HET DAGELIJKS GEBED. getijden en huisdiensten

Vergelijkbare documenten
Orden van dienst van getijden en huisdiensten

Inhoudsopgave. Aanbiedingsbrief Plaatsbepaling en uitgangspunten 1. Tijdeigen (I: Advent-Paaswake)

- 1 - AANKONDIGING VAN DE HEER Orde I - Avondgebed. STILTE allen gaan staan

Welkom op de gemeente-avond van de Protestantse Gemeente Herveld en Slijk - Ewijk

Toelichting. Toelichting

dinsdag uur Completen

Waar de morgen gloort en de avond daalt

Overzicht orden van dienst voor gebruik in de eredienst in de Goede Reede

Zondagmorgen 10 januari

Liturgische suggesties bij Dichterbij dan je denkt

vrijdag uur Completen

PROTESTANTSE GEMEENTE ELST

Christelijke liturgie

Dienst van Schrift en Tafel in de Morgensterkerk 30 september Gezinsdienst: Brood in de storm

OUD-KATHOLIEKE PAROCHIE van de HEILIGE MARIA MAIOR te Dordrecht LITURGIEWIJZER. voor de Dienst van Schrift en Gebed van 24 februari 2019

Orden van Dienst. in gebruik bij de. Protestantse Gemeente Vlieland

Getijdengebed. Utrecht verhaalt: bladzijden uit het boek Doornburgh verhaalt. Doornburgh/ Dames en heren (bewoners)/

Orde van de dienst van Schrift en Tafel in de Lambertikerk te Zelhem

PROTESTANTSE GEMEENTE CASTRICUM DORPSKERK LITURGIE

korte handleiding voor koorzangers in de Oud-Katholieke kerk Piet Almekinders en Cees van Zwieten,

Welkom en mededelingen (waarbij: kaarsen aansteken en gedichtje)

Zoeken & Gevonden worden. de mens zoekt God God zoekt de mens

Overzicht orden van dienst voor gebruik in de eredienst in de Goede Reede

Meditatieve Stilteviering

zaterdag 31 december 2016 OUDEJAARSDAG MIDDAGGEBED uur Gezongen wordt uit het Liedboek 2013 (Zingen en bidden in huis en kerk)

De Stille Week Vesper zondag 9 april 2017, uur

zondag 30 november 2014

In schema zien de verschillende orden er als volgt uit: Inleiding

Opening van de dienst

Protestantse Gemeente Edam 14, 15 en 16 april 2014 Avondgebeden in de Stille Week

Er zit muziek in de kerk! STARTZONDAG. 15 september 2013 Kerkgemeente Edam. Grote Kerk

Stille Week Pasen door de ogen van Maria van Magdala en wat zie jij? 1 april u

De drie dagen van Pasen

Hervormde gemeente Haaksbergen-Buurse

Een gemeente in aanbidding

Liturgie. PGA wijkgemeente. Arnhem Zuid

Viering in de stijl van Taizé Zondag 17 april 2016 Geerteskerk Kloetinge. Verwondering

Stem geven aan elkaar

Heel mijn ziel. Nieuwe psalmen voor kerk en koor

Stem geven aan elkaar

Rembrandt van Rijn Jacob worstelend met de engel 1659/60, Berlijn

In tegenslag staande blijven

Ouderling van dienst: gedenken meneer Jo Schot, die deze week is overleden.

Gebedsdienst bij een gedenkdag

Liturgie Vesper Zondag 3 mei 2015 Nicolaïkerk Utrecht

Zondagmorgen 30 oktober

Vesper bij de aanvang. van het Lutherjaar ( ) 31 oktober in de Protestantse kerk te Haaksbergen

RITUS VOOR DE SLUITING VAN DE DEUR VAN BARMHARTIGHEID BIJ GELEGENHEID VAN HET JUBILEUM-JAAR IN PLAATSELIJKE KERKEN

Protestantse Gemeente Edam

Liedsuggesties. Liedsuggesties

MUZIEKVESPERS. 8 e van Epifanie. Voca 4 Zingt Oosterhuis. Grote of St. Gudulakerk Lochem. 26 februari 2017

Gedachtenisdienst. Eeuwigheidszondag 22 november 2015 Ichthuskerk Elburg. Voorganger: ds. E. van Leersum Organist: Johan Hoeve

