Sociaal-Agogisch Werk ACADEMIEJAAR 2018-2019 BACHELOR in de Gezinswetenschappen Traject voor volwassenen www.odisee.be
Een verhaal dat jij schrijft Waar ben jij goed in? Kom het ontdekken bij Odisee. Bij ons staat jouw talent centraal. We helpen je je sterktes te ontdekken en brengen ze helemaal tot ontwikkeling, samen met jou. Dat doen we niet op een klassieke manier. Wij zijn geen instelling die je vertelt wat je moet worden, en die je kneedt en vormt. Wij willen een talenthogeschool zijn die gelooft in jouw kracht en focust op jouw talenten. We vertrekken van wat je al kent en kunt, en helpen je om dat verder te ontwikkelen, op alle vlakken. Zo heb je aan het einde van je studietraject bij Odisee een beter inzicht in je sterktes, en weet je precies waarvoor je ze wilt gebruiken. Not a classic story Een Odisee-opleiding is dus geen voorbereiding op het leven, maar het leven zelf. Méér nog dan je diploma vormen je ontwikkeling en je ervaringen de beloning van je reis bij Odisee. Je opleiding bij Odisee wordt op die manier een verhaal dat jij schrijft. Beter nog: het wordt één van de vele verhalen die op jou wachten. Een klassieke tocht wordt het niet: bij Odisee ontwikkel je je talenten in een leerproces dat je zélf vormgeeft, met je docenten als coaches en met als je dat wilt een sterke begeleiding. Wedden dat het een héél boeiende reis wordt? Wij hebben er alleszins alle vertrouwen in: #trustyourskills. Joris Rossie Algemeen directeur Odisee
INHOUD Studeren aan Odisee Kansen voor gezinnen, kansen voor volwassenen 5 Werken met mensen kun je leren 6 Omdat relaties belangrijk zijn 7 Gezinswetenschappen Hoe ziet je opleiding eruit? 10 Studieprogramma 11 Praktijkverdieping nodig? 12 Traject op maat van volwassenen 13 Je job als gezinswetenschapper 14 Heel wat jobmogelijkheden 15 Sterke begeleiding Studiebegeleiding op maat van volwassenen 17 Studeren, leven en werken combineren 18 Verder gaan na je diploma? 19 Kenniscentrum Kenniscentrum over en voor gezinnen 21 Bezoek ons Kom jezelf overtuigen 23 INFODAGEN CAMPUS HIG ZATERDAG 17 MAART 2018 van 9u30 tot 13u ZATERDAG 21 APRIL 2018 van 9u30 tot 13u VRIJDAG 15 JUNI 2018 van 13u tot 18u ZATERDAG 8 SEPTEMBER 2018 van 9u30 tot 13u LEVENS- OF WERKERVARING Deze brochure richt zich tot wie al enige levens- of werkervaring heeft en deze opleiding wil combineren met werk of gezin. Ben je nog niet zo lang afgestudeerd in het secundair onderwijs? Dan krijg je dezelfde inhoud, maar volg je een ander traject. Meer info daarover staat in de brochure voor Sociaal-Agogisch Werk, die je kunt aanvragen via www.odisee.be. De informatie in deze brochure is slechts voorlopig. Ze kan dan ook Odisee niet juridisch binden.
STUDEREN AAN ODISEE
Kansen voor gezinnen, kansen voor volwassenen Ben je geboeid door relaties tussen ouders en kinderen, tussen partners? Wil je gezinsrelaties beter begrijpen en ze leren ondersteunen? Wil je je inzicht over opvoeding vergroten, zelf leren hoe het beter kan? Dan is Gezinswetenschappen iets voor jou. Unieke opleiding Deze opleiding is uniek. Als enige in Vlaanderen en Brussel brengt ze op een toegankelijke manier samen wat er in verschillende wetenschappen bestaat aan kennis en vaardigheden over mens, gezin en samenleving. Met één lesdag per week is het studietraject afgestemd op de wensen en noden van volwassenen die studeren combineren met werken, en vaak ook met de zorg voor hun eigen gezin. De vinger aan de pols Gezinnen, in al hun diversiteit, krijgen vandaag te maken met veel nieuwe uitdagingen. Dagelijks worden we geconfronteerd met nieuwe ideeën voor de ondersteuning van kinderen, ouders en gezinnen. Het is belangrijk dat we kritisch blijven nadenken over al deze ontwikkelingen. Gezinswetenschappen stimuleert je om je denken over gezinnen te verdiepen. Gezinnen empoweren Gezinswetenschappen gaat uit van de kracht van gezinnen, ook als ze het moeilijk hebben. In je job zal zowel je opleiding als je eigen ervaring je helpen om de kracht van gezinnen te versterken. Sterker in je schoenen Uniek zijn ook de studenten: volwassenen die elk met hun verhaal en hun ervaring beginnen aan de opleiding. Gedurende drie jaar komen ze één dag per week naar de campus om hun droom waar te maken: met mensen werken en daarvoor het gepaste diploma verwerven. Elk jaar worden ze sterker. Want bijleren over gezin en relaties, doe je niet vrijblijvend. Je leert ook veel over jezelf. En je gaat sterker in je schoenen staan. Dat wensen we ook jou van harte toe. Een tweede kans Karima El Kharoiti deed het heel goed op school, maar kreeg als meisje van een groot gezin toch niet de kans om verder te studeren. Als volwassene probeerde ze via allerlei opleidingen dat gemis in te vullen, maar de echte klik kwam er pas met Gezinswetenschappen. De docenten helpen en steunen me waar ze kunnen en ook de klasgroep is stimulerend. Er zijn heel wat studenten met een andere etnisch-culturele achtergrond, maar onlangs ontmoette ik een medestudente met Vlaamse roots, die net als ik altijd voor haar jongere broers en zussen had moeten zorgen. Met Gezinswetenschappen krijgen we allemaal een tweede kans. 5
