INFORMATIE OVER HET CENTRAAL EXAMEN 2015 HAVO

INFORMATIE OVER HET CENTRAAL EXAMEN 2015 HAVO INHOUD: De examendata Datalijst examenkandidaten De instructie centraal examen Plattegrond van de examenzaal Bijlage 1 Overzicht inleveren hulpmiddelen Bijlage 2 Toegestane hulpmiddelen bij het centraal examen en voorwaarden gebruik elektronisch rekenapparaat Bijlage 3 Slaag-/zakregeling 22-4-15

DATA CENTRAAL EXAMEN 2015 HAVO Eerste periode: maandag 11 mei t/m woensdag 27 mei 2015 Plaats: nieuwe gymzaal, met uitzondering van Kunst algemeen (computerlokaal) Datum Tijd Vak Vakspecifieke hulpmiddelen naast het basispakket. Hulpmiddelen zelf meenemen, tenzij anders vermeld * Maandag 11 mei 13.30 16.30 Economie Dinsdag 12 mei 09.00 12.00 Kunst algemeen Computerlokaal 13.30 16.30 Nederlands Woensdag 13 mei 09.00 11.30 Duits Woordenboek D-N en N-D 13.30 16.30 Biologie BINAS 6 e druk Maandag 18 mei 09.00 12.00 Geschiedenis 13.30 16.00 Frans Woordenboek F-N en N-F Dinsdag 19 mei 13.30 16.00 Engels Woordenboek E-N en N-E Het is toegestaan om woordenboek Engels-Engels te gebruiken in plaats van Engels- Nederlands. Woensdag 20 mei 13.30 16.30 Wiskunde A / B Grafische rekenmachine Donderdag 21 mei 13.30 16.30 Scheikunde BINAS 6 e druk Vrijdag 22 mei 13.30 16.30 Management & Organisatie Dinsdag 26 mei 09.00 12.00 Aardrijkskunde Grote Bosatlas 54 e druk Woensdag 27 mei 13.30 16.30 Natuurkunde BINAS 6 e druk * Bij alle schriftelijke examens is het gebruik van een woordenboek Nederlands toegestaan. Tweede periode Datum Tijd Vak Dinsdag 16 juni 13.30 16.00/16.30 Woensdag 17 juni 13.30 16.00/16.30 Donderdag 18 juni 13.30 16.00/16.30 Nederlands, Engels, aardrijkskunde, kunst algemeen Frans, Duits, wiskunde A, natuurkunde, scheikunde, geschiedenis wiskunde B, biologie, economie, management & organisatie Info Centraal Examen - Havo 1

Derde periode (staatsexamen) Aanmelding uiterlijk maandag 29 juni. Exacte datum en plaats wordt via DUO aan de kandidaat bekendgemaakt. Donderdag 9 april Datalijst HAVO 5 2015 Aanvraag herkansingen periode 3 (examenklassen) Week 16 Inhaal herkansbare toetsen / herkansingen periode 3 Dinsdag 21 april Dinsdag 21 april Donderdag 23 april Vrijdag 24 april Maandag 11 mei t/m woensdag 27 mei Donderdag 11 juni Inleveren definitieve cijfers (examenklassen) 13.00-13.45 Inleveren bibliotheekboeken mediatheek 14.15 CE-instructie: alle leerlingen verplicht aanwezig!! 15.15 uur Meegeven examenwerk * + voorlopige cijferlijst + cijfercontrole 9.00 12.00 uur: Proefexamens Laatste lesdag examenklassen CE eerste periode van HAVO (zie overzicht op blz. 1) Locatie: nieuwe gymzaal Uitslag CE-1 (onder voorbehoud) Vóór 12.30 uur: kandidaten die gezakt zijn worden door de mentoren gebeld Ná 14.15 uur: kandidaten die geslaagd zijn worden gebeld 15.30 uur: voorlopige cijferlijsten klaar. Mentoren delen deze uit. Vanaf 08.30 uur: mentorgesprekken met niet-geslaagde leerlingen Vrijdag 12 juni Dinsdag 16 juni - donderdag 18 juni Vrijdag 26 juni Maandag 29 juni Uiterlijk 29 juni Woensdag 1 juli Uiterlijk 14.00 uur: schriftelijke aanvraag herkansing/herprofilering inleveren bij A. Timmerman (W116) CE tweede periode (zie overzicht) Uitslag CE-2 (onder voorbehoud) De teamleiders (mentoren) bellen alle kandidaten, tussen 10 en 11 uur. Aanvraag CE-3 bij A. Timmerman (W116) Tussen 09.00 en 16.00 uur: inleveren boeken exacte tijdsindeling volgt via site Aanmelding CE-3 vóór 13.00 uur. Datum en plaats wordt aan de kandidaat bekend gemaakt. 17.00 uur: diploma-uitreiking * = documap Nederlands, werkstukken CKV, ANW, BO. Alle gemaakte toetsen blijven op school (tot een half jaar na het examen). Info Centraal Examen - Havo 2

