Nieuwe streek-gr Vlaamse Ardennen Koppenberg-Muur en terug Met twee nieuwe tracés van Voorde naar Oudenaarde en van Oudenaarde naar Ronse via de Oude Kwaremont en de Koppenberg, kan je nu de enige echte Ronde van Vlaanderen wandelen. Johan Lauwerier ging kijken of er ook nog wordt gekoerst en wandelde het traject van Elst naar Zulzeke. 2 OP WEG 2/09 Feestelijke inwandeling De Streek-GR Vlaamse Ardennen wordt feestelijk ingewandeld op 6 juni met een tocht van 14 of 23 km vanuit Lierde. Alle info op p. 37. Kuitenbreker Op het terrein was het geelrood van de nieuwe streek GR Vlaamse Ardennen al te volgen en nu bestaat hij officieel, met topogids en al. Van de Kluisberg naar Geraardsbergen of van Ronse naar Oudenaarde kon je al wandelen via GR-paden, maar nu is er een echte ronde. Lang geleden had ik met GR kennisgemaakt op de Tour du Mont Blanc en nu is het moment aangebroken voor de Tour du Mon Pays Natal. Met enige voorbedachtheid kies ik de laatste zaterdag van februari voor de verkenning van de nieuwe streek-gr. Op die dag wordt immers traditioneel de eerste koers van het wielerseizoen op Vlaamse (Ardense) wegen gereden. Mijn tochtgenote C is niet zo wielerminnend maar de vrijbrief voor twintig onontgonnen kilometers GR trekken haar over de startlijn. Voor de gelegenheid hebben we die getrokken aan de kerk van Elst. De aanlooproute leidt naar de Perlinkmolen, de oudste watermolen van Vlaanderen. Het mechanisme is nog intact maar het grote schoepenrad kan geen rondjes meer maken. In de Omloop draait het ondertussen wel rond. De renners zijn in Gent vertrokken en komen onze kant op. Aan de Haaghoek in Zegelsem krijgen ze 2.000 meter kasseien onder de wielen. De GR raakt even aan die bonkige kuitenbreker maar laat de beker passeren. Hier hadden we de koers kunnen zien, maar we zijn te vroeg en kunnen niet wachten, anders zijn we te laat voor een veel belangrijker afspraak. Lappendeken Na de rust in de weidse kouters rond Zegelsem duiken we, letterlijk, het natuurreservaat het Burreken binnen. Deze heuvelachtige lappendeken van bos- en grasland met diep ingesneden beekjes en smalle dalletjes had zich tot hiertoe nog niet tot een GR bekend, maar deze blinde vlek is nu eindelijk geelrood ingekleurd. Om de andere kleuren te zien, die van bosanemoon, wilde hyacint en sleutelbloem, zijn we te vroeg. Via een stuk Omer Wattez-wandelroute bereiken we het bos Ter Rijst, een gemengd beukenbos. De Bossenaremolen is het volgende baken. Deze gerestaureerde staakmolen domineert de hele omgeving. Tijd voor een picknick met een licht omfloerste zon als toetje. We zijn nu vlak bij de Taaienberg,
Streek-GR Vlaamse Ardennen in een notedop waar de coureurs over een kleine drie kwartier voorbij zullen komen. Ik moet dus C ondertussen nuttig zien bezig te houden. Tussen rijen wachtende supporters dalen we de kasseien van de Taaienberg af, klimmen weer omhoog om te eindigen bij een uitkijkpost op een wat vlakker stuk helemaal boven. Het uitzicht over de brede vallei reikt tot de Berg Tenhoute en het Muziekbos nabij Ronse. Toffe burgemeester Plots worden we wakker geschud, want de invasie komt eraan. Helikopters verschijnen aan de einder, een toeterende en zwaailichtende karavaan van auto s