Nieuwsbrief Plantenwerkgroep KNNV Alkmaar - Den Helder Vijftiende jaargang, no. 5 16 juni 2017 Noorderneg De Noorderneg vormt een bijzonder groengebied in de Westrand van Heiloo. Op 16 juni hebben we de plantengroei bekeken. Veel soorten zijn hier ingebracht, wat niet wegneemt dat het een leuk gebied is om te bezoeken. Voordat we op pad gingen wees Rob ons op een groepje grote keverorchis in een wegberm. Gelukkig had de groendienst de orchideeën opgemerkt, zodat ze niet zijn weggemaaid. In de natuurkern van de Noorderneg is soortenrijk vochtig grasland te vinden met soorten als moeraswalstro, zwarte zegge, blauwe zegge, penningkrijd en orchideeën, waaronder moeraswespenorchis, rietorchis, gevlekte orchis en vleeskleurige orchis. Op een locatie die een paar jaar terug was ontdaan van elzenopslag staan zeggeplanten die na enig determinatiewerk als geelgroene zegge zijn benoemd. Een soort die in onze omgeving minder algemeen is. Het totaaloverzicht van alle waarnemingen te vinden in de bijlage. witte vorm van vleeskleurige orchis geelgroene zegge vleeskleurige orchis 1
Zwanenwater Het was een mooie avond, dinsdag 13 juni. Met een grote groep maakten we een wandeling door het Zwanenwater dat er op z n best bij lag. Naast rietorchis, grote keverorchis en welriekende nachtorchis vonden we bijenorchis en vleeskleurige orchis. Naast de prachtige orchideeën waren er veel andere bijzonderheden te zien. Bijvoorbeeld addertong en gelobde maanvaren. Twee zeldzame varens die hier op een paar meter van elkaar zijn te vinden. Sipke vertelde over de rozen. We roken aan de gagel en verbaasden ons over de grote hoeveelheid pijptorkruid. Sommigen zagen voor het eerst zonnedauw. Een bezoek aan het Zwanenwater is altijd weer een bijzondere beleving. addertong gelobde maanvaren 2 rietorchis
Addertong Addertong staat op zonnige tot licht beschaduwde, vochtige tot natte, periodiek overstroomde, voedsel- en stikstofarme, niet of weinig bemeste, zwak zure tot neutrale, kalkhoudende, lemige, venige en zandige bodems. Deze Addertong, die licht zouttolerant is, groeit in vochtige duinvalleien, in kruipwilg- en grazige duinvegetaties, in boezemhooilanden en veenmosrietlanden, in heidemoerasjes, in schrale hooilanden en ijl rietland, in zand- en kleigroeven. In het buitenland groeit ze ook in naald- en loofbossen. Ze komt voor In Europa, Noord-Amerika en Oost-Azië en is verder Ingeburgerd in het zuiden van Australië. Nederland valt geheel binnen het Europese deel van het areaal. Ze is vrij zeldzaam in de duinen, zeer zeldzaam in Zuid-Limburg en elders zeldzaam. Speerkruid, zoals ze vroeger aangeduid werd is niet met andere soorten te verwarren door haar uiterlijk, alleen slecht ontwikkelde exemplaren kunnen eventueel verwisseld worden met Azorenaddertong. Destijds werd ze medisch uitwendig gebruikt bij verwondingen, kneuzingen, zweren en winterhanden. Ook werd de plant aangewend tegen slangenbeten en tegen hernia. Verspreidingsatlas.nl Bilder ur Nordens Flora, Carl Axel Magnus Lindman (1901-1905) 3
Komende excursies: Dinsdagavond 20 juni: Golfbaan Winkel De Plantenwerkgroep heeft een aantal jaar terug een bezoek gebracht aan de golfbaan van Dirkshorn. Ook de golfbaan in Heiloo is wel eens bezocht. Vanavond brengen we op verzoek van Jan Koopman een bezoek aan de golfbaan Regthuys, Limmerschouw 49 B, Winkel. De golfbaan wil graag vergroenen en is benieuwd wat er eigenlijk op de baan groeit aan wilde planten. We worden om 19.30 uur verwacht bij het clubgebouw, waar we starten met een kopje koffie of thee. Dinsdagavond 27 juni: Oudorp De plantengroei in Oudorp is nog wat onderbelicht. Daar gaan we wat aan doen. We bekijken deze avond een gedeelte stedelijk gebied en een klein deel Oudorperhout. Verzamelen om 19.30 uur op de parkeerplaats tegenover de Spar in Oudorp (Nijenburgh 99). 4