PROTESTANTSE GEMEENTE DAMSTERBOORD

Orde van dienst voor zaterdag 20 april

we willen ons kind olie meegeven?,

Liturgie vieren in de Protestantse gemeente i.w. te Haaksbergen Buurse

Initiatiefgroep Roze Vieringen Rotterdam

Wij zingen voor de dienst: Lied 80 Evang. Liedbundel Geen and re naam

DIENST VAN SCHRIFTLEZING EN GEBED

Deel in mijn vreugde. Voorganger: Kees Verduijn Lector: Ineke van den Brink Muzikale begeleiding: Ina Tamerus

DUINZICHTKERK zondag 9 december

In deze dienst worden gedoopt: Guus Nelis Dirk den Hartog en Valentijn Kristian van Engelen

Viering van Schrift en Tafel. 30 augustus 2015 Knoptorenkerk in St. Oedenrode Thema: Komt dat zien!!

Op weg naar PINKSTEREN

ORDE VAN DIENST DE OPEN HOF SOEST

Liturgie van het Avondgebed op de Oudejaarsavond van 2016 in de Nieuwe Kerk te Groningen

Epifanie Ontmoetingskerk Enschede. Einde van het Lutherjaar

DE VOORBEREIDING We gaan staan; nadat de Paaskaars is aangestoken zingen we: MUZIEK Wanneer de muziek zwijgt proberen we stil te worden.

Welkom in Open Hof op zondag 12 augustus 2018 om 9.30 uur. Protestantse Wijkgemeente Open Hof te Kampen

VIERING VAN SCHRIFT EN TAFEL IN DE PETRAKERK

ORDE VAN DIENST VOOR DE MORGENDIENST op 25 november 2018 in de Slangenburgse kerk

Vredeskapel, zondag 24 juni 2012 Wijkgemeente Duinzichtkerk/Vredeskapel

Ik heb u vrienden genoemd ( Joh. 15:15)

Liturgie voor de morgendienst op Zondag 11 juni 2017 PG Schagen Zondag Trinitas

ORDE VAN DIENST DE OPEN HOF SOEST

Bemoediging V Onze hulp in de naam van de Eeuwige A Die hemel en aarde gemaakt heeft

Uitvaart. Orde II Schrift en Gebed. Allen staan terwijl de gestorvene wordt binnengedragen Kaarsen kunnen worden aangestoken

MUZIEKVESPERS. Voca Gudula zingt Oosterhuis. Grote of St. Gudulakerk Lochem. 24 februari e na Epifanie

Witte Donderdag 24 maart uur in de Protestantse Zionskerk

Grote of St. Gudulakerk Lochem. Muziekvespers. 2 e zondag van de zomer. Inge Schopman. viool. 30 juni 2019

VIERING OVER DE NAAM 21 april 2001

Acta. Bijlage V - V. van de Generale Synode Amersfoort-Centrum 2005 van de Gereformeerde Kerken in Nederland

Rapport Comm. Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied voor de Ned. Geref. Kerken met het oog op de Landelijke Vergadering 2013 te Zeewolde

Orde van de dienst van Schrift en Tafel (Gezongen) in de Lambertikerk te Zelhem

Liturgie Vesper. Nicolaïkerk Utrecht. Zondag 7 juli enkele leden van de Vespercantorij o.l.v. Ko Zwanenburg

Het kerkgebouw aan de Beukenlaan (1918) JAARVERSLAG 2017 Evangelisch-Lutherse gemeente Ede

Hervormde gemeente te Haaksbergen-Buurse

De orde van de EUCHARISTIE Oud-Katholieke Kerk van Nederland

Liturgie van viering van Schrift en Tafel op Witte Donderdag 29 maart 2018 in Ichthus,19.30 uur

Witte Donderdag. 29 maart Johanneskerk Leersum

VOORBEREIDEN op ontmoeting

tijdens het orgelspel worden de tafelkaarsen aangestoken Als de kaarsen branden gaan wij staan

aanroeping van de Geest-, Door de Geest is Hij aanwezig, is Hij bezig in het brood en in de wijn,

Protestantse Gemeente Nunspeet (Driestwegkerk) 18 april uur

Liturgie van het Avondgebed op de Oudejaarsdag van 2018 in de Nieuwe Kerk te Groningen

Grote of St. Gudulakerk Lochem. Muziekvespers. 6 e zondag van Pasen. Caroline van der Molen Kuipers. Dwarsfluit

