Versie 06/03 Bestnr. 10 06 15 Geigerteller (radio-activiteitsmeter) HS-040 Alle rechten, ook vertalingen, voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een automatische gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van CONRAD ELECTRONIC NEDERLAND BV. Nadruk, ook als uittreksel is niet toegestaan. Druk- en vertaalfouten voorbehouden. Deze gebruiksaanwijzing voldoet aan de technische eisen bij het in druk gaan. Wijzigingen in de techniek en uitvoering voorbehouden. Copyright 2004 by CONRAD ELECTRONIC NEDERLAND BV Windmolenweg 42, 7548 BM Boekelo Internet: www.conrad.nl E-mail: helpdesk@conrad.nl
Belangrijk! Beslist lezen! Deze gebruiksaanwijzing is een integraal onderdeel van dit product. Er staan belangrijke aanwijzingen in betreffende de ingebruikneming en het gebruik. Lees deze gebruiksaanwijzing zorgvuldig door! Bij schades, die ontstaan door het niet opvolgen van de handleiding, vervalt het recht op garantie. Voor volgschades, die hieruit ontstaan zijn wij niet aansprakelijk. Bewaar deze gebruiksaanwijzing zorgvuldig! Inhoudsopgave Pagina Introductie 2 Gebruik waarvoor het apparaat bedoeld is 2 Bedieningselementen 3 Veiligheidsaanwijzingen 3 Functiebeschrijving 4 Plaatsen/ vervangen van de batterijen, basisinstellingen 5 Gebruik, Uitvoeren van metingen 6 Verwijdering 10 Verhelpen van storingen 11 Onderhoud 11 Technische specificaties en meettoleranties 11 Introductie Geachte klant, Hartelijk dank voor het kopen van de Geigerteller HS 040. Met dit apparaat heeft u een product aangeschaft, dat ontwikkeld is volgens de laatste ontwikkelingen in de techniek. De geigerteller HS 040 is EMV-getest en voldoet daarmee aan de eisen van de geldende Europese en nationale richtlijnen. De conformiteit is bewezen; de desbetreffende documenten bevinden zich bij de fabrikant. Om deze toestand zo te houden en zeker te zijn van gebruik zonder gevaar dient u zich te houden aan deze gebruiksaanwijzing! Bij vragen kunt u zich wenden tot onze Technische Helpdesk: Tel: 053 42 85 480 E-mail: helpdesk@conrad.nl Gebruik waarvoor de meter bedoeld is Het meten en weergeven van zwak- radioactieve straling van levensmiddelen, voorwerpen, omgevingen in de maateenheden 0,1 tot 99,99 us/h (equivalente dosis) voor gammastraling en/ of 0,1 tot 99,99 1/seconde x cm 2 (stroomdichtheid van de bètastraling van de radionucleïden (strontium 90 + yttrium 90) of 2x 10 3 tot 2 x 10 6 Bq/kg (Becquerel, specifieke activiteit van de radionuclide cesium 137). Een meting onder ongunstige omgevingsomstandigheden is niet toegestaan. Ongunstige omgevingsomstandigheden zijn: - natheid of te hoge luchtvochtigheid - stof en brandbare gassen, dampen of oplosmiddelen - onweer resp. onweersachtige condities, zoals sterke elektrostatische velden enz. Een ander gebruik dan hierboven beschreven leidt tot beschadiging van de meter, 2
bovendien zijn hieraan gevaren verbonden, zoals b.v. kortsluiting, brand, elektrische schok enz. Het totale product mag niet veranderd resp. omgebouwd worden! U dient zich beslist te houden aan de veiligheidsaanwijzingen! 1. Bovenkant van het apparaat S1 schakelaar AAN/UIT S2 schakelaar voor meetsoort MESS/MELD. In de positie MESS kunnen alle metingen uitgevoerd worden. in de positie MELD wordt het apparaat gebruikt als limietwaarde-melder bij permanente controle. S3 meetbereikschakelaar voor de omschakeling van twee meetbereiken per meetfunctie. 