Aan de Staatssecretaris van Financiën drs. W.J. Bos Postbus 20201 2500 EE Den Haag Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n) 16-08-2001 AFP 2001 00510M RL/FvK/2001/254 1 Onderwerp Belastingplan 2002 Geachte heer Bos, Op 17 juli 2001 heeft u het wetsvoorstel Belastingplan 2002 I - Arbeidsmarkt en inkomensbeleid voor advies aan Actal voorgelegd. Op 18 juli 2001 zijn de wetsvoorstellen Belastingplan 2002 II - Economische infrastructuur en Belastingplan 2002 III - Natuur, milieu en vervoer aan Actal gezonden. En tenslotte is het wetsvoorstel Belastingplan 2002 IV Herziening successie- en schenkingsrecht, BTW-maatregelen, artiesten- en sportersregeling, alsmede overige aanpassingen op 20 juli 2001 voor advies aan Actal voorgelegd. Deze wetsvoorstellen vormen samen het fiscale pakket 2002. Het College heeft de gevolgen voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven van deze conceptwetsvoorstellen getoetst. Deze toetsing heeft plaatsgevonden op de volgende hoofdpunten: 1. Zijn de te verwachten administratieve lasten gekwantificeerd en is de berekening daarvan voldoende onderbouwd? 2. Is er voldoende aandacht besteed aan alternatieven, die mogelijk minder administratieve lasten voor het bedrijfsleven opleveren? 3. Is er binnen het doel van de wet gekozen voor het minst belastende alternatief? Het College heeft de bevindingen besproken met diverse experts. Op 9 augustus 2001 heeft het ministerie van Financiën Actal een overzicht gezonden waarin nader is ingegaan op de effecten van het Belastingplan 2002 voor de administratieve lasten van het bedrijfsleven. Op 14 augustus 2001 heeft het ministerie van Financiën Actal nadere informatie gezonden over het onderzoeken van alternatieve uitwerkingen met minder administratieve lasten voor het bedrijfsleven. In beeld brengen administratieve lasten Met behulp van de standaardkostenmodellen zijn de gevolgen voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven in kaart gebracht. U gaat er van uit dat de maatregelen per saldo leiden tot een afname van de administratieve lasten met circa 1,6 miljoen (ƒ 3,5 miljoen). Het College stelt vast dat de maatregelen in het kader van het Belastingplan 2002 geen bijdrage leveren aan de kabinetsdoelstelling om de administratieve lasten fors te verminderen. Als gevolg 1
hiervan draagt het Belastingplan 2002 ook niet bij aan de motie Ravenstein van 3 juli 2001 (Kamerstukken Tweede Kamer, vergaderjaar 2000-2001, 24 036, nr. 224). Het College constateert dat een groot deel van de onderdelen van het Belastingplan 2002 met gevolgen voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven tot een weliswaar lichte toename van de administratieve lastendruk leidt. Een afname van de administratieve lastendruk wordt gerealiseerd bij de artiesten- en sportersregeling. Het College constateert dat hiermee een verzwaring van de administratieve lasten van circa 2,7 miljoen (ƒ 6 miljoen) structureel, die per 1 januari 2001 was ontstaan, wordt gecorrigeerd. Het Belastingplan 2002 betreft feitelijk een toename van de administratieve lastendruk. Het College meent dat het Belastingplan 2002 aangegrepen had moeten worden om de administratieve lastendruk van de fiscale wet- en regelgeving stevig aan te pakken. Alternatieven en keuze In de memorie van toelichting geeft u aan dat bij de vormgeving van de verschillende maatregelen in het Belastingplan 2002 de effecten op de administratieve lasten een rol hebben gespeeld. U meldt dat gekozen is voor een alternatief daar waar alternatieven mogelijk zijn die voor de werkgever minder belastend zijn. U merkt op dat op diverse plaatsen is gekozen voor een uitbreiding van fiscale maatregelen, omdat dat een vormgeving is die bij de werkgever bekend is. Tenslotte is vermeld dat het gebruik van een fiscale faciliteit beperkt is. Een werkgever kan zelf de afweging maken of de toename van de administratieve lasten opweegt tegen het fiscale voordeel. Het ministerie van Financiën heeft nader toegelicht dat het zoeken naar alternatieve uitwerkingen met minder administratieve lasten een continu proces is dat niet direct verbonden hoeft te zijn aan een specifiek wetsvoorstel. Het College ziet in het Belastingplan 2002 mogelijkheden om de administratieve lastendruk te verminderen. In de bijlage