Technische Goedkeuring ATG met Certificatie Goedkeurings- en Certificatie-operator AFWERKING - BUITENGEVELISOLATIESYSTEMEN DRYVIT OUTSULATION ATG 15/2832 Geldig van 15/6/2015 tot 14/6/2018 Belgian Construction Certification Association Aarlenstraat, 53-1040 Brussel www.bcca.be info@bcca.be Goedkeuringshouder: Dryvit Systems USA Europe Sp. z o.o. Krze Duze, 7 96-325 Radziejowice PL 02-690 Warsaw Website: www.dryvit.pl Commercialisatie D-Center Poverstraat, 184 B-1731 Relegem Tel: +32 2 581 01 16 Fax: + 32 2 569 84 71 E-mail: info@d-center.be 1 Doel en draagwijdte van de technische goedkeuring Deze technische goedkeuring betreft een gunstige beoordeling door een onafhankelijke goedkeuringsoperator aangeduid door de vzw BUtgb van het product of systeem voor een bepaalde beoogde toepassing. Het resultaat van deze beoordeling werd in deze goedkeuringstekst vastgelegd. In deze tekst wordt het product, of de in het systeem toegepaste producten, geïdentificeerd en worden de te verwachten productprestaties bepaald, gesteld dat het product (de producten) of het systeem (de systemen) verwerkt, gebruikt en wordt (worden) onderhouden zoals uiteengezet in deze goedkeuringstekst. De technische goedkeuring gaat gepaard met een regelmatige opvolging en een aanpassing aan de stand van de techniek wanneer deze wijzigingen pertinent zijn. Een driejaarlijkse revisie wordt opgelegd. De instandhouding van de technische goedkeuring vereist dat de fabrikant te allen tijde kan bewijzen dat hij al het nodige doet opdat de in de goedkeuring beschreven prestaties bereikt worden. De opvolging hiervan is essentieel voor het vertrouwen in de overeenkomstigheid met deze technische goedkeuring. Deze opvolging wordt toevertrouwd aan een door de BUtgb aangeduide certificatieoperator. Door middel van het doorlopend karakter van de controles en de statistische interpretatie van de controleresultaten bereikt de bijbehorende certificatie een hoog betrouwbaarheidsniveau. De goedkeuring, evenals de certificatie van de overeenstemming met de goedkeuring, staan los van individueel uitgevoerde werken. De aannemer en voorschrijver blijven onverminderd verantwoordelijk voor de overeenstemming van de uitvoering met de bepalingen van het bestek. De onderhavige goedkeuring heeft betrekking op het in hoofding genoemde buitengevelisolatiesysteem 1, met inbegrip van de aanbrengtechniek. Ze slaat echter niet op de kwaliteit van de uitvoering. Deze technische goedkeuring is onderworpen aan een productcertificatie die verenigbaar is met de door de BUtgb vastgestelde regels 2. Deze certificatie heeft betrekking op de conformiteit van de hoofdcomponenten en op het begeleidingssysteem voor het gebruik dat door de ATG houder dient te worden georganiseerd. De productcertificatie van de hoofdcomponenten is gebaseerd op een interne productiecontrole en een regelmatig extern toezicht door een door de BUtgb aangeduide certificatie-instelling met inbegrip van steekproefmatige controleproeven op de componenten. Het begeleidingssysteem voor het gebruik, dat in het kader van de certificatie wordt geëvalueerd en opgevolgd, bestaat uit een adequate documentatie, een vormingsproces van de uitvoerders en een bewaking van de toepassing. Het buitengevelisolatiesysteem dient volgens de beschreven aanbrengtechniek te worden toegepast door gespecialiseerde uitvoerende bedrijven. 1 Het buitengevelisolatiesysteem dient te beschikken over een ETA volgens ETA004 2 De regels voor de productcertificatie zijn vastgelegd in het toepassingsreglement voor de ATG-certificatie van buitengevelisolatiesystemen. ATG 15/2832-1/7
