MEDEDELINGENBLAD VAN DE LAMBERTUS-PAROCHIE

20e jaargang nr. 2 nov.-advent 2011

Vijfentwintig Twintig stond er boven mijn stukje in het vorige mededelingenblad: twintig jaar geleden kwam ik na mijn promotie in Rome naar de Lambertuskerk in Rotterdam. Dit keer vijfentwintig, omdat het op 8 november vijfentwintig jaar geleden is, dat ik in de kathedraal van Rotterdam door mgr. Bär tot priester werd gewijd. Priesterwijding is net als een huwelijk een scharniermoment in een mensenleven. Je sluit een periode van studie en vorming af en een nieuwe periode breekt aan. Mijn priesterwijding heb ik vooral beleefd als voltooiing van de jaren die eraan vooraf gingen. Het was niet bepaald een gunstige tijd om priester te worden. Zie je daar brood in? vroeg mijn pastoor toen hij hoorde, dat ik theologie ging studeren. Een specifieke priesteropleiding bestond in ons deel van het land niet. Menigeen had de opvatting dat iemand eerst maar eens pastoraal werker moest worden. Dan kon later nog wel een priesterwijding in overweging genomen worden. Medestudenten aan de theologische hogeschool vroegen zich af, waarom iemand zo nodig gewijd wilde worden. Anderzijds ervoer ik in de voorbereiding ook optimisme. Toen ik voor mijn priesteropleiding naar het groot-seminarie Rolduc ging, telde het seminarie een negentigtal studenten en waren de wijdingsjaren voor huidige begrippen groot. Daarmee is overigens niet gezegd, dat iedereen ook de 'eindstreep' haalde. Menig seminarist brak zijn studie af. Helaas ging het ook met degenen die gewijd werden, niet altijd goed. Inmiddels zijn er meer priesteropleidingen, maar helaas niet meer priesterkandidaten. Het gebed voor roepingen blijft nodig, evenals dat voor de priesters. De dag na de wijding, op 9 november vierde ik mijn eerste plechtige heilige mis. Zoals gebruikelijk vond hij plaats in de thuisparochie, de parochie waar de nieuwe priester (de neomist) vandaan komt, waar zijn ouders en familie wonen. In mijn geval was dat de St-Josephkerk in Amsterdam waar ik jarenlang misdienaar was geweest en later lector/acoliet. Voor wie de realiteit onder ogen wilde zien, was toen echter al wel duidelijk dat de parochie geen lange toekomst meer zou hebben en dat de kerk aan de eredienst onttrokken zou moeten worden. Inderdaad, fungeert het gebouw nu tijdelijk als klimhal maar dat is al een groot aantal jaren het geval. Zodoende was de H. Mis voor mij ook een feest dat kerk-zijn doorgaat als er een wijziging komt in de tastbare aanwezigheid van een bepaald kerkgebouw. Als kerk staan we voor de opdracht zichtbaar te zijn in een samenleving die voor kerk en geloof weinig oog meer heeft. Als ons kerk-zijn in de toekomst zou gaan bestaan uit kleine groepjes gelovigen her en der, worden we onzichtbaar. Bovendien kan een gering aantal mensen voor maar weinig uitstraling zorgen. In mijn studententijd was ik me dan ook als vrijwilliger gaan inzetten in de Nicolaaskerk in het centrum van Amsterdam. De eerste mis vond plaats op het feest van de kerkwijding van de basiliek van St. Jan van Lateranen, de bisschopskerk van de paus als bisschop van Rome. De legende verhaalt, hoe paus Innocentius III in een droom zag dat die kerk op instorten stond. Er kwam echter een schamele figuur die zijn schouder zette op de plaats waar een pilaar het dreigde te begeven. Dankzij zijn inzet stortte de kerk niet in, maar bleef overeind. De volgende dag meldde Sint Franciscus van Assisië zich op audiëntie bij de paus om goedkeuring te vragen voor zijn leefregel. Dezelfde Franciscus had de roepstem gehoord: Herstel mijn kerk. De positie van de kerk was in Franciscus' tijd niet bepaald florissant. Dat was echter voor Franciscus geen reden om de kerk af te schrijven en evenmin om anderzijds blind te zijn voor die werkelijkheid. Franciscus zette zijn eigen geloofsbeleving in om te werken aan opleving van de geloofsgemeenschap Op 6 november horen we in het evangelie het verhaal van de dwaze en verstandige bruidsmeisjes. Ook dit is een verhaal voor onze tijd. Ik bedwing me om daar hier veel over te zeggen; ik wil de feestpredikant niet voor de voeten lopen. Van de bruidsmeisjes wordt gevraagd: geduld en volharding als alles langer duurt dan verwacht. Bovenal wordt gevraagd: verstand te gebruiken om de lampen brandend te houden. Volhouden en het licht brandend houden zijn, mij dunkt, opgaven waar wij nu voor staan. R.G.M. Gouw, pastoor 2

Uitnodiging Het bestuur van de St. Lambertusparochie nodigt haar parochianen uit voor de viering van het zilveren priesterjubileum van onze pastoor dr. R.G.M. Gouw op zondag 6 november 2011. Dit feest zal gevierd worden met een plechtige Hoogmis om 12.00 uur in onze parochiekerk. Aansluitend is er, vanaf 13.30 uur, gelegenheid de jubilaris te feliciteren. Overigens is dit op deze dag de enige gelegenheid om onze pastoor de hand te schudden. Behalve zijn 25 jarig priesterjubileum viert de pastoor ook dat hij 20 jaar als pastoor verbonden is aan onze Lambertusparochie. Velen van u zullen al bij hebben gedragen aan de deurcollectes die inmiddels zijn gehouden ten behoeve van een passend cadeau bij dit feest. Heeft u deze collecte gemist? U kunt een bijdrage overmaken op: bankrekening 44.42.48.838 ten name van F.X.M.A. Baggen inz. Jubileum Kado Pastoor Gouw. Zo kunnen we met elkaar ervoor zorgen dat een lang gekoesterde wens van de pastoor in vervulling kan gaan, namelijk een antieke kast. 12.00 uur: Plechtige Hoogmis in de Lambertuskerk, Oostzeedijk Beneden 1-3, Rotterdam 13.30 uur: Receptie in Kuyls Fundatie, s Gravenweg 7, 3062 CZ Rotterdam Wist u dat wij nieuw materiaal hebben besteld voor de actie Kerkbalans 2012? we dit materiaal gaan sturen naar de 925 adressen van onze parochie? dit aantal ongeveer overeenkomt met dat van vorig jaar? dat wil zeggen dat het aantal parochianen het afgelopen jaar niet is gedaald? helaas de inkomsten van de actie kerkbalans dit jaar achterblijven bij voorgaande jaren? we dus hopen dat parochianen dit laatste kwartaal nog gaan zorgen voor een inhaalslag? Terugblik op Lambertusfeest 2011 Op 18 september jl. vierden wij het patroonsfeest van Sint Lambertus. Traditiegetrouw was er de feestelijke hoogmis, ditmaal opgeluisterd met twee door Eric Koevoets, onze dirigentorganist, gecomponeerde motetten. Deze werden prachtig ten uitvoer gebracht door het Gregoriuskoor. Na deze mis kreeg dhr. Albert van Dijk de Gregoriuspenning opgespeld vanwege zijn 12 ½ jarig koorjubileum. Aangezien het weer nogal wisselvallig was, is het geplande tuinfeest vervangen door een uitgebreide koffie in het parochiehuis. Ook dit jaar brachten veel parochianen iets lekkers mee voor bij de koffie. Hartelijk dank allemaal, het zag er weer fantastisch uit. Ondanks de wat kleine ruimte werd het een genoeglijk samenkomen, maar uiteraard hopen we dat het patroonsfeest volgend jaar weer buiten in de nieuwe tuin kan plaatsvinden. Annette Brouwer, organisatie Lambertusfeest 3

