APRIL 2012 31 STELLING KOERIER NIEUWSBRIEF VAN DE STELLING VAN AMSTERDAM [ UNESCO WERELDERFGOED] In deze STELLINGKOERIER: 3 Nieuwe functies binnen de Stelling van Amsterdam 4 Kunst in ruil voor Genie Geheugen van de Stelling Er is een nieuwe rubriek in de Stellingkoerier: Geheugen van de Stelling. Deze rubriek, die op www.stellingvanamsterdam.nl al langer bestaat, gaat in op de persoonlijke geschiedenissen over de Stelling. Vanaf nu licht Stellingkoerier de mooiste verhalen uit. Aan mij de eer om daarin het spits af te bijten met een persoonlijk verhaal over de Stelling van Amsterdam. Tevens is het de bedoeling dat de ene auteur het estafettestokje doorgeeft aan een volgende, zodat er verrassende en persoonlijke verhalen over de Stelling worden gedeeld. Nanette van Goor Programmamanager Stelling van Amsterdam, Provincie Noord-Holland 5 Op de Bres Sneak Preview 6 Update Fort Resort 7 nieuwe producten Pampus en Voor Pampus Mijn eerste (onbewuste) kennismaking met het begrip Stelling van Amsterdam, vond plaats toen ik een jaar of vijf oud was. Mijn vriendinnetje uit die tijd had twee cavia s, met de namen Pampus en Voor Pampus. Als kind neem je veel voor gewoon aan, dus ook deze toch wel enigszins vreemde namen. Op iets latere leeftijd vroeg ik me echter af waarom deze cavia s zo heetten. Het bleek dat cavia Pampus praktisch de hele dag sliep en dus naar het spreekwoord voor Pampus liggen was vernoemd. Zijn vriendje, die veel actiever was, lag, als hij sliep, altijd voor hem. Vandaar de originele naam Voor Pampus. Ik denk niet dat mijn vriendinnetje Kim deze namen zelf kon verzinnen, maar het een bedenksel was van haar creatieve ouders. Niet veel later kwam ik op een andere manier in aanraking met de Stelling van Amsterdam, en wederom ging het hier om Pampus. Mijn vader, een fervent zeiler, had op zijn werkkamer een luchtfoto hangen van het forteiland Pampus met daaromheen allemaal zeilboten. Deze foto intrigeerde me, niet zozeer vanwege de ruïne in het midden, maar vanwege de vele zeilboten op de foto. Op een dag, ik zal een jaar of elf oud zijn geweest, nam hij me mee uit zeilen en kwamen we in de buurt van Pampus. Toen zag ik de ruïne in het echt, en begreep ik uit de verhalen van mijn vader dat het om een fort ging dat was gebouwd om Amsterdam te verdedigen en dat het deel uitmaakte van een ring van vele forten. Lees verder op pagina 2 8 Het geheugen van de Stelling 1
Vervolg van pagina 1 Mijn eerste kennismaking met de Stelling van Amsterdam was een feit, al duurde het nog heel wat jaren voor de grootte van de Stelling en de werking ervan in totaliteit tot mij doordrong. Vanaf 2004 raakte ik bij de provincie Noord- Holland betrokken bij de opbouw van het programmabureau Stelling van Amsterdam. Ik deed hier veel kennis op over waarom de Stelling ooit was aangelegd, hoe deze werkte, wat de betekenis was van de verschillende forten en waarom de verdedigingslinie Stelling op de Werelderfgoedlijst is geplaatst. Ook forteiland Pampus kwam weer voorbij, want een van de eerste projecten waar ik daadwerkelijk bij betrokken raakte was de restauratie van Pampus. Het bestuur van Pampus had al een aantal jaren daarvoor het plan opgevat om Pampus te consolideren. Met name het dak en de muren van het fort waren door lekkage in erg slechte staat. In 2007 slaagde het bestuur van Pampus erin om, mede met financiële steun van de provincie, de benodigde financiële middelen bij elkaar te krijgen voor een restauratie. Zodoende kon het herstel van het dak van Pampus starten. Zonder teveel in detail te treden: dit