In deze ATG worden ter ondersteuning van de duurzaamheid enkel die combinaties opgenomen waarvan door vries/dooi proeven na hygrothermische veroudering volgens de BUtgb proefmethode BA-521-1 is aangetoond dat deze geschikt zijn voor gebruik in ons klimaat. Het buitengevelisolatiesysteem is geschikt om op het volgende type muren aangebracht te worden: zwaar of licht beton (NBN EN 206-1 met BENOR-merk) betonnen prefabelementen gecementeerd of niet-gecementeerd metselwerk (NBN EN 771 (metselbaksteen, metselstenen van kalkzandsteen, betonmetselstenen, geautoclaveerde cellenbetonmetselstenen, metselstenen van kunstnatuursteen, metselstenen van natuursteen) Het buitengevelisolatiesysteem is niet bestemd om de luchtdichtheid van de structuur te verzekeren. 2 Voorwerp Het buitengevelisolatiesysteem, dat samen met de hulpcomponenten wordt toegepast in overeenstemming met de uitvoeringsrichtlijnen van de fabrikant, is als volgt samengesteld: Bevestigingswijze aan de ondergrond Lijm Isolatie Grondpleister Tussenlaag (*) Ankers (**) Wapeningsweefsel Standaard Afwerkpleister Acrylcopolymeer Afwerkpleister Acrylcopolymeer + silicoon toevoeging Tabel 1 voorwerp Door verlijming eventueel met bijkomende verankering DRYHESIVE PLUS Termoorganika Gold Fasada / Termoorganika Termonium Fasada COLOR PRIME / COLOR PRIME S/ ULTRA TEX PG TFIX-8ST TFIX-8S TFIX-8M TFIX- 8P KI-10 KI-10N - ŁFN 10 WKTHERM S - WKTHERM 8 ECO-DRIVE ECO-DRIVE S ŁTX 8 ŁTX 10 ŁFM 8 DRYVIT STANDARD PLUS AMERISTONE - AMERISTONE T STONEMIST STONEMIST T QUARTZPUTZ - SANDBLAST - SANDPEBBLE - LYMESTONE FREESTYLE ULTRA TEX QUARTZPUTZ TR SANDPEBBLE TR SANDBLAST TR FREESTYLE TR LYMESTONE TR (*): wordt toegepast om een egaal kleurresultaat van de afwerkpleister te verkrijgen (**): te gebruiken wanneer de ondergrond onvoldoende hechtsterkte heeft (zie 7.6). In andere gevallen optioneel. 3 Materialen 3.1 Lijmmortel Lijm Aard bindmiddel Liter water per verpakkingseenheid (l) Schijnbare volumemassa (kg/m 3 ) (kg/m²) Rusttijd voor het verwerken (min) Open tijd Minimale laagdikte 3.2 Isolatiematerialen Tabel 2 lijmmortel Identificatie volgens NBN EN 13163: DRYHESIVE PLUS Mineraal-polymeerharsen / cement 25 5,5-6,0 ca 1860 3,5 4,0 Mengen, 5 min rust en dan opnieuw mengen 1-2 24-48 DRYVIT PLATE 1: EPS-EN 13163 -T(1)-L(2)-W(2)-Sb(2)-P(5)-BS100- DS(N)2-DS(70,-)2-TR100 DRYVIT PLATE 5: EPS-EN 13163- T(1)-L(2)-W(2)-Sb(5)-P(5)-BS75- DS(N)2-DS(70,-)2-TR80 Brandreactieklasse (NBN EN 13501-1) Tabel 3 isolatiematerialen Thermische geleidbaarheid ld (W/m.K) Afmetingen Dikte Vlakheid (mm/m) Dimensionele stabiliteit EN 1604 (48 h, 70 C) EN 1603 (23 C, 50 % R.V.) Waterabsorptie door gedeeltelijke onderdompeling (kg/m².h -24 ) TERMO- ORGANIKA GOLD FASADA Euroclasse E 3-5 TERMO- ORGANIKA TERMONIUM FASADA Euroclasse E 0,038 0,032 1000 x 500 1000 x 500 40-300 40-250 ± 5 ± 5 DS(70,-)2 DS(N)2 DS(70,-)2 DS(N)2 < 1 < 1 Waterdamp-diffusiewaarde µ 20 40 20 60 Treksterkte loodrecht op het vlak (kpa) Afschuifsterkte fck (N/mm²) (NBN EN 12090) Afschuifmodulus Gm (N/mm²) (EN 12090) > 100 > 80 > 0,02 > 0,02 > 1,0 > 0,3 De platen zijn leverbaar met stompe randen of met tand en groef ATG 15/2832-2/7