Instructie voor leerlingen voor het Centraal Examen 2015 LEES DEZE INSTRUCTIE HEEL GOED DOOR, JE KUNT ER OP WORDEN AANGESPROKEN! Algemeen De examens zijn in de grote gymzaal van de school. Zie plattegrond van de zaal voor de indeling. LET OP: dinsdag 12 mei 9.00 12.00 Kunst algemeen: computerlokaal Oost en West. Hiervoor is de indeling als volgt: Computerlokaal Oost (lesgroep kumu) Computerlokaal West (lesgroep kubv) Michelle Buijtenhuijs Eva Bakker Ingrid Dekker Emma de Boer Jesse Kielman Laurien Bouma Laura van Loenen Pauline Buitendijk Tim Lucassen Sam Duijn Roos Meinema Laura Ettema Floris Siegers Merel Groen Jochem Smulders Julia Hendriks Britt Stomphorst Annabella de Jonge Jannetta op de Weegh Maurits Jongholt Marel van der Wielen Manouk Kamping Remon Woldring Iris Kooke Dick Wolf Sophie Meijer Julianne Nelck Keanu Westerman 13 lln 15 lln De leerlingen moeten 15 minuten voor de aanvang van het examen aanwezig zijn. Houd rekening met de tijd die het stallen van de fiets of het parkeren van de auto met zich meebrengt. (Zie voor tijden bijgaand examenrooster.) Als je met het openbaar vervoer komt, neem geen risico s en neem liever een bus of trein eerder. Wie te laat komt krijgt geen extra tijd toegemeten. Wie meer dan een half uur te laat komt, wordt voor de zitting naar de tweede periode verwezen. Wie door ziekte niet aan een zitting kan deelnemen, geeft dit telefonisch door (tel. (050) 537 52 00) s ochtends vóór 08.30 uur en s middags vóór 13.00 uur. Een schriftelijke bevestiging van de gemelde absentie zo spoedig mogelijk daarna aan mevrouw A. Timmerman doen toekomen. In de tweede c.q. derde periode kan het onderdeel worden ingehaald. FRAUDEREN heeft uitsluiting tot gevolg. Ook andere onregelmatigheden kunnen UITSLUITING tot gevolg hebben. Een horloge is voor een goede tijdsindeling belangrijk. In de examenzaal hangt ook een klok. Smartwatches zijn niet toegestaan! Info Centraal Examen - Havo 3