bij dit advies heeft het College een aantal punten uitgewerkt. Het College adviseert u in de wetsvoorstellen en de toelichtingen in te gaan op deze onderwerpen. Het College gaat er van uit dat naast de genoemde onderwerpen ook andere aandachtspunten gevonden kunnen worden die kunnen leiden tot een reductie van de administratieve lasten. Op bepaalde onderdelen van het Belastingplan 2002 volgt een nadere uitwerking in lagere regelgeving. Het College adviseert u bij de vormgeving van lagere regelgeving de gevolgen voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven in beeld te brengen en te zoeken naar alternatieven om de lastendruk te beperken. Het College gaat er van uit dat u de lagere regelgeving voor advies aan het College voorlegt. Eindoordeel Alles overwegende, komt het College tot het volgende eindoordeel over de wetsvoorstellen Belastingplan 2002. Het College adviseert u de wetsvoorstellen niet in te dienen, tenzij met het vorenstaande rekening is gehouden. Hoogachtend, R.L.O. Linschoten Collegevoorzitter 2
Belastingplan 2002 I - Arbeidsmarkt en inkomensbeleid De getrapte verhoging arbeidskorting voor ouderen brengt een toename van de administratieve lastendruk met zich mee van 0,23 miljoen (ƒ 0,5 miljoen) per jaar. Vanuit het oogpunt van doelmatigheid is gekozen de uitvoering van de ouderenmaatregelen bij het bedrijfsleven neer te leggen. Uit de toelichting blijkt niet of er alternatieven zijn overwogen om de arbeidsparticipatie van ouderen te bevorderen zonder een administratieve belasting voor het bedrijfsleven. Daarnaast is niet duidelijk waarom de gekozen uitvoering doelmatig is vanuit de gedachte dat de administratieve lasten voor het bedrijfsleven sterk moeten dalen. Het College adviseert u de toelichting op deze punten aan te scherpen. De werkgeversstimulans voor het indienstnemen van herintreders is vormgegeven door middel van een afdrachtsvermindering. Dit leidt tot een toename van de administratieve lastendruk met circa 1,1 miljoen (ƒ 2,5 miljoen) structureel. Uit de toelichting blijkt niet in hoeverre alternatieven zijn onderzocht met mogelijk minder administratieve lasten voor het bedrijfsleven. Het College adviseert u een onderzoek in te stellen. Welke gevolgen voor de administratieve lastendruk voor het bedrijfsleven zijn er bijvoorbeeld wanneer een werkgever rechtstreeks van de belastingdienst een verklaring ontvangt dat een werknemer in aanmerking komt voor de toetrederskorting? Het College adviseert u in de memorie van toelichting duidelijk te maken of er een overlap bestaat met de afdrachtsvermindering langdurig werklozen. Als dat het geval is, adviseert het College u uiteen te zetten op welke wijze door de samenhang van deze afdrachtsverminderingen een vermindering van de administratieve lasten kan worden bereikt, bijvoorbeeld door hergebruik van gegevens. De aanpassingen REA hebben tot doel om tot een vereenvoudiging van het instrumentarium te komen en een verkorting van de procedures te bewerkstelligen. Deze maatregelen zijn een gevolg van de evaluatie van de eerste anderhalf jaar REA. Daaruit bleek onder meer dat het instrumentarium onoverzichtelijk is en de procedures gecompliceerd zijn. Bij een ongewijzigd volume arbeidsongeschikten van 50.000 dalen de administratieve lasten met 3,5 miljoen (ƒ 8 miljoen). Uit de memorie van toelichting blijkt dat in een voorlichtingscampagne aandacht wordt gegeven aan de wijzigingen. Het College meent dat met een goede voorlichtingscampagne onnodige administratieve lasten voorkomen kunnen worden. Het College onderschrijft een voorlichtingscampagne over de aanpassingen REA. De flexibele beloningsregeling bouwt voort op de bestaande fiscale winstdelingsregeling. De maatregel leidt tot een structurele toename van de administratieve lasten met circa 1,4 miljoen (ƒ 3 miljoen). Uit de toelichting blijkt niet of er alternatieven zijn overwogen om een moderner beloningsbeleid en een verantwoorde loonontwikkeling vorm te geven met zo min mogelijk administratieve lasten voor het bedrijfsleven. Het College adviseert u de toelichting met deze aspecten uit te breiden. De verruiming van de afdrachtsvermindering onderwijs heeft structureel een toename van de administratieve lasten met 0,79 (ƒ 1,75 miljoen) tot gevolg. De toelichting maakt niet duidelijk of er alternatieven zijn overwogen om personen met een lager opleidingsniveau dan startkwalificatieniveau bijzondere aandacht te geven om de achterstand op de arbeidsmarkt te verminderen. Het College vraagt zich af of het introduceren van nieuwe afdrachtsverminderingen niet leidt tot onnodige administratieve lasten. Het College adviseert u in de memorie van toelichting uit een te zetten of en in hoeverre een integratie van afdrachtsverminderingen en de daarmee gepaard gaande informatiestromen leiden tot een sterke reductie van de administratieve lasten van het bedrijfsleven. 3
