Behandeling van spataderen Endo-coagulatie techniek of Endoveneuze laser therapie In deze informatie leest u: Wat zijn spataderen Hoe ontstaan spataderen Wie krijgt spataderen Wat zijn de klachten Welke onderzoeken Welke behandelingen zijn mogelijk Wie doet de behandeling Minder invasieve technieken Endo-coagulatie techniek Endo-veneuze laser therapie (EVLT) Controle Risico s en bijwerkingen Vragen en telefoonnummers Besef u dat uw persoonlijke situatie anders kan zijn dan beschreven.
Wat zijn spataderen Spataderen zijn plaatselijk uitgezette en kronkelige onder de huid gelegen aderen. Spataderproblemen komen vooral in de benen voor. Meestal in de aderen, die dicht onder de huid liggen, dit noem je de oppervlakkige aderen. Hoe ontstaan spataderen Het bloed moet van de tenen via de aderen weer helemaal terug kunnen stromen naar het hart. Om te voorkomen dat het bloed daarbij naar beneden zakt, zijn er kleppen in deze aderen. Door verschillende oorzaken kunnen de kleppen in de oppervlakkige ader gaan lekken. Dat kan bijvoorbeeld omdat: Er te veel druk op de kleppen komt te staan. Het bloedvat wijder wordt. De kleppen zelf zwak zijn aangelegd. Als de kleppen lekken, wordt de druk onder die kleppen in de ader groter. Hoe groter de druk, des te wijder het bloedvat. De kleppen verliezen hierdoor hun werking. Na verloop van tijd worden de gevolgen zichtbaar als spataderen. Wie krijgt spataderen Iedereen kan spataderen krijgen. Maar er zijn mensen die een verhoogde kans hebben op het ontstaan van spataderen: Mensen, bij wie het in de familie voorkomt. Zwangere vrouwen. Mensen, die veel en lang moeten (stil) staan tijdens hun werk of bezigheden. Mensen, die in het verleden trombose in een been hebben gehad. Door de trombose kunnen de kleppen beschadigd zijn, waardoor ze kunnen gaan lekken. Wat zijn de klachten Spataders komen in verschillende vormen van ernst voor. Soms zijn er nauwelijks andere klachten dan van puur cosmetische aard. Er kunnen ook klachten zijn van een: zwaar gevoel in de benen jeuk nachtelijke krampen in de benen open been (ulcus cruris venosum) wanneer de druk in de aders erg groot wordt Welke onderzoeken Naast lichamelijk onderzoek door de arts, wordt er meestal een Duplex-onderzoek gedaan. Dit is een onderzoek met ultrageluidsgolven, waarbij gekeken wordt naar de doorstroming van het bloed in de aderen, de stroomrichting van het bloed en de functie van de kleppen. Het onderzoek doet geen pijn en wordt op de polikliniek gedaan. Welke behandelingen zijn mogelijk Wie doet de behandeling Een chirurg (of chirurg in opleiding) doet de chirurgische behandelingen samen met een vaatlaborante. De sclerotherapie (het wegspuiten) van (resterende)spataders wordt meestal door een dermatoloog of fleboloog gedaan. eindredactie: patiëntenvoorlichting Foldernummer dsg-157 14-12-2017 Behandeling van spataderen pagina 2
Steunkousen Spataderen behoeven vanuit medisch oogpunt lang niet altijd behandeld te worden. Soms volstaan steunkousen. Sclerotherapie (wegspuiten) Kleine spataders kunnen ook alleen met sclerotherapie (het wegspuiten) worden behandeld. Wanneer de kleppen, zoals hierboven beschreven, niet goed meer werken kan een operatie geadviseerd worden. Strippen van de spatader In de benen lopen 2 grote aders, die het bloed vanuit de voeten/benen terugvoeren richting het hart. Aan de binnenzijde de vena saphena magna (de VSM) en aan de zijkant / achterzijde kuit de vena spahena parva (de VSP). Wanneer de VSM de oorzaak is van de spataderen, kan deze ader verwijderd worden (gestript). Hierbij worden 2 kleine snede in de huid gemaakt. 1 in de lies en 1 net onder de knie. De ader wordt daarna uit het lichaam getrokken. Zijtakjes worden losgetrokken en kunnen nalekken. Dit geeft meestal (grote) bloeduitstortingen (blauwe plekken). De blauwe plekken verdwijnen vanzelf weer, maar kunnen de eerste dagen wel klachten geven. Vaak worden ná de operatie nog rest-spataders weggespoten. Dat geeft een mooier resultaat dan ze direct bij de operatie (via extra snede in de huid) te verwijderen. Minder invasieve technieken Met de term minder invasieve technieken wordt bedoeld, behandelingen die minder ingrijpend zijn en minder schade aan het lichaam geven dan de tot nu toe gebruikelijke operaties. Voordelen hierbij voor de patiënt zijn: kortere behandeling geen bloeduitstorting veelal nauwelijks of weinig napijn snel herstel en hervatten dagelijkse bezigheden Bij een spatader operatie zijn dit de: endo-coagulatie techniek endo-veneuze laser therapie Welk van de 2 behandelingen voor het meest u geschikt is wordt door de chirurg met u besproken. Endo-coagulatie techniek Bij de Endo-coagulatie techniek wordt ook de VSM behandeld. De ader wordt met deze behandeling dicht geschroeid. Hiervoor krijgt u 1 kleine snede in de huid. Welke voorbereiding is nodig Voor deze behandeling wordt u opgenomen op de afdeling dagbehandeling. Naast de informatie over de behandeling ontvangt u op de polikliniek ook de folder over de afdeling dagbehandeling. De behandeling gebeurt onder verdoving van een ruggenprik of algehele narcose. Soms kan de behandeling met een lokale verdoving worden gedaan. eindredactie: patiëntenvoorlichting Foldernummer dsg-157 14-12-2017 Behandeling van spataderen pagina 3