Hulpmiddelen Je moet zelf zorgen voor een pen (en een reservepen) en de toegestane hulpmiddelen. De school zorgt voor papier. Let op: een potlood mag alleen gebruikt worden voor tekeningen e.d. Tipp-ex mag niet worden gebruikt. Een lijst met toegestane hulpmiddelen is als bijlage toegevoegd. Een etui mag NIET mee de zaal in worden genomen. Hulpmiddelen die niet op dit overzicht vermeld staan zijn dus ook NIET toegestaan. Let goed op wat je zelf mee moet nemen én ook wanneer je bepaalde hulpmiddelen (BINAS, Atlas) moet inleveren. Zie het overzicht inleveren hulpmiddelen : INLEVEREN ALTIJD DE SCHOOLDAG VÓÓR HET EXAMEN UITERLIJK 13.00 UUR BIJ DE BALIE OOST. Praktische zaken Voorafgaand aan iedere zitting zal aan twee willekeurige kandidaten worden gevraagd om de pakketten met examenopgaven te controleren op onvolkomenheden. De school zorgt s morgens en s middags voor een kopje koffie of thee. Daarvoor neem je een eigen beker mee. Wegwerpbekertjes zijn niet toegestaan; de bodem van een bekertje moet breed genoeg zijn. Op de tafels in de examenzaal ligt een keuzekaartje koffie/thee. Neem een trui mee omdat het (vooral s morgens) kil kan zijn in de zaal. Jassen en tassen mogen niet mee in de examenzaal, je kunt die achterlaten in een van de kleedkamers, die ingericht is als garderobe. TIP: Leg waardevolle voorwerpen in je kluisje of lever ze in bij de leerlingenbalie! Let op: de leerlingenbalie is vanaf 16.30 uur gesloten. Voor toiletbezoek tijdens een zitting waarschuw je de surveillant. De surveillant zal je bij het toiletbezoek begeleiden tot zover welgevoeglijk is. Het is verboden telefoons/ipads/smartphones/smartwatches mee te nemen in de examenzaal. Sanctie: uitsluiting van alle examens. Telefoons die je achterlaat in je jas of tas moeten uit staan. Het is handiger om geen telefoons mee te nemen. De school draagt geen verantwoordelijkheid bij diefstal. TIP: LEVER JE MOBIELTJE IN BIJ DE LEERLINGENBALIE!! Let op: de leerlingenbalie is vanaf 16.30 uur gesloten. Tijdens de zitting Het is toegestaan om tijdens de zitting geruisloos te eten en te drinken. Daaronder vallen o.a. bananen, 1 of 2 boterhammen, een rolletje pepermunt of druivensuiker en flesjes met drinken. Niet toegestaan zijn blikjes, zakken chips en andere etenswaar die lawaai produceert tijdens het openen of het nuttigen ervan. Na afloop van de zitting neem je je eigen afval mee! De map die bij binnenkomst op je tafel ligt, is bestemd voor al het gemaakte werk dat moet worden gecorrigeerd. Dat zijn dus de bladen met je antwoorden, de bijlagen en ook kladpapier, als dat van belang is. Als je klaar bent, stop je al het gemaakte werk in die map. Alleen werk dat in de map zit, zal worden gecorrigeerd. De opgaven stop je niet in de map, maar laat je op de tafel liggen (of mag je meenemen als de zitting ten einde is). Op de map mag je niet tekenen of schrijven! Zodra het gemaakte werk (per ongeluk of moedwillig) mee de zaal uit wordt genomen, is het ongeldig. Je wordt dan voor het betreffende examen verwezen naar CE-II. Omdat je wel aanwezig bent geweest en het examen ook hebt gemaakt, komt op dat moment je recht op een herkansing te vervallen. Info Centraal Examen - Havo 4

