STUDIE 138 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Torenkraanbestuurder
BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Torenkraanbestuurder sector subsector : bouw - hout - decoratie : bouw Sectorcommissie beroepsopleidingsprofielen bouw - hout - decoratie van de Vlaamse Onderwijsraad D/2000/6356/4
B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL T ORENKRAANBESTUURDER I N H O U D 1 INLEIDING 1 1.1 Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel 1 1.1.1 Gegevens beroepsprofiel 1.1.2 Gegevens beroepsopleidingsprofiel 1.2 Opdracht 1 1.2.1 Opdrachtgever 1.2.2 Doelstellingen 1.3 Ontwikkelingsproces 2 1.4 Legitimatie 2 2 SITUERING VAN DE OPLEIDINGEN 3 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld 3 2.1.1 Beroepenstructuur 2.1.2 Geraadpleegde beroepsprofielen 2.2 Gegevens uit de opleidingenwereld 3 2.2.1 Opleidingenaanbod 2.2.2 Regionale spreiding van het opleidingenaanbod en de tewerkstelling in Vlaanderen en het Brussels Gewest 2.3 Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel 4 3 HET BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL 5 3.1 Benaming van het beroepsopleidingsprofiel 5 3.2 Globale beschrijving van het beroepsopleidingsprofiel 5 3.3 Concrete vertaalslag 5 3.3.1 Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen 3.3.2 Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel 3.3.3 Selectie van takenclusters en taken 3.3.4 Formulering van de vaardigheden 3.3.5 Concrete uitwerking van de vertaalslag 3.3.6 Beroepshoudingen 3.3.7 Contextgegevens 3.4 Niveau van het beroepsopleidingsprofiel 11 4 BIBLIOGRAFIE 12 5 MEDEWERKERS AAN DE SECTORCOMMISSIE 12 Bijlage 1: beroepenstructuur bouwsector (15 februari 2000) 1
B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 1 1 INLEIDING 1.1 Identificatie van het beroepsopleidingsprofiel 1.1.1 Gegevens beroepsprofiel Sector : bouw-hout-decoratie Subsector : bouw Beroep : torenkraanbestuurder Beroepsprofiel : torenkraanbestuurder Gelegitimeerd door : koepelcommissie opleidingsprofielen op : 17 september 1999 1.1.2 Gegevens beroepsopleidingsprofiel Sectorcommissie vaste kern : BOUW-HOUT-DECORATIE uitgebreide commissie : TORENKRAANBESTUURDER Studiegebied : BOUW Benaming van het profiel : TORENKRAANBESTUURDER Legitimator : Afdeling TSO/BSO Raad voor Volwassenenonderwijs Datum : Afdeling TSO/BSO: 24 maart 2000 Raad voor Volwassenenonderwijs: 21 maart 2000 1.2 Opdracht 1.2.1 Opdrachtgever De koepelcommissie Opleidingsprofielen stelde op de vergadering van 3 juli 1996 de vaste kern van de sectorcommissie opleidingsprofielen Bouw-hout-decoratie samen. De sectorcommissie werd op 17 september 1999 uitgebreid met het oog op de ontwikkeling van een beroepsopleidingsprofiel naar aanleiding van het beschikbare beroepsprofiel Torenkraanbestuurder (HIVA-FVB, 1998). 1.2.2 Doelstellingen 1 De uitbouw van het onderwijs optimaal verzekeren. 2 De opleiding torenkraanbestuurder beter laten aansluiten bij de arbeidsmarkt. 3 De uitstroom van gekwalificeerde torenkraanbestuurders verhogen. Een afgestudeerde, die de vaardigheden beheerst, moet voldoen aan de beroepsvereisten van een beginnend torenkraanbestuurder, zoals opgesomd in het hierna volgend beroepsopleidingsprofiel. De beginnende torenkraanbestuurder kan de torenkraan werkklaar maken, hij kan zelfstandig hijswerkzaamheden en onderhoudswerkzaamheden aan de torenkraan uitvoeren. De beginnende torenkraanbestuurder is gemotiveerd en bezit beroepsfierheid. Hij heeft een houding geleerd om geconcentreerd en veilig kwalitatief werk af te leveren.
