Programma voor Toetsing en Afsluiting VWO

1 Programma voor Toetsing en Afsluiting VWO 5 2016-2017

2 Inhoud Commissie van Beroep Eindexamen... 3 Examinatoren VWO-5... 4 Overzicht van praktische opdrachten en toetsen... 5 Toetsen en praktische opdrachten... 6 Schoolexamens en herkansingen M3/H4/V4/V5:... 6 Godsdienst/Levensbeschouwing... 7 Nederlands... 8 Latijnse Taal en Cultuur... 9 Griekse Taal en Cultuur... 9 Griekse en/of Latijnse taal en cultuur (voorheen KCV)... 10 Frans... 11 Duits... 12 Engels... 13 Geschiedenis... 14 Aardrijkskunde... 15 Wiskunde A/C... 16 Wiskunde B... 16 Wiskunde D... 16 Rekenen... 17 Natuurkunde... 18 Scheikunde... 19 Biologie... 20 Economie... 21 Management & Organisatie... 22 Culturele Kunstzinnige Vorming... 23 Kunst (Beeldende vormgeving)... 24 Kunst (Muziek)... 25 Bewegingsonderwijs... 26 Profielwerkstuk... 27 Loopbaanoriëntatie en begeleiding... 27

Commissie van Beroep Eindexamen 3 (zie voor de volledige tekst het examenreglement) De commissie bestaat uit vijf personen, te weten: a. de voorzitter van de commissie, een externe deskundige die geen werknemer is of lid van het bevoegd gezag; b. een van de teamleiders, die niet direct betrokken is bij het afnemen van eindexamens, tevens secretaris van de commissie; c. twee examinatoren werkzaam in de sector van waaruit het (de) bezwa(a)r(en) is/zijn ingediend; d. een lid uit de geleding van ouders van (oud)leerlingen. Alle leden worden aangezocht door de sector HAVO-VWO. Correspondentie dient gericht te worden aan: Commissie van Beroep Eindexamen p/a Centrale Administratie V.C.O.W. Postbus 541 4330 AM Middelburg

Examinatoren VWO-5 4 Voorzitter van het examen: F.C. van der Knaap, algemeen directeur Secretaris van het examen: L.J.C. Rozendaal Vak Examinatoren Godsdienst/Levensbeschouwing J. Lukasse mw. S. Hollebrandse mw. J.L. de Visser-van Saane Nederlands mw. S.F.T. v/d Stel-Mondeel R. Jansen Latijn mw. A.W. van Duijn Grieks mw. C.D.M. Zoeter-Cogneaux Klassieke Culturele Vorming mw. A.W. van Duijn Frans mw. W.S. Bronzwaer-Smorenburg Duits mw. I. van de Wege-Hofman mw. J. Krieger-Richter Engels mw. I.M. Jacobs mw. J.M.H. Weber Geschiedenis A. Louws J.J. de Witte Aardrijkskunde N. Brinkhuis Wiskunde A/C A.J. Eikelboom P.A.C. Wisse Wiskunde B mw. W.J. Nagelkerke L. Bernouw Wiskunde D L. Bernouw Natuurkunde R.J. Meier mw. A.M. de Witte Scheikunde mw. E.H. Glass-Visscher H.A. van der Veen Biologie C.A. de Jong A.M. Hartog Economie P. de Bruijne mw. E.P.J.E. Holtkamp- van Veldhuizen Management & organisatie P. de Bruijne Culturele en kunstzinnige vorming mw. J. Beth-Kramer Kunst mw. J. Beth-Kramer A. de Wolf Bewegingsonderwijs S.J. Koets mw. A. Witteveen-Willemsen

5 Overzicht van praktische opdrachten en toetsen som VWO 4 Periode 1 P&T-week 1 Periode 2 P&T-week 2 Periode 3 P&T-week 3 Periode 4 P&T-week 4 gd 20% PO 523 20% PO 533 25% PO 543 35% 100% ne 0% M 513 30% 30% la 15% PO 533 15% T 523 15% 45% gr 15% PO 533 15% T 523 15% 45% gltc 20% T 523 40% PO 533 40% 100% fa 0% PO 513 10% 10% du 0% M 513 10% 10% en 0% PO 513 8% 8% ma 100% 100% gs 20% T 523 20% PO 533 20% 60% ak 25% PO 523 15% T 533 30% 70% wa/c 0% T 513 20% 20% wb 0% T 513 20% 20% wd 10% T 523 30% T 533 30% 70% na 10% PO 523 15% 25% sk 0% T 513 20% 20% bi 10% T 523 25% PO 533 15% 50% anw 100% 100% ec 10% T 523 15% T 533 15% 40% m&o 20% T 523 30% 50% ckv 0% M 513 100% bv 35% PO 543 10% PO 563 10% T 553 10% 65% mu 35% PO 543 10% T 553 10% PO 573 15% T 563 10% 80% som VWO 4 + 5