STUDEREN AAN ODISEE Werken met mensen kun je leren Gezinswetenschappen leert je gezinnen begeleiden op een wetenschappelijk onderbouwde manier, met veel empathie en respect voor de eigenheid van elk gezin. Het doel is om gezinnen te ondersteunen in hun streven naar duurzame, kwaliteitsvolle relaties. Gezinswetenschappen is, net als Sociaal werk en Orthopedagogie, een opleiding in sociaal-agogisch werk. Werken met mensen staat altijd voorop, maar elke opleiding legt eigen accenten. Bachelor in het Sociaal werk Als sociaal werker voel je je betrokken bij de levens- en werkomstandigheden van individuen en groepen. Je zet je in voor meer sociale rechtvaardigheid. Dat doe je niet over de hoofden van mensen heen, maar samen met hen. Je wil mensen mogelijkheden aanreiken om sterker in hun schoenen te staan, zodat ze ook zélf verandering kunnen brengen in hun leven, op de werkplaats, in het gezin of in de buurt waar ze wonen. Bachelor in de Orthopedagogie Als opvoeder-begeleider ga je samen met je cliënt en zijn omgeving op zoek naar manieren om actief mee te draaien in de maatschappij. De bedoeling is de kwaliteit van het leven van alledag te verbeteren. Zowel je cliënt als de samenleving spelen daarbij een belangrijke rol. Als opvoederbegeleider zet je in op beide. Je einddoel is sociale inclusie: een plek in de samenleving en niet aan de rand daarvan. Ondersteunen, versterken en verbinden zijn sleutelbegrippen. Bachelor in de Gezinswetenschappen Gezinswetenschappers ondersteunen gezinnen in de relaties tussen ouders en kinderen, tussen partners of in de verhouding met de vorige generatie(s). Je informeert gezinnen en je zoekt de gepaste hulp waar nodig. Je treedt op als tussenpersoon voor het gezin met andere hulpverleners en diensten. Je benadert mensen uitdrukkelijk in hun gezinscontext, zonder de belangen van het individu of de invloed van de maatschappelijke omgeving uit het oog te verliezen. De focus ligt op het ondersteunen en versterken van gezinnen. 6
Omdat relaties belangrijk zijn Gezinswetenschappen steunt op de visie dat duurzame, diepgaande relaties belangrijk zijn. Daarin kunnen mensen zich goed voelen en zich ontplooien als persoon en als sociaal wezen. Een sociaal rechtvaardig maatschappelijk kader maakt deze relaties mee mogelijk. Duurzame relaties Duurzame relaties floreren bij uitstek in gezin en familie, maar zijn enkel bereikbaar als die relaties gebaseerd zijn op eerlijkheid, rechtvaardigheid, verantwoordelijkheid, zorg voor elkaar en respect voor de persoonlijke integriteit; als mannen en vrouwen in het gezin en in de samenleving een gelijkwaardige positie genieten; als beide ouders de zorg voor de kinderen als essentiële en te delen verantwoordelijkheid opnemen; als het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind richtinggevend is in de relatie met de kinderen en voor hun positie in de samenleving. Sterke roots De opleiding Gezinswetenschappen ging in 1960 van start op initiatief van de toenmalige Bond van Grote en van Jonge Gezinnen, nu de Gezinsbond. Het cvo Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen liet de opleiding evolueren tot een volwaardige hogeronderwijsopleiding. Vandaag is Gezinswetenschappen een Odisee-opleiding, op haar eigen campus in Schaarbeek, waar volwassen studenten gepaste begeleiding krijgen. Het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen werkt op dezelfde campus onder dezelfde naam verder als kenniscentrum. I have a dream... An Algoed schreef haar bachelorproef met als titel Ik heb een droom een nieuwe school. En die kwam er ook, in september 2017: de secundaire freinetschool t Vier in Kortrijk! An ging er aan de slag als trajectbegeleider. Deze school heeft als basispijlers enkele principes waarover ik tijdens mijn opleiding Gezinswetenschappen leerde. Empathisch luisteren, dialoog stimuleren, een positieve mensvisie ontwikkelen, motivatie vanuit jezelf zoeken... Allemaal zaken die zeker niet louter theorie blijven, maar die je ook in je werk en je dagelijks leven kunt toepassen! 7
Eén dag les Als student met levens- en werkervaring kom je één dag per week les volgen. Daarnaast maak je voldoende tijd vrij voor zelfstudie, op momenten die jou passen. Zo is de opleiding goed te combineren met werk en gezin. 8
