Corsa reg.nr: B14.000397 De raad van de gemeente Harderwijk; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 4 februari 2014; gezien de zienswijzen en het commentaar daarop; gelet op het amendement Koopzondagen van 7 november 2013; gelet op artikel 3 van de Winkeltijdenwet, artikel 149 en 156 van de Gemeentewet en de Algemene wet bestuursrecht; overwegende dat naast de verwerking van het amendement een algehele herziening van de Verordening winkeltijden Harderwijk, van 19 december 1996, wenselijk is; b e s l u i t: vast te stellen de volgende: Winkeltijdenverordening Harderwijk Artikel 1. Begripsbepalingen In deze verordening wordt verstaan onder: a. feestdagen: Nieuwjaarsdag, tweede Paasdag, Hemelvaartsdag, tweede Pinksterdag en tweede Kerstdag; b. werkdagen: maandag tot en met zaterdag; c. winkel: dat wat daaronder wordt verstaan in de Winkeltijdenwet. Artikel 2. Algemene vrijstellingen zon- en feestdagen Van de in artikel 2, eerste lid, aanhef en onder a en b, van de Winkeltijdenwet vervatte verboden geldt een vrijstelling: a. Van 12.00 uur tot 18.00 uur op 18 door burgemeester en wethouders per kalenderjaar aangewezen zondagen. Per maand wordt ten minste 1 zondag aangewezen. b. van 06.00 uur tot 22.00 uur op feestdagen. Als een feestdag op een zondag valt geldt dit als een zondag bedoeld onder a. van dit artikel, onverminderd het bepaalde bij en krachtens artikel 3 van deze verordening. Artikel 3. Vrijstelling zondagen bepaalde winkels, gebieden, tijden Van de in artikel 2, eerste lid, aanhef en onder a. van de Winkeltijdenwet vervatte verbod zijn, op zondagen die niet door burgemeester en wethouders op grond van artikel 2.a. van deze verordening zijn aangewezen, van 12.00 uur tot 18.00 uur vrijgesteld: a. winkels waar hoofdzakelijk eet- en drinkwaren worden verkocht SBI-code 4711, met uitzondering van sterke drank als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Drank- en horecawet en b. die geopend mogen zijn volgens het door burgemeester en wethouders per kalenderjaar vast te stellen roulatieschema. Dit roulatieschema voorziet in een verdeling van de gemeente in drie gebieden en in een overzicht van de data waarop de winkels in die drie gebieden bij toerbeurt op zondag geopend mogen zijn.
2 Artikel 4. Vrijstelling toeristisch gebied In afwijking van de artikelen 2. en 3. van deze verordening geldt, om reden van op de gemeente gericht toerisme, een vrijstelling van de verboden in artikel 2 van de Winkeltijdenwet: a. voor de volgende delen van de gemeenten: 1. de Strandboulevard (Oost en West), daaronder begrepen het terrein van het Dolfinarium, de Hoge Brug, het strandeiland, zoals aangegeven op de bij deze verordening behorende plattegrond; 2. winkels op het terrein van wettig in exploitatie zijnde vakantieoorden; b. gedurende de periode maart tot november en daarbuiten voor de gedeelten van de gemeenten onder punt a.1. tijdens de openingsdagen van het Dolfinarium; c. van 08.00 tot 22.00 uur; d. voor de verkoop van: 1. voor de gedeelten van de gemeente onder a.1. geringe eetwaren en alcoholvrije dranken welke hoofdzakelijk ter plaatse worden genuttigd, blikjes bier voor gebruik elders dan ter plaatse en goederen in de toeristische sector zoals souvenirs, kaarten, lectuur, strandartikelen enzovoort; 2. voor de winkels onder a.2. consumptieartikelen (SBI-code 471); e. ten behoeve van: 1. voor de winkels genoemd onder a.2. de verkoop aan gasten die recreatief verblijf houden op de wettig in exploitatie zijnde vakantieoorden. Artikel 5. Bepaalde winkels De in artikel 2, eerste lid, van de Winkeltijdenwet vervatte verboden, voor zover deze betrekking hebben op de zondag en de feestdagen, gelden niet ten aanzien van: a. musea; b. winkels, waar uitsluitend maaltijden, voor directe consumptie geschikte eetwaren, alcoholvrije dranken en, door middel van een automaat, tabak en tabaksproducten, middelen ter voorkoming van zwangerschap en damesverband plegen te worden verkocht; c. winkels waar de bedrijfsactiviteit hoofdzakelijk bestaat uit het verhuren van voorbespeelde videobanden en andere voorbespeelde beelddragers, mits in die winkel geen