20121124 David Serie: Grote Verhaal van God. Vandaag: David. Persoon uit de Bijbel die tot de verbeelding spreekt: Reuzendoder (David en Goliath), schaapherder die het tot koning schopt, Poetisch, Muzikaal. Iemand met een enorme drive en passie God. Rolmodel, iemand naar wie mensen graag hun kinderen vernoemen. Het verhaal van David staat opgeschreven in de boeken 1 en 2 Samuel en in Kronieken. Onze Westerse indeling: geschiedenisboeken. In de oorspronkelijke Hebreeuwse indeling is alleen Kronieken een geschiedenisboek. Samuel is 1 boek en valt onder Profeten, net als Jozua, Rechters en Koningen. Kort gezegd zou je kunnen stellen dat de Profeten gaan over Gods plan met zijn volk. Het boek Samuel begint met een verhaal van een vrouw die geen kinderen kan krijgen: Hanna. Elk jaar gaat haar man naar Silo om offers te brengen en dan gaat zij mee, samen met zijn andere vrouw, Peninna. Elk jaar treitert Peninna Hanna zo erg dat ze begint te huilen en haar offervlees laat staan. Als dat dan weer gebeurt, gaat Hanna naar het heiligdom en bid ze in tranen tot God: Schenk mij een zoon, dan schenk ik hem voor zijn hele leven aan u. God geeft Hanna een zoon: Samuël! Samuel is een richter/rechter. In het boek Rechters dat voor Samuel komt, lezen we over meer rechters. Het boek is eigenlijk een grote herhaling van zetten: 1. God zegent het volk. 2. het gaat een tijdje goed, maar dan vergeten ze God en gaan afgoden dienen. 3. Zoals afgesproken ten tijde van Mozes levert God zijn volk vervolgens over aan vijandige volken die Israel onderdrukken. 4. In hun ellende herinneren ze zich weer dat ze een God hebben en roepen Hem opnieuw aan. 5. God heeft medelijden en stuurt een rechter. Samuel is de grootste, maar ook de laatste Rechter/Richter van Israel. Hij sluit het Rechter-tijdperk af en luidt een nieuw tijdperk in: dat van de Koningen. Jonge Samuel wordt groot, leidt het volk. Hij spreekt Gods woorden, hij spreekt recht, het gaat goed. Dan laat het volk Samuel weten dat ze een echt volk willen zijn en net als alle andere volken een echte koning willen hebben. Samuel vindt dat onbestaanbaar en hij richt zich tot God. God zegt tegen Samuel: Geef het volk waar het om vraagt. Ze verwerpen jou niet. Ze verwerpen juist Mij als hun koning. (1 Sam. 8) Om een lang verhaal kort te maken, het volk krijgt wat het wil en ruilt daarmee God in voor een mensenkoning: Saul. En wat voor een koning! Op het oog is hij de meest geschikte persoon om koning te worden. Deze koning is de man die zijn eigen ezels niet terug kan vinden en zich verstopt als Samuel langskomt om hem tot koning te zalven! Dat belooft weinig goeds. Saul is helemaal op zichzelf gericht, doet niet wat God vraagt. God laat hem bij monde van Samuel weten dat Hij Saul s koninkrijk af zal scheuren en iemand anders tot koning zal maken over Israel. God stuurt Samuel op pad om de nieuwe koning te zalven met olie, en deze nieuwe koning is een zoon van Isai/Jesse. Alle zonen worden voorgesteld, en steeds weer denkt Samuel dat dit de nieuwe koning is, maar God zegt van niet. Uiteindelijk als alle zoons voorbijgekomen zijn wordt David als laatste bij de schapen vandaan gehaald en zalft Samuel hem tot koning. Want, zegt God: Het gaat niet om wat de mens ziet: de mens kijkt naar het uiterlijk, maar de HEER kijkt naar het hart. (1 Sam. 16) 1
David gaat de geschiedenis in als de man naar Gods hart. Je zou denken dat het onderwerp van het verhaal deze schitterende man, David is. Is dat ook zo? Ik denk van niet. Het echte onderwerp van het verhaal is Gods hart. David is een man naar Gods hart. We zien in eerste instantie David, maar door de persoon David leren we het hart van God. God zelf is de echte hoofdpersoon van het boek Samuel! A.d.h.v. een paar bekende voorbeelden wil ik laten zien dat het om God gaat en zijn hart. Niet over Zijn cardiologisch hart, maar God s karakter, zijn gedachten, zijn wil, etc. 1. David en Goliath. De meesten van jullie kennen het verhaal van David en Goliath (1 Sam. 17). David s carriere krijgt een enorme boost als hij de reus Goliath verslaat. Veel mensen zien in dit verhaal David als een voorbeeld van iemand die zich heel klein voelt, maar dankzij zijn dapperheid elk reusachtig probleem overwint. Kleine David kon de reus verslaan. Jij, kleine student, kan dat enorme tentamen verslaan. Allereerst, het verhaal zegt helemaal niet dat David klein is. Er wordt wel gezegd dat hij jong is, maar 25 is ook jong, maar niet per se klein. Sterker nog, David zelf verteld dat hij als herder gewend is om leeuwen en beren met zijn blote handen te bevechten. David krijgt in eerste instantie het harnas van koning Saul te leen. Over Saul staat geschreven dat hij met kop en schouders boven iedereen uitstak. David geeft het harnas uiteindelijk terug, niet omdat het niet past, maar omdat hij niet gewend is om met een harnas te vechten. David zegt een aantal belangrijke dingen die laten zien dat het om God gaat Wat denkt deze onbesneden Filistijn wel dat hij de legers van de levende God durft te beledigen? (1 Sam. 17:26) (nationalisme?) Leeuwen en beren heb ik verslagen en die onbesneden Filistijn zal het net zo vergaan, omdat hij de levende God heeft beledigd! (1 Sam. 17:36) 1 Sam. 17:41 Met zware stappen kwam de Filistijn op David af, voorafgegaan door zijn schildknecht. 42 Hij nam David, een knappe jongen met rossig haar, geringschattend op 43 en zei: Ben ik soms een hond, dat je met een stok op me afkomt? En hij vervloekte David in de naam van zijn goden. 44 Kom maar op, zei hij, dan maak ik jou tot aas voor de gieren en de hyena s. 45 Jij daagt me uit met je zwaard en je lans en je kromzwaard, antwoordde David, maar ik daag jou uit in de naam van de HEER van de hemelse machten, de God van de legers van Israël, die jij hebt beledigd. 46 Maar vandaag zal de HEER je aan mij uitleveren: ik zal je verslaan en je hoofd afhouwen, en ik zal de lijken van de Filistijnen aan de aasgieren en de hyena s ten prooi geven, zodat de hele wereld weet dat Israël een God heeft. 47 Dan zal iedereen hier beseffen dat de HEER geen zwaard of lans nodig heeft om te overwinnen, want hij is degene die de uitslag van de strijd bepaalt en hij zal jullie aan ons uitleveren. 1. David ijvert voor de naam van God. Zit je aan God, zit je aan David. 2. Waar koning Saul net als Goliath! aan menselijke oplossingen denkt, een harnas, zwaarden, speren, laat David ondubbelzinnig weten dat hij niet degene is die met Goliath vecht, maar God zelf! The battle belongs to the Lord 3. Ultieme doel: dat iedereen weet dat Israël een God heeft! (roem, bekendheid, daden) Ook in het vervolgverhaal (met Saul) zien we dat David helemaal afhankelijk is van God. 2
2. David danst voor de ark. Voor velen ook een heel bekend verhaal. David is ondertussen koning geworden en in Jeruzalem gaan wonen. Hij wil de ark van het verbond, symbool voor de aanwezigheid van God, naar Jeruzalem halen. Gaat eerst niet helemaal goed, er valt nog een dode, maar uiteindelijke wordt de ark met een feestelijke stoet binnengehaald. 2 Sam. 6:12 Toen koning David hoorde dat de HEER Obed-Edom en zijn familie en bezittingen had gezegend vanwege de aanwezigheid van de ark van God, ging hij naar het huis van Obed-Edom om de ark feestelijk in te halen in de Davidsburcht. 13 Telkens als de dragers van de ark van de HEER zes passen gedaan hadden, offerde hij een stier en een vetgemeste koe. 14 Vol overgave danste hij voor de HEER, slechts gekleed in een linnen priesterhemd. 15 Onder gejuich en stoten op de ramshoorn brachten David en de Israëlieten de ark van de HEER de berg op. 16 Toen de ark de Davidsburcht werd binnengedragen, stond Michal, de dochter van Saul, al op de uitkijk bij haar venster. Ze zag koning David dansen en springen voor de HEER, en haar hart vulde zich met minachting. / / 20 Ook David ging naar huis, om zijn familie en bedienden te zegenen. Michal kwam hem tegemoet en zei: De koning van Israël heeft zich vandaag wel bijzonder waardig gedragen! Als de eerste de beste dwaas heeft hij zich voor de ogen van zijn slavinnen en onderdanen ontbloot! 