EcoHuis Antwerpen Slim Sparen Minder energie? Een kleine moeite!
Inhoudsopgave Slim Sparen Minder energie? Een kleine moeite! Slim sparen 3 Minder energie? Een kleine moeite! Geld sparen, vraagt niet veel energie 4 Energielabels: zuinig of energieverslindend 5 De energiemeter 7-9 Welk toestel vreet het meeste energie Kleine moeite, grote resultaten 10 Energie besparen in de woonkamer 11-17 Minder energie in de keuken 18-24 De stad Antwerpen moedigt alle Antwerpenaars aan om samen energie en dus geld te sparen! Dat kan alleen of samen met de bewoners van een straat of wijk, of met een bedrijf of school. Met kleine maatregelen en ingrepen kunt u uw energiefactuur een heel stuk verlagen. De stad helpt met gratis advies over uw energie- en waterfactuur. Wie grotere investeringen aan de woning of het appartement wil doen, kan gebruik maken van de goedkope groene lening voor energiebesparende maatregelen, het gratis advies van de EcoHuisdokter (een onafhankelijke architect) en verschillende premies. Met dit boekje kunt u gemakkelijk zelf aan de slag. Het is een handige gids om uw energiefactuur op een eenvoudige manier naar beneden te krijgen. Veel succes! Besparen in de badkamer 25-27 Wat is groene stroom en hoe schakelt u over? 31-32 Wat brengt slim sparen op? 33-35 2 3
Geld sparen, vraagt niet veel energie Energielabels: zuinig of energieverslindend? Energie sparen is belangrijk en nodig. Want energie wordt schaarser en duurder. Wie energie spaart, doet dat voor het milieu maar zeker ook voor zijn eigen portemonnee. Bewust omgaan met energie wil niet zeggen dat we de klok moeten terugdraaien en dat we het met minder comfort moeten doen: ook met minder energie kunnen we nog altijd comfortabel leven. In dit boekje overlopen we tips om met weinig moeite heel wat te besparen. Waarom energie besparen? Traditionele energiebronnen raken uitgeput Fossiele brandstoffen zijn een product van onze aarde en omdat we wereldwijd alsmaar meer verbruiken, verdwijnen de voorraden heel snel. Brandstoffen zoals aardolie, aardgas, uranium en steenkool zijn bijna helemaal opgebruikt. Door de toenemende bevolkingsgroei slinkt de voorraad nog sneller. We moeten dus onze gebruiksgewoontes aanpassen. Energie is duur Omdat we zoveel verbruiken en er niet voldoende is, blijven de prijzen van aardolie, aardgas en elektriciteit stijgen. Door energie te besparen, geniet u nu en in de toekomst van een lagere energierekening. De traditionele manieren om energie te produceren, zijn vervuilend en duur Door de productie en verbranding van fossiele brandstoffen komt er CO2 in de atmosfeer terecht. De zeer grote uitstoot van CO2 is verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde en de gevolgen ervan: klimaatveranderingen, het smelten van de ijskap, een stijging van het zeeniveau. Energielabel elektrische toestellen Elk elektrisch apparaat is voorzien van een energielabel. Dat is geen keurmerk, maar een etiket met duidelijke informatie over hoeveel energie het toestel verbruikt. Het label is sinds 1996 verplicht door de Europese Unie. Energielabels zijn opgedeeld in zeven klassen, van A tot G. Toestellen van klasse A zijn zeer energiezuinig. Toestellen van klasse G zijn zeer energieverslindend. Sinds eind 2011 staat het jaarlijkse energieverbruik van het toestel (in kwh) ook vermeld op het label. Voor koelkasten en diepvriezers bestaat er naast het A-label, ook nog het A+, het A++ en het A+++ label. Deze toestellen verbruiken nog minder dan toestellen met een A-label. Bij wasmachines vermeldt het label niet enkel het elektriciteitsverbruik, maar geeft het ook informatie over het waterverbruik en de wasprestaties. De toestellen die op al deze vlakken goed scoren, krijgen een AAA-label. Staat er op het label een madeliefje, dan is het toestel niet enkel energiezuinig maar wordt het ook milieuvriendelijk geproduceerd en kan het eenvoudig gerecycleerd worden. U vindt een energielabel op deze toestellen: koelkast en diepvriezer wasmachine wasdroogcombinatie vaatwasser droogkast airconditioning elektrische oven televisie 4 5