andere goederen worden te koop aangeboden of verkocht dan videobanden en andere beelddragers, alsmede tijdschriften en catalogi, die betrekking hebben op het te huur aangeboden assortiment. Artikel 5a. Openstelling anders dan voor verkoop op de zondag en de feestdagen, gelden niet ten aanzien van: a. winkels, waarin zich een restaurant of lunchroom bevindt, voor zover het laten betreden van de winkel noodzakelijk is voor het bezoeken van het restaurant of de lunchroom; b. winkels waar uitsluitend of hoofdzakelijk boten of fietsen en bromfietsen plegen te worden verkocht, voor zover het laten betreden van de winkel noodzakelijk is voor het huren van boten of fietsen en bromfietsen. 2.De in het eerste lid vervatte vrijstellingen gelden niet ten aanzien van het verkopen van goederen. Artikel 5b. Culturele evenementen 1. De in artikel 2, eerste lid, van de Winkeltijdenwet vervatte verboden, voor zover deze betrekking hebben op de zondag en de feestdagen, gelden niet ten aanzien van gebouwen, waar voorstellingen, uitvoeringen of evenementen van culturele aard plaatsvinden, en waar uitsluitend of hoofdzakelijk
3 goederen die rechtstreeks verband houden met aldaar te houden voorstellingen, uitvoeringen en evenementen plegen te worden verkocht, vanaf een uur voor de aanvang van de voorstelling, de uitvoering of het evenement tot een uur na afloop daarvan. 2. De in artikel 2, tweede lid, van de Winkeltijdenwet vervatte verboden, voor zover deze betrekking hebben op de zondag en de feestdagen, gelden niet ten aanzien van het ter gelegenheid van voorstellingen, uitvoeringen of evenementen van culturele aard te koop aanbieden en verkopen van goederen, die rechtstreeks verband houden met die voorstellingen, uitvoeringen of evenementen, vanaf een uur voor de aanvang van de voorstelling, de uitvoering of het evenement tot een uur na afloop daarvan. Artikel 5c. Sportcomplexen op de zondag en de feestdagen, gelden niet ten aanzien van winkels in of op het terrein van sportcomplexen, waar uitsluitend of hoofdzakelijk goederen worden verkocht, die rechtstreeks verband houden met de aldaar beoefende sporten, gedurende de openstellingsuren van die sportcomplexen. Artikel 5d. Bejaardenoorden op de zondag en de feestdagen, gelden niet ten aanzien van winkels in of op het terrein van bejaardenoorden, waar uitsluitend of hoofdzakelijk eet- en drinkwaren, prentbriefkaarten, nieuwsbladen en tijdschriften alsmede bloemen en planten plegen te worden verkocht. Artikel 5e. Allerheiligen en Allerzielen op de zondag, gelden niet ten aanzien van winkels, waar uitsluitend of hoofdzakelijk bloemen en planten plegen te worden verkocht, op de dagen waarop Allerheiligen en Allerzielen worden gevierd. Artikel 5f. Ramadan op de zondag en de feestdagen, gelden gedurende de Ramadan vanaf twee uur voor zonsondergang tot zonsondergang niet ten aanzien van winkels, waar brood en gebak wordt verkocht dat in het bijzonder is bestemd voor hen die zich aan de Ramadan houden, mits in die winkel dat brood en gebak ook pleegt te worden verkocht buiten de periode van de Ramadan. 2.De in artikel 2, tweede lid, van de Winkeltijdenwet vervatte verboden, voor zover deze betrekking hebben op de zondag en de feestdagen, gelden gedurende de Ramadan vanaf twee uur voor zonsondergang tot zonsondergang niet ten aanzien van het te koop aanbieden en verkopen van brood en gebak dat in het bijzonder is bestemd voor hen die zich aan de Ramadan houden. Artikel 5g. Carnaval 1. De in artikel 2, eerste lid, van de Winkeltijdenwet vervatte verboden, voor zover deze betrekking hebben op de zondag, gelden op de zondag vanaf 12 uur waarop carnaval wordt gevierd, niet ten aanzien van winkels, waar uitsluitend of hoofdzakelijk feestartikelen plegen te worden verkocht. Artikel 6. Ontheffing zon- en feestdagen voor afzonderlijke situaties 1. Burgemeester en wethouders kunnen op aanvraag ontheffing verlenen van in artikel 2 van de Winkeltijdenwet vervatte verboden, voor zover deze betrekking hebben op de zondag- en feestdagen ten behoeve van: a. bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard; b. het uitstallen van goederen.