De liturgische kleur is wit: de kleur van de opstanding

De Leidraad. Zondag 22 april 2018

BIJLAGE <versie 1.0 d.d > bij beleidsplan : Wijk-II, Hervormde gemeente Woudenberg

Transcriptie:

HET DAGELIJKS GEBED getijden en huisdiensten

952 Het dagelijks gebed

Leeswijzer

Leeswijzer 1. Wat vindt u in deze proeve? In dit deel van de proeve zijn de orden voor het dagelijks gebed opgenomen. De ondertitel van dit deel luidt: Getijden en huisdiensten. - Getijden zijn de gebeden op vaste momenten van de dag: morgen, middag. avond (vespers of avondgebed), voor het slapen-gaan (completen of dagsluiting), en nacht. - Huisdiensten vinden dikwijls (bijvoorbeeld bij de maaltijd) op diezelfde momenten plaats, maar kunnen ook op andere tijden en bij andere gelegenheden worden gebeden. Getijden en huisdiensten hebben dezelfde orde van dienst. In deze proeve zijn de getijden en huisdiensten dus niet nader onderscheiden; vandaar de naam Het dagelijks gebed. 2. Welke orde wordt gekozen? Afhankelijk van de groep mensen die bijeen is en het tijdstip kunt u kiezen welke orde u gebruikt. In deze proeve zijn drie soorten orde van dienst opgenomen. - Orden die meer het karakter hebben van een gemeenteviering; deze kunnen gezongen, maar eventueel ook gesproken worden (blz. 962-977). - Orden voor persoonlijk gebruik; deze kunnen ook in kleine groepen gebruikt worden (blz. 978-986). - Orden voor de opening en sluiting van vergaderingen, groepsbijeenkomsten en dergelijke (blz. 987-992). 3. Wanneer kunt u deze orden gebruiken? - Zoals opgemerkt zijn deze orden te gebruiken op momenten die de dag van nature indelen: de morgen, de middag, de avond en de nacht. - Ook bieden deze orden een kapstok voor een eenvoudige gebedssamenkomst bij allerhande gelegenheden. We kunnen hier denken aan particuliere feestelijkheden (trouwjubilea, verjaardagen), persoonlijke nood (ziekte, ontslag, echtscheiding), bijzondere gebeurtenissen (examens), de gedachtenis van een doop, een avondwake op de dag voor een uitvaart en op gedenkdagen erna, bijvoorbeeld de veertigste dag of de sterfdag. 954 Het dagelijks gebed

4. Hoe gebruikt u deze proeve? De orden die meer het karakter hebben van een gemeenteviering en de orden voor persoonlijk gebruik hebben een vaste vorm. De onderdelen daarvan zijn: stilte openingsvers lofprijzing [schuldbelijdenis - alleen in de completen] [hymne/lied] psalm(en) met antifoon [korte inleiding op de lezing] lezing moment van inkeer en verstilling canticum met antifoon gebeden In de orden zijn onderdelen tussen [ ] bedoeld als facultatief. De vetgedrukte teksten zijn bedoeld om door allen gezegd te worden. Voor de openingsverzen, lofprijzing, schuldbelijdenis en zegenbede zijn alternatieven opgenomen. openingsvers: Dit is telkens in de orde opgenomen. Alternatieven vindt u op blz. 994-996. lofprijzing: Deze is telkens in de orde opgenomen. Alternatieven vindt u op blz. 997-998. schuldbelijdenis: Vanouds maakt een moment van schuldbelijdenis deel uit van de completen/dagsluiting. Een tekst hiervoor is in de orde opgenomen. Alternatieven zijn afgedrukt op blz. 999-1001. hymne / lied: Voor de vaste gebedsmomenten van de dag verwijzen wij naar: Liedboek voor de Kerken, gezang 370 t/m 395; Zingend Geloven, deel 1&2, 126-142. Leeswijzer 955

