seeds&sharing Productmagazine Kassla December 2013 breed oogstvenster Terugblik Perchloraat Nieuw online platform
In deze uitgave is in één woord super De familie Den Hoedt heeft het eerste zomerseizoen sla achter de rug in Strijen. Zowel de nieuwe locatie als het gekozen ras zijn heel goed bevallen, vertellen de telers. Aart den Hoedt komt meteen 4 De hele zomer dubbel E met 3 is in één woord super Terug- en vooruitblik België door Rik Van Laere Uitgelicht Inzicht in Markt & Consument Onderzoek naar consumentengedrag en verkenning van bestaande en nieuwe afzetmarkten is steeds noodzakelijker. Ook voor de ontwikkelingen in sla. ter zake en omschrijft als supersla. Prima kwaliteit kroppen en met een breed oogstvenster. Heel prettig, want zo konden we perfect inspelen op de vraag van onze afnemer. Kassen pasten niet langer in het bestemmingsplan van Nieuw Reijerwaard in Ridderkerk en dus negatieve invloed op de sla. Er hing hier al een De extreme zomerse omstandigheden hadden geen zochten vader Cees en zonen Aart en Henk naar schermdoek en deze trokken we bij een instraling een nieuwe locatie om het bedrijf voort te zetten. boven 00 Watt voor 80 procent dicht. En natuurlijk Het werd de Hoeksche Waard. Een voormalige moet je wel voldoende water geven. De eerste week tomatentuin, licht Aart toe. En dat vroeg om de na planten startten we met 0 millimeter, daarna Afscheid Jeu Craenmehr Wie eet nu eigenlijk uw producten, waarom, wanneer, bij wat en waar? En welke rol spelen de lokale kook- en eetgewoonten en de plaatselijke nodige aanpassingen. We trokken het plastic weg en schrokken van wat we zagen. De bodem was gewoon blauw. Voordat we het eerste rondje sla konden planten, hebben we daarom eerst het om de dag gietbeurten van 1 millimeter en indien nodig dagelijks. Tot twee weken voor de oogst. Aart den Hoedt plantte de 1, hectare nieuwe kas driemaal vol met Cosmopolia. De kortste 22 jaar gesprekspartner retail- en verkoopkanalen? Kennis van markt en betonpad vernieuwd, toen 10 centimeter compost teeltronde duurde 2 dagen. De snelheid van het Nieuwe dienst: consument zijn noodzakelijk om succesvolle groenterassen te ontwikkelen en uiteindelijk om de consumptie van onze gezonde producten te verhogen. Daarom is Rijk Zwaan ook gestart met op de grond gereden, de spitmachine erdoor gehaald en tot slot de grond gestoomd. Prima hartvulling ras, zijn sterkte tegen smet en de schone grond maakten dat we deze zomer geen enkel smetmiddel hebben gebruikt. Ook de bovenkant is netjes, want toprand komt in dit ras niet voor. Terug- en vooruitblik Nederland door Jeu Craenmehr Growing Partner RZ Contactgegevens Lovemysalad.com. Met dit social salad network kunt u de dialoog aangaan met de consument, én met andere professionals in de groenteketen. Om dieper in te kunnen gaan op de wensen en behoeften van de consument, is onderzoek van groot belang. Alleen vragen naar behoeften is niet voldoende, ontwikkelingen in verschillende landen en markten dienen ook nauwlettend en structureel gevolgd te worden. Zo kan er over Door de compost schoot wel het kaliumgehalte van de grond omhoog. Met de voorraadbemesting kilo per are magnesalmonsalpeter en watergift hebben we dat recht getrokken. Nu konden we gaan poten. De eerste ronde Cosmopolia ging eind mei de grond in, in 4 cm-potten. Fantastisch, na 4 weken konden we al oogsten. De kroppen groeiden voorspoedig weg en ontwikkelden snel een mooi hart. Dus die konden we al met 20 kilo opsnijden. En dat kwam