2. Onderkant van het apparaat 3. Batterijvak 4. Filterdeksel met daaronder liggend Geiger-Müller-telbuizen en S4 codeerschakelaar (DIPschakelaar) 5. 4-pos. vloeibaar kristal display (LCD), max. aanduiding 9999 Veiligheidsaanwijzingen Bij schade die veroorzaakt wordt door het zich niet houden aan deze gebruiksaanwijzing, vervalt het recht op garantie. Voor schades die daarvan het gevolg zijn, zijn wij niet aansprakelijk. Bij materiële schade of persoonlijk letsel die/ dat veroorzaakt wordt door incorrect gebruik of het zich niet houden aan de veiligheidsrichtlijnen, zijn wij niet aansprakelijk. In dergelijke gevallen vervalt elk recht op garantie. De Geigerteller HS-040 is EMV- getest (huisbereik, niet voor het industriële bereik) en voldoet aan de richtlijn 89/336/EG). Het apparaat heeft de fabriek in veiligheidstechnisch perfecte toestand verlaten. Om dit zo te houden en zeker te zijn van gebruik zonder gevaar, dient de gebruiker zich te houden aan de veiligheidsaanwijzingen en waarschuwingen, die in deze gebruiksaanwijzing staan. Meetapparatuur en accessoires horen niet in kinderhanden! 3
In commerciële instellingen dient u zich te houden aan de ARBO- voorschriften. In scholen, opleidingsinstituten, hobby- en doe-het-zelf- werkplaatsen dient het omgaan met meetapparatuur en accessoires verantwoordelijk gecontroleerd te worden door geschoold personeel. Neem de meter pas in gebruik, als de behuizing, b.v. na het vervangen van de batterij, veilig gesloten en dichtgeschroefd is. Controleer voor elke meting de meter (toetsen, schakelaar, display, batterijvakdeksel) op beschadiging(en). Vermijd het gebruik in een zeer vochtige en natte omgeving. Onder ongunstige lichtomstandigheden, b.v. bij zonlicht, kan de waarneembaarheid van het display beïnvloed worden. Werk met deze meter niet in ruimtes of bij ongunstige omgevingscondities, waarin/-bij brandbare gassen, dampen of stoffen aanwezig (kunnen) zijn. Vermijd het gebruik in de onmiddellijke nabijheid van: a) sterke magnetische velden (luidsprekers, magneten) b) elektromagnetische velden (trafo s, motoren, spoelen, relais, beveiligingen, elektromagneten enz.) c) elektrostatische velden (op-/ontladingen) d) zendantennes, omdat daardoor foute metingen kunnen ontstaan. Gebruik voor het meten alleen de Geiger-Müller telbuizen die in het apparaat ingebouwd zijn. Bij een mechanische (vervorming, verbuiging) of elektrische verandering (ombouw) van het meetapparaat vervalt het recht op garantie. Meet geen straling bij hoog- radioactieve inrichtingen of apparaten! Er bestaat gevaar voor besmetting en daardoor voor uw leven bij het in aanraking komen met hoog- radioactieve straling! Houdt aan de algemeen geldende veiligheidsaanwijzingen en waarschuwingsborden van de wet op de bescherming tegen nucleaire straling. Als gebruik zonder gevaar niet meer mogelijk is, dient u het apparaat buiten werking te stellen en te beschermen tegen het per ongeluk in gebruik nemen door derden. U kunt aannemen dat gebruik zonder gevaar niet meer mogelijk is, als: - het apparaat zichtbaar beschadigd is - het apparaat niet meer werkt en - na langere opslag onder ongunstige omstandigheden of - na transport onder moeilijke omstandigheden. Schakel de meter nooit gelijk in, als deze van een koude naar een warme ruimte gebracht wordt. Het daarbij ontstaande condenswater