2 B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 1.3 Ontwikkelingsproces Het beroepsopleidingsprofiel wordt samengesteld op basis van een handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor het secundair onderwijs en het volwassenenonderwijs, ontwikkeld door de Dienst voor Onderwijsontwikkeling. Het is afgeleid van het beroepsprofiel torenkraanbestuurder. De werkgroepmethode wordt toegepast. De uitgebreide sectorcommissie vergaderde op volgende dagen: woensdag 27 oktober 1999 (10 tot 16 uur) woensdag 15 december 1999 (10-16 uur) dinsdag 15 februari 2000 (10-16 uur) 1.4 Legitimatie De afdeling TSO/BSO en de Raad voor Volwassenenonderwijs legitimeren het beroepsopleidingsprofiel. Het BOP wordt als advies aan de overheid voorgelegd.
B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 3 2 SITUERING VAN DE OPLEIDINGEN 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld 2.1.1 Beroepenstructuur De beroepenstructuur is nog in ontwikkeling. In bijlage 1 vindt u een voorlopige beroepenstructuur zoals die door het Fonds voor de Vakopleiding opgesteld werd (situatie op 15 februari 2000). 2.1.2 Geraadpleegde beroepsprofielen Het beroepsprofiel Torenkraanbestuurder opgesteld door Ignace Pollet en Linda Wouters (HIVA) in opdracht van het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (1998) is de basis voor het beroepsopleidingsprofiel Torenkraanbestuurder. Het beroepsprofiel omschrijft het beroep van Torenkraanbestuurder als volgt (BP p.4): Een torenkraanbestuurder is iemand die op een bouwplaats vanop de grond of vanuit de stuurhut, een specifiek type hijstoestel bedient om met behulp daarvan uiteenlopende types lasten te transporteren. De bouwplaats kan zich zowel in de woning- en utiliteitsbouw situeren, als in de industriële bouw of de burgerlijke bouwkunde. Gewoonlijk voert de torenkraanbestuurder zijn werk uit volgens de richtlijnen van een werfleider. De meeste torenkraanbestuurders werken in dienst van een algemene aannemer. Een minderheid is tewerkgesteld bij firma s die gespecialiseerd zijn in grondwerken, weg- en waterbouw. Het beroep van torenkraanbestuurder kan net als dat van bouwplaatsmachinist als een specialisatie op zich beschouwd worden. Dit betekent dat men met de diverse types kranen overweg moet kunnen. Toch wordt er met het oog op de bedieningsroutinisering, het onderhoud en de verantwoordelijkheidszin, naar gestreefd een torenkraanbestuurder zoveel mogelijk met dezelfde kraan te laten werken. 2.2 Gegevens uit de opleidingenwereld 2.2.1 Opleidingenaanbod Er is binnen het onderwijs geen enkel aanbod van opleiding voor Torenkraanbestuurder. Het is mogelijk om de opleiding te volgen via het systeem van werknemersleerlingencontract. Buiten het onderwijs wordt de opleiding aangeboden door de VDAB. bestaande uit een verticale mast met giek
4 B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 2.2.1.1 Overzicht van het met het beroepencluster direct overeenstemmende opleidingenaanbod De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) organiseert de opleiding Torenkraanbestuurder. Het BSO biedt binnen het studiegebied Bouw in het 3de leerjaar van de 3 de graad de studierichting Mechanische en hydraulische kranen aan waarin de snelopbouwkraan aan bod komt. Schematisch overzicht van het aanbod: GO CVPO OVSG VSKO Voltijds - - - 2.2.1.2 Overzicht van het met het beroepencluster aanverwante opleidingenaanbod Het studiegebied Bouw omvat in het 3 de leerjaar van de derde graad BSO de studierichtingen Bouwplaatsmachinist en Wegenbouwmachines. 