onze afnemer The Greenery goed Koelcel met luchtbevochtiging Om te zorgen dat de sla even mooi het bedrijf verlaat als dat ze geoogst is, investeerden de telers in een nieuwe koelcel met luchtbevochtiging. Hier is plaats voor 18 pallets en we houden de sla gekoeld op 4 à C met een luchtvochtigheid van 9 procent. De snelheid van het ras, zijn sterkte tegen smet en de schone grond maakten dat de familie Den Hoedt deze zomer geen enkel smetmiddel gebruikte. een langere periode een compleet beeld worden uit, want die had te maken met een vroege vraag verkregen. Welke kansen er zijn voor sla, maar naar kropsla. Ongeveer 80 procent van ons product ook welke ontwikkelingen er spelen op bestaande gaat naar supermarktketen Jumbo, de overige markten. Is het bijvoorbeeld een kans of bedrei- 20 procent is voor export, bijvoorbeeld in dozen ging dat Engelse en Duitse supermarkten steeds naar Rusland. Overal waar ze de kwaliteit van meer regionaal geteelde producten verkopen? Cosmopolia kunnen waarderen. Erik Hovens start als teeltadviseur bij Rijk Zwaan Met die uitdagingen ben ik dit jaar aan de slag gegaan als consument- en marktonderzoeker bij Rijk Zwaan. Ik kijk er naar uit om nieuwe inzichten te verwerven, zodat Rijk Zwaan die vervolgens samen met u optimaal kan benutten. Annette Meeder Consumer & Market Researcher Firma C. den Hoedt en zn. Locatie Strijen Zaaiperiode 11 mei t/m 1 juli 2013 Plantperiode 2 mei t/m 1 aug. 2013 Oogstperiode 2 juni t/m 10 sept. 2013 Plantdichtheid 1, per m² Oogstgewicht 210-30 g Grondsoort lichte klei 2 3
De hele zomer dubbel E met Didier en Thierry Heyse telen al sinds 2009 naar tevredenheid het zomerras. In de loop der jaren werd het vertrouwen in het ras alleen maar groter. Dit jaar werden er in de nieuwste van de twee kassen zelfs drie rondes geplant. Terug- en vooruitblik België door Rik Van Laere Aandacht voor perchloraat Perchloraat was afgelopen seizoen hét gespreksonderwerp in de slasector. Gericht onderzoek stelde namelijk een lineair verband vast tussen perchloraat in de bodem en perchloraat in het gewas. Kalimeststoffen uit één specifiek gebied veroorzaakten veel onrust. gevolgen voor de jaarrond slatuinders deze cruciale periode. Plant voldoende Het grootste voordeel van het ras is zijn degelijk- goed bij ons past. Hij verdraagt veel water, makke- laten zich dan ook raden. ruim en gebruik jonge planten. Maak heid, vertelt Didier. Zelfs op de Mechelse veiling, lijker dan Flandria RZ dat vroeger deed. Rik Van Laere Na het spoelen zakten vooral het zoveel mogelijk gebruik van fris water waar ze in de zomer toch behoorlijk streng zijn, lukte stikstofcijfer en het zoutcijfer erg diep in het koelste moment van de nacht. het de telers continu EE te oogsten. Ook in de periode Ook op andere gebieden is Cosmopolia voor de Iedereen handelde snel en proactief. weg. Extra mest, onder meer chloor- Behandel pas bij een temperatuur onder van 22 juli tot 2 augustus, toen de temperaturen telers een betrouwbaar ras. Hij geeft een schone De samenwerking tussen veilingen, potas en stikstof, moest glazigheid de 20-2 C en breng de plant eerst op erg hoog opliepen en veel telers te maken kregen krop. Mooi gesloten en met een klein snijvlak. Ze proefstations, voorlichters en meststof- voorkomen en voldoende omvang en spanning. Denk eraan dat bepaalde met houdbaarheidsproblemen. Wat hun geheim vliegen de bak in! Meeldauw is voor de telers geen fenhandel resulteerde in een positieve groei creëren. En dankzij de zomerse