ROZENBERG S.O. 2017-2018 ROZENBERG S.O. Studierichtingen tweede en derde graad 1 www.rozenbergmol.be
Rozenberg innoveert! NIEUW! ipad voor 1ste en 4de jaar Wat? Rozenberg S.O. heeft beslist de ipad als een digitaal leermiddel in te voeren voor alle leerlingen van het 1ste en het 4de jaar en dit vanaf schooljaar 2017-2018. In het schooljaar 2019-2020 zal elke leerling met een persoonlijk toestel werken. Waarom? Pedagogische meerwaarde en leerwinst, hedendaags lesgeven, open blik op de wereld en toegang tot informatie. Onze lessen blijven ook morgen relevant! Wilt u meer weten? Herbekijk via deze link www.rozenbergmol.be/ipad/infoavond de opgenomen infoavond of lees onze faqs na op de schoolwebsite www.rozenbergmol.be/ipad/info CLIL: Content and Language Integrated Learning Wat? Meertalig onderwijs waarin niet-taalvakken worden onderwezen in een moderne vreemde taal. CLIL mogelijk in het Engels in het vijfde jaar. Geschiedenis in Economie-moderne talen, Economie-wiskunde, Latijn-moderne talen en Latijn-wiskunde (keuzepakket Grieks en wiskunde) Geschiedenis en chemie in Latijnwetenschappen, Sportwetenschappen, Moderne talen-wetenschappen en Wetenschappen-wiskunde Gymnastiek en atletiek in Lichamelijke opvoeding en sport. Waarom? Vooruitstrevende nieuwe ontwikkeling, grote vraag naar meertaligheid, Engelstalige cursussen in het hoger onderwijs, spreekdurf en veilig gevoel in een andere taal en intellectuele uitdaging. Meer info vindt u op de schoolwebsite www.rozenbergmol.be/clil 2
Welkom Beste meisje, beste jongen, beste ouders In deze brochure willen we je laten kennismaken met het studieaanbod op onze school. Bij elke studierichting vind je het lessenrooster, een korte beschrijving en het gewenste profiel. Telkens vind je ook de mogelijkheden in de derde graad of de toekomstmogelijkheden in het hoger onderwijs en/of op de arbeidsmarkt. Als leerling van onze school mag je rekenen op een kwaliteitsvolle manier van school maken. We geven in deze brochure graag een duidelijk beeld over de manier waarop wij kwaliteitsvol werken invullen. Naast de informatie in deze brochure vind je ook op onze website www.rozenbergmol.be heel wat praktische informatie. We wensen je een prettige en boeiende kennismaking met onze school! Directie de heer M. Hannes algemeen directeur directeur schoolbeleid en personeelsbeleid mevrouw M. Dierckx pedagogisch directeur 1ste graad mevrouw C. Geys pedagogisch directeur 2de graad de heer K. Schepers pedagogisch directeur 3de graad en 7de jaar mevrouw F. Weyns directeur bouw, communicatie en Europese projecten 3
Inhoud Welkom 3 Onze visie op school maken 5 Het aanbod van onze school 6 Een brede waaier van richtingen 8 Wat heeft de school te bieden? 10 Tweede en derde graad ASO 12 Economie 12 Latijn 16 Moderne talen (3de graad) 24 Wetenschappen 26 Wetenschappen-wiskunde (3de graad) 28 Sportwetenschappen 30 Seminarie in de 3de graad ASO 32 Vergelijkend schema 2de en 3de graad ASO 34 Tweede en derde graad TSO 38 Farmaceutisch-technisch assistent (3de graad) 38 Gezondheids- en welzijnswetenschappen (3de graad) 40 Lichamelijke opvoeding en sport 42 Sociale en technische wetenschappen 46 Techniek-wetenschappen 48 7de jaar Apotheekassistent (SenSe) 50 Vergelijkend schema 2de en 3de graad TSO 52 Leven en leren op de Rozenberg 55 4
Visie De visie van Rozenberg SO in een notendop: Groots in leven en leren In Rozenberg SO richten we ons op een dubbele focus: leven en leren. Wij willen mensen groot maken. De inspiratie hiervoor halen we uit de dagelijkse dynamiek en diversiteit van een grote én grootse school. Wij richten ons op het leven met vertrouwen en met een positieve ingesteldheid. Wij zijn pas tevreden over de kwaliteit van het groots omgaan met leven als we volmondig ja kunnen antwoorden op volgende vragen: Zijn wij aanspreekbaar voor leerlingen en ouders? Benaderen wij iedere leerling als een unieke persoonlijkheid? Hebben wij oog voor het welzijn van onze leerlingen? Nodigen wij leerlingen uit tot zelfstandigheid en creativiteit? Stimuleren wij leerlingen tot maatschappelijk engagement? Wij richten ons op het leren met uitdaging en zorg voor leerlingen. Wij zijn pas tevreden over de kwaliteit van het groots omgaan met leren als we volmondig ja kunnen antwoorden op volgende vragen: Zijn wij vakdeskundig en tegelijk gericht op vakoverschrijdend leren? Gaan wij vooruitstrevend om met nieuwe ontwikkelingen in het onderwijs? Hebben wij oog voor het talent van elke individuele leerling? Bieden wij uitdaging aan sterke leerlingen? Bieden wij zorg aan leerlingen die een duwtje in de rug verdienen? Met deze visie bouwen wij aan een bruisende mozaïek met aandacht voor elk steentje. Rozenberg S.O. is zelf ook een steentje in een mozaïek. Als deel van onze scholengemeenschap KSOM, als deel van de Molse context, als deel van het Katholiek onderwijs, als deel van de maatschappij willen wij een constructieve, dynamische en toekomstgerichte rol spelen. Daar staan wij voor. Daar gaan wij voor! 5
Het aanbod van onze school Het secundair onderwijs bestaat uit drie graden met telkens twee leerjaren. Vanaf de tweede graad kennen we in Vlaanderen vier onderwijsvormen: ASO algemeen secundair onderwijs BSO beroepssecundair onderwijs KSO kunstsecundair onderwijs TSO technisch secundair onderwijs Onze school richt ASO en TSO in. Verder volg je binnen een onderwijsvorm een bepaalde studierichting. In de 2de graad biedt onze school je de keuze tussen 10 studierichtingen: nml. 7 ASO- en 3 TSO- richtingen. In de 3de graad zijn dat er 15 nl. 10 ASO- en 5 TSOrichtingen. In elke onderwijsvorm (ASO, TSO) bestaat het lessenpakket uit een gemeenschappelijk en een fundamenteel gedeelte. De naam van de studierichting is ontleend aan de naam van het vak of de groep vakken die het fundamenteel gedeelte van je keuze uitmaken. 6
Wat je moet weten over ASO en TSO Voor welke onderwijsvorm kies je het best als je rekening houdt met jouw talenten, mogelijkheden en interesses? ASO Als je grote hoeveelheden theorie kan verwerken dan vind je je gading in deze onderwijsvorm. De vakken worden er op een grondige manier theoretisch benaderd. Door de brede algemene vorming bereidt ASO je voor op verdere studies in het hoger onderwijs, zowel op academisch als niet-academisch vlak. TSO Als je je niet enkel wil bekwamen in theoretische vakken maar ook je praktische vaardigehden wil uitbouwen dan kun je kiezen uit de studierichtingen van TSO. Dus naast kennen en weten komt in TSO ook het praktische kunnen en doen aan bod. Het TSO bereidt je voor op verder studeren in het hoger onderwijs, vooral voor studierichtingen buiten de universiteit. 7
Een brede waaier van richtingen Eerste graad Zie folder en brochure KSOM Je bent 12 jaar en kiest uit: Eerste leerjaar A MODULE LATIJN MODULE MODERNE MODULE ORIENTERING Je bent 13 jaar en kiest uit: Tweede leerjaar LATIJN LATIJN OPTIE GRIEKS MODERNE WETENSCHAPPEN SOCIALE EN TECHNISCHE VORMING Tweede graad In deze brochure Je bent 14-15 jaar en kiest uit: ASO ECONOMIE keuzepakket TALEN ECONOMIE keuzepakket WISKUNDE GRIEKS LATIJN LATIJN keuzepakket ECONOMIE LATIJN keuzepakket WISKUNDE SPORTWETENSCHAPPEN WETENSCHAPPEN TSO LICHAMELIJKE OPVOEDING EN SPORT SOCIALE EN TECHNISCHE WETENSCHAPPEN TECHNIEK-WETENSCHAPPEN 8