Christus en de kerk Bij het bezoek van Paus Benedictus XVI aan Duitsland is er op donderdag 22 september een heilige Mis gevierd in het Olympisch stadion. Hieronder een weergave van zijn homilie. Dierbare broeders in het bisschopsambt, dierbare broeders en zusters, In de parabel van de wijnstok zegt Jezus niet: gij zijt de wijnstok, maar: Ik ben de wijnstok, gij zijt de ranken (Joh. 15, 5). Wat betekent: Zoals de ranken verbonden zijn met de wijnstok, zo behoort gij Mij toe! Maar door Mij toe te behoren, behoort gij ook toe aan elkaar. En dit aan elkaar toebehoren is niet eender welke ideale, ingebeelde, symbolische relatie, doch is ik zou bijna zeggen een toebehoren aan Jezus Christus in biologische zin, ten volle vitaal. Het is de Kerk, deze levensgemeenschap met Hem, en van de ene voor de andere, die gegrondvest is in het doopsel en steeds meer in de Eucharistie verdiept wordt. Ik ben de ware wijnstok, betekent in feite: Ik ben u en gij zijt Mij een ongehoorde identificatie van de Heer met ons, Zijn Kerk. In de parabel zegt Jezus: Ik ben de ware wijnstok, mijn Vader is de wijnbouwer (Joh. 15, 1) en Hij verklaart dat de wijnbouwer het mes neemt, droge ranken afsnijdt en degene die vruchten dragen snoeit opdat ze nog meer vrucht zouden dragen. Om het met een beeld van de profeet Ezechiël te zeggen, God wil het dode, stenen hart uit onze borst wegnemen om ons een levend hart, van vlees te geven (vgl. Ez. 36, 26). Hij wil ons nieuw leven geven, vol kracht. Christus is gekomen om de zondaars te roepen. Zij zijn degenen die een geneesheer nodig hebben, niet de gezonden (vgl. Lc. 5, 31. v.). En zo is de Kerk, zoals het Tweede Vaticaans Concilie zegt, het universele sacrament van het heil (2e Vaticaans Concilie, Constitutie, Over de Kerk, Lumen Gentium (21-11- 64); zij is er voor de zondaars, om voor hen de weg te openen van bekering, van genezing en leven. Dat is de ware en grote zending van de Kerk, die Christus haar heeft toevertrouwd. Sommigen kijken naar de Kerk en zien alleen haar uiterlijk aspect. Dan verschijnt de Kerk alleen als één van de vele organisaties in een democratische samenleving; het begrip Kerk, dat in zichzelf moeilijk te begrijpen is, zou dan volgens de normen en wetten van die samenleving moeten beoordeeld en behandeld worden. Als daarbij ook nog de pijnlijke ervaring komt, dat er in de Kerk goede en slechte vissen zijn, graan en onkruid, en als de blik op de negatieve dingen gefixeerd blijft, dan ontsluit het grote en diepe mysterie van de Kerk zich niet. Bijgevolg, welt geen enkele vreugde meer op voor het feit tot deze wijnstok, tot de Kerk te behoren. Onvoldaanheid en ontevredenheid verbreiden zich als men de eigen oppervlakkige en verkeerde ideeën over de Kerk en de eigen dromen over de Kerk niet gerealiseerd ziet! Dan stopt ook het vreugdelied Ik dank de Heer die mij uit genade tot Zijn Kerk geroepen heeft, dat generaties van katholieken met overtuiging gezongen hebben. De Heer zet Zijn rede voort: Blijft in Mij, zoals Ik in u. Zoals de rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf, maar alleen als zij blijft aan de wijnstok, zo gij evenmin, als gij niet blijft in Mij want los van Mij men zou ook kunnen vertalen: buiten Mij kunt gij niets (Joh. 15, 4 vv.). Ieder van ons wordt tegenover deze uitspraak geplaatst. De Heer zegt ons in Zijn parabel opnieuw hoe ernstig ze is: Als iemand niet in Mij blijft, wordt hij weggeworpen als de rank en verdort; men brengt ze bij elkaar, gooit ze in het vuur, en ze verbranden (Joh. 15, 6). De keuze die hier gevraagd wordt, laat ons nadrukkelijk de existentiële betekenis van onze levenskeuze begrijpen. Het beeld van de wijnstok is tegelijk een teken van hoop en vertrouwen. Door mens te worden is Christus zelf in deze wereld gekomen om ons fundament te zijn. In elke nood en dorheid is Hij de bron die het levenswater geeft dat ons voedt en sterkt. Hijzelf draagt elke zonde, angst en lijden op zich en op het einde zuivert Hij ons en vormt Hij ons mysterieus om tot goede wijn. In deze ogenblikken van nood, voelen wij ons soms als onder een pers, als druiven die helemaal geperst worden. Maar wij weten dat wij in vereniging met Christus, rijpe wijn moeten worden. God kan ook de dingen die in ons leven wegen en bedrukken, omvormen tot liefde. Het is belangrijk dat wij aan de wijnstok, in Christus 4

blijven. In deze korte perikoop gebruikt de evangelist twaalf keer het woord blijven. Dit in Christus blijven tekent heel de redevoering. In onze tijd van activisme en willekeur, waarin ook veel personen richting en steun kwijtraken; waar de trouw van de liefde in huwelijk en vriendschap zo broos en kort van duur geworden zijn; waar wij in onze nood zoals de leerlingen van Emmaüs zouden willen roepen: Heer, blijf bij ons want het wordt al avond (Lc. 24, 29), ja de dag loopt ten einde!; biedt de Heer ons een toevlucht, een oord van licht, hoop en vertrouwen, van vrede en veiligheid. Daar waar dorheid en dood de ranken bedreigen, daar is toekomst, leven en vreugde in Christus. In Christus blijven, betekent ook zoals we reeds zagen, in de Kerk blijven. De hele gemeenschap van gelovigen is stevig met Christus, de wijnstok, verenigd. In Christus zijn we allen samen verenigd. In deze gemeenschap ondersteunt Hij ons en tegelijk steunen alle leden elkaar onderling. Zij weerstaan samen aan de stormen en beschermen elkaar wederzijds. Wij geloven niet op ons eentje, maar met de hele Kerk. Met de Kerk en in de Kerk kunnen wij aan alle mensen verkondigen dat Christus de bron is van het leven, dat Hij aanwezig is, dat Hij de grote werkelijkheid is waarnaar wij verzuchten. Hij geeft zichzelf. Wie in Christus gelooft, heeft toekomst. Omdat God niet wil wat dor is, dood, kunstmatig, wat op het einde weggeworpen wordt; Hij wil wat vruchtbaar en levend is, het leven in overvloed. Groeien in geloven Nieuw boek van pater Mark-Robin Hoogland c.p. In de vorige uitgave van het Mededelingenblad schreven we over het nieuwe boek van pater passionist Mark-Robin Hoogland. Om u een idee te geven hieronder een voorbeeld hoe een dag in het boek is uitgewerkt. De publicatie is met toestemming van de auteur hieronder geplaatst. Allereerst een bijbeltekst die men ter overweging tot zich kan nemen, overdenken en vervolgens een bijpassend gebed ter afsluiting van de bezinning: Groeien in geloven biedt zo een methode aan om te komen tot een ritme van regelmatig lezen en stil worden. Het lezen, bidden en bezinnen biedt de lezer de kans om de relatie met God te vernieuwen, te herijken, te ontdekken. Het biedt aan jong en oud de kans daadwerkelijk te groeien in geloof. Groeien in geloven is voor 18,50 te koop bij Selexyz Donner of op verschillende websites, zoals www.berneboek.nl. 5

