PESTPROTOCOL OBS DE DUIZENDPOOT Vooraf In dit pestprotocol staat welke maatregelen de school neemt om pesten te voorkomen (preventie) en pesten aan te pakken. Het geeft aan dat OBS De Duizendpoot het bestrijden van pesten belangrijk vindt en geeft betrokkenen houvast hoe te handelen bij pestproblematiek. Het protocol staat op de website van de school zodat ouders hiervan kennis kunnen nemen. Preventie Op OBS De Duizendpoot benadrukken we het belang van preventie van pestgedrag. In een goede sfeer krijgt pestgedrag minder kans om te gedijen. Aan die sfeer moet dagelijks worden gewerkt. Leerkrachten werken samen met de kinderen aan een veilig en positief pedagogisch groepsklimaat waar het kind zichzelf mag en kan zijn (wordt geaccepteerd in de groep). De Kids Skills werkwijze van Ben Furman staat hierbij centraal. Deze manier van werken past bij onze pedagogische identiteit die in de schoolgids wordt beschreven in onze vijftien standaarden. Kids Skills betekent: uitgaan van een positieve grondhouding (uitgaan van wat wel werkt en niet blijven hangen in wat niet lukt), inzetten van positief taalgebruik en het benoemen en belonen van positief (wenselijk) gedrag. Bij aanvang van elk schooljaar worden in elke groep positief geformuleerde gedragsregels gemaakt, samen met de kinderen. Deze gedragsregels zijn duidelijk zichtbaar in de klas. De leerkracht ziet toe op naleving daarvan. Vaardigheden worden klassikaal of d.m.v. een individueel plan aangeleerd door middel van een oplossingsgerichte manier van werken (Kids Skills aanpak): 1.Een goede start: wat gaat (al) goed. 2.Wat wil je/willen jullie nog leren? 3.Wat zijn daarvan de voordelen? 4.Het uitspreken van vertrouwen (dat gaat lukken!) 5.Het maken van een plan: wie en wat heb je daarbij nodig? Bij het maken van een plan wordt een bepaalde periode vastgelegd. Er wordt regelmatig geëvalueerd en eventueel bijgesteld. Als de vaardigheid onder de knie is, wordt dat beloond. De kinderen vieren als het ware dat ze iets geleerd hebben. De leerkracht verwijst regelmatig naar wat ze hebben laten zien ( dat kan jij/kunnen jullie ). Wekelijks staat het onderdeel sociale vaardigheden op het rooster. Voor deze lessen gebruiken we de materialen uit onze orthotheek.
Pestgedrag Definitie Pesten is een stelselmatige vorm van agressie waarbij één of meer personen proberen een andere persoon fysiek, verbaal of psychologisch schade toe te brengen. Bij pesten is de macht ongelijk verdeeld. Relatief nieuwe manieren van pesten zijn het digitaal en mobiel pesten. Kinderen of jongeren gebruiken dan het internet (bijvoorbeeld pesten via Facebook) of pesten elkaar door vervelende berichten via de mobiele telefoon te sturen. (bron: Nederlands Jeugdinstituut) Signalering Kinderen of ouders die geconfronteerd worden met pestgedrag worden geacht dit te melden bij de desbetreffende leerkracht. Aan kinderen wordt duidelijk gemaakt dat dit niet hetzelfde is als klikken, maar onderdeel uitmaakt van een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De leerkracht heeft een belangrijke rol in het signaleren en aanpakken van pestgedrag. Het is zijn/haar taak om pesten tegen te gaan en hier duidelijk stelling tegen te nemen. Pestgedrag tast het klimaat van de hele groep aan. In een klas waar gepest wordt kunnen alle kinderen slachtoffer worden. Leerkrachten signaleren door oprecht te luisteren naar kinderen en door kinderen goed te observeren. Pesten is meestal een groepsproces met verschillende rollen: de dader, de meeloper, degene die aanmoedigt, de buitenstaander, de verdediger en het slachtoffer. Van een leerkracht wordt verwacht dat hij/zij die verschillende rollen bespreekbaar maakt. Op de Duizendpoot proberen we dit door middel van een positieve insteek vorm te geven ( bijvoorbeeld met een supportgroep). Leerlingen moeten weten dat ze bij de leerkracht terecht kunnen en hulp kunnen krijgen. Op onze school kunnen de leerlingen ook terecht bij twee (interne) vertrouwenspersonen. Deze maken bij aanvang van elk nieuw schooljaar een kennismakingsrondje. KIJK en SAQI Naast de dagelijkse observatie van de leerkracht wordt er op onze school jaarlijks gesignaleerd via het Leerlingvolgsysteem voor Sociaal Emotionele Ontwikkeling. Op deze wijze worden eventuele problemen nauwkeurig in beeld gebracht. Op de Duizendpoot werken we met Kijk en SAQI. Kijk is een observatie-en registratiesysteem voor de onderbouw. Voor de bovenbouw gebruiken we de School Attitude Questionnaire Internet (SAQI): een vragenlijst die informatie geeft over hoe een leerling de school ervaart. De SAQI meet de motivatie voor schoolvakken, de tevredenheid met school en het zelfvertrouwen.