en motoren komt vanuit het dal naar boven. Ze hebben het duidelijk op onze positie gemunt. Maar we voelen ons veilig en in goed gezelschap van Peter Thienpont, burgemeester van Maarkedal. Hij had opgemerkt dat wij, kaart in de hand, evenzeer geïnteresseerd zijn in het landschap als in de koers. Hij vertelt ons dat hij aan de lopende band vergunningen moet afleveren voor wielerdoortochten in zijn gemeente en ook dat hij gecharmeerd is door de idee H De nieuwe Streek-GR Vlaamse Ardennen is 146 km lang en is samengesteld uit delen van GR s (witrood) en eigen trajecten (geelrood). Van Oudenaarde naar Ronse De nieuwe streek GR start in Oudenaarde, de poort tot de Vlaamse Ardennen. Tot Leupegem wordt het witrood van de GR 129 gevolgd, daarna begint het geelrode feest op de kasseien van de Koppenberg, waar ook wielrenners vaak te voet naar boven moeten. Via Nukerke, de Kortekeer en Zulzeke gaat het op en af naar Kwaremont. De kasseien van de Oude Kwaremont zijn een gesel voor voeten en knieën. De koeltorens van de elektriciteitscentrale van Ruien zijn lelijk maar ze braken slechts waterdamp uit. Het Kluisbos is te mijden op zonnige zondagen, op andere dagen is het er zalig rustig. Hier neemt witrood weer even het commando over. De klimt over de Knokteberg naar Ronse. Het centrum ligt buiten de GR. Van Ronse naar Geraardsbergen Aan de wandelboom in het Muziekbos voltrekt zich een chemisch GRproces met de formule GR 129 + GR 122 +. De route twijfelt eerst nog tussen 122 en 5A maar kiest in het Brakelbos toch resoluut voor 5A. Deze trekt door de Everbeekse bossen naar de Muur van Geraardsbergen. Ondertussen moet de Pottelberg in D Hoppe (de top van de Vlaamse Ardennen, 157 m!), de Muur dus, genomen worden. In de koers is hij vaak beslissend voor winst of verlies. De wandelaar wint altijd. Aan de kapel op de top is het uitzicht grandioos en, zoals boven op de Eiffeltoren, het mooist een uur voor zonsondergang. Van Geraardsbergen naar Sint-Maria-Oudenhove Na de unieke natuur van het Raspaillebos op de flank van de Bosberg daalt het pad naar de Dendervallei. Nu is het vlak tot in Voorde, waar de streek-gr weer in eigen bedding gaat en opnieuw de heuvelzone in trekt. Mooie bossen en valleitjes volgen elkaar op, te beginnen met het Duivenbos in Sint-Antelinks. Dit stiltegebied ligt verscholen in een komvormig dal, omgeven door een ongeschonden agrarisch landschap. In het voorjaar zijn er schitterende tapijten van daslook en bosanemoon in de aanbieding. Dan volgen het Parkbos in Erwetegem en het Kloosterbos in Sint-Maria-Oudenhove. Van Sint-Maria-Oudenhove naar Oudenaarde Tot Sint-Goriks-Oudenhove neemt de GR 122 het even over maar daarna gaat het weer op een eigen traject naar de Zwalmvallei. Via het natuurgebied het Burreken in Zegelsem gaat het naar Schorisse, het geboortedorp van Omer Wattez. Daarna volgt de klim langs de Foreest naar het bos Ter Rijst. Even een stukje vlak, maar niet lang. De weg naar Maarke- Kerkem loopt over de Bossenare-heuvel en is dus weer sterk heuvelig. De terugtocht naar Oudenaarde is een opeenvolging van bekende namen uit de Ronde van Vlaanderen: de Boigneberg, de Varent, de Kapelleberg, de Eikenberg, Ladeuze. Ze moeten niet allemaal langs hun kwaadste kant worden bestegen. De Markt in Oudenaarde met het stadhuis en de Sint-Walburgakerk vormt een schitterend decor voor de slotscène van deze streek-gr. 3OP WEG 2/09