producten minder efficiënt werken is? Niet te hoge etmaaltemperaturen en gieten op probleem, mede door het strakke spuitschema. De meststoffenlijst. De tuinders reageerden omstandigheden kon de bodem toch bij extreme temperaturen. Preventief het koudste moment van de dag. Soms was dat dit dag na het planten beginnen we al; in de zomer zit efficiënt door te spoelen, afhankelijk van nog voldoende opdrogen. Het is nog en vroeg behandelen tegen Bremia, jaar best een uitdaging, maar in een goede slateelt alles er na 10 tot 12 dagen al op. Vier spuitbeurten een bodemanalyse en het bodemtype. afwachten wat de verdere gevolgen voor Botrytis, rupsen en bladluizen is een moeten nu eenmaal alle details kloppen. zijn dan voldoende. Tegen luis spuiten we niet, Directe gevolgen: minimaal 4 weken leeg teelt en handel zijn. must. bevestigde zijn rol Veel gieten want daarvoor gebruiken we phytodrip. En rupsen houden we onder controle met een biologisch of een zomerronde minder. In juni, juli, augustus en zelfs nog september werd Details tellen in hoogzomer als hoofdras voor hoogzomer. Daarnaast deden we ervaring op met de royale Een voordeel voor de gebroeders Heyse is dat ze middel. Zo kunnen we zonder problemen voldoen daardoor duidelijk minder sla gezaaid, Pas in juli ging een stabiele zomer van 42-131 RZ. Deze nieuwkomer is 1-31 kunnen beschikken over boorputwater. In de aan de MRL s. Ook bij het bespuiten draait het geplant en aangevoerd. En net in een start, zelfs met een hittegolf. Afwitten witresistent en geschikt voor een teelt zomer is dit water relatief koel, zo voorkomen we echter om de details. Spuiten boven de 2-2 C periode van betere prijsvorming door bleek toen echt noodzakelijk, zei het na Cosmopolia of een oogst in mei - juni een stresssituatie voor de plant. In de winter is doen de telers bijvoorbeeld niet, om verbranding het beperkte aanbod. De financiële met een geringe dosis. Ieder detail telt in en september - oktober. dit overigens ook een voordeel: dan is het water en ongelijkheid te voorkomen. Dus werd het deze juist relatief warm. De telers zitten in Meigem zomer vaak s avonds laat of s ochtends heel vroeg, op goed vochthoudende zandleem. Tussen twee teelten door geven ze daarom beperkt water, beter is om in de eerste week na planten goed te dat moet je er voor over hebben. 30 dagen Terug- en vooruitblik Nederland door Jeu Craenmehr Het betere fingerspitzengefühl gieten. De eerste 10 dagen geven we ongeveer Met het late voorjaar en de hete zomer was het 0 liter, verdeeld over beurten van liter per keer. al met al een bijzonder jaar. Dat blijkt ook uit de Thierry (links) en Didier Heyse weten: in een goede slateelt moeten alle details kloppen. Bijbemesten met gietwater doen we nooit. We hebben een heel hoog zoutcijfer, dus gieten veel. Dat is ook een van de redenen dat Cosmopolia zo afwitperiode; het krijt ging er pas op 1 juni op en bleef tot eind augustus liggen. Cosmopolia kwam ook in deze hete zomer weer goed tot z n recht. In de snelste teeltronde konden we al na 30 dagen sla Zowel in het compacte, midden als zware segment hebben onze rassen een goed jaar achter de rug. De positieve resultaten zijn toe te schrijven aan de kunde van telers en deels ook aan de rasspecifieke ondersteuning van onze adviseurs. Wij hopen u ook in de toekomst het fingerspitzengefühl per ras te blijven overbrengen. van 4 tot 0 kilo oogsten. Dat we in die periode nog alles in de dubbel extra konden leveren, dat heeft ons dit jaar