Derde graad In deze brochure Je bent 16-17 jaar en kiest uit: ASO ECONOMIE MODERNE TALEN ECONOMIE WISKUNDE LATIJN-MODERNE TALEN LATIJN-WETENSCHAPPEN LATIJN-WISKUNDE keuzepakket GRIEKS LATIJN-WISKUNDE keuzepakket WISKUNDE MODERNE TALEN-WETENSCHAPPEN SPORTWETENSCHAPPEN WETENSCHAPPEN-WISKUNDE (8u) keuzepakket 1 WETENSCHAPPEN-WISKUNDE (6u) keuzepakket 2 TSO FARMACEUTISCH-TECHNISCH ASSISTENT GEZONDHEIDS- EN WELZIJNSWETENSCHAPPEN LICHAMELIJKE OPVOEDING EN SPORT SOCIALE EN TECHNISCHE WETENSCHAPPEN TECHNIEK-WETENSCHAPPEN 7de JAAR (SenSe) APOTHEEKASSISTENT 9
Wat heeft de school te bieden? Feiten mogelijkheid om te verblijven in internaat schoolrestaurant picknicktafels goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer moderne infrastructuur 5 sportzalen en fitnessruimte uitgebreide IT-middelen open leercentrum Aandacht mogelijkheid coaching leren leren SOS-les avondstudie faalangstbegeleiding concentratietraining individuele leerlingenbegeleiding aandacht pesten: no-blamemethode aandacht voor leerlingen met leerstoornissen, dyslexie, dyscalculie,... uitdagingen voor hoogbegaafden taalcoach studiehuis sportcoach schoolloopbaanbegeleiding CLB- begeleiding Blikverruiming reizen en Europese uitwisselingen culturele uitstappen relatiedagen sportstages Engagement leerlingenraad speelgoedactie werkgroep solidariteit schrijfgroep Amnesty International interscholensportcompetities middagactiviteiten: sport, schoolband, relaxatie, toneel,... 10
Dagindeling aanvang lessen 8.30 uur einde lessen 15.35 of 16.25 uur Vervoer station op 10 minuten loopafstand van de school talrijke busverbindingen met bushalte aan de school of in de directe schoolomgeving (folders met bus- en treinverbindingen beschikbaar na aanvraag) goede fietspaden tot vlak bij de school Inschrijvingen tijdens de open dag op zondag 7 mei van 13.00 uur tot 17.30 uur dinsdagen 9 en 16 mei van 17.00 uur tot 20.00 uur donderdag 29 juni van 17.00 uur tot 20.00 uur vrijdag 30 juni van 9.00 uur tot 12.00 uur en van 13.00 uur tot 16.00 uur tijdens de zomervakantie van 1 juli tot en met 8 juli en van 16 tot en met 31 augustus: werkdagen: 09.00 uur tot 12.00 uur 13.00 uur tot 16.00 uur zaterdag: 09.00 uur tot 12.00 uur 11
Tweede en derde graad ASO Economie Eigenheid: wordt in twee pakketten aangeboden: met meer moderne talen of met meer wiskunde in het vak economie staat ondernemen centraal, de leerlingen krijgen de kans om ondernemerservaring op te doen door een JIEHA-bedrijfje (4de jaar) of een minionderneming (6de jaar) op te starten er komen vele actuele thema s aan bod in de 2de graad komt boekhouden slechts in beperkte mate voor; daardoor wordt overschakelen naar Handel moeilijker in de 3de graad krijg je algemene economie en bedrijfswetenschappen Leerlingenprofiel: je hebt interesse voor het economisch functioneren van de maatschappij en het hele maatschappelijk gebeuren je kunt helder, logisch en kritisch denken economie met talen vraagt een speciale aanleg voor talen en communicatie economie met wiskunde vraagt een stevige theoretische intelligentie en aanleg voor abstract denken als je denkt aan een academische economische opleiding (bv. TEW) kies je voor Economie-wiskunde 12
2de graad Economie Keuzepakket talen Keuzepakket wiskunde Vakken 3de jaar 4de jaar 3de jaar 4de jaar godsdienst 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 Frans 5 4 4 4 Engels 3 3 3 2 Duits - 1-1 economie 4 4 4 4 aardrijkskunde 1 1 1 1 biologie 1 1 1 1 chemie 1 1 1 1 fysica 1 1 1 1 informatica 1 1 1 1 wiskunde 4 4 5 5 geschiedenis 2 2 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 2 2 muzikale opvoeding - 1-1 plastische opvoeding 1-1 - Keuzepakket talen Mogelijkheden in de 3de graad ASO Economie moderne talen Moderne talen wetenschappen Keuzepakket wiskunde Mogelijkheden in de 3de graad ASO Economie moderne talen Economie wiskunde Moderne talen wetenschappen Wetenschappen wiskunde Sportwetenschappen Economie Door het grote belang dat in deze richting aan taalonderwijs en aan economie wordt gehecht, kan je in het hoger onderwijs zeker terecht in alle professionele bachelors en blijven bepaalde academische bachelors en masters aan een hogeschool of universiteit mogelijk. 13
3de graad Economie moderne talen wiskunde Vakken 5de jaar 6de jaar 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 Frans 4 4 3 3 Engels 3 3 2 2 Duits 3 3 1 1 economie 4 4 5 5 aardrijkskunde 1 1 1 1 biologie 1 1 1 1 chemie 1 1 1 1 fysica 1 1 1 1 wiskunde 3 3 6 6 geschiedenis 2* 2 2* 2 esthetica 1 1 1 1 lichamelijke opvoeding 2 2 2 2 seminarie 1 1 1 1 * Je kan dit vak in het Engels volgen, CLIL, zie pg 2. Toekomstmogelijkheden Economie-moderne talen Professionele bachelor: bv. Bedrijfsmanagement: optie marketing, optie accountancy-fiscaliteit, Office management: optie management assistant, optie bedrijfsvertaler en tolk, Orthopedagogie, Sociaal werk, Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O. Academische bachelor en master: bv. Politieke wetenschappen en sociologie, Taal- en Letterkunde: 2 talen te kiezen uit Nederlands, Frans, Engels, Duits, Latijn, Grieks, Italiaans, Spaans, Zweeds, Toegepaste taalkunde: Journalistiek, Tolken, Vertalen 14
Toekomstmogelijkheden Economie-wiskunde Professionele bachelor: bv. Bedrijfsmanagement: optie marketing, optie accountancy-fiscaliteit, optie rechtspraktijk, optie logistiek management, Office management: optie management assistant, Toegepaste Informatica, Communicatiemanagement, Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O. Academische bachelor en master: bv. Economische wetenschappen, Toegepaste economische wetenschappen met verschillende opties o.a. handelsingenieur, Wiskunde, Politieke wetenschappen en sociologie, Informatica, Psychologie, Pedagogische wetenschappen, Rechten, Taal- en Letterkunde: 2 talen te kiezen, Industriële wetenschappen en Biowetenschappen, Biowetenschappen: landbouwkunde, tuinbouwkunde, voedingsindustrie, Handelswetenschappen, Handelsingenieur 15
Latijn Eigenheid: studie van klassieke talen verschaft een verdiept inzicht in taalstructuren dompelt je onder in de klassieke cultuur leert je logisch denken het studieritme ligt er hoog wordt in de 2de graad in 2 pakketten aangeboden: met 4 uur wiskunde en 1 uur economie of met 5 uur wiskunde kan gecombineerd worden met Grieks (2de en 3de graad) in de 4 uur wiskunde in Grieks-Latijn in de 2de graad wordt dezelfde hoeveelheid leerstof aangeboden als in de 5 uur waardoor overgaan naar 8 uur wiskunde in de 3de graad mogelijk is met moderne talen (3de graad) (zie ook Moderne talen blz. 19) mikt op een veelzijdige taalvorming (Latijn, Nederlands, Frans, Engels, Duits) het pakket wiskunde en wetenschappen is minimaal met wetenschappen (3de graad) (zie ook Wetenschappen blz. 20) interessante combinatie van exact wetenschappelijk denken en zachte waarden van taal, literatuur en cultuur, eigen aan de studie van oude talen 6 uur wiskunde vraagt zowel van kennis als van vaardigheden een hoger beheersingsniveau dan in de 2de graad 16
met wiskunde (3de graad) (zie ook wiskunde blz. 22) keuze tussen 8 uur wiskunde en 6 uur wiskunde met 3 uur Grieks interessante combinatie van zuiver abstract wiskundig denken en zachte waarden van taal, literatuur en cultuur, eigen aan de studie oude talen 6 en 8 uur wiskunde vragen zowel van kennis als van vaardigheden een hoger beheersingsniveau dan in de 2de graad in de 8 uur wiskunde is er extra aandacht voor de studie van de wiskundige fundamenten en de theoretische preciseringen waardoor je de wiskunde als systeem leert kennen Leerlingenprofiel: je bent graag met oude en moderne talen bezig je moet ook sterk zijn in de andere vakken want het studieritme ligt hoog je hebt een goede studiemethode 17
