Complexnummer: 518955 Smallepad 5 3811 MG Amersfoort Postbus 1600 3800 BP Amersfoort www.cultureelerfgoed.nl T 033 421 74 21 F 033 421 77 99 E info@cultureelerfgoed.nl Complexnaam: Trianon Aantal complexonderdelen: Monumentnummers van complexonderdelen: 2 518957, 518956 Woonplaats : Gemeente: Provincie: Breda Breda Noord-Brabant Hoofdadres van hoofdobject: Baronielaan 228 4837BG Breda Complexomschrijving: Inleiding Aan de westelijke zijde van de Baronielaan staat de uit 1906-'07 daterende VILLA (1) 'Trianon', met parkachtige tuin, van de openbare weg gescheiden door een TUINHEK (2). Het complex is aan de zuidelijke helft van de Baronielaan gesitueerd, en vormt daar één van de weinige onderbrekingen van de verder nagenoeg gesloten gevelwand met herenhuizen. Waardering Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarden: het is van belang als uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, de industrialisatie van Breda; het complex heeft ensemblewaarden: het heeft bijzondere betekenis wegens de situering in de Baronielaan, de hoofdas van de uitbreiding van de stad rond 1900; het complex is van belang wegens de hoogwaardige architectonische kwaliteit van de samenstellende onderdelen; gaafheid: het is van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving. Pagina 1/ 6
Monumentnummer*: 518957 Smallepad 5 3811 MG Amersfoort Postbus 1600 3800 BP Amersfoort www.cultureelerfgoed.nl T 033 421 74 21 F 033 421 77 99 E info@cultureelerfgoed.nl Status : rijksmonument Inschrijving register* : 10-05-2002 Kadaster deel/nummer : 13582/37 Complexnummer: Complexnaam: 518955 Trianon Woonplaats * : Gemeente*: Provincie*: Breda Breda Noord-Brabant Plaatselijke aanduiding: BY Baronielaan 228 4837BG Breda Kadastrale gemeente*: Sectie*: Kad.object*: App: Grondperceel: BREDA E 4306 Rijksmonumentomschrijving*: Inleiding De tuin van het complex Baronielaan 228 wordt van de openbare weg gescheiden door een TUINHEK, daterende uit omstreeks 1906-'07. Omschrijving Het smeedijzeren hekwerk bestaat uit aangepunte staven, gevat tussen een dubbele band, en is gesteld op een gemetselde sokkel. Deze sokkel is, evenals de bakstenen poortpijlers, die de doorrijopeningen flankeren, gepleisterd. Waardering Het tuinhek bij de villa Trianon is van algemeen belang. Het heeft architectuurhistorische waarde wegens de gaafheid, het materiaalgebruik en de samenhang met het geheel van villa, tuin en hek. Het heeft ensemblewaarden vanwege de ligging in de stadsuitbreiding rondom de Baronielaan. Pagina 2/ 6
Hoofdcategorie: Subcategorie: oorspronkelijke functie: Voorwerpen op pleinen en dergelijke Erfscheiding(D) Hek Pagina 3/ 6
Monumentnummer*: 518956 Smallepad 5 3811 MG Amersfoort Postbus 1600 3800 BP Amersfoort www.cultureelerfgoed.nl T 033 421 74 21 F 033 421 77 99 E info@cultureelerfgoed.nl Status : rijksmonument Inschrijving register* : 10-05-2002 Kadaster deel/nummer : 13582/37 Monumentnaam*: Trianon Complexnummer: Complexnaam: 518955 Trianon Woonplaats * : Gemeente*: Provincie*: Breda Breda Noord-Brabant Plaatselijke aanduiding: Baronielaan 228 4837BG Breda Kadastrale gemeente*: Sectie*: Kad.object*: App: Grondperceel: BREDA E 4306 Rijksmonumentomschrijving*: Inleiding Aan de westelijke zijde van de Baronielaan is gesitueerd de VILLA 'Trianon', oorspronkelijk geheten 'Mon Repos' en gebouwd in opdracht van J. Verschueren door de uit België afkomstige architect A. van Spaendonck. Het pand dateert uit 1906-'07 en werd ontworpen in Frans georiënteerde Neo-Renaissance stijl, naar voorbeeld van een villa in Brasschaat. Sedert 1919, toen de brouwersfamilie Smits de villa in eigendom verkreeg, heet de villa 'Trianon'. In 1923 werd de villa aan de noordwestelijke zijde in stijl uitgebreid naar een ontwerp van de Ginnekense architect F.P. Bilsen en Zn. De interieurdecoraties, daterende uit 1907, werden uitgevoerd door de Antwerpse en Brusselse filialen van de firma's Lemencier & Cte, Didot & Cte en Interieur et Peintre Décorateurs de l'artichant. In 1923 werden glas-in-lood ramen van het Haarlemse atelier Bogtman geplaatst. Tussen 1947 en 1977 werden in het huis gerepatrieerden uit Indonesië gevestigd. Met name het sanitair is toentertijd vervangen. Na 1977 is het pand gerestaureerd onder architectuur van Weyts uit Bergen op Zoom. In 1978-'79 werd een deel van de parkachtige tuin bebouwd met een kantoorvleugel in aangepaste Pagina 4/ 6