4 2. De in het eerste lid genoemde ontheffing kan worden verleend in geval van: feestelijkheden, evenementen, bijeenkomsten, veilingen, beurzen, kunstateliers en galeries. 3. De ontheffing kan ondermeer worden geweigerd indien de woon- en leefsituatie of de openbare orde in de omgeving van de winkel of de verkoop anders dan in een winkel op ontoelaatbare wijze nadelig zal worden beïnvloed door de gebruikmaking van de ontheffing. Artikel 7. Openstelling op werkdagen 1.Burgemeester en wethouders kunnen op aanvraag ontheffing verlenen van de in artikel 2 vervatte verboden van de Winkeltijdenwet, voor zover deze betrekking hebben op werkdagen. 2. Aan een ontheffing voor een avondwinkel worden de volgende voorschriften verbonden: a. de avondwinkel dient gesloten te zijn tussen 24.00 uur en 06.00 uur; b. er dienen uitsluitend of hoofdzakelijk eet- en drinkwaren te worden verkocht SB code-4771, met uitzondering van sterke drank als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Drank- en horecawet. 3. De ontheffing kan ondermeer worden geweigerd indien de woon- en leefsituatie of de openbare orde in de omgeving van de winkel of de verkoop anders dan in een winkel, op ontoelaatbare wijze nadelig zal worden beïnvloed door de gebruikmaking van de ontheffing. Artikel 8. Beslistermijn 1. Burgemeester en wethouders beschikken op een aanvraag om ontheffing binnen 8 weken na de dag waarop de aanvraag is ontvangen. 2. Zij kunnen hun beslissing voor ten hoogste 4 weken verdagen. Artikel 9. Toezicht Met het toezicht op de naleving van het bepaalde bij of krachtens deze verordening zijn belast: 1. de buitengewoon opsporingsambtenaren artikel 142 WvS, in dienst bij de gemeente Harderwijk; 2. door burgemeester en wethouders aangewezen toezichthouders. Artikel 10. Intrekking oude verordening en overgangsrecht 1. De Verordening winkeltijden Harderwijk vastgesteld op 19 december 1996, onder nummer 63, wordt ingetrokken op het moment van de inwerkingtreding van deze verordening. 2. Een krachtens de Verordening winkeltijden Harderwijk zoals bedoeld in lid 1 van dit artikel, verleende ontheffing geldt als ontheffing verleend krachtens deze verordening. Ambtshalve vervanging kan gepaard gaan met een wijziging van beperkingen en voorschriften. 3. Aanvragen om ontheffing die zijn ingediend onder de Verordening winkeltijden Harderwijk, maar waarop nog niet is beschikt bij het in werking treden van deze verordening, worden afgehandeld overeenkomstig deze verordening. Artikel 11. Inwerkingtreding en citeertitel 1. Deze verordening treedt in werking op 1 mei 2014. 2. Deze verordening wordt aangehaald als: Winkeltijdenverordening Harderwijk. Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Harderwijk in zijn openbare vergadering van 27 februari 2014, onder nummer. De heer H.J. van Schaik heer H.R. Lanning
5 voorzitter raadsgriffier ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING Algemeen deel Op 1 juli 2013 is een wijziging van de Winkeltijdenwet in werking getreden. Op grond van de gewijzigde Winkeltijdenwet blijven de wettelijke verboden om winkels op zon-, feestdagen en op werkdagen voor 6 uur en na 22 uur open te stellen, op zichzelf bestaan. Gemeenten kunnen op grond van artikel 3 van de Winkeltijdenwet zelf bepalen of en in hoeverre zij vrijstelling of ontheffing verlenen van deze verboden. De beperkingen voor het gemeentelijk