4 OP WEG 2/09 Omer Wattez De naam van deze dorpsonderwijzer mag hier niet ontbreken. De benaming Vlaamse Ardennen komt van hem. Hij beschreef op onnavolgbare, nu wat aandoenlijk klinkende wijze het landschap: O mijn schoon land, met uwe wijde horizonten; land van heuvels en dalen, waar ge tien, twaalf dorpen in één dag te voet kunt bezoeken, van het ene naar het andere gaan langs veldwegeltjes die klimmen en dalen; waar ge vanop een hoogte wel twintig dorpen ziet liggen, met hun kerktorens en huizen en hofsteden en boomgaarden. Wat Omer Wattez (1857 1935) schreef, klopt nog steeds. Deze schrijver/wandelaar bleef zijn hele leven verliefd op zijn geboortestreek en zijn romantische ideaalbeeld inspireert nu nog om het landschap te bewaren. Zijn nagedachtenis blijft leven in een wandelroute met start in Maarkedal en in de stichting Omer Wattez. van de Trage Wegen en initiatieven in die richting zal steunen. Deze toffe burgemeester zorgt voor elk wat wils! Ik zeg hem dat hij binnenkort meer GR-wandelaars mag verwachten. Gelukkig hebben die geen vergunning nodig. Wielrenners Ook de burgemeester herkent het Roda-ni-ja dat uit de diepte opstijgt. Als ik dat deuntje hoor weet ik dat de lente eraan komt. De cavalerie op de fiets bereikt de top in gespreide slagorde. Het volk juicht de mannen toe, de bevrijders van het juk van de winter, de boodschappers van de nieuwe lente, die zacht geurt naar rennerszweet en massageolie. Professionele wielrenners en recreatieve wandelaars hebben niet veel met mekaar gemeen. Of toch een beetje: avonturier en soms een ietsje vrijbuiter, dat is ons gemeenschappelijk trekje. In de Vlaamse Ardennen raken onze werelden elkaar. Tien minuten nadat de laatste renner, vloekend tegen jan en alleman, over de Taaienberg is gereden, is iedereen weg. Wij zijn blijkbaar de enigen die te voet zijn gekomen. Als we onze weg vervolgen over de kouter naar Maarke- Kerkem, is de stilte oorverdovend. We komen geen levende ziel meer tegen. De koers is voorbij en de hele wereld lijkt stilgevallen. Glibberige klim s Anderendaags vertrekken we aan de kerk van Zulzeke voor één van de zes dagstappers uit de nieuwe topogids. Het is geen extreem lange wandeling (18,6 km), maar ze belooft wel pittig te worden. De glibberige beklimming van het Elenebos is meteen een serieuze test. Een modderig tractorspoor leidt naar de steilste bocht in de Kortekeer, nog een helling uit de Ronde van Vlaanderen. De koers laat ons maar niet los. Maar de GR-wandelaar moet zich gelukkig niet tot bloedens en tot tranen van ellende toe weren, zoals de renners. In de afdaling van de Kortekeer genieten we van het uitzicht op de zijflank van de Koppenberg. Op de kasseien van de gevreesde bult van Melden recht naar omhoog met een maximale stijging van 22 pct is het oppassen voor de amateurcoureurs die, letterlijk met vallen en opstaan, de top proberen te veroveren. Boven kijken we aan de ene kant uit op de Scheldevallei, de kerk van Melden en de stad Oudenaarde en aan de ander kant op de beboste heuvels van Elene tot het Kluisbos.