Totaaloverzicht Noorderneg 16 juni 2017 Adderwortel Akkerdistel Akkerkool Beemdooievaarsbek Biezenknoppen Bijvoet Bitterzoet Blauwe zegge Braam (G) Dagkoekoeksbloem Dauwbraam Duinriet Duizendblad Echte koekoeksbloem Echte valeriaan Eenstijlige meidoorn Egelboterbloem Engels raaigras Es Fluitenkruid Geel nagelkruid Geelgroene zegge Geknikte vossenstaart Gelderse roos Gele lis Gestreepte witbol Getand vlotgras Gevlekte orchis Gewone berenklauw Gewone dophei Gewone engelwortel Gewone esdoorn Gewone hoornbloem Gewone raket Gewone rolklaver s.l. Gewone vlier Gewone waternavel Gewoon biggenkruid Gewoon reukgras Glad walstro Glanshaver Grote brandnetel Grote keverorchis Grote lisdodde Grote ratelaar Haagwinde Persicaria bistorta Cirsium arvense Lapsana communis Geranium pratense Juncus conglomeratus Artemisia vulgaris Solanum dulcamara Carex panicea Rubus Silene dioica Rubus caesius Calamagrostis epigejos Achillea millefolium Silene flos-cuculi Valeriana officinalis Crataegus monogyna Ranunculus flammula Lolium perenne Fraxinus excelsior Anthriscus sylvestris Geum urbanum Carex oederi subsp. oedocarpa Alopecurus geniculatus Viburnum opulus Iris pseudacorus Holcus lanatus Glyceria declinata Dactylorhiza maculata subsp. maculata Heracleum sphondylium Erica tetralix Angelica sylvestris Acer pseudoplatanus Cerastium fontanum subsp. vulgare Sisymbrium officinale Lotus corniculatus Sambucus nigra Hydrocotyle vulgaris Hypochaeris radicata Anthoxanthum odoratum Galium mollugo Arrhenatherum elatius Urtica dioica Neottia ovata Typha latifolia Rhinanthus angustifolius Convolvulus sepium 5
Harig wilgenroosje Hazelaar Heelblaadjes Heen Heermoes Herderstasje Hondsdraf Hop Hulst IJle dravik Kale jonker Kamgras Katwilg Kleefkruid Kleine klaver Klimop Koninginnekruid Kraailook Kropaar Kruipende boterbloem Kruipertje Kruipwilg Krulzuring Kweek Lidrus Look-zonder-look Madeliefje Mannagras Moeraswalstro Moeraswespenorchis Oeverzegge Paardenbloem Parnassia Penningkruid Pinksterbloem Pitrus Raapzaad Reuzenberenklauw Ridderzuring Riet Rietgras Rietorchis Rietzwenkgras Robertskruid Rode klaver Rood zwenkgras Ruige zegge Ruw beemdgras Epilobium hirsutum Corylus avellana Pulicaria dysenterica Bolboschoenus maritimus Equisetum arvense Capsella bursa-pastoris Glechoma hederacea Humulus lupulus Ilex aquifolium Anisantha sterilis Cirsium palustre Cynosurus cristatus Salix viminalis Galium aparine Trifolium dubium Hedera helix Eupatorium cannabinum Allium vineale Dactylis glomerata Ranunculus repens Hordeum murinum Salix repens Rumex crispus Elytrigia repens Equisetum palustre Alliaria petiolata Bellis perennis Glyceria fluitans Galium palustre Epipactis palustris Carex riparia Taraxacum officinale Parnassia palustris Lysimachia nummularia Cardamine pratensis Juncus effusus Brassica rapa Heracleum mantegazzianum Rumex obtusifolius Phragmites australis Phalaris arundinacea Dactylorhiza majalis subsp. praetermissa Festuca arundinacea Geranium robertianum Trifolium pratense Festuca rubra Carex hirta Poa trivialis 6
Ruwe bies Scherpe boterbloem Schietwilg Slanke waterbies Smalle weegbree Spaanse aak Sporkehout Struikhei Taxus Timoteegras Tweerijige zegge Veelbloemige roos Veenwortel Veldzuring Vijfvingerkruid Vleeskleurige orchis Waterlelie (G) Wilde lijsterbes Witte klaver Zachte dravik Zevenblad Zilverschoon Zomprus Zwarte zegge Schoenoplectus tabernaemontani Ranunculus acris Salix alba Eleocharis uniglumis Plantago lanceolata Acer campestre Rhamnus frangula Calluna vulgaris Taxus baccata Phleum pratense subsp. pratense Carex disticha Rosa multiflora Persicaria amphibia Rumex acetosa Potentilla reptans Dactylorhiza incarnata Nymphaea Sorbus aucuparia Trifolium repens Bromus hordeaceus Aegopodium podagraria Potentilla anserina Juncus articulatus Carex nigra Poa humilis 7