dakherstel ging niet van een leien dakje (het is tenslotte ook een betonnen dak!). Maar anno 2012 staat er een fraai hersteld fort waarin inmiddels ook het eerste Nationale Bezoekerscentrum voor de Stelling van Amsterdam is gehuisvest. De ruïne van de poster op de kamer van mijn vader, herken ik er niet meer in. Op een recente luchtfoto van Pampus zou mijn aandacht nu uitgaan naar de als replica teruggebrachte koepels van het fort, en niet langer naar de zeilboten. Uit bovenstaand verhaal blijkt dat (het begrip) Pampus als een rode draad door mijn leven loopt en u zult begrijpen dat forteiland Pampus dan ook een speciaal plekje in mijn hart heeft. Ik draag dan ook graag het stokje over aan Tom Nouhuys, de nieuwe directeur van forteiland Pampus, voor weer een persoonlijk verhaal over de Stelling van Amsterdam. Nanette van Goor Programmamanager Stelling van Amsterdam, Provincie Noord-Holland Fort aan het Pampus onder de grote blauwe hemel 2
Nieuwe functies binnen de Stelling van Amsterdam Fort bij Krommeniedijk Fort bij Krommeniedijk is sinds 1993 in beheer bij Landschap Noord-Holland. Het ligt tussen Uitgeest, Zaandam en Krommenie en is onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Samen met de andere forten, batterijen, liniedijken, sluisjes en andere onderdelen vormt zij een uniek cultuurhistorisch monument van landschappelijke, defensieve en waterstaatkundige techniek. De combinatie van het grotendeels vrije schootsveld, de aanwezigheid van weidevogels rond het fort, de bijzondere flora en de vele authentieke elementen in het fort maken dit fort bijzonder. De activiteiten van de vaste vrijwilligersgroep maken een bezoek aan het fort op open dagen tot een belevenis. Landschap Noord-Holland is tevens beheerder van Fort bij Veldhuis, Fort aan de St. Aagtendijk, Fort Zuidwijkermeer, het buitenfort van Fort aan de Drecht en delen van de liniedijken. Toekomst Fort bij Krommeniedijk Landschap Noord-Holland is al langere tijd bezig met onderzoek naar het toevoegen van mogelijk nieuwe, economisch rendabele functies voor Fort bij Krommeniedijk. Daaraan gekoppeld zijn de grootschalige restauratie van het fortgebouw en de jaarlijkse beheerkosten. Samen met Stadsherstel en The Care Factory (een zorgbemiddelaar) is gekozen voor de uitwerking van een woontrainingscentrum voor jongeren met een autisme spectrum stoornis. Na de ingrijpende restauratie van het fortgebouw zal een deel van het fortgebouw geschikt worden gemaakt voor bewoning en een trainingsruimte. Door middel van training en leerervaring worden ongeveer twintig jongeren gedurende twee jaar voorbereid op een zo zelfstandig mogelijk bestaan. Het fort en het omringende terrein blijven in eigendom van Landschap Noord-Holland. Het fortgebouw zal worden geëxploiteerd door Stadsherstel, het buitenterrein blijft in beheer bij Landschap Noord-Holland samen met de vrijwilligersgroep. Toegankelijkheid van het fort In een deel van het fortgebouw komt de huisvesting van het bezoekerscentrum voor het noordelijk deel van de Stelling van Amsterdam. Het bezoekerscentrum biedt ruimte aan een scala activiteiten om de Stelling van Amsterdam te ervaren. De centrale hal (de poterne) wordt het kloppend hart van het bezoekerscentrum. Bezoekers worden verwelkomd in een ruimte waar beeldmateriaal (foto s, filmbeelden) een indruk geven van de unieke landschapswaarden van de Stelling van Amsterdam. Hier is ook ruimte voor een kleinschalige theeschenkerij. Landschap Noord-Holland voert de inrichting van het bezoekerscentrum in samenwerking met het Amsterdam Museum en de