Toetsen en praktische opdrachten 6 Toetsen worden afgenomen in een programma- & toetsweek (P&T week), praktische opdrachten veelal in een periode. Hieronder vind je een overzicht wanneer de periodes zijn en wanneer de programma- & toetsweken dit schooljaar plaatsvinden. In een enkel geval zal, i.v.m. het grote aantal toetsen, de toetsperiode meer dagen beslaan dan de genoemde programma- & toetsweek. Schoolexamens en herkansingen M3/H4/V4/V5: Lessen Schoolexamens Ma 7 t/m Vr 11 nov. 2016 (m.u.v. H4 en V5) Cijfers schoolexamens gepubliceerd Periode 1 Periode 2 Periode 3 Periode 4 Wo 7 sep. t/m Vr Ma 14 nov. 2016 Ma 30 jan. t/m Vr Ma 10 apr. t/m 4 nov. 2016 t/m Vr 20 jan, 24 mrt. 2017 Vr. 30 juni Ma 28 nov. 2016; 8.20 uur 2017 Ma 23 t/m Vr 27 jan. 2017 Di 7 feb. 2017; 8.20 uur Herkansing M3 Di 21 feb. 2017, 7 e en 8 e uur Herkansing M3, H4, Di 11 juli 2017 V4, V5 Cijfers herkansing Vr 15 juli 2017 gepubliceerd Ma 3 apr. t/m Vr 7 apr. 2017 (reservedata: Ma 27 mrt. t/m Vr 31 mrt.) Di 11 apr. 2017; 8.20 uur 2017 Ma 26 juni t/m Vr 30 juni 2017 Di 4 juli 2017; 8.20 uur Leerlingen H4/V4/V5 hebben recht op één herkansing van een gemaakt schoolexamen. Leerlingen M3 hebben tweemaal een herkansing. Alle behaalde resultaten maken deel uit van het schoolexamendossier, maar zullen, met uitzondering van het (laatste) herkansingsresultaat ook als cijfer op het rapport meetellen van M3/H4/V4/V5 tenzij anders aangegeven.

Godsdienst/Levensbeschouwing 7 Praktische opdracht 1 Het onderzoeken waar en op welke wijze er in het thema Reclame (hoofdstuk 9), in het thema Genetische manipulatie (hoofdstuk 6) of in het thema Euthanasie (hoofdstuk 7) bij mensen, zinvragen/levensvragen te vinden zijn, met als uitgangspunt ZIN IN ZIN de hoofdstukken 1 t/m 3, 6, 7 en 9. Deze opdracht wordt in groepsverband uitgevoerd. Datum: Afronding in periode 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Praktische opdracht 2 Filmanalyse Deze praktische opdracht bestaat uit: Het beoordelen van een film vanuit de levensbeschouwelijke optiek. De klas wordt verdeeld in kleine groepen, die elk vanuit een levensbeschouwelijk thema (uit V4 t/m V6) een artikel schrijven aan de hand van nader te formuleren vragen. Doel is om te toetsen of de leerstof, die aan de orde is geweest (V4 t/m V6), en de geoefende vaardigheden toegepast en gehanteerd kunnen worden in het kritisch kijken naar een film, het herkennen van levensbeschouwelijke items en het formuleren van de conclusies in groepsverband. Periode 3 Inleverdatum: maart 2017 25% van het schoolexamencijfer (leerjaar 2016-2017) Kolom: 533 Praktische opdracht 2 Levensboek Deze praktische opdracht bestaat uit: Het afronden van alle opdrachten die in het Levensboek moeten worden uitgevoerd, zoals aangegeven op de studiewijzers van VWO 4 en 5. Daarna wordt er een samenvattend artikel van de bestudeerde thema s geschreven en ingeleverd (voornamelijk aan de hand van de gemaakte opdrachten in het levensvisieboek). De leerling toont in dit samenvattend artikel zijn/haar reflectie op de eigen opvattingen en geeft blijk van de eigen visie ten aanzien van de behandelde thema s. Het eindgesprek: Voor de kwaliteit van de uitvoering van het levensboek, het eerder genoemde artikel en de vaardigheid daarover te communiceren wordt een schoolexamencijfer gegeven. Het eindgesprek biedt de mogelijkheid tot toelichting en verdieping. gesprek van ongeveer 15 minuten Inleverdatum: Volgens afspraak in periode 4 35 %van het schoolexamencijfer (leerjaar 2016-2017) Kolom: 543