Belastingplan 2002 II - Economische infrastructuur De invoering van de filminvesteringsaftrek brengt een toename van de administratieve lasten met 114.000 (ƒ 250.000) met zich mee. Deze maatregel moet ertoe leiden dat de aandacht voor commerciële aspecten van de film toeneemt. In de memorie van toelichting is vermeld dat aansluiting is gezocht bij de vormgeving van de bestaande investeringsaftrekken. Voor toepassing van de faciliteit is een verklaring van de Minister van Economische Zaken vereist dat sprake is van bij ministeriële regeling aangewezen filminvesteringen en dat toekenning van een aftrek ter zake past binnen het budget voor de regeling. Het College stelt vast dat uit de toelichting niet blijkt of er alternatieven zijn bezien die leiden tot een daling van de administratieve lasten voor het bedrijfsleven. Het College adviseert de memorie van toelichting op dit punt uit te breiden. U heeft aangegeven dat aan de uitbreiding van het budget en de aanpassing van de faciliteit voor speur- en ontwikkelingswerk geen administratieve lasten voor ondernemers zijn verbonden. Het College vraagt zich af waarom geen mogelijkheden zijn onderzocht om bestaande administratieve lasten van de faciliteit voor speur- en ontwikkelingswerk sterk te beperken. Het College adviseert u het wetsvoorstel en de memorie van toelichting hiermee uit te breiden. Is bijvoorbeeld een vereenvoudiging van het aanvraagformulier mogelijk door gebruik te maken van bij Senter aanwezige historische gegevens? In hoeverre kan met ICT-toepassingen, zoals het elektronisch indienen van de aanvraag, een vermindering van de administratieve lastendruk van de faciliteit speur- en ontwikkelingswerk worden gerealiseerd? De codificatie van het OESO-begrip at arms length leidt ertoe dat ondernemers over specifieke gegevens in de administratie moeten beschikken. Dit veroorzaakt extra administratieve lasten die zijn begroot op 0,79 miljoen (ƒ 1,75 miljoen). Het verstrekken van zekerheid vooraf door de Belastingdienst brengt met zich mee dat er informatieverplichtingen ontstaan. Het College beseft dat de toename van de administratieve verplichtingen een gevolg is van het vereiste van een OESO-conforme werkwijze. 4
Belastingplan 2002 III - Natuur, milieu en vervoer Met de verruiming van de milieu-investeringsaftrek neemt de administratieve lastendruk toe met 114.000 (ƒ 250.000). Het College constateert dat in de memorie van toelichting niet is ingegaan op de gevolgen voor de administratieve lasten voor ondernemers. Het College vraagt zich ook bij dit onderwerp af waarom geen mogelijkheden zijn onderzocht om bestaande administratieve lasten van de investeringsaftrek sterk te beperken. Het College adviseert u het wetsvoorstel en de memorie van toelichting hiermee uit te breiden. Is bijvoorbeeld een vereenvoudiging van het aanvraagformulier mogelijk? In hoeverre kan met ICT-toepassingen, zoals het elektronisch indienen van de aanvraag, een vermindering van de administratieve lastendruk worden gerealiseerd? Het College adviseert u ook in te gaan op de noodzaak om een accountantsverklaring bij te voegen. Het College adviseert u voorts aan te geven of de administratieve lastendruk kan dalen door een gecombineerd energie/ milieubesparingsadvies voor de energie-investeringsaftrek en de milieu-investeringsaftrek. De aanpassing van de definitie van warmtekrachtkoppeling en de invoering van een afdrachtskorting leiden tot een toename van de administratieve lastendruk met 0,23 miljoen (ƒ 0,5 miljoen) structureel. Ook bij deze maatregelen adviseert het College u in de toelichting in te gaan op alternatieven om de administratieve lastendruk voor het bedrijfsleven fors te