Verklaring Nederlandse bisschoppen Inzake het pastoraat rond euthanasie en suïcide De bisschoppen hebben zich in hun vergadering van 6 september jl gebogen over de discussie die is ontstaan naar aanleiding van de weigering van een kerkelijke uitvaart aan een parochiaan. Deze had besloten zijn leven door euthanasie te laten beëindigen. De bisschoppen wijzen op de door hen in 2005 opgestelde nota Pastoraat rond het verzoek om euthanasie of hulp bij zelfdoding. In deze nota worden twee aparte situaties uiteengezet. Verzoek toedienen sacramenten Op de eerste plaats doet zich de situatie voor dat iemand een priester verzoekt om de sacramenten toe te dienen en/of om afspraken te maken met betrekking tot zijn uitvaartplechtigheid. Dit terwijl deze persoon nog in leven is, maar het voornemen heeft om zijn leven te laten beëindigen door euthanasie of zelfdoding. In dit verzoek ligt een dubbele tegenspraak. Betrokkene wil de regie over zijn leven en dood in eigen handen houden, terwijl men in het ontvangen van de sacramenten zich juist overgeeft aan Gods liefdevolle ontferming. Voorts heeft de mens noch over het eigen leven noch over dat van anderen beschikkingsrecht. Alleen aan God komt het toe te beschikken over het leven en de dood van de mens, die Hij naar Zijn beeld en gelijkenis heeft geschapen. Bij iemand die voornemens is zijn leven te (laten) beëindigen ontbreekt daardoor de juiste gesteltenis om de sacramenten te ontvangen. Door in te gaan op het verzoek om in deze situatie de sacramenten toe te dienen en afspraken te maken over de uitvaartplechtigheid zou de priester bovendien de indruk kunnen wekken dat hij met het levensbeëindigend handelen akkoord is. Dit zou de verkondiging van de Kerk ten aanzien van het aan het menselijk leven verschuldigde respect ondermijnen. Kerkelijke uitvaart bij euthanasie Een andere situatie doet zich voor wanneer de priester wordt verzocht om een kerkelijke uitvaart te verzorgen voor iemand die door suïcide of euthanasie zijn leven heeft beëindigd of laten beëindigen. Als betrokkene daartoe heeft besloten, terwijl hij door emoties, angst en stress was overmand, is zijn innerlijke vrijheid en daarmee de toerekenbaarheid van de daad verminderd. In deze situatie kan de priester na rijp beraad tot de conclusie komen dat hij voor betrokkene een kerkelijke uitvaartplechtigheid kan houden. De Kerk verkondigt met betrekking tot het respect voor het menselijk leven niet zelf geformuleerde regels, maar normen die voortvloeien uit Gods scheppingsordening en uit het wezen van de sacramenten zoals Christus die heeft ingesteld, en die zij niet eigenmachtig kan aanpassen of veranderen. Het is haar taak deze normen voor te houden. Euthanasie en pijnbestrijding Ten onrechte wordt wel gezegd dat euthanasie of medische hulp bij suïcide onontbeerlijk is om aan een ondraaglijk lijden een einde te maken. Hoewel de Kerk verkondigt dat het lijden gedragen in vereniging met Christus, een bijzondere waarde in zich kan dragen, leert zij tevens dat het een opdracht is om pijn en andere symptomen naar vermogen te bestrijden. Hierbij kan men, wanneer er geen alternatieven voorhanden zijn om het lijden tot draaglijke proporties te verminderen, het risico nemen dat als bijwerking van zware pijnstillende middelen het leven wordt verkort. Tevens is het geoorloofd door slaapmedicatie het bewustzijn te verminderen of te onderdrukken, ook al kan dat leiden tot bespoediging van het levenseinde. Voorwaarde hierbij is dat op geen enkele andere manier pijn en andere symptomen tot draaglijke proporties kunnen worden teruggebracht en de dosis van de toegediende slaapmiddelen niet uitgaat boven wat nodig is voor de symptoombestrijding. Beschikbaarheid nota De nota uit 2005 Pastoraat rond het verzoek om euthanasie of hulp bij zelfdoding is via de website van het SRKK (www.rkkerk.nl) verkrijgbaar of kan bij het Secretariaat Rooms Katholieke Kerk (SRKK) worden besteld. 6

Korte Geschiedenis van het kerkelijk begraven In de eerste eeuw hadden de christenen in Rome geen eigen begraafplaatsen. Als zij land bezaten, dan begroeven zij hun doden daar, anders maakten zij gebruik van de gemeenschappelijke begraafplaats waar ook de heidenen werden begraven. Zo werd de H. Petrus begraven in de grote necropolis (dodenstad) op de Vaticaanse heuvel, die voor iedereen toegankelijk was en de H. Paulus in een necropolis op de Via Ostiense. De catacomben als normale begraafplaats In de eerste helft van de tweede eeuw, tengevolge van vele giften en schenkingen, begonnen de christenen hun doden onder de grond te begraven. Op deze manier werd een begin gemaakt met de catacomben. Vele catacomben begonnen als, en ontwikkelden zich rond familiegraven, die de eigenaars, die pas tot het christelijke geloof gekomen waren, niet voorbehielden voor leden van hun eigen familie, maar ze ook beschikbaar stelden voor hun geloofsgenoten. Met het voorbijgaan van de tijd werden deze gebieden groter door schenkingen of door het aankopen van nieuwe eigendommen, soms op initiatief van de Kerk zelf. Typisch is hier het geval van Sint-Callixtus: de Kerk nam onmiddellijk de organisatie en de administratie van de ondergrondse begraafplaats op zich ten behoeve van de gemeenschap. Met het edict van Milaan, uitgevaardigd door keizer Constantijn in 313 werden de christenen niet langer meer vervolgd. Ze waren nu vrij om hun geloof te belijden, gebedsplaatsen te hebben en kerken te bouwen binnen en buiten de stad, en stukken land aan te kopen zonder gevaar van confiscatie. Niettemin bleven de catacomben gebruikt als normale begraafplaatsen tot het begin van de vijfde eeuw. Dan begint de Kerk net als in de eerste eeuw met het begraven aan de oppervlakte of in de basilieken die aan belangrijke martelaren toegewijd waren. Toen de barbaren Italië binnenvielen en naar Rome kwamen, vernielden zij systematisch een aantal monumenten en plunderden vele plaatsen, ook de catacomben. Crypte Heilige Cecilia in de Sint Callixtus Catacomben, Rome De pausen stonden machteloos tegenover zulke herhaaldelijke plunderingen en om veiligheidsredenen besloten ze op het einde van de achtste eeuw of in het begin van de negende eeuw tot het overbrengen van de stoffelijke resten van de martelaren en de heiligen naar de kerken in de stad. Zodra de overbrenging van de relieken voltooid was, werden de catacomben niet langer meer bezocht. Integendeel, ze werden totaal verwaarloosd, met uitzondering van de catacomben van de H. Sebastiaan, de H. Laurentius en de H. Pancratius. De ingangen tot de andere catacomben geraakten na verloop van tijd verstopt en verborgen door aardverschuivingen en begroeiingen, zodat men alle sporen van hun aanwezigheid verloor. Pas in de 19e eeuw ging men opnieuw op zoek naar de ondergrondse begraafplaatsen. Begraven in christelijk Nederland Begraven was eeuwenlang de enige vorm van dodenbezorgingen in Nederland. Hoewel crematie tegenwoordig ongeveer de helft van de lijkbezorging omvat, blijft er ook in onze tijd een lichte voorkeur voor begraven. Lange tijd werd men rond, maar vooral in de kerk begraven. Als het kon, zo dicht mogelijk bij het altaar waarvan de heiligheid af zou stralen op de 7