Nederlands 8 Domein B: Mondelinge taalvaardigheid Domein D: Argumentatieve vaardigheden Debat Datum: In activiteitenweek 4 30% Kolom: 513 Beoordelingscriteria: Leerlingen debatteren in groepjes van 4, 5 of 6 over een van tevoren vastgesteld onderwerp 50 minuten Het cijfer wordt vastgesteld aan de hand van vooraf vastgestelde en gepubliceerde criteria.

Latijnse Taal en Cultuur 9 Schriftelijke toets 1 Toets over 15 pagina s gelezen Latijnse tekst (norm OCT) en 20 pagina s gelezen tekst in vertaling. De keuze wordt later bekend gemaakt. Er kunnen vragen gesteld worden over achtergronden, vorm en inhoud van de teksten. Er wordt geen woordenlijst/ woordenboek gebruikt. 90 minuten Datum: In P&T-week 4 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: De kandidaat wordt beoordeeld op tekst-, taal- en cultuurreflectie Vertaaldossier Er wordt tijdens het hele schooljaar een selectie gemaakt van vier Latijnse teksten uit de gelezen schrijvers. Deze teksten worden nauwkeurig vertaald. Het vertaaldossier bestaat uit vier van vijf gemaakte vertalingen. 50 minuten per vertaling eind V5 is het dossier compleet. Datum: 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: de kandidaat wordt beoordeeld op zijn vertaalvaardigheid. Griekse Taal en Cultuur Schriftelijke toets 1 Toets over 15 pagina s gelezen Griekse tekst (OCT-norm) en 20 pagina s gelezen tekst in vertaling. De keuze wordt later bekend gemaakt. Er kunnen vragen gesteld worden over achtergronden, vorm en inhoud van de teksten.. Er wordt geen woordenlijst of woordenboek gebruikt. 90 minuten Datum: In P&T-week 4 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: De kandidaat wordt beoordeeld op tekst-, taal- en cultuurreflectie Vertaaldossier Er wordt tijdens het hele schooljaar een selectie gemaakt van vier Griekse teksten uit de gelezen schrijvers. Deze teksten worden nauwkeurig vertaald. Het vertaaldossier bestaat uit vier van vijf gemaakte vertalingen. 50 minuten per vertaling eind V5 is het dossier compleet. Datum: 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: de kandidaat wordt beoordeeld op zijn vertaalvaardigheid.

Griekse en/of Latijnse taal en cultuur (voorheen KCV) 10 Schriftelijke toets Toets over de Griekse en Romeinse kunst en De receptie van Klassieken, met name in de schilderkunst, architectuur en beeldhouwkunst. Synopsis, hoofdstuk 1,2,4,6 en 7. 60 minuten Datum: In P&T-week 2 Onderdeel 2 : 40 % ( bij LTC en/of GTC) Kolom: 523 Beoordelingscriteria: De kandidaat toont kennis van en inzicht in de genoemde aspecten van de klassieke cultuur en receptie. Opmerking Het gemiddelde van de drie onderdelen cultuur (onderdeel 1 in VWO 4 en onderdeel 2 en 3 in VWO 5) telt mee voor 10% van het eindcijfer GTC of LTC in VWO 6. Project 1 Tragedie Onderzoek naar de achtergronden, de plaats en de betekenis van de tragedie en haar thema s in de Griekse cultuur en naar de creatieve receptie in de West-Europese cultuur. Spelen van een tragedie. N.B.: In de eerste helft van het schooljaar wordt een tragedie gekozen. Datum: De voorbereiding en de uitvoering vinden in periode 2 en 3 plaats Onderdeel 3 : 40% ( bij LTC of/en GTC) Kolom: 533 Beoordelingscriteria: de opgedane kennis zal blijken uit het programmaboekje en de eigen interpretatie van de te spelen tragedie. Opmerking Het gemiddelde van de drie onderdelen cultuur (onderdeel 1 in VWO 4 en onderdeel 2 en 3 in VWO 5) telt mee voor 10% van het eindcijfer GTC of LTC in VWO 6. Project 2 Er wordt een keus gemaakt uit vier modules die betrekking hebben tot een aspect van de Romeinse en/of de Griekse cultuur. Datum: De voorbereiding en de uitvoering vinden in periode 2 en 3 plaats Onderdeel 3 : 40% ( bij LTC en/of GTC) Kolom: 533 Beoordelingscriteria: De opgedane kennis zal blijken uit het product en de presentatie van de gekozen module. Opmerking Het gemiddelde van de drie onderdelen cultuur (onderdeel 1 in VWO 4 en onderdeel 2 en 3 in VWO 5) telt mee voor 10% van het eindcijfer GTC of LTC in VWO 6. Er moet een keuze gemaakt worden tussen project 1 en project 2.