vrijwilligersgroep uit. Daarnaast worden informatieve wandel- en fietsroutes uitgezet om de verbinding tussen Amsterdam en de Stelling te accentueren. Bewoners van het woontrainingscentrum zullen een rol gaan spelen in de bemensing van het bezoekerscentrum. De vrijwilligersgroep blijft haar open dagen en rondleidingen in, op en rond het fort verzorgen. Ook tijdens de restauratie is het fort geregeld opengesteld. Meer informatie over de voortgang van de plannen is gedurende het hele proces te vinden via het blog: http://fortbijkrommeniedijk.tumblr.com Arthur Schaafsma Projectleider Landschap Noord-Holland Fort bij Krommeniedijk vanuit de lucht 3
Kunst in ruil voor Genie Zomers te heet en in de winter te koud Ontwerp Genieloods Kunstfort bij Vijfhuizen De Genieloods, een voormalige militaire opslagloods, is onderdeel van het Fort bij Vijfhuizen. Het stalen skelet van de uit 1896 daterende loods is afgewerkt met één enkele laag golfplaat. Daardoor is het binnenklimaat ongeschikt voor exposities vanwege de sterk wisselende luchtvochtigheid. In de zomer is het extreem heet en in de winter veel te koud. In december 2009 schreef het Kunstfort bij Vijfhuizen een internationale prijsvraag uit voor de transformatie van de Genieloods tot Centrum voor Actuele Kunst. Op 24 april 2010 werd het voorstel Silver Bullet van het team bestaande uit de architectenbureaus CoOB (Office Jarrik Ouburg & Paulien Bremmer Architects) en CC-Studio (Gerald Lindner), aangewezen als winnaar van deze prijsvraag en daarmee geselecteerd voor realisatie. In januari 2012 kwam het verlossende woord van de provincie Noord-Holland om uit het Investeringsbudget Landelijk Gebied een subsidie van 250.000 toe te kennen. Daarmee is een groot deel van de financiering gewaarborgd. Het andere deel wordt met eigen financiering, sponsoring, aanvullende subsidies en veel eigen werk bij elkaar gebracht. Van Genieopslag naar expositieruimte In het innovatieve voorstel wordt de loods van binnen bekleed met schermen gemaakt van, door de NASA ontwikkelde, spaceblankets. Naast toepassingen in de ruimtevaart wordt dit materiaal onder meer gebruikt als reddingsdekens om lichamelijke onderkoeling tegen te gaan. De reflecterende kwaliteiten van het materiaal kan met deze lichte ingreep de warmte van de zomer weren en de warmte van de vloerverwarming in de winter juist binnenhouden. Optisch vergroot het spiegelende materiaal de ruimte eindeloos, terwijl de expositie van voor, achter en boven bekeken kan worden. In de tussenseizoenen (lente en herfst) is het klimaat van de binnenruimte in de originele toestand aangenaam. Het Kunstfort rolt de reflectieve schermen mechanisch op, waarmee het oorspronkelijke interieur van de historische loods weer zichtbaar is. Mock-up In december 2011 is een proefopstelling gebouwd en aan het publiek tentoongesteld. Het doel van de zogenaamde mock-up is het materiaal en de toepassing te testen en de technische werking naar de opdrachtgever toe te kunnen bewijzen. Ondertussen werken de architecten samen met het Adviesbureau DGMR (DGMR, Adviseurs voor bouw, industrie, verkeer, milieu en software) verder aan de doorontwikkeling van het materiaal (reflectie, brandveiligheid, sterkte), bouwfysische werking (isolatie, condensatie) en de technische werking (oprol- of opvouwbaarheid van de schermen). Erfgoed blijft goed zichtbaar Enerzijds gaat Silver Bullet bijzonder zorgzaam om met het militaire erfgoedverleden van de loods. De simpliciteit van het ontwerp legt de originele constructie op een ijzersterke, esthetische manier bloot en