BERLIJN DIE GOLDENEN ZWANZIGER
Berlijn, hoofdstad van het Duitse Keizerrijk
1652 Berlijn-Cölln: rond 1230 gesticht door de graven Johan I en Otto III als markgraven van Brandenburg Ligging: aan een doorwaadbare plaats van de rivier de Spree, op het kruispunt van de verbindingswegen tussen de Elbe en de Oder en tussen de Bohemen en Saksen Residentie van de Hohenzollern v.a. ca. 1450
garnizoensstad Friedrich Wilhelm (1620 1688) keurvorst van Brandenburg
1789 Friedrich Wilhelm I keurvorst van Brandenburg (1688 1740) Hoofdstad van Pruisen (1701)
1789 Friedrich Wilhelm II koning van Pruisen, keurvorst van Brandenburg (1712 1786)
1826
1788-1791
1798
1809
Karl Friedrich Schinkel 1823 1784
1821 1824
1741
ca. 1800
De Pruisische filosoof-koning Frederik II van Pruisen Der Alte Fritz Frederik de Grote 1712 1786 Koning vanaf 1740
Films met Otto Gebühr als Frederik de Grote 1920: Die Tänzerin Barbarina 1921 23: Fridericus Rex - Sturm und Drang - Vater und Sohn - Sanssouci - Schicksalswende 1926: Die Mühle von Sans Souci 1927: Der Alte Fritz 1. Teil Friede 1927: Der Alte Fritz 2. Teil Ausklang 1930: Das Flötenkonzert von Sans-souci 1932: Die Tänzerin von Sans Souci 1933: Der Choral von Leuthen 1936: Heiteres und Ernstes um den großen König 1936: Fridericus 1937: Das schöne Fräulein Schragg 1942: Der große König
Otto von Bismarck; de ijzeren kanselier
Napoleon III en Bismarck na de Slag bij Sedan, 1870
Wilhelm I wordt tot keizer uitgeroepen in de Spiegelzaal van Versailles. Een vernedering voor de verslagen Fransen
Grootindustrieel August Borsig (1804 1854) en zijn eerste locomotief, vervaardigd in Berlijn in 1841
Allgemeine Electricitäts-Gesellschaft AEG (1887) Emil Rathenau
Wat ooit de trots en schoonheid van de stad was, is vandaag de dag tot zwijgen gebracht, oud, ontheemd. Het Athene aan de Spree is dood; in plaats daarvan is een Chicago aan de Spree in opkomst Walther Rathenau (1867 1922) Walther Rathenau, 1922
1871: Berlijn overschrijdt de grens van 1 miljoen inwoners 1890: 1.500.000 / 1905: 2.000.000 / 1920: 3.900.000
1871: keizerproclamatie en Berlijn 1.000.000 inwoners
De roem van de Parijse wereldtentoonstelling houdt de Berlijners uit hun slaap. Berlijn is een metropool, dus moet het ook een wereldtentoonstelling hebben. Dat is volkomen verkeerd. Parijs is nu eenmaal, wat Berlijn hopelijk nooit worden zal: de grootste hoerenkast ter wereld Keizer Wilhelm II in een brief aan de kanselier Leo von Caprivi
Weltstadtsehnsucht J. Van Oudshoorn (pseudoniem voor J.K. Feijlbrief) Het is een bijzondere beweging. Een obsederende gedachte om niet naar bed te gaan. Een soort waanzin om van de nacht een dag te maken, zodat het tegen de ochtendschemer nog drukker is in de hoofdstraten dan overdag. Van twaalf uur af rijden er weer aparte nachtomnibussen; het tramverkeer gaat verder met nieuw personeel; in de concerthuizen komen verse muzikanten aangerukt. Zo bestaan er hier een paar café s die de laatste jaren ook nog geen uur gesloten zijn geweest. Waartoe dit alles? Men noemt het wereldstad-leven en legt er in bonte affiches met voorliefde de nadruk op. Ook een verschijnsel dat te denken geeft, die zucht om toch vooral metropool te willen zijn
J. Van Oudshoorn (pseudoniem voor J.K. Feijlbrief) Er blijft een overschot aan energie beschikbaar waarvan niemand voorlopig weet waartoe het dienen moet. Tenzij dan om er anderen mee neer te slaan. En dat is een dreigende spanning, het gruwbaar aangezicht dat me hier aanstaart en waarvan ik dikwijls de verschrikking ook met de beste wil niet van me af kan zetten
Honderdduizend gloeilampen, drieëntachtig liften, drie roltrappen, dertig andere trappen, duizend telefoonaansluitingen en vijf kilometer buizenpost
WEIMARREPUBLIEK 1918 Jan feb mrt apr mei juni juli aug sept okt nov dec 3 oktober 1918: haastig gevormde burgerregering o.l.v. Max von Baden dient verzoek tot wapenstilstand in 25 oktober 1918: muiterij in Kiel en Wilhelmshaven
WEIMARREPUBLIEK 1918 Jan feb mrt apr mei juni juli aug sept okt nov dec 9 november 1918: keizer Wilhelm II doet afstand van de troon en vlucht naar Nld. Nog diezelfde middag roept de sociaal-democraat Phillip Scheidemann de republiek uit vanaf het balkon van de Rijksdag
WEIMARREPUBLIEK 1918 Jan feb mrt apr mei juni juli aug sept okt nov dec 11 november 1918: SPD-er Friedrich Ebert wordt rijkskanselier
WEIMARREPUBLIEK 1919 Jan feb mrt apr mei juni juli aug sept okt nov dec Januari 1919: de communistische Spartakusopstand Januari 1919: uitroeping van de Republiek van Weimar
WEIMARREPUBLIEK 1919 Jan feb mrt apr mei juni juli aug sept okt nov dec 19 januari 1919: vrije verkiezingen in Duitsland. Vorming van de zogenaamde Weimarer Koalition 31 juli 1919: in Weimar wordt de nieuwe grondwet bekrachtigd