TOESPRAAK METROPOLIET ATHENAGORAS VAN BELGIE BIJ DE PRIESTERWIJDING VAN LEONID D HOE Brugge 23 mei 2015 «Het priesterschap is inderdaad een aardse aangelegenheid, maar het behoort tot hemelse sferen» (Johannes Chrysostomos). We zijn hier allen samen clerus en gelovigen - in deze feestvierende kerk van de Heiligen Konstantijn en Helena te Brugge, om je met veel liefde te omringen op deze grote dag in jouw leven, waarbij je door de oplegging van mijn onwaardige handen de tweede graad van het priesterschap mag ontvangen. Wij, de verzamelde gemeenschap van gelovigen, begrijpen dat jouw gedachten en jouw hart erg begaan zijn met de vreeswekkende verantwoordelijkheid en de heilige zending die je heden op jouw schouders opneemt. Tot nu was je de diaken van de goddelijke, heilige, vlekkeloze, onsterfelijke, hemelse en levendmakende mysteriën van Christus, terwijl je er straks de liturg van wordt. Alle grote Kerkvaders, maar ook vele hedendaagse heiligen hebben over de grootsheid en het belang van het priesterschap geschreven. Zo hebben ze elk aspect van dit groot sacrament geanalyseerd. Van deze rijke schat van Heiligen verwijzen we het liefst naar Basilios de Grote, maar ook naar de woorden van de Heilige Silouan de Athoniet, die zei: indien de priester voor zichzelf zou uitmaken in welke hemelse heerlijkheid hij zich bevindt bij de viering van zijn dienstwerk, dan zou hij een grote asceet worden en dan zou hij alles in het 1
werk zetten om de genade van de Heilige Geest, die in hem leeft, toch niet teleur te stellen of droevig te maken. Straks wordt je door Gods genade tot priester gewijd, en toch wordt je opnieuw en voor altijd een diaken van de Heilige en Grote Kerk van Christus. In de praktijk betekent dat dat je voortaan twee voorname verantwoordelijkheden zal dragen: a) als econoom of bedienaar van de verlossingwekkende sacramenten van de Kerk; b) als dienaar van de kudde van Christus, nl. dezen die Christus zelf mijn geringe broeders en zusters noemt. Daarom ook is er het charisma van het priesterschap in Christus, nl. opdat God op aarde kan neerdalen en de mens kan opstijgen naar de hemel. Dit is niet zonder belang in de moeilijke tijd waarin wij leven en in het bijzonder in de spirituele crisis waarin onze gemeenschap zich bevindt. Niet zonder belang, omdat dit charisma verbonden is met de transfigurerende zending van de Kerk en dus ook van het priesterschap. Het is niet eenvoudig om heden het priesterschap als zending op zich te nemen. We leven immers in een samenleving die geen respect meer heeft voor het religieuze en voor de clerus. Dit is uiteraard deels te wijten aan de houding van de geestelijken zelf. Het is in grote mate ook te wijten aan een tendens van onverschilligheid en onwetendheid. Jongeren krijgen in hun vorming, thuis en op school, niet voldoende meer mee van het religieuze en vooral van de godsdienstbeleving. De vraag die zich dan ook stelt, is of we voldoende investeren in het catechetisch instrueren van onze jongeren en de andere gelovigen, allereerst door ons eigen voorbeeld en vervolgens met onze woorden? Nochtans lijkt de hedendaagse spirituele crisis mij vooral een uitdaging en een doel te zijn. Ze zal alleen met Gods bescherming kunnen worden getrotseerd. Christus zelf zegt het trouwens met de 2
gekende woorden: Als de wereld jullie haat, bedenk dan dat zij Mij vóór jullie heeft gehaat. Als jullie van de wereld waren, zou de wereld jullie als het hare erkennen en liefhebben. Maar jullie zijn niet van de wereld: Ik heb jullie uit de wereld uitgekozen, en daarom haat de wereld jullie (Joh. 15, 18-19). En Hij gaat verder en zegt: Als ze Mij hebben vervolgd, zullen ze ook jullie vervolgen; en voorzover ze mijn woord ter harte hebben genomen, zullen ze ook dat van jullie ter harte nemen (Joh. 15, 20). Dit zijn ò zo profetische en realistische woorden! Daarom kan je zonder de hulp van Boven en jouw strijdvaardigheid en