best goede prijzen opgeleverd! Ik verwacht dat onze veredelings- mate de teeltkosten. Zeker in de winter. activiteiten zich meer en meer gaan Benut de energie dan ook zo efficiënt Didier en Thierry Heyse Locatie Meigem (B) Zaaiperiode 13 maart t/m 13 juli 2013 Plantperiode 12 april t/m 2 juli 2013 Oogstperiode 1 mei tot eind aug. 2013 Plantdichtheid 13 per m 2 Oogstgewicht 40-00 g Grondsoort zandleem richten op rassen die nog meer weerstand bieden aan ziekten en plagen. De strenge milieueisen vragen hierom en ook u als teler heeft behoefte aan kwaliteitsrassen die met zo min mogelijk gebruik van energie en gewasbeschermingsmiddelen geteeld kunnen worden. Let op energie Energieverbruik beïnvloedt in sterke mogelijk. Probeer groei te houden en zorg voor een energiezuinige kas. Onder meer door plastic langs de wanden, het gebruik van een scherm en een schoon glasdek. Zover de buitenomstandigheden dit toelaten, kunt u stoken op een actief klimaat. Doe dit bewust en maak daarbij gebruik van ervaringen en kennis omtrent uw ras. Lukraak stoken is niet meer van deze tijd. Jeu Craenmehr Het afgelopen seizoen was de kwaliteit van de geleverde sla prima, enkele uitzonderingen daar gelaten. Onze rassen zijn prima in staat om ook in 2014 weer te voldoen aan de kwaliteitseisen. Aan onze teeltondersteuning zal het niet liggen. 4
Afscheid Jeu Craenmehr 22 jaar gesprekspartner op niveau Contactgegevens De jaren bij Rijk Zwaan waren de mooiste van mijn werkzame leven. Ruim 22 jaar bezocht Jeu Craenmehr tuinbouwbedrijven voor Rijk Zwaan. Altijd met plezier, zegt de nu -jarige teeltadviseur. Ik voelde me altijd welkom bij m n klanten, probeerde ook echt bij te dragen aan het slagen van hun teelten. Hopelijk heb ik met mijn ervaring en kennis dat verschil kunnen maken. hebben we een heel boekje vol. En elk ras vraagt om zijn eigen teeltmethode. kon ik klanten altijd meerwaarde bieden. Maar kennis alleen, is wat mij betreft niet voldoende. Je moet het goed kunnen overbrengen. Ik sta dan ook voor duidelijke boerentaal. Uit het hart. Aan de andere kant heb ik ook geleerd wanneer ik mijn mond moet houden. Het grootste compliment dat ik ooit kreeg, was dat ik een mensenmens ben. Daar ben ik trots op. Je probeert er ook voor je klanten te zijn als het minder gaat. Als de prijzen slecht waren, stak ik ze een Nieuwe dienst van Rijk Zwaan: Growing Partner RZ Growing Partner RZ is een platform van Rijk Zwaan op internet. Op dit platform zullen onze teeltadviseurs u regelmatig op de hoogte brengen van de laatste ervaringen met de u bekende rassen. Nieuwe ontwikkelingen, ervaringen uit de praktijk, informatie over specifieke rassen en andere voor u relevante informatie zal via dit platform worden gedeeld. Growing Partner RZ zal de nieuwsbrieven die u van Rijk Zwaan gewend bent, vervangen. U zult binnenkort een e-mail ter activatie Nederland Erik Hovens Mobiel +31 (0) 10 2 04 93 e.hovens@rijkzwaan.nl Maarten van Geest Mobiel +31 (0) 3 43 39 20 m.van.geest@rijkzwaan.nl Wim in t Groen Mobiel +31 (0) 3 29 89 91 w.in.t.groen@rijkzwaan.nl Rijk Zwaan Nederland B.V. Burgemeester Crezéelaan 40 Postbus 40, 28 ZG De Lier, Nederland Telefoon +31 (0)14 3 23 00 E-mail sales@rijkzwaan.nl www.rijkzwaan.nl Disclaimer Er bestaan verschillende niveaus van specialisatie in interacties tussen planten en ziekten of plagen. Het identificeren van derge lijke specialisatie vereist ingewikkelde analysemethodes. Vaststellen of een plant al of niet is aangetast door een speci fieke