versterkt het functionele karakter van het gebouw. Aan de andere kant voldoen de ontwerpers ruimschoots aan de opdrachtformulering en creëren een intelligent, toekomstwijzend, milieuvriendelijk, duurzaam en (niet onbelangrijk) betaalbaar ontwerp en klimaatbeheer. Tot nu toe waren de exposanten van het Kunstfort gewend aan de donkere en kleine ruimtes van de beschermde bunkerarchitectuur. Menig kunstenaar die gevraagd wordt in de Genieloods te exposeren, zal de explosie van licht en reflecties dan ook als een nieuwe uitdaging ervaren. Marian Boellaard Coördinator en Marketing Kunstfort bij Vijfhuizen 4
Forten, kunst, theater & muziek Op de Bres Sneak Preview Op de Bres is een cultureel festival op de Stelling van Amsterdam. Elk jaar strijkt het festival rond Pinksteren neer op een ander deel van de frontlijn van de Stelling. Kenmerkend aan Op de Bres is dat de thematiek sterk gerelateerd is aan de aard en het karakter van de oude verdedigingslinie. In de komende editie vormt de tegenstelling land water de leidraad in de programmering van activiteiten. De Tafel van Vijf speelt de voorstelling Waterwolf De Beemster als podium In 2012 vindt de tweede editie van Op de Bres plaats in de Beemster. Fort bij Spijkerboor, Fort aan de Jisperweg, Fort aan de Middenweg, Fort aan de Nekkerweg en Fort benoorden Purmerend vormen tijdens het Pinksterweekend, 26 t/m 28 mei, het podium voor het culturele festival. Bijzonder is dat zowel de Stelling van Amsterdam als de Beemster op de werelderfgoedlijst van UNESCO staat. De gemeente Beemster viert dit jaar het 400-jarig bestaan van de polder. Rond dit jubileumjaar is een speciaal programma samengesteld. Het Festival Op de Bres sluit hierbij aan. Thematiek Contrasten die nauw samenhangen met de Stelling van Amsterdam vormen een terugkerende thematiek in Op de Bres. Deze contrasten vormen een leidraad in de programmering. In het festivalgebied is er sprake van een duidelijke tegenstelling. Waar de Beemster is ontstaan door drooglegging, is de Stelling van Amsterdam gecreëerd om land onder water te zetten en zo de vijand buiten te houden. Daarom is in 2012 gekozen voor de contrasten: landwater, droogleggen-inunderen en nat-droog. Activiteiten Op de Bres Op de Bres 2012 bestaat uit een gevarieerd programma voor gezinnen en recreanten. Het voorlopig programma bestaat uit onder andere de beeldende kunsttentoonstelling Water, Vriend of Vijand met licht, geluid en installaties in Fort aan de Jisperweg, een theatrale route van De Waterlanders langs verschillende festivallocaties, de voorstelling Waterwolf van de Tafel van Vijf, een community theaterproject, culinaire arrangementen en diverse workshops voor scholen en algemeen publiek. Voor elk wat wils. Op de Bres wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Holland, VSBfonds, Bank Nederlandse Gemeente, Prins Berhard Cultuurfonds, Coöperatiefonds Rabobank en de gemeenten Beemster, Purmerend en Land van Leeghwater. Het festival komt tot stand in samenwerking met de eigenaren van de deelnemende forten: Natuurmonumenten, Frank Bart en Henk Bart. Half april 2012 is het gehele programma te vinden op www.stellingvanamsterdam.nl/opdebres. Mascha Dammers Projectleider Stelling van Amsterdam Cultuurcompagnie Noord-Holland 5