2.2.1.3 Onderzoek naar de bevolking van de opleidingen Bij de VDAB namen in 1997 30 cursisten deel aan de basisopleiding Torenkraanbestuurder ; in 1998 waren dat er 34, in 1999 waren het er 21. In de schooljaren 1997-98 en 1998-1999 volgden in het 3 de leerjaar van de 3 de graad van het voltijds beroepsonderwijs telkens 5 jongens de studierichting Mechanische en hydraulische kranen BSO. 2.2.2 Regionale spreiding van het opleidingenaanbod en de tewerkstelling in Vlaanderen en het Brussels Gewest. In Vlaanderen wordt een deel van de opleiding, namelijk de snelopbouwkraan, in het onderwijs slechts op één plaats (in Geel) aangeboden. De VDAB biedt de opleiding Torenkraanbestuurder aan in Herentals en Zottegem. Afgestudeerden kunnen in de hele Vlaamse en Brusselse regio aan het werk. 2.3 Verantwoording van het te ontwikkelen beroepsopleidingsprofiel De evolutie in de aanpak en grootte van bouwprojecten beïnvloedt ook de eisen die aan de torenkraanbestuurder gesteld worden. Het beroep evolueerde mee van voornamelijk ondersteuning naar een meer productief-uitvoerende functie. Dat gegeven gekoppeld aan de steeds complexer wordende technologie en de steeds strikter wordende veiligheidseisen maakt een specifieke opleiding voor torenkraanbestuurders noodzakelijk. Een gerichte beroepsopleiding kan de uitstroom van gekwalificeerden bevorderen.
B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 5 3 BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL (BOP) 3.1 Benaming van het beroepsopleidingsprofiel Het beroepsopleidingsprofiel heet Torenkraanbestuurder en beschrijft de kwalificatie Torenkraanbestuurder. 3.2 Globale omschrijving van het beroepsopleidingsprofiel De toekomstige Torenkraanbestuurder leert een torenkraan werkklaar maken. Hij leert het besturingssysteem van een kraan bedienen om veilig hijswerkzaamheden uit te voeren, ook op aanwijzing. Hij leert de periodieke onderhoudswerkzaamheden aan de torenkraan uitvoeren. De beginnende torenkraanbestuurder voert zijn werk uit volgens de richtlijnen van een werfleider of ploegbaas. Hij leert instructies opvolgen en zijn werk, rekening houdend met de veiligheid, af te stemmen op dat van andere bouwvakkers. 3.3 Concrete vertaalslag 3.3.1 Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen Het beroepsopleidingsprofiel wordt afgeleid van het beroepsprofiel Torenkraanbestuurder (HIVA-FVB, 1998). 3.3.2 Evaluatie van de taken uit het beroepsprofiel Het toegeleverde beroepsprofiel kan ondergebracht worden in type A; dat is een beroepsprofiel dat takenclusters omvat voorzien van kennis, attitudes en contextgegevens. 3.3.3 Selectie van takenclusters en taken De sectorcommissie zette de takenclusters van het beroepsprofiel om in de volgende vaardigheidsclusters: BEROEPSPROFIEL Voorbereidende taken: Positionering van de kraan (tabel 1) Dagelijkse controle (tabel 2) Voorbereiding van de opdrachten (tabel 3) Uitvoerende taken: Werfwerkzaamheden volgen (tabel 4) Controle op het aanslaan van de last (tabel 5) Verplaatsen van de last (tabel 6) Stationeren van de kraan (tabel 7) Ondersteunende taken: Onderhoudsopdrachten (tabel 8) Bijhouden van de administratie (tabel 9). BEROEPSOPLEIDINGSPROFIEL Vaardigheidscluster 1: Een torenkraan werkklaar maken Vaardigheidscluster 2: Hijswerkzaamheden met een torenkraan uitvoeren Vaardigheidscluster 3: Onderhoudswerkzaamheden van een torenkraan uitvoeren. * De verantwoordelijkheid voor de inplanting, de montage en demontage, het onderhoud en de controles rust bij de hiërarchische lijn in het bedrijf.