kan onder omstandigheden het apparaat vernielen. Laat het apparaat oningeschakeld op kamertemperatuur komen. Functiebeschrijving, voorstelling Bij de radioactiviteitmeter (Geigerteller) HS-040 gaat het om een handzame 4-cijferige digitale meter (max. aanduiding 9999) voor het meten van radioactieve straling zoals gammaen/of bètastraling. De meter wordt gekenmerkt door een snelle aanspreektijd en een relatief laag stroomverbruik. Daardoor wordt een hoge effectiviteit bereikt. Het 4-cijferige vloeibaar 4
kristal display (afgekort LCD) met de 14 mm hoge cijferelementen maakt een snelle en zekere aflezing mogelijk. Via een codeerschakelaar onder het deksel aan de onderkant van het apparaat wordt er omgeschakeld tussen de gamma- (usv/h), de bètastraling (1/(sec x cm 2 )) of de specifieke activiteit (Bq/kg). De gammastraling kan gemeten worden in us/h (= micro- Sievers per uur), de bètastraling in Bq/kg (specifieke activiteit in Becquerel per kilogram). De drempelwaarde- programmering (van 0,1 tot 16 usv/h) maakt het mogelijk het apparaat te gebruiken als grenswaardemelder bij het permanent controleren van bereiken die aan straling bloot (kunnen) staan. (Een aansluiting (7-polige DIN- bus) voor een externe telbuis (niet bij de levering inbegrepen) is aanwezig. Aan het eind van de uitgevoerde meting klinkt een akoestisch signaal en verschijnt het symbool F op het display. Het toepassingsbereik is universeel, b.v. in de openlucht, in woon- en bedrijfsruimtes. Voor het ruwe gebruik in het industriële bereik is de meter niet gespecificeerd. Plaatsen/ vervangen van de batterijen, basisinstellingen A Plaatsen/ vervangen van de batterij Opdat uw apparaat zo goed mogelijk functioneert, moet het voorzien worden van een 9Vblokbatterij (intern). Bij een batterijspanning lager dan 6V verschijnt er onder rechts op het display het symbool V voor het vervangen van de batterij. In dat geval dient u de batterij te vervangen. Handel daartoe als volgt: Schuif bij uitgeschakeld apparaat het batterijvakdeksel er aan de onderkant van het apparaat onder lichte druk op de pijlmarkering in de richting van de pijl voorzichtig af. Verwijder de vrijgekomen batterij uit het batterijvak en maak hem los van de batterijclip. Vervang de batterij door een onverbruikte van hetzelfde type. Gebruik indien mogelijk alleen alkaline batterijen (langere levensduur). Nadat dit gebeurd is sluit u het deksel weer. Let er op, dat het aansluitsnoer van de batterijclip bij het sluiten van het batterijvak niet geplet wordt. Let bij het aansluiten van de nieuwe batterij op de polariteit. Probeer niet de batterijclip met geweld verkeerd om aan te brengen. Laat geen verbruikte batterij in het apparaat zitten, omdat zelfs tegen uitlopen beschermde batterijen kunnen roesten, waardoor er chemicaliën vrij kunnen komen die schadelijk zijn voor uw gezondheid resp. het batterijvak kunnen vernielen. Verbruikte batterijen horen niet bij het normale huisvuil. Ze dienen beschouwd te worden als klein chemisch afval en moeten daarom milieuvriendelijk verwijderd worden. Daartoe zijn er bij alle zaken die batterijen verkopen inzamelbakken voor verbruikte batterijen. B Positie van de meter De meter moet steeds zo gebruikt/ gehouden worden, dat een onbelemmerd aflezen van de meetwaarde gegarandeerd is. Gebruik op de kant van de bedieningselementen is niet toegestaan. 5