3.3 Grondpleister 3.6 Tussenlaag Tabel 4 grondpleister Tabel 7 tussenlaag Grondpleister Aard bindmiddel Liter water per verpakkingseenheid (l) Schijnbare volumemassa (kg/m³) (kg/m²) Open tijd 23 Gebruiksklaar ca 1580 1,5 1,7 _ 24 Tussenlaag Aard bindmiddel Soortelijk gewicht (kg/m 3 ) (kg/m²): (uur) (20 C/50% R.V.) 3.7 Afwerkpleisters COLOR PRIME COLOR PRIME S ULTRA TEX PG 4,34 of 17,36 4,34 of 17,36 4,34 of 17,36 ca 1520 ca 1420 ca 1320 0,20 0,25 0,25 0,30 0,20 0,40 12 2-4 2-4 3.4 Ankers Anker Tabel 5 ankers Nummer Europese Technische Goedkeuring (ETAG 014) TFIX-8ST 11/0144 TFIX-8S 11/0144 TFIX-8M 07/0336 TFIX-8P 13/0845 KI-10 07/0291 KI-10N 07/0221 ŁFN 10 06/0105 WKTHERM S 13/0724 WKTHERM 8 11/0232 ECO-DRIVE 13/0107 ECO-DRIVE S 13/0107 3.5 Wapeningsweefsel ŁTX 8 09/0001 ŁTX 10 08/0172 ŁFM 8 06/0080 Wapeningsweefsel Type wapening Oppervlakte-massa (g/m²) Maaswijdte Treksterkte (N/50mm) Tabel 6 wapeningsweefsel DRYVIT STANDARD PLUS Glasvezel 150 (-3/+5)% 3,6 4,3 ± 0,5 Langs ca. 3500 Dwars ca. 3300 Kleur Blauw Afwerkpleister AMERISTONE Tabel 8 afwerkpleisters Bindmiddel Laagdikte (kg/m²) 0,8 2,5 3 3,9 4,5 AMERISTONE T 0,8 2,5 3 3,0 3,5 STONEMIST 0,6 0,8 1 2 2,8 3,5 STONEMIST T 0,6 0,8 1 2 2,6 3,3 QUARZPUTZ SANDBLAST SANDPEBBLE 2,0 2,0 2,6 2,8 1,6 1,6 2,6 2,8 1,2 1,2 2,3 2,5 FREESTYLE 0,6 1,2 1,5 3,0 LYMESTONE 0,6 1,0 1,5 3,0 ULTRA TEX 0,6 1,2 3,0 1,5 3,0 QUARZPUTZ TR 2,0 2,0 2,6 2,8 Korrelgrootte SANDPEBBLE TR 1,6 1,6 2,6 2,8 SANDBLAST TR FREESTYLE TR silicooncopolymeer 1,2 0,6 1,2 1,0 2,3 2,5 1,5 3,0 LYMESTONE TR 0,6 1,0 1,5 3,0 Tabel 9 verpakking afwerkpleisters Open tijd (uur) (uur) 24,72 ca. 1 ca. 24 4 Vervaardiging en commercialisatie De diverse componenten van het buitengevelisolatiesysteem worden geproduceerd door Dryvit Systems USA te Radziejowice, Polen of in opdracht van Dryvit Systems USA in productieplaatsen die door de BUtgb gekend zijn. Het buitengevelisolatiesysteem, inclusief toebehoren, wordt op de markt gebracht door d-center te Relegem. ATG 15/2832-3/7
5 Uitvoering Voor de uitvoering wordt verwezen naar de verwerkingsrichtljnen van de ATG-houder. Deze worden in het kader van de certificatie opgevolgd. 6 Etikettering, verpakking en bewaring De ATG-houder dient op de verpakking van de grondpleister ofwel in de begeleidende documenten te verwijzen naar de ATG. De houdbaarheid van de componenten dient op de verpakking vermeld te zijn. 7 Prestaties 7.1 Brandveiligheid van het buitengevelisolatiesysteem: De brandreactieklasse wordt bepaald volgens NBN EN 13501-1. Tabel 10 brandreactieklasse volgens NBN EN 13501-1 Dikte isolatie < 250 mm Alle pleisters A1 - F Brandreactieklasse (*) C s2, d0 Dikte isolatie > 250 mm A1 - F F Toepassingsgebied: Deze classificatie is geldig voor de hieronder gespecificeerde