6 B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER Voor alle taken vermeld in het beroepsprofiel zijn in het beroepsopleidingsprofiel de bijbehorende vaardigheden omschreven. De vaardigheden omschreven in het beroepsopleidingsprofiel komen overeen met de vaardigheden die vereist worden om het Nederlandse hijsbewijs te kunnen verkrijgen. Wel is daarvoor eerst nog drie jaar werkervaring nodig. Het Fonds voor de Vakopleiding in de Bouw kan, in samenspraak met de Nederlandse Stichting Beroepsopleiding Weg- en waterbouw (SBW), het Nederlandse hijsbewijs afleveren. De beginnend torenkraanbestuurder beheerst de vaardigheidsclusters 1, 2 en 3. 3.3.4 Formulering van vaardigheden met de bijbehorende kennis, houdingen en context De mate van beheersing van de vaardigheden en kennis wordt genuanceerd aan de hand van volgende criteria. Vaardigheden V1 = oriëntering Een cluster van vaardigheden waarmee de lerende/beginnende beroepsbeoefenaar kennis maakt. Hij/zij neemt deze vaardigheden waar of voert ze kort uit om een beter beeld te krijgen van de beroepsactiviteiten binnen de bedrijfstak. V2 = onder begeleiding uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin het voordoen/nadoen een rol spelen of waarin de verantwoordelijkheid voor de uitvoering bij derden ligt. = zelfstandig uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij op eigen initiatief handelt of waarin de verantwoordelijkheid bij de lerende zelf ligt. V4 = begeleidend uitvoeren De lerende/beginnende beroepsbeoefenaar voert deze vaardigheden uit in situaties waarin hij/zij de verantwoordelijkheid voor de uitvoering door derden op zich neemt. Ondersteunende kennis K1 = feitelijke kennis Deze kennis is op herkenning terug te voeren (Dit niveau kan omschreven worden door middel van werkwoorden van het type: reproduceren, bewust zijn, herinneren, herkennen, registreren, opnoemen, aanduiden, benoemen, opsommen,...) = begripsmatige kennis Deze kennis is op inzicht terug te voeren (begrijpen, verstaan, aantal aangeven, verband uitdrukken, bewijzen, voorbeelden geven, typeren, de essentie aangeven, omschrijven, met eigen woorden zeggen,...) K3 = kennistoepassing Deze kennis past de feitelijke en begripsmatige kennis toe (gevarieerd aanwenden, uitwerken, beoordelen, evalueren, produceren, vergelijken met, structureren,...) K4 = integrerende De kennis in nieuwe situaties toepassen en zoeken naar innovaties.
B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 7 3.3.5 Uitwerking van de concrete vertaalslag CLUSTER 1: EEN TORENKRAAN WERKKLAAR MAKEN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 1.1 in het keuringsverslag nakijken of de wettelijke keuring uitgevoerd werd en indien dat niet het geval is, dat aan de verantwoordelijke melden 1.2 de dagelijkse visuele controle van een kraan volgens de voorschriften van de handleiding uitvoeren 1.3 de staat van het hijsgereedschap controleren 1.4 de kraan volgens de voorziene procedures starten 1.5 de kraan onbelast laten draaien en de goede werking van de onderdelen en van de bediening controleren en storingen melden Mate van beheersing Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) De te keuren onderdelen en hun bedieningsmechanismen kunnen aanwijzen Een keuringsverslag kunnen lezen Mate van Beheersing Soorten kranen, gebruik en inplanting Onderdelen en mechanismen nodig om met