verminderen. In de memorie van toelichting is opgenomen "voor geïmporteerde op duurzame wijze opgewekte elektriciteit zullen slechts groencertificaten worden verstrekt indien in het land waar de elektriciteit wordt opgewekt een vergelijkbaar systeem van groencertificaten bestaat. De Regeling groencertificaten Elektriciteitswet 1998 zal daartoe worden aangepast. Zoals nu reeds het geval is, dient er een specifiek contract te zijn afgesloten met de verbruiker dat zogenoemde groene stroom wordt geleverd". Het College adviseert u in de toelichting in te gaan op de gevolgen van groencertificaten voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven en mogelijke alternatieven om de lastendruk te beperken. De teruggaaf van de paarse diesel komt te vervallen. Een generieke accijnsverlaging komt hiervoor in de plaats. Dit leidt tot een daling van de administratieve lasten met 1,4 miljoen (ƒ 3 miljoen) structureel. Vanuit het oogpunt van de vermindering van de administratieve lastendruk voor het bedrijfsleven onderschrijft het College het schrappen van de teruggaaf van de paarse diesel. Het College adviseert u te onderzoeken of op het beleidsterrein van het ministerie van Financiën vergelijkbare mogelijkheden gevonden kunnen worden waardoor de administratieve lasten in het totaal verder dalen. Uit de memorie van toelichting blijkt dat de wijzigingen op het terrein van de autokostenfictie geen gevolgen hebben voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven. Het College vraagt zich af waarom geen wegen zijn bezien om de bestaande administratieve lasten van de autokostenfictie sterk te verminderen. Het College adviseert u het wetsvoorstel en de memorie van toelichting hiermee aan te vullen. In hoeverre kan door de inzet van ICT-toepassingen een reductie van de administratieve lastendruk worden bewerkstelligd? 5
Belastingplan 2002 IV Herziening successie- en schenkingsrecht, BTW-maatregelen, artiestenen sportersregeling, alsmede overige aanpassingen De herziening successie- en schenkingsrecht betreft onder meer een nieuwe faciliteit voor de bedrijfsopvolging in de Successiewet 1956. Voorwaarde voor het verlenen van de faciliteit is dat de onderneming gedurende een periode van vijf jaar na het overlijden of schenking wordt voortgezet onderscheidenlijk dat de genoemde aandelen en winstbewijzen gedurende die periode niet worden vervreemd. Het College constateert dat uit de memorie van toelichting niet blijkt of en zo ja welke informatieverplichtingen aan de belastingdienst deze faciliteit met zich meebrengt. Het College adviseert de memorie van toelichting op dit punt uit te breiden en indien er sprake is van informatieverplichtingen aan te geven welke alternatieven zijn overwogen om de administratieve lastendruk voor het bedrijfsleven te reduceren. De herziening successie- en schenkingsrecht bevat voorts het voorstel om de winst, die wordt gerealiseerd bij overlijden van de ondernemer, aan te merken als te conserveren inkomen. Het College adviseert u in de toelichting inzichtelijk te maken of deze maatregel informatieverplichtingen voor het bedrijfsleven betekent en in hoeverre hier een vermindering van de administratieve lastendruk gerealiseerd kan worden. De wijziging van de regeling tussenpersonen assurantiebelasting maakt dat een tussenpersoon belastingplichtig wordt voor de assurantiebelasting indien en voor zover hij zijn honorering ontvangt van een ander dan de verzekeraar. Het College constateert dat deze maatregel leidt tot een toename van de administratieve lastendruk met 1,1 miljoen (ƒ 2,5 miljoen). Het College adviseert u te onderzoeken of er alternatieven gevonden kunnen worden die leiden tot een daling van de administratieve lasten van de Wet assurantiebemiddelingsbedrijf. Het College heeft al eerder in dit advies opgemerkt dat met de aanpassing artiesten- en sportersregeling een verzwaring van de administratieve lastendruk die per 1 januari 2001 was gerealiseerd wordt weggenomen. De regeling werkt terug tot en met 1 januari 2001. Het betreft circa 2,7 miljoen (ƒ 6 miljoen) structureel. Het College gaat er vanuit dat in de toekomst door het stringenter hanteren van standaardkostenmodellen dergelijke onnodige effecten voor de administratieve lasten voor het bedrijfsleven achterwege blijven. 6