21 David antwoordde: Dat deed ik voor de HEER, die mij heeft aangesteld als vorst over het volk van de HEER, over Israël, en mij zo heeft verkozen boven jouw vader en heel zijn familie; voor de HEER danste ik! 22 En ik zal mij nog geringer gedragen dan dit en nederig zijn in eigen oog, maar met de slavinnen over wie je sprak, met hen zal ik geëerd worden. 23 Michal nu, de dochter van Saul, kreeg geen kind tot op de dag van haar dood. 1. David danst voor God! Hij ijvert, geeft zich helemaal voor de eer van God! 2. David s overwinning is niet afhankelijk van zijn eigen inspanningen. En David s koningschap is ook niet afhankelijk van zijn eigen mooie kleren en waardigheid! Sterker nog, God verdient alle eer, daarom legt Koning David zijn waardigheid graag af! 3. Michal nu, de dochter van Saul, kreeg geen kind tot op de dag van haar dood. Dit is niet de meest populaire boodschap, maar je zou kunnen zeggen dat Michal s kinderloosheid Gods oordeel over haar minachting, niet voor David, maar voor God! is. 3
3. David en Batseba. David is een man naar Gods hart, maar niet zonder fouten. De Bijbel is open en eerlijk ook over de slechte kanten van David. Maar zelfs hierin zien we het hart van God! Als David op een dag overspel pleegt en vervolgens de echtgenoot van zijn minnares laat ombrengen, krijgt hij het met God zelf aan de stok. Waar David denkt ongemerkt en ongestraft weg te kunnen komen, roept God hem ter verantwoording. God geeft David geen voorkeursbehandeling, maar oordeelt zonder aanzien des persoons, streng en rechtvaardig. Maar zelfs in zijn oordeel is God genadig voor David! 2 Sam. 11:1 Bij het aanbreken van het voorjaar, de tijd waarin koningen gewoonlijk ten strijde trekken, stuurde David opnieuw een leger eropuit, onder leiding van Joab en zijn aanvoerders, om de Ammonieten te verslaan en Rabba te belegeren. Zelf bleef hij in Jeruzalem achter.2 Op een keer stond hij aan het eind van de middag op van zijn rustbed en liep wat heen en weer over het dak van het paleis. Beneden zag hij een vrouw die aan het baden was. Ze was heel mooi om te zien. 3 Hij liet uitzoeken wie ze was, en men zei hem: Dat is Batseba, de dochter van Eliam, de vrouw van de Hethiet Uria. 4 David liet haar bij zich komen en sliep met haar.daarna ging ze terug naar huis. 5 Enige tijd later merkte ze dat ze zwanger was. Oeps! David heeft een groot probleem! Hij probeert het eerst op te lossen door Uria verlof te geven, zodat hij van zijn vrouw kan genieten en iedereen zal denken dat Batseba van hem zwanger is en niet van de koning. Maar Uria wil daar niets van weten. Hij is een plichtsgetrouw soldaat. Hij slaapt niet met zijn vrouw en zelfs niet bij zijn vrouw, voordat zijn taak er op zit. Uiteindelijk zit er voor David niets anders op dan op een listige manier uit de weg te ruimen. Hij is hiermee niet alleen een echtbreker, maar ook een moordenaar! David denkt alles goed geregeld te hebben en haalt zijn nieuwe aanwinst naar het paleis. Een zoon wordt geboren. En dan staat er: Naar het oordeel van de Heer was het wel degelijk slecht wat David had gedaan (2 Sam. 11:27) 2 Sam. 12 God stuurt de profeet Natan met de volgende boodschap: Dit zegt de HEER, de God van Israël: Ik was het die je zalfde tot koning van Israël, ik was het die je redde uit de greep van Saul. 8 Have en goed van je heer, en de vrouwen van je heer erbij, heb ik jou in de schoot geworpen; de heerschappij over Israël en Juda heb ik aan jou overgedragen. Als dat je te weinig is, zal ik er nog het een en ander aan toevoegen. 9 Waarom heb je dan mijn geboden met voeten getreden door iets te doen dat slecht is in mijn ogen? De Hethiet Uria is door jouw toedoen gedood. Je hebt hem zijn vrouw afgenomen en hem in de strijd tegen de Ammonieten laten vermoorden. 10 Welnu, voortaan zullen moord en doodslag in je koningshuis om zich heen grijpen, omdat je mij hebt getrotseerd en de vrouw van Uria tot vrouw hebt genomen. 