Dilemma s van behoud door ontwikkeling Update Fort Resort De vorderingen rond de ontwikkeling Fort Resort Beemster, beschreven in Stellingkoerier oktober 2011, zijn groot. Zozeer zelfs dat het platformoverleg van de Stelling van Amsterdam op 6 maart wind- en waterdicht plaats kon vinden in de toekomstige conferentie- annex feestzaal. Frank Bart geeft voorafgaande aan de 40 platformdeelnemers een rondleiding. gestuckt worden. De daklichten waar ik over sprak, komen ook enkel in de nieuwbouw. Waar de grote doorbraken gemaakt zijn bij de gangen en middenpoterne, zie je waar het beton is doorgesneden. Ook dit blijft onbedekt en goed zichtbaar. Zo is heel duidelijk wat de ingreep is ten opzichte van de oude situatie. Zo laat je het monument in ere. Daar hebben we voor gezorgd bij de Nekkerweg. Op de vraag hoe hij aankijkt tegen de dilemma s, die behoud door ontwikkeling met zich meebrengen antwoordt hij: Ik wil het fort zo puur mogelijk houden door het uiterlijk van de gevel onveranderd te laten. Om een nieuwe herbestemming te geven, en daarmee te zorgen dat het fort voor de komende jaren behouden blijft, moet je aanpassingen doen. Daar ontkom je niet aan. Maar ik probeer de aanpassingen zoveel mogelijk uit het zicht te houden. Zo is de ondergrondse laad- en lostunnel gemaakt, om de rust op het fort in ere te houden. Het daglicht komt binnen via het dak, zodat het gevelbeeld niet aangetast wordt. De zinken daklijst komt in de originele maat terug. De fortlampen worden gerestaureerd en weer met originele zadels en kabels aangebracht. Zo blijft de authentieke sfeer bestaan. Ook moet je duurzame materialen gebruiken en op een kwalitatief hoogwaardige manier restaureren, zodat het fort in nieuwe staat weer lang mee kan gaan. En wees duidelijk in het onderscheid oud- en nieuwbouw. Inderdaad is er nieuwbouw tegen het fort aangezet. Juist waar oud en nieuw elkaar ontmoeten laten we de oude muur compleet intact. De muur, die voor 100 jaar achter de aarde wal verscholen lag, is nu zichtbaar geworden en zal niet beschilderd of Geertje van Emmerik Communicatie adviseur Cultuurcompagnie Noord-Holland Rondleiding over de bouw Fort Resort Beemster aan de Nekkerweg 6
15 Bentveld Heemstede Hillegom Velsen-Noord IJmuiden N205 A22 Driehuis A208 Bloemendaal Haarlem 22 Beverwijk A22 N202 Limmen Castricum N203 Velserbroek 21 13 N202 N205 Vijfhuizen Hoofddorp 24 Uitgeest Heemskerk 10 11 16 17 Spaarndam 23 12 14 18 19 20 A200 N232 A5 N202 N244 Akersloot De Woude N232 A4 N202 N203 N244 Markenbinnen Krommenie Wormerveer Wormer Assendelft Westzaan Halfweg Zwanenburg Badhoevedorp Schiphol A8 N203 A4 Nieuw Vennep 26 Aalsmeer 34 Nieuwe producten A2 Rijsenhout N521 A4 33 27 Baambrugge N231 Uithoorn 31 32 De Kwakel N523 28 Loenersloot N207 Vreeland A44 Kudelstaart 29 30 De leskist In 2010 ontwikkelde Plein C, de educatieafdeling van Cultuurcompagnie Noord-Holland, in opdracht van de provincie Noord-Holland, een leskist over de Stelling van Amsterdam voor groep 5 t/m 8 van het basisonderwijs. De leskisten worden door scholen gehuurd bij bibliotheken in Weesp, IJmuiden, Hoofddorp en Purmerend. Het gebruik van de leskist stimuleert leerkrachten om met de klas een bezoek te brengen aan een van de forten. De leskist is een groot succes want het blijkt dat de vier leskisten bijna continu zijn uitgeleend bij de bibliotheken. Volgens leerkracht Hans Pullens van de Fransiscusschool uit IJmuiden vinden de leerlingen het machtig mooi om met dit onderwerp bezig te zijn. Door bijvoorbeeld de dvd in de leskist worden ze echt enthousiast over de Stelling. 