waakzaamheid, de moeilijke weg van het priesterschap niet bewandelen. Vandaar dat van het ogenblik dat je ja zei op de roeping en uitnodiging van de Heer, je gesteund wordt door de gemeenschap van gelovigen. De Heer laat je geen enkel ogenblik alleen. Dat zal je meer en meer gewaarworden in jouw dienstwerk en je zal God danken en verheerlijken voor Zijn weldaden. Je zal gesteund worden door jouw bisschop - met wie je voortdurend in contact zal blijven om hem raad te vragen of hem te informeren - ; door de rector van de Parochie van de HH. Kyrillos en Methodios te Oostende, Vader Bernard; door de broeders in het priesterschap en de diakens van ons Heilige Aartsbisdom; door de monialen van ons Heilig Monasterium; door de gelovigen van onze parochies; en uiteraard niet in geringe mate ook door jouw geliefde echtgenote. Zeker is dat het doel van het priesterschap groots en hoogstaand is en ver verwijderd is van seculiere diensten. Het gaat om iets totaal verschillend. In één van zijn preken tot de gelovigen van zijn bisschopsstad Thessaloniki zei de Heilige Gregorios Palamas dat het volk van de herders waarlijk iets hoogstaands verwachten. I.p.v. zich bezig te houden met een sociaal werk, 3
dienen de priesters zich in te spannen voor de genezing van de wonden van de ziel van de mensen. Niemand zal weliswaar durven te zeggen dat de priesters zich niet mogen interesseren aan materiële, familiale en sociale problemen. Maar ze mogen zich er niet tot beperken! Het voornaamste werk van de priester bestaat erin van de mens te leiden naar het herstel van het beeld en de gelijkenis in zich, iets dat weliswaar slechts kan geschieden dankzij de ongeschapen Genade van God. Als voorbeelden heb je de twee gebroeders, Apostelen der Slaven, Kyrillos en Methodios, de patroonheiligen van onze Oostendse parochie, waar je straks zal dienen. Deze twee illustere gebroeders hadden immers werkelijk in zichzelf een charismatische gave van de Alheilige Geest. Ze lieten elke wereldse zorg ter zijde en deden er alles aan opdat het zaaien van het zaad van het Evangelie voor de eeuwigheid vruchten zou afwerpen, nl. voor het eeuwige leven, zowel voor de Slavische volkeren als voor de gehele oecumene. Deze twee heiligen hielden heel veel van de Verrezen Heer, waren met Hem verbonden en dienden Zijn Kerk, maar ze legden ook de basis voor een uitmundend orthodox zendingswerk, door de boodschap van het Oecumenisch Patriarchaat te verspreiden. Wat de Heiligen Kyrillos en Methodios zou groot heeft gemaakt, is het feit dat zij de mensen de boodschap van het Evangelie hebben gebracht, rekening houdend met de eigenheid van de beschaving. Het gaat om de boodschap van de Verrezen Heer, die de vrijheid van de persoon en van de mens respecteert. Daarbij herinnerden ze hun omstaanders ook dat Christus op aarde gekomen is om te redden en dit met veel liefde deed! Deze grote liefde van de Heer heeft jou, dierbare Diaken, geroepen om voortaan de Kerk te dienen als liturg, als priester. 4
Dit werk zal je verrichten met de charismen die God jou heeft geschonken, altijd trouw aan en in samenspraak met jouw bisschop, in wiens naam je de Goddelijke Diensten zal vieren. Maar je zal je ook steeds bewust moeten zijn dat je dit werk zal volbrengen met een verantwoording aan God, bij het Laatste Oordeel. Een priester is geroepen om sociaal om te gaan met zijn gelovigen. Maar vergeet niet wat een heilige priester ooit zei, nl. wat baat het dat alle mensen je eren en liefhebben, terwijl de Heilige Geest weigert in jouw hart te blijven? En wat maakt het uit indien alle mensen een slechte gedachte hebben van jou, terwijl de Heilige Geest bevestigt dat je een zoon bent van God en een erfgenaam van het Koninkrijk Gods? God zij met jou tot uw laatste zucht! Treed dus maar nader, dierbare Diaken Leonid, om door de oplegging van mijn onwaardige handen de tweede graad van het priesterschap te ontvangen. Amen. 5