Notitie parttime en tijdelijk werk vanuit de bijstand Auteur: Erik Huisman/BMC Datum:

Vergelijkbare documenten
2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Raadsvoorstel. Vergadering : 26 januari Agendapunt : 5. Programma : (8) Werk en bijstand Portefeuillehouder : H. Rijpstra. Aan de Raad.

Beleidsregels activeringspremies gemeente Best. Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen. Artikel 1 Begripsbepalingen

ECSD/U

Van uitkering naar werk

Beleidsregels vrijlating inkomsten uit arbeid Participatiewet, Ioaw en Ioaz

Beleidsregels inkomstenvrijlating Participatiewet, Ioaw en Ioaz Orionis Walcheren

Beleidsregels Deeltijd ondernemen in de bijstand Orionis Walcheren 2015

Gemeente Ede. Memo. Aan : Gemeenteraad. Van : College van Burgemeester en Wethouders. Opgesteld door : Rob Albersnagel. Datum : 15 maart 2016

Premieverordening 2012

BURGEMEESTER E WETHOUDERS VA ROERMO D, Overwegende dat;

Wijziging Re-integratieverordening Wet werk en bijstand

Alleen ter besluitvorming door het College. Collegevoorstel Openbaar

Aan de raad AGENDAPUNT NR Doetinchem, 5 april 2017 ALDUS VASTGESTELD 12 APRIL Initiatiefvoorstel raadswerkgroep pilot regelarme bijstand

Beleidsregels Uitstroompremies Wwb, Ioaw en Ioaz

Beleidsregels Deeltijd ondernemen in de bijstand Orionis Walcheren 2015

Re-integratieverordening wet werk en bijstand Gouda 2010

RAADSBESLUIT. gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d ;

Weer aan het werk. Gefeliciteerd, een baan! Eerst: meld uw werk

Ons kenmerk MO10/ Datum uw brief -

Verordening individuele inkomens- en studietoeslag Zaanstad 2015

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Geertruidenberg;

5. De algemene inkomstenvrijlating wordt niet met terugwerkende kracht toegekend.

De leden van de gemeenteraad Zaanstad Stadhuisplein MZ Zaandam Postbus GA Zaandam. Artikel 51 vragen PvdA over Flextensie

Parttime ondernemen in de bijstand De stand van zaken

Beantwoording vragen ex art. 38 RvO van 100% Groningen over het vermelden van. uitkeringsbedragen in bruto en armoedeval.

Afdeling Samenleving Richtlijn 320 Ingangsdatum:

Datum 16 maart 2017 Betreft Kamervragen van het lid Klein over het artikel 'Niet iedereen blij met baan plus bijstand'

Toelichting. Artikelsgewijs

Enkel die bepalingen die verdere toelichting behoeven worden hieronder behandeld.

Vrijlating inkomsten uit arbeid en vrijlating kostenvergoeding vrijwilligerswerk Participatiewet, IOAW en IOAZ

Normenbrief 1 januari 2019

Wijziging bedragen WWB, WIJ, IOAW, IOAZ en WWIK per 1 juli 2011

INFORMATIEBLAD VOOR WERKNEMERS (v )

Wet Werk en Bijstand de belangrijkste punten op een rij. Letterlijke teksten uit het wetsvoorstel

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Kenmerk: 2018/ /7

Beleidsregels inkomstenvrijlating Participatiewet, Ioaw en Ioaz Het college van burgemeester en wethouders,

Ons kenmerk W&B/URP/08/17468 Datum 23 juni 2008 Onderwerp Nader rapport inzake het voorstel van wet houdende wijziging van de Wet werk en bijstand,

Cluster : Samenleving Nummer : 8 Portefeuillehouder : Linda van der Deen Datum vergadering : 14 december 2015

Wet werk en bijstand. Zo snel mogelijk weer aan het werk

Normenbrief normen per 1 januari 2018

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Midden-Delfland;

Beleidsregel Loonkostensubsidie Wwb

Toelichting. Artikelgewijs. Artikel 1 Begripsomschrijvingen. Artikel 2 Vrijwilligerswerk. Artikel 3 Proefplaatsingen. Artikel 4 Leerwerkstage

Re-integratieverordening Wet werk en bijstand 2009

Datum 13 juli 2016 Betreft Kamervragen van het lid Nijkerken-De Haan (VVD) over het bericht dat kanslozen niet hoeven te solliciteren

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Evaluatierapport Groenproject gemeente Boxmeer

Beleidsregels Vrijlatingsfaciliteit en overgangsbepaling WWB

Wet werk en bijstand. Wanneer hebt u recht op bijstand? Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan?