Gebruik, uitvoeren van metingen A Algemeen Schakel het apparaat in door de schakelaar S1 op AAN te zetten. Na een relatief korte initialiseringfase (= zelftest) is de meter klaar voor gebruik. Vanaf een behuizingtemperatuur van ca. +60 C kan het voorkomen dat het display donker wordt resp. dat het vloeibaar kristal display zwart en daardoor niet meer leesbaar wordt. De meter/ het display is niet defect. De zwartkleuring verdwijnt, zodra de temperatuur weer onder de 60 C zakt (let op de technische specificaties, vooral het werktemperatuurbereik van de meter). B Uitvoeren van metingen B1 Meting van de gammastralendosis a) Deze manier van meten wordt uitgevoerd bij gesloten sensorvak (telbuizen). De meter meet de capaciteit van de equivalente dosis in usv/h. De volgende basisinstelling is, bij uitgeschakelde meter, noodzakelijk: b) Zet de schuifschakelaar S 2 op MESS en de meetbereik- schakelaar S 3 in de bovenste stand. c) Open het deksel aan de onderkant van het apparaat waaronder de codeerschakelaar zich bevindt. Dan schuift u met de vingernagel de blokkeergrendel naar onderen en verwijdert u het deksel. De codeerschakelaar S 4 is nu vrijgekomen. Hij is gekenmerkt met 1 en 0. 1 betekent: de desbetreffende symboliek die er naast staat is ingeschakeld. 0 betekent: de desbetreffende symboliek die er naast staat is uitgeschakeld. De aparte schakelaars worden, te beginnen van onderaf, aangeduid met S4.1, S4.2, S4.3, S4.4, S4.5, S4.6, S4.7 en S4.8. De instelling van de schakelaars S4.1 t/m S4.4 is voor deze meting niet van belang. Zet schakelaar S5.1 op 1, schakelaar S4.6 op 1, schakelaar S4.7 op 0 en schakelaar S4.8 ook op 0. Sluit het sensorvak zorgvuldig met het deksel. Plaats het deksel er op (schuifschakelaar naar boven) en druk het naar onderen tot het inklikt. d) Schakel nu de meter in. Op het display verschijnen vier digitale cijfers. Het display (het apparaat) begint te tellen. Na afloop van de telduur van ca. 27 tot 28 s klinkt er een ononderbroken signaal. Aan de rechter rand van het display verschijnt bovendien het symbool F voor Einde van de meting. Voor de bepaling van de equivalent- dosis-capaciteit moet de displaywaarde nu nog vermenigvuldigd worden met de omrekeningsfactor 0,01. Pas dan heeft u de meetwaarde in usv/h. Als de waarde minder dan 10 usv/h bedraagt, zet dan schakelaar S 3 in de onderste positie, om de meetnauwkeurigheid te verhogen. Herhaal de meting. De meetduur tot aan het signaal bedraagt nu ca. 270 tot 280 s. Bij het einde van de meting (signaal en F ) hoeft u alleen nog maar de displaywaarde met 0,01 te vermenigvuldigen, om de eigenlijke meetwaarde in usv/h te krijgen. 6
B2 Contaminatiemeting a) Deze manier van meten wordt eerst bij gesloten sensorvak en aansluitend bij geopend sensorvak (telbuizen) uitgevoerd, op een afstand van ca. 1 cm tot het meetobject. De meter meet de stralingsdichtheid van de bètastraling in deeltjes (=parts=p) per seconde s op 1 vierkante centimeter, oftewel in het kort: 1 / (s x cm 2 ). De volgende basisinstelling is bij uitgeschakeld apparaat noodzakelijk: b) Zet de schuifschakelaar S 2 op MESS en de meetbereik- schakelaar S 3 in de bovenste stand. c) Open het deksel aan de onderkant van het apparaat waaronder de codeerschakelaar zich bevindt. Dan schuift u met de vingernagel de blokkeergrendel naar onderen en verwijdert u het deksel. De codeerschakelaar S 4 is nu vrijgekomen. Hij is gekenmerkt met 1 en 0. 