Beschermen Verdelen Opvangen p. 43

Beschermen Verdelen Opvangen p. 43

ZONWERING Zie fiche ENE13 Tegen de verblinding à visueel comfort De zonwering aan de buiten- of binnenkant plaatsen Tegen oververhitting à thermisch comfort De zonwering aan de buitenkant plaatsen en ervoor te zorgen dat de lichtniveaus voldoende worden behouden à Werkelijk het verbruik verminderen < kunstmat. verlichting p. 44

ZONWERING - vast Houten gevelbekleding Panelen in geperforeerd metaal Gould Evans Dance Hall Theater Tucson Arizona Brullet & de Pineda Biomedical Research Park Barcelona, Spanje p. 45

ZONWERING - mobiel Accordeonluiken Schuifblinden Rothen, Sutter & Schmid Logements Winterthur, Zwitserland Alexander Reichel Villa urbaine Kassel, Duitsland à Maximaliseert de lichtinval wanneer er geen behoefte is om tegen de zon te beschermen p. 46

ZONWERING - oriëntatie VERTICALE HORIZONTALE ZUIDEN 21 juni middag Geen zonl WESTEN 21 juni avond Geen zon à ZUIDEN : horizontale à WESTEN/OOSTEN : verticale p. 47

ZONWERING zonwering horizontale of verticale lamellen : naargelang de oriëntatie mobiel oriënteerbare lamellen verkies heldere lamellen lamellen weghalen om het zicht naar buiten te bevorderen http://www.kawneer.com/ kawneer/france/fr/ product_category.asp? cat_id=1504 http://www.merlosrl.com/default.asp?l=2 http://www.flickriver.com/ photos/calovi/293999441/ http://mob-bbc-vitre-35.over-blog.com/ article-pose-du-brisesoleil-58040664.html http://www.lecourrierdelarchitecte.com/popinalbum.php?id_article=1246 p. 48

ZONWERING geperforeerde stof mobiel regelbaar in de hoogte bij voorkeur mechanisch Tegen oververhitting + verblinding > De heldere kleurschakeringen bevorderen de weerkaatsing van de zonnestralen maakt een zicht naar buiten mogelijk > Donkere kleurschakeringen bevorderen het zicht naar buiten http://helioscreen.siliconimage.be/media p. 49

ZONWERING jaloezie mobiel tegen oververhitting en verblinding licht weerkaatst door de vloer zicht naar buiten p. 50

BEGLAZING - soorten voir fiche ENE06 Verschillende types : helder, mat, weinig doorlaatbaar, met lage emissie Een compromis vinden tussen: lichttransmissie TL Optimaal zomer zonnefactor (g) Transmission lum. TL Optimaal winter Zonnefactor g à Indien uitwendige zonweringen : TL maximaliseren p. 51

ZONWERINGEN conclusies Het gebruik van uitwendige zonweringen begunstigen Efficiënter tegen oververhitting Kiezen voor mobiele zonweringen Laat toe de lichtinval te maximaliseren wanneer er geen behoefte is om zich te beschermen Denk aan een geautomatiseerde bediening Opgelet voor het onderhoud Denk aan de oriëntatie In het zuiden : «horizontale» zonweringen In het westen en het oosten : «verticale» zonweringen Niet vergeten een zicht naar buiten te laten Keuze van beglazing in functie van de aangenomen strategie p. 52

Plan Basisbegrippen van verlichting (herinnering) Parameters van het visueel comfort Ontwerpstrategieën Voorbeeld van dimensionering p. 53

Tools Zonnediagrammen Werken met maquettes = een instrument voor bouwkundig ontwerp < licht = geen schaaleffecten < gerespecteerde lichtgewaarwording > Kwantitatieve en kwalitatieve resultaten < onder een reële of kunstmatige hemel Software > Een oneindig aantal simulaties uitvoeren (verschillende hemels) < Rekening houden met klimaat > + realistische visuele weergaves (wel of niet in luminanties) p. 54

Software architect Gespecialiseerd studiebureau Velux Daylight Visualizer Kost prijs Baan zon ~ Berekeningen Lichtsterktes, DLF, luminanties Weergaves Dialux ü Lichtsterktes, DLF ü SketchUp ü Ecotect $ ü Lichtsterktes, DLF, luminanties 3DSmax $ Lichtsterktes, DLF ü Radiance Daysim Lichtsterktes, DLF, luminanties, verblinding Verbruik kunstmat. verlicht., UDI, DA ü ü ü p. 55

Voorbeeld van dimensionering Kantoor Bxl goed geïsoleerd ZUID georiënteerd 08.00-18.00 ρ_plafond = 80% ρ_muur = 60% ρ_vloer = 30% TL_beglazing = 70% à Emin = 500 lux à Bescherming van april tot september p. 56

Methode Koppelen : Berekening van de DLF Studie van het binnenkomend zonlicht in het gebouw à Lichtinval in het gebouw maximaliseren à De risicio s op oververhitting en verblinding beheren Différentiatie van de oriëntaties 1) De baan van de zon analyseren < zonnediagram à eerste dimensionering van de zonwering 2) De DLF analyseren < SketchUp + Velux 3) Het verbruik in kunstmat. verlichting analyseren < Daysim à impact van elke bescherming p. 57