beleid en de gemeentelijke regels voor de zondags- en avondopenstelling kunnen alleen nog gevonden worden in het Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet (de daarin opgenomen vrijstellingen gelden zondermeer) en ander hoger recht. Met betrekking tot dat laatste zijn met name de algemene beginselen van behoorlijk bestuur van belang, vooral waar deze een zorgvuldige belangenafweging voorschrijven. Nieuwe verordening Naar aanleiding van de wetswijziging heeft de VNG heeft op 19 juni 2013 een nieuwe modelverordening winkeltijden uitgebracht. Omdat onze verordening winkeltijden dateert uit 1996 en er nu een substantiële wijziging nodig is, is er een hele nieuwe verordening gemaakt. Deze is gebaseerd op het nieuwe VNG model. Delegatie van de bevoegdheid vrijstelling te verlenen De Winkeltijdenwet bevat na de wijziging in het geheel geen uitdrukkelijke grondslag meer voor delegatie van deze bevoegdheid. Dit is echter niet doorslaggevend: de Gemeentewet biedt met artikel 156 een algemene delegatiegrondslag, die hier kan worden gebruikt zonder dat de strekking van de wet zoals die straks luidt, zich daar nog tegen verzet. Artikel 156 maakt het mogelijk dat de gemeenteraad hem toegekende bevoegdheden onder voorwaarden delegeert aan andere gemeentelijke organen, zoals burgemeester en wethouders. Het artikel heeft een algemene strekking, in die zin dat ze niet alleen ziet op autonome bevoegdheden maar ook op medebewindsbevoegdheden. Het uitgangspunt is dat delegatie mogelijk is, tenzij het tegendeel is bepaald. Uit niets blijkt dat delegatie niet mogelijk zou zijn. Ook is er volgens de VNG geen enkele reden om aan te nemen dat de aard van de bevoegdheid zich tegen delegatie zou verzetten. De conclusie is dan ook dat delegatie van de bevoegdheid, zoals dat gebeurt in artikel 2 en 3 van deze verordening, mogelijk is op grond van artikel 156 van de Gemeentewet. Invoering koopzondagen De raad heeft op 10 oktober 2013 gedebatteerd over de invoering van de koopzondag naar aanleiding van het onderzoek Draagvlak voor (k)open op zondag. De afspraak dat dit onderzoek in 2013 zou plaatsvinden is gemaakt bij en vastgelegd in het coalitieakkoord 2010-2014. Op 7 november 2013 heeft de raad naar aanleiding van het raadsvoorstel Koopzondag-onderzoeksresultaten nr.13.002905, een amendement aangenomen voor invoering van koopzondagen in onze gemeente. Het amendement is uitgewerkt in artikel 2. en 3. van deze verordening. Artikel 1. Begripsbepalingen
6 Voor de omschrijving van het begrip feestdagen is aansluiting gezocht bij artikel 2. van de Winkeltijdenwet. Artikel 2. Algemene vrijstellingen zon- en feestdagen De raad bepaalt dat alle winkels in de gemeente 18 zondagen per kalenderjaar open mogen tussen 12.00 en 18.00 uur. Iedere maand is er ten minste 1 koopzondag. Burgemeester en wethouders krijgen de opdracht en bevoegdheid om na overleg met belanghebbenden, jaarlijks de data van de 18 koopzondagen vast te stellen. Ondernemers wordt gevraagd om in oktober een overzicht van de data voor het volgende jaar in te dienen. Feestdagenregeling De bestaande feestdagenregeling blijft gehandhaafd. Als een feestdag op een zondag valt dan mogen alle winkels open als die betreffende zondag is aangewezen als één van de 18 koopzondagen. Als dat niet het geval is dan moeten de winkels gesloten zijn, m.u.v. de winkels die bij of krachtens