een kraan te kunnen werken Een handleiding voor een torenkraan kunnen raadplegen Keuringsnormen Het instructieboek van de constructeur kunnen raadplegen Een probleem bondig en nauwkeurig kunnen verwoorden 1.6 een werkopdracht lezen Kunnen informeren naar wie hem opdrachten en seinen mag geven 1.7 de invloed van obstakels V2 binnen de rij- en werkzone op de werkzaamheden inschatten en problemen signaleren 1.8 met andere torenkraanbestuurders en de werfleiding overleggen indien de draaizones van meerdere kranen elkaar overlappen V2 1.9 een windmeter aflezen 1.10 situaties herkennen die de V2 uitvoering van een geplande opdracht kunnen belemmeren 1.11 in teamverband een snelopbouwkraan V2 installeren en demonteren Met andere torenkraanbestuurders kunnen communiceren Kunnen informeren naar procedures terzake Onderdelen en mechanismen nodig voor de installatie van een snelopbouwkraan De handleiding van de constructeur voor de opbouw en demontage van een snelopbouwkraan kunnen raadplegen
8 B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER CLUSTER 2: HIJSWERKZAAMHEDEN MET EEN TORENKRAAN UITVOEREN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 2.1 de massa van de last in orde van grootte bepalen 2.2 beoordelen of de last veilig hijsbaar is 2.3 bevestigingspunten van lasten met een eenvoudige vorm bepalen 2.4 geschikt en gekeurd hijsgereedschap kiezen en aan de hijshaak laten koppelen 2.5 de hijshaak boven de last brengen 2.6 een kraan vanuit de besturingscabine bedienen 2.7 een kraan vanop de grond met een besturingskabel bedienen 2.8 een kraan via radiocommunicatie bedienen 2.9 een kraan op aanwijzingen bedienen 2.10 de last in een geleidelijke beheerste beweging tot op lage hoogte hijsen 2.11 de baan van de verplaatsing bepalen om de last op een veilige en efficiënte manier te kunnen verplaatsen 2.12 rekening houdend met andere bouwvakarbeiders en met de voortgang van de verschillend werken op de bouwplaats een last veilig en precies hijsen, verplaatsen en neerlaten Mate van beheersing V2 V2 Ondersteunende kennis (K) en vaardigheden (V) Kennis van de soortelijke massa van materialen Volumes kunnen bepalen De hijstabel van de machine kunnen raadplegen Inzicht in kenmerken van te hijsen lasten Veiligheidsinstructies uitvoeren Kennis van evenwichtsvoorwaarden Kennis van de soorten hijsgereedschappen en hun toepassingsgebied Periodieke controles door erkende organismen Mate van Beheersing V2 K3 K1 V2 Signalisatietekens K1 Hijssnelheid kunnen aanpassen 2.13 de last laten loskoppelen V4 2.14 de kraan voor de volgende opdracht opnieuw in werkpositie brengen 2.15 een kraan en het hijsgereedschap volgens procedu- re beveiligd achterlaten Inzicht in werfinrichting Logische opeenvolging van werkzaamheden op een werf Vrije zwenkhoogte Techniek van het hijsen en neerlaten van een last Collectieve en persoonlijke veiligheidsvoorschriften bij hijswerk toepassen Kunnen communiceren met andere torenkraanbestuurders en met het grondpersoneel De volgorde van de te nemen maatregelen om een torenkraan beveiligd achter te laten Omstandigheden waarin de giek moet worden vastgelegd K3