Hymnen die horen bij de tijd van het liturgisch jaar kunnen eveneens worden gezongen. Vanzelfsprekend komen ook andere liedbundels in aanmerking. Als men later op de avond een vesper viert en die zoals in de orde is aangereikt met het aansteken van een kaars begint, is de oude hymne Phoos hilaron geëigend. Deze is in de orde afgedrukt. psalmen: Voor dagelijkse viering wordt verwezen naar het psalmrooster (blz.1006-1007). Voor drie momenten van de dag is daar een psalm of psalmgedeelte aangegeven. In dit rooster komt in zeven weken het hele psalmboek aan de orde. Bij minder frequente viering of bij speciale gelegenheden kieze men psalmen die aansluiten bij de gelegenheid of bij het liturgisch jaar, bijvoorbeeld de boetepsalmen in de Veertigdagentijd of de psalm van de zondag. In deze proeve is nog slechts een selectie van de psalmen opgenomen om vertrouwd te raken met de onberijmde (niet-strofische) vorm van zingen. Voor de wijze waarop de psalmen gebeden worden zie verder onder 5. Praktische aanwijzingen. Wanneer de psalm berijmd wordt gezongen, verdient het de voorkeur de hymne achterwege te laten. Zo vermijdt men dat twee strofische liederen op elkaar volgen. antifoon bij de psalm: Als men de psalm onberijmd bidt, begint en eindigt deze met een antifoon. Bij de opgenomen psalmen is de desbetreffende antifoon afgedrukt (blz. 1009-1065). korte inleiding op de lezing: Omdat het gebedsdiensten betreft, is een uitleg van de Schriften niet noodzakelijk. Eventueel kan een korte inleiding op de lezing worden gegeven. Een preek is ongepast en ongewenst. lezing: Voor een dagelijkse viering wordt verwezen naar het leesrooster (blz. 1221-1248). Voor drie momenten van de dag is daar een schriftlezing aangegeven. In dit rooster komt vrijwel de hele Schrift in twee jaar aan de orde. Bij minder frequente viering of bij speciale gelegenheden kieze men lezingen die aansluiten bij de gelegenheid of bij het liturgisch jaar. moment van inkeer en verstilling: 956 Het dagelijks gebed

Voor wie een bepaalde invulling zoekt voor dit moment, zijn enkele meditatie-oefeningen opgenomen op blz. 1145-1150. canticum: Cantica zijn bijbelse lofzangen die niet in het Psalmboek staan. In deze proeve zijn de drie meest bekende opgenomen: - de lofzang van Maria. Vanouds wordt deze lofzang in de vespers gezongen; - de lofzang van Zacharias. Vanouds wordt deze lofzang in het morgengebed gezongen; - de lofzang van Simeon. Vanouds wordt deze lofzang in de completen (het gebed voor het slapen-gaan) gezongen. In deze proeve is, zoals van de psalmen, nog slechts een selectie van de cantica opgenomen om vertrouwd te raken met de onberijmde (niet-strofische) vorm van zingen. Voor de wijze waarop de psalmen en cantica gebeden en gezongen worden, zie verder onder 5: Praktische aanwijzingen. antifoon bij het canticum: Als men het canticum onberijmd zingt, begint en eindigt dit met een antifoon. Deze antifoon is, anders dan bij de psalmen, niet uit het lied zelf genomen, maar verwijst door middel van een schrifttekst naar de tijd van het liturgisch jaar. De betreffende antifonen vindt u op de bladzijden 1070-1090. gebeden: De inhoud van het gebed kan uiteraard niet voorgeschreven worden. In de orden wordt een aantal rubrieken gesuggereerd. Een uitvoerige selectie van gebeden wordt aangereikt in deze proeve: - gebeden voor elke dag van de week (blz. 1094-1111) Vijf series gebeden voor elke weekdag, door Sytze de Vries Joke Ribbers Frans Wiersma Wim Pendrecht Wim van der Zee - morgengebeden (blz. 1112-1120) Leeswijzer 957