stijl aan de noordwestelijke zijde, een ontwerp van J. Franken uit Bergeyk. Deze nieuwbouw valt buiten de bescherming. Omschrijving Oorspronkelijk had de vrijstaande villa een L-vormige plattegrond, maar sedert de uitbreiding van 1923 is de plattegrond globaal vierkant. Het blokvormige huis telt twee bouwlagen plus een kapverdieping en is gedekt door een afgeplat schilddak met schilden rondom, gedekt met lei in Maasdekking. Tegen de dakschilden staan zinken oeil-de-boeufs en natuurstenen dakkapellen met bewerkt fronton. De gepleisterde, in baksteen opgetrokken gevels hebben een hardstenen plint, een asymmetrische indeling en worden verlevendigd door afgeronde en uitspringende (noordoostelijke) of in de rooilijn uitspringende (zuidoostelijke) hoekpartijen en een erker op de etage (noordzijde). De gevels worden horizontaal geleed door cordonlijsten, verticaal geleed door representatieve hoeken - schijnvoegen en verdiepte, omlijste gevelvelden, en worden afgesloten door een geprofileerde kroonlijst met gestuct fries. In de gevels zijn hoge houten kruisvensters met natuurstenen dorpels en openslaande ramen en kleine roedenverdeling, alsmede dubbele openslaande deuren naar terrassen en balkons toegepast. Op de begane grond hebben deze een segmentboog met gestucte sluitstenen en zijn voorzien van houten rolluiken, op de etage zijn de vensters en deuren rechtgesloten. De ingangspartij in de oostelijke gevel wordt gevormd door een op natuurstenen Ionische zuilen rustende architraaf met opschrift "Trianon", waarop gesteld een balkon, met natuurstenen balustrade en gesmede vlaggenmasthouder. De tussen de zuilen ingerichte ingangspartij heeft een vleugeldeur met zij- en bovenlichten, geflankeerd door koperen hanglampen met armaturen met elementen van Art Déco stijl. In het interieur treffen we na de voorhal een centrale hal aan, die het middelpunt van het huis vormt. Hierop sluiten aan een trappenhuis en de overige vertrekken. Hierin zijn onder meer van belang de houten lambrizeringen (met glas-in-lood panelen) en paneeldeuren, de marmeren tegelvloer van de voorhal, de parketvloeren (firma La Chapelle, Breda) in de centrale hal en de overige vertrekken, de uit Lyon afkomstige wandbespanning in centrale hal en herenkamer, de trappartij met bordessen en gesneden balustrade (Atelier Peeters, Antwerpen), de galerij op de eerste etage met houten Ionische zuilen, de verschillende marmeren schouwen, deels van het z.g. Antwerpse type, in Neo-Renaissance stijl in rood en zwart marmer, de geornamenteerde gestucte plafonds, deels met florale motieven, de lichtkoepel in de hal (Morgen-oosten, Middag-zuiden, Avond-westen en Nacht-noorden) en verschillende glas-in-lood panelen (Atelier Bogtman, Haarlem). In het in 1923 aangebouwde deel bevinden zich onder meer de wijn- en provisiekelder, op de begane grond keuken en bijkeuken, een hergebruikte, uit 1907 daterende serre met buitenterras. Het terras aan de noordoostelijke zijde wordt van de tuin gescheiden door een gemetseld en gestuct balustradehek. In de formele tuin met borders in Engelse stijl een kruisvormig vijverbassin. Waardering De villa is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorische waarden: vanwege de plaats in de typologische ontwikkeling van de villabouw; architectuurhistorische waarden: het is vanwege de rijke detaillering en stijlvormen van belang voor de geschiedenis van de architectuur; het heeft bijzonder belang Pagina 5/ 6
in het oeuvre van de architecten Van Spaendonck en Bilsen; het is van belang wegens het bijzondere materiaalgebruik en de ornamentiek; ensemblewaarden: het object is van belang vanwege de ligging in het te beschermen gebied van de stadsuitbreiding rondom de Baronielaan; gaafheid: het object is van belang wegens de architectonische gaafheid van het exterieur en interieur. Hoofdcategorie: Subcategorie: oorspronkelijke functie: Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis Pagina 6/ 6