2de graad Latijn Grieks-Latijn Keuzepakket economie Keuzepakket wiskunde Vakken 3de jaar 4de jaar 3de jaar 4de jaar 3de jaar 4de jaar godsdienst 2 2 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 4 4 Frans 3 3 3 3 3 3 Engels 2 2 2 2 2 2 Duits - 1-1 - 1 Economie - - 1 1 - - Grieks 4 4 - - - - Latijn 4 4 5 5 5 5 aardrijkskunde 1 1 1 1 1 1 biologie 1 1 1 1 1 1 chemie 1 1 1 2 1 2 fysica 1 1 1 1 1 1 informatica - - 1 1 1 1 wiskunde 4 4 4 4 5 5 geschiedenis 2 2 2 2 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 2 2 2 2 muzikale opvoeding - - 1-1 - plastische opvoeding 1-1 - 1 - Grieks-Latijn Mogelijkheden in de 3de graad ASO Latijn moderne talen Latijn-wetenschappen Latijn wiskunde (keuzepakket Grieks of wiskunde) Moderne talen-wetenschapen Sportwetenschappen Wetenschappen wiskunde (keuzepakket 1 of 2) Latijn keuzepakket economie Mogelijkheden in de 3de graad ASO Economie-moderne talen Latijn-moderne talen Moderne talen wetenschappen Latijn keuzepakket wiskunde Mogelijkheden in de 3de graad ASO Latijn moderne talen Latijn-wetenschappen Latijn wiskunde (keuzepakket wiskunde) Moderne talen-wetenschapen Sportwetenschappen Wetenschappen wiskunde (keuzepakket 1 of 2) 18
3de graad Latijn-moderne talen Latijn moderne talen Vakken 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 Nederlands 4 4 Frans 4 4 Engels 3 3 Duits 3 3 Latijn 4 4 aardrijkskunde 1 1 biologie 1 1 chemie 1 1 fysica 1 1 wiskunde 3 3 geschiedenis 2* 2 esthetica 1 1 lichamelijke opvoeding 2 2 seminarie 1 1 * Je kan dit vak in het Engels volgen, CLIL, zie pg 2. Latijn-moderne talen Deze studierichting bereidt je vooral voor op de hogere studies in de geestes- en menswetenschappen, zowel van academische als van niet-academische aard. Talenrichtingen liggen voor de hand. Toekomstmogelijkheden Latijn-moderne talen Professionele bachelor: bv. Onderwijs: Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O., Orthopedagogie, Sociaal werk, Office management: optie management assistant, optie bedrijfsvertaler en tolk Academische bachelor en master: alle Taal- en letterkundestudies: 2 talen te kiezen uit Nederlands, Frans, Engels, Duits, Latijn, Grieks, Italiaans, Spaans, Zweeds, Rechten, Pedagogische wetenschappen, Psychologie, Wijsbegeerte, Godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen, Politieke wetenschappen en sociologie, Toegepaste taalkunde: Journalistiek, Tolken, Vertalen 19
3de graad Latijn-wetenschappen Latijn wetenschappen Vakken 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 Nederlands 4 4 Frans 3 3 Engels 2 2 Duits (1) (1) Latijn 4 4 aardrijkskunde 2 1 biologie 1 2 chemie 2* 2 fysica 2 2 wiskunde 6 6 geschiedenis 2* 2 esthetica 1 1 lichamelijke opvoeding 2 2 seminarie - - (1) 1uur Duits kan gekozen worden op vrijwillige basis: de keuze geldt dan voor het 5de en 6de jaar. * Je kan beide vakken in het Engels volgen, CLIL, zie pg 2. Latijn-wetenschappen Na deze studierichting kan je in het hoger onderwijs alle kanten uit, zowel in de exacte als in de humane wetenschappen. Toekomstmogelijkheden Latijn-wetenschappen Professionele bachelor: bv. Onderwijs: Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O., Chemie, Facilitair management, Biomedische laboratoriumtechnologie met verschillende opties, Voedings- en dieetkunde, Logopedie en audiologie Academische bachelor en master: bv. Biologie, Bio-ingenieurswetenschappen, Chemie, Fysica, Geologie, Geografie, Geneeskunde, Farmaceutische wetenschappen, Industriële wetenschappen en Biowetenschappen, Biowetenschappen: landbouwkunde, tuinbouwkunde, voedingsindustrie, Productontwikkeling Ook de meer humane richtingen: Rechten, Psychologie, alle Taal- en letterkundestudies: 2 talen te kiezen 20
21
3de graad Latijn-wiskunde Keuzepakket Grieks Keuzepakket wiskunde Vakken 5de jaar 6de jaar 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 Frans 3 3 3 3 Engels 2 2 2 2 Duits (1) (1) 1 1 Latijn 4 4 4 4 Grieks 3 3 - - aardrijkskunde 1 1 1 1 biologie 1 1 1 1 chemie 1 1 1 1 fysica 1 1 1 1 wiskunde 6 6 8 8 geschiedenis 2* 2 2* 2 esthetica 1 1 1 1 lichamelijke opvoeding 2 2 2 2 (1) 1uur Duits kan gekozen worden op vrijwillige basis: de keuze geldt dan voor het 5de en 6de jaar. * Je kan dit vak in het Engels volgen, CLIL, zie pg 2. Latijn-wiskunde Na deze studierichting kan je in het hoger onderwijs alle kanten uit, zowel in de exacte als in de humane wetenschappen. Toekomstmogelijkheden Keuzepakket Grieks Professionele bachelor: bv. Onderwijs: Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O., Orthopedagogie, Sociaal werk Academische bachelor en master: bv. Toegepaste taalkunde: Journalistiek, Tolken, Vertalen, Interieurarchitectuur, Industriële wetenschappen, alle Taalen letterkundestudies: 2 talen te kiezen, Wijsbegeerte, Politieke wetenschappen en sociologie, rechten, Toegepaste economische wetenschappen met verschillende opties o.a. bedrijfskunde, economisch beleid, handelsingenieur, Psychologie, Godgeleerdheid en godsdienstwetenschappen, Geneeskunde,... 22
Keuzepakket Wiskunde Professionele bachelor: bv. Onderwijs: Kleuterleid(st)er, Onder wijzer(es), Leraar/lerares S.O., Bedrijfsmanagement: optie accountancy-fiscaliteit, optie financie- en verzekeringswezen, Toegepaste informatica Academische bachelor en master: bv. Interieurarchitectuur, Architectuur, Industriële wetenschappen, Wiskunde, Informatica, Fysica, Geologie, Geografie, Geneeskunde, Bio-ingenieurswetenschappen, Ingenieurswetenschappen, Toegepaste economische wetenschappen met verschillende opties o.a. bedrijfskunde, economisch beleid, handelsingenieur. Ook de meer humane richtingen: Rechten, Psychologie, alle Taal- en letterkundestudies 23
Moderne talen (3de graad) Eigenheid: kennis van en communicatie in moderne vreemde talen (Frans, Engels, Duits) wordt aangescherpt en gestimuleerd is een zeer interessant pakket als het gekoppeld wordt aan één van de vele andere componenten: 4 uur Latijn, 4 uur economie of 7 uur wetenschappen Leerlingenprofiel: je bent graag met taal bezig je bent niet bang om te communiceren in een vreemde taal je aanleg en interesse voor de andere component moet ook voldoende groot zijn om deze zware studierichtingen tot een goed einde te brengen Moderne talen Door de brede algemene vorming bereidt deze studierichting je voor op een breed gamma van richtingen in het hoger onderwijs, zowel van academische als niet-academische aard. 24
Moderne talen-wetenschappen Vakken 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 Nederlands 4 4 Frans 4 4 Engels 3 3 Duits 3 3 aardrijkskunde 2 1 biologie 1 2 chemie 2* 2 fysica 2 2 wiskunde 4 4 geschiedenis 2* 2 esthetica 1 1 lichamelijke opvoeding 2 2 seminarie 1 1 * Je kan beide vakken in het Engels volgen, CLIL, zie pg 2. Toekomstmogelijkheden Professionele bachelor: bv. Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O., Logopedie en audiologie, Ergotherapie, Verpleegkunde, Vroedkunde, Biomedische laboratoriumtechnologie, Voedings- en dieetkunde, Office management: optie Management assistant, optie Bedrijfsvertaler en tolk, Medical management Academische bachelor en master: bv. Industriële wetenschappen en Biowetenschappen, Biowetenschappen: landbouwkunde, tuinbouwkunde, voedingsindustrie, voedingsindustrie, Productontwikkeling, Toegepaste taalkunde: Journalistiek, Tolken, Taal- en letterkunde: 2 talen te kiezen, Revalidatiewetenschappen en Kinesitherapie, Biologie, Chemie, Fysica, Geneeskunde, Geografie 25