Beleidsregels arrangement alleenstaande ouders

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Raadsvoorstel Reg. nr : Ag nr. : 9 Datum :

Datum 23 augustus 2017 Betreft Kamervragen van het lid Van Dijk over verdringing en het schaden van werknemersrechten door Flextensie

Ontwerpbesluit van, houdende vaststelling van het Tijdelijk besluit experimenten Participatiewet (Tijdelijk besluit experimenten Participatiewet)

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Datum 20 februari 2019 Betreft Kamervragen van het lid Van Weyenberg over de werking van de WW

Inleiding 1. Kostendelersnorm IOAW en IOAZ

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Raadsvoorstel. Voorstel om te besluiten>> Wij stellen voor de Verordening individuele studietoeslag gemeente Mook en Middelaar 2015 vast te stellen.

Artikel 31 Let op: Artikel 31 wijzigt ook door de Wet maatregelen WWB!!! Laatste bewerking op 10 maart

Kwartaal-in-beeld rapportage Q1 2018

Bijstandsuitkeringen, IOAW, IOAZ, WWIK, per 1 januari 2008

Nadere regels Re-integratieverordening 2015

Beleidsregel inkomstenvrijlating WWB, IOAW en IOAZ

Kwartaal-in-beeld rapportage Q1 2019

Agenda-initiatief van de raadsleden Eylem Köseoglu (PvdA) en Romkje Mathkor (GroenLinks)

ALGEMENE TOELICHTING VERORDENING TEGENPRESTATIE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Vastgestelde verordening - Verordening individuele studietoeslag Participatiewet gemeente Zoeterwoude 2015

Gemeenteraad 28 maart 2002

Artikel 31. Toelichting. De Participatiewet wordt als volgt gewijzigd: Artikel 31 wordt als volgt gewijzigd:

VERORDENING INDIVIDUELE STUDIETOESLAG PARTICIPATIEWET GEMEENTE ASSEN 2015

Uitkeringsbedragen per 1 juli Nieuwsbericht

vast te stellen de hierna volgende Verordening tegenprestatie Alkmaar 2015 Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen

Tussenstand plan van aanpak budgetproblematiek gemeente Oude IJsselstreek 2016

VERORDENING TEGENPRESENTATIE PARTICIPATIEWET, IOAW EN IOAZ 2015

Brochuretekst SZW. Wet werk en bijstand Januari 2012

Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 2

BELEIDSREGEL GEMEENTELIJKE TEGEMOETKOMING (KOA-kopje) IN DE KOSTEN KINDEROPVANG 2013 GEMEENTE MENTERWOLDE

Beleidsregels kinderopvang gemeente Olst-Wijhe

Discussienota Naar een socialere bijstand GroenLinks Den Haag November 2015

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

Premiekorting voor jongere werknemer

Verordening minimabeleid en activering Participatiewet, IOAW, IOAZ ISD Bollenstreek 2017 De raad van de gemeente

Meewerkend Flexibele oplossing voor uitstroom

Tijdelijke regels aanscherping Wet Werk en Bijstand

STARTEN VANUIT DE WW april 2018

voor en na Partner in gezond ondernemerschap

BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE RAADSVRAGEN 2017, NUMMER 81

Beleidsregels individuele inkomenstoeslag 2017 IGSD Steenwijkerland/Westerveld.

Wet werk en bijstand. Zo snel mogelijk weer aan het werk

Nadere regels Re-integratieverordening Participatiewet 2015

Beleidsregels individuele inkomenstoeslag Participatiewet 2016 IGSD Steenwijkerland/Westerveld integraal weergegeven.

Financiële regeling voor langdurige minima: langdurigheidstoeslag

Transcriptie:

Notitie parttime en tijdelijk werk vanuit de bijstand Auteur: Erik Huisman/BMC Datum: 19-5-2016 1. Inleiding In het rapport Plan tekortreductie 2015 Gemeente Súdwest-Fryslân (Stimulansz, 2015) komt naar voren dat er mogelijkheden zijn om parttime arbeid in de gemeente Súdwest-Fryslân te stimuleren. In vergelijking met andere organisaties doet de gemeente Súdwest-Fryslân het vergelijkbaar en op sommige punten zelfs iets beter. Toch ziet Stimulansz kansen om een tandje bij te schakelen en parttime werk vanuit de uitkering te stimuleren en adviseert om deze mogelijkheden te onderzoeken. Naar aanleiding van het advies van Stimulansz en als onderdeel van het actieplan uitstroombevordering heeft het college besloten om de mogelijkheden te onderzoeken die parttime en tijdelijk werk vanuit de uitkering aantrekkelijker en makkelijker te maken. De verschillende mogelijkheden voor parttime en tijdelijk werk vanuit de uitkering zullen worden onderzocht en positieve en negatieve kanten zullen in kaart worden gebracht. Dit zal uiteindelijk leiden tot een advies hoe parttime en tijdelijk werk vanuit de uitkering kan worden gestimuleerd en welke vorm past bij de gemeente Súdwest Fryslân. In hoofdstuk 2 zullen de voordelen van parttime werk vanuit de bijstand worden genoemd, in hoofdstuk 3 wordt de situatie zoals die nu is in Súdwest-Fryslân geschetst en in hoofdstuk 4 worden de mogelijkheden om parttime werken vanuit de bijstand te stimuleren verkend. In hoofdstuk 5 wordt aangegeven welke mogelijkheden in Súdwest-Fryslân al worden benut waarna een conclusie en een advies volgen in hoofdstuk 6 en 7. Tot slot worden er een aantal voorbeelden uit de praktijk genoemd. 2. Voordeel parttime en tijdelijk werk vanuit de bijstand Parttime werken in de bijstand heeft voordelen voor bijstandsgerechtigden en gemeenten. Bijstandsgerechtigden doen door parttime werk ervaring op, bouwen aan een netwerk, krijgen meer eigenwaarde, hebben meer structuur en tonen aan arbeidsgeschikt te zijn. Dit helpt in de zoektocht naar een nieuwe, vaste baan. Voor gemeenten staat er een financieel voordeel tegenover. Doordat mensen zelf bijverdienen wordt de prijs van de uitkering lager. Bovendien bespaart de gemeente op elke verdiende zelf nog eens 35 cent doordat er geen belastingen premies over hoeven te worden betaald zo blijkt uit de factsheet parttime werken van Divosa. Gemiddeld werkt in Nederland 9% van de mensen met een uitkering parttime. 20% van de mensen die in 2013 en 2014 minstens een maand parttime werkten stroomde uit naar werk. Dit is een verschil met mensen die geen parttime werk deden, dit percentage ligt op 7,4 % (Divosa). Parttime lijkt bij te dragen aan de uitstroom naar een vaste baan hoewel niet duidelijk is of parttime werk de oorzaak is of dat deze mensen zonder parttime werk ook uit zouden stromen. 1

3. Situatie in Súdwest Fryslân volgens Stimulansz In het rapport Plan tekortreductie 2015 Gemeente Súdwest-Fryslân (Stimulansz, 2015) worden over de periode oktober 2014 tot september 2015 de volgende zaken geconstateerd over het parttime werk vanuit de bijstand in Súdwest-Fryslân: In de onderstaande grafiek is het aantal klanten weergegeven dat parttime werkt en inkomsten heeft. We zien dat de gemeente op dit gebied erg dicht tegen vergelijkbare organisaties aanzit en ook tegen de landelijke. De verschillen zijn klein. Het aantal klanten dat inkomsten heeft zegt niet alles. Van belang is ook de hoogte van deze inkomsten. In de onderstaande grafiek is dat weergegeven. De gemiddelde inkomsten uit arbeid zijn berekend door het gemiddelde bedrag aan inkomsten in de lopende maand te delen door het aantal personen dat in die maand een betrekking in deeltijd heeft. 2

We zien hier dan dat de klanten van de gemeente die inkomsten hebben, in vergelijking met de andere organisaties en met landelijk, hogere inkomsten hebben. Wel merken we op dat bij een bestand met veel echtparen (= hogere bijstandsnorm), er meer inkomsten zijn te verdienen zonder dat de uitkering beëindigd hoeft te worden. Bij een bestand met weinig echtparen kan er relatief minder verdiend worden. In hoeverre de gemeente hier afwijkt van de andere organisaties is niet bekend. Het kan zijn dat de uitkeringsbestanden qua leefvorm wezenlijk verschillen. Hier liggen mogelijk kansen voor de gemeente. We zien dat de netto uitkering bij de gemeente lager ligt dan bij vergelijkbare organisaties en dan landelijk. Dat is gunstig. De prijs kan nog gunstiger worden door de inkomsten nog verder te verhogen. Een eerste stap zou kunnen zijn om een nadere analyse te verrichten op de klanten die nu inkomsten hebben en voor die klanten nader te onderzoeken in hoeverre uitbreiding van het aantal werkzame uren mogelijk is. Een andere mogelijkheid is om parttime arbeid verder te stimuleren door een gedeelte van de ontvangen inkomsten vrij te laten c.q. niet als inkomsten in mindering te brengen op de aanvullende uitkering (stimuleringspremie). Ondanks dat het aantal bijstandsgerechtigden dat parttime werkt in Súdwest-Fryslân op het landelijke gemiddelde ligt en de inkomsten iets hoger zijn dan het gemiddelde ziet Stimulansz kansen om dit nog te verhogen. In Het vervolg van deze notitie zullen deze mogelijkheden in kaart worden gebracht. 4 Mogelijkheden tot stimuleren van parttime werk vanuit de bijstand Er zijn twee wegen om parttime en tijdelijk werk te stimuleren. Dit kan gedaan worden door: -Parttime werk vanuit de bijstand financieel aantrekkelijk maken. -Parttime werk vanuit de bijstand administratief makkelijk maken 3

