hoeveelheden leerstof? Hoe maak je een schema? Hoe maak je goede nota s? We helpen je ook realistische planningen te maken en doen oefeningen om uitstelgedrag tegen te gaan. Psychologische begeleiding en psychotherapie Ook wanneer je kampt met persoonlijke problemen die je studies belemmeren (faalangst, rouwverwerking, relatieproblemen, ) kan je terecht bij een studentenbegeleider die samen met jou nagaat welke hulp je het best kan gebruiken. Begeleiding van studenten met een functiebeperking Heb je een functiebeperking zoals een fysieke handicap, chronische ziekte, leerprobleem, concentratieprobleem, stoornis binnen het autismespectrum of psychisch probleem? Ook dan kan je bij ons terecht voor begeleiding. Als je beschikt over een geldig attest kan je ook bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. Dien je aanvraag tijdig in via www.ua.ac.be/functiebeperking. 20
Begeleiding van studenten met een topsport- of kunstbeoefening Beoefen je sport of kunst op een hoog niveau, dan kan je eveneens bijzondere faciliteiten aanvragen voor onderwijs en/of examens. De Sportcommissie beoordeelt aanvragen van topsporters, de Commissie Cultuur die van kunstbeoefenaars. Meer info vind je op www.ua.ac.be/sportenkunst. Afstudeerbegeleiding Tot slot kan je bij ons terecht voor hulp in je zoektocht naar jobs die passen bij je persoonlijkheid, capaciteiten en interesses en voor informatie over verdere studies. Informatie en afspraken verlopen verder steeds via het Studenteninformatiepunt (STIP): info: T +32 3 265 48 72 of stip.ua.ac.be afspraken: enkel telefonisch: T +32 3 265 48 72 Neem ook een kijkje op www.ua.ac.be/studentenbegeleiding. Studietrajectbegeleiding Voor specifieke vragen over je individuele studieprogramma en vrijstellingen kan je terecht bij de studietrajectbegeleider van je faculteit. Contactgegevens vind je op www.ua.ac.be/contactpersonenslb. Taalbegeleiding: academisch Nederlands Bij het Monitoraat op maat kan je terecht voor gratis taalondersteuning academisch Nederlands. Tijdens individuele sessies helpen taaldocenten je met je taalvragen. Voor ondersteuning bij o.a. het schrijven van een academische paper of het lezen van wetenschappelijke teksten, organiseren ze contactmomenten in kleine groep. De ondersteuning sluit aan bij je eigen werkstukken en studiemateriaal. Meer informatie vind je op www.ua.ac.be/monitoraatopmaat. 21
Studeren in het buitenland De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan Europese uitwisselingsprogramma s zoals Erasmus. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het Erasmusprogramma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal-Europa. Maar we kijken verder dan Europa: op bilaterale basis (buiten het kader van Erasmus) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma s uitgewerkt. In het kader van internationale ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. Heb je interesse in een buitenlandse studie-ervaring? Meer info vind je op de website van de Dienst Internationale Samenwerking: www.ua.ac.be/dis. Infomomenten Nog vragen? Kom ze ons persoonlijk stellen. Een overzicht van alle infodagen en masterbeurzen in 2013 vind je op www.ua.ac.be/infomomenten. Open campusdagen Op 23 maart en 27 april ben je welkom op onze open campusdagen. Dé gelegenheid om alle informatie uit de eerste hand te krijgen. Babbel met proffen, studenten en studentenbegeleiders. Bezoek bib, aula en labo. Kortom: snuif de sfeer aan de Universiteit Antwerpen op. www.ua.ac.be/opencampusdagen Infomarkt Twijfel je in september nog over je studiekeuze? Of wil je graag bevestiging van je keuze? Kom dan naar de infomarkt op 4 september: alle infostanden van alle opleidingen op één plaats. Laatste kans om vragen te stellen, cursussen te doorbladeren en brochures mee naar huis te nemen. www.ua.ac.be/infomarkt 22
Nuttige websites Opleidingsaanbod Op www.ua.ac.be/studiekiezer vind je uitgebreide informatie over alle opleidingen die de Universiteit Antwerpen aanbiedt. Inschrijven Een (master)opleiding gekozen? Alle praktische informatie over inschrijven vind je op www.ua.ac.be/inschrijven. Blackboard Na je inschrijving krijg je toegang tot de digitale leeromgeving Blackboard. Je vindt er niet alleen aanvullingen op je cursussen, maar ook je webmail, de academische kalender, informatie over financiering van je studies, huisvesting, studentenjobs... Inloggen kan via https://blackboard.ua.ac.be. Campussen Op www.ua.ac.be/route vind je campusplannetjes en de wegbeschrijvingen naar onze campussen. 23
Meer info? Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen - master Sociaal Werk Leen Sebrechts, onderwijsassistent Faculteit PSW De Meerminne Sint-Jacobstraat 2 2000 Antwerpen T +32 3 265 53 82 leen.sebrechts@ua.ac.be www.ua.ac.be/psw Indien je meer informatie wenst, contacteer dan de Onderwijsadministratie PSW via de online helpdesk, http://pswhelp.be Studenteninformatiepunt (STIP) Stadscampus - Gebouw E (Agora), 1ste verdieping Grote Kauwenberg 2 2000 Antwerpen T +32 3 265 48 72 stip@ua.ac.be 24