belager, kan afhangen van de gebruikte analysemethode. Het is belangrijk, in het algemeen, te benadrukken dat de specialisatie van belagers van tijd tot tijd en van plaats tot plaats kan variëren, afhankelijk is van milieufactoren en dat nieuwe biotypen van plaagveroorzakers of fysio s van patho genen kunnen ontstaan die resistentie kunnen doorbreken. Immuniteit Een plantenras wordt niet aangetast door een specifieke plaag of ziekte. Resistentie Het vermogen van een plantenras om de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte te beperken alsmede de schade die zij veroorzaakt in vergelijking met vatbare planten rassen onder vergelijkbare milieuomstandigheden en plaag- of ziektedruk. Deze plantenrassen kunnen echter wel enige ziektesymptomen of schade vertonen onder hoge plaag- of ziektedruk. Twee niveaus van resistentie worden gedefinieerd Hoge resistentie (HR) plantenrassen beperken de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte onder normale plaag- of ziektedruk sterk in vergelijking met vat bare rassen. Deze plantenrassen kunnen echter wel enige ziektesymptomen of schade vertonen onder hoge plaag- of ziektedruk. Het is een fantastisch bedrijf dat mijn functioneren altijd heeft gewaardeerd. Ja, ik kon hier echt m n ei kwijt. En dat ei bestond bij Jeu voornamelijk uit het geven van teeltadvies. In het begin Uit het hart De bedrijven van nu zijn veel groter dan vroeger en hebben meestal monocultuur. Om dan voor zo n teler een hart onder de riem. Probeerde eerst rust te creëren om daarna waar mogelijk te adviseren. Mooi werk, en nu is het tijd voor andere leuke dingen. Zo volg ik golflessen en wandel elke dag een stuk van Growing Partner RZ ontvangen. Via de link in deze e-mail kunt u uw eigen account op Partner RZ activeren. Vervolgens zult u, wanneer er een nieuw bericht op Growing Partner RZ België Marc Celis Mobiel +32 (0)4 84 01 0 m.celis@rijkzwaan.be Intermediaire resistentie (IR): plantenrassen beperken de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte, maar kunnen meer symptomen vertonen in vergelijking met hoog resistente rassen. Intermediair resistente plantenrassen zullen minder ernstige ziektesymptomen of schade vertonen dan vatbare plantenrassen onder vergelijkbare milieuomstandigheden en/of plaag- of ziektedruk. hielp ik ondernemers vooral bij het telen van gewassen. Na een tijdje hoefden we ze daarover niks meer te vertellen. Onze aandacht verschoof toen naar meer rasspecifieke ondersteuning. Logisch, want hadden we eerst maar één ras, nu Erik Hovens start als teeltadviseur bij Rijk Zwaan Op 1 november is Erik Hovens in dienst getreden bij Rijk Zwaan. Hij volgt Jeu Craenmehr op als teeltadviseur bladgewassen voor de regio Zuid-Oost Nederland. Erik Hovens (44) studeerde aan de HAS Den Bosch en werkte daarna 1 jaar voor ZON fruit & vegetables, waarvan de laatste jaren als relatiebeheerder. Het adviseren van telers en daardoor bij gesprekspartner op niveau te blijven, moet je echt verstand van zaken hebben. Door de jaren heen heb ik dan ook veel cursussen gevolgd en opleidingen gedaan. En natuurlijk doe je veel ervaring op in de praktijk. Door mijn leergierigheid te dragen aan een hoger rendement is wat hem aanspreekt in de functie van teeltadviseur bij Rijk Zwaan. Ik vind het leuk en uitdagend om in de agrarische sector te werken en geniet van de drive die zo typerend is voor tuinbouwondernemers. Mijn eerste uitdaging is nu om helemaal thuis te raken in de teelt van bladgewassen, om