O u t d o o r S e r i e s Koppenberg bis Het schuchtere zonnetje kan de lichte nevels in de valleien niet laten verdampen en dit zachte waas over het landschap zorgt voor een trompe-l oeil effect. De heuvels lijken dichter en dus hoger. Staan we op amper 25 km van onze woonplaats of op een plateau ergens in de Vogezen? In het Koppenbergbos houden knuppelpaadjes onze voeten droog. Café In den os aan de oude N60 in Nukerke heet een wandelaars- en fietscafé te zijn, maar kennelijk niet op zondagmiddag, want dan is het gesloten. Ze hebben wel een tafel en een paar stoelen buiten laten staan. Goed voor onze picknick. We zijn de Koppenberg nog niet helemaal afgedaald, zo blijkt na de picknick. We zakken nog naar een diepte van 30 meter en worden dan plots op onze passen teruggestuurd. Dat is niet de gewoonte in GR-land, maar voor één keer mag het. Zo leren we de Kortekeer in opwaartse zin kennen. Modder en helder water De volgende nijdige klim leidt ons naar Cabernhol. De plaatselijke Panoramaroute heeft een toepasselijke naam, in de winter zie je dwars door de kale bomenrijen heen hoe diep het glooiende landschap is ingesneden. Het arendsnest Kwaremont ligt voor het grijpen. Maar de vergezichten hebben hun prijs en die ligt in de winter net iets hoger, want de modderlagen op de steile hellingen zijn dan net iets dikker. In de holle weg naar de vallei van de snelstromende Kuitholbeek heeft men ooit de modder met een laag stenen willen bekampen. Maar de aarde is weggespoeld en de stenen zijn blijven liggen. Het resultaat lijkt een oefentraject voor een Corsicatocht. De Fonteinstraat heeft haar naam niet gestolen. Helder water komt langs de kant van de weg zomaar uit de grond. Gelukkig is deze straat geasfalteerd. Voorbij het kapelletje van de Waaienberg zien we de kerk Sint- Jan in d Olie van Zulzeke terug. Een kerkwegel voert er ons naartoe. Bij Bridgedale vind ik voor al mijn sportactiviteiten een gepaste sok, omdat comfort en duurzaamheid hier nu eenmaal perfect verenigd worden. Dixie www.bridgedale.com info: Artisport 03 464 14 20 in association with Dixie Dansercoer
Vandaag werd er ook gekoerst in de Vlaamse Ardennen. En we hebben ze gezien, die van Kuurne Brussel Kuurne in de afdaling van de Kanarieberg net voor Ronse. Ditmaal zonder voorbedachtheid. Als de collega s morgen vragen En, gewandeld in t weekend?, kan ik ze zonder liegen met verstomming slaan. Hum twee keer met mijn vrouw naar de koers geweest. Tekst en foto s: Johan Lauwerier Steekkaart Route en bewegwijzering De 146 km lange wandel- lus Streek-GR Vlaamse Ardennen is samengesteld uit delen van GR s (witrood) en eigen trajecten (geelrood). Routeplanning Met de doorgaande route en de zes dagstappers (18,7 tot 24 km) zijn talloze combinaties mogelijk. Bereikbaarheid Treinstations op of vlakbij de route in Oudenaarde, Ronse, Geraardsbergen, Zandbergen en Lierde. Info www.nmbs. be. In zowat elk dorp heeft De Lijn een stopplaats (vaste lijn of belbus). Info: www.delijn.be. Logies 5 hotels, 2 jeugdherbergen, 2 campings en een aantal gastenkamers. Wandelen zonder bagage Grote Routepaden biedt een drie- of vierdaags wandelarrangement aan in de Zwalm en de Vlaamse Ardennen. Je wandelt van Oudenaarde naar Ronse, van St-Maria-Latem naar Brakel en over de Muziekberg naar Ronse en logeert in het landelijke Horebeke. Alle info op p. 34. Topogids Streek-GR Vlaamse Ardennen, vanaf juni te koop in de GR-winkel. Prijs: 9 ( 7,9 voor GR&LF leden). Info Toerisme Vlaamse Ardennen, tel 055-20 76 81, www.toerismevlaamseardennen.be Milieufront Omer Wattez, tel. 055-30 96 66, www.milieufrontomerwattez.be Anzegem Kaster GR 122 0 2,5 5 km Kluisberg Amougies Wortegem- Petegem Kluisbergen GR 129 Schelde Oudenaarde Nukerke Maarkedal Ronse GR 129 St.-Maria Horebeke Schorisse Ellezelles Roborst Horebeke La Houpe GR 122 Brakel Zwalm Everbeek St.-Maria Oudenhove Sint-Lievens Esse Zottegem Nederboelare Geraardsbergen Zarlardinge Overboelare St.-Maria-Lierde Dender Schendelbeke Onkerzele Viane Appelterre Aspelare GR 512 Galmaarden Moerbeke Op Weg 2009