25 9 8 N512 Zaandam De Rijp 7 N200 A10 A8 6 A7 5 N244 Beemster A10 Amsterdam Amstelveen Schets van de vertelplaten Ouder-Amstel voor het digibordprogramma Abcoude 35 A2 N235 N235 Oostzaan N235 Landsmeer 4 A10 3 A7 N247 A10 N509 Oosthuizen Purmerend Het digitale schoolbord In veel klaslokalen hangt tegenwoordig een digitaal schoolbord. Digiborden bestaan uit een groot kunststof scherm en zijn het best te bedienen door het scherm aan te raken. In navolging van de leskist, ontwikkelt Plein C nu ook een programma over de Stelling voor het digitale schoolbord. Het programma bestaat uit filmpjes, animaties, fotoseries en opdrachten. Voorbeelden zijn een animatie van inundatie; een sleep-opdracht met jaartallen of fortonderdelen en een kaart waar fortnamen onthuld worden. Het programma en de handleiding voor leerkrachten zijn vanaf mei gratis beschikbaar via de website. Kijk voor meer informatie op www.stellingvan amsterdam.nl/wat-is-de-stelling/educatie of de afzonderlijke websites van de bibliotheken. Sietske Dreschler Cultuureducatie adviseur Plein C Cultuurcompagnie Noord-Holland A1 2 N236 N247 N244 N247 N247 Monnickenda Broek in Waterland 46 44 36 Weesp 39 huidige bebouwing hoofdverdedigingslijn verbinding naar forteilanden Meertalige Begrenzing Nationaal Landschap Cultureel Erfgoed Noord-Holland 1 website Edam Vole 42 41 4 37 N523 45 Nigtevecht Nederhorst d De Stelling van Amsterdam is de moeite waard om te bezoeken. Daar wil het Programmabureau en Cultuurcompagnie bezoekers aan Nederland en Noord-Holland graag van overtuigen. Momenteel werkt Cultuurcompagnie Noord- Holland in opdracht van de provincie Noord-Holland aan de realisatie van een meertalige website. De eerste website, die medio juni gelanceerd wordt, is Duits vanwege het grote aantal Duitse bezoekers aan Noord-Holland. Daarna volgen een Engelse en een Franse versie. Voor een goede aansluiting van de meertalige websites op de vakantie van de toeristen, bekend uit onderzoek van NBTC en StarAgent, zijn hun vakantie-wensen als uitgangspunt genomen. Een Duitse bezoeker komt veelal voor kust, rust, fietsen en wandelen terwijl de Amerikaan zijn hotel in Amsterdam uitkomt voor een dagje Amerikaanse geschiedenis in Nederland of de molens, de bollenvelden en forten in de countryside. Voor buitenlandse bezoekers is het belangrijk te weten of activiteiten als rondleidingen en musea op de verschillende forten in het Engels dan wel Duits worden aangeboden. Dit is een goede stimulans tot bezoek. Ook arrangementen, samengestelde dagjes-uit, waarbij combinaties met andere bezienswaardigheden in de omgeving gelegd zijn, een wandeling en picknickmand gecombineerd wordt of een lunch na een rondleiding wordt aangeboden, stimuleren binnen- en buitenlands bezoek. Graag hoor ik, Geertje van Emmerik op welke forten het activiteitenaanbod in het Engels en/of Duits beschikbaar is voor een goede ontsluiting van de Stelling op de meertalige website: geertjevanemmerik@ cultuurcompagnie.nl. Geertje van Emmerik Communicatie adviseur Cultuurcompagnie Noord-Holland 7
Het Geheugen van de Stelling van Amsterdam Colofon Uitgave Cultuurcompagnie Noord-Holland Bergerweg 1, 1815 AC Alkmaar Postbus 3043, 1801 GA Alkmaar T (072) 850 28 00 E info@cultuurcompagnie.nl I www.stellingvanamsterdam.nl www.cultuurcompagnie.nl Bijdragen Marian Boellaart, Mascha Dammers, Sietske Dreschler, Geertje van Emmerik, Nanette van Goor, Arthur Schaafsma Eindredactie Geertje van Emmerik, Mascha Dammers Fotografie Dutchphoto, Harm Hasenaar, Peter Saal Vormgeving The KEY Agency, Schiphol-Rijk Druk Krijgsman Drukwerk Cultuurcompagnie Noord-Holland Ontwikkelaars in kunst en erfgoed Cultuurcompagnie Noord-Holland is ontstaan uit Cultureel Erfgoed Noord-Holland en Kunst en Cultuur Noord-Holland Bezoekers en inwoners van Noord- Holland maken bewust of onbewust kennis met de Stelling van