zo een volwaardige gesprekspartner te worden voor de telers. met de hond. En ook mijn tuin kan wel wat extra aandacht gebruiken. Dat komt wel goed. Verder wil ik mijn opvolger Erik Hovens alle succes toewensen en u als klant hartelijk danken voor de jarenlange prettige samenwerking. Als teeltadviseur wordt hij verantwoordelijk voor de teelt van bladgewassen in Limburg en Oost-Brabant, daarnaast zal hij zich specialiseren in de hydroteelt. Rijk Zwaan is een toonaangevend bedrijf dat gaat voor kwaliteit. Ik kan er een product adviseren waar ik zelf achter sta en dat vind ik heel belangrijk. beschikbaar is, een e-mail ter notificatie ontvangen. Zo blijft u altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van kassla. Op Growing Partner RZ kunt u naast het lezen van berichten ook reageren op berichten. U kunt een vraag stellen naar aanleiding van het bericht, of direct contact opnemen met uw teeltadviseur. Rik Van Laere Mobiel +32 (0)4 4 4 44 r.van.laere@rijkzwaan.be Peter Scheire Mobiel +32 (0)4 2 8 3 p.scheire@rijkzwaan.be Rijk Zwaan Belgium nv Westkaai 8 210 Merksem, België Telefoon +32 (0)3 4 0 0 E-mail info@rijkzwaan.be www.rijkzwaan.be Accountmanagers Benelux Accountmanager trade & retail Maarten van der Leeden Mobiel +31 (0) 12 98 48 0 m.van.der.leeden@rijkzwaan.nl Accountmanager plantenkwekers Peter Reinders Mobiel +31 (0) 1 1 1 28 p.reinders@rijkzwaan.nl Vatbaar Het onvermogen van plantenrassen om de groei en ontwikkeling van een specifieke plaag of ziekte te beperken. Indien in een resistentiecode t.a.v. een bepaald ras wordt verwezen naar bepaalde biotypen of stammen waartegen resistentie wordt geclaimd, dan betekent dit dat geen resistentie wordt geclaimd tegen andere biotypes of stammen van dezelfde plaag of ziekte. Indien in een resistentiecode niet wordt verwezen naar biotypen of stammen waartegen resistentie wordt geclaimd, dan betekent dit dat resistentie alleen wordt geclaimd tegen bepaalde niet nader gespecificeerde biotypen of stammen. Beschrijvingen, illustraties, teeltadviezen en elke andere infor matie in welke vorm dan ook van Rijk Zwaan, bijvoorbeeld over de houdbaarheidsdatum, zaai-, planten oogstdata, zijn zo nauwkeurig mogelijk afgestemd op ervaringen in proeven en praktijk. Rijk Zwaan aanvaardt echter in geen enkel geva aansprakelijkheid voor schade die voortvloeit uit het gebruik van zulke beschrijvingen, illustraties, teeltadviezen en informatie. De koper/gebruiker is zelf verantwoordelijk voor de juiste opslag van de zaden en dient zelf te beoordelen of de zaken en teeltadviezen geschikt zijn om voor de beoogde teelten respectievelijk onder de lokale omstandigheden te worden gebruikt. Opname van een ras in deze uitgave betekent niet auto matisch dat dit ras beschikbaar is voor exploitatie; het kan alleen voor beproeving beschikbaar zijn. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Rijk Zwaan (www.rijkzwaan.nl). De foto s in deze uitgave demonstreren de types waartoe de genoemde rassen behoren en niet alle rassen als zodanig. Deze foto s vormen geen enkele garantie, expliciet noch impliciet, t.a.v. de prestaties van het gewas.
Degelijke vliegt de kist in Thierry en Didier Heyse Wilt u reageren op artikelen uit deze RZ Seeds & Sharing? Stuur dan een e-mail naar m.de.veen@rijkzwaan.nl. Uw reactie wordt zeer op prijs gesteld. Rijk Zwaan Nederland B.V. Burgemeester Crezéelaan 40 28 KX De Lier Nederland www.rijkzwaan.nl Rijk Zwaan Belgium nv Westkaai 8 210 Merksem België www.rijkzwaan.be