overledenen. Tot hun intentie werd ook regelmatig de H. Mis opgedragen en aan het altaar werd er voor hen gebeden. Rond het altaar lagen vanzelfsprekend ook de duurste plaatsen. Hoe verder van het altaar verwijderd, hoe lager dus de tarieven werden. Wie het niet kon betalen werd om de kerk heen begraven in de tuin, de hof van de kerk: kerkhof. Door de bevolkingsgroei werd al in de zeventiende eeuw het ruimtegebrek nijpend. Het begraven rondom de kerk wordt veelvuldiger. Het begraven in de kerk gebeurde niet altijd even zorgvuldig. Geruimd werd er niet, dus de kerken raakten overvol. Toen er tegen het einde van de achttiende eeuw meer inzicht kwam in het belang van hygiëne en het gevaar van besmetting gingen onder verlichte geesten steeds meer stemmen op het begraven in de kerk te verbieden en de begraafplaatsen naar een plaats buiten de stad te verplaatsen. Verbod op begraven in de kerk In Frankrijk was men op dit gebied al wat verder. Napoleon verbood de kerkbegrafenissen in 1804. Na de inval van de Fransen werd ook in Nederland het begraven in de kerk officieel verboden. Maar het oude gebruik bleek zo sterk geworteld in de Nederlandse uitvaartcultuur dat het besluit na het vertrek van de Fransen in 1813 direct weer ongedaan gemaakt werd. Pas in 1829 vaardigde koning Willem I opnieuw een verbod uit. Nieuwe begraafplaatsen moesten voortaan buiten de bebouwde kom worden aangelegd. Maar er werden nog lange tijd ontheffingen verleend. Tot na het midden van de negentiende eeuw werd er in Amsterdam nog in kerken begraven. Door de groei van de steden werden veel begraafplaatsen overigens al snel weer door de bebouwing ingehaald en omsloten. Tegelijk hecht men er niet zozeer meer aan om in de buurt van het altaar of de kerk begraven te worden. De geestelijke verbondenheid heeft het gewonnen van de lichamelijke nabijheid. Begraafplaatsen als oases Zeker in de steden zijn begraafplaatsen daarmee groene oases geworden. Wie wel eens een begraafplaats bezoekt, merkt direct de andere sfeer die er heerst. Ook al raast even verder het verkeer voorbij, de indruk van serene rust overheerst. Misschien is het de nabijheid van de doden, of anders de afwezigheid van levende mensen, want veel bezoekers zijn er niet. Het bezwaar dat sommigen tegen begraven hebben het zou zo n groot beslag op de beperkte ruimte leggen houdt geen rekening met wat een begraafplaats kan zijn. Begraafplaatsen hebben een bredere functie dan alleen een dodenakker. Veel begraafplaatsen zijn tegelijk parken met een grote natuurwaarde. Maar op zichzelf valt ook het ruimtebeslag wel mee. Er worden jaarlijks ruim 72.000 mensen begraven. Als zij allemaal een eigen graf zouden krijgen van gemiddeld een bij twee meter, nemen zij een oppervlakte in beslag van 144.000 vierkante meter, of 0,144 vierkante kilometer. Dat is een terrein van nog geen 380 bij 380 meter. Verder worden geruimde graven hergebruikt. Crematie en een plaats voor de urnen Hoewel een flink aantal (ongeveer de helft) van de overledenen wordt gecremeerd ontstaat er de gewoonte om hun as niet alleen uit te strooien op een strooiveld of elders, maar om de urn te plaatsen in een urnentuin of urnenmuur. Een monumentje houdt de herinnering aan de gestorvene levend net als bij het graf. Met een tekort aan capaciteit zullen begraafplaatsen in Nederland, rond een kerk of buiten de bebouwde kom, daarom voorlopig nog niet te kampen krijgen. Misschien dat na 2015, als we te maken krijgen met een sterfte-explosie, de problemen groter worden, tenzij we tegen die tijd massaal de voorkeur aan crematie geven, zonder dat we urnentuinen en grote urnenmuren gaan aanleggen. Uit: Opbouw van het Volk Gods, Congegratie van het Heilig Sacrament 8