Op het moment dat je aan het examen voor een vak begint, geldt dat je aan het examen hebt deelgenomen. Blijkt tijdens de zitting dat je het examen voor dat vak om wat voor reden dan ook niet af kunt maken, dan wordt het werk dat je tot dat moment gemaakt hebt, nagekeken. Als je vooraf twijfelt over een goed verloop van een zitting bijvoorbeeld omdat je je niet goed voelt dan kan het verstandig zijn om het betreffende examen in het tweede (of derde) tijdvak te maken. Overleg in zo n geval altijd met de examensecretaris, mw. A. Timmerman. Zoek bij binnenkomst van de zaal je eigen tafeltje op. Dit is de tafel met de map met je naam en je examennummer. Je examennummer kun je vinden op de lijsten die hangen op de borden bij de ingang van de examenzaal. Ga niet aan een leeg tafeltje zitten! Leerlingen met extra tijd zitten altijd vooraan in de zaal. Als je tijdens de zitting gestoord wordt door lawaai van buiten, vraag dan de surveillant daar iets aan te doen. Als je papier nodig hebt, vraag dat dan aan de surveillant (vinger opsteken is voldoende); ga het niet zelf halen, dat stoort anderen. Bij gemengde examens, dat zijn de examens waarin zowel open als gesloten vragen in voor komen, moeten voor de antwoorden op de meerkeuzevragen hoofdletters gebruikt worden (A, B, C, D, E, F). Tijdens het uitdelen van de examens mogen de opgaven nog niet worden ingekeken. Dit kan UITSLUITING van het examen tot gevolg hebben. De examens mogen pas worden ingekeken als de zitting geopend is. Let erop dat alle bladen waarop je de opgaven uitwerkt, voorzien zijn van je naam en examennummer. Je examennummer staat vermeld op de map die bij binnenkomst op je tafel ligt. Tijdens het EERSTE UUR en tijdens het LAATSTE HALF UUR van iedere zitting mag je de zaal niet verlaten. De toegestane tussentijdse vertrektijden hangen voor in de zaal. Voordat je weggaat leg je alle bladen die gecorrigeerd moet worden in de map die je bij binnenkomst op je tafel aantreft. Alleen bij vertrek aan het einde van de zitting mag je de opgaven meenemen. LET OP: controleer goed of er geen gemaakt werk tussen de opgaven zit. Als je eerder vertrekt en je opgaven mee naar huis wilt nemen, moeten de opgaven worden voorzien van je naam en examennummer en je laat deze bovenop de map achter. Je kunt de opgaven vanaf een half uur na de zitting ophalen. Ze worden afgegeven bij de leerlingenbalie. LET OP: de leerlingenbalie is na 16.30 uur gesloten. Neem je schoolbeker en je afval mee. Bij tussentijds vertrek altijd naar achteren lopen en dan naar de uitgang. Bij voortijdig vertrek mag je niets dat met het examen te maken heeft (geen opgaven, en ook geen kladpapier) uit de zaal meenemen. Wel mag je je persoonlijke eigendommen (pennen, rekenmachine, en ook woordenboeken/atlas) meenemen. Laat je naam en vertrektijd noteren bij de eerste surveillant. Houd tijdens het verlaten van de zaal rekening met de leerlingen die nog aan het werk zijn. Dit geldt ook voor het moment dat je je jas en tas uit de garderobe haalt. Achteraf Al het examenwerk blijft een half jaar in het archief. Daarna wordt het vernietigd in overeenstemming met instructies van de inspectie. Kandidaten hebben geen recht op teruggave van gemaakt werk, of een kopie daarvan. Havo-kandidaten moeten hun boeken inleveren op maandag 29 juni. Tijden worden via de website bekend gemaakt. De boeken kunnen alleen op deze datum worden ingeleverd. Mocht je zelf verhinderd zijn dan mogen de boeken eventueel door een familielid worden ingeleverd. Kluissleutels: waar en wanneer je deze kunt inleveren is op dit moment nog niet bekend. Hierover volgt t.z.t. meer informatie via de website en/of de publicatieborden. Info Centraal Examen - Havo 5

Bij sommige kandidaten komt al voor de officiële uitslag de vraag op: moet ik me al gaan voorbereiden op een bepaalde herkansing? In zo n geval kun je contact opnemen met je teamleider (L. Tillema, Havo). Neem in elk geval GEEN contact op met je vakdocent of mentor. Cijfers of andere wijzigingen betreffende de uitslag worden in geen geval door de mentoren en teamleiders verstrekt. De uitslag van het CE periode I wordt vastgesteld: voor Havo op donderdag 11 juni (onder voorbehoud). Alle leerlingen krijgen telefonisch bericht. Indien een kandidaat niet bereikt kan worden, wordt eventueel een voice-mailbericht ingesproken, of wordt het bericht aan het thuisfront doorgegeven. De voorlopige cijferlijst is vanaf 15.30 uur op te halen bij de mentor. Diegenen die willen herkansen of herprofileren krijgen van hun mentor een aanvraagformulier. De aanvraag voor een herkansing/herprofilering moet persoonlijk worden ingeleverd bij mevrouw A. Timmerman op vrijdag 12 juni vóór 14.00 uur, kamer W116. Ter herinnering Iedere kandidaat die een volledig examen heeft afgelegd mag in één vak aan de herkansing/herprofilering deelnemen. Het maakt daarbij niet uit of hij geslaagd is of niet. Het CE periode II is op dinsdag 16 juni, woensdag 17 juni en donderdag 18 juni in W101. Zie voor tijden het overzicht tweede periode op pagina 1. Kom op tijd. Voor veel opleidingen worden gewaarmerkte afschriften van diploma en cijferlijst gevraagd; voor kopieën moet je zelf zorgen; waarmerking kan bij de balie plaatsvinden. De diploma-uitreiking is op woensdag 1 juli om 17.00 uur op school. Info Centraal Examen - Havo 6