productparameters: Het warmte-isolatiesysteem Dryvit Outsulation met acrylaatcopolymeer afwerkingen wordt toegepast in het systeem van lagen dat in tabel 7 beschreven wordt met EPS isolatie rechtstreeks aangebracht op gipsplaten of andere ondergronden met een brandklasse van ten minste A2-s3, d0. Het warmte-isolatiesysteem Dryvit Outsulation afwerkingen QUARTZPUTZ TR, SANDPEBBLE TR, SANDBLAST TR, FREESTYLE TR, LYMESTONE TR wordt mechanisch op de ondergrond bevestigd of door middel van de lijmmortel Dryhesive Plus. 7.2 Waterabsorptie van het pleistersysteem De capillaire waterabsorptiecoëfficiënt van het pleistersysteem bepaald volgens ETAG 004 5.1.3.1 dient kleiner te zijn dan 0,5 kg/m².h 0,5. De waterabsorptie is bepaald op het pleistersysteem zonder tussenlaag. Tabel 11 capillaire waterabsorptie AMERISTONE SANDPEBBLE TR SANDPEBBLE (kg/m².h -0,5 ) < 0, 5 Capillaire waterabsorptie coëfficiënt (kg/m².h -0,5 ) 0,05 0,05 0,02 7.3 Bestendigheid tegen warmte-regen cycli gevolgd door vries-dooi cycli De bestendigheid van het buitengevelisolatiesysteem tegen warmte-regencycli, gevolgd door vries-dooi cycli werd bepaald volgens de BUtgb proefmethode BA-521-1. Tabel 12 resultaten Eigenschap Eis Resultaat Visuele beoordeling Hechting aan de isolatie Hechting ter hoogte van het wapeningsweefsel Impactbestendigheid 7.4 Impactbestendigheid Geen blaasvorming of afpellen van de eindpleister. Geen falen of barsten ter hoogte van de naden tussen de isolatieplaten of profielen en de isolatie. Geen onthechting van de pleister. Geen barsten waardoor water in de isolatie kan dringen; > 0,08 N/mm² of breuk in de isolatie Conform Conform > 0,03 N/mm² Conform Geen vermindering van de klasse van impactbestendigheid Conform Buitengevelisolatiesystemen dienen voldoende bestendig te zijn tegen schokken van kleine harde voorwerpen, zoals stenen en van grote zachte lichamen, die het leunen van mensen tegen de wand simuleren. De bestendigheid tegen impact wordt bepaald door een impact van 10 J en 3 J volgens NBN ISO 7892 en door een bijkomende perforatietest voor dunne pleistersystemen (< 6 mm). Tabel 13 klasse van impactbestendigheid voor de verschillende wapeningsweefsels en afwerkpleisters in overeenstemming met TV 209 Buitenbepleisteringen van het WTCB: alle combinaties Klasse I - III DRYVIT STANDARD PLUS Klasse II KLASSE II: Een voor het publiek gemakkelijk toegankelijke zone op grondniveau, die kwetsbaar is voor harde schokken die toevallig voorkomen, bv. plaatsen van fietsen tegen de gevel. Die zone is niet blootgesteld aan vandalisme. ATG 15/2832-4/7
7.5 Waterdampdoorlaatbaarheid Het pleistersysteem dient voldoende waterdampdoorlaatbaar te zijn (µd 2 m) ten einde vochtaccumulatie in het pleistersysteem te voorkomen. De waterdampdoorlaatbaarheid werd bepaald op het pleistersysteem met tussenlaag volgens ETAG 004 5.1.3.4. Tabel 14 gemiddelde equivalente luchtlaagdikte µd-waarde van het pleistersysteem alle combinaties Resultaat (µd) < 2 m < 0,15 m 7.6 Weerstand tegen windbelasting (ENV 1991-2-4) 7.6.1 Gekleefde systemen Het minimum te verlijmen oppervlak bedraagt 40%. Maximum toelaatbare windbelasting (ENV 1991-2-4) bedraagt 2000 Pa. De geschiktheid