Wetenschappen Eigenheid: in deze studierichtingen kun je expliciet voor wetenschappen kiezen: aardrijkskunde, biologie, chemie, fysica het grootste pakket wetenschappen is te vinden in de studierichting Wetenschappen-wiskunde in de 3de graad (8 uur wetenschappen en 8 uur wiskunde) in de 3de graad kun je wetenschappen ook nog combineren met Latijn, moderne talen en sport door het vak economie in de 2de graad is een uitweg in de studierichting Economie in de 3de graad ook mogelijk Leerlingenprofiel: je bent wetenschappelijk geïnteresseerd je houdt ook van wiskunde, want in de meeste studierichtingen met wetenschappen is het pakket wiskunde zwaar je bent bereid ook voor de andere component goed te presteren 26
2de graad Wetenschappen Vakken 3de jaar 4de jaar godsdienst 2 2 Nederlands 4 4 Frans 4 4 Engels 3 2 Duits - 1 economie - 2 aardrijkskunde 1 1 biologie 2 2 chemie 2 2 fysica 2 2 informatica 1 1 wiskunde 5 5 geschiedenis 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 muzikale opvoeding 1 - plastische opvoeding 1 - Mogelijkheden in de 3de graad ASO Economie moderne talen Economie wiskunde Moderne talen-wetenschapen Sportwetenschappen Wetenschappen wiskunde (keuzepakket 1 of 2) 27
Wetenschappen-wiskunde (3de graad) Eigenheid: in de studierichtingen met wiskunde komt wiskunde voor met 6 of met 8 uren per week in de 8-urencursus word je extra geoefend in abstract denken in de 8-urencursus is er extra aandacht voor de studie van de wiskundige fundamenten en de theoretische preciseringen waardoor je de wiskunde als systeem leert kennen 6 en 8 uur wiskunde vragen zowel van kennis als van vaardigheden een hoger beheersingsniveau dan in de 2de graad de studierichting Wetenschappen-wiskunde geeft bij uitstek een exact-wetenschappelijke vorming Leerlingenprofiel: je kon de wiskunde van de 2de graad gemakkelijk en vlug begrijpen en verwerken je hebt een goed inzicht in de wiskundige begrippen en structuren je bent bereid zware pakketten leerstof in te studeren 28
Wetenschappen-wiskunde Keuzepakket 1 Keuzepakket 2 Vakken 5de jaar 6de jaar 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 Frans 3 3 3 3 Engels 2 2 2 2 Duits (1) (1) 1 1 aardrijkskunde 2 1 2 1 biologie 1 2 1 2 chemie 2* 2 2* 2 fysica 3 3 3 3 wetenschappelijk tekenen - - 1 1 wiskunde 8 8 6 6 geschiedenis 2* 2 2* 2 esthetica 1 1 1 1 lichamelijke opvoeding 2 2 2 2 seminarie 1 1 1 1 (1) 1uur Duits kan gekozen worden op vrijwillige basis: de keuze geldt dan voor het 5de en 6de jaar. * Je kan beide vakken in het Engels volgen, CLIL, zie pg 2. Toekomstmogelijkheden Professionele bachelor: bv. Leraar/lerares S.O., Biomedische laboratoriumtechnologie met verschillende opties, Voedings- en dieetkunde, Bedrijfsmanagement met verschillende opties, Toegepaste informatica met verschillende opties Academische bachelor en master: bv. Industriële wetenschappen, Biowetenschappen, Interieurarchitectuur, Architectuur, Productontwikkeling, Wiskunde, Bio-ingenieurs, Biologie, Chemie, Fysica, Geologie, Geografie, Geneeskunde, Rechten, Toegepaste economische wetenschappen met verschillende opties o.a. handelsingenieur Wetenschappenwiskunde Deze studierichting bereidt in de eerste plaats voor op de richtingen in het hoger onderwijs die hoge eisen stellen op gebied van wetenschappen en/of wiskunde, zowel op academisch als op niet-academisch niveau. Natuurlijk zijn ook tal van andere richtingen mogelijk. 29
Sportwetenschappen Eigenheid: interessante combinatie van sport en wetenschappen en wiskunde in de 2de graad heb je evenveel uren wetenschappen en wiskunde als in de studierichting wetenschappen sport is belangrijk voor je persoonlijkheidsontplooiing, zowel fysiek als op motorisch en sociaal vlak Leerlingenprofiel: je bent lichamelijk geschikt om sport te doen je bent sportief aangelegd zonder meteen een topsporter te zijn je hebt ruime interesse voor wetenschappen je bent bereid intens te studeren Sportwetenschappen Na deze studierichting komen studies in de sportsfeer en in de wetenschappelijke sector eerst in aanmerking. Maar ook tal van andere richtingen zijn mogelijk. 30
Sportwetenschappen 2de graad 3de graad Vakken 3de jaar 4de jaar 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 Frans 4 4 3 3 Engels 3 2 2 2 Duits - 1 (1) (1) aardrijkskunde 1 1 2 1 biologie 2 2 1 2 chemie 2 2 2* 2 fysica 2 2 2 2 wiskunde 5 5 6 6 geschiedenis 2 2 2* 2 esthetica - - 1 1 atletiek 1 1 1 1 lichamelijke opvoeding balsporten 1 1 1 1 gymnastiek 1 1 1 1 ritmisch-express. vorming 1 1 1 1 zwemmen 1 1 2 2 (1) 1uur Duits kan gekozen worden op vrijwillige basis: de keuze geldt dan voor het 5de en 6de jaar. * Je kan beide vakken in het Engels volgen, CLIL, zie pg 2. 3de jaar: Sportstage 5de jaar: Skistage Mogelijkheden in de 3de graad ASO Moderne talen-wetenschapen Sportwetenschappen Wetenschappen wiskunde (keuzepakket 1 of 2) Toekomstmogelijkheden Professionele bachelor: bv. Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O. Orthopedagogie, Sociaal werk, Ergotherapie, Verpleegkunde, Sport en bewegen Academische bachelor en master: Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen, Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie, Biologie, Chemie, Fysica, Geologie, Geografie, Geneeskunde, Farmaceutische wetenschappen, Industriële wetenschappen en Biowetenschappen, Architectuur 31
SEMINARIE in de 3de graad ASO Het seminarie is een leervak van één lesuur in het vijfde en het zesde jaar (in een sessie van twee lesuren om de veertien dagen aangeboden). Het is geen verdere uitwerking van een bestaand vak maar het combineert een aantal vakken met veel aandacht voor de ontwikkeling van vaardigheden en attitudes. Lesinhoud vijfde jaar In het vijfde jaar komen de volgende vaardigheden aan bod: opfrissing en uitdieping van ICT-vaardigheden, het verwerven en kritisch beoordelen van bronnen, presentatievaardigheden en onderzoekscompetenties. Het begrip onderzoekscompetentie staat voor een samenspel van kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes nodig om een concreet thema op een adequate manier te onderzoeken, te analyseren, te interpreteren en erover te rapporteren. Dit kadert ook in de voorbereidende rol van het ASO op het hoger onderwijs, waar onderzoekscompetentie meer en meer centraal staat. Het actief inoefenen van deze vaardigheden gebeurt klas- en richtingoverstijgend. Lesinhoud zesde jaar In het zesde jaar kiezen de leerlingen voor de modulewerking. Dit betekent dat zij voor 2 halfjaarlijkse of 1 jaarlijkse module kiezen. De modules toelatingsexamen arts-tandarts, mini-onderneming en Chinees zijn modules die gedurende een heel jaar lopen. De halfjaarlijkse modules zijn o.a.: statistiek economie actualiteit analytisch denken wereldliteratuur en filosofisch denken. Door middel van workshops, overlegmomenten en zelfstandig werk komen zij op deze manier al tot een mooie voorbereiding op hun verdere studies. Hoe gebeurt de evaluatie? 32