Frans 11 Praktische opdracht Presentatie literatuur Literaire stroming (bijv. Realisme) Vorm: Je werkt in een groep van 4 leerlingen: je mag gebruik maken van multimediale toepassingen. Je presenteert de uitwerking van je opdracht. 10-15 minuten Datum: Periode 3 10% van het schoolexamencijfer literatuur Frans Kolom: 513 Taaltaak Verwerking: Inleverdata: Periode 3 Beoordeling: Cijfer : weging 2 Zelfstandig lezen 1 boek. Het gelezen boek kan onderdeel uitmaken van het SE gespreksvaardigheid in het eindexamenjaar. Leesverslag. De (niet verkorte) boeken dienen van origine in de Franse taal te zijn geschreven. Per schrijver mag je één boek lezen.

Duits 12 Taaltaak Verwerking: Literatuur Schrijven van een leesverslag en het houden van een presentatie, in duo s, naar aanleiding van een zelfstandig gelezen literair werk. Er wordt een lijst VWO bovenbouw ter beschikking gesteld. Richtlijnen hiervoor worden door de docent verstrekt. Het cijfer telt mee voor het rapport en komt ter sprake in het afsluitende gesprek over het portfolio in VWO 6 Leesverslag. De (niet verkorte) boeken dienen van origine in de Franse taal te zijn geschreven. Per schrijver mag je één boek lezen. Datum: Vanaf maart 2017 Beoordeling: 10 % Het onderdeel komt ter sprake in het eindgesprek tijdens het mondeling examen in VWO-6

Engels 13 Praktische opdracht Presentatie Literatuur Literaire stroming (bijv. war poetry). 10-15 minuten Datum: Direct na de meivakantie; tijdens een les Engels. 8% van het schoolexamencijfer Kolom: 513 Taaltaken Inleverdata: Toetsing: Beoordelingscriteria: Beoordeling: Reading 3 boeken ter voorbereiding op een mondeling. De (niet verkorte) boeken dienen in oorspronkelijk Engels geschreven te zijn; elk boek bevat minimaal 200 pagina s en per schrijver mag 1 boek gelezen worden. De boeken dienen vooraf goedgekeurd te worden door de docent. boek 1: direct na de herfstvakantie boek 2: direct na de kerstvakantie boek 3: direct na de voorjaarsvakantie Verwerkingsopdrachten/toetsen worden klassikaal gemaakt. Voldoende/onvoldoende De boeken dienen als basis voor een cijfer spreekvaardigheid bij het mondeling SE in V6.

Geschiedenis 14 Schriftelijke toets SV Handboek historisch overzicht: Hoofdstuk 5, 6 en 7. SV Activiteitenboek SV: Hoofdstuk 5, 6 en 7. Getoetst worden kennis, inzicht en vaardigheden over de leerstof van de tijdvakken 5, 6, 7, 8 en 9. Kenmerkende aspecten 1 t/m 9. 90 minuten Datum: In P&T-week 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: vastgelegd in antwoordmodel en puntenverdeling staat op de toets vermeld Praktische opdracht Verwerking: Leerlingen voeren in tweetallen een historisch onderzoek uit naar historische aspecten (sociaaleconomische, politieke, culturele omstandigheden) gedurende het Tijdvak 8, 9 en 10 Leerlingen krijgen een onderwerpenlijst uitgedeeld. Leerlingen dienen een onderzoek te verrichten en gebruik te maken van verschillend bronmateriaal; literatuur, interviews, internet, archiefmateriaal etc. Datum: Periode 3 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: vastgelegd op matrix, inclusief puntenverdeling, welke van tevoren aan de leerlingen wordt uitgedeeld.