B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 9 CLUSTER 3: ONDERHOUDSWERKZAAMHEDEN VAN EEN TORENKRAAN UITVOEREN Cluster van vaardigheden De leerling/cursist kan: 3.1 de verantwoordelijke melden welk hijsgereedschap afgekeurd werd 3.2 het beperkt periodiek onderhoud van een torenkraan volgens de voorschriften van de constructeur uitvoeren 3.3 slijtageverschijnselen en storingen vaststellen, melden en toelichten 3.4 eenvoudige defecten herstellen 3.5 de gegevens van kleine onderhoudswerkzaamheden volgens afspraak bijhouden 3.6 keuringsverslagen en onderhoudsboek bijhouden 3.7 de eigen administratie bijhouden Mate van Ondersteunende kennis (K) Mate van beheersing en vaardigheden (V) Beheersing Wettelijke keuringsprocedures K1 V2 Weten bij welke onderdelen zich slijtage-verschijnselen kunnen voordoen Herstelgereedschap Herstelgereedschap kunnen gebruiken
10 B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 3.3.6 Beroepshoudingen In een volgend overzicht geven we de beroepshoudingen weer die voor het beroep van torenkraanbestuurder van bijzonder belang zijn. Alert zijn Tijdens de hijswerkzaamheden erop gericht zijn om ook bij onvoorziene omstandigheden snel en veilig te kunnen reageren. Verantwoordelijkheidszin Zich ervan bewust zijn dat men met dure torenkranen werkt. Erop gericht zijn efficiënt met kraan en hijsgereedschap te werken zodat beschadiging van lasten en werkomgeving vermeden kunnen worden. Oog hebben voor mogelijke probleemsituaties en risico s. Veiligheidszin Hij is zich ervan bewust dat de manier waarop men met een torenkraan werkt altijd een weerslag heeft op de eigen veiligheid, de veiligheid van anderen en die van de kraan. Hij wil te allen tijde de veiligheidsvoorschriften van de bouwplaats naleven. Zelfstandigheid Hij is bereid zelf initiatieven te nemen om werkopdrachten in al hun aspecten op een veilige manier tot een goed einde te brengen. Zin voor samenwerking De beginnend torenkraanbestuurder is bereid samen met anderen te overleggen en afspraken te maken en die nadien ook na te leven. 3.3.7 Contextgegevens In essentie bedient de torenkraanbestuurder het besturingssysteem van een kraan om lasten te verplaatsen. De taak van een torenkraanbestuurder binnen een bouwproject bestaat erin op de bouwplaats materiaal en bouwelementen aan te brengen en indien nodig af te voeren. In regel bevindt een torenkraanbestuurder zich tijdens de werkuren in de stuurhut. Hij staat in radiofonisch en/of visueel contact met iemand op de werkvloer. Dit contact is noodzakelijk voor zowel het aangeven van de uit te voeren opdrachten, als voor het begeleiden van de uitvoering. Kenmerkend voor het beroep is: dat de kwaliteit van de uitoefening sterk wordt bepaald door de routine (het maken van gecoördineerde bewegingen, het berekenen van lasten,...); dat bij verkeerde manipulaties de gevaren reëel zijn en de afbreukrisico s groot; dat het doorgaans niet rendabel is om een torenkraanbestuurder voor korte periodes naar beneden te laten komen om hem in te schakelen bij ander werk. Dit probleem stelt zich niet voor kranen die vanop de grond of een werkplatform bestuurd worden met een draadloze afstandsbediening, wat hoe langer hoe meer het geval is. Deze beroepskenmerken geven aan dat een torenkraanbestuurder een eigen, specifieke opdracht heeft en een daarbijbehorend takenpakket. Men zal hem niet vervangen door een andere bouwvakker. Evenmin zal men er snel toe overgaan - behalve in het geval van de torenkraan met afstandsbediening - hem tussen twee hijsopdrachten door in te zetten voor andere taken op de werkvloer.