Plattegrond examenzaal Info Centraal Examen - Havo 7

Bijlage 1 Overzicht inleveren hulpmiddelen (BINAS / atlas) Inleveren bij de balie in Oost, altijd uiterlijk één schooldag voor het examen, zie onderstaande datalijst. Vermeld je naam / examennummer en naam vakdocent. Afgekeurde hulpmiddelen kunnen niet worden gebruikt. Zorg ervoor dat de boeken in correcte staat worden ingeleverd. Het niet of niet op tijd inleveren van de boeken betekent: examen doen zonder boek! Let op: het kan voorkomen dat je je BINAS enkele dagen kwijt bent; leen eventueel een tweede exemplaar van een leerling uit een voorexamenklas, wanneer je een BINAS nodig hebt om je thuis op het examen voor te bereiden. HAVO Vak Uiterlijk inleveren op Biologie* Dinsdag 12 mei vóór 13.00 uur BINAS (6 e druk) Scheikunde* Woensdag 20 mei vóór 13.00 uur BINAS (6 e druk) Aardrijkskunde Vrijdag 22 mei vóór 13.00 uur BOS-atlas (54 e druk) Natuurkunde* Dinsdag 26 mei vóór 13.00 uur BINAS (6 e druk) De woordenboeken Nederlands, Engels, Duits en Frans ZELF meenemen naar het examen!!! Deze worden niet uitgereikt. Gebruik van een elektronisch woordenboek in welke vorm dan ook is NIET toegestaan. * Leerlingen met Biologie en/of Natuurkunde en/of Scheikunde laten aan het einde van het examen waarbij een BINAS wordt gebruikt, hun BINAS op tafel liggen. De boeken zijn dan voor het volgende examen, waarbij een BINAS wordt gebruikt, al op school. Info Centraal Examen - Havo 8

Bijlage 2 Toegestane hulpmiddelen bij het Centraal Examen HAVO Vakken Hulpmiddel (N.B. Van elkaar lenen is niet toegestaan) Basispakket bij alle vakken. Dit neem je dus altijd mee naar elk examen. Moderne talen en Nederlands Wiskunde A Wiskunde B Natuurkunde Scheikunde een goede pen (+ reservepen) tekenpotlood (en puntenslijper) kleurpotlood (blauw en rood) liniaal met millimeterverdeling passer geodriehoek gum elektronisch rekenapparaat met de mogelijkheden zoals verderop staan vermeld (behalve als een grafisch rekenapparaat is toegestaan) Woordenboek (naar en van de vreemde taal). Bij Engels is een woordenboek Engels Engels ook toegestaan, dan wel in plaats van Engels Nederlands. De kandidaten nemen het woordenboek zelf mee naar het examen Grafisch rekenapparaat; goedgekeurd zijn: Casio fx-9750gii, cfx 9850Gplus; cfx 9850GBplus; fx 9860G; fx 9860GII; fx 9860G SD; fx 9860GII SD / Hewlett Packard 38G en 39G+ / Sharp EL 9600; EL 9650 en EL 9900 / Texas Instruments 83 (Plus); 84 en 84 Plus Silver Edition, Texas Instruments TI-Nspire (alleen de versie zonder CAS). De kandidaten nemen het grafisch rekenapparaat zelf mee naar het examen Roosterpapier in cm 2 Grafisch rekenapparaat; goedgekeurd zijn: Casio fx-9750gii, cfx 9850Gplus; cfx 9850GBplus; fx 9860G; fx 9860GII; fx 9860G SD; fx 9860GII SD / Hewlett Packard 38G en 39G+ / Sharp EL 9600; EL 9650 en EL 9900 / Texas Instruments 83 (Plus); 84 en 84 Plus Silver Edition, Texas Instruments TI-Nspire (alleen de versie zonder CAS). De kandidaten nemen het grafisch rekenapparaat zelf mee naar het examen Roosterpapier in cm 2 BINAS-boek, 6 de druk De kandidaten leveren hun Binas van tevoren in. Zie bijlage 1 BINAS-boek, 6 de druk De kandidaten leveren hun Binas van tevoren in. Zie bijlage 1 Biologie Aardrijkskunde Schriftelijke examens BINAS-boek, 6 de druk De kandidaten leveren hun Binas van tevoren in. Zie bijlage 1 Atlas; toegestaan is de 54 e druk van de Grote Bosatlas. De kandidaten leveren hun atlas van tevoren in. Zie bijlage 1 Voor alle schriftelijke examens is het gebruik van een woordenboek Nederlands toegestaan. Info Centraal Examen - Havo 9

