BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD Bulletin van de interpellaties en mondelinge vragen Commissie voor leefmilieu, natuurbehoud en waterbeleid VERGADERING VAN DINSDAG 1 FEBRUARI 2000 Brusselse Hoofdstedelijke Raad - Bulletin van de interpellaties en mondelinge vragen - Gewone zitting 1999-2000
2 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE VRAGEN INHOUD INTERPELLATIE van mevrouw Dominique Braeckman (F) tot de heer Didier Gosuin, minister van de Brusselse Hoofdstedelijke natuurbehoud, openbare netheid en buitenlandse handel, betreffende de voorwaarden die van toepassing zijn op werken waarbij gebouwen en kunstwerken asbestvrij worden gemaakt, het beheer van asbesthoudend afval door de groene plekjes, de aanwezigheid van asbest in de wandbekleding van het Rijksadministratief Centrum. (Sprekers: Mevr. Dominique Braeckman en de heer Didier Gosuin, minister van de Brusselse Hoofdstedelijke natuurbehoud, openbare netheid en buitenlandse handel) Brusselse Hoofdstedelijke Raad - Gewone zitting 1999-2000
VERGADERING VAN DINSDAG 1 FEBRUARI 2000 3 Voorzitter: de heer Alain Adriaens, eerste ondervoorzitter. - De vergadering wordt om 9u.40 geopend. INTERPELLATIE VAN MEVROUW DOMINIQUE BRAECKMAN (F) TOT DE HEER DIDIER GOSUIN, MINISTER VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELI- JKE REGERING, BELAST MET LEEFMILIEU EN WATERBELEID, NATUURBEHOUD, OPENBARE NETHEID EN BUITENLANDSE HANDEL, betreffende de voorwaarden die van toepassing zijn op werken waarbij gebouwen en kunstwerken asbestvrij worden gemaakt, het beheer van asbesthoudend afval door de groene plekjes, de aanwezigheid van asbest in de wandbekleding van het Rijksadministratief Centrum. Frans).- Ik heb pas gisteren om 15 uur een reeks aanvullende vragen ontvangen in het kader van de interpellatie van mevrouw Braeckman. Daardoor had ik te weinig tijd om er een nauwkeurig antwoord op te kunnen geven. Ik vraag dat er in de toekomst rekening wordt gehouden met mijn mogelijkheden en met die van mijn medewerkers. Mevrouw Dominique Braeckman (in het Frans).- Dit weekend zijn er mij bijkomende vragen opgekomen. Ik heb ze u bezorgd en ik stel voor dat u ze schriftelijk beantwoordt. Frans).- Ik ga ermee akkoord ze schriftelijk te beantwoorden. Mevrouw Dominique Braeckman (in het Frans).- Tot voor enkele jaren werd er in documenten over asbest met lovende bewoordingen gesproken. Asbest is nochtans een gevaarlijk stof. Het inademen van vezels leidt tot ziekten zoals asbestose, mesothelioom en longkanker. In onze fabrieken is men asbesthoudende producten blijven maken zonder aangepaste bescherming, zelfs lang nadat de gevaren bekend waren. Ook vandaag nog laat men personeel, leerlingen, inwoners in asbesthoudende gebouwen verblijven en stelt men mensen in de buurt van bouwwerken nog altijd aan de risico s bloot. Dikwijls krijgen financiële overwegingen de overhand op milieuargumenten. Ofschoon er alternatieven zijn voor asbest, blijft men het gebruiken onder druk van grote concerns. En dan zwijg ik nog over de problemen die er rijzen om asbestziekten te laten erkennen. Op 6 mei 1999 heeft de regering op uw initiatief een ontwerp van besluit goedgekeurd in verband met de voorwaarden om gebouwen en kunstwerken asbestvrij te maken. Artikel 31 van dit besluit verplicht de bedrijven die het asbest moeten verwijderen ertoe gebruik te maken van het procédé om asbest inert te maken of enige andere gelijkwaardige methode toe te passen om de vezels voorgoed en volledig onschadelijk te maken. Bovendien kan het materiaal dat na de toepassing van dit procédé overblijft, opnieuw gebruikt worden, onder meer als ophogingmateriaal. U vond destijds dat er alleen procédé s die een definitieve oplossing boden, mochten worden toegepast, wat met verkitten en daarna storten niet het geval is. Dit procédé is nochtans aangewend om het Berlaymontgebouw asbestvrij te maken. Dit mag voortaan niet meer gebeuren. Men moet gebruik maken van de technieken om het asbest inert te maken. Door middel van chemische en natuurkundige procédé s worden de asbestvezels ongevaarlijk gemaakt. De enige techniek die thans wordt aangewend bestaat erin het asbestafval te verglazen met een plasmabrander op een temperatuur van 1.400? C, waardoor het definitief vernietigd wordt. Het ontwerp van besluit is aan de Raad van State bezorgd, die naar verluidt, nog altijd geen advies heeft uitgebracht. Kan de minister me dit bevestigen? Volgens het BIM was de vorige regering met dit ontwerpbesluit