BERGWANDELEN Tekst Petra Strijdhorst Fotografie Andries de la Lande Cremer Walk on the wild side 14
VAN HUT NAAR HUT DOOR HET KARWENDEL IN OOSTENRIJK De kalkbergen van het Karwendel horen niet bij de hoogste toppen van de Alpen, maar ze zijn ruig en steil genoeg om een diepe indruk te maken, zelfs op de meest ervaren bergwandelaar. Op Pad loopt er vijf dagen van hut naar hut. 15
Het Karwendel kan een vergelijking met de Italiaanse Dolomieten alleszins doorstaan De Lamsenjochhütte is een oase in de ber gen na 1600 meter stijgen. Etappe 1 14 km, ca. 6 uur, 1600 m stijgen, 50 m dalen. OP NAAR DE LAMSENJOCHHÜTTE, VANUIT VOMP OMHOOG. VIA HET STALLENTAL KOMEN WE IN HET HOOGGEBERGTE, THUIS VOOR GEMZEN, ALPENMARMOTTEN EN ALPENKAUWEN. We zijn al vijf uur onderweg als we boven de boomgrens komen, in de wereld van alpenmarmotten, alpenkauwen en gemzen. We worden meteen getrakteerd op een groepje gemzen. Terwijl ze lichtvoetig omhoog huppelen, lijken ze ons geploeter met lichte minachting aan te kijken. Over een open rotsvlakte stappen we van steen naar steen, verder omhoog. In de verte zien we de Lamsenjochhütte, ons einddoel, op nog een uur lopen verwijderd. Onze kuiten staan op klappen, maar de zon schijnt. De bewoonde wereld ligt ver achter ons en een onbekende wildernis strekt zich voor ons uit. Lichtgrijze kalkrotsen torenen om ons heen loodrecht de hemel in. Janneke kan haast niet geloven dat we morgen over die ogenschijnlijk ontoegankelijke bergen zullen klimmen. Dit is haar allereerste huttentocht in de bergen. De Lamsenjochspitze (2508 m), die we voor s middags eventueel nog op het programma hadden staan, laten we voor wat het is. Onze bergschoenen staan in de schuhraum, en die ruilen we vandaag voor een paar heerlijk zachte huttensloffen niet meer om. Karwendel Het Karwendel is een subgroep van de Alpen en maakt deel uit van de Noordelijke Kalkalpen. Het staat erom bekend dat het een oorspronkelijker en wilder karakter heeft dan omliggende bergmassieven. De hoogste top, de Birkkarspitze, reikt tot slechts 2749 meter, maar de diepe valleien en de uitzonderlijk steile hellingen maken op zelfs de meest ervaren bergwandelaar een diepe indruk. Worden daar landschappelijke juweeltjes aan toegevoegd, zoals de Lalidererwände, de Grosse Ahornboden en het Vomperloch, dan kan het Karwendel een vergelijking met de Italiaanse Dolomieten alleszins doorstaan. 16
In de Falkenhütte hebben mannen eens niet de meerderheid. De Lalidererwände lijkt extra ruig nu hij deels omhuld is door laaghangende bewolking. Etappe 2 13 km, ca. 5 uur, 900 m stijgen en dalen. DE EERSTE KLIM IS DE HAHNKAMPLSPITZE (2080 M), DAARNA NAAR DE HOHLJOCH, LANGS DE LALIDERERWÄNDE. EINDPUNT VANDAAG: DE FALKENHÜTTE (1848 M). We verlaten de ruige bergwereld voor eventjes. Na een lange afdaling over een breed gravelpad komen we in het almdorp Eng, dat busladingen toeristen trekt. Het is het enige plaatsje in het Karwendelgebergte dat per auto te bereiken is. Na een Kaffee und Kuchen duiken we snel de bergen weer in. Binnen enkele honderden meters sluiten bomen het uitzicht en de drukte achter ons af. Een smal paadje leidt naar de Lalidererwände, een grijze loodrechte muur die hoog op het verlanglijstje staat van vele klimmers. Ontzagwekkend torent de steenmassa boven ons uit op het laatste stuk naar de Falkenhutte. Op het terras is het aanschuiven geblazen, alle tafels zijn bezet. Drie mannen die in het dal wonen en eventjes per mountainbike naar de hut zijn gereden voor een drankje, maken graag plaats voor ons. Of we voortaan wel willen denken aan de belangrijkste regel in de Oostenrijkste bergen: Oberhalb 1500 meter ist jedermann du und kein Sie!. (Boven de 1500 meter is iedereen jij en geen u!). 17