1 betekent: de desbetreffende symboliek die er naast staat is ingeschakeld. 0 betekent: de desbetreffende symboliek die er naast staat is uitgeschakeld. De aparte schakelaars worden, te beginnen van onderaf, aangeduid met S4.1, S4.2, S4.3, S4.4, S4.5, S4.6, S4.7 en S4.8. De instelling van de schakelaars S4.1 t/m S4.4 is voor deze meting niet van belang. Zet schakelaar S4.5.1 op 1, schakelaar S4.6 op 0, schakelaar S4.7 op 1 en schakelaar S4.8 ook op 0. Sluit het sensorvak zorgvuldig meet het deksel. Plaats het deksel er op (schuifschakelaar naar boven) en druk het naar onderen tot het inklikt. d) Schakel nu de meter in. Op het display verschijnen vier digitale cijfers. Het display (het apparaat) begint te tellen en eindigt na ca. 18s met een signaal en het symbool F. Noteer de displaywaarde en herhaal de meting met verwijderd sensordeksel. Bij verwijderd telbuisdeksel liggen de telbuizen vrij. Let er steeds op, dat de kunststoffolie onbeschadigd blijft. e) Om de waarde van een vervuiling (contaminatie) van een oppervlak te bepalen, moet u de gemeten waarde bij gesloten telbuisdeksel aftrekken van de meetwaarde bij geopend deksel en het resultaat vermenigvuldigen met de omrekeningsfactor 0,01. f) Als er een waarde kleiner dan 10 /(s x cm 2 ) uitkomt, dient u de meting te herhalen met een verhoogde meetprecisie. Zet daarvoor de meetbereik- schakelaar S 3 in de onderste positie. Herhaal de meting, zowel met als zonder sensordeksel. Per meting wordt de meetduur verlengd tot ca. 175 tot 185 s. Het aanduidingsverschil (meetwaarde geopend min meetwaarde gesloten ) moet nu vermenigvuldigd worden met de omrekeningsfactor 0,001. 7
B3 Meting van de specifieke activiteit (cesium 137) a) Deze meetsoort wordt uitgevoerd met geopend sensorvak (telbuizen vrijliggend). De meter meet de specifieke activiteit van de bètastraling in Bq/kg (Bq = Bequerel). De volgende basisinstelling is noodzakelijk voor het begin van de meting: b) Zet de schakelaar S2 op MESS en de meetbereik- schakelaar S3 in de onderste positie. c) Open het deksel aan de onderkant van de behuizing, waaronder de codeerschakelaar zich bevindt. Daartoe schuift u met de vingernagel de blokkeergrendel naar onderen en verwijdert u het deksel. De codeerschakelaar S 4 is nu vrijgekomen. Hij is gekenmerkt met 1 en 0. 1 betekent: de desbetreffende symboliek die er naast staat is ingeschakeld. 0 betekent: de desbetreffende symboliek die er naast staat is uitgeschakeld. De aparte schakelaars worden, te beginnen van onderaf, aangeduid met S4.1, S4.2, S4.3, S4.4, S4.5, S4.6, S4.7 en S4.8. De instelling van de schakelaars S4.1 t/m S4.4 is voor deze meting niet van belang. Zet schakelaar S4.5.1 op 1, schakelaar S4.6 op 0, schakelaar S4.7 op 0 en schakelaar S4.8 op 1. d) Vul één van de beide halve schalen van de behuizing met onbelast water tot ca. 2 tot 3 mm onder de rand van de schaal. Leg de uitgeschakelde, vooraf ingestelde meter dwars zo op de gevulde halve schaal van de behuizing, dat het geopende telbuisvak exact de verdieping afdekt. Schakel de meter in en voer 5 metingen uit met een meetduur van elk ca. 400s. Noteer na elke meting (signaal en F- symbool) de afleeswaarde. Tel de afleeswaarden bij elkaar op en deel het totaal door 5. Het resultaat is de gemiddelde waarde. Noteer deze gemiddelde waarde. Na beëindiging