11 Dit zegt deheer: Je eigen familie zal een bron van ellende voor je worden. Je zult moeten aanzien dat ik je vrouwen aan een ander geef, aan iemand van je eigen familie. Die zal met je vrouwen slapen op klaarlichte dag. 12 Jij hebt in het diepste geheim gehandeld, maar ik zal dit laten gebeuren ten overstaan van heel Israël en in het volle daglicht. 13 David antwoordde Natan: Ik heb gezondigd tegen de HEER. Toen zei Natan: De HEER vergeeft u die zonde, u zult niet sterven. 14 Maar omdat u de vijanden van de HEER aanleiding hebt gegeven tot laster, moet wel uw pasgeboren zoon sterven. 15 Daarop ging Natan naar huis. De HEER trof het kind dat de vrouw van Uria David gebaard had, met een dodelijke ziekte. 4
4. Ik zal voor jou een huis bouwen! 1 Kron. 17:1 Toen David zijn intrek had genomen in het paleis, zei hij tegen de profeet Natan: Nu woon ik hier in een paleis van cederhout, terwijl de ark van het verbond met de HEER in een tent staat. 2 Doe wat uw hart u ingeeft, antwoordde Natan, God staat u immers terzijde. 3 Maar diezelfde nacht richtte God zich tot Natan: 4 Zeg tegen mijn dienaar David: Dit zegt de HEER: Jij zult voor mij geen huis bouwen om in te wonen. 5 Nooit heb ik in een huis gewoond, vanaf de dag dat ik de Israëlieten uit Egypte heb geleid tot nu toe! In tent en tabernakel ging ik van de ene verblijfplaats naar de andere. 6 Overal in Israël heb ik rondgetrokken, en heb ik ooit aan een van de rechters van Israël, die ik had aangesteld om mijn volk te weiden, gevraagd om voor mij een huis van cederhout te bouwen? 7 Welnu, zeg tegen mijn dienaar, tegen David: Dit zegt de HEER van de hemelse machten: Ik heb je achter de kudde vandaan gehaald om mijn volk Israël te leiden. 8 Ik heb je bijgestaan in alles wat je ondernam, ik heb al je vijanden voor je uitgeschakeld en ik heb je naam gevestigd als een van de groten der aarde. 9 Ik heb aan mijn volk Israël een gebied toegewezen. Daar heb ik het geplant en daar kan het nu onbevreesd wonen. Het wordt niet langer geplaagd door misdadige volken, zoals toen het er pas woonde 10 en ik rechters over mijn volk Israël had aangesteld. Je vijanden heb ik allemaal onderworpen. Ik zeg je dat de HEER voor jou een huis zal bouwen:11 Wanneer je leven voorbij is en je met je voorouders verenigd wordt, zal ik je laten opvolgen door één van je eigen nakomelingen en hem een bestendig koningschap schenken. 12 Hij zal voor mij een huis bouwen, en ik zal ervoor zorgen dat zijn troon nooit wankelt.13 Ik zal een vader voor hem zijn en hij voor mij een zoon, en ik zal hem nooit mijn gunst ontnemen zoals je voorganger. 14 Ik zal hem voor eeuwig aanstellen in mijn huis en in mijn koninkrijk, en zijn troon zal nooit wankelen. Door zijn verlangen om voor God een huis te bouwen laat David zien hoe belangrijk God is. Maar God, op zijn beurt, laat zien dat Hij iets veel groters van plan is! 1.Het verhaal begon bij de onvruchtbaarheid van Hanna. God geeft Samuel! 2. God gebruikt de slechtheid van de mensen, die God als hun koning verwerpen, om zijn overvloedige goedheid te laten zien en zijn werkelijk plan. 3. Hun eigen bedachte koning staat in groot contrast met de koning die God zelf heeft uitgekozen: een man naar Gods hart! God verwerpt Saul en verheft David... 4. David verheft God, hij zoekt God, hij brengt rust voor het volk, maar hij is niet zonder zonde. Hij is niet de Koning die voor God een huis gaat bouwen 5. Die koning zal een zoon van David zijn. Weliswaar bouwt David s directe zoon Salomo de fysieke tempel, maar ook hij is niet de Koning die God heeft beloofd. 6. De echte Koning is Jezus! Hij zal voor God een huis bouwen! Hij zal een eeuwig koningschap hebben. 7. Jezus, de Zoon van God, is net als Zijn Vader de Koning die verworpen zal worden door mensen, maar God zal deze slechtheid gebruiken om zijn goedheid te laten zien! 8. Net als David ijverde Jezus voor de eer van God 9. Jezus werd verzocht, maar Hij zondigde niet 5