Etappe 3 9 km, ca. 3,5 uur, 400 m stijgen, 450 m dalen. DOOR DE PRACHTIGE NATUUR VAN DE KLEINE AHORNBODEN EN HET FRAAIE UNTERFILZTAL LOPEN WE NAAR HET KARWENDELHAUS (1749 M). Een makkie. In ruim vier uur wandelen we over gravelpaden naar het Karwendelhaus, een ruime berghut met niet alleen Lager (slaapzalen), maar ook twee- en driepersoonskamers. Op het terras van de hut, met onze gezichten in de zon, worden we overmoedig. De routes door het Karwendel, die staan aangeschreven als pittig en alleen te doen voor ervaren wandelaars, zijn tot nu toe goed te doen. Maar de komende etappes zullen we regelmatig schietgebedjes doen met excuses voor onze overmoed. 18
MEER ZIEN? Bekijk de video op oppad.nl Het enige lastige stukje van etappe 3. 19
SNP Lezersreis met korting De hier beschreven huttentocht is georganiseerd door SNP Natuurreizen. Als lezer van Op Pad kun je deze tocht boeken als individueel arrangement én ontvang je een speciale korting van 40 per persoon. Het is een pittige bergtocht die alleen geschikt is voor geoefende bergwandelaars zonder hoogtevrees. Het kost wat inspanning, maar dan geniet je des te meer van de bijzondere bergwereld. Je kunt de tocht eenvoudig uitbreiden met één of meer prachtige dagtochten zonder zware rugzak vanuit een berghut. Je mag zelf kiezen in welke berghut je verblijft. Bij start en einde verblijf je in een hotel. Reissom vanaf 365 per persoon. Reiscode: 306015. Op Pad heeft een samenwerkingsverband met SNP Natuurreizen. Abonnees kunnen voordelig gebruik maken van speciale lezersreizen of cursussen. Zie www.snp.nl/oppad Op de Birkkarspitze, het hoogste punt van het Karwendelgebergte, ligt de wereld aan je voeten. Etappe 4 14 km, ca. 9 uur, 1400 m stijgen en dalen. VANDAAG STAAT DE HOOGSTE TOP VAN HET KARWENDEL OP HET PROGRAMMA, DE BIRK- KARSPITZE (2749 M). BIJ GOED WEER KUN JE DIE BEKLIMMEN. VIA DE BIRKKARKLAMM DAAL JE AF NAAR DE OORSPRONG VAN DE ISAR OP 1200 M. DAARNA WEER OMHOOG NAAR HET HALLERANGER HAUS (1768 M). DE SLECHT WEER-VARIANT IS MINDER ZWAAR MAAR WEL LANGER. DIE GAAT VIA SCHARNITZ, DEELS PER TAXI. Vanuit het Karwendelhaus klauteren we eerst een stuk langs gezekerde staalkabels. Daarna stijgen we langzaam zigzaggend aan de schaduwzijde van de berg omhoog. Doel: het hoogste punt van het Karwendel, de Birkkarspitze van 2749 meter hoog. We steken een graat over van het Karwendeldal naar het Vomper Loch. Janneke vindt het mooi genoeg en laat de top een paar honderd meter hoger voor gezien. Voor en achter ons liggen tientallen bergtoppen die allemaal lager zijn dan waar wij staan. Spitse torens doorboren de lucht alsof ze net nog zijn scherp geslepen door een puntenslijper. Om ons heen liggen rotsblokken, de meeste groter dan wij. Als ik het topboek heb aangevuld met de hartelijke groeten uit Nederland beginnen we aan de afdaling en pikken Janneke weer op. Regelmatig hangen er staalkabels en moeten we puinvelden over steken. Als je niet uitkijkt glijden bij iedere stap de brokken steen minimaal twee meter naar beneden. Na vier kilometer niets dan rotsen en puin verschijnt er meer en meer begroeiing. De berg laat zijn glooiende kant zien. Achteromkijkend zijn we trots. Nog trotser zijn we als we na ruim tien uur wandelen, het laatste stuk in het donker, het licht van de hut zien. En niet zomaar een hut, het Halleranger Haus heeft douches. Het warme water voelt heerlijk. Vele nationaliteiten gingen ons voor in het topboek op de Birkkarspitze. 20