van de ondergrond voor verlijming dient indien nodig bepaald te worden. De ondergrond dient voldoende vlak te zijn en zuiver, ontdaan van alle losse stukken of oliën. De hechtsterkte, gemeten op een droge ondergrond, dient minimaal 0,25 N/mm² te bedragen en op een vochtige ondergrond minimaal 0,08 N/mm². 7.7 Thermische prestaties: Zie NBN B 62-002 Thermische prestaties van gebouwen berekening van de warmtedoorgangscoëfficiënten (U-waarden) van gebouwcomponenten en gebouwelementen, editie 2008. RT = Rsi + R1 + R2 + + Risol+ Rn + Rse + Rcor U = 1/RT Ucor = 1/(RT Rcor) 1/RT Uc = U + Ucor + Ug + Uf Waarbij: RT: de totale warmteweerstand van het bouwdeel Rsi: de warmteovergangsweerstand binnenoppervlak (NBN EN ISO 6946) R1, R2, R3: thermische weerstand (rekenwaarde) van de diverse lagen van de muur Risol: voor een homogene isolatielaag: gedeclareerde thermische weerstand van de isolatie voor de betreffende dikte. Risol = RD Rse: de warmteovergangsweerstand aan het buitenoppervlak (NBN EN ISO 6946). Rcor: correctiefactor = + 0,10 m².k/w voor plaatsingstoleranties bij de uitvoering U: warmtedoorgangscoëfficiënt (W/m².K) (1) Uc: gecorrigeerde warmtedoorgangscoëfficiënt (W/m².K) (NBN EN ISO 6946) Ucor: correctieterm (W/m².K) op de U-waarde voor maat- en plaatsingstoleranties bij de uitvoering Ug: toeslag op de U-waarde voor spleten in de isolatielaag (NBN EN ISO 6946). Voor de uitvoering conform de ATG is Ug =0 Uf: correctieterm op de U-waarde voor ankers (NBN EN ISO 6946), U f = a. (l f.a f.n f ) ( R 1 ) 2 [W/m².K], d R T,h waarbij: a: correctiecoëfficient a = 0,8 als het anker de isolatie volledig doorboort a = 0,8 x d1/d0 als het anker in de isolatie verzonken is d0: totale dikte isolatielaag (m) d1: lengte van het anker als volgt bepaald (m): Bij ankers die de isolatielaag volledig doorboren is de lengte gelijk aan de dikte van de isolatielaat (d1 = d0) Bij verzonken ankers is de lengte gelijk aan het gedeelte van het anker dat de isolatie doorboort (d1 < d0) lf: warmtegeleidbaarheid van het anker (W/mK) Af: doorsnede van het anker (m²) nf: aantal ankers per m² (m -2 ) R1: thermische weerstand van de isolatieplaat (m²k/w) RT,h: totale thermische weerstand van de wand zonder rekening te houden met de ankers (m²k/w) De correctiefactor Uf dient niet berekend te worden als de thermische geleidbaarheid (lf ) van het anker kleiner is dan 1 W/m².K (bvb kunststof). Alle R-waarden hebben als eenheid m².k/w Alle U-waarden hebben als eenheid W/m².K. Tabel 15 Risol (m².k/w) in functie van de dikte van de isolatie TERMOORGANIKA GOLD FASADA D: 0,038 W/m.K TERMOORGANIKA TERMONIUM FASADA D: 0,032 W/m.K Dikte Risol Risol (m².k/w) (m².k/w) 40 1,05 1,25 60 1,55 1,85 80 2,10 2,50 100 2,60 3,10 120 3,15 3,75 140 3,65 4,35 160 4,20 5,00 180 4,70 5,60 200 5,25 6,25 250 6,55 7,80 300 7,85 ATG 15/2832-5/7