Aardrijkskunde 15 Schriftelijke toets Tekstboek en Werkboek BuiteNLand VWO-5 Bestuderen: - Hfst 3: Zuidoost Azië - Een samenvatting van het hoofdstuk Zuidoost-Azië uit deel VWO-4; deze wordt apart verstrekt en behoort ook tot de te bestuderen stof. - Daarbij behorende werkboekopdrachten - Aanvullend lesmateriaal 90 minuten Datum: In P&T-week 3 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Praktische opdracht Domein Aarde Eén van de Nederlandse landschappen naar keuze. Datum: In de weken na de kerstvakantie 15% van het schoolexamencijfer; telt tevens mee voor het 1 e rapport. Kolom: 523 Beoordelingscriteria: De beoordelingscriteria worden tegelijk met het onderwerp bekend gemaakt.

Wiskunde A/C 16 Schriftelijke toets Getal en Ruimte VWO A/C deel 2 H5 Beschrijvende statistiek H6 Machtsverbanden H7 Kansrekening HK Lineair programmeren 100 minuten Datum: In P&T-week 3 20 % van het schoolexamencijfer Kolom: 513 Beoordelingscriteria: Wiskunde B Op het opgavenformulier wordt het maximum aantal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring, uitleg of berekening vereist is, worden aan het antwoord meestal geen punten toegekend als deze verklaring, uitleg of berekening ontbreekt. Schriftelijke toets Getal en Ruimte VWO B deel 2 H5 Machten en exponenten H6 Differentiaalrekening H7 Goniometrische functies H8 Meetkunde met coördinaten 100 minuten Datum: In P&T-week 3 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 513 Beoordelingscriteria: zie Wiskunde A/C Wiskunde D Schriftelijke toets 1 Getal en Ruimte VWO D deel 2: H5 Discrete kansverdelingen H6 Discrete dynamische modellen H7 Bewijzen H8 Vectormeetkunde 100 minuten Datum: In P&T-week 2 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: Op het opgavenformulier wordt het maximum aantal te behalen punten per vraag vermeld. Als bij een vraag een verklaring, uitleg of berekening vereist is, worden aan het antwoord meestal geen punten toegekend als deze verklaring, uitleg of berekening ontbreekt. Schriftelijke toets 2 Getal en Ruimte VWO D deel 3 - H9 Meetkundige plaatsen en raaklijneigenschappen - H10 Complexe getallen - H11 Lineaire algebra - H12 Continue kansverdelingen 100 minuten Datum: In P&T-week 4 30% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: Zie toets 1

Rekenen 17 Alle leerlingen leggen de rekentoets 3F af. Het behaalde resultaat telt samen met de vakken Nederlands, Engels en wiskunde mee in de kernvakkenregeling. Leerlingen die minder dan een 6 halen voor deze toets, worden verplicht de rekentoets te herkansen. In totaal mogen 4 pogingen worden gedaan in vwo 5 en vwo 6 om de rekentoets te halen. Hierbij geldt steeds: het beste resultaat telt. 1. computertoets Cito Rekentoets 3F Cito Voorbeeldtoetsen 3F 2014, 2015 en 2016 (najaar 2016 beschikbaar). Oefenmateriaal en websites zoals te vinden op de ELO onder het vak Rekenen H4/H5/V4/V5/V6 16/17 Afnameperiodes 120 minuten Van 10 t/m 23 januari 2017 (alle leerlingen) Van 7 t/m 20 maart 2017 (inhaaltoets) Van 29 mei t/m 9 juni 2017 (herkansing) 1 (op eindlijst)

Natuurkunde 18 Praktische opdracht Practicumopdracht plus verslag De opdracht wordt schriftelijk verstrekt bij het begin van het practicum. Tijdens het practicum worden één of meerdere (nog niet eerder uitgevoerde) proeven gedaan, volgens de door docent bij de aanvang van het practicum opgegeven instructies. Van deze proef wordt een beknopte uitwerking gemaakt, waarin tevens aandacht wordt besteed aan enkele schriftelijke vragen die voor de aanvang van de uitwerking door de docent worden uitgedeeld.. Hulpmiddelen: Rekenmachine (geen grafische), geodriehoek, kleurpotloden en ander schrijfgerei, Binas 6e druk 150 minuten Datum: In P&T-week 4 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria: De metingen moeten binnen de gestelde tijd correct worden uitgevoerd. De metingen moeten met voldoende nauwkeurigheid worden uitgevoerd. De metingen moeten correct geïnterpreteerd kunnen worden. Het verslag dient overzichtelijk te worden opgeschreven en dient te voldoen aan de normen zoals vermeld op uitgereikt stencil.