BACHELOR IN DE Gezinswetenschappen Vrouwen en mannen uit heel Vlaanderen en Brussel en met heel diverse achtergronden vinden de weg naar Gezinswetenschappen. Wat ze gemeen hebben: een sterke motivatie om te leren en een warme belangstelling voor mensen. De mogelijkheden en interesses van de volwassen student staan centraal in de onderwijsaanpak. Herken je jezelf? Relaties tussen mensen begrijpen, inzien waarom het soms fout gaat, maar ook de kracht van gezinsrelaties vatten dat is echt je ding. Je wilde altijd al een sociaal beroep, maar je mist het juiste diploma. Als jongere had je de kans niet om te studeren, of het liep mis. Opnieuw gaan studeren, en nu in een richting die je echt boeit, is jouw droom. Je wilt een diploma van een stevig niveau, waar je veel kanten mee uit kan. Studeren? Ja, graag, maar de combinatie met je werk en je gezin moet wel haalbaar blijven. Je werkt al met mensen, maar je wilt je kennis verdiepen, een stevig kader geven. Of je wilt hogerop. Je wilt meer inzicht in de dynamiek van je eigen gezinsrelaties. Je voelt je thuis tussen leergierige dertigers en veertigers, en ook enkele twintigers en vijftigers, die allemaal hun verhaal meebrengen. Honger naar meer Elfi Vandevoorde werkt al vijftien jaar als opvoedster en is mama van twee kleuters. Ze is net gestart met haar opleiding Gezinswetenschappen. Ik heb honger naar meer verdieping en verruiming. Ik weet dat het zwaar zal worden, maar ik zie het helemaal zitten. Het interesseert me gewoon zo hard, dat het wel moét lukken. Ik zie me ook groeien in het leren combineren en plannen. Breng je levenservaring mee Je levenservaring is een plus. Je komt niet naar de schoolbanken als een onbeschreven blad, en daar houden we terdege rekening mee. Veel opleidingsonderdelen sluiten direct aan bij de inzichten en vaardigheden die je als volwassene hebt opgebouwd in je eigen leven, je gezin en familie. Je leert over jezelf. In Gezinswetenschappen verwerf je kennis die niet alleen inzetbaar is in een job, maar ook in je eigen gezin. Voor velen betekent drie jaar Gezinswetenschappen studeren ook een sterke persoonlijke groei. 9
SOCIAAL-AGOGISCH WERK HOE ZIET JE OPLEIDING ERUIT? In het studieprogramma van Gezinswetenschappen staan gezinnen, relaties en opvoeding centraal. Het standaardtraject loopt over drie jaar en omvat 180 studiepunten. Studenten met levens- en werkervaring volgen één dag les per week. Opbouw In het eerste jaar ligt de nadruk op menswetenschappen die gezinnen bestuderen vanuit verschillende invalshoeken: sociologie, filosofie, psychologie, pedagogie, economie. In het tweede jaar komt het gezin zelf meer op de voorgrond. Je bestudeert de relatie tussen partners. Ook de ouder-kindrelaties en opvoeding komen aan bod. In het derde jaar verdiep je je inzicht in het functioneren van gezinnen. Je krijgt professionele methodes aangereikt om gezinnen, partners en kinderen te begeleiden. Indien nodig doe je (extra) praktijkervaring op in het werkveld. Onmisbare kabouters Gezinswetenschappers zijn als kabouters, lacht Lana Macanovic. Zij werkt voor Atlas, het centrum voor Integratie en Inburgering in Antwerpen. Ze is projectleider van Taalbubbels+, Inburgering op maat van laaggeletterde vrouwen met jonge kinderen. We zijn niet altijd zichtbaar, maar we doen belangrijk werk aan de basis. Het soort werk dat iedereen mist als het niet gedaan wordt. Taalbubbels+ is ontstaan onder impuls van het Europese AMIF-ESF fonds en loopt in samenwerking met de Huizen van het Kind Antwerpen, IVCA en Open School. Twee oriëntaties In het derde jaar kies je tussen twee oriëntaties: kinderen & jongeren of volwassenen & ouderen. Je bekijkt de achtergronden van specifieke kansen en problemen die zich in die levensfasen kunnen voordoen. Je oefent ondersteuningsmethodieken en je maakt kennis met verschillende therapeutische richtingen. In iedere fase van de opleiding is er ruim aandacht voor ethische aspecten bij de begeleiding van partners, ouders en kinderen. We plaatsen gezinnen in hun brede maatschappelijke context en we staan stil bij de vele beleidsmaatregelen die gezinnen aanbelangen. Projectwerk Naast hoorcolleges heeft projectwerking een belangrijke plaats in het programma. Je leert zowel alleen als in groep werken. Bij de beoordeling telt niet alleen het resultaat: ook de wijze waarop je (samen)werkt is van belang. In het eerste en tweede jaar werk je in kleine groepen rond concrete thema s zoals armoede, opvoeding, gezondheid, ethische kwesties, bemiddeling, man-vrouwverhoudingen, jeugdzorg. Soms werk je mee aan grotere onderzoeksprojecten waarvan de resultaten in een boek verschijnen. In het derde jaar maak je zelfstandig een bachelorproef: je schetst de problematiek van een gezin of een persoon en je stelt een passende begeleiding voor. Helpend spreken en luisteren Professioneel werken met mensen vraagt om een professionele houding, communicatie en conflicthantering. We besteden een belangrijk deel van de lessen aan deze methodieken. In het eerste en het derde jaar ga je op tweedaagse buiten de hogeschool en krijg je een intense training in kleine groepen. 10