In het vak seminarie zijn er in de regel geen toetsen en een afsluitend proefwerk, maar gebeurt de evaluatie van proces (vaardigheden en attitudes) en product (verslag, brochure, mondelinge presentatie) op een permanente manier. Niet in alle studierichtingen In sommige studierichtingen laat het lessenrooster het seminarie niet toe. Dit geldt voor de leerlingen in Latijnwetenschappen, Latijn-wiskunde, Latijn-wiskunde optie Grieks, Sportwetenschappen. Via de lessen Nederlands kunnen ook zij kennismaken met enkele onderwerpen van het seminarie. Daarenboven trachten we de lesuren seminarie zo te plaatsen in het lessenrooster dat ook leerlingen die het vak niet in hun curriculum hebben dit toch ook op vrijwillige basis kunnen volgen. 33
Vergelijkend schema lessenpakketten 2de graad ASO Economie Latijn keuzepakket talen keuzepakket wiskunde Grieks Latijn keuzepakket economie keuzepakket wiskunde Sportwetenschappen Wetenschappen godsdienst 2 2 2 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 4 4 4 Frans 5/4 4 3 3 3 4 4 Engels 3 3/2 2 2 2 3/2 3/2 Duits 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 0/1 Grieks - - 4 - - - - Latijn - - 4 5 5 - - economie 4 4-1 - - 0/2 aardrijkskunde 1 1 1 1 1 1 1 biologie 1 1 1 1 1 2 2 chemie 1 1 1 1/2 1/2 2 2 fysica 1 1 1 1 1 2 2 informatica 1 1-1 1-1 wiskunde 4 5 4 4 5 5 5 geschiedenis 2 2 2 2 2 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 2 2 2 5 2 muzikale opvoeding 0/1 0/1-1/0 1/0-1/0 plastische opvoeding 1/0 1/0 1/0 1/0 1/0-1/0 TOTAAL 32 32 32 32 32 32 32 34
Vergelijkend schema lessenpakketten 3de graad ASO Economie moderne talen Economie wiskunde Latijn moderne talen Latijn wetenschappen Latijnwiskunde keuzepakket Grieks keuzepakket wiskunde Sportwetenschappen Moderne talenwetenschapen Wetenschappenwiskunde keuzepakket 1 keuzepakket 2 godsdienst 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 Frans 4 3 4 3 3 3 3 4 3 3 Engels 3 2 3 2 2 2 2 3 2 2 Duits 3 1 3 (1) (1) 1 (1) 3 (1) 1 Grieks - - - - 3 - - - - - Latijn - - 4 4 4 4 - - - - economie 4 5 - - - - - - - - aardrijksk. 1 1 1 2/1 1 1 2/1 2/1 2/1 2/1 biologie 1 1 1 1/2 1 1 1/2 1/2 1/2 1/2 chemie 1 1 1 2** 1 1 2** 2** 2** 2** fysica 1 1 1 2 1 1 2 2 3 3 wet. tek. - - - - - - - - - 1 wiskunde 3 6 3 6 6 8 6 4 8 6 geschied. 2* 2* 2* 2** 2* 2* 2** 2** 2** 2** esthetica 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 lich. opv. 2 2 2 2 2 2 6 2 2 2 seminarie 1 1 1 - - - - 1 1 1 TOTAAL 33 33 33 33 33 33 33 33 33 33 (1) 1uur Duits kan gekozen worden op vrijwillige basis: de keuze geldt dan voor het 5de en 6de jaar. * Je kan dit vak volgen in het Engels in het 5de jaar, CLIL, zie pg 2. ** Je kan deze vakken volgen in het Engels in het 5de jaar, CLIL, zie pg 2. 35
36
37
Tweede en derde graad TSO Farmaceutisch-technisch assistent (3de graad) Eigenheid: is een praktisch-technische richting wijdt je in in de wereld van geneesmiddelen, ziekten, voedingsstoffen is minder zwaar voor wiskunde en talen geeft uitgebreide praktijkoefeningen in speciaal daarvoor uitgeruste lokalen 300 uren stage in een publieke apotheek en ziekenhuisapotheek Leerlingenprofiel: je bent geboeid door wetenschappen je bent voldoende handig om op efficiënte wijze in een labo te werken je bent nauwkeurig en kunt methodisch en zelfstandig werken je hebt 2 de graad Techniek-wetenschappen gevolgd maar je vreest voor het zware pakket wiskunde in de derde graad je hebt een andere studierichting gevolgd waarin je chemie hebt gehad 38
Farmaceutisch-technisch assistent Vakken 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 Nederlands 3 3 Frans 2 2 Engels 2 2 aardrijkskunde 1 1 toegepaste biologie** 4 - toegepaste chemie* 5 - biochemie - 2 fysica 2 - farmaceutische technologie* 4 2 farmaceutische plantkunde - 1 parafarmacie - 2 geneesmiddelenleer 2 3 tarificatie en wetgeving 1 1 toxicologie - 1 wiskunde 2 2 geschiedenis 1 1 lichamelijke opvoeding 2 2 praktijk / stages 2 8 * met inbegrip van labo, ** met inbegrip van microbiologie Toekomstmogelijkheden Professionele bachelor: bv. Biomedische laboratoriumtechnologie: verschillende opties o.a. farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie en medische laboratoriumtechnologie, Voedings- en dieetkunde, Verpleegkunde, Vroedkunde, Orthopedagogie, Sociaal werk, Onderwijs: Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O. Hoger beroepsonderwijs (HBO5): bv. Verpleegkunde (3 jaar) Farmaceutischtechnisch assistent Nadat je deze richting gevolgd hebt, kan je tewerkgesteld worden in een apotheek, in de industrie, in een laboratorium of in een tarificatiedienst. Dankzij de brede algemene vorming is studeren in het hoger onderwijs natuurlijk ook mogelijk 39
Gezondheids- en welzijnswetenschappen (3de graad) Eigenheid: heeft als uitgangspunt niet de zieke, wèl de gezonde mens laat je kennismaken met voorzieningen en vaardigheden binnen de gezondheids- en welzijnszorg via 6 uur stages en seminaries per week leert vanuit de werkelijkheid, wat een grote toegevoegde waarde heeft in het vak psychologie en pedagogiek is er aandacht voor de psychologische ontwikkeling van mensen en hoe mensen te benaderen is geen beroepsopleiding maar een training van een aantal beroepshoudingen die een stevige basis leggen voor het uitoefenen van een job in de gezondheidszorg het ruime pakket aan algemene vakken en de 7 lesuren natuurwetenschappen per week zijn een troef bij verdere studies Leerlingenprofiel: je wil een beroep kiezen binnen de sectoren welzijnszorg, gezondheidszorg en aanverwante sectoren je bent sociaalvoelend, gaat graag met mensen om en je bent geïnteresseerd voor wat jezelf en anderen beweegt je houdt enerzijds van psychologie en van opvoedkundige onderwerpen en anderzijds van wetenschappen je komt uit de 2de graad Sociale en technische wetenschappen of uit een andere studierichting 40
Gezondheids- en welzijnswetenschappen Vakken 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 Nederlands 3 3 Frans 2 2 Engels 2 2 geschiedenis 1 1 aardrijkskunde 1 1 wiskunde 2 2 toegepaste biologie * 4 4 toegepaste chemie 2 2 toegepaste fysica 1 1 psychologie en pedagogiek 3 3 gezondheid en welzijn 3 3 stages 4 4 seminariewerk 2 2 lichamelijke opvoeding 2 2 contactuur - 1 seminarie 1 1 * met inbegrip van labo Toekomstmogelijkheden SenSe TSO: bv. Internaatswerking, Leefgroepenwerking Professionele bachelor: Verpleegkunde, Vroedkunde, Orthopedagogie, Sociaal werk, Onderwijs: Kleuterleid(st)er Hoger beroeps onderwijs (HBO5): bv. Verpleegkunde (3 jaar) Gezondheids- en welzijnswetenschappen Je kan bv. verzorgende taken (geen verplegende) op je nemen in kinderdagverblijven, rust- en verzorgingstehuizen, ziekenhuizen, instellingen voor mensen met een handicap, enz. De studierichting Gezondheids- en welzijnswetenschappen bereidt door een degelijk vakkenpakket eigenlijk voor op verder studeren. Er zijn heel wat mogelijkheden! 41
Lichamelijke opvoeding en sport Eigenheid: één derde van de lesuren gaat naar sportvakken in de sportvakken is er veel aandacht voor bewegingsjuistheid en volhouden door de sport worden een aantal houdingen geoefend zoals fairplay, teamspirit en het aanvaarden van normen een ruim aanbod algemene vakken geeft volop kansen tot verder studeren uitgebreide sportinfrastructuur sportstages in het 3de, 4de en 5de jaar Leerlingenprofiel: je beschikt over de voor sport noodzakelijke basiseigenschappen zoals kracht, lenigheid en snelheid zonder meteen een topsporter te zijn je bent bereid om hoge sportieve prestaties te leveren voor alle aangeboden sporten je bent bereid te werken voor het vrij zware pakket algemene vakken je hebt interesse voor wetenschappen je denkt aan hoger onderwijs 42