8 Voorwaarden A. Uitsluitend het in de voorpagina als ATG-houder vermelde bedrijf en het bedrijf (de bedrijven) die het onderwerp van de goedkeuring commercialiseert (commercialiseren) mogen aanspraak maken op de toepassing van deze technische goedkeuring. B. Deze technische goedkeuring heeft uitsluitend betrekking op het product of systeem waarvan de handelsnaam op de voorpagina wordt vermeld. Houders van een technische goedkeuring mogen geen gebruik maken van de naam van de BUtgb, haar logo, het merk ATG, de goedkeuringstekst of het goedkeuringsnummer om aanspraak te maken op productbeoordelingen die niet in overeenstemming zijn met de technische goedkeuring, en evenmin voor producten en/of systemen en/of eigenschappen of kenmerken die niet het voorwerp uitmaken van de technische goedkeuring. C. Informatie die door de goedkeuringshouder of zijn aangestelde en/of erkende installateurs, op welke wijze dan ook, ter beschikking wordt gesteld van (potentiële) gebruikers van het in de technische goedkeuring behandelde product of systeem (bv. bouwheren, aannemers, voorschrijvers, ), mag niet in tegenstrijd zijn met de inhoud van de goedkeuringstekst, noch met informatie waarnaar in de goedkeuringstekst verwezen wordt. D. Houders van een technische goedkeuring zijn steeds verplicht tijdig eventuele aanpassingen aan de grondstoffen en producten, de verwerkingsrichtlijnen, het productie- en verwerkingsproces en/of de uitrusting, voorafgaandelijk bekend te maken aan de BUtgb vzw, en de door de BUtgb aangeduide certificatieoperator, zodat deze kan oordelen of de technische goedkeuring dient te worden aangepast. E. De auteursrechten behoren tot de BUtgb. ATG 15/2832-6/7
De BUtgb vzw is een goedkeuringsinstituut dat lid is van de Europese Unie voor de technische goedkeuring in de bouw (UEAtc, zie www.ueatc.com) en dat aangeduid werd door de FOD Economie in het kader van Verordening (EU) N 305/2011 en lid is van de Europese Organisatie voor Technische Beoordeling (EOTA, zie www.eota.eu). De door de BUtgb vzw aangeduide certificatieoperatoren werken volgens een door BELAC (www.belac.be) accrediteerbaar systeem. Deze technische goedkeuring werd gepubliceerd door de BUtgb, onder verantwoordelijkheid van de goedkeuringsoperator BCCA, en op basis van het gunstig advies van de Gespecialiseerde Groep "Afwerking", verleend op 9 december 2014. Daarnaast bevestigde de certificatie operator BCCA, dat de productie aan de certificatievoorwaarden voldoet en dat met de ATG-houder een certificatie-overeenkomst ondertekend werd. Datum van deze uitgave: 15 juni 2015. Voor de BUtgb, als geldigverklaring van het goedkeuringsproces Voor de goedkeurings- en certificatieoperator Peter Wouters, directeur Benny De Blaere, directeur Deze technische goedkeuring blijft geldig, gesteld dat het product, de vervaardiging ervan en alle daarmee verband houdende relevante processen: onderhouden worden, zodat minstens de prestatieniveaus bereikt worden zoals bepaald in deze goedkeuringstekst doorlopend aan de controle door de certificatie-operator onderworpen worden en deze bevestigt dat de certificatie geldig blijft Wanneer niet langer wordt voldaan aan deze voorwaarden, zal de technische goedkeuring worden geschorst of ingetrokken en de goedkeuringstekst van de BUtgb website worden verwijderd. De geldigheid en laatste versie van deze goedkeuringstekst kan nagegaan worden door de BUtgb website (www.butgb.be) te consulteren of rechtstreeks contact op te nemen met het BUtgb secretariaat. ATG 15/2832-7/7