van de 5 metingen schakelt u de meter uit en giet u de schaal leeg. Deze moet nu nog afgedroogd worden. e) Vul nu de fijngemaakte levensmiddelen (fruit of groente, paddestoelen enz.) of andere te onderzoeken stoffen in de verdieping van de schaal van de behuizing tot ca. 2 tot 3 mm onder de rand. Let er op, dat er geen levensmiddelen boven uitsteken ( hoopjes ), om de beschermende folie aan de onderkant van het apparaat bij geopend sensorvak niet te beschadigen. Voer nu opnieuw de meting volgens d) (zonder water) uit. De gemiddelde waarde met water wordt afgetrokken van de gemiddelde waarde met levensmiddelen. Het verschil moet nu nog vermenigvuldigd worden met de factor 20. Het resultaat is de specifieke activiteit van de geteste levensmiddelen in Bq per kg. f) Bij overschrijding van het bereik (displaywaarde boven 9999) verschijnt het symbool + voor de cijferaanduiding. Als dit het geval is, moet u de totale meting met het hogere meetbereik herhalen. Zet de meetbereikschakelaar in de bovenste positie en voer de meting, zoals onder d) en e) beschreven, nogmaals uit. Een enkele meting duurt nu nog maar ca. 40s in plaats van 400s. De meetprecisie is echter slechter. Na beëindiging van de meting (10 aparte metingen: 5 met water, 5 met de te onderzoeken stof) moet het verschil nog vermenigvuldigd worden met de factor 200. 8
B4 Permanente controle met drempelwaarde- instelling De drempelwaarde- programmering (van 0,1 tot 16 usv/h) maakt het mogelijk het apparaat te gebruiken als limietwaarde- melder voor het permanent controleren van aan straling blootstaande bereiken. Voor het instellen, bij uitgeschakeld apparaat, handelt u als volgt: a) Zet de schuifschakelaar S2 op MELD en de meetbereikschakelaar S3 op de desbetreffende positie, volgens onderstaande tabel (drempelwaarde- instelling). b) Open het deksel aan de onderkant van het apparaat, waaronder zich de codeschakelaar bevindt. Daartoe schuift u met de vingernagel de blokkeergrendel naar onderen en verwijdert u het deksel. De codeerschakelaar S 4 is nu vrijgekomen. Hij is gekenmerkt met 1 en 0. 1 betekent: de desbetreffende symboliek die er naast staat is ingeschakeld. 0 betekent: de desbetreffende symboliek die er naast staat is uitgeschakeld. De aparte schakelaars worden, te beginnen van onderaf, aangeduid met S4.1, S4.2, S4.3, S4.4, S4.5, S4.6, S4.7 en S4.8. De instelling van de schakelaars S4.1 t/m S4.4moet u uit onderstaande tabel halen. Zet schakelaar S4.5.1 op 1, schakelaar S4.6 op 1, schakelaar S4.7 op 0 en schakelaar S4.8 ook op 0. c) De drempelwaarde die het signaal triggert wordt bepaald door de instelling van de schakelaars S4.1 t/m S4.4 en de meetbereikschakelaar S3. De desbetreffende instellingen kunt u aflezen in onderstaande tabel: Drempel-waarde usv/h (ur/h) Meetwaardeaanduiding (overeenkomstig met drempelwaarde S3- positie S4-positie S4.1 800 S4.2 400 S4.3 200 S4.4 100 0,1 (10) 0100 onder 1 1 1 1 0,2 (20) 0200 onder 1 1 1 0 0,3 (30) 0300 onder 1 1 0 1 0,4 (40) 0400 onder 1 1 0 0 0,5 (50) 0500 onder 1 0 1 1 0,6 (60) 0600 onder 1 0 1 0 0,7 (70) 0700 onder 1 0 0 1 0,8 (80) 0800 onder 1 0 0 0 0,9 (90) 0900 onder 0 1 1 1 1,0 (100) 1000 onder 0 1 1 0 1,1 (110) 1100 onder 0 1 0 1 1,2 (120) 1200 onder 0 1 0 0 9