Gezinswetenschappen SECUNDAIR ONDERWIJS Studieprogramma bacheloropleiding Gezinswetenschappen (modeltraject) Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen OPLEIDINGSONDERDELEN EN STUDIEPUNTEN JAAR 1 JAAR 2 JAAR 3 SOCIOLOGISCHE, PEDAGOGISCHE EN PSYCHOLOGISCHE VAKKEN Inleiding in de psychologie 3 Ontwikkelingspsychologie 6 Fundamentele pedagogiek 6 Sociologie en samenleving 6 Persoonlijkheidspsychologie 3 Psychodynamiek van de partnerrelatie 3 Gezinspedagogiek 6 Ouderschapsbegeleiding en ouderbegeleiding 3 Begeleiding van gezinnen in crisissituaties 3 Gezinssociologie 6 Oriëntaties 18 Oriëntatie: volwassenen en ouderen Oriëntatie: kinderen en jongeren ALGEMENE VAKKEN Filosofie 3 3 Argumentatieleer 3 Economie 3 Demografie 3 Inleiding tot het recht 3 Socio-politieke analyse van België 3 Ethiek 3 Gezin en gezondheid 3 3 Familierecht 3 Ecologie 3 Ethiek van partnerrelaties en seksualiteit 3 Ethiek en deontologie van zorg voor gezinnen 3 Gezinsbeleid 3 Overheidsbeleid t.a.v. gezinnen 3 Gezin, zorg en welzijn 5 Kwaliteitszorg 3 Onderhandelen 3 Bachelorproef: Gezinsondersteunend werken via de 9 methodiek van probleemgericht denken METHODEN, TECHNIEKEN, PROJECTWERK Projectonderwijs 9 6 Methodieken 6 6 5 Registreren en rapporteren 3 Praktijkverdieping 6 8 AANTAL STUDIEPUNTEN PER JAAR 60 60 60 Studieprogramma Kleine wijzigingen in het studieprogramma zijn nog mogelijk. Het volledige programma en de ECTS-fiches kun je raadplegen op student.odisee.be Je docenten Lesgevers in Gezinswetenschapen zijn deskundigen in hun vakgebied en staan dikwijls ook met twee voeten in de praktijk. De meeste docenten combineren hun lesopdracht met een functie in het welzijnsveld, ze doceren in andere opleidingen of ze doen aan wetenschappelijk onderzoek. Vaak komen ze in de media aan het woord over thema s die te maken hebben met gezin, relaties en opvoeding. Studiepunten staan in verhouding met het totale aantal uren dat een gemiddelde student aan een vak besteedt tijdens het hele academiejaar. Het aantal studiepunten bepaalt ook het gewicht van een vak in het eindresultaat. 11
SOCIAAL-AGOGISCH WERK PRAKTIJKVERDIEPING NODIG? Gezinswetenschappen houdt rekening met de ervaring die je in je leven, je werk en je engagement hebt opgedaan. Tijdens het tweede jaar maken we samen de balans op van de relevante competenties die je al verworven hebt. Op basis daarvan beslissen we of je extra praktijkverdieping nodig hebt. Hoeveel? Naargelang je ervaring kan je praktijkverdieping variëren van 160 uren (waarvan 120u op de praktijkplek) tot 280 uren (waarvan 240u op de praktijkplek). We begeleiden je bij je zoektocht naar een geschikte praktijkverdiepingsplaats die te combineren is met jouw specifieke levens- en werkomstandigheden. Sensibiliseren hoort erbij An Latoir vertelt: Tijdens mijn behandeling tegen borstkanker kwam ik een vrouw met een verstandelijke beperking tegen, die ook borstkanker had. Zij begreep weinig van wat er met haar gebeurde. Ik besloot er mijn bachelorproef aan te wijden. Ik onderzocht het probleem en stelde oplossingen voor, bv werken met foto s en prenten. Verschillende organisaties lieten intussen weten dat ze zeker mee willen pleiten voor meer aandacht voor deze problematiek. Waar? Tijdens de praktijkverdieping leer je inspelen op heel concrete hulpvragen, als voorsmaakje van het soort werk dat je later zal kunnen uitvoeren. Enkele voorbeelden: In een Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) kun je meewerken in de ontmoetingsruimtes voor ouders en kinderen die een vechtscheiding doormaken, in een vluchthuis, of in de begeleiding van thuislozen. In Huizen van het kind begeleid je de lokale initiatieven voor opvoedingsondersteuning en ontmoeting. In een Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG) maak je kennis met de thuisbegeleiding van gezinnen. In de pleegzorg bezoek je pleeggezinnen en leer je werken aan de relatie pleeggezin-pleegzorgdienst. In de Bijzondere jeugdzorg neem je taken op in leefgroepen en in thuisbegeleiding. In asielzoekerscentra leer je omgaan met mensen die een ernstig trauma doormaakten. In politiewerk kun je kennismaken met slachtofferbejegening of met de jeugd- en preventiediensten, bijvoorbeeld de preventie van spijbelen en drugsgebruik. In de gehandicaptenzorg leer je het gezin van herkomst betrekken bij de begeleiding. Bij trajectbegeleiding (bijvoorbeeld VDAB) leer je de taken van een consulent voor specifieke doelgroepen zoals 50+-ers of langdurig werklozen. In onderwijsinstellingen loop je mee met de zorgcoördinator. Je werkt mee aan de relatie tussen school en thuis. In de sector van de gezondheidszorg kun je aan de slag in diensten voor palliatieve zorg, in woonzorgcentra, in expertisecentra voor dementie, maar ook in de vormingsdienst van een ziekenfonds. 12
Gezinswetenschappen TRAJECT OP MAAT VAN VOLWASSENEN Gezinswetenschappen sluit aan bij je leven, je ervaring en misschien ook je eerdere studies. Voor elke student zoeken we een passend traject. Toelatingsvoorwaarden Als formele toelatingsvoorwaarde geldt een diploma van hoger secundair onderwijs (hso) of gelijkwaardig. Als je beroeps secundair onderwijs (bso) volgde, moet je een zevende jaar hebben gedaan. Heb je geen diploma hso, dan kun je toch de opleiding starten, op voorwaarde dat je met succes de toelatingsproef aflegt. Dat is geen schools examen, veeleer een evaluatie van je lees- en taalvaardigheid. Aan de hand van een meerkeuzevragenlijst peilen we naar je leesvaardigheden. Je krijgt ook een stelling over een actueel gezinsthema waarover je je eigen mening beknopt op papier zet. Na de schrijftest heb je een gesprek met een van de docenten over je motivatie. We organiseren toelatingsproeven op donderdag 28 juni 2018 en op vrijdag 7 september 2018. Op www.odisee.be