te vooruitstrevend. Het BIM zou er eerder voorstander van zijn het procédé om asbest inert te maken alleen voor vrij asbest verplicht te stellen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen asbestcement (vezelcement) waarin de vezels stevig verpakt zitten en moeilijk kunnen loskomen en andere asbestafval waarin de vezels minder stevig of niet vastzitten. Dit betekent dat het, voor asbestcement, dat het merendeel van het asbesthoudend afval vormt, niet uitgesloten zou zijn dat men het eerst verkit en vervolgens stort. Vindt het BIM echt dat het ontwerp van besluit te ver gaat en dat men een stap terug moet zetten? Zo ja, hoe verantwoordt het BIM zijn visie? Er staan een aantal grote werken op stapel. Ik denk aan de Lottotoren, de Galileïtoren, het omroepgebouw. Verplicht u de bedrijven niet meer alle soorten asbestafval inert te maken, met inbegrip van het asbestcement wanneer gebouwen en kunstwerken asbestvrij worden gemaakt? Hierdoor gaat u, al dan niet gewild, in op de wens van het Vlaams bedrijf REMATT uit Geel, dat asbestafval verkit en zijn monopolie niet in het gedrang wil zien komen? Waarom hebt u zich bedacht? Welke technieken moeten er op de bouwplaatsen aangewend worden om asbesthoudend afval te behandelen? Bestaat er een raming van de hoeveelheid te verwerken afval, naar gelang van het soort afval? Op vraag van de minister voor Arbeid en Tewerkstelling moest er een lijst worden opgesteld van de gewestelijke gebouwen die asbest bevatten. Is deze lijst klaar? Kan die ons worden bezorgd? Heeft de regering een programma opgesteld om het asbest uit deze gebouwen te verwijderen? Zo ja, hoe ziet dat eruit?
4 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE VRAGEN Heeft men gezorgd voor goede voorlichting ten behoeve van de arbeiders die in asbesthoudende gebouwen werken, vooral in gebouwen met wolasbest? Worden ze medisch gevolgd? Ik verneem in de pers dat de vloerbedekking van het Rijksadministratief Centrum een aanzienlijke hoeveelheid asbest zou bevatten. Er wordt gewacht op een deskundigenverslag dat ons door de Regie der Gebouwen is beloofd. Asbest blijkt overvloedig aanwezig maar het enige wat men doet is de schoonmaakbedrijven verbieden de vloerbekleding in de gangen te schuren. Er wordt ook gevraagd de preventieadviseur te waarschuwen vooraleer de lokalen worden heringericht, aangezien het gevaar bestaat dat de vezels zich verspreiden. Heeft het Gewest iets gedaan om de huidige en toekomstige gevaren verbonden aan de aanwezigheid van asbest te beperken, zowel voor de ambtenaren als voor de omwonenden? Hoe zal dit afval worden behandeld? Uit een technisch onderzoek dat eind 1997 is uitgevoerd in het bijgebouw van het Justitiepaleis in de Quatre brasstraat is gebleken dat meer dan de helft van de 46 stalen die in het gebouw zijn genomen asbest bevatten. Heeft men het warmtewerend isolatiemateriaal asbestvrij gemaakt? Welke procédé heeft men toegepast? Hoe gaat men de rest van het gebouw aanpakken? De Europese richtlijn 87/217 van 19 maart 1987 stelt de normen vast voor de emissie van asbest in de lucht en in afvalwater. Het Gewest heeft twee besluiten uitgevaardigd om deze richtlijn in zijn wetgeving om te zetten. Te oordelen naar het besluit inzake voorkoming en vermindering van verontreiniging van de lucht door asbest is er geen enkele precieze norm vastgesteld. In artikel 5bis staat enkel dat: tijdens het werken met asbesthoudende producten... de emissies van asbest in de lucht bij de bron verhinderd of beperkt (moeten) worden met behulp van de aangewezen technische middelen. De Europese richtlijn is nochtans duidelijker. De vraag rijst dan ook of de Brusselse Hoofdstedelijke Regering die het besluit op 4 maart 1999 heeft uitgevaardigd, de Europese richtlijn 87/217 wel correct heeft omgezet? Zou het niet beter zijn duidelijke en kwantificeerbare emissienormen vast te stellen in plaats van vage en betwistbare begrippen te hanteren zoals in het besluit het geval is? Verschillende particulieren konden hun asbesthoudend afval niet op de groen plekjes kwijt. Ze moeten bij het BIM een aanvraag indienen om deze vezels, die men overigens nog altijd in kookplaten van fornuizen, strijkplanken, ovenwanten vindt, te mogen storten. Is dat normaal? Vreest u niet dat een en ander de particulieren ertoe zal aanzetten hun asbesthoudend afval in de grijze zakken te stoppen, welke naar de verbrandingsoven gaan? Als het asbesthoudend afval gemengd wordt met het andere huishoudelijk afval, wordt het verbrand in een oven waar de temperatuur veel te laag is om het asbest te doen smelten. De vezels zullen in het milieu terechtkomen. Wordt er nagedacht over een nieuwe regeling om afval op de groene plekjes kwijt te geraken en waarbij de terzake vigerende bepalingen van het reglement op de arbeidsbescherming worden nageleefd? Frans).