- middaggebeden (blz. 1121-1123) - avondgebeden (blz. 1124-1133) - gebeden voor in de nacht (blz. 1134-1135) - gebeden bij de maaltijd (blz. 1136-1141) - gebeden voor ieder uur (blz. 1142-1144) zegenbede: De gebeden worden besloten door een al dan niet gezongen zegenbede. Deze zijn in de orden opgenomen. Alternatieven zijn te vinden op bladzijde 1002-1003. 5. Praktische aanwijzingen Ruimte In principe kan het dagelijks gebed overal gebeden worden. Wanneer getijdendiensten in de kerkruimte worden gevierd, verdient het aanbeveling een min of meer intieme ruimte te creëren. Met eenvoudige middelen, bijvoorbeeld een rij kaarsen of een grote kandelaar, kan al een afbakening worden bereikt. De ruimten van het koor of achter een doophek lenen zich dikwijls goed voor dergelijke diensten. Stoelen kunnen in een kring of in kleine rijen tegenover elkaar worden neergezet. Voor de persoonlijke gebeden thuis kan men een kleine ruimte, bijvoorbeeld een hoekje in een kamer, reserveren. Een tafeltje met bijbel, kaars en/of icoon kan deze ruimte heiligen. Houding Als gebedshouding dienen zich knielen, staan en zitten aan. Eenvoudige knielbankjes, zoals in Taizé gebruikt worden, vergemakkelijken een knielende houding. Bij zingen is staan een goede houding. In de persoonlijke orden is op bepaalde momenten een + aangegeven. Hier kan men een kruis slaan, ten teken ervan dat men zijn leven onder de orde van het kruis stelt. Zingen Voor de vaste onderdelen van de orden zijn toonzettingen in de orden gegeven. De getijdediensten kennen twee vormen van zingen: onberijmd en berijmd. 958 Het dagelijks gebed

De eerste is het recitatief gezang. Vanwege het meditatieve karakter is deze manier van zingen bij uitstek geschikt voor de psalmen en cantica in het getijdengebed. In deze proeve zijn acht psalmtonen in een eenvoudige zetting opgenomen (blz. 1008; zie ook de inlegkaart). Op deze melodieën kunnen alle psalmen en cantica worden gereciteerd. De antifoon zet de toon : het Romeinse cijfer vóór de antifoon geeft aan op welke psalmtoon wordt gezongen. De antifonen voor de psalmen zijn bij de psalmen afgedrukt, evenals de daarbij behorende psalmtoon. Voor de antifonen bij de cantica geeft het Romeinse cijfer vóór de antifoon de psalmtoon aan. In de hier aangeboden psalmen en cantica is in elke vershelft het slotaccent aangegeven. Dit slotaccent wordt in beide delen gezongen op de laatste noot. Vanuit deze slotnoot telle men de (zwarte) buigingsnoten terug. Bijvoorbeeld: Van ochtendgloren tot ávondrood moet ieder die Naam aanbídden. In de eerste psalmtoon wordt dit als volgt gezongen: Zoals elders is opgemerkt, dient men bij het recitatief uit te gaan van de gesproken tekst. Reciteren is spreken op verhoogde toon. Het normale spreekritme en -tempo bepalen de voortgang van het recitatief. Dit zal voor hen die door de traditie hymnisch zijn ingesteld waarschijnlijk een ongebruikelijke Leeswijzer 959

manier van zingen zijn. Gewenning aan het basale muzikale idioom zal, evenals het uitgaan van de declamatie van de tekst, het leerproces zeker positief beïnvloeden. Indien mogelijk wordt de psalmodie door twee gelijke groepen gezongen. Nadat zolang dit in de studiefase nodig is de cantor(ij) de antifoon heeft gezongen, zingen alle aanwezigen deze na. Daarna zingt groep I het eerste psalmvers, groep II het tweede, groep I het derde, enzovoort tot het laat-ste vers geklonken heeft. Tot slot zingen allen de antifoon. De twee vershelften worden gescheiden door de zogeheten mediantrust, in de tekst aangegeven met een sterretje (*) niet te verwarren met een dat in sommige gevallen aangeeft dat de zeer lange vershelft in druk verdeeld is over twee regels; in de eerste daarvan staat uiteraard geen slotaccent. Bij het * kan een rustige inademing plaatsvinden, zodat de tekst mee in- en uitademt. De mediantrust moet niet te gehaast gepasseerd worden maar ook niet onnatuurlijk lang aandoen. De ruimte, het moment van de dag en de samenstelling van de biddende gemeenschap zijn van grote invloed op dit spanningsmoment in de psalmodie. De achtereenvolgende psalmverzen kunnen snel op elkaar volgen: groep II ademt immers tijdens de psalmodie van groep I gewoon door en kan dus direct aansluiten. De golven (de psalmen) zijn de hartslag van de getijden. De vaste onderdelen van de getijden gaan uit van een taakverdeling: één zingt voor, waarna allen antwoorden. Ook in deze responsoriën is de tekstdeclamatie het uitgangspunt van het zingen. Het responsoriaal zingen van de psalmen is de tweede wijze. De psalmverzen worden voorgezongen en regelmatig onderbroken door een refrein. Een derde wijze van zingen, het strofelied, behoeft geen toelichting. 960 Het dagelijks gebed