B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 11 Elke bouwplaats heeft zijn eigen karakteristieken wat de ligging en toegankelijkheid betreft, de aard van de werken, de dimensie van de werken en de configuratie van mensen en machines die erop ingezet worden. Voor de torenkraanbestuurder impliceert dit telkens een uitgebreide kennisname van de werfomstandigheden en de uit te voeren werken evenals een zeker aanpassingsvermogen aan telkens nieuwe werkopgaven. Een torenkraanbestuurder is een vakman die de meeste types torenkranen kan besturen en bedienen. In principe werkt een beginnend torenkraanbestuurder onder leiding en toezicht van een werfleider of een ploegbaas. Die bepaalt op het terrein wie welk werk met welke kraan zal uitvoeren. De meeste beroepsrisico s houden verband met omstandigheden die typisch zijn voor het werken op een bouwplaats en voor het besturen van een torenkraan. Een doorzichtige bouwplaatsorganisatie en een correcte en aandachtige bediening van de torenkraan vormen op zich dan ook de beste preventie. Een torenkraanbestuurder wordt jaarlijks aan een medisch onderzoek onderworpen. 3.4 Niveau van het beroepsopleidingsprofiel De Handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen (Dienst voor Onderwijsontwikkeling, 1998) omschrijft de niveaus van kwalificatie als volgt: Niveau 1: Een kwalificatie die vrij snel kan worden verworven en die betrekkelijk eenvoudig werk omvat; Niveau 2: Een kwalificatie die vooral praktisch werk omvat, dat zelfstandig kan worden uitgevoerd binnen de grenzen van de aangeleerde technieken; Niveau 3: Een kwalificatie die vooral praktisch werk omvat, dat zelfstandig kan worden uitgevoerd en ook andere verantwoordelijkheid omvat, zoals leiding en coördinatie; Niveau 4: Een kwalificatie die het mogelijk maakt op autonome of onafhankelijke manier verantwoordelijkheid op te nemen voor planning en/of leiding en/of beheer; Niveau 5: Een kwalificatie die het mogelijk maakt op autonome en onafhankelijke manier verantwoordelijkheid op te nemen voor planning en/of leiding en/of beheer met beheersing van de wetenschappelijke achtergronden. Gezien de graad van verantwoordelijkheid, de mate van complexiteit en transfer en afhankelijk van de mate van begeleiding stelt deze sectorcommissie voor het beroepsopleidingsprofiel torenkraanbestuurder op niveau 2-3 te plaatsen. Het definitieve niveau wordt door de vaste kern van de sectorcommissie bouw-houtdecoratie bepaald bij het opstellen van de kwalificatiestructuur.
12 B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 4 BIBLIOGRAFIE I. Pollet en Linda Wouters, Beroepsprofiel Torenkraanbestuurder, Brussel, Hoger Instituut voor de Arbeid in opdracht van het Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid, 1998. Handleiding voor het schrijven van beroepsopleidingsprofielen voor secundair en volwassenenonderwijs, Brussel, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Dienst voor Onderwijsontwikkeling, 1998. Belgisch Staatsblad 24395 K.B. van 17 juni 1997 betreffende de veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk Statistisch jaarboek van het Vlaams Onderwijs, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap - Departement Onderwijs. 5 MEDEWERKERS AAN DE SECTORCOMMISSIE Gilbert Vanden Borre, voorzitter van de sectorcommissie, VVKSO Frans De Mulder, Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB) Willy Van der Steen, Fonds voor Vakopleiding in de Bouwnijverheid (FVB) Deef Borloo, ACV Wim Coppens, GO Marcel Marchand, Koninklijk Technisch Atheneum, Herzele, GO Pol Baelus, Vrij Technisch Instituut Geel, VVKSO Chris Van den Vreken, Dienst voor Onderwijsontwikkeling Edwin De Ceukelaire, Dienst Beroepsopleiding Departement Onderwijs Rita Vanheste, Vlaamse Onderwijsraad.
B EROEPSOPLEIDINGSPROFIEL TORENKRAANBESTUURDER 13 Bijlage 1: Beroepenstructuur Bouwsector (versie 15 februari 2000) bagger kraanbestuurder baggerwerker torenkraanbestuurder bestuurder mobiele kraan en verreiker boorder bronbemaler weg- en waterbouw heimachinist chauffeur bouwplaatsmachinist wegenwerker natuursteenbewerker metselaar bekister ijzervlechter ruwbouw werfbediener betonhersteller prefab-monteerder gevelwerker voeger dekvloerlegger afwerking ruwbouw tegelzetter stukadoor dak dakdekker dakdichter hout glas schrijnwerker-timmerman interieurbouwer glaswerker stellingbouwer bouwinstallaties industriële isolateur monteur CV sanitair installateur verf schilder-decorateur industrieel schilder magazijnier