vind je bij toekomstige student meer informatie. Je hebt al gestudeerd? Je hebt al gestudeerd maar je wilt je kennis over relaties en opvoeding bijspijkeren. Dan stellen we samen met jou een gepast traject op. Dat kan op verschillende manieren: Vrijstellingen - Je volgde een opleiding in een andere richting, of je behaalde enkele credits. Dan kun je vrijstelling vragen voor een of enkele opleidingsonderdelen. Je traject blijft standaard drie jaar. Verkort traject - Heb je al een diploma in een sociaal-agogische richting? Dan kun je de opleiding op twee jaar afwerken. Je eigen leerlijn - Je wilt gewoon je kennis over één thema bijspijkeren? Dan kun je uit het programma van de drie studiejaren een eigen leerlijn samenstellen met bijvoorbeeld louter de psychologische opleidingsonderdelen, of enkel de pedagogische vakken. Ouders en jongeren begeleiden Ümmehan Arikan is een alleenstaande moeder en werkt in de buitenschoolse kinderopvang. Ze studeerde af als kapster en volgde nadien nog de opleiding Kind- en gehandicaptenzorg. Ouders en jongeren in moeilijke situaties begeleiden is echt mijn ding, maar met mijn huidig diploma vind ik geen fulltime baan in die richting. De opleiding Gezinswetenschappen kan zeker het verschil maken! 13
SOCIAAL-AGOGISCH WERK JE JOB ALS GEZINSWETENSCHAPPER Als Bachelor in de Gezinswetenschappen ben je getraind om gezinnen te ondersteunen in hun streven naar kwaliteitsvolle relaties. Je hebt inzicht in de vaak complexe gezinsverhoudingen én je bent in staat om een passende begeleiding te bieden waar het fout gaat. Aan het werk Evelyn Catteceur solliciteerde bij een vereniging waar armen het woord nemen: Na een constructief gesprek wilde men mijn eindproef doornemen om te zien hoe ik kijk naar de problematiek. Meteen erna kreeg ik het bericht dat ik de job had! Femke Cnudde kon na haar studie aan de slag bij de Dienst Ondersteuningsplan voor personen met een beperking. Vooral het gezinsgericht en contextueel denken bleek een grote meerwaarde bij de selectie. Mohamed Benhaddou wilde als Vlaams-Marokkaanse moslim mensen van zijn origine in de hulpverlening begeleiden. Gezinswetenschappen leerde me dat je moet vertrekken van je eigen sterktes en dat ook je spirituele tradities hier deel van kunnen zijn. Je belangrijkste taken Je erkent de noden van een gezin. Samen met gezinsleden bekijk je waar de knelpunten zitten en welke hulpverlening aangewezen is. Je gaat in dialoog met gezinnen. Bij conflict kun je een stappenplan opstellen om alle partijen tot hun recht te laten komen, wat de achtergrond of problematiek ook is. Je bent gemotiveerd om te zoeken naar creatieve oplossingen, rekening houdend met de eigenheid van het gezin. Je brengt de directe sociale omgeving van een gezin in kaart. Dat netwerk zet je in voor de versterking van het gezin. Je werkt samen met collega s die vanuit andere disciplines het gezin of de gezinsleden hulp verlenen. Je stelt de belangen van het gezin voorop. Je signaleert nieuwe knelpunten in gezinnen en gezinsrelaties. Je brengt ze onder de aandacht van je organisatie en waar nodig ook het beleid. Eindproeven in de kijker Studenten Gezinswetenschappen hebben de vinger aan de pols, zo blijkt uit de thema s die ze behandelen in hun bachelorproef. Enkele voorbeelden: Ouderbetrokkenheid op school en bij het huiswerk. Gezinnen in België na een politieke vlucht: gezinsgericht bouwen aan nieuwe kansen en perspectieven. De groeiende groep ouderen van allochtone afkomst en het (on) aangepast of onbestaand zorgaanbod. Diagnose van een autismespectrumstoornis in een moslimgezin. Hoe ouders ondersteunen wanneer kinderen op Facebook willen? Eenzaamheid na een zwangerschapsverlies. Op www.sociaalcultureel.be vind je de volledige versie van enkele opvallende bachelorproeven (tik gezinswetenschappen in als zoekterm). 14
Gezinswetenschappen HEEL WAT JOBMOGELIJKHEDEN Werken met mensen, ook als ze kwetsbaar zijn, is een boeiende opdracht. Met je diploma Gezinswetenschappen kun je in heel veel sectoren terecht. Wat je ook gaat doen, mensen staan altijd centraal. Huizen van het kind: als drijvende kracht voor de begeleiding en eventueel de coördinatie van de lokale initiatieven voor opvoedingsondersteuning. Algemeen welzijnswerk: als welzijnswerker in OCMW s, CAW s, vluchtelingenwerk, thuislozenwerking. Tewerkstelling en opleiding: als trajectbegeleider in centra voor beroepsopleiding en projecten sociale economie, in centra voor loopbaanbegeleiding, arbeidsbemiddeling, consultancybureaus, uitzendkantoren en selectiebureaus. Geestelijke gezondheidszorg: als begeleider in de hulpverlening bij verslaving, (kinder)psychiatrische ziekenhuizen, in dagactiviteitencentra en initiatieven voor beschut wonen. Kinder- en gezinszorg: als gezinsbegeleider in de kinderopvang, als consulent in diensten voor adoptie of pleegzorg. Opvoedingsondersteuning: als consulent in opvoedingswinkels of als gezinsbegeleider bij Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning. Gehandicaptenzorg: als opvoeder en begeleider in diensten voor thuisbegeleiding of voor begeleid