SCHOONHEIDSSPECIALIST DEEL 4: GELAATSVERZORGING WWW.BEAUTYANDLIFESTYLE.BE
HUIDANALYSE In dit onderdeel wordt nagegaan hoe we de huid kunnen analyseren om te weten welk huidtype de cliënt heeft. Als we geen correcte huidanalyse gaan maken, kunnen we geen correct behandelingsplan opstellen en een juiste productverzorging aan onze cliënt geven. Dit kan resulteren in huidproblemen. Een vette huid kan nog vetter worden en een droge huid nog droger. Een goede huiddiagnose vergemakkelijkt ook het geven van advies naar de cliënt toe. De volledige huidanalyse kan bepaald worden door drie heel belangrijke onderzoekstechnieken, namelijk: voelen (palpatie), zien (inspectie) en vragen (anamnese)! Apparaten kunnen deze analyse bevestigen of vereenvoudigen. Welke huidanalyseapparaten er allemaal zijn, vindt u terug in het gedeelte apparatuur. Men kan pas een correcte huidanalyse maken wanneer men de onderstaande aandachtspunten controleert op een oppervlakkig gereinigde huid. De huidanalyse wordt dus na een oppervlakkige reiniging uitgevoerd. Hulpmiddelen bij de huidanalyse: > een scherp oog en vakbekwaamheid; > een goede gevoelswaarneming in de vingertoppen; > belichtingslampen die het natuurlijke daglicht evenaren; > een spatel, voor het testen van de gevoeligheid; > een vergrootglas om het huidgebied te vergroten; > een ph-meter; > licht van Wood, om gedehydrateerde huidgebieden te lokaliseren; > zijdepapier, om de hoeveelheid vet van de huid aan te tonen. Huidtype Het huidtype wordt bepaald op basis van twee kenmerken, namelijk de vochtbalans en de vetbalans. De onderstaande tabel maakt dit zeer duidelijk. Hierdoor zijn er drie verschillende huidtypen waar te nemen. 8
> Droge huid > Normale huid > Vette huid > Gemengde huid: indien het gelaat op verschillende plaatsen andere kenmerken vertoont. Hoe de vetbalans moet gecontroleerd worden, staat verderop beschreven bij talgafscheiding. De vochtbalans is bij vochtafscheiding beschreven. Extra kenmerken van de huid Het huidtype kan nog een aantal specifieke kenmerken vertonen die bij iedereen verschillend zijn. Hieronder staan enkele voorbeelden opgesomd. > Gevoelige huid > Gedehydrateerde of vochtarme huid > Een rijpe huid 9
Talgafscheiding De talg-, sebum-, of vetafscheiding ontstaat door de productie van de talgklieren in de huid. Afhankelijk van de hoeveelheid afgescheiden talg, kan men een aantal kenmerken waarnemen op de huid. Een zijdepapier kan hierbij ook gebruikt worden. Het wordt enkele seconden tegen de huid gehouden en nadien gecontroleerd. Als de huid veel talg of sebum bevat zal het duidelijk zichtbaar zijn op het papier door kleine vlekjes vetstof. Bij een droge huid blijft het zijdepapier volledig droog of onveranderd. > Een normale, gecontroleerde afscheiding: komt voor bij een normale huid. De huid voelt zacht, gaaf en veerkrachtig aan. > Te veel afscheiding: dit vormt een seborrhoe of vette huid. Deze voelt vet en stevig aan. Uiterlijk kan u grote poriën, comedonen en acné inspecteren. Er zijn twee verschillende soorten vette huid waar te nemen. Seborrhoe oleosa of een olieachtig vette huid. Deze heeft een glimmend uitzicht en kan onaangenaam ruiken. Seborrhoe sicca of een schilferige huid geeft een mat schilferig uitzicht. > Te weinig afscheiding: dit vormt een sebostase of droge huid en heeft een schilferig, vaak craqueléachtig uiterlijk met fijne poriën. De huid voelt ruw en dun aan. > Een gecombineerde afscheiding: dit is een combinatie van een normale en een vette huid. De T-zone, bestaande uit het voorhoofd, de neus en de kin, is vet. De andere delen van het gelaat zijn normaal. > Acné: dit treedt op wanneer de poriën - waardoor de talg naar buiten loopt verstopt geraken. Acné kan zowel passief als actief op de huid voorkomen. Passief is wanneer er geen infectie en ontsteking aanwezig is in de huid, actieve acné heeft dat wel. 10
Soorten poriën Het zijn de openingen van de huid, waardoor de huid ademt en sebum uitscheidt. Poriën kunnen door de uitscheiding van sebum verstopt raken. Er zijn verschillende soorten waar te nemen. > Normaal: een ronde open porie, komt voor bij een veerkrachtige huid. > Groot: een zeer grote ronde open porie: veelvoorkomend bij een vette huid. > Klein: een kleine ronde open porie: voorkomend bij een fijne, droge huid. > Een ovale porie: voorkomend bij een verslapte huid. > Een schijnporie: wanneer de huid wordt opgespannen verdwijnt de porie. Het komt meestal voor bij een huid met een verminderde elasticiteit. > Verstopt: dit kan voorkomen in de bovenvernoemde vormen met dat verschil dat de porie volledig gevuld is met sebum. Acné is hier een rechtstreeks gevolg van. Vochtafscheiding De huid bevat een bepaalde vochtigheidsgraad. Vocht in de huid wordt niet geproduceerd zoals talg maar wordt in de huid vastgehouden. Een droge huid gaat veel sneller vochten verliezen of laten verdampen dan een normale of een vette huid omdat vetten voorkomen dat water verdampt door een beschermlaag over de huid te leggen die de hydrolipidenlaag vormt. De huid kan volledig, lokaal of te weinig gehydrateerd zijn. Dit kan u controleren door palpatie: druk de huid met de hand in en duw deze naar boven. Als de huid die boven de hand ligt een craqueléachtig of gebarsten uiterlijk vertoont, is het een huid met een vochttekort of een dehydratatie. 11