deze verordening (onder andere op basis van het roulatieschema zoals bedoeld in artikel 3) of het landelijk vrijstellingenbesluit geopend mogen zijn. Artikel 3. Vrijstelling zondagen bepaalde winkels, gebieden De raad verleent vanuit het roulatieprincipe bij toerbeurt een vrijstelling voor bepaalde winkels in een bepaald deel van de gemeente. De vrijstelling wordt uitsluitend verleent voor zondagen waarop geen algemene vrijstelling geldt zoals bedoeld in artikel 2, aanhef en onder a. van deze verordening. Bepaalde winkels De VNG adviseert, voor de duidelijkheid, om bij het benoemen van bepaalde winkels/branches aansluiting te zoeken bij de Standaard Bedrijfsindeling (SBI-codering). Dat is een door het Centraal Bureau voor de Statistiek ontworpen classificatie van economische activiteiten die in beginsel als doel heeft om een uniforme indeling van de economie te bieden ten behoeve van gedetailleerde economische analyses en statistieken. De SBI-code 4711: Supermarkten en dergelijke winkels met een algemeen assortiment voeding en genotsmiddelen, komt overeen met de wens van de raad. Roulatieschema Burgemeester en wethouder stellen jaarlijks na overleg met belanghebbenden een roulatieschema vast voor de winkelopening op de zondagen die niet algemeen zijn vrijgesteld op basis van artikel 2.a. van deze verordening. Dit roulatieschema voorziet in een verdeling van de gemeente in drie gebieden en in een overzicht van de data waarop de winkels in die drie gebieden bij toerbeurt op zondag geopend mogen zijn. Artikel 4. Toerisme Dit artikel wordt nagenoeg ongewijzigd overgenomen uit de oude verordening. Het artikel is voor het laatst gewijzigd bij raadsbesluit van 19 september 2013 ten behoeve van de verkoop op zondagen op het Strandeiland aan de Hoge Brug. Het artikel wijkt af van de vrijstellingen zoals die artikel 2. en 3. worden bepaald. Voor het toeristisch gebied zoals omschreven in dit artikel blijft overeenkomstig de Verordening winkeltijden Harderwijk een apart regime gelden. Toeristisch gebied In onze gemeente is sprake van autonoom toerisme met een substantiële omvang. Het Dolfinarium geniet als toeristische trekker landelijke bekendheid. Het Dolfinarium is gelegen aan de Strandboulevard, een afgebakend gebied tussen het randmeer en de stadsmuur. In dit gebied bevinden zich diverse horecabedrijven, een bioscoop, een speelautomatenhal en een aantal kiosken/winkels. Midden jaren 80
7 van de vorige eeuw oordeelde de raad dat het niet gastvrij was en verwarrend voor toeristen dat zij voorafgaande en na afloop van hun bezoek aan het Dolfinarium op de Strandboulevard overal terecht konden, behalve bij de souvenirwinkels. Dit gold ook voor het Dolfinariumterrein zelf. De raad stelde daarom een verordening vast op grond waarvan winkels in verband met de toeristische aantrekkingskracht van het gebied op zondagen open mochten. Aan de vrijstelling werden beperkingen in tijd en assortiment verbonden. In september 2013 is het Strandeiland, dat in het kader van het project Waterfront aangelegd is voor de kust nabij het Dolfinarium, toegevoegd aan het toeristisch gebied. De toerismebepaling biedt sinds jaar en dag de mogelijkheid voor winkels op wettig in exploitatie zijnde vakantieoorden de mogelijkheid om in het toeristenseizoen op zondag hun kampwinkel te openen. In zo n winkel mogen artikelen verkocht worden die toeristen