wonen. Jeugdzorg: als medewerker in begeleidingscentra of thuisbegeleidingsdiensten, bij de intersectorale toegangspoort of het ondersteuningscentrum Jeugdzorg en de sociale dienst van een jeugdrechtbank. Opbouwwerk: als opbouwwerker, begeleider van buurtwerk, straathoekwerker. Integratie- en ondersteuningscentra voor etnisch-culturele minderheden: als stafmedewerker of educatief medewerker. Cultuur: als medewerker in cultuurcentra, sociaal artistieke organisaties, gemeenschapscentra in Brussel, gemeentelijke cultuurdiensten. Onderwijs en educatie: als educatief medewerker in basiseducatie, als intercultureel werker of als psychopedagogisch begeleider in CLB s, als zorgcoördinator in scholen. Ouderenzorg en thuiszorg: als zorgregisseur of animator. Politie: als politieassistent, bij de dienst slachtofferbejegening. Bij de overheid: als personeel niveau B, zowel bij de federale overheid (2+) als bij de Vlaamse overheid. Werkgevers aan het woord Natalie Vastmans werkt voor de gemeente Zele. Zij gaf gezinswetenschapster Marleen Verhas de opdracht om in Zele een Huis van het Kind op te richten. Dankzij Marleen hebben de lokale partners elkaar beter leren kennen. Zij heeft het gedroomde profiel en doet met kennis van zaken en zin voor initiatief de ondersteuning van gezinnen in onze gemeente op rolletjes lopen! Karin Roels is manager van het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Sloebernest in Ganshoren en vond in Bram Touchant de juiste man voor de functie van opvoedingscoach. Gezinswetenschappers zijn mensen met een missie. Een grote troef is hun motivatie: wie deze opleiding heeft afgewerkt, vaak in combinatie met werk en een gezin, heeft meteen bewezen dat hij of zij er voluit voor kan gaan. Geestelijke gezondheidszorg Geestelijke gezondheidszorg is niet alleen een zaak van gespecialiseerde centra. Iedereen (her)kent rond zich het kwetsbare evenwicht van de geestelijke (on)gezondheid. In mijn cursus zoek ik in dialoog met de studenten naar mogelijkheden om geestelijke gezondheidszorg te organiseren in de samenleving en in elk gezin. Bob Cools, docent en directeur van Centrum Geestelijke Gezondheidszorg De Pont te Mechelen 15
STERKE BEGELEIDING 16
Studiebegeleiding op maat van volwassenen Is het lang geleden dat je nog op de schoolbanken zat? Heb je weinig ervaring met studeren? Dan geven we je graag een duwtje in de rug. Extra lessen Bij het begin van het academiejaar bieden we je de kans om enkele sessies met concrete tips en adviezen te volgen, die je kunnen ondersteunen tijdens je studies. Deze sessies vallen buiten de gewone lesdagen. Een cursus blokken, hoe begin je daar aan? Waar moet je rekening mee houden bij het opstellen van een planning? Hoe neem je nota s en hoe vat je een cursus samen? Kortom, hoe bouw je een efficiënte studiemethode op? Deze vragen komen aan bod in de sessie Planning en studiemethode. In de sessie Taalhantering en samenvatten gaat de taalcoach in op verschillende aspecten van taal, als voorbereiding op de schrijfopdrachten die je in het eerste jaar krijgt. In de aanloop naar de eerste examens gaan we dieper in op Examenvragen beantwoorden en Hoe omgaan met faalangst. Zomersessie Eind augustus ben je al welkom voor een sessie Studeervaardigheden : een dag boordevol workshops, maar met ook oefensessies Word, Excel en mindmap. We plannen ook een wandeling in de buurt van de campus en we voorzien een ontmoetingsmoment tussen nieuwe studenten en studenten van de hogere jaren. De datum en meer info vind je op student.odisee.be. Herhalen helpt Als voorbereiding op de examens bieden we voor verschillende hoofdvakken een herhalingsles aan. Dat gebeurt tijdens de middagpauze van een gewone lesdag, een of twee weken vóór het examen over dat vak. Je kunt dan concrete vragen stellen aan de docent. Contactmomenten De studiebegeleiders voorzien gedurende het hele academiejaar permanentie op de campus om studenten met individuele vragen te helpen. Vragen over de combinatie opleiding-werk-gezin, over het opmaken van een planning en over je studiemethode kunnen daar aan bod komen. Inspraak natuurlijk Wij vinden jouw mening belangrijk. Regelmatig zitten de opleidingsverantwoordelijken samen met vertegenwoordigers van studenten om kleine en grote problemen of vragen te bespreken. Studentenvertegenwoordigers kunnen ook deelnemen aan de vergaderingen van de campusraad, het kernteam en zelfs van de Raad van Bestuur van de hogeschool. Ook los daarvan ben je altijd welkom op het onthaal of bij de directie met vragen of suggesties. Ook zonder diploma kan het lukken Ook zonder diploma van het secundair onderwijs kun je starten in de bacheloropleiding Gezinswetenschappen. Kristel Van der Schoepen bevestigt dat het kan: De toelatingsproef valt heel goed mee en het afrondend gesprek met een docent stelde mij volledig op mijn gemak. Tijdens haar studie kon ze rekenen op de gepaste steun: Er staat een heel team klaar dat je op een professionele en warme manier begeleidt. Je krijgt bijvoorbeeld concrete tips voor een goede planning en advies voor een goed taalgebruik voor je opdrachten en examens. 17