Huidspanning Dit bepaalt hoe stevig de huid nog vastzit rondom het gelaat. Hoe ouder men wordt, hoe harder deze zal verslappen. Er zijn drie verschillende huidspanningen waar te nemen. Een normale strakke huidspanning, een plaatselijk verslapte huidspanning en een verslapte huid. De spanning van de huid kan bepaald worden door de huid tussen duim- en wijsvinger te nemen en dan weer los te laten. Wanneer de losgelaten huid snel weer terugveert, is er een normale strakke huidspanning. Als deze langzaam terugvalt of even de opgenomen vorm aanhoudt, is de huidspanning verslapt. Door dit op verschillende plaatsen in het gelaat toe te passen kan er bepaald worden of de huidspanning over heel het gelaat dezelfde waarde heeft of plaatselijk verschilt. Huidstructuur De structuur van de huid verandert niet tijdens het ouder worden, in tegenstelling tot het huidtype. Men kan een fijne, grove en normale huidstructuur waarnemen. > Fijn: dit komt door een dunne hoornlaag. Meestal is de huid droog en vochtarm. Een huidreliëf is moeilijk waar te nemen en de poriën zijn zo goed als onzichtbaar. Bij het ouder worden, gaat de huid ondiepe of minder diepe rimpels ontwikkelen. Een fijne huidstructuur heeft op uitwendige invloeden weinig weerstand, reageert snel op producten, bruint moeilijk, heeft een onstabiele make-up basis en een ph-waarde die hoger ligt dan 7. > Grof: de hoornlaag is verdikt. De huid voelt vaak vet aan en er is een duidelijk huidreliëf waar te nemen. De poriën zijn groot en bij het ouder worden krijgt men diepe rimpels. Een grove huidstructuur heeft veel weerstand voor uitwendige invloeden, reageert niet snel op producten, bruint eenvoudig, heeft een stabiele make-up basis en heeft een ph-waarde die lager ligt dan 7. > Normaal: de dikte van de hoornlaag ligt tussen die van een fijne en een grove huid in. De huid voelt nog vettig, nog trekkerig aan, er is een matig huidreliëf waar te nemen, de poriën zijn rond van vorm en de huid vertoont bij het ouder worden rimpels. Een normale huidstructuur biedt een matige weerstand tegen weersinvloeden, reageert niet snel op producten, bruint zonder al te veel problemen, heeft een stabiele make-up basis en heeft een ph-waarde van 7. 12
Huidoppervlak Een huidoppervlak kan effen en oneffen aanvoelen. Een effen huid voelt glad, zacht en soepel aan. Een oneffen huidoppervlak voelt bobbelig aan wanneer de handen over het gelaat strijken. Deze oneffenheden kunnen veroorzaakt worden door: > Acnevorming: actief en inactief; > Grote open en gesloten comedonen; > Wratten; > Moedervlekken; > Een voelbaar oneven oppervlak dat niet zichtbaar is, wordt veroorzaakt door lokale spanningen of nervositeit. Pigmentatie > Normale pigmentatie. > Blanke pigmentatie: vooral rode en blonde haartypes (van nature uit) hebben snel sproetvorming en lopen vaak zonnebrand op. > Donkere pigmentatie: zijn van nature donker van kleur, hebben weinig sproeten en verbranden bijna nooit. > Lokale hyperpigmentatie (te veel): sproeten en moedervlekken, etc. > Lokale of gehele hypopigmentatie (te weinig): vitiligo en albino. 13
Doorbloeding De doorbloeding van de huid kan slecht, normaal en te sterk zijn. Zeer gevoelige huiden kunnen in het gelaat ook couperose hebben. Het zijn onsierlijk gesprongen haarvaatjes op de kaken. De doorbloeding kan geïnspecteerd worden aan de huidskleur met behulp van warme kompressen of drukbewegingen. Dit is bij een blanke en een donkere huid verschillend. Werkwijze bij drukbewegingen: geef op de huid met één of twee vingertoppen druk en houd de druk enkele seconden aan. Er ontstaat een witte vlek bij een blanke huid, een beige vlek bij een donkere huid en een blauwe schijn bij een heel donkere huid. Verwijder vervolgens de vingers van de huid een kijk of de kleur op de ingedrukte huid verandert. Slecht doorbloede huid Normaal doorbloede huid Te sterk doorbloede huid Onregelmatig doorbloede huid Blanke huid Langer dan 2 sec. wit. Heeft een bleke, doorzichtige kleur. Krijgt binnen de 2 sec. de eigen kleur terug. Heeft een roze kleur. Verkleurt bijna niet wit. Heeft een rode kleur. De doorbloeding is niet over heel het gelaat hetzelfde. Vlekkerig uiterlijk. Donkere huid langer dan 2 sec. beige. Heeft een lichtbruine, blekere kleur. Krijgt binnen de 2 sec. de eigen kleur terug. Heeft een bruine kleur. Verkleurt bijna niet beige of krijgt geen blauwe schijn. Heeft een paarse, purperen kleur. De doorbloeding is niet over heel het gelaat hetzelfde. Vlekkerig uiterlijk. 14