Scheikunde 19 Schriftelijke toets 1 Chemie 6 e editie 4-vwo en 5-vwo: hfdstn 1 t/m 9 Hulpmiddelen: BINAS tabellenboek 6 e editie en rekenmachine (niet grafisch) 90 minuten Datum: In P&T-week 2 20% van het schoolexamencijfer Kolom: 513 Beoordelingscriteria: er wordt een aantal vragen en/of vraagstukken voorgelegd over de scheikunde die in de genoemde hoofdstukken behandeld wordt, en/of contexten die betrokken zijn op de scheikunde uit die hoofdstukken. Voor elke vraag is er een maximum score. Dit maximum wordt alleen toegekend bij een volledig en geheel juist resultaat. Er worden minder of geen punten toegekend indien: - de vraag geheel of gedeeltelijk onjuist of onvolledig is beantwoord; - rekenfouten zijn gemaakt; - conventies en/of toegestane vuistregels m.b.t. de nauwkeurigheid niet of niet juist zijn toegepast. Dit geldt zowel voor berekeningen, schetsen, tekeningen en bepalingen als voor metingen; - een gevraagde redenering, uitleg of toelichting geheel of gedeeltelijk onjuist is of ontbreekt. Indien meer antwoorden, redeneringen en dergelijke zijn gegeven dan dat er werden gevraagd, worden alleen de eerste tot en met het gevraagde aantal beoordeeld.

Biologie 20 1. Schriftelijke toets Nectar Biologie vwo bovenbouw deel 1 Hoofdstuk 1 Gedrag Hoofdstuk 2 Soorten en Populaties Hoofdstuk 3 Ecosystemen Hoofdstuk 4 Cel en Leven Hoofdstuk 5 Onderzoek Hoofdstuk 6 Voortplanting Hoofdstuk 7 Erfelijkheid Hoofdstuk 8 Evolutie Wijze van toetsen: De toets zal open en gesloten vragen bevatten. 90 minuten Datum: In P&T-week 2 25% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: De criteria zullen voorafgaand aan de toets bekend gemaakt worden 2. Praktische opdracht Het doel van deze praktische opdracht is het uitvoeren van een ecologisch onderzoek en over dit onderzoek een Power Point Presentatie te houden. Power point presentatie Presentatievorm: Datum: In periode 3 (en/of 4) Inleverdatum: April/Mei/Juni 2017 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: De Power Point presentatie wordt beoordeeld volgens een van te voren bekendgemaakt beoordelingsformulier.

Economie 21 1. Schriftelijke toets Literatuur: Percent economie, theorieboek en studiehulp VWO. Deel 1 Nijgh Versluys. Uit dit deel 1 de hoofdstukken 11 t/m 17 De stof voor de toets omvat eveneens alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven, die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn gekomen. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: - Ruilen over de tijd; - Samenwerken en onderhandelen. 90 minuten Datum: In P&T-week 2 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 523 Beoordelingscriteria: Bij de schriftelijke toets(en) wordt een puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld. 2. Schriftelijke toets Literatuur: Percent economie, theorieboek en studiehulp VWO. Deel 1 en deel 2 Nijgh Versluys. Uit dit deel 1 de hoofdstukken 5,6 en 10, uit deel 2 hoofdstukken 18 t/m 20. De stof voor de toets omvat eveneens alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven, die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn gekomen. Aan de orde komen de volgende onderwerpen: - Risico en Informatie; - Markten. 120 minuten. Inleverdatum: In P&T-week 4 15% van het schoolexamencijfer Kolom: 533 Beoordelingscriteria: 3.Keuzeonderwerp Bij de schriftelijke toets(en) wordt een puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets(en) vastgesteld. Tijdens de tweede helft van het jaar zal eer een keuzeonderwerp worden behandeld. Dit nav de economische actualiteit. De inhoud en vorm van de opdracht wordt tijdig bekend gemaakt. De opdracht zal deels binnen en deels buiten de lessen plaatsvinden. 10 uur Wordt nader bepaald Datum inleveren: Weegt mee als een repetitie in periode 2 Beoordelingscriteria: De beoordelingscriteria zullen bij de introductie van de opdracht aan de leerlingen bekend gemaakt worden.