De energiemeter Welk toestel vreet het meeste energie? Energielabel verlichting Voor verlichting bestaan er zeven verschillende categorieën, waarvan klasse A de energiezuinigste is. Lampen met een A-label verbruiken 75% minder dan lampen met een D-label. klasse A: LED-lampen, TL-lampen, spaarlampen klasse B: spaarlampen klasse C en D: halogeenlampen klasse E, F en G: gloeilampen De zuinigste lampen zijn tegenwoordig LEDlampen met een verbruik van minder dan vier watt. De lichtsterkte die een lamp uitstraalt (lichtopbrengst), wordt uitgedrukt in lumen, haar vermogen in watt. Wilt u een gloeilamp vervangen door een spaarzamere lamp en dezelfde lichtopbrengst behouden, bereken dan het aantal lumen. Vermenigvuldig het aantal watt van de gloeilamp met tien. Zo krijgt u het aantal lumen dat uw nieuwe lamp moet hebben. U kunt een energiemeter lenen in het EcoHuis of bij uw netbeheerder (Eandis of Infrax). Daarmee meet u het verbruik van uw huishoudelijke toestellen en spoort u in huis uw energievretende toestellen op. 1. Plaats de energiemeter tussen het stopcontact en de stekker van uw toestel. 2. Zet de meter aan en duw op de knop Function tot u kwh ziet staan. 3. Laat uw toestel 24 uur aan staan of een (was)beurt draaien. 4. Noteer het verbruik van het toestel (kwh) daarna in de tabel. 5. Om deze meetresultaten te interpreteren kunt u ze vergelijken met de richtcijfers van de meest energiezuinige apparaten (A++ toestellen) in de kolom Elektriciteitsverbruik in kwh Bijvoorbeeld: een gloeilamp van 60 watt vervangt u het best door een lamp met 500 tot 800 lumen lichtopbrengst. 6 7
Bron: Op basis van De energiemeter- Meten is weten. Eandis Richtcijfers energieverbruik van de meest energiezuinige apparaten Noteer hier uw eigen metingen Elektriciteitsverbruik in kwh Verbruik per jaar in kwh Kostprijs energie per jaar in Euro Uw verbruik in kwh Koelen en vriezen (label A++) per 24 uur per 24 uur Koel/vriescombinatie groot 0,55 200 34,20 (± 300 liter) Koel/vriescombinatie tafelmodel 0,35 127 24,13 Koelkast tafelmodel zonder 0,23 127 24,13 vriesvak Driepvrieskoffer 200 liter 0,41 150 21,28 Diepvrieskast 200 liter 0,44 160 27,93 Vaatwasser (220 beurten) per beurt per beurt Vaatwasmachine A-label 1,05 231 43,89 (12 bestekken) Vaatwasmachine C-label 1,31 288 54,72 (12 bestekken) Wassen en drogen (220 beurten) per beurt per beurt Wasmachine 0,50 110 20,90 (5kg wasgoed op 40 C) Luchtafvoerdroger 3,35 704 133,76 C-label voor 5kg Condensdroger C-label voor 5kg 3,65 764 145,73 Condensatiedroger A-label voor 6kg 1,58 331,8 63,04 Andere per uur per uur Computer + scherm 0,20 60 11,40 (200 Watt, 300 uren) Microgolfoven 0,90 45 8,55 (900 Watt, 50 uren) Oven (1 500 Watt, 100 uren) 1,50 150 28,50 Klassieke televisie 36 0,19 133 25,27 (200 Watt, 700 uren) Plasma televisie 37 0,24 168 31,9 (240 Watt, 700 uren) LCD-LED TV 37 (50 Watt, 700 uren) 0,05 35 6,65 Vergelijk Blij met het resultaat? Tip: Vindt u in deze tabel geen cijfers die vergelijkbaar zijn met uw toestel? Kijk dan eens op www.topten.be voor de gegevens van andere energiezuinige apparaten zoals diepvriezers, koelkasten, wasmachines, droogkasten, circulatiepompen en vaatwassers. Verbruikt uw toestel veel meer dan de hierboven aangegeven resultaten, dan is het tijd voor actie. Gebruik het toestel op een andere manier of check het onderhoud van het apparaat. Misschien moet u overwegen om een energiezuiniger model aan te kopen? 9