Bijstandsgerechtigden kunnen in bovenstaande punten op dit moment mogelijk een drempel ervaren. Als niet werken even veel oplevert en minder moeite kost en het ook nog eens veel administratief werk met zich mee neemt zijn mensen minder snel geneigd om parttime werk aan te nemen. In dit hoofdstuk is in kaart gebracht hoe parttime en tijdelijk werk financieel aantrekkelijker en administratief makkelijker kan worden gemaakt. 4.2. Parttime en tijdelijk werk vanuit de bijstand financieel aantrekkelijk maken De mogelijkheden om parttime en tijdelijk werk financieel aantrekkelijker te maken zijn te vinden in de participatiewet. In de participatiewet staan een aantal juridische kaders waar binnen parttime werk mogelijk is en financieel kan worden beloond. Er zijn twee mogelijkheden: het toekennen van een premie en een inkomstenvrijlating. De volgende bepalingen zijn hierbij relevant: Participatiewet artikel 31 lid 2 j: een een- of tweemalige premie van ten hoogste 2.366,00 per kalenderjaar, voor zover dit naar het oordeel van het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling; De uitkeringsgerechtigde mag een premie ontvangen wanneer dit naar oordeel van het college bijdraagt aan de arbeidsinschakeling. Dit geeft het college de vrijheid om een vorm te bedenken waarbij loon voor parttime werk wordt uitgekeerd als premie. Een beperking is wel in dat de premie één of tweemalig mag worden uitgekeerd en niet maandelijks. Het loon zou opgespaard moeten worden en een of tweemaal per jaar worden uitgekeerd met een maximum van 2366 euro. Participatiewet artikel 31 lid 2 n. inkomsten uit arbeid tot 25 procent van deze inkomsten, met een maximum van 198,00 per maand, voor zover hij algemene bijstand ontvangt, waarbij voor een persoon die de pensioengerechtigde leeftijd nog niet heeft bereikt geldt dat die inkomsten gedurende ten hoogste zes maanden niet tot de middelen worden gerekend en dat dit naar het oordeel van het college moet bijdragen aan zijn arbeidsinschakeling; Deze regeling is voor iedereen toegankelijk, indien het college hiermee instemt en kan door inwoners worden aangevraagd. De zes maanden mogen, anders dan voorheen, los van elkaar staan. Bijvoorbeeld door 2 losse parttime klussen van 3 maanden die niet aangesloten zijn. Participatiewet artikel 31 lid 2 r. inkomsten uit arbeid van een alleenstaande ouder tot 12,5 procent van deze inkomsten, met een maximum van 123,69 per maand, gedurende een aaneengesloten periode van maximaal 30 maanden, voor zover hij algemene bijstand ontvangt, ingeval: 1. hij de volledige zorg heeft voor een tot zijn last komend kind tot 12 jaar, 2. de periode van zes maanden, bedoeld in onderdeel n, is verstreken, en 3. dit volgens het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling; 4

Voor alleenstaande ouders is de regeling uit n. uitgebreid. Wanneer er al gebruik is gemaakt van de regeling in onderdeel n. kan ook van deze regeling gebruik worden gemaakt. Kortom, er zijn twee mogelijkheden die de participatiewet biedt: één- of tweemalig per jaar een premie of een inkomstenvrijlating. Het college bepaalt in beide gevallen onder welke voorwaarden de premie of de vrijstelling kan worden ontvangen. 4.3. Parttime werk vanuit de bijstand administratief makkelijk maken De mogelijkheden om parttime werk vanuit de bijstand financieel aantrekkelijk te maken vanuit de bijstand zijn verkend door de mogelijkheden die de participatiewet biedt in kaart te brengen. Wat zijn de mogelijkheden om het administratief makkelijk te maken? In de zoektocht naar mogelijkheden om parttime werk vanuit de bijstand mogelijk te maken zijn de volgende drie opties naar voren gekomen: -Verkorte aanvraagprocedure bij hernieuwde aanvraag -Bijstandsuitkering bevriezen. -Vergemakkelijken administratie inkomsten 4.4. Verkorte aanvraagprocedure bij hernieuwde aanvraag Staatssecretaris Kleinsma van Sociale zaken en werkgelegenheid zegt in een kamerbrief over flexibel werk dat gemeenten in beginsel vrij zijn om een zelf een aanvraagprocedure in te richten. Ze zal hierover nog met nadere informatie komen maar deze is tot op heden niet verschenen. In ieder geval betekent dit dat een verkorte aanvraagprocedure voor een bijstandsuitkering mogelijk is. Veel gemeenten, waaronder Súdwest-Fryslân, hanteren een 30-dagen termijn waarna de uitkering bij inkomsten wordt beëindigd. Dit betekent dat een inwoner een volledig nieuwe aanvraag moet doen als hij na 31 dagen wederom een beroep op de bijstand moet doen. Dit levert zowel de inwoner als de gemeente onnodige administratieve lasten op. Het grootste deel van de gegevens blijft immers ongewijzigd. Daarnaast geeft het de inwoners inkomensonzekerheid doordat een aanvraag gemiddeld 4-6 weken in beslag neemt. De oplossing ligt in een verkorte aanvraag. Hierbij levert de inwoner alleen gegevens die mogelijk zijn gewijzigd waardoor de procedure in 2-4 week kan zijn afgerond. Dit levert voor beide partijen minder werk op en de inwoner ontvangt sneller zijn bijstandsuitkering. 4.5. Bijstandsuitkering bevriezen Staatssecretaris Kleinsma zegt in dezelfde kamerbrief dat het bij korte tijdelijke arbeidscontracten voor gemeenten en bijstandsgerechtigden niet altijd wenselijk is dat de bijstand formeel wordt beëindigd en afgesloten indien het waarschijnlijk is dat opnieuw beroep op de bijstand zal worden gedaan. Ze geeft hier bij aan dat de 30-dagen termijn niet beoogt een termijn te zijn waarna de bijstand moet worden beëindigd. De genoemde 30-dagen termijn is geen wettelijk verplichte termijn. De gemeente heeft in beginsel de vrijheid om deze termijn van beëindiging van de bijstand zelf in te vullen. Dit biedt de mogelijkheid om uitkeringen te bevriezen. De 30 dagen termijn kan worden verlengd tot maximaal 6 maanden, hierna volgt de WW. Indien de bijstandsgerechtigde 5

inkomsten heeft die hoger zijn dan de bijstandsnorm wordt er geen bijstand uitbetaald en wordt de uitkering op 0 gezet. Dalen de inkomsten binnen 6 maanden onder bijstandsniveau dan valt inwoner weer terug op de bijstand. Na 6 maanden van inkomsten boven de bijstandsnorm wordt de uitkering beëindigd. 4.6. Vergemakkelijken administratie inkomsten. Er kan een drempel ontstaan bij het aannemen van parttime werk in de bijstand indien dit administratief veel werk kost en het financiële gevolgen kan hebben. Het principe moet zijn dat deze drempel zo laag mogelijk moet zijn. Ik ben drie zaken tegengekomen die hierbij mogelijk een belemmering vormen. Indien bijstandsgerechtigden een nieuwe baan vinden moeten ze dit binnen zeven dagen na aanvang, het moment dat ze weten van de nieuwe baan, melden bij de gemeente. Gebeurt dit niet op tijd dan volgt er een boete-onderzoek en mogelijk een boete. De eerste keer blijft vaak nog bij een waarschuwing maar bij een tweede keer volgt een boete. Voor de uitbetaling van de uitkering heeft deze termijn geen invloed als het maar wordt doorgegeven voor de uitbetaling van de eerstvolgende maand. De afdeling administratie geeft aan dat overtredingen ook niet altijd worden doorgegeven omdat zij het nut niet altijd inzien. Het zou daarom goed zijn om deze 7-dagen termijn te beoordelen op zijn effectiviteit en wenselijkheid. Bijstandsgerechtigden met wisselende inkomsten kunnen dit doorgeven via een wijzigingsformulier, dit moet echter 8-14 dagen (wisselt per maand) voor de uitbetaling van de uitkering gedaan zijn. Inkomsten die wijzigen na deze periode kunnen niet worden doorgegeven en leiden mogelijk tot een verrekening. In principe is het mogelijk om een dag voor de uitbetaling van de uitkering inkomsten nog te wijzigen. Om verrekeningen te voorkomen kan worden gekeken of deze periode kan worden verkort of zelfs worden weggenomen. In Leeuwarden wordt dit toegepast, dit voorbeeld is te vinden in hoofdstuk 10. De Uitkering wordt op dit moment aan het einde van de maand uitbetaald. Een bijstandsgerechtigde weet op dat moment mogelijk nog niet wat hij die maand door middel van parttime werkzaamheden heeft verdiend. Indien er een moment aan het begin van de maand wordt gekozen heeft de bijstandsgerechtigde mogelijk wel inzicht in de inkomsten van die maand en kan dit worden aangepast waardoor een verrekening wordt bespaard. 5 Het beleid in Súdwest-Fryslân De inkomstenvrijlating zoals vermeld in de participatiewet artikel 31 lid 2 onder n wordt toegepast. Het college heeft besloten dat vooralsnog alle inkomsten uit arbeid worden geacht bij te dragen aan (verdere) arbeidsinschakeling. Met andere woorden: een ieder die inkomsten uit arbeid ontvangt komt in aanmerking voor de vrijlating voor zover dit inkomen lager is dan de van toepassing zijnde norm. Deze regeling wordt in Súdwest-Fryslân ten volle benut en kan niet worden uitgebreid. 6

6. Conclusie Er zijn een aantal mogelijkheden om tijdelijk en parttime werk vanuit de bijstand te stimuleren: 1-Een één- of tweemalige premie van ten hoogste 2.366,00 per kalenderjaar, voor zover dit naar het oordeel van het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling 2-Een inkomensvrijlating voor inkomsten uit arbeid tot 25 procent van deze inkomsten, met een maximum van 198,00 per maand, voor zover dit naar het oordeel van het college bijdraagt aan zijn arbeidsinschakeling 3-Verkorte aanvraagprocedure bij hernieuwde aanvraag 4-Bijstandsuitkering bevriezen. 5-Vergemakkelijken administratie inkomsten. Op dit moment wordt alleen de inkomensvrijlating toegepast in Súdwest-Fryslân. Er liggen dus kansen om parttime werk vanuit de uitkering te stimuleren. 9. Advies Er zijn een aantal zaken die vrij gemakkelijk kunnen worden geïmplementeerd omdat ze vooral administratief van aard zijn (2-4). Andere instrumenten hebben een grotere financiële impact en vragen om politieke keuzes (1) of kosten vooral tijd en aandacht (6). 1-Premie Er kan een vorm worden bedacht of geïmplementeerd waarbij parttime, kortdurend werk vanuit de uitkering mogelijk wordt gemaakt. Uitbetaling van loon is mogelijk binnen de premie zoals bedoeld onder Participatiewet artikel 31 lid 2 j. In het vervolg zullen een aantal voorbeelden worden genoemd. 2-Verkorte aanvraagprocedure Op dit moment is er geen verkorte aanvraagprocedure voor mensen die na de stopzetting van hun bijstandsuitkering opnieuw een aanvraag doen. Hun uitkering wordt opgezegd en moet volledig opnieuw worden aangevraagd. Dit neemt voor beide partijen veel administratief werk met zich mee. Een verkorte procedure opzetten zorgt er voor dat inwoners die snel weer werkloos raken na hun uitkering zonder veel administratieve handelingen weer terug kunnen stromen in de bijstand. Dit zorgt er voor dat de gemeente en de uitkeringsgerechtigde minder administratieve lasten hebben en de uitkeringsgerechtigde sneller een uitkering ontvangt zonder in financiële problemen te komen. 3-Termijn beëindiging uitkering De 30-dagen termijn waarbinnen de bijstandsuitkering nu wordt beëindigd kan verlengd worden tot maximaal 6 maanden. Dit zorgt ervoor dat de in-en uitstroom naar de bijstand makkelijker wordt bij het aannemen van parttime en tijdelijk werk. 7

4-Bevriezen uitkering Naast het verlengen van de termijn zoals bovenstaande hoeft een bijstandsuitkering niet direct te worden beëindigd bij het vinden van werk maar kan ook worden bevroren door de uitbetaling op nul te zetten. Dit is relatief eenvoudig in te voeren en kan de administratieve lasten verlagen en de drempel om parttime en tijdelijk te werken verlagen. De periode van bevriezing is maatwerk. Dit is alleen nodig wanneer de termijn bij beëindiging van de uitkering (beschreven in punt 3) minder is dan 6 maanden. 5-Vergemakkelijken administratie inkomsten Het zou goed zijn wanneer de gemeente Súdwest-Fryslân zich ten doel stelt om de administratieve lasten voor bijstandsgerechtigden zo laag mogelijk te houden. Waardoor het aannemen van parttime en tijdelijk werk aantrekkelijker wordt. Hierbij kan gekeken worden naar de 7-dagen boetetermijn bij nieuw werk, het eenvoudig doorgeven van inkomsten en het moment van uitbetaling. 6-Communicatie Naast het invoeren van regelingen is het belangrijk dat iedereen op de hoogte is van de mogelijkheden. Dit gaat zowel om de inwoners, zodat zij weten waar ze recht op hebben, als intern bij de gemeente bij bijvoorbeeld consulenten. Op de website van de gemeente is op dit moment geen informatie te vinden over de mogelijkheden om te werken vanuit de bijstand. Het zou goed zijn als deze informatie makkelijk te vinden is zodat inwoners op de hoogte zijn wat mogelijkheden binnen de gemeente Súdwest Fryslân. Tevens is het goed als inzichtelijk wordt gemaakt welke financiële consequentie werken vanuit de bijstand heeft. Bijvoorbeeld voor verrekeningen en toeslagen. Intern zou er bij de gemeente een opfriscursus kunnen worden gegeven of een memo worden verzonden zodat iedereen weer op de hoogte is van de laatste stand van zaken. 10. Voorbeelden uit de praktijk: Er zijn gemeenten waarbij de geadviseerde mogelijkheden al in de praktijk worden gebracht. Een aantal worden hier genoemd en toegelicht. 1-Flextensie Bij flextensie worden werkgevers en bijstandsgerechtigden aan elkaar gekoppeld voor kortdurend parttime werk. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om een klus van drie dagen als schoonmaker die per direct moet worden ingevuld. Werkgevers en werknemers zijn verzameld in een pool en worden direct aan elkaar gekoppeld. Het voordeel voor de werkgever is dat hij snel een gemotiveerd persoon ontvangt tegen een relatief laag bedrag(minimumloon). De werknemer meldt zichzelf aan bij de flextensiepool, dit zorgt er ook voor dat deelnemers gemotiveerd zijn, en ontvang 1 a 2 euro per gewerkt uur bovenop zijn uitkering. Eenmaal per maand ontvangt de werknemer zijn loon met behoud van zijn uitkering. Flextensie is een sociale onderneming en heeft geen winstoogmerk. Het bedrag dat overblijft na aftrek van de kosten vloeit daarom weer terug naar de gemeente. De gemaakte kosten kunnen hierdoor vrij snel gedekt worden en in de meeste gevallen wordt er zelfs iets aan over gehouden. Op dit moment zijn er meer dan twintig gemeenten die gebruik maken van flextensie. 8

Meer informatie is te vinden op www.flextensie.nl en in de documenten: Beleidskeuzes flextensie Emmen en lastige vragen en antwoorden flextensie 2-Premie deeltijdwerk In de gemeente Smallingerland is per 1 januari 2016 de premie deeltijdwerk ingevoerd. Bijstandsgerechtigden ontvangen hierbij 8% van de gekorte inkomsten uit arbeid. Er is gekozen voor dit percentage omdat het ongeveer één maandloon is. Het idee is dat werken loont en tevens stimuleert naar meer werken. Tweemaal per kalenderjaar wordt het verdiende bedrag uitgekeerd. De premie is onbelast en heeft daarom geen gevolgen voor de kwijtschelding van gemeentebelastingen en toeslagen. Bij beëindiging van de bijstand heeft men geen recht meer op de premie over de voorgaande maanden. Wel is er dan recht op een uitstroompremie van duizend euro. Het voordeel ten opzichte van flextensie is dat ZZP ers hier ook voor in aanmerking komen. Meer informatie is te vinden in de documenten opzet voorstel beloning werk in deeltijd en premie deeltijdwerk 3- Flexibel inkomen in Leeuwarden De gemeente Leeuwarden heeft een notitie opgesteld over flexibel inkomen waarbij dezelfde dillema s naar voren komen als in deze notitie. Hun doel is om flexibel werk vanuit de bijstand zo makkelijk mogelijk te maken. Hoewel ze tevens gebruik maken van flextensie is het financieel belonen van parttime werk vanuit de bijstand niet de doelstelling, ze willen de drempels wegnemen. Hiervoor hebben ze een aantal zaken geregeld: -Schatting van inkomsten in de maand waarin de inkomsten plaats vinden in plaats van een verrekening achteraf. -Doorgeven van inkomsten kan tot een dag voor uitbetaling van de uitkering. -Door laten lopen van de uitkering bij korte tijdelijke contacten -Verkorte procedure bij hernieuwde aanvraag. De genoemde punten zijn allen relevant voor de gemeente Súdwest-Fryslân. De notitie in Leeuwarden is dan ook een mooi voorbeeld voor deze gemeente. Meer informatie is te vinden in de notitie flexibel inkomen in Leeuwarden 4- Scharrelondernemers De gemeente Breda helpt mensen met een bijstandsuitkering met het opzetten van een eigen onderneming. Hierbij zijn ze vrijgesteld van de verplichtingen om te solliciteren. Het geld dat deze mensen verdienen gaat naar een opgezette coöperatie. Een deel van de inkomsten vloeit terug naar de gemeenten en een deel mogen ondernemende bijstandsgerechtigden gebruiken om te investeren. Zo verdienen ze een gedeelte van hun uitkering terug voor de gemeente en worden ze gestimuleerd zelf te ondernemen en doen ze de nodige werkervaring op. Meer informatie is te vinden op http://www.devrijeuitloop.nl 9

5- Parttime ondernemers. Vrijwel alle grote gemeenten experimenteren op dit moment met parttime ondernemen. Bijstandsgerechtigden mogen enkele uren werken als ZZP er of een eigen onderneming starten. Divosa heeft cijfers verzameld bij drie koplopergemeenten die parttime ondernemen inzetten als re-integratie instrument. In Den Bosch, Zwolle en Assen waren gemiddeld 58 bijstandsgerechtigden parttime aan het ondernemen en was het gemiddelde bedrag dat verdiend werd per bijstandsgerechtigde 967,08 per jaar. Elke verdiende euro bespaart de gemeente 1,40 aan uitkeringslasten dus per uitkeringsgerechtigde die deelnam was dit zo n 1350. Dit weegt op tegen de kosten die gemaakt om het parttime ondernemen mogelijk te maken, de uitstroom lag in de drie gemeenten op 25% Meer informatie is te vinden op www.divosa.nl/nieuws/parttime-ondernemen-werkt/en het document divosa werkwijzer parttime ondernemen 6-Zaanse Bijstand op maat GroenLinks en de PvdA in Zaanstad hebben een voorstel gedaan om de bijstand in Zaanstad aan te passen op drie punten: 1-Gezien de geringe kans van ouderen op een baan, worden mensen vanaf bijvoorbeeld 60 jaar vrijgesteld van sollicitatieplicht 2-Er komt een pilot waarbij de sollicitatieplicht vervalt voor werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt als zij zich voor minstens 20 uur per week vrijwillig inzetten voor een maatschappelijk doel. 3-Er komt een pilot onder ongeveer 100 werkzoekenden, die als zij een parttime baan hebben gevonden daar 25% van mogen behouden voor een maximale periode van twee jaar. Dit is een voorstel en is dus nog niet in de praktijk gebracht. Bovenstaande veranderingen zijn mogelijk op basis van participatiewet artikel 83 lid 1 waarin toestemming wordt gegeven voor experimenten waarbij kan worden afgeweken van de geldende procedures. Meer informatie is te vinden op: https://zaanstad.groenlinks.nl/sites/groenlinks.nl/files/downloads/newsarticle/zaanse%20bi jstand%20op%20maat.pdf 7-PTO-admin PTO-admin is een online administratieprogramma gericht op kleine zelfstandigen met een aanvullende bijstandsuitkering. Het is een eenvoudig en duidelijk maar volledig administratieprogramma met als doel dat de klant leert om zelfstandig een goede administratie bij te houden en inzicht te krijgen in de financiën. In PTO-admin is een afrekenmodule opgenomen zodat de netto inkomsten aan het einde van een boekjaar op eenvoudige wijze correct kunnen worden vastgesteld en afgerekend met de bijstandsuitkering. 10

Een programma zoals bovenstaande kan er voor zorgen dat overzichtelijk blijft wat de bijstandsgerechtigde heeft verdiend. Tevens is er een begeleidingstraject mogelijk waarbij hulp omtrent belastingaangifte en administratie wordt geboden. Meer informatie is te vinden in het document: PTO-admin begeleidingstrajecten Referenties: Stimulansz. (2015). Plan tekortreductie 2015 Gemeente Súdwest-Fryslân. 11