Management & Organisatie 22 Schriftelijke toets Management&Organisatie in Balans, VWO Theorieboek 1, Van Vlimmeren, 7e druk, 2013, hoofdstuk 22 t/m 26. Management&Organisatie in Balans, VWO Theorieboek 2, Van Vlimmeren, 7e druk, 2013, hoofdstuk 27 t/m 32 Alle aantekeningen, stencils en (oefen)opgaven die bij de behandeling van de desbetreffende hoofdstukken ter sprake zijn geweest. Aan de orde komen (onderdelen uit): - voorraadwaardering - afschrijvingmethoden - bruto en netto winst opslagmethoden - break-even analyse - voor- en nacalculaties bij industriële ondernemingen met massa productie (homogeen en heterogeen) - idem, met stukproductie - permanence - matching principle 120 minuten Datum: juni 2017, P&T-week 4 30% van het schoolexamencijfer Kolom: Beoordelingscriteria: Er wordt een voorlopige puntenverdeling op het opgavenblad vermeld; de definitieve normering wordt na correctie van de toets vastgesteld.

Culturele Kunstzinnige Vorming 23 Culturele en kunstzinnige vorming (CKV) heeft alleen een schoolexamen. Het is een handelingsdeel en bestaat uit een Kunstdossier in een map. Voor de leerling houdt het vak CKV in: -ervaring met deelname aan culturele activiteiten, -kennis van kunst en cultuur, -praktische activiteiten met één of meer van de kunstdisciplines: beeldende kunst, dans, drama, film en muziek. -reflectie daarop. Vwo 5 Kunstdossier deel 4: Helden inleveren P&T-week 1 Kunstdossier deel 5:Liefde inleveren P&T-week 2 Kunstdossier deel 6 : West-Oost inleveren P&T-week 3 Deeldossiers worden becijferd voor het rapportcijfer. Het kunstdossier krijgt de beoordeling voldoende of goed. Onvoldoende is onacceptabel voor het verkrijgen van een diploma. Culturele activiteiten: Voor Vwo geldt het verslag van 8 culturele activiteiten. Gekozen wordt uit: beeldende kunst, dans, drama,film en muziek. Eén kunstdiscipline mag twee keer gekozen worden. Het kunstdossier moet bewaard blijven tot na de uitreiking van het diploma. De leerling is daarvoor zelf verantwoordelijk. Afsluiting CKV: Inleveren kunstdossier Inleverdatum: maart 2017 Afsluitend gesprek: april 2017 100% Kolom: 513 inleveren einde cursus vaststelling cijfer.

Kunst (Beeldende vormgeving) 24 Praktijk: Voor de praktijk geldt dat de beoordeling is volgens criteria in de opdracht. Alleen werk, dat onder begeleiding van de docent Kunst is vervaardigd kan in aanmerking komen voor beoordeling. Beoordelingscriteria Beeldend werk: proces; schetsen, werkplan, uitwerking producten; techniek, vormgeving en reflectie op het werk. Hierna beschreven als normen Beeldend werk. Ornament Burgercultuur & Kleur Presentatievorm Drie werkstukken, waarbij een verslag gedaan wordt in het kunstdagboek Inleverdatum: januari 2017 10 % van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria Normen Beeldend werk Theorie schriftelijke toets Burgercultuur Middeleeuwen 90 minuten Datum: P&T-week 4 10 % van het schoolexamen Kolom: 553 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Zwart en wit Grafische technieken Presentatievorm Drie werkstukken, waarbij een verslag gedaan wordt in het kunstdagboek Inleverdatum: juni 2017 10 % van het schoolexamencijfer Kolom: 563 Beoordelingscriteria Normen Beeldend werk

Kunst (Muziek) 25 PRAKTIJK: Voor de praktijk geldt dat de beoordeling plaatsvindt volgens een van te voren besproken en beschikbaar gesteld beoordelingsmodel. Alleen werk, dat onder begeleiding van de docent Kunst is vervaardigd kan in aanmerking komen voor beoordeling. Praktische opdracht Onderzoek naar volksmuziek in de Europese Gemeenschap Presentatievorm Multimediaal artikel Presentatie in de klas Inleverdatum: november 2016 10 % van het schoolexamencijfer Kolom: 543 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Vaktheorie schriftelijke toets SE : muzikale componenten, Leitmotiv en filmmuziek Onderwerpen worden aangegeven in een reader 120 minuten Datum: P&T-week 3 10 % van het schoolexamen Kolom: 553 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Theorie schriftelijke toets Burgercultuur Middeleeuwen 90 minuten Datum: P&T-week 4 10 % van het schoolexamen Kolom: 563 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel Praktische opdracht Onderzoek naar bouwers van muziekinstrumenten Presentatievorm Artikel voor een multimediale muziekencyclopedie Presentatie in de klas Inleverdatum: juni 2017 10 % van het schoolexamencijfer Kolom: 573 Beoordelingscriteria Volgens een van tevoren vastgesteld correctiemodel

Bewegingsonderwijs 26 Handelingsdeel: De leerlingen hebben deelgenomen aan de volgende activiteiten: Spel: Basketbal Rugby Voetbal Korfbal Softbal Tsjoekbal Volleybal Hockey Badminton Turnen: Trampoline/tumbling Minitrampoline springen Trapeze zwaaien Ringen zwaaien Schommelactiviteiten Atletiek: Verschillende loopvormen Speerwerpen Discuswerpen Kogelstoten Zelfverdediging : Schermen Judo Bewegen op muziek: Dansvormen gebaseerd op jazzdans, aerobics en ritme en bewegen Circusachtige activiteiten: Vormen van balanceren en jongleren

Profielwerkstuk 27 Het profielwerkstuk is een afsluitende praktische opdracht over een zelf gekozen onderwerp uit één van de profielvakken. Een aanvulling vanuit een ander vak is mogelijk. Het profielwerkstuk wordt samen met iemand anders gemaakt, tenzij dat getalsmatig onmogelijk is. In het profiel CM mag alleen gewerkt worden. Aan het profielwerkstuk moet in totaal 80 SBU besteed worden. Het profielwerkstuk wordt uitgevoerd in VWO 6. Het profielwerkstuk wordt met een cijfer beoordeeld en telt mee in het combinatiecijfer. In VWO 5 wordt een begin gemaakt met het profielwerkstuk. In de maand mei zul je via je profielwerkstukcoördinator de handleiding en een aftekenkaart uitgereikt krijgen. Bij het uitreiken van de opdracht wordt de inleverdatum bekend gemaakt. Op deze datum moet bij de profielwerkstukcoördinator het volgende ingeleverd worden: keuze van vak, partner en onderwerp. Tevens moet de aftekenkaart getekend worden voor akkoord met vak en onderwerp door de vakdocent. Loopbaanoriëntatie en begeleiding Handelingsdeel In vwo 4, 5 en 6 moet de leerling zich oriënteren op geschikte vervolgopleidingen door LOBactiviteiten te ondernemen. LOB staat voor Loopbaan Oriëntatie en begeleiding. Voor de LOBactiviteiten is een totale studielast van 40 sbu verplicht binnen het vrije deel. Er wordt gebruik gemaakt van de methode Qompas. Daarin worden activiteiten beschreven die zelfstandig of in samenwerking met de mentor en de decaan worden uitgevoerd. Een aantal activiteiten is verplicht, ook zijn er activiteiten die gekozen kunnen worden. Het doel van de opdrachten is dat er een duidelijk beeld ontstaat van de vervolgopleiding(-en) die het beste past (passen) bij de leerling, van de beroepen die met die opleiding(en) uitgeoefend kunnen worden en welke vaardigheden en persoonlijke eigenschappen daarvoor nodig zijn. De resultaten van de activiteiten worden opgeslagen in de bewaarmap van Qompas. 5 VWO: Verkennen en verdiepen Het vergaren van de juiste informatie over studierichtingen die voor jou van belang zijn Een globaal beeld krijgen van beroepen waartoe deze studierichtingen opleiden. Het bepalen van de studierichting van je eerste en je tweede keuze. Dit is stap 1 t/m 8 (9) van Qompas.