3de en 4de jaar: Sportstage 5de jaar: Skistage Toekomstmogelijk heden Hoger beroepsonderwijs (HBO5): bv. Verpleegkunde (3 jaar) SenSe TSO: bv. Apotheekassistent Professionele bachelor: bv. Onderwijs: Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O. Lichamelijke opvoeding, Ergotherapie, Verpleegkunde, Vroedkunde, Orthopedagogie, Sociaal werk, sport en bewegen Academische bachelor en master: bv. Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen, Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie 43
Lichamelijke opvoeding en sport 2de graad 3de graad Vakken 3de jaar 4de jaar 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 2 2 Nederlands 4 4 3 3 Frans 3 3 3 3 Engels 2 2 2 2 aardrijkskunde 1 1 1 1 natuurwetenschappen 4 4 - - biologie - - 1 1 chemie - - 1 1 fysica - - 1 1 informatica 1 1 - - wiskunde 3 3 3 3 geschiedenis 1 1 1 1 lichamelijke opvoeding atletiek 2 2 1* 1 balsporten 2 2 2 2 bewegingsopvoeding 0 1 - - gymnastiek 2 2 2* 2 omnisport 2 2 1 1 ritm. en/of expres. vorming 1 1 1 1 zwemmen 2 2 2 2 lich. opv. sport en maatschappij - - 1 1 bewegingsagogiek - - 2 2 psychologie - - 1 1 anatomie - - 2 1 fysiologie - - 1 2 sociale activiteiten 1 - - - muzikale opvoeding 1 1 - - plastische opvoeding 1 1 - - seminarie - - 1 1 * Je kan beide vakken in het Engels volgen, CLIL, zie pg 2. Lichamelijke opvoeding en sport Na een studierichting met 10 uur sport liggen hogere studies in de sportsfeer voor de hand. Toch zijn door de brede algemene vorming nog vele andere richtingen mogelijk. 44
45
Sociale en technische wetenschappen Eigenheid: de mens en zijn leefomgeving staan centraal in deze studierichting dit komt tot uiting in de sociale en wetenschappelijke vakken in het vak Sociale wetenschappen staat de mens en zijn gedrag centraal en wordt je kritische zin en probleemoplossend vermogen ontwikkeld in het vak Natuurwetenschappen verwerf je een wetenschappelijk inzicht en vaardigheden via experimenten en praktische opdrachten in het vak Integrale opdrachten (IO) worden vier vakken geïntegreerd aangeboden: natuurwetenschappen, sociale wetenschappen, voeding en expressie competenties staan centraal, een competentie is een combinatie van kennis, vaardigheden en attitudes of nog anders geformuleerd: bij competenties komen denken én doen aan bod in het vak IO komen volgende competenties aan bod: - sociaal-wetenschappelijke en natuurwetenschappelijke thema s onderzoeken - een persoonsgerichte activiteit en een maaltijd voor een groep organiseren (plannen, voorbereiden, uitvoeren en evalueren) - een mondelinge presentatie geven voor een groep - de eigen studieloopbaan en het eigen leerproces in handen nemen het vak wordt op een permanente manier geëvalueerd en minimaal twee keer per jaar is er een evaluatiegesprek tussen leerling en begeleidende leerkrachten 46
Sociale en technische wetenschappen 2de graad 3de graad Vakken 3de jaar 4de jaar 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 Frans 3 3 3 3 Engels 2 2 2 2 aardrijkskunde 1 1 1 1 natuurwetenschappen 4 4 4 4 geschiedenis 1 1 1 1 informatica 1 1 - - integrale opdrachten 8 8 8 8 sociale wetenschappen 3 3 4 4 toegepaste economie - - 1 1 lichamelijke opvoeding 2 2 2 2 muzikale opvoeding 1 1 - - wiskunde 3 3 3 3 Leerlingenprofiel: je bent sociaalvoelend en je wil je sociale vaardigheden ontwikkelen je bent graag creatief bezig je hebt interesse voor wetenschappen, vooral voor de boeiende concrete toepassingen ervan je hebt genoeg theoretische belangstelling en aanleg voor een vrij zwaar pakket algemene vakken, zeker in de 3de graad Sociale en technische wetenschappen Dankzij de grote verscheidenheid aan vakken in deze studierichting zal je uit de aangeboden waaier van studiemogelijkheden zeker een voor jou aangepaste keuze kunnen maken. 47 Toekomstmogelijkheden SenSe TSO : bv. Internaatswerking, Leefgroepenwerking, Apotheekassistent Professionele bachelor : bv. Onderwijs: Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O., Sociaal werk, Orthopedagogie, Verpleegkunde, Vroedkunde, Biomedische laboratoriumtechnologie, Voedings- en dieetkunde, Facilitair management Hoger beroepsonderwijs (HBO5): bv. Verpleegkunde (3 jaar)
Techniek-wetenschappen Eigenheid: legt de klemtoon op de wetenschappelijke vorming in de ruime zin van het woord het pakket wetenschappen (biologie, chemie, fysica) is dan ook zwaar je wordt getraind in en krijgt zo inzicht in de wetenschappelijke denk- en werkmethodes plaatst logisch en creatief probleemoplossend denken centraal vertrekt meestal van labo-oefeningen voor de theoretische lessen zowel in de 2de als in de 3de graad heb je het maximum aantal uren wiskunde deze sterke technische richting kan een vergelijking met sommige ASO-richtingen rustig doorstaan Techniekwetenschappen Leerlingenprofiel: je hebt interesse voor wetenschappen je hebt ook voldoende aanleg voor wiskunde je beschikt over een aantal vaardigheden zoals zorgvuldigheid, nauwkeurigheid, zelfstandigheid, handigheid die voor labowerk vereist zijn je moet in staat en bereid zijn om het zware pakket algemene vakken te verwerken Na deze studierichting liggen een heel aantal hogere studies binnen je bereik. 48
Techniek-wetenschappen 2de graad 3de graad Vakken 3de jaar 4de jaar 5de jaar 6de jaar godsdienst 2 2 2 2 Nederlands 4 4 4 4 Frans 3 3 3 3 Engels 2 2 2 2 aardrijkskunde 1 1 1 1 biologie * 3 3 - - chemie * 5 4 - - fysica * 4 4 - - toegepaste biologie * - - 3 3 toegepaste chemie analytische chemie * - - 3 3 organische chemie * - - 2 3 toegepaste fysica * - - 5 5 informatica 1 1 1 - wetenschappelijk tekenen 1 1 - - wetenschappelijk werk - 1 - - wiskunde 5 5 6 6 geschiedenis 1 1 1 1 lichamelijke opvoeding 2 2 2 2 muzikale opvoeding - 1 - - plastische opvoeding 1 - - - * met inbegrip van labo Toekomstmogelijkheden SenSe TSO: bv. Apotheekassistent. Professionele bachelor: bv. Agro- en biotechnologie, Biomedische laboratoriumtechnologie: optie Farmaceutische en biologische laboratoriumtechnologie, optie Medische Laboratoriumtechnologie, Voedings- en dieetkunde, Verpleegkunde, Vroedkunde, Ergotherapie, Orthopedie, Onderwijs: Kleuterleid(st)er, Onderwijzer(es), Leraar/lerares S.O. Academische bachelor en master: bv. Industriële wetenschappen, Geografie, Chemie, Biologie, Bioweten schappen, Productontwikkeling, Interieurarchitectuur 49
7de jaar Apotheekassistent (SenSe) Eigenheid: bereidt je in één jaar voor op een job in een apotheek of een laboratorium, als bediende in een groothandel voor geneesmiddelen of in een farmaceutisch bedrijf geeft recht op de beroepstitel Farmaceutisch-technisch assistent heeft in grote lijnen dezelfde inhoud als de 3de graad Farmaceutisch-technisch assistent (zie blz. 32) sluit aan op elke studierichting uit het secundair onderwijs met een basisvorming chemie, fysica en biologie is een technische richting met veel laboratoriumoefeningen in speciaal daarvoor uitgeruste labo s en een ruim aantal stages in de apotheek Apotheekassistent is een ideale oplossing voor mensen die een 3-jarige bachelor niet meer zien zitten, of die na negatieve ervaringen in het hoger onderwijs toch een diploma willen behalen met grote kans op werkzekerheid. Apotheekassistent is een 7 de specialisatiejaar dat maar in enkele scholen in Vlaanderen aangeboden wordt! 50