Polikliniek anesthesiologie Voor uw operatie bezoekt u de polikliniek anesthesiologie. Op de polikliniek van uw specialist wordt de afspraak voor u gemaakt. U heeft daar een gesprek met een anesthesioloog of een medewerker pre-operatieve screening. U krijgt een vragenlijst over uw gezondheid en we vragen naar eerdere operaties, uw medicijnen en of u allergisch bent. Ook krijgt u een lichamelijk onderzoek. De medewerker vertelt u over de vormen van verdoving die bij deze operatie mogelijk zijn. Samen bepaalt u welke soort verdoving u kiest. Ook krijgt u te horen wat u wel en niet mag eten en drinken vóór de operatie. Alle informatie krijgt u op papier mee. Lees de informatie goed door en volg de aanwijzingen goed op. Polikliniek anesthesiologie: maandag t/m vrijdag 8.00 16.30 uur (023) 224 0165 De behandeling Op de operatiekamer wordt eerst door een vaatlaborante met een echo(duplex)-apparaat de ader op het been afgetekend. Daarna wordt een kleine snede in de huid bij de knie gemaakt. Via deze snede in de huid wordt een elektrode in de ader gebracht en tot aan de lies opgeschoven. In de lies mondt de VSM uit in de diepere vaten die naar het hart gaan. Daarna wordt de elektrode langzaam teruggetrokken, waarbij het bloedvat wordt dicht geschroeid. Dat duurt ongeveer 1 minuut. Daarna wordt het wondje in de huid met een oplosbare hechting gesloten en een drukkend verband of kous om het been gedaan. Hoelang u de kous moet dragen hoort u van de chirurg. Meestal wordt direct een afspraak voor het wegspuiten van resterende spataderen op het onderbeen meegegeven. Endo-veneuze laser therapie (EVLT) Bij de Endo-veneuze laser therapie (EVLT) wordt de ader met de lekkende kleppen met laserwarmte dichtgeschroeid. Hierbij kan het gaan om de VSM of de VSP. Welke voorbereiding is nodig Voor deze behandeling is geen voorbereiding nodig. De behandeling Deze behandeling gebeurt op de polikliniek chirurgie onder lokale verdoving. U krijgt geen snede in de huid, maar de ader die behandeld wordt aangeprikt. Via een voerdraad wordt de huls van laserfiber ingebracht. Hierna krijgt u met een aantal prikken verdoving rondom de ader die behandeld wordt. De verdoving beschermt ook de omgeving tegen de laserwarmte. Hierna wordt de laserfiber terug getrokken en de ader die behandeld wordt dichtgeschroeid. Dit duurt ongeveer 2 minuten. Daarna krijgt u een steunkous aan die u 48 uur dag en nacht moet dragen. Eventueel resterende spataders kunnen daarna door de dermatoloog worden weggespoten. Controle U wordt na 4 weken thuis gebeld door een medewerker van de polikliniek chirurgie om te informeren hoe het met u gaat en of u nog vragen heeft. Risico s en bijwerkingen Wanneer een snede in de huid wordt gemaakt is er altijd kans op een wondinfectie. De kans hierop is klein (circa 1%). Soms is de binnenzijde van het bovenbeen, waar de ader loopt, gevoelig. Dit verdwijnt meestal vanzelf in een paar dagen. eindredactie: patiëntenvoorlichting Foldernummer dsg-157 14-12-2017 Behandeling van spataderen pagina 4
Spataders kunnen terugkomen (recidiveren). Ook met een volledige verwijdering van de VSM kan opnieuw een lek optreden in de lies. Van de Endo-coagulatie techniek en de Endo-veneuze laser therapie (EVLT) zijn nog geen lange termijn resultaten bekend. Wel lijkt het succes groter dan na een behandeling van strippen. Na een behandeling kan er eventueel een neuropathie optreden. Dit uit zich in een apart gevoel of juist minder gevoel, meestal in het gebied boven de knie. Ook deze klachten verdwijnen meestal na een paar weken. Vragen en telefoonnummers Het is belangrijk dat u juiste en duidelijke informatie krijgt. Met deze informatie beslist u, samen met uw arts, of u de behandeling laat doen. Heeft u nog vragen, stel ze gerust aan uw behandelend arts. Heeft u vragen vóór of nà de behandeling in het ziekenhuis, of doen zich thuis problemen voor, neem dan contact op met de polikliniek chirurgie. Schrijf uw vragen van tevoren op, zodat u niets vergeet. Polikliniek chirurgie maandag t/m vrijdag van 8.00 16.30 uur s avonds, s nachts en in het weekend met: Afdeling spoedeisende hulp, Hoofddorp Afdeling spoedeisende hulp, Haarlem Zuid (023) 224 0020 (023) 224 6880 (023) 224 4880 Niet dringende vragen kunt u stellen tijdens de controle op de polikliniek of de belafspraak of via Mijnspaarnegasthuis.nl. Waar zijn we te vinden? Haarlem Zuid Boerhaavelaan 22 2035 RC Haarlem Hoofddorp Spaarnepoort 1 2134 TM Hoofddorp Haarlem Noord Vondelweg 999 2026 BW Haarlem Heemstede Händellaan 2A 2102 CW Heemstede (023) 224 0000 www.spaarnegasthuis.nl info@spaarnegasthuis.nl eindredactie: patiëntenvoorlichting Foldernummer dsg-157 14-12-2017 Behandeling van spataderen pagina 5