dagelijks nodig hebben. Er mag uitsluitend verkocht worden aan gasten die daadwerkelijk op het vakantiepark verblijf houden. De SBI code 471 die staat voor: supermarkten, warenhuizen en dergelijke winkels met een algemeen assortiment is ter verduidelijking toegevoegd. Het is duidelijk dat deze verkoop ondersteunend is aan het recreëren en niet op zichzelf staat. Economisch belang Toerisme is economisch van belang voor Harderwijk. Het Dolfinarium is de belangrijkste toeristische attractie in onze gemeente. Het openstellen van de winkels op dit attractiepark en aangrenzend gebied draagt bij aan de attractiviteit van het Dolfinarium. Er kan een totaalproduct geboden worden door de voorzieningen, waaronder winkels, in de directe nabijheid van deze publiekstrekker. Het continueren van de mogelijkheid winkels te openen op zondagen is economisch zeer van belang voor de gevestigde ondernemers in dit gebied. De winkels aan de Strandboulevard zijn seizoensafhankelijk. De ondernemers hebben hun bedrijfsvoering hierop ingericht. Zondagsrust De zondagsrust is belangrijk voor een deel van de Harderwijkers. De keuze om het gebied waarbinnen winkels iedere zondag open mogen in verband met de toeristische aantrekkingskracht is mede daarom beperkt gehouden. Het openen van een beperkt aantal winkels in een door water en stadsmuur begrensd gebied waar toch al veel drukte en bedrijvigheid is, heeft op zichzelf beperkte invloed op de zondagsrust. Leefbaarheid, veiligheid en openbare orde Het openen van een beperkt aantal winkels in een door water en stadsmuur begrensd gebied waar toch al veel drukte en bedrijvigheid is, heeft op zichzelf beperkte invloed op de leefbaarheid, de veiligheid en de openbare orde. Artikel 5. t/m 5g. Diverse vrijstellingen Door de wijziging van de Winkeltijdenwet van 1 juli 2013 is een aantal landelijke vrijstellingen vervallen. Om bestaande situaties in Harderwijk te bestendigen is op 19 september 2013 een aantal vervallen vrijstellingen uit het landelijk Vrijstellingenbesluit Winkeltijdenwet toegevoegd aan de gemeentelijke verordening. Artikel 6. Ontheffing zon- en feestdagen voor afzonderlijke situaties Ontheffing kan verleend worden voor bijzondere gelegenheden van tijdelijke aard en/of voor het uitstallen van waren op zon- en feestdagen waarop een betreffende winkel niet anderszins is vrijgesteld. Lid 2 geeft aan in welke gevallen er ontheffing verleend kan worden. Daaraan is evenement toegevoegd zodat er voor verkoop bij evenementen op zondag ontheffing kan worden verleend. Per aanvraag kan een afweging worden gemaakt. Het stellen van voorwaarden en beperkingen aan de ontheffing is mogelijk.
8 Artikel 7. Openstelling op werkdagen Ontheffing kan verleend worden voor extra openstelling van de winkels op werkdagen. Voor een avondwinkel of bijzondere verkoopactiviteiten, zoals een modeshow of een release van een game. Aan een ontheffing voor een avondwinkel worden in dit artikel voorwaarden verbonden. Deze komen uit artikel 6 van de Verordening winkeltijden Harderwijk. Dit artikel voorzag in een regeling voor avondwinkels. Per aanvraag kan een afweging worden gemaakt. Het stellen van voorwaarden en beperkingen aan de ontheffing is mogelijk. Artikel 10 Intrekking oude verordening en overgangsrecht De Verordening winkeltijden Harderwijk wordt, met inbegrip van alle tussentijdse wijzigingen, ingetrokken.