- Ik heb de regering een ontwerp van besluit doen aannemen betreffende het asbestvrij maken van de asbesthoudende gebouwen om een regeling te treffen voor de hele problematiek en die met betrekking tot de bouwplaatsen van klasse 3, de kleine bouwplaatsen waarvoor minimale exploitatievoorwaarden gelden, die in overeenstemming is met de Europese richtlijn. Het is juist dat ons besluit van 1998 op enkele punten niet in overeenstemming is met die richtlijn, maar te oordelen naar artikel 2 heeft dit niets te maken met de normen. Deze is vastgesteld op 0,1mg/m³, zoals bepaald in de Europese richtlijn. Voor het Berlaymontgebouw hebben we bovendien rekening gehouden met de norm van het ARAB, die strenger is dan die vermeld in de Europese richtlijn. Het is juist dat men in het besluit van 1999 de techniek van het inert maken voorstaat omdat wij dit procédé het meest milieuvriendelijk vonden. Mijn administratie is tot de slotsom gekomen dat, als men deze techniek voor alle van bouwplaatsen zou verplichten, dit tot illegale werken zou kunnen leiden. Immers, de voorschriften voor bijvoorbeeld werken bij particulieren waren overdreven op het vlak van de kosten, de behandeling en het vervoer. Ik heb nog geen beslissingen genomen in verband met het probleem van de kleine werken omdat de Raad van State me zijn advies pas op 24 januari heeft bezorgd en ik dat advies aan mijn administratie heb bezorgd. We zullen dus zien of het nodig is dat besluit aan te passen, wetende dat het onmogelijk is om op sommige kleine werken controle uit te voeren. Een van de problemen waarmee we geconfronteerd worden, is dat van het opslaan. Er zouden nieuwe methodes ontwikkeld moeten worden om grotere hoeveelheden op te slaan. Het GAN stelt samen met het BIM voor om het afval dat bij kleine werken wordt geproduceerd bij de particulieren op te halen om te voorkomen dat het, via de grijze zakken, in de verbrandingsoven terechtkomt. De lijst waarvan sprake moet worden opgesteld door de Grondregie en niet door het BIM, dat hiervoor en evenmin inzake volksgezondheid bevoegd is. Het komt de minister belast met Gezondheid toe de gepaste maatregelen te treffen. Ik ga inlichtingen inwinnen over de voorwaarden die het BIM oplegt voor de kleine werken die aan de gang zijn. Voor de werken die nog niet begonnen zijn opgestart, kan men geen precieze antwoorden krijgen.
VERGADERING VAN DINSDAG 1 FEBRUARI 2000 5 Inzake de beslissing om asbest in het kader van de aan de gang zijnde werken al dan niet te verkitten, zal ik contact opnemen met het BIM. Wat de vergunning voor het parket betreft, zal ik de gemachtigde ambtenaar, die hiervoor verantwoordelijk is, ondervragen. Ik wens te bevestigen dat alle regelgevingen inzake gevaarlijke stoffen worden toegepast en dat we de Europese regelgeving in acht nemen. Mevrouw Dominique Braeckman (in het Frans).- Halve maatregelen zijn geen tekenen van een goed beleid. Het is juist dat er economische problemen rijzen wat asbesthoudend afval betreft, maar als men afval laat storten dat niet helemaal inert is, stelt men het probleem alleen maar uit. Frans).- U heeft het zelf gehad over de particulier die enkele pannen van zijn dak neemt. Als u te veel regels oplegt, loopt u het gevaar dat men dit afval in de vuilniszakken stopt. We moeten realistisch zijn in verband met deze kleine werken en voorkomen dat dit afval op de verkeerde plaats terechtkomt. Ik ga niet beweren dat de techniek van het inert maken de onvermijdelijke oplossing is. Ik heb echter wel oog voor deze kleine problemen, die grote problemen zouden kunnen worden. Ik meen dat de keuze van de methode voor de verwerking van het afval moet worden bepaald door het soort asbest. Mevrouw Dominique Braeckman (in het Frans).- Wat deze kleine problemen betreft, beweer ik niet dat het nodig is dat een ambtenaar van het BIM alle kleine werken controleert. We zouden de particulieren bewust moeten maken van de problemen in verband met de aanwezigheid van asbest in de huizen. We zouden kunnen voorstellen dat men dit asbest vrijwillig verwijdert. Frans).- Dat gebeurt. - Het incident is gesloten. - De vergadering wordt gesloten om 10.15 uur.