7de jaar Apotheekassistent (SenSe) Vakken 7de jaar godsdienst 2 Nederlands 2 farmaceutische plantkunde 1 farmaceutische technologie 6 fysica 1 geneesmiddelenleer 4 parafarmacie 2 tarificatie en wetgeving 1 toegepaste biologie 2 toegepaste chemie 3 toxicologie 1 stages 10 Toekomstmogelijkheden Het KB van 05-02-1997 legt vast dat dit beroep wordt uitgeoefend onder de beroepstitel Farmaceutisch-technisch assistent. Na deze opleiding kunnen de leerlingen onmiddellijk aan het werk in een apotheek, als bediende in een groothandel voor geneesmiddelen of in een tarificatiedienst. Het is een 7de jaar met toekomst want de vraag van apothekers naar apotheekassistenten is groter dan het aanbod. 51
Vergelijkend schema lessenpakketten 2de en 3de graad TSO 2de graad Lichamelijke opvoeding en sport Sociale en technische wetenschappen Techniek wetenschappen godsdienst 2 2 2 Nederlands 4 4 4 Frans 3 3 3 Engels 2 2 2 aardrijkskunde 1 1 1 biologie (met inbegrip van labo) - - 3 chemie (met inbegrip van labo) - - 5/4 fysica (met inbegrip van labo) - - 4 natuurwetenschappen 4 4 - geschiedenis 1 1 1 informatica 1 1 1 integrale opdrachten - 8 - lichamelijke opvoeding/sport 11/12 2 2 muzikale opvoeding 1 1 0/1 plastische opvoeding 1-1/0 sociale activiteiten 1/0 - - sociale wetenschappen - 3 - wetenschappelijk tekenen - - 1 wetenschappelijk werk - - 0/1 wiskunde 3 3 5 TOTAAL 35 35 35 52
3de graad Farmaceutischtechnisch assistent 5de jaar 6de jaar Gezondheids- en welzijns wetenschappen Lichamelijke opvoeding en sport Sociale en technische wetenschappen Techniek wetenschappen godsdienst 2 2 2 2 2 2 Nederlands 3 3 3 3 4 4 Frans 2 2 2 3 3 3 Engels 2 2 2 2 2 2 aardrijkskunde 1 1 1 1 1 1 biologie - - - 1 - - chemie - - - 1 - - fysica 2 - - 1 - - biochemie - 2 - - - - toegepaste biologie 4** - 4*** - - 3* toegepaste chemie 5* - 2 - - - toegepaste chemie analytische - - - - - 3* toegepaste chemie organische - - - - - 2*/3* toegepaste fysica - - 1 - - 5* natuurwetenschappen - - - - 4 - informatica - - - - - 1/0 integrale opdrachten - - - - 8 - wiskunde 2 2 2 3 3 6 geschiedenis 1 1 1 1 1 1 lich. opvoeding / sport 2 2 2 10 2 2 seminariewerk - - 2 - - - praktijk/stages 2 8 4 - - - geneesmiddelenleer 2 3 - - - - farmac. technol. 4* 2* - - - - farmac. plantkunde - 1 - - - - parafarmacie - 2 - - - - farmac. tarificatie en wetgeving 1 1 - - - - toxicologie - 1 - - - - toegepaste economie - - - - 1 - sociale wetenschappen - - - - 4 - bewegingsagogiek - - - 2 - - psychologie - - - 1 - - anatomie - - - 2/1 - - fysiologie - - - 1/2 - - psychologie en pedagogiek - - 3 - - - gezondheid en welzijn - - 3 - - - contactuur - - 0/1 - - - seminarie - - 1 1 - - TOTAAL 35 35 35/36 35 35 35 * met inbegrip van labo - ** met inbegrip van microbiologie - *** met inbegrip van anatomie Je kan de onderdelen Atletiek en Gymnastiek in het Engels 53 volgen in het 5de jaar, CLIL, zie pg 2.
54
Leven en leren op de Rozenberg Leerlingenbegeleiding Leerlingen met problemen kunnen binnen de school op diverse manieren hulp krijgen. In de Help -folder, die op het leerlingensecretariaat, in het OLC of bij de directie beschikbaar is, vinden zij een overzicht van alle begeleidingsmogelijkheden zoals ondersteunende gesprekken bij sociaal-emotionele problemen, studiebegeleiding, motiverende gesprekken, leren omgaan met concentratiemoeilijkheden, faalangstbegeleiding, dyslexie-begeleidingsplan In de folder staat ook waar en hoe leerlingen die hulp kunnen vragen. Leerlingen kunnen met hun hulpvragen ook steeds terecht bij hun klastitularis of vakleerkrachten, die als het nodig is, doorverwijzen naar de leerlingenbegeleiders binnen de school of naar diensten zoals het CLB. Coaching Leerlingen die problemen hebben met leren, kunnen op school begeleid worden door een coach. Leerlingen leren doorheen hun schooltijd, vaak met vallen en opstaan, hoe zij hun leren moeten aanpakken. Ze leren van de adviezen van hun leerkrachten, van hun eigen ervaringen en van de manier waarop hun medeleerlingen zich de leerstof eigen maken. De meeste leerlingen vinden op die manier wel hun weg in hoe te studeren. Soms loopt het echter mis en is er een tijdelijke individuele ondersteuning of coaching van de leerling nodig. De leerling ziet het niet zo goed meer zitten Hij/zij mist motivatie om door te zetten, stelt zich de vraag of hij / zij wel in de juiste studierichting zit, weet niet goed hoe bepaalde leerstofonderdelen juist aan te pakken, Dat is het moment waarop de leerling steun van een leerkracht kan gebruiken. Een coach voert een verkennend gesprek met de leerling en de aanmelder en doet een suggestie. Dat kan een individuele begeleiding zijn of een hulpaanbod in groep. Aanmelden kan via de graaddirecteur. Faalangst Leerlingen die last hebben van faalangst, kunnen op school individueel begeleid worden of deelnemen aan een groepsbegeleiding. Ze leren om te gaan met de stress en angst door er over te praten, positief te denken en leren zich te ontspannen via allerhande oefeningen. Voor individuele begeleiding kunnen de leerlingen terecht bij de leerlingenbegeleiders. Voor groepsbegeleiding kunnen leerlingen zich inschrijven bij mevrouw Lieve Hens via Smartschool of via titularis, leerkracht of directie. Ze vermelden hun naam en klas. Ouders kunnen ook steeds een aanvraag indienen. Mevrouw Hens neemt dan contact op met hen en geeft meer uitleg over de hulp 55
die ze krijgen. Elk trimester verschijnt er bovendien een mededeling in de weekkalender over de mogelijkheid om aan te sluiten bij een groepsbegeleiding. Sportcoach De functie van sportcoach heeft als doel leerlingen die, om welke reden dan ook, problemen hebben tijdens de lessen sport, te begeleiden bij het zoeken naar oplossingen voor deze problemen. Deze problemen kunnen zijn: veelvuldige letsels, frequente afwezigheid, grote achterstand voor een bepaald vak (bv. nieuwkomers in het vijfde jaar), hervatten van de sportbeoefening na revalidatie, onvoldoende resultaten, motivatieproblemen Om deze problemen tijdig te kunnen opsporen heeft de sportcoach naast de begeleidende functie ook nog een controlerende functie. Dit wil zeggen dat er steeds een overzicht wordt bijgehouden van alle oorzaken waarom er niet wordt deelgenomen aan de lessen sport: afwezigheid, letsel (al dan niet met een doktersbriefje), kledij vergeten Deze informatie wordt iedere week upto-date gehouden door de vakleerkrachten, die deze informatie iedere week aanvullen in een informatiemap. Wanneer abnormaliteiten worden vastgesteld, volgt een gesprek tussen de sportcoach en de betrokken leerling. Ook zal er contact zijn met de vakleerkrachten in verband met eventuele onvoldoendes voor de sportvakken. De sportcoach kan dan samen met de leerling zoeken naar bijscholingsmogelijkheden. Het staat de leerlingen ook vrij om bij eventuele problemen ook op eigen initiatief contact op te nemen met de sportcoach. Visie op leerstoornissen Onze school besteedt veel aandacht aan een brede basiszorg. Wat volgt is onze visie en de vertaling ervan in de praktijk bij leerstoornissen. In de klaspraktijk gaat het over een heel verscheiden groep van leerlingen met gelijkaardige problemen maar zeer verschillend in de mate waarin ze ernstig en hardnekkig zijn. Ons