NIEUWS 113 september/oktober 2007 WORKING APART TOGETHER WEER NAAR SCHOOL 2 De Academie voor Bouwkunst begint het studiejaar met een nieuwe reeks Capita Selecta-lezingen over leisure, getiteld Relax! KIECKENS EN KLAASSE 2 De reeks architectuurlezingen in de Brakke Grond wordt in september vervolgd met een lezing van Christian Kieckens. In oktober spreekt Kamiel Klaasse (NL Architects). VELSERTUNNEL 3 Ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de Velser tunnels zijn twee exposities ingericht. Zowel de aanleg van het Noordzeekanaal in 1876 als de bouw van de tunnels worden belicht. KALENDER / CALENDAR 4 / 5 In een tijd waarin de politiek de creatieve industrie hoog in het vaandel heeft staan, maar starters het tegelijkertijd moeilijk hebben om aan de bak te komen, lijkt de tijd meer dan rijp om de creatieve industrie zelf op het podium te vragen. ARCAM heeft een groep jonge, pas gestarte architecten gevraagd om zichzelf te presenteren en zich daarnaast uit te spreken over de vestigingskwaliteiten en de voorzieningen in de stad. Ook komen vragen aan bod als: hoe functioneren deze jonge architecten in Amsterdam, hoe richten zij hun eigen bureau op en hoe vinden ze hun huisvesting? Welke samenwerkingsverbanden ontstaan en waarom? Huis Kuhne-vdLee, Amsterdam, EMMA Architecten Onder de titel Working Apart Together (WAT) presenteert ARCAM van 22 september tot en met 17 november tien jonge Amsterdamse architectenbureaus. De door een jury gekozen bureaus zijn: BAVAVLA (Bas van Vlaenderen); Elastik; emma; Equipe voor Architectuur en Urbanisme; Olaf Gipser; HENK; Anne Holtrop; Marc Koehler; Loos Architects; Studio JVM Architecture + Urban Strategies. Deze thema s worden zowel in een expositie uitgelicht als in een parallel georganiseerde discussie waarin het gesprek tussen de politiek en de jonge creatievelingen wordt aangezwengeld. Hierover volgt meer informatie op www.arcam.nl. Met beide projecten wil ARCAM niet alleen een podium bieden aan de jonge architecten maar tevens inzicht bieden in de dagelijkse praktijk van een belangrijk deel van de young urban creatives. Ook de Museumnacht op 3 november zal in het teken staan van jonge architecten en ontwerpers. ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u., T 020 6204878, www.arcam.nl 25 JAAR GALERIE BINNEN 6 In het kader van het 25-jarig bestaan van Galerie Binnen tonen meer dan zestig ontwerpers een object in deze galerie. Verder is op talloze plekken in de stad design te bewonderen tijdens het Inside Design festival en op de Woonbeurs in de RAi. JONGE MONUMENTEN 7 De Open Monumentendagen staan in het teken van jonge monumenten. In Amsterdam worden 64 monumenten opengesteld en is er extra aandacht voor de stadsuitbreidingen. ONDERGRONDS NIEUWS 7 Het publiek kan tijdens het Amsterdam Underground Festival een tunnel, een brugkelder en een deel van de Noord/Zuidlijn betreden. W W W. A R C A M. N L REDACTIONEEL Liefde voor bijzondere boeken kan niet zonder talent voor scharrelen. Scharrelen in de voorraden van antiquariaten, de ene keer gericht op zoek naar een bepaalde schat, de andere keer speurend in een stemming van 'je weet maar nooit'. Altijd in een sfeer van stof, muffigheid, niet te tillen stapels papier en levensgevaarlijke krukjes en ladders. Maar hoe lang zou het nog mogelijk zijn om een vrije dag op zo'n gelukzalige manier door te brengen? Het gaat slecht met de traditionele antiquariaten sinds internet het kopers en verkopers mogelijk maakt om thuis achter de computer te zoeken wat zij maar willen. Ook boekenverkopers moeten dus aan de bak, zo leert bijvoorbeeld het Amsterdamse antiquariaat 'Opbouw'. Dit antiquariaat, gespecialiseerd in boeken, tijdschriften en posters op het gebied van de architectuur en stedebouw, woont sinds 1990 min of meer in bij boekwinkel en uitgeverij Architectura & Natura. Aanvankelijk zat het pal naast de winkel, maar toen deze verhuisde kon het middenin de winkel terecht, op een speciaal daartoe aangebracht entresol. Een wat verborgen trap leidt naar boven, naar een weelde van voor een deel zeer zeldzame boeken. Wie in dit paradijs goed zoekt en bijvoorbeeld even kucht, ontdekt ergens achter hoge stapels, in een chaos van drukwerk, laptop en ventilatoren, de man die het antiquariaat 20 jaar geleden oprichtte. Een man, Ben van Bebberen, die deze zomer, zonder dat hem dat is aan te zien, aan een nieuwe (digitale) levensfase is begonnen. Ook hij heeft sinds kort een groot deel van zijn prachtige voorraad ontsloten via een website (www.de8enopbouw.nl). Dat moest hij wel, om te kunnen overleven. En dat is dus merkwaardig genoeg ook goed nieuws voor de scharrelaar. Immers: ook iedereen die hoopt in de toekomst fysiek te kunnen blijven spitten in grote hoeveelheden tweedehands boeken, moet hopen dat zoveel mogelijk antiquariaten via internet het hoofd boven water kunnen houden. Maarten Kloos.