Energie besparen in de woonkamer Kleine moeite, grote resultaten We zetten een aantal tips op een rijtje, opgedeeld volgens de verschillende kamers en activiteiten bij u thuis: koelen, vriezen, koken, verwarmen, televisie kijken en verlichten. De tips staan ingedeeld in vier groepen op basis van de nodige inzet en winst: I. Begin met de tips die zoveel mogelijk winst opbrengen voor uzelf en het milieu, met zo weinig mogelijk inspanning. II. Met iets meer moeite kunt u nog meer winst maken. Deze tips lijken wat moeilijker maar zijn zeker het proberen waard. III. Sommige tips zijn heel eenvoudig maar brengen niet zo veel op. Omdat ze zo weinig inzet vragen, lonen ze toch de moeite. IV. Tenslotte zijn er ingrepen die veel inspanning vragen en weinig winst opbrengen. Deze tips zijn niet de moeite waard en krijgen dus geen plaats in deze brochure. U brengt de meeste van uw actieve tijd door in de woonkamer. Daar is het verbruik van verwarming, verlichting en audio- of videotoestellen het belangrijkst. Er zijn ook veel verborgen verbruikers zoals de stand-by van uw televisie en andere videoapparatuur die u energiezuiniger kunt gebruiken. Verwarmen I. Veel winst met een kleine inspanning St be ud sp eer aa ka rt m ot er 75... eu ro pe rj aa r Liefst 70 procent van uw jaarlijkse energiefactuur gaat naar de verwarming van uw woning. Daar kunt u gemakkelijk op besparen. Let op uw kleding in de winter. Draagt u thuis zelden een trui? Dan kunt u misschien de thermostaat een graadje lager zetten en toch een warme trui uit de kast halen. Eén graad minder vermindert uw brandstofverbruik met zeven procent. Voor een gemiddeld gezin met vier bewoners is één graad minder goed voor een besparing van 40 euro per jaar. Badkamer... bespaar tot 140 euro per jaar Schakel in de zomer de waakvlam van de ketel van de centrale verwarming uit. U bespaart zo 55 euro per jaar. Wassen en drogen... bespaar tot 60 euro per jaar Keuken... bespaar tot 80 euro per jaar Woonkamer... bespaar tot 200 euro per jaar 10 11
Veel warmte gaat verloren langs de ramen. Door de rolluiken en gordijnen te sluiten, vermindert u het verlies langs de ramen drastisch. Let wel op dat de gordijnen niet voor de radiatoren hangen. De besparing hangt af van het soort raam dat u hebt. Enkel glas laat heel veel warmte naar buiten ontsnappen, dubbele en vooral hoogrendementsbeglazing iets minder. Gezinsbond vzw Op de foto ziet u een rolluik dat wordt opgehaald. Let op het verschil in warmte tussen het raam en het rolluik. (Hoe roder, hoe meer warmteverlies.) Zet de verwarming een uurtje voor u gaat slapen op nachtstand (16 graden): het blijft nog lang genoeg warm. Zo bespaart u 70 euro per jaar. Zorg dat de radiatoren vrij staan. Zet er geen zetels voor. Sluit eventuele tussendeuren, hierdoor verkleint u de ruimtes en zijn ze makkelijker op te warmen. Bevestig reflecterende folie achter de radiatoren. Zo straalt de warmte terug in de kamer. Dat geeft meer comfort en u bespaart 7 euro per vierkante meter folie per jaar. Ontlucht de radiatoren: lucht verhindert de doorstroming van warm water waardoor de elementen minder warm worden. Controleer regelmatig de druk op de leidingen van de centrale verwarming en stel bij indien nodig. Maak gebruik van een kamerthermostaat in combinatie met thermostatische kranen in de andere ruimten. Zo kunt u de temperatuur per kamer regelen, bijvoorbeeld in de slaapkamer 18 C, in de badkamer 23 C en in de woonkamer 21 C. Laat in de kamer waar de kamerthermostaat hangt alle radiatoren op maximum staan. III. Kleine fijne tips Stof de verwarmingselementen regelmatig af. Stof verlaagt het rendement van de radiatoren. II. Iets extra doen voor een lager verbruik Vermijd tocht door het gebruik van bijvoorbeeld tochtstrips of een tochthond. Per meter tochtstrip bespaart u 10 euro per jaar. Zorg wel voor voldoende luchtcirculatie. Zet uw ramen regelmatig vijf minuten open, dat is beter dan de hele dag het raam te laten openstaan. Voorzie uw binnendeuren van een luchtrooster voor de binnencirculatie. 12 13