GEZANGEN TIJDENS DE HOOGMIS Nu het jaarlijkse Lambertusfeest voorbij is richt het Sint Gregoriuskoor zich weer op de volgende periode waarbinnen het 25-jarig priesterjubileum van pastoor Gouw een bijzondere plaats inneemt. Op zondag 6 november zal dit heugelijke feit tijdens een feestelijke eucharistieviering om 12.00 uur gevierd worden. Bijzonder is dat aan deze plechtigheid zowel het Sint Gregoriuskoor als ook het Vrouwenkoor La Confiance meewerken. Ik ben vereerd dat pastoor Gouw me verzocht mijn Missa Brevis uit te voeren. Uiteraard zal deze mis gezongen worden door het Sint Gregoriuskoor. Het Vrouwenkoor La Confiance zal o.m. te horen zijn in enkele wisselende gregoriaanse gezangen. We zien uit naar een mooi feest! Dankbaar ben ik het Sint Gregoriuskoor voor de inzet tijdens de eerste uitvoering van twee delen uit mijn Quattuor Cantica Sacra tijdens het Lambertusfeest. Rest ons nu nog de instudering en uitvoering van de andere twee motetten, later dit jaar. De afgelopen paar jaar heeft het Sint Gregoriuskoor heel veel nieuw repertoire zich eigen gemaakt. Daarom zal de komende tijd vooral ook in het teken staan van het consolideren van dit repertoire om alles goed op peil te houden. Tijdens de hoogmis op het Hoogfeest van Christus Koning op zondag 20 november zal de Messe in F-dur van Valentin Rathgeber worden uitgevoerd. Als we vooruitblikken naar de advent noem ik de Hoogmis op de vierde adventszondag, 18 december a.s. Dan zal het Vrouwenkoor La Confiance twee heel bijzondere motetten zingen van de Nederlandse componist Mathieu Geelen (1933-1990). Uit diens Drie Maria-motetten hoort u dan het Ave Maria en Ecce Virgo. Het mooie is dat dit precies de teksten zijn van de gregoriaanse offertorium en communio van deze vierde adventszondag. Mathieu Geelen studeerde onder meer compositie bij Louis Toebosch en heeft vooral veel kerkmuziek gecomponeerd. Hij was jarenlang actief als kerkmusicus en directeur van het Twents Conservatorium te Enschede. In zijn - veel te vroege - sterfjaar 1990 componeerde hij in opdracht van het Fonds voor de Scheppende Toonkunst deze Maria-motetten. Ze munten uit in helderheid en fijnzinnigheid en getuigen van een heel oorspronkelijke creatieve geest. Tijdens de Nachtmis van Kerstmis en de Hoogmis op Eerste Kerstdag zingt het Sint Gregoriuskoor de zeer mooie Choralmesse van Erna Woll, een werk dat door zijn lichte beweeglijkheid en transparantie mooi aansluit bij de sfeer van het Kerstfeest. Eric Koevoets, dirigent-organist venster op muziek in de lambertus Inmiddels is het nieuwe seizoen van ons jaarprogramma 2011-1012 al volop begonnen. In de eerste concerten van het seizoen staat vocale muziek centraal. U kon in oktober al genieten van prachtige optredens van Collegium Musicum Amsterdam (Hemelse Hartstocht, 1 oktober) en het beroemde Egidius Kwartet m.m.v. Musica Temprana (Virgen Sancta, 21 oktober). Deze serie Vocaal wordt vervolgd op zondag 20 november. Het Vocaal Ensemble Tiramisu o.l.v. Niels Kuijers brengt onder de titel Als het licht wordt een keur van a-capella koormuziek. Het programma laat zich omschrijven als een spel van klank en licht. Een feest voor oor en oog. Tiramisu zingt muziek over donker, schemering en licht, van compnisten uit Scandinavië, Duitsland, Nederland, Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten. De muziek wordt gepresenteerd in een arrangement van veelkleurig licht. Aanvang 15/15 uur, toegang 15,- aan de zaal of 13,- in de voorverkoop via koorleden of via een mail aan info@vocaalensembletiramisu.nl. Kinderen tot 12 jaar gratis. 9

Pelgrims onderweg Onderweg naar Santiago de Compostela Alles achter je laten om duizenden kilometers te reizen naar een heilige plek. Een tocht vol risico s en ontberingen. Miljoenen mensen uit heel Europa reisden sinds de elfde eeuw te voet of te paard over de Camino de Santiago naar het einddoel: Santiago de Compostela, in het noordwesten van Spanje. Nog steeds lopen jaarlijks zo n honderdduizend pelgrims deze tocht. Wat bezielt hen? Van oktober 2011 tot maart 2012 staat Museum Catharijneconvent geheel in het teken van de Camino. De bezoeker treedt letterlijk in de voetsporen van een pelgrim. De route naar Santiago wordt vanuit diverse invalshoeken belicht: historisch, religieus, spiritueel en cultureel. Spectaculaire bruiklenen uit binnen- en buitenland, aangevuld met voorwerpen uit de eigen collectie, verbeelden het cultuurhistorische verhaal. Ga mee op pelgrimstocht! Oproep verhalen voor pelgrimsverhalensite Het museum is op zoek naar pelgrimsverhalen voor de speciale site www.pelgrimsverhalen.nl. Voor meer informatie en het insturen van uw eigen verhalen: www.catharijneconvent.nl en www.pelgrimsverhalen.nl Pelgrimeren: ook in Nederland Pelgrimeren: klinkt zo ver weg maar dat hoeft helemaal niet ver weg te zijn. Via de website www.dewandelmaat.nl zijn er verschillende pelgrimages in Nederland én buiten de landsgrenzen te vinden. De Wandelmaat is ontstaan naar aanleiding van een afgebroken voetpelgrimage naar Compostela. Uit deze ogenschijnlijke mislukking werd de pelgrimswandeling in eigen omgeving geboren. De rode draad is natuurlijk dat de mens onderweg is, maar vooral dat er bij tegenslagen altijd een nieuwe weg zichtbaar wordt. Wandelen langs kloosters heeft iets bijzonders Bij de kloosterwandeling gaat het altijd om de combinatie van wandelen en het meedraaien in het kloosterritme. Gastvrijheid bij een klooster is meer dan het krijgen van onderdak. Deze kloosterwandelingen worden aangeboden door DE WANDELMAAT, bureau voor kloosterwandelingen. Jaarlijks verzorgen zij rond de 75 kloosterwandelingen bij 30 kloosters in binnen- en buitenland. Het gaat altijd om volledig verzorgde arrangementen voor een kleine groep onder leiding van een gids. Alle kloosterwandelingen staan in het Programma. U kunt zoeken per maand of per type. Elk type wordt kort toegelicht. Er is zowel een beknopte als een uitvoerige beschrijving. U kunt online boeken. Daarna ontvangt u per post een nota, tevens inschrijvingsbewijs. Zeven dagen voor vertrek komt de uitvoerige reisbrief. Kent u het kloosterleven niet, dan is de Mini (een weekend) een mooie opstap. Onthaasten en stilte "Als je een keer begonnen bent met God te wandelen, ja, dan wandel je maar door, het hele leven is dan één uit wandelen gaan." (Etty Hillesum) De Wandelmaat, Postbus 180, 8430 AD Oosterwolde (Fr,) Tel.: 06-125 49 135 10