Kijk en SAQI kunnenzekerheid verschaffen in situaties waarin vermoedens bestaan dat een leerling pest of gepest wordt. Als uit de analyse van het Leerlingvolgsysteem blijkt dat er sprake is van pestgedrag past de leerkracht de nodige interventies toe. Dit gebeurt in samenspraak met de Intern Begeleider (IB er), de ouders en de directeur. Begeleiding bij pestgedrag Gepest kind Kinderen die gepest worden kunnen met hun verhaal terecht bij de eigen leerkracht. Ook kunnen zij terecht bij de interne vertrouwenspersonen. Er wordt gewerkt volgens onderstaand stappenplan. Pestende kinderen Kinderen die ervan worden beschuldigd andere kinderen te pesten, moeten ook terecht kunnen bij de eigen leerkracht of bij de interne vertrouwenspersonen. Er wordt altijd naar beide kanten geluisterd. Ouders Ouders van gepeste kinderen én ouders van pestende kinderen kunnen zich eveneens melden bij de leerkracht, de interne vertrouwenspersoon of bij de directie en/of IB er. De directie of IB er zal in eerste instantie terug verwijzen naar de klassenleraar en het hieronder vermelde stappenplan. Leerkrachten/vertrouwenspersonen/Intern Begeleider Leerkrachten en interne vertrouwenspersonen kunnen begeleid worden door de Interne Begeleider ( IB er) van school. De IB er geeft handvatten aan de leerkracht. Bij aanhoudende problematiek kan de IB er, met toestemming van de directie, de casus voorleggen aan het zorgteam of aan externen. De Interne Begeleider beschikt verder over een overzicht van hulpverleners, waar leerlingen of ouders een beroep op kunnen doen buiten school. De directie De directie wordt bij de overgang van stap 2 naar stap 3 altijd op de hoogte gebracht van interventies naar aanleiding van een signalering en controleert of alle stappen zorgvuldig worden genomen.
Het stappenplan Stap 1 Incidenteel pestgedrag De leerkracht (of vertrouwenspersoon) gaat in gesprek met dader en slachtoffer. De leerlingen proberen samen een oplossing te bedenken voor de toekomst. De leerkracht/vertrouwenspersoon heeft hierbij een coachende en sturende rol. Er wordt naar beide rollen gekeken: is er bijvoorbeeld sprake van verminderde weerbaarheid waaraan gewerkt kan worden, is er sprake van gebrek aan inlevingsvermogen waaraan gewerkt moet worden of allebei? De leerkracht maakt van het incident een aantekening in blad per kind (in de leerlingenadministratie) indien nodig. Belangrijk is dat de leerkracht er op terug komt: is het gedrag daadwerkelijk ten goede gekeerd?. De leerkracht blijft alert tijdens observaties. Stap 2 Voortdurend pestgedrag Bij herhaaldelijk voortdurend (en geregistreerd) pestgedrag stuurt de leerkracht, in overleg met de Intern Begeleider, nog meer aan op het leerproces van de leerlingen. De ouders van de pester(s) én van het gepest kind worden uitgenodigd voor een gesprek. Er wordt een plan met afspraken opgesteld in samenspraak met de ouders. De klas wordt erbij betrokken middels een groepsplan. Ieders rol (zwijger, meeloper, verdediger, aanmoediger) wordt hierbij bespreekbaar gemaakt. Getracht wordt om pestgedrag om te zetten in samenwerking. Kids Skills kan weer worden ingezet t.b.v. een groepsvaardigheid. Het plan wordt door de leerkracht uitgewerkt op papier en de (betreffende) leerlingen en hun ouders worden hierover geïnformeerd. Er wordt een datum gesteld voor evaluatie. Alles wordt vastgelegd in de leerlingadministratie (oudergespreksformulier of groepsplan). Stap 3 Onophoudelijk pestgedrag Bij onophoudelijke voortduring van het pestgedrag bespreekt de leerkracht de casus met de Intern begeleider en de directie. De IB er kan, in overleg met de directie, het zorgteam inschakelen of betrekt er een externe instantie bij (bijvoorbeeld GGZ of SMW). Zowel het gepeste kind als het pestende kind kunnen onderwerp van aandacht zijn. De leerlingen en hun ouders worden op de hoogte gebracht van de adviezen van het zorgteam (of het schoolmaatschappelijk werk). Afspraken worden vastgelegd door de leerkracht. Het zorgteam geeft verdere adviezen voor vervolgstappen. Rapportage wordt door de leerkracht opgenomen in het leerlingdossier en eventueel in het groepsplan. Er wordt gezamenlijk geëvalueerd. Eventuele vervolgstappen worden genoteerd.
Stap 4 Procedure Schorsing en Verwijdering Als een situatie in de klas onhoudbaar is, het pedagogisch klimaat in een klas zodanig is aangetast dat de dagelijkse gang van zaken er onder lijdt en/of een leerling in de klassikale setting niet te corrigeren of te verbeteren valt, verwijzen we naar de procedure Schorsing en Verwijdering. De directie kan in bepaalde gevallen overgaan tot schorsing van de leerling voor maximaal één week. Ook kan de directie na overleg met het Samenwerkingsverband overgaan tot verplaatsing van een leerling naar een andere school. Deze procedure staat beschreven in onze schoolgids. Tot slot Op www.pestweb.nl staan veel tips en ook een telefonische hulplijn voor leerlingen.