STERKE BEGELEIDING Studeren, leven en werken combineren Opnieuw gaan studeren? Ja, maar ook werken, zorgen en... leven! De opleiding Gezinswetenschappen is zo georganiseerd dat dat mogelijk is. Lessen Je volgt één dag per week les gedurende drie jaar. De lessen starten telkens om 9 uur en eindigen om 17 uur. Je kiest voor één lesdag en die houd je in principe gedurende het hele jaar aan: in het eerste jaar: maandag, donderdag of zaterdag; in het tweede jaar: dinsdag of zaterdag; in het derde jaar: maandag of zaterdag. Zelfstudie Je krijgt niet elk uur of elke twee uur een ander vak. We werken in lesblokken van halve dagen en we gaan enkele weken door met dezelfde vakken. Op deze manier krijg je flink wat leerstof op die ene dag. Houd er dus rekening mee dat je naast je lesdag voldoende tijd moet vrijmaken voor zelfstudie. Ook als je praktijkverdieping doet in het derde jaar, zoeken we naar formules die je kunt combineren met je werk of gezin. Kritische reflectie Hoe druk ook mijn werkschema, mijn lessen Inleiding tot het recht zou ik voor geen goud willen missen. Deze studenten stimuleren je en prikkelen je nog meer tot kritische reflectie. Ivo Mechels, docent en CEO van de internationale groep van Test-Aankoop Examens Je legt je examens in principe af op je vaste lesdag. De examens zijn over het hele jaar gespreid en vallen telkens vrij kort nadat het betreffende vak is afgewerkt. Zo is er niet te veel tijd tussen de lessen en de examens en vermijden we lange examenperiodes. De tweede zittijd wordt altijd gepland op twee dagen tijdens de laatste week van augustus. Financieel steuntje in de rug Hoger onderwijs is niet goedkoop. Gelukkig bestaan er verschillende formules die studeren voor volwassenen betaalbaar kunnen maken. Zo kun je ook als volwassene, mits je beantwoordt aan een aantal voorwaarden, aanspraak maken op een studietoelage. Werk je, dan kun je misschien een deel van je studiegeld betalen met opleidingscheques. Neem je tijdskrediet of loopbaanonderbreking? Bekijk dan of je aanspraak kunt maken op een onderbrekingsuitkering, en misschien ook een aanmoedigingspremie van de Vlaamse overheid. Studenten in loondienst, ook deeltijds, kunnen educatief verlof opnemen. Voorwaarde is dat de lessen niet samenvallen met je werktijd. Vrijstelling Ben je werkloos, dan kun je onder bepaalde voorwaarden vrijstelling vragen van bepaalde verplichtingen van werklozen. Je informeert je best vóór je je inschrijft bij de Sociale Dienst van Odisee (www.stuvoplus.be) of dit voor jou van toepassing is. Algemene informatie over de financiering van je studie vind je op www.centenvoorstudenten. be.www.centenvoorstudenten.be. 18
Verder gaan na je diploma? Heb je je diploma Gezinswetenschappen behaald en wil je je nog verder verdiepen? Dat kan. Er zijn heel wat mogelijkheden. Verder studeren Het diploma Gezinswetenschappen kan de springplank zijn naar masteropleidingen in Psychologie, Sociologie of aanverwante studierichtingen, mits je eerst een brugprogramma volgt. Of je volgt een aanvullende opleiding, een bachelor-na-bachelor of banaba. Werk je graag met ouderen? Op onze eigen campus bieden we de banaba Psychosociale gerontologie aan. Doel is om het werken met en voor ouderen te verbeteren zodat ouderen succesvol kunnen ouder worden. De opleiding bestaat uit verschillende modules die je ook apart kunt volgen. Een traject voor jongeren Ben je pas klaar met het secundair onderwijs? Dan volg je voor Gezinswetenschappen een ander traject. Je krijgt dezelfde vakken en dezelfde cursussen, maar je krijgt in het eerste jaar minstens drie dagen per week les, met extra begeleiding en meer tijd voor projectwerk. In het tweede en derde jaar ga je werkplekleren: halftijds aan de slag en nog één dag per week les. Meer informatie vind je op odisee.be/gw. Bijscholingen Ook na je opleiding moet je bijblijven. Het kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen (www.hig.be) biedt enkele kortlopende bijscholingen aan die aansluiten bij je basisopleiding. Publiekstrekkers zijn de cursussen over Islamitische visies op relaties en opvoeding, waarin de deelnemers op zoek gaan naar de verschillen én de overeenkomsten tussen zogenaamd westerse en moslim -gezinnen. Even actueel is de reflectiedag Ethiek en begin van leven. Je krijgt kaders aangereikt om ethische knelpunten rondom zwangerschap en geboorte te begrijpen en gezinnen hierin te begeleiden. 19
KENNISCENTRUM 20