Verlichting I. Veel winst met een kleine inspanning De zuinigste lamp is een lamp die niet brandt. Doe het licht uit als u een ruimte langer dan drie minuten verlaat. Dat geldt ook voor spaar- en LED-lampen. U kunt een spaarlamp 650 000 keer aan- en uitschakelen. Het is niet zo dat een spaarlamp meer verbruikt door ze aan en uit te doen. De zon geeft gratis licht, gebruik dat! Laat de overgordijnen open zolang het licht is. Dimmers blijven energie verbruiken ook als de lamp uit is. Daarom is het beter lampen met een lager wattage te gebruiken voor sfeerverlichting in plaats van een stalamp met dimmer. U kunt ook een snoer met aan- en uitschakelaar plaatsen tussen de dimmer en het stopcontact. Geef uw muren en plafonds een lichte kleur. Dat weerkaatst beter, zo hebt u minder extra licht nodig. II. Iets extra doen voor een lager verbruik Voor elke gloeilamp die u vervangt door een spaarlamp, bespaart u 50 euro tijdens de levensduur van die spaarlamp. Aankoopprijs meegerekend! Vervangt u de gloeilamp door een LED-lamp dan bespaart u 650 euro tijdens de levensduur van die LED-lamp. Voor aangenaam licht kiest u een lamp met een kleurtemperatuur tussen de 2 400 en 2 700 kelvin. Soort lamp Gloeilamp 60 W Spaarlamp 12 W LED-lamp 6 W Aantal branduren per lamp 1 000 5 000 50 000 Aankoopprijs per lamp 2,5 euro 8 euro 15 euro Aantal lampen nodig voor 50 000 branduren 50 10 1 Verbruik na 50 000 branduren 3 000 kwh 600 kwh 300 kwh Energiekost na 50 000 branduren (verbruikerskost 0,20 euro) 600 euro 120 euro 60 euro Kost aankoop lampen 125 euro 80 euro 15 euro Totaalkost 725 euro 200 euro 75 euro Voordeel t.o.v. gloeilampen na 50 000 branduren Voordeel t.o.v. spaarlampen na 50 000 branduren 525 euro 650 euro 125 euro 14 15
Televisie kijken I. Veel winst met een kleine inspanning Sluit uw televisie, dvd-speler en digitale decoder/recorder aan op een snoer met aan- en uitschakelaar. Schakel ze uit als u ze niet gebruikt. Digitale decoders van voor 2012 kunnen een sluipverbruik hebben van 25 watt (jaarlijkse kost: 42 euro). Sinds 2012, hebben ze een slimme energiestand functie. Activeer dit zeker bij de installatie. Let op, deze functie werkt pas als u op de off-knop gedrukt hebt. Laat u de digicorder dag en nacht aan, dan zal hij steeds 20 watt blijven verbruiken. Zet uw ontvanger enkele minuten voor u televisie wilt kijken aan zodat hij kan inloggen. Kruip onder een dekentje als u televisie kijkt. Zo kan de verwarming wat lager en het is nog gezellig ook. II. Iets extra doen voor een lager verbruik Wilt u enkel naar muziek luisteren, zet dan radio of hifi aan in plaats van de televisie of computer. 16 17
Minder energie in de keuken In de keuken wordt veel energie en water verbruikt tijdens het koken of voor de bewaring van voedsel. Toch is de keuken de plek waar u door een verstandig verbruik veel energie kunt besparen zonder grote investeringen te doen. II. Iets extra doen voor een lager verbruik Let op waar u uw koelkast en vriezer plaatst. Zet ze niet in de zon of naast een verwarmingselement zoals een oven, radiator of afwasmachine. Zorg voor genoeg luchtcirculatie rond de toestellen zodat ze hun warmte beter kwijt kunnen en minder stroom verbruiken Hierdoor bespaart u jaarlijks 27 euro. Ontdooi uw vriezer regelmatig: een laagje ijs van twee millimeter verbruikt tien procent meer energie. Door één keer per jaar te ontdooien bespaart u al 12 euro. Koelen en vriezen I. Veel winst met een kleine inspanning Gebruik uw vriezer en koelkast op de juiste temperatuur. Voor een diepvriezer is -18 C de ideale temperatuur, voor een koelkast is dat 4 tot 5 C. Bij elke graad kouder verbruikt u vijf procent meer elektriciteit. Houd de deurrubber van uw koel- of vrieskast soepel door hem regelmatig te reinigen met een vochtige doek. De deur zal beter sluiten, waardoor er minder koudeverlies is. Controleer of de deur goed sluit door een papiertje tussen de deur te steken. Kunt u het papiertje gemakkelijk heen en weer schuiven, dan sluit de deur slecht af. Ontstof het rooster achter het toestel om de paar maanden. U verbruikt minder omdat het toestel beter zijn warmte kwijt kan. Een keer per jaar ontstoffen zorgt voor een besparing van 12 euro. Een gevulde diepvries verbruikt minder energie dan een lege. Vul lege plaatsen op met afgesloten lege dozen of wit isolatieschuim. Voor een koelkast is dat niet zo: die heeft ruimte nodig voor voldoende luchtcirculatie. Schakel uw koelkast uit als u met vakantie gaat. Zet de deur op een kier om schimmel te voorkomen. Open de vriezer en de koelkast zo weinig mogelijk. Leg uw aankopen eerst naast het toestel en plaats ze daarna samen in de vriezer of koelkast. III. Kleine fijne tips Laat warme gerechten eerst volledig afkoelen voor u ze in de koelkast plaatst. Zo ontstaat er geen condensatie en moet de koelkast minder koelen. Ontdooi geen gerechten uit de diepvries in de microgolfoven. Haal ze tijdig uit de diepvries. Als u ze laat ontdooien in de koelkast, bespaart u 18 ook nog op het verbruik van de koelkast. 19