Eerste dimensionering 63 Juni April 39 September p. 58

Eerste dimensionering 21 september 21 juni p. 59

Eerste dimensionering Horizontale voortgang (vast) < juni-sept. Horiz. lamellen (vast) < juni-sept. Horizontale voortgang (vast) < juni Jaloezie (mobiel) < juni-sept. p. 60

Afschermingsindicator http://www.energieplus-lesite.be/ à Boven elkaar te plaatsen bij de baan van de zon om de schaduw te kennen < bescherming Horizontale voortgang 0% 50% 100% Verticale voortgang 100% 50% 0% p. 61

Afschermingsindicator p. 62

Reproductie in SketchUp Gratis versie Downloadbaar op http://sketchup.google.com/intl/fr/ Analyse van de schaduw 21 sept zenit p. 63

Velux Daylight Visualizer Gratis Downloadbaar op http://viz.velux.com/ p. 64

NOORDEN ZUIDEN zonder ZUIDEN afdak ZUIDEN lamel ZUIDEN mob DLF-% (bewolkt) 2% 2% opgetrokken store Indien bewolkte hemel Lum-cd/m² 21 juni 12u zon (helder) Lum-cd/m² 21 sept. 12u zon (helder) p. 65

Daysim Analyse van het verbruik < elektrische verlichting p. 66

Dynamische metrieken < klimaatgegevens (oriëntatie, breedtegraad, kllimaat, ) Daylight Autonomy (DA) % uren/jaar tijdens hetwelk men zonder elektrische verlichting kan om een Emin te bereiken op het gefixeerde werkvlak Useful Daylight Illuminance (UDI) % uren/jaar tijdens hetwelk de natuurlijke verlichting voldoende is < 3 vastgelegde intervallen : E < 100 lux = te geringe E E є [100; 2000] lux = toereikende E E > 2000 lux = te hoge E (verblind., oververhitting) p. 67

Analyse van het verbruik NOORD ZUID - afdak Horiz. lamellene s horiz, Mobiele store FLJmoy -% Werkvlak Auto. Dyn. (DA) -% Werkvlak UDI<100 - % UDI100-2000 - % UDI>2000 - % Manual on/off Auto_off+dimming (kwu/jaar) 4.3 4.3 2.8 1.2 4.3 58 68 59 32 64 18 76 6 270 80 15 44 41 254 84 19 57 24 276 97 33 63 4 353 158 16 54 30 260 83 p. 68

Beheer van kunstmatige verlichting DAYLIGHT DIMMING : maakt grote winsten mogelijk AUTO OFF op vast uur) : in de grote gebouwen met veel mensen AFWEZIGHEIDSDETECTIE : wanneer de mensen het licht vergeten uit te doen in bepaalde lokalen ZONERING : - interessant indien meerdere werkposten - In functie van de natuurlijke verlichting Jaarlijkse winsten (%) Zonering Individueel bureau - Brussel Noord auto on/off l dimming daylight auto on/off + dimming 0 10 20 30 40 50 60 p. 69

ALGEMENE CONCLUSIES Een goede integratie van het natuurlijke licht in het gebouw Het visueel comfort optimaliseren impact op het moreel, de gezondheid, de werkprestaties het verbruik qua verlichting minimaliseren Denken aan een verstandig beheer van de kunstmatige verlichting Denken aan de automatisering van de stores in de kantoren de oververhitting minimaliseren < beglazing Eraan denken dat de zonwering = f(oriëntatie_opening) Geen universele methode, maar nauwkeurige dynamische berekeningen laten toe het optimale te bereiken In Belgie laat het koppelen van de analyse van de DLF en van de baan van de zon toe om de openingen en zonweringen eerst te dimensioneren p. 70

Bibliografie L'éclairage naturel des bâtiments, De Herde et Reiter commander sur < http://www.i6doc.com/doc/eclairage> Construire avec l éclairage naturel, CSTB Traité d architecture et d urbanisme bioclimatique., A. Liébart, A. De Herde L éclairage efficace des logements : guide pratique à destination du particulier, J. Deltour, M. Bodart, A. Deneyer, Région Wallonne < http://energie.wallonie.be/> Guide pratique et technique de l éclairage résidentiel, A. Deneyer, P. D Herdt et B. Deroisy (CSTC), B. Roisin, M. Bodart et J. Deltour (UCL) < http://www.cstc.be/homepage/download.cfm? dtype=publ&doc=eclairage_residentiel.pdf&lang=fr> p. 71

Bibliografie (vervolg) Zonnediagrammen: <http://solardat.uoregon.edu/sunchartprogram.php> Website - L'éclairage naturel des bâtiments <http://www-energie.arch.ucl.ac.be/eclairage/> Cursusnota van AMCO 2361 Physique appliquée au bâtiment, UCL <http://www-energie2.arch.ucl.ac.be/> Praktische handleiding Leefmilieu Brussel: CSS06 - ENE06 - ENE13 Copyright van de illustraties van dit document : Architecture & Climat indien geen tegenvermelding. p. 72

Magali Bodart UCL - Architecture et Climat magali.bodart@uclouvain.be p. 73