Amsterdam. Wie goed kijkt, ziet de dijken, sluizen, weilanden en de imposante forten die verscholen liggen in het landschap. Misschien was uw opa als commandant gelegerd in Fort bij Nigtevecht, of hebt u als natuurliefhebber daar een ijsvogel gefotografeerd. Hebt u als kind gespeeld op het Fort Abcoude of met het bedrijf een brandweergame gespeeld op Fort bij Abcoude? Op www.stellingvanamsterdam.nl kunt u uw verhalen, foto s en filmpjes achterlaten in het Geheugen van de Stelling. Gezamenlijk vertellen de kleine anekdotes, uitgebreide geschiedenissen, filmfragmenten en foto s het grote verhaal van de Stelling van Amsterdam. Ga naar www.stellingvanamsterdam.nl en plaats uw verhaal, foto of film. En nog meer Stelling Voor iedereen die er geen genoeg van kan krijgen. De Stelling van Amsterdam heeft een eigen twitteraccount @StellingvanAms. Volg dit account voor de laatste nieuwtjes over de Stelling en berichten van andere forten en Werelderfgoederen in Nederland. Ook op Facebook heeft de Stelling van Amsterdam een eigen pagina. Hier kan een ieder met elkaar in gesprek komen over de Stelling, worden leuke acties gelanceerd rond de Seizoensopening, Festival Op de Bres, Stellingmaand en activiteiten in de agenda. Fortbeheerders die Twitter of Facebook in willen zetten om hun eigen activiteiten onder de aandacht te brengen nodigt Cultuurcompagnie uit hiervan gebruik van te maken: www.facebook.com/stellingvanamsterdam. Fortbeheerders kunnen zelf berichten posten op de Facebookpagina en de Stelling volgen op Twitter. Heeft u nog geen twitteraccount, dan kunt u uw suggesties aanleveren bij Geertjevanemmerik@cultuurcompagnie.nl en versturen wij het bericht via @StellingvanAms. Aanvulling communicatieteam Er is een kleine wisseling in de wacht op het gebied van communicatie rond de Stelling. Met Marleen Stokking heeft u in de vorige Stellingkoerier kennis kunnen maken. Zij blijft in 2012 betrokken bij de Stelling, maar ik ben vanaf 1 januari 2012 het eerste aanspreekpunt in het Stellingteam voor communicatie. De verdeling van projecten vanuit Cultuurcompagnie Noord-Holland zorgde ervoor dat deze herschikking noodzakelijk was. Een bijkomend voordeel is dat er nu twee medewerkers zijn, Marleen blijft als achtervang beschikbaar, die de Stelling ondersteunen en elkaar scherp houden. Ik ben sinds 2004 werkzaam bij Cultuurcompagnie Noord-Holland, voorheen Kunst en Cultuur Noord-Holland. Eerst als projectmedewerker, en sinds een aantal jaren met de specialisatie communicatie. Ik ben betrokken geweest bij het Centrum voor Beeldende Kunsten Noord-Holland, het magazine K.I.P Kunst in de provincie, de opzet van de regiopromotie van de Westfriese Omringdijk en de verhalenprojecten Beloofd Land, Atlantikwall en Kroongetuigen. Oorspronkelijk kom ik uit de kunsthoek, maar geschiedenis en natuur hebben altijd mijn belangstelling gehad. Zozeer zelfs dat ik mijn trouwfeest heb gevierd op Fort bij Vechten, onderdeel van de Hollandse Waterlinie. Ik hoop in de komende periode kennis te maken met beheerders, eigenaren en vrijwilligers en natuurlijk hoop ik de forten allemaal te bezoeken. Ik ben benieuwd naar de vele verhalen die de forten rijk zijn. En wellicht vind ik een fort dat zich uitstekend leent voor een volgend feest. Het zou fijn zijn als u mijn e-mailadres opneemt in uw perslijst en/ of mailinglijst, zodat ik op de hoogte blijf en de informatie kan gebruiken voor onze website en nieuwsberichten. Geertje van Emmerik Communicatie adviseur, Cultuurcompagnie Noord-Holland E geertjevanemmerik@cultuurcompagnie.nl T (072)850 28 06 8