Voorwaarden waaraan de te gebruiken elektronische rekenapparaten uit het basispakket moeten voldoen, bijv. voor de examens biologie, aardrijkskunde Het is niet toegestaan rekenapparaten te gebruiken die: a. op het lichtnet moeten worden aangesloten; b. tijdens het examen opgeladen moeten worden; c. geluidsoverlast bezorgen; d. zijn voorzien van schrijfrollen, alarminstallaties, zend- en ontvangstmogelijkheden; e. alfanumeriek zijn (woorden, formules, letters van natuurkundige symbolen e.d. op het venster zijn dus niet toegestaan. De enige letters die op dit venster zichtbaar mogen zijn, zijn aanduidingen voor de eigen functies van het apparaat, zoals bijvoorbeeld K, M, deg. rad); f. grafieken kunnen tonen in het afleesvenster. De rekenapparaten moeten zijn voorzien van volle batterijen. De rekenapparaten dienen minimaal de volgende mogelijkheden te bevatten: HAVO - de grondbewerkingen +, -, x, : X X - een aparte toets voor pi X X - toetsen voor x y, x 2 en l/x X X - toetsen voor sin, cos, tan in graden en hun inversen X X - toetsen voor sin, cos, tan in radialen en hun inversen X X - een toets voor log X X - een toets voor In X X - een toets voor e x X VWO Info Centraal Examen - Havo 10

Bijlage 3 Slaag-/zakregeling eindexamens 2014-2015 Havo en Vwo: 1. Voor de slaag-/zakregeling tellen mee: Alle eindcijfers van het profiel en vrije deel Alle vakken van het gemeenschappelijk deel, waarbij voor de volgende opleidingen sprake is van een combinatiecijfer(cc)voor de volgende vakken: o Havo: CC, rekenkundig gemiddelde van de eindcijfers van de volgende vakken: Maat (Maatschappijleer) Lv (Levensbeschouwelijk vormingsonderwijs) Profielwerkstuk o Atheneum: CC, rekenkundig gemiddelde van de eindcijfers van de volgende vakken: Maat (Maatschappijleer) Lv (Levensbeschouwelijk vormingsonderwijs) ANW Profielwerkstuk o Gymnasium: CC, rekenkundig gemiddelde van de eindcijfers van de volgende vakken: Maat (Maatschappijleer) Lv (Levensbeschouwelijk vormingsonderwijs) ANW KCV Profielwerkstuk 2. Een eindexamenkandidaat havo/vwo is geslaagd als: De vakken CKV en LO 1 met de kwalificatie V ( voldoende ) of G ( goed ) zijn beoordeeld en als aan de onderstaande voorwaarden is voldaan: Het rekenkundig gemiddelde van het CE-resultaat is minimaal 5,5 EN Voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde mag maximaal één 5 (als laagste cijfer) worden behaald EN de rekentoets moet zijn afgelegd ongeacht het daarvoor behaalde eindcijfer. Daarnaast: Alle eindcijfers voor vakken buiten het CC én het CC een 6 of hoger, waarbij afzonderlijke eindcijfers voor de samenstellende vakken van het CC minimaal een 4 zijn Eén 5 en de rest 6 of hoger Eén 4 en de rest 6 en hoger met een rekenkundig gemiddelde van de eindcijfers van 6,0 of hoger 5-5 en de rest 6 en hoger met een rekenkundig gemiddelde van de eindcijfers van 6,0 of hoger 4-5 en de rest 6 en hoger met een rekenkundig gemiddelde van de eindcijfers van 6,0 of hoger 3. Een 3 of lager als onderdeel van het combinatiecijfer of als eindcijfer betekent altijd afwijzen. 4. Het SE- en combinatiecijfer - het gemiddelde van cijfers van werken - wordt op de volgende wijze afgerond: 5,48 5 en 5,52 6 Aan deze tekst kunnen geen rechten worden ontleend. Info Centraal Examen - Havo 11