Met lichaam, ziel en geest op stap Speciaal magazine over pelgrimeren en bedevaarten in het bisdom Rotterdam. Waarin: - pastoor Dick van Klaveren over zijn pelgrimages naar Lourdes en Santiago de Compostela - een artikel over parochiereizen naar bedevaartsoorden over de grens Met korte impressies over: - de Bisschoppelijke Brielse Commissie die zorg draagt voor het heiligdom in Brielle - de pelgrimage naar de Wereldjongerendagen in Madrid (zomer 2011) - de oecumenische pelgrimstochten in Noordwijk op Tweede Paasdag en Tweede Pinksterdag - een fietspelgrimage naar Rome als sponsortocht voor een diaconaal doel in Ghana Bisdom Rotterdam brengt deze publicatie van de maand uit die gratis is te verkrijgen. http://www.bisdomrotterdam.nl/bisdomrotterdamnu/publicaties/ of bel naar 010 281 51 71 Sfeerimpressies WJD Madrid 2011 Over pelgrimeren gesproken: verschillende jongeren uit onze parochie zijn dit jaar met vele honderden andere Nederlanders uit alle bisdommen, in augustus vertrokken naar de Wereld Jongeren Dagen in Madrid. Hieronder een sfeerimpressie van een van onze jongeren en hoe zij deze pelgrimage hebben mogen ervaren. Wereld Jongeren Dagen 2011, wat een onvergetelijk mooie ervaring. Samen met mijn broer en zus ben ik met het bisdom Rotterdam naar Madrid vertrokken. We zijn met een groep van ongeveer 240 jongeren en begeleiders naar onder andere Nevers in Frankrijk gegaan, waar de heilige Bernadette Soubirous ligt opgebaard. Het was fijn dat er onderling al snel een heel goede sfeer was en iedereen open stond voor elkaar. Dit was dan ook een mooie aanzet tot goede gesprekken. Na een aantal dagen Frankrijk zijn we vervolgens naar Noord Spanje gegaan voor de Dagen in de bisdommen, waar onze groep over drie dorpjes in het bisdom La Rioja werd ondergebracht. Zelf zat ik in het dorpje San Asensio, waar we met luidende kerkklokken een hartverwarmend ontvangst kregen van de parochianen daar. Na deze dagen was het óp naar Madrid, waar al een goede sfeer hing door vele afgereisde pelgrims. Als Nederlandse groep werden drie catecheses door de bisschoppen Eijk, Van den Hende en De Jong verzorgd en vierden we met elkaar de eucharistie. Als grande finale was er de nacht op cuatro vientos een oud vliegveld, waar we een avond en nacht hebben beleefd die niemand van ons zal vergeten. Wat begon met een middag in de 45 graden brandende zon, eindigde in onheilspellend weer met veel regen, harde wind en onweer. Helaas zorgde het weer ervoor dat de avondwake met de paus slecht te volgen was en we de volgende dag geen communie konden ontvangen, maar de ervaring op het veld met alle Katholieke jongeren bij elkaar had ik zeker niet willen missen. Terugkijkend was het een heel mooie reis, waarbij het contact met de mede geloofs-/reisgenoten, de geloofsverdieping door catecheses en gesprekken met anderen, maar zeker ook de reiservaringen zelf, de reis onvergetelijk hebben gemaakt. Bij deze wil ik iedereen bedanken die ons gesteund hebben, zowel familieleden als betrokken parochianen. In de aanloop van de reis, maar ook na de reis, is mij goed duidelijk geworden dat het voor de mensen thuis misschien wel net zo belangrijk is als voor ons jongeren, dat dit soort reizen/pelgrimages gemaakt worden. Bernadette Benner Weer terug in Nederland, blij met de ervaring én de nieuw gelegde contacten. 11

Musical Het verhaal van iedereen De Stichting Aquero is in 1999 opgericht door vrijwilligers van de VNB, de door de Nederlandse Bisschoppenconferentie erkende organisatie die reizen organiseert naar Lourdes en andere bestemmingen die een belangrijke rol vervullen in het katholieke geloof. Het doel van Aquero is het organiseren van activiteiten voor en door pelgrims. Daarnaast beheert de Stichting het Aquerofonds, waaruit financiële steun gegeven wordt aan mensen om een reis naar Lourdes mogelijk te maken. Het fonds wordt gevoed vanuit de projecten die Aquero opzet. Zo heeft Aquero in 2000 en 2005 musicals geproduceerd, in 2008 met een projectkoor vieringen opgeluisterd en is in 2009 het boek Lourdes, bron van vertrouwen verschenen. Het boek Lourdes, bron van vertrouwen is de basis voor een nieuwe musical door Aquero: Het verhaal van iedereen. Deze musical wordt op zaterdag 3 december 2011 (om 16.00 uur) en zondag 4 december 2011 (om 14.00 uur) opgevoerd in Theater Junushoff in Wageningen. Op 3 mei 2012 wordt de musical Het verhaal van iedereen opgevoerd in de Bernadettekerk in Lourdes. De musical speelt zich af in een park. Een park vol mensen. Mensen die ogenschijnlijk zorgeloos zijn. Kleurloos misschien? Maar ieder met een eigen verhaal. De mensen in het park ontmoeten elkaar. Die ontmoetingen geven hen kleur. Ze bekennen kleur, wellicht? Het park komt tot leven. Voor kaartverkoop en meer informatie: www.aquero.nl Wie is die baby? Wie is dat baby tje in die stal? Je zou raar opkijken als iemand het je vroeg. Dûh, Jezus natuurlijk! Wie anders? Wacht nou ff, niet zo haastig Waarom Jezus? Er zijn genoeg mensen die zich serieus die vraag stellen. Jij misschien ook wel. Bijvoorbeeld als je op kerstavond in de kerk zit. Je geniet van het kerstgevoel. Maar intussen komen er vragen boven. Vroeger deed ik wel eens een gebedje, geloof ik daar eigenlijk nog in?, Die Jezus, zou die nou echt bestaan hebben?, Hoe zit het met Boeddah, en mijn eigen innerlijke kracht... Waarom zou ik iets met Jezus moeten?. Misschien is de kerstperiode een mooie tijd om met je vragen aan de slag te gaan. E-cursus Wil je dat, dan kun je ook eens denken aan de internetcursus WaaromJezus?-rk. Het Katholiek Alpha Centrum biedt deze kennismaking met Jezus en het katholieke geloof aan voor iedereen die serieus met vragen aan de slag wil. WaaromJezus?-rk is een cursus van 4 weken via internet. Elke week komt er een nieuw thema aan bod: relaties, geloof, God, bidden... De deelnemers hebben contact met een persoonlijke e-coach, met wie ze van alles over het geloof kunnen bespreken. Al meer dan 1.000 deelnemers deden aan de cursus mee. Meer info Lijkt het je wat? Of ken je iemand die misschien interesse heeft in deze cursus? Kijk op www.waaromjezus-rk.nl. De cursus is voor alle leeftijden. Voor jongeren tussen 12 en 17 jaar is er een speciale tienercursus. Als je al langer katholiek bent en de kennis wat wilt opfrissen dan is er de Alpha-cursus en CaFE (www.rk-alphacentrum.nl). Bron: Jong Katholiek 12

KERSTSPEL (Tableau Vivant) 2011 Kerst is nog ver weg, maar ook dit jaar is er weer een tableau vivant, waarbij kinderen zich gaan opstellen als een levende kerststal. Om er een echte kerststal van te kunnen maken hebben we aardig wat kinderen nodig die Maria, Jozef, een Koning, engel, herder, schaap, os of ezel willen zijn. Stuk voor stuk mooie rollen met mooie kostuums. De oudere kinderen kunnen zich daarnaast opgeven om een stukje te lezen tijdens deze uitvoering van het kerstavond-evangelie. Om voldoende te kunnen oefenen en het mooie kerstverhaal te kunnen vertellen zijn repetities nodig. Aanmelden voor het kerstspel is dus niet vrijblijvend, er wordt verwacht dat de kinderen op alle repetities verschijnen. De repetities vallen samen met de 10:00 uur mis op de zondagen van de advent. Het betreft de volgende zondagen: 27 november 4 december 11 december 18 december (generale repetitie) Zaterdag 24 december tijdens de Gezinsmis op Kerstavond de uitbeelding van het kerstevangelie: het tableau vivant. Aanmeldingsformulieren worden per post verstuurd en zijn ook achter in de kerk te vinden. U kunt ook mailen onder vermelding van Kerstspel naar info@lambertus-rotterdam.nl. Aanmelden kan tot en met 13 november. Houdt dus de agenda s vrij voor de voorbereidingsochtenden op de zondagen en natuurlijk voor de uitvoering op kerstavond en meld je snel aan voor het kerstspel!!! Bernadette Benner en Nathalie van Elck, coördinatoren Kerstspel Opvoeden in geloof, Hoe doet u dat? Ouderavond over geloofsopvoeding voorjaar 2012 Hoe laat je kleine kinderen in het geloof opgroeien, hoe maak je kinderen bekend met God en met Jezus en alles wat daarmee te maken heeft? Waar begin ik en hoe vertel ik wat? Waar vindt de geloofsopvoeding plaats, thuis of in de kerk? Waar haal ik de materialen vandaan en hoe ga ik daar mee om? Allemaal vragen die jonge ouders vast zullen herkennen. Voor hulp in het vinden van antwoorden en om u in contact te brengen met collega-ouders die dezelfde vragen hebben, organiseren wij als vrijwilligers in het kinderwerk net als vorig jaar een ouderavond voor ouders. Deze ouderavond vindt plaats in het voorjaar van 2012 in het parochiehuis van onze parochie (Oostzeedijk Beneden 5, tegenover de ingang van de kerk). Alle ouders die als parochiaan in onze administratie bekend zijn krijgen hiervoor per post een uitnodiging. U kunt zich ook aanmelden via de website van de parochie (www.lambertusrotterdam.nl). Achter in de kerk zullen vanaf heden ook aanmeldformulieren liggen. U kunt zich eventueel ook telefonisch aanmelden, zie verdere informatie op de laatste bladzijde van dit mededelingenblad. Zodra de datum bekend is wordt u daarover geïnformeerd. Elly Benner-Poiesz, coördinator kinderactiviteiten St. Lambertusparochie 13