uitgangspunt is daarom dat niet het etiket of het attest centraal staat maar de onderwijsbehoefte van de leerling. We willen maatregelen en afspraken op maat van elke leerling d.w.z. volgens zijn of haar specifieke noden. Daarom is het belangrijk dat we de tijd nemen om de leerling te observeren in de nieuwe context van het middelbaar onderwijs en uit te klaren of ondersteunende maatregelen nodig zijn. Er wordt altijd uitgegaan van de veronderstelling dat bij het zoeken naar oplossingen ouder, school en de leerling met dyslexie/dyscalculie een inspanning moeten leveren. Alle afspraken die ontstaan zijn uit overleg met ouders, leerling, vakleerkracht, directie, CLB en eventueel externe begeleiders, worden zo concreet mogelijkheden geformuleerd in een verslag waarvan alle leden een exemplaar ontvangen. De cijfers die via deze afspraken gehaald worden, zijn de cijfers die besproken worden op de deliberatie. Deze afspraken gelden voor één schooljaar (of voor de duur die afgesproken is) en worden steeds geëvalueerd. Bij de start van een nieuw schooljaar worden in overleg nieuwe afspraken gemaakt. Wanneer afspraken niet goed lopen of moeten bijgestuurd worden, kan een nieuw overleg aangevraagd worden bij de directie. 56
Voorbereidend op de overgang naar een hoger jaar of naar het hoger onderwijs, is het belangrijk kritisch om te gaan met de hulpvraag en deze af te bouwen waar mogelijk. De zelfredzaamheid en de slaagkansen in een hoger jaar of het hoger onderwijs staan hier centraal. Hoogbegaafdheid Hoogbegaafde leerlingen zijn leerlingen die tenminste beantwoorden aan deze drie kenmerken: zij bezitten uitzonderlijke intellectuele capaciteiten; zij kunnen sterk creatief denken (dit betekent dat zij over een sterk vermogen beschikken om originele oplossingsmethoden te vinden en creatieve denkpatronen te ontwikkelen; het gaat hierbij vooral om zelfstandig kunnen denken, eerder dan om reproductief denken); zij kunnen sterk doorzetten (dit betekent dat men de wil en het doorzettingsvermogen heeft om zich vast te bijten in een materie die de interesse wegdraagt en om een opdracht tot een goed einde te brengen, waarbij men risico s en onzekerheden kan verrekenen). Heel wat leerlingen die hoogbegaafd zijn, ontwikkelen hun mogelijkheden binnen en/ of buiten de school, zonder problemen. Een aantal men spreekt van 1 op 4 heeft moeite om deze talenten te hanteren. Zij voelen zich anders en niet begrepen. Zij gaan onderpresteren en hun motivatie verdwijnt. Sommigen vertonen agressief gedrag of worden depressief. In onze school trachten wij hoogbegaafde leerlingen die hiermee moeilijkheden hebben, te helpen door in een overleg met leerling, ouders en school afspraken te maken. Deze afspraken zijn gericht op de specifieke moeilijkheden die deze leerling ondervindt. Wij zoeken ook samen naar uitdagingen en stimulansen. Wij gaan er hierbij van uit dat dit inspanningen vraagt zowel van leerling, ouders als school, maar dat we daarbij steeds rekening houden met de mogelijkheden en draagkracht van elke partner. We merken dat als wij op deze manier werken, er een positief samenwerkingsverband gecreëerd wordt, waarin men zich gedragen weet en erkenning voor elkaars problemen ondervindt. Avondstudie Avondstudie, een kans Studeren loopt niet voor iedereen even vlot. Achter je boeken kruipen na een lange schooldag is niet zo evident. Sommige leerlingen zijn al na 10 minuten thuis, ze kunnen onmiddellijk eten en beginnen te studeren, anderen moeten eerst nog een half uur wachten op hun bus of trein, om dan nog eens twintig minuten te fietsen. Begrijpelijk dat hun goede voornemens smelten als sneeuw voor de zon. Niet iedereen kan een regelmatig leefpatroon creëren in het gezinsleven en daardoor wordt studeren mee onderhevig aan wisselende tijdstippen. Heel wat leerlingen kunnen niet goed geconcentreerd werken zonder begeleiding. Jonge mensen stellen zich veel vragen rond het nut van studeren voor sommige vakken. Dit is maar een greep uit de oorzaken die voor jouw kind van toepassing kunnen zijn. Daarom kan de avondstudie een stimulans zijn en mogelijkheden bieden om het studeren in goede banen te leiden. Wij willen de leerlingen de gelegenheid bieden om in een heel rustige sfeer hun schoolwerk te doen. Wij staan erop dat de leerlingen komen om te 57
studeren. Voor wie studeren moeilijk is, willen wij ons best doen om hen wat op te volgen en bij te sturen. Hiermee willen we de leerling ondersteunen in hun ontwikkeling naar meer zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Voor leerlingen die weinig sturing nodig hebben is er avondstudie met toezicht. De avondstudie gaat door op maandag, dinsdag, donderdag van 15.40 of 16.25 uur tot 16.25 of 17.45 uur tijdens de lesdagen. Je bepaalt zelf welke dagen en uren je komt. Inschrijven kan via het leerlingensecretariaat. Voor leerlingen die het moeilijk hebben om met zelfstudie te starten (niet weten waar te beginnen, geen systematiek, angst omdat ze een onderdeeltje niet begrijpen...) is er begeleide avondstudie (maandag of donderdag van 15.40 of 16.25 uur tot 16.25 of 17.45 uur). De begeleider gaat aansluitend op de schooluren individueel met je aan de slag. Je krijgt er instructies om je huiswerk en het voorbereiden van toetsen te organiseren tijdens het studeren. Na een kortdurende begeleiding moet je zelfstandig verder. Dat kan in de avondstudie met toezicht of thuis. Inschrijven kan via de directeur van jouw graad. Met dit aanbod hopen wij tegemoet te komen aan leerlingen die wat meer systematiek en regelmaat willen brengen in hun studeren. Takenstudie De takenstudie is bedoeld voor leerlingen die niet in orde zijn voor school: taken niet gemaakt, notities niet bijgewerkt, werkjes niet afgegeven, enz. Wanneer leerlingen zich ondanks aandringen van de leerkracht niet in orde brengen voor school, kunnen zij verwezen worden naar deze takenstudie. De leerling gaat dan op woensdag van 12.15 tot 13.15 u naar het afgesproken lokaal. Daar moet men in stilte werken aan de taak of de opdracht die niet in orde was. Is men vóór 13.15 u klaar met deze opdracht, dan studeert men in stilte verder tot 13.15 u. Via een klever in de agenda worden de ouders ervan op de hoogte gebracht dat de leerling woensdagmiddag een lesuur langer op school zal blijven. Wij hopen dat op deze manier leerlingen sneller in orde zijn. Dat is een start voor goede resultaten en dat wensen we iedereen toe. SOS-les In de SOS-les slaan leerkrachten en oudere leerlingen de handen in elkaar om leerlingen van de eerste graad te coachen bij het leren en dat werkt! Leerlingen van de eerste graad krijgen van hun klastitularis tijdens de lessen leren leren informatie over hoe ze hun leren kunnen organiseren. In het eerste jaar komt dit heel uitgebreid aan bod. In het tweede jaar wordt dit nog herhaald maar hier verwachten we van de leerlingen toch al iets meer zelfstandigheid. Van de vakleerkrachten krijgen de leerlingen allerlei nuttige tips om de leerstof te verwerken. Deze richtlijnen over hoe je de leerstof kan studeren, hoe je het handboek en/of het werkboek moet gebruiken, lichten de leerkrachten uitgebreid toe bij het begin van het schooljaar. Leerlingen verwerven zo stilaan de vaardigheden die nodig zijn om zelfstandig te kunnen leren. Uiteraard ondervinden sommige leerlingen in de eerste graad nog regelmatig 58
59