1,3 (130) 1300 onder 0 0 1 1 1,4 (140) 1400 onder 0 0 1 0 1,5 (150) 1500 onder 0 0 0 1 1,6 (160) 1600 onder 0 0 0 0 1 (100) 0100 Boven 1 1 1 1 2 (200) 0200 Boven 1 1 1 0 3 (300) 0300 Boven 1 1 0 1 4 (400) 0400 Boven 1 1 0 0 5 (500) 0500 Boven 1 0 1 1 6 (600) 0600 Boven 1 0 1 0 7 (700) 0700 Boven 1 0 0 1 8 (800) 0800 Boven 1 0 0 0 9 (900) 0900 Boven 0 1 1 1 10 (1000) 1000 Boven 0 1 1 0 11 (1100) 1100 Boven 0 1 0 1 12 (1200) 1200 Boven 0 1 0 0 13 (1300) 1300 Boven 0 0 1 1 14 (1400) 1400 Boven 0 0 1 0 15 (1500) 1500 Boven 0 0 0 1 16 (1600) 1600 Boven 0 0 0 0 d) Sluit het sensorvak zorgvuldig met het deksel. Plaats het deksel er op (schakelaar naar boven) en druk het naar onderen tot het inklikt. Schakel de meter in. Bij overschrijding van de ingestelde drempelwaarde klinkt er een signaal. Verwijdering Als de geigerteller HS 040 ondanks een intacte (nieuwe) batterij niet functioneert, of de behuizing is gebroken of iets dergelijks, dan moet deze volgens de geldende wettelijke maatregelen verwijderd worden. 10
Verhelpen van storingen Fout Mogelijke oorzaak Geen aanduiding op het display Batterij eventueel leeg? Meter ingeschakeld? Als er eventueel een reparatie aan het apparaat uitgevoerd moet worden, wendt u dan tot onze Technische Dienst (zie Introductie ). Onderhoud De Geigerteller HS- 040 is, afgezien van het vervangen van de batterij en het af en toe schoonmaken van de behuizing en het displayvenster, vrij van onderhoud. Voor het schoonmaken van het apparaat neemt u een schone, niet pluizende antistatische droge doek. Het gebruik van gereedschap en/ of metalen borstels voor het schoonmaken van onderdelen van de behuizing is niet toegestaan. Gebruik voor het schoonmaken geen koolstofhoudende schoonmaakmiddelen of benzine, alcohol of dergelijke. Daardoor wordt het oppervlak van de meter aangetast. Bovendien zijn de dampen gevaarlijk voor de gezondheid en explosief. Technische specificaties en meettoleranties A) Technische specificaties Display : 4-cijferig LCD- display tot 9999 Overloopaanduiding : bij overschrijding van het bereik wordt er + aangegeven Werktemperatuur : +10 C tot +35 C, bij een rel. luchtvochtigheid van < 75%, niet condenserend korte tijd : -10 C tot +40 C, bij een rel. luchtvochtigheid van < 95%, niet condenserend Stroomvoorziening/ : 9-V blokbatterij NEDA 1604 9V of 6F22 9V (alkaline) type batterij Levensduur batterij : minimaal 12 uur bij permanent gebruik (alkaline) Temperatuur voorgegarandeerde precisie : +20 C ±5K, rel. luchtv. < 75% Gewicht : ca. 350 g (incl. batterij) Afmetingen (lxbxh) : 153 x 77 x 39 mm 11
B Meettoleranties De aangegeven meettoleranties gelden voor een omgevings- temperatuurbereik van de meter van +20 C +/-5 K, bij een rel. luchtvochtigheid van < 75%. Meetbereik Tolerantie Equivalent- doseercapaciteit van de gammastraling 0,1 tot 1,00 usv/h ± 35% 1,0 tot 10 usv/h ± 25% 10 tot 99,99 usv/h ± 25% 0,1 tot 99,99 usv/h komt overeen met 10 tot 9999 ur/h Bètastalingsdichtheid van oppervlakken 0,1 tot 1,00 1/(s x cm 2 ) ± 50% 1,0 tot 10,00 1/(s x cm 2 ) ± 35% 10 tot 99,99 1/(s x cm 2 ) ± 35% 0,1 tot 99,99 1/(s x cm 2 ) komt overeen met 6 tot 6000 1/(min. x cm 2 ) Specifieke activiteit (cesium 137) 2 x 10 3 tot 2 x 10 4 Bq/kg ±50% 2 x 10 4 tot 2 x 10 5 Bq/kg ±35% 2 x 10 5 tot 2 x 10 6 Bq/kg ±35% 2 x 10 3 tot 2 x 10 6 Bq/kg komt overeen met 5,4 x 10-3 tot 5,4 x 10-5 Ci/kg Extra meetfout bij over-/onderschrijding van de temperatuurgrens voor de gegarandeerde precisie met 10 K (20 C ±5K + 10K resp. 10K): ±10% 12