Jongerenontmoeting in Berlijn: Taizé an der Spree Op uitnodiging van de kerken en de burgemeester van de bruisende stad Berlijn wordt de 34ste Europese jongerenontmoeting van 28 december 2011 tot en met 1 januari 2012 in deze dynamische Duitse hoofdstad gehouden. Voor veel mensen in Oost- en West-Europa is deze stad het symbool waar de inwoners zich niet lieten ontmoedigen, zelfs in moeilijke omstandigheden. De kerken die ons zullen ontvangen kennen een grote verscheidenheid. Ook zijn veel mensen in Berlijn weinig of nooit in contact gekomen met het christelijke geloof. Iedereen zal zich hier dus thuis voelen. Kan de ontmoeting een teken worden van de Kerk die voor iedereen een plaats van gastvrijheid is? Busreis vanuit Rotterdam Precies één jaar na Taizé aan de Maas zijn wij klaar voor 'Taizé an der Spree'. Taizé Rotterdam organiseert eind van het jaar een busreis naar de jongerenontmoeting in Berlijn. Een flinke groep Rotterdammers kan daar natuurlijk niet ontbreken! Ben je tussen de 17 en 35 jaar, en kom je uit Rotterdam of regio dan is deze reis een goede mogelijkheid om nieuwe mensen te ontmoeten of om kennis te maken met het Taizé gebeuren. Katholiek, protestant, agnost, 'ietsist' of overtuigd atheïst: iedereen is welkom. Aanmelden kan tot 15 november 2011 op: taize.rdam.berlin@gmail.com (Stuur ook een mailtje als je alleen op de hoogte wilt worden gehouden via onze nieuwsbrief.) Meer informatie volgt ook op: www.taizeinrotterdam.nl Kosten De totale kosten voor de ontmoeting in Berlijn zijn E170,- Deze prijs is inclusief busreis heen en terug, eten en drinken, slaapplaats, inschrijfgeld, deelname aan activiteiten van Taizé, en openbaar vervoer in Berlijn. Meer weten over de Gemeenschap van Taizé of de jongerenontmoeting in Berlijn? Kijk ook op: www.taize.fr/nl Informatieavond in de Paradijskerk op 21 oktober Iedere vrijdagavond om 17.30 uur wordt er een Taizégebed gehouden in de Paradijskerk, Nieuwe Binnenweg 25. Op 21 oktober wordt er aansluitend aan het gebed een maaltijd georganiseerd met gevolgd door informatie over de ontmoeting in Berlijn. Wil je mee-eten dan kun je je via de website: www.taizeinrotterdam.nl aanmelden. Steven de Nooij Aanmelding eerste heilige communie en heilig vormsel Voor de voorbereiding op de eerste heilige Communie komen in aanmerking jongens en meisjes vanaf groep 4 van de basisschool. De eerste heilige Communie wordt altijd gevierd op Beloken Pasen (eerste zondag na Pasen). Komend seizoen is dit op 15 april 2012. De voorbereiding begint in januari en vindt plaats in de pastorie op zondag tijdens de Hoogmis. Voor het heilig Vormsel komen in aanmerking jongens en meisjes uit groep 8 van de basisschool. Ook zij die al voortgezet onderwijs volgen kunnen meedoen. Het heilig Vormsel wordt door onze bisschop tijdens een viering in de kathedraal aan de Mathenesserlaan toegediend aan vormelingen uit een aantal parochies van onze stad. Deze viering is waarschijnlijk in juni. Aanmeldingsformulieren liggen vanaf heden achter in de kerk. Verdere informatie volgt ná de uiterste inschrijfdatum van 5 december 2011. 14

Kroniek Gedoopt: 28 augustus 2 oktober 9 oktober Roan Cornelis Jacob Stapel, zoon van dhr. en mw. Stapel-Hofstede Damiaro Daihi, Regjayhno Joao Jullias en Shawn Bradley Ryan Martin Teveer, zoons van dhr. Teveer en mw. Fusu. Trijntje Margje Anna van Bommel, dochter van dhr. en mw. van BommelGeertsma Gehuwd: 24 september Suzanne Mieke Rosmalen en Willem Jacob Olivier Kröner Overleden: 4 september Geertruida Adriana Johanna van der Linden-Calluij, in de leeftijd van 82 jaar UIT DE AGENDA Dinsdag 1 november 9:00 uur 19:30 uur Woensdag 2 november 9:00 uur 19:30 uur Zaterdag 5 november 6 november 10:00 uur Dinsdag 8 november Zaterdag 12 november 13 november 13 november Maandag 14 november Dinsdag 15 november Zaterdag 19 november 18.30 uur Zaterdag 19 november 20 november 20 november 12.00 uur 19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur 20:00 uur 18:30 uur 13:30 uur 16:00 uur 16:30 uur 19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur 15:00 uur Allerheiligen Eucharistieviering (let op: dus niet om 10:00 uur!) Hoogmis m.m.v. het parochiële zangkoor Allerzielen Eucharistieviering Plechtige Requiemmis voor alle overleden parochianen en alle overledenen die vanuit onze kerk zijn begraven of gecremeerd. Alpha-cursus basiscursus over het christelijk geloof Jubilea pastoor Gouw (25 jaar priester en 20 jaar pastoor) Plechtige Jubileumviering met aansluitend receptie, zie blz. 4. (vooravondmis om 19.00 uur en eucharistieviering om 10.00 uur) Alpha-cursus basiscursus over het christelijk geloof 33e door het jaar Gezongen avondmis Hoogmis m.m.v. parochiële zangkoor Eucharistieviering Uiterste inleverdatum aanmelding Kerstspel (Tableau Vivant) Geloofsavond voor volwassenen Thema: De Openbaring van Johannes Alpha-cursus basiscursus over het christelijk geloof Karmelgemeenschap van het Heilig Hart Aanbidding van het Heilig Sacrament en aansluitend Vesperviering Feest Christus, Koning van het heelal Gezongen avondmis Hoogmis m.m.v. parochiële zangkoor Eucharistieviering Concert Tiramisu, zie blz. 10 Venster op muziek in de Lambertus 15