Kenniscentrum over en voor gezinnen Op de campus bevindt zich ook het kenniscentrum Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen, dat onderzoek doet naar de leefsituatie van gezinnen. Studiedagen, publicaties en bijscholingen maken de onderzoeksresultaten toegankelijk voor een breed publiek. Onderzoek Het kenniscentrum werkt samen met Gezinswetenschappen en andere opleidingen van Odisee aan de kennisopbouw over en voor gezinnen. Vaak werken studenten mee aan het onderzoek. Enkele recente voorbeelden: Diversi-Date: een honderdtal Brusselse scholieren komt dialogeren over levensbeschouwing en relaties. Studenten Gezinswetenschappen uit het jongvolwassenentraject begeleiden hen. De resultaten worden gebundeld in een praktijkgids die andere organisaties kan inspireren. Ouders kunnen een belangrijke en beschermende rol spelen als hun kind met suïcidale gedachten of gedrag kampt. Met dit onderzoek ontwikkelen we een evidence based opvoedingsondersteunende tool die ouders en hulpverleners kan helpen. Jongeren online: Kinderen en jongeren kunnen online geconfronteerd worden met bepaalde contactrisico s, zoals sexting en cyberpesten. Welke rol spelen ouders in de preventie hiervan? En hoe kunnen we ouders hierin ondersteunen? Awel, ik ben in de war door de scheiding van mijn ouders: Kinderen en jongeren zitten met veel vragen over het contact met hun ouders na een scheiding en in nieuw samengestelde gezinnen. Studenten Gezinswetenschappen analyseerden chatgesprekken, e-mails en forumberichten die jongeren aangingen op de telefonische en online hulpverleningskanalen van Awel. Relatie tussen ouders en jeugdwerk: De relatie ouders-jeugdwerk is niet altijd eenduidig. Daarom ontwikkelen we een ondersteuningstool die organisaties helpt om zicht te krijgen op de wijze waarop die relatie in hun organisatie al dan niet vorm krijgt. Veerkracht bij vluchtelingengezinnen ondersteunen: steeds meer asielaanvragen komen van gezinnen met kinderen. Hun vragen vereisen een specifieke aanpak. Dit project brengt inzichten uit vier richtingen van de Odisee-hogeschool bij elkaar: orthopedagogiek, sociaal werk, gezinswetenschappen en onderwijs. Doel is om de opvang van deze gezinnen in kaart te brengen en bestaande initiatieven verder op elkaar af te stemmen. Focus op gezinsbeleid Elk jaar maakt het kenniscentrum rond de Internationale Dag van het Gezin (15 mei) een analyse van het gezinsbeleid in Vlaanderen. Een mooie samenvatting van dit werk vind je in het boek Bemoeien met gezinnen, dat ook als handboek gebruikt wordt in het tweede jaar Gezinswetenschappen. Op de website gezinsbeleid.hig.be kun je zelf alle beleidsmaatregelen doorzoeken die zich richten op gezinnen. Wat studenten vertellen, inspireert mij ook als docent. Soms kan ik letterlijk uit hun werkstukken citeren als men mij in de media om een opinie vraagt. En dan ben ik net zo fier als zijzelf! Claire Wiewauters, docente en auteur van het boek Een week mama, een week papa? Wat kinderen bij scheiding echt nodig hebben. 21
BEZOEK ONS Infodagen 2018 Zaterdag 17 maart van 9u30 tot 13u Zaterdag 21 april van 9u30 tot 13u Vrijdag 15 juni van 13u tot 18u Zaterdag 8 september van 9u30 tot 13u Ook tijdens de week van 1 t.e.m. 8 september ben je tijdens de openingsuren welkom op onze campus. Openlesdagen 2018 Heb je interesse maar twijfel je nog? Kom gewoon langs en volg een van deze lessen mee: Filosofie op zaterdag 24/03, maandag 26/03 of donderdag 29/03, telkens van 13u45 tot 17u. Ontwikkelingspsychologie op maandag 30/04 of donderdag 03/05, telkens van 13u45 tot 17u. Of op zaterdag 05/05 van 9u tot 12u30 Uiteraard zijn er dan ook medewerkers beschikbaar om je vragen te beantwoorden! 22
Kom jezelf overtuigen Je bent van harte welkom op de openles- en infodagen van onze campus. Ze vormen dé gelegenheid om de sfeer op te snuiven. Maak zeker een praatje met docenten, studenten én afgestudeerden, zo krijg je informatie uit de eerste hand. Campus in het stedelijk groen Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen is een stijlvol gerenoveerde fabriek aan de groene Huart Hamoirlaan, in een mooie en rustige omgeving. In de HIG-inn kun je behalve drankjes ook broodjes en soep bestellen. De campus is vlot bereikbaar en ligt op wandelafstand van het station van Schaarbeek. Een wegbeschrijvig vind je op www.odisee.be/schaarbeek. Nog vragen? Je kunt de campus telefonisch bereiken, van maandag tot zaterdag, tussen 8u30 en 17u. Tijdens de schoolvakanties zijn we op werkdagen bereikbaar tussen 9 en 16u. Nieuwtjes en sfeerbeelden vind je op onze Facebookpagina www.facebook.com/odiseehig. Ga zeker eens kijken! KASTEEL LAKEN Van Praetbrug GEMEENTEHUIS SCHAARBEEK RING A12 Pr. Elisabethlaan kanaal Lambermontlaan STATION SCHAARBEEK Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Huart Hamoirlaan Sleeckxlaan Eugene Demolderlaan Kerk H. Familie (HELMET) E19 Inschrijven? Inschrijven voor een opleiding bij Odisee gebeurt in twee stappen. Eerst moet je online voorinschrijven; dat kan via www.odisee.be/inschrijven. Om je inschrijving definitief te maken, dien je je inschrijvingsformulier te printen en ons ondertekend terug te bezorgen, samen met een aantal documenten. Je kunt dat thuis doen en ons alles via de post bezorgen. Of je maakt dit in orde op de campus, tijdens een van de infodagen. Na enkele weken ontvang je per post een bevestiging en meer informatie. JOSAPHATPARK Leopold III-laan N.A.T.O. Meiserplein V.R.T. E40 Campus Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Huart Hamoirlaan 136 1030 Schaarbeek Tel: 02-240 68 40 E-mail: info.hig@odisee.be www.facebook.com/odiseehig 23
www.odisee.be V.U. Joris Rossie, Warmoesberg 26, 1000 Brussel 2018