WEER NAAR SCHOOL: RELAX! De opleiding stedebouw aan de Academie van Sijmons de reeks met een lezing getiteld 'Where Bouwkunst bestaat in oktober vijftig jaar. Dat to go this summer?' Alle lezingen beginnen om viert de Academie op 5 oktober vanaf 16.00 20.00 uur. De toegang is gratis, reserveren is uur met een symposium over de ontwikkeling niet mogelijk. De voertaal is Engels. Het afdelingshoofd architectuur van de Academie, de en het toekomstperspectief van de stedebouw. Middels een audiovisuele verrassing komt architect Jan Peter Wingender van het bureau de geschiedenis van het onderwijs aan bod. Wingender Hovenier, wordt opgevolgd door Belangstellenden kunnen zich aanmelden via Machiel Spaan, mededirecteur en -oprichter van a.vanderland@ahk.nl. De capita selecta-lezingenreeks van de Amsterdamse Academie van uur blikt Wingender terug op zijn jaren aan de M3H Architecten. Op 6 september vanaf 20.00 Bouwkunst, getiteld 'Relax!', is opgebouwd Academie en staat Spaan stil bij zijn plannen rond het fenomeen leisure - zeg maar vrije als nieuw hoofd architectuur. Ter gelegenheid tijd. De sprekers en de titels van hun lezingen van deze overdracht is in het Academiegebouw zijn achtereenvolgens op 13 september ZUS en een kleine fototentoonstelling ingericht, die te anderen met 'Fuck leisure!', op 20 september zien is tot en met 5 oktober. Al deze activiteiten Tracy Metz met 'The resort city', op 27 september Thilo Folkerts met 'Everlands Berlin', op 4 gebouw aan het Waterlooplein dat langzamer- vinden weer plaats op het oude adres, in het oktober Maria Goula met 'Sunshine and coastal hand uit de verbouwing begint te komen. In happiness', op 11 oktober Paula Meijerinck met het informatiecentrum van stadsdeel Zuidoost 'The American way' en op 18 oktober sluit Dirk is van 12 tot en met 28 september werk te zien van studenten van de Academie van Bouwkunst. Het betreft resultaten van een recent studieproject waarin de transformatie van de Bijlmer centraal stond. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, ma.-vr. 10-17 u., T 020 5318218; Informatiecentrum stadsdeel Zuidoost, Anton de Komplein 150, ma.-vr. 8.30-15.30 u., T 020 2525000 Ondergrondse leisure -voorzieningen Oosterdokseiland, Zwarts & Jansma Architecten METROPOOL IN ZICHT In Rotterdam vond deze zomer de derde Internationale Architectuur Biënnale plaats. De Amsterdamse inzending, gemaakt in opdracht van onder meer de Dienst Ruimtelijke Ordening (DRO) en het Ontwikkelingsbedrijf van de gemeente Amsterdam, was een creatieve toekomstvisie op stad en regio als metropool, gemaakt door negentien kunstenaars en ontwerpers onder leiding van Bureau Kossmann De Jong. De bijzondere wijze waarop het verhaal over Amsterdam als metropool in deze installatie is verbeeld, was voldoende reden om de expositie naar de Zuiderkerk te halen. Temeer nu de nieuwe Ontwikkelingsalliantie zich tot taak heeft gesteld Amsterdam om te vormen tot metropool. De looptijd van de tentoonstelling wordt waarschijnlijk van 15 september tot 15 oktober. Zie www.zuiderkerk.amsterdam.nl Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, ma.-vr. 9-16 u., za. 12-16 u., T 020 5527987 PRIJSWINNAARS OP TV Op donderdag 25 oktober vanaf 20.00 uur wordt in de Zuiderkerk de Amsterdamse Nieuwbouwprijs uitgereikt. Dit is een publieksprijs voor het favoriete Amsterdamse nieuwbouwproject, toegekend door bewoners van Amsterdamse nieuwbouwwoningen, lezers van Het Parool en kijkerspubliek van de Amsterdamse televisiezender AT5. De prijs is een initiatief van de Amsterdamse Federatie van Woningbouwcorporaties, het OGA, AT5 en Het Parool. Zij willen hiermee de betrokkenheid van Amsterdammers bij de nieuwbouw in hun stad vergroten en informatie vergaren over woonwensen. De tentoonstelling Architectuur in Amsterdam, met hoogtepunten uit recente Amsterdamse architectuur, is nog te zien in de Zuiderkerk tot en met 1 september. Het doel van de campagne 'Nieuw leven voor oude gebouwen' is Amsterdammers op te wekken zich uit te spreken over de vraag welke gebouwen en gebieden in de komende drie jaar met voorrang moeten worden hergebruikt. Dat kan door een stem uit te brengen in een bepaalde categorie