Dinsdag 22 november Zaterdag 26 november 27 november Maandag 28 november Dinsdag 29 november Zaterdag 3 december 4 december 18:30 uur 19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur 15:0017:30 uur 20:00 uur 18:30 uur 19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur Zaterdag 10 december 11 december 19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur Zaterdag 17 december 18 december 18 december 19:00 uur 10:00 uur 12:00 uur 14:30 uur Alpha-cursus basiscursus over het christelijk geloof 1e van de Advent Gezongen avondmis Gezinsmis met kinderwoorddienst, kindercatechese en crèche, 1e keer oefenen kerstspel Eucharistieviering Open Huis in de pastorie, gelegenheid om pastoor Gouw te feliciteren met zijn verjaardag. Geloofsavond voor volwassenen Thema: De Openbaring van Johannes Slotavond Alpha-cursus basiscursus over het christelijk geloof 2e van de Advent Gezongen avondmis Hoogmis m.m.v. parochiële zangkoor, kinderwoorddienst, kindercatechese en crèche, 2e keer oefenen kerstspel Eucharistieviering 3e van de Advent Gezongen avondmis Hoogmis m.m.v. parochiële zangkoor, kinderwoorddienst, kindercatechese en crèche, 3e keer oefenen kerstspel Eucharistieviering 4e van de Advent Gezongen avondmis Hoogmis m.m.v. parochiële zangkoor, kinderwoorddienst, kindercatechese en crèche, 4e keer oefenen kerstspel, generale repetitie Eucharistieviering Kerst(samen)zang Maasstedelijke Koren Wwweetjes en uitgaanstips: voor meer info kunt u terecht op de websites www.stmarys.nl: Op zaterdag 5 november wordt in St. Mary's Church aan de Pieter de Hoochweg 133, St. Cecilia Day gehouden van 10.00 uur tot 17.00 uur. De dag staat in het teken van Britse lekkernijen en muziek. Om 12 uur wordt een Pub Lunch geserveerd waarna om 13.00 uur een concert in de kerk gegeven wordt. Op dezelfde datum wordt in het gebouw van Humanitas (Pieter de Hoochweg 110) de jaarlijkse British Christmas Bazaar gehouden van 10.00 tot 16.00 uur. Ook hier kunt u genieten van Britse lekkernijen maar ook worden cakes, jams en chutneys, boeken en vele andere aantrekkelijke zaken verkocht. www.knr.nl/roeping:"waarom vraag je naar mijn naam?" Op zaterdag 10 december 2011 organiseert het Huis van de Roeping een landelijke Roepingen-oriëntatiedag, onder het motto "Waarom vraag je naar mijn naam?": een moment van bezinning, stilte en gesprek samen met anderen die willen stilstaan bij hun roeping. Uit de folder: Samen je roeping verkennen Denk jij er wel eens over of religieus leven, priester worden of inzet in het pastoraat jouw roeping jouw levensweg zou kunnen zijn? Voel je je aangetrokken tot een leven als zuster, monnik, broeder of pater? Of is het ambt van diaken iets voor jou? Misschien kan zo'n dag je helpen om deze gedachte dit verlangen wat meer te verkennen. 16

KINDERPAGINA Straks begint de adventstijd weer: De voorbereidingstijd op het Kerstfeest. Jullie horen dan verhalen over Johannes de Doper, die vertelt: Jezus komt! En jullie horen een verhaal over Maria, die bezoek krijgt van... dat zie je vanzelf, als je de cijfers in het plaatje met elkaar verbindt! Jozef was timmerman. Hier zie je hem aan het werk. Kan jij de 10 verschillen vinden tussen de 2 plaatjes? 17

KERK EN PASTORIE Kerk: Pastorie: Telefoon: Internet: E-mail: Secretariaat: Oostzeedijk 3 Hoflaan 121, 3062 JE Rotterdam 010-4123690 www.lambertus-rotterdam.nl pastorie@lambertus-rotterdam.nl Bereikbaar op de pastorie op: dinsdag-, woensdag- en vrijdagochtend tussen 9:30 en 12:00 uur ING Bank nr. 289712 ABN AMRO Bank nr. 50.00.30.448 Op naam van: Kerkbestuur Lambertusparochie Kerkbijdrage: Pastoor Pastoor: Spreekuren: Dr. R.G.M. Gouw Pastorie: Hoflaan 121, 3062 JE Rotterdam, tel. 010-4123690 Privé: Schultz van Hagenstraat 56, 3062 XJ Rotterdam, tel. 010-2120229 Dinsdag- en vrijdagochtend tussen 9:30 en 12:00 uur op de pastorie Eucharistievieringen en Kerkdiensten Weekend: Zaterdag 19:00 uur Avondmis met zang 10:00 uur Hoogmis m.m.v. parochieel zangkoor 12:00 uur Eucharistieviering Werkdagen: Dagelijks 9:00 uur Eucharistieviering Donderdag 21:00 uur Oecumenisch avondgebed Biechtgelegenheid: Op afspraak en op zaterdag voor de avondmis Kerk Open: Van de eerste zaterdag van april tot en met de zaterdag voor Kerst is de kerk elke zaterdagochtend geopend van 10.00 uur tot 13.00 uur. Studentenpastoraat: Viering tweede zondag van de maand om 10:00 uur (Latijn) en 12:00 uur Studentenpastor: Pater Dr. Mark-Robin Hoogland c.p. Zie ook www.spr-vision.nl. Crèche: Op zondag tijdens de mis van 10:00 uur in het parochiehuis tegenover de kerkingang. Kinderwoorddienst: Op zondag tijdens de mis van 10:00 uur voor kinderen die rustig naar een verhaal kunnen luisteren in de leeftijd van 3 tot ongeveer 7 jaar (tot aan de eerste communie). Gezinsviering: Laatste zondag van de maand om 10:00 uur. Tijdens deze viering is er behalve kinderwoorddienst ook kinderkatechese. Aanbidding van het Heilig Sacrament en vesperviering: Derde zaterdag van de maand om 16:00 uur met aansluitend een vesperviering om 16:30 uur. Het Mededelingenblad van de Lambertus-parochie verschijnt zes keer per jaar. Kopij voor het volgende nummer, 20-3, moet vóór 29 november 2011 bij de redactie zijn. 18

Adventsgedicht Ik tel de dagen elke dag weer een dag dichterbij de komst van de Heer U kwam op aarde zoals was voorzegd. Een kindje zo klein in een voerbak gelegd. Gekomen in zwakheid, verrezen in kracht. Een plaats bij de Vader waar U op ons wacht. En straks als U weer komt; bazuinen die schallen, dan trekt U ons tot Zich en juichen wij allen: "Geprezen is Hij, Overwinnaar en Heer. Wij buigen eerbiedig en geven U eer. Zo tel ik de dagen elke dag weer bid ik vol verwachting: kom spoedig, O Heer. Jannie de Paauw www.eo.nl