Koken I. Veel winst met een kleine inspanning Hebt u een elektrisch fornuis? Zet de kookplaat uit voor het einde van de bereidingstijd. Die blijft nog lang warm genoeg. Maak gebruik van de luchtcirculatie van uw oven. Hierdoor kunt u lagere temperaturen gebruiken en wordt de warmte gelijkmatiger verdeeld. II. Iets extra doen voor een lager verbruik Experimenteer met een lagere temperatuur en langere bereidingstijd bij uw ovengerechten: één uur op 150 C verbruikt minder dan 40 minuten op 175 C. U kunt kip bijvoorbeeld eerst garen op een lagere temperatuur en nadien in een pan aanbraden om een korstje te krijgen. Heston Blumenthal, chefkok van The Fat Duck, een van de betere restaurants ter wereld, braadt zijn kip zelfs vijf uur op een temperatuur van 70 C. Gebruik een microgolfoven om kleine hoeveelheden op te warmen en een traditionele oven voor grotere hoeveelheden. Vul de waterkoker enkel met het water dat u wilt gebruiken. Al de rest vraagt overbodige energie. Laat uw koffiezetapparaat niet de hele ochtend aan staan om de koffie warm te houden. Gebruik een thermos; zo bespaart u 15 euro. Kook altijd met een deksel op uw potten. U verbruikt tot 30 procent minder energie en bespaart zo 10 euro. Gebruik niet teveel water als u groenten en aardappelen kookt. De groenten moeten maar voor een derde onder water staan. Zet wel een deksel op de pot. Stomen is nog beter. U moet minder water verwarmen en de vitaminen blijven beter bewaard. Zo bespaart u 10 euro. Gebruik een snelkookpan als dat kan: die bespaart 40 tot 70 procent energie en de vitaminen in het eten blijven beter bewaard. 20 21
III. Kleine fijne tips Open de ovendeur zo weinig mogelijk. Zo verliest u minder warmte. Gebruik het fornuis of de waterkoker om vloeistoffen op te warmen. Dit is efficiënter dan in een microgolfoven. Bij grotere hoeveelheden water is een ketel op een gasfornuis energievriendelijker dan een waterkoker. Gebruik regelmatig de wokpan. De wok verkleint de bereidingstijd ten opzichte van koken en dus ook het energieverbruik. Laat de wokpan goed heet worden en snijd de ingrediënten in kleine blokjes. Blijf tijdens het wokken de ingrediënten goed door elkaar roeren zodat ze gelijkmatig verhit worden. Stem de grootte van uw pot af op de grootte van de gaspitten of kookplaten. Gebruik kookpotten met een vlakke dikke bodem, zij geleiden de warmte beter en verbruiken hierdoor minder energie. Potten met een dikke bodem branden ook minder snel aan omdat de warmte zich sneller verspreidt. De vaat I. Veel winst met een kleine inspanning Was pas af als er voldoende vaat is, zowel met de hand als met de machine. Zet de vaatwasmachine pas aan als ze helemaal vol is. Gebruik altijd het juiste programma voor uw afwas. Als uw vaat niet heel vuil is, gebruikt u het best het spaarprogramma (35 ). Laat uw machine dan af en toe wel met heet water spoelen tegen bacteriën. Was niet af onder een stromende kraan. Zo verbruikt u onnodig veel warm water. Ook bij een afwasmachine is het niet nodig om eerst de vaat te spoelen; etensresten moeten vooraf wel verwijderd worden. Komt uw warm water voor de vaat via een elektrisch keukengeisertje? Zet daar een timer op. De geiser moet zo niet heel de nacht uw water verwarmen. Zo bespaart u jaarlijks 10 euro. Schakel toestellen met een ingebouwde transformator, zoals een koffiezet of kruimeldief, volledig uit als u ze niet gebruikt. Ook in stand-by verbruiken zij stroom. II. Iets extra doen voor een lager verbruik Controleer en kuis regelmatig de filter van uw afwasmachine. Ontkalk de machine enkele keren per jaar met azijn. 22 23