De laatste dag zitten er wat klettersteig-achtige stukken in de route. Etappe 5 22,5 km, ca. 9 uur, 600 m stijgen, 1700 m dalen. VIA DE ÜBERSCHALLJOCH EN HET VOM- PERLOCH GAAN WE TERUG NAAR VOMP. DE PITTIGE TOCHT GAAT DOOR GEMENGDE BOSSEN. ONDERWEG ZIE JE VERSCHIL- LENDE WATERVALLEN IN DE DIEPE KLOOF VAN DE VOMPERBACH. ONDERWEG KUN JE OP ZOEK NAAR FOSSIELEN IN HET ZACHTE KALKSTEEN. DE WANDELING EINDIGT IN VOMP. Smalle wandelpaadjes leiden ons langs een tientallen meters diepe kloof met een snelstromende, heldere beek. Het pad maakt plaats voor een verticale wand met een houten balk om je voeten op te zetten en een staalkabel om je aan vast te houden. Watervallen storten naar beneden. De laatste dag is lang en spectaculair. In Jannekes ogen herken ik inmiddels de glinstering van iemand die het bergwandelvirus te pakken heeft. Binnen een half jaar lopen we de volgende tocht, zeker weten. Vraag/opmerking? pstrijdhorst@anwb.nl De omgeving wordt snel groener tijdens de lange afdaling op de laatste dag. 21
Oostenrijk Zoom in op de route via de kaart op oppad.nl Praktische informatie Het Karwendel ligt deels in Oostenrijk en deels in het Duitse Beieren. Bij de beklimming van het gebergte, zoals in deze tocht van SNP, heb je uitzicht over ruig kalksteenlandschap, met name vanaf de middelste ketens. Je krijgt het gevoel alsof de bewoonde wereld op een ander continent ligt. Dit moet je weten GEBIED Zowel het Tiroler als het Beierse deel van het Karwendelgebergte is een beschermd natuurgebied. Het Tiroler deel, het Alpenpark Karwendel, beslaat een oppervlakte van 730 km 2 en is daarmee het grootste beschermde natuurgebied van Oostenrijk. Je vindt er steile kalkbergen en weelderige, groene valleien. De hoogste berg is de 2750 meter hoge Birkkarspitze. Doordat het gebergte grotendeels bestaat uit kalksteen zijn er weinig meren. Het poreuze gesteente neemt water snel op en laat het afvloeien naar lager gelegen gedeeltes. ZWAARTE/ MOEILIJKHEIDSGRAAD De route is pittig en bedoeld voor de meer ervaren bergwandelaar zonder hoogtevrees. Over de laatste twee etappes doen ervaren wandelaars negen uur. Je moet regelmatig puinhellingen over en soms maak je gebruik van staalkabels en ladders. NAVIGATIE Met kaart, kompas en eventueel gps. De tocht volgt op dag 1 en 2 de Via Alpina en op dag 3 de Adlersweg. Op Kompass kaart 26, Karwendelgebirge (schaal 1:50.000) staan alle routes ingetekend. Op oppad.nl vind je de gps-track van de door ons gelopen route. Wie via SNP boekt (zie kader lezersreis met korting ) krijgt een dag tot dag routebeschrijving met een kleurenprint van een gedetailleerde kaart waarop de route staat ingetekend. ERNAARTOE Auto: de afstand Utrecht - Vomp is ongeveer 900 km. Vliegtuig: met het vliegtuig naar Innsbruck (prijsvechter Transavia vliegt s zomers iedere woensdag en zaterdag rechtstreeks vanaf Amsterdam, actieprijzen va. 60), met de trein naar Schwaz en met de bus of taxi naar Vomp (2 km.). Trein: met de trein naar Schwaz (Vanaf Amsterdam Centraal min. 3x overstappen, prijs va. 116) en met de bus of taxi naar Vomp (2 km.). Reistijd: min. 7 uur. OVERNACHTEN Het Karwendel is een nationaal park, dit houdt onder meer in dat je niet mag kamperen en dat je geen vuur mag maken. Maar er zijn berghutten genoeg onderweg. In alle hutten zijn maaltijden verkrijgbaar en in een enkele hut is het zelfs mogelijk om te douchen (tegen een kleine vergoeding). In Vomp zijn diverse overnachtingsmogelijkheden, van chic hotel tot knusse pensionnetjes. Wij sliepen de eerste en de laatste nacht in een klein hotel (in een oud kasteeltje!). Verder in berghutten. In twee van de vier hutten lagen we op grote slaapzalen (lager). De andere twee hutten kleinere kamers (waar in geval van drukte altijd mensen bijgeplaatst konden worden). In de zomermaanden is reserveren zeker aan te raden. Zie www.oppad.nl voor nog uitgebreidere praktische informatie. oppad.nl info kaart gps video 22