Besparen in de badkamer Let bij de aankoop van nieuwe toestellen op het energieverbruik van het toestel Een gasfornuis is veel voordeliger dan een elektrisch vuur. Het is ook goedkoper in aankoop en heeft geen opwarmingstijd nodig. Een inductievuur is even energiezuinig als een gasfornuis en ook gemakkelijk in onderhoud maar duurder in aankoop. Nieuwe afwasmachines met een A-label zijn bij verstandig gebruik voordeliger dan afwassen met de hand. Als u een nieuwe koelkast of diepvries koopt, kies dan een toestel met A+ of A++ label. De tabel verduidelijkt dat een A++ toestel een kwart minder verbruikt dan een A+ toestel en ruim een derde minder dan een A toestel. Het verschil tussen de verschillende labels is dus opmerkelijk. Energielabel Gemiddeld jaarlijks verbruik A ++ 16,71 euro A+ 19,40 euro A 26,14 euro B 35,03 euro C 44,46 euro Overzicht van het verbruik van een koelkast van 250 liter (zonder vriesvak) volgens de verschillende labels. Bron: www.netonline.be In de badkamer verbruiken we veel water. Al dat water is gezuiverd drinkwater: dat kost veel door de energie die nodig is om het te zuiveren. Het lijkt of Vlaanderen geen tekort heeft aan water, maar toch moeten we 20 procent van ons drinkwater invoeren van buitenaf en het waterverbruik blijft stijgen. Zuinig omspringen met water is dus goed voor uw bankrekening en voor het milieu. Bij veel mensen is de badkamer de plaats voor de wasmachine en droogkast. Ook hier kunnen we heel wat energie en water besparen. Wassen I. Veel winst met een kleine inspanning Plaats een spaardouchekop en u verbruikt de helft minder water dan met een gewone douchekop. Als u een douche neemt in plaats van een bad, bespaart u jaarlijks maar liefst 73 euro aan warm water. Laat water niet stromen terwijl u zich scheert of uw tanden poetst. II. Iets extra doen voor een lager verbruik Stel de temperatuur van de waterverwarming niet te hoog in. Voor een doorstroomsysteem is 50 C genoeg en voor een boiler 60 C. U vermijdt kalkaanslag en verbruikt minder energie om uw water te verwarmen. 24 25
Verwarm uw badkamer net voor u ze gebruikt. De badkamer een hele dag verwarmen als u ze enkel s avonds en s morgens gebruikt, is verloren energie. Beperk de tijd dat u onder de douche staat. Laat het water niet stromen terwijl u zich inzeept. Hebt u kleine kinderen? Stop ze samen in bad: dat is zuiniger dan apart onder de douche. Wasmachine I. Veel winst met een kleine inspanning Gebruik een langer wasprogramma tegen een lagere temperatuur, dat verbruikt minder energie dan een kort heet programma. Was uw kledij op een lagere temperatuur en vermijd kookwas. Wassen op 40 C bespaart 70 procent energie tegenover wassen op 90 C. Verminder de kalkaanslag door lagere temperaturen. Dat is ook beter voor de levensduur van uw machine. Eén keer per maand een kookprogramma laten draaien, vermijdt bacterieculturen in de machine. Als u voorwasprogramma s vermijdt, bespaart u 15 procent water en elektriciteit. Laat uw was goed uitzwieren tegen een zo hoog mogelijke snelheid (afhankelijk van de kleding). Hoe droger de was uit de wasmachine komt, hoe minder energie en tijd er nodig is om hem te drogen. II. Iets extra doen voor een lager verbruik Beperk het gebruik van een droogkast tot het minimum. Droog zoveel mogelijk buiten of aan een wasrek. Maak regelmatig de filter van uw wasmachine en uw droogkast schoon. Was 5 kg in machine A label Kosten elektriciteit per wasbeurt Kosten water per wasbeurt Totale kosten per wasbeurt inclusief afschrijving wasmachine Kostprijs op jaarbasis met vier wasbeurten per week 15 graden 0,05 euro 0,03 euro 0,60 euro 124,80 euro 30 graden 0,08 euro 0,03 euro 0,63 euro 131,04 euro 40 graden 0,12 euro 0,03 euro 0,67 euro 139,36 euro 60 graden 0,22 euro 0,03 euro 0,77 euro 160,16 euro 90 graden 0,38 euro 0,03 euro 0,93 euro 193,44 euro voor een overzicht van de waskosten en verbruik per temperatuur zie www.milieucentraal.nl 26 27
Besparen in de studeerkamer Computers maken steeds meer deel uit van het dagelijkse leven. De computer beïnvloedt dan ook stevig de jaarlijkse energiefactuur. Het scherm en de randapparatuur verbruiken soms stroom zonder dat ze in gebruik zijn. Haal opladers van gsm s, batterijen en andere toestellen uit het stopcontact als ze niets opladen. Anders blijven ze evenveel stroom verbruiken. Op de foto ziet u het energieverlies van de transformators in deze hifiketen en gsm-oplader buiten gebruik, dit wordt aangetoond door de rode vlekken. I. Veel winst met een kleine inspanning Stel in niet permanent gebruikte ruimtes (zoals de studeerkamer) lage temperaturen in. Verwarm ze op momenten dat het nodig is. Zo bespaart u 20 euro per jaar. Gebruik een stekkerdoos met aparte aan/uitschakelaar en sluit daarop computer, printer en andere randapparatuur aan. Die apparaten blijven stroom verbruiken ook als ze uit staan. Met één knop kunt u alles uitschakelen en zo 55 euro per jaar besparen. Een laptop is energiezuiniger dan een desktop. Hij is energiezuinig ontworpen om zo lang mogelijk op de batterij te kunnen werken. Het is nog beter om via het elektriciteitsnet te werken. Haal wel de oplader uit het stopcontact als u hem niet gebruikt, want een oplader gebruikt jaarlijks 10 euro stroom ook al laadt hij niets op. III. Kleine fijne tips Zorg voor voldoende ruimte rond uw computer en plaats hem niet te dicht bij een warmtebron. Zo kan de computer zijn warmte beter geleiden. Een koele computer is een snellere computer, hij gaat langer mee en verbruikt minder. Gebruik de energiebeheerfunctie van uw computer. U kunt hiermee een tijd instellen waardoor verschillende onderdelen in slaapstand gaan als u de pc niet gebruikt. Voor de slaapstand wordt geactiveerd, slaat de computer alle gegevens automatisch op. Zo verliest u geen belangrijke informatie. Zodra u een toets aanslaat, is alles terug actief. 28 29
Wat is groene stroom en hoe schakelt u over? Gebruik geen screensavers. Zij zijn geen energiebesparing maar een energiebelasting. Screensavers werden in de jaren negentig ontwikkeld om schermen te beschermen tegen inbranden. De huidige schermen hebben dit probleem niet meer. De bewegende beelden op het scherm maken gebruik van de grafische kaart. Goed om weten: een screensaver verbruikt meer stroom dan actief werken in een programma als word of excel. Bespaar op papier en inktverbruik: druk dubbelzijdig af en niet in kleur als het niet nodig is. Energie sparen is belangrijk, maar u moet ook weten waar uw energie vandaan komt. Windmolens hebben bijvoorbeeld een veel lagere impact op het milieu dan oude steenkoolcentrales. De meeste leveranciers geven de mogelijkheid om te kiezen voor groene stroom. Groene stroom Groene stroom is opgewekt uit duurzame bronnen zoals windmolens, zonnepanelen, waterkracht of biomassa. Het eindproduct, de elektriciteit zelf, heeft geen merkbaar verschil met andere vormen van elektriciteit. 30 31
Wat brengt Slim Sparen op? Hoe schakel ik over op groene stroom? 1. Voor uw toestellen is er geen onderscheid tussen grijze (de klassieke) of groene stroom. Uw leidingen en uw elektriciteitsmeter moeten niet aangepast of vernieuwd worden als u overstapt op groene stroom. 2. Bepaal welke leverancier u wilt. Op de site van vreg (www.vreg.be) kunt u bekijken wat de beste en goedkoopste leverancier is voor u. 3. U bent niet verplicht om gas en elektriciteit bij eenzelfde leverancier af te nemen. U kunt dus voor elk de goedkoopste leverancier kiezen. 4. Kijk de voorwaarden na van uw huidig contract. Elk contract heeft een bepaalde opzegtermijn en sommige contracten worden automatisch verlengd. Alle contracten kunnen tegenwoordig op elk moment opgezegd worden mits een opzegtermijn van 1 maand. 5. Teken een contract bij de leverancier van uw keuze. Uw nieuwe leverancier regelt de opzeg bij uw oude leverancier. Geef uw vroeger verbruik door, zo vermijdt u onaangename verrassingen wegens te lage schatting van uw verbruik. 6. De netbeheerder zal uw meterstand opvragen. De oude leverancier maakt dan een eindfactuur op. Na de eindfactuur levert uw nieuwe leverancier de energie. Alles verloopt net als vroeger met tussentijdse facturen en een eindfactuur na meterstandopname. 7. Vindt u het moeilijk? Kom dan naar het EcoHuis of een woonkantoor met uw laatste jaarfactuur. Samen kijken we naar de voordeligste leverancier. Grotere investeringen Investeringen in uw woning en elektrische apparaten brengen nog veel meer op. Prioriteitenlijst 1. Zorg voor extra isolatie van uw dak. 2. Isoleer uw vloer (nog wat meer). 3. Maak uw ramen en glas superisolerend. 4. Plaats een nieuwe ketel. 5. Zorg voor extra isolatie van de buitenmuren. 6. Gebruik energiezuinige toestellen. 7. Zoek efficiënte verlichting. 8. Kies voor milieuvriendelijke energie. 9. Let altijd op uw energiezuinig gedrag. Hebt u plannen om energiezuinige investeringen te doen maar ziet u door de bomen het bos niet meer? De website www.energiesparen.be (zie Zuinig met energie ) helpt bij uw keuze. Om de terugverdientijd te berekenen, klikt u op energiewinst calculator. Op www.premiezoeker.be vindt u een duidelijk overzicht van alle premies en de fiscale aftrek waarvan u kunt genieten. U geeft uw woonplaats en investering in en krijgt dan een overzicht van alle maatregelen waar u recht op hebt: stedelijke, Vlaamse, federale en van uw netbeheerder. De stad Antwerpen geeft een goedkope groene lening aan haar inwoners voor energiezuinige ingrepen. Informeer in het EcoHuis of de woonkantoren voor advies op maat. Meer info vindt u op www.antwerpen.be/groenelening 32 33
Veel van de tips uit dit boekje brengen kleine besparingen op. Als u de maatregelen op jaarbasis berekent, loont het zeker de moeite. Een overzicht: Tip Winst Noteer hier wat u kunt besparen Studeerkamer Uitschakelen standby van computersysteem 55 euro/jaar Weinig gebruikte kamers enkel tijdens gebruik verwarmen 20 euro/jaar Badkamer Douche met spaarkop nemen in plaats van een bad 73 euro Gewone douchekop vervangen door spaardouchekop 47 euro Water niet laten lopen bij tanden poetsen 40 euro De was laten drogen op de lijn 30 euro Keuken Vriezer en koelkast ontvriezen bij 1 cm ijsaanslag 12 euro Koelkast niet op warme zonnige plek plaatsen 15 euro Koelkast verder van muur plaatsen 12 euro Koken met het deksel op de pot 10 euro Minder water gebruiken om te koken 10 euro Een thermos gebruiken om de koffie warm te houden 15 euro Tijdschakelaar gebruiken voor de keukengeiser 10 euro Woonkamer Nachtregime van de verwarming 1 uur vroeger 70 euro inschakelen Tochtstrip gebruiken om de kieren te dichten 10 euro/ meter 1 C lager verwarmen 40 euro Waakvlam van de verwarmingsketel in de zomer uitschakelen 55 euro Slaapstand van hifi en tv toestellen uitzetten 48 euro Zet de digitaaltv decoder en internetmodem uit. 60 à 82 euro (hangt af van provider) 34 Ik raam mijn besparing op... euro
Aan de slag! Werkt u al met tips uit deze gids? Wilt u met enkele vrienden, buren of collega s ervaringen uitwisselen over slim energie sparen? Een workshop Slim Sparen zal hen ook ongetwijfeld overtuigen. We bekijken samen onze gewoontes en geven toelichting bij de tips die u kunt toepassen bij u thuis. We berekenen zeer persoonlijk hoeveel u kunt besparen. Wie wil, kan factuuradvies krijgen in het EcoHuis. Boek een gratis workshop bij u thuis, in een buurtlokaal of in één van de zalen van het EcoHuis. Onze medewerkers zorgen voor de begeleiding en helpen u graag met de organisatie van de demonstratie. Bent u met een groep buren? Dan ondersteunt Opsinjoren uw sessie met een budget voor drankjes en versnaperingen. Hebt u nog vragen of wilt u een workshop organiseren? Neem contact op met het EcoHuis. Doe mee en ga samen aan de slag! Contact en info: Ecohuis Antwerpen Slim Sparen Turnhoutsebaan 139 2140 Borgerhout Tel. 03 217 08 11 ecohuis@stad.antwerpen.be www.antwerpen.be/ecohuis Opsinjoren Ecostraten Gratis nummer 0800 25 8 25 opsinjoren@stad.antwerpen.be Wettelijk depotnummer D/2014/0306/4 V.U.: Patricia De Somer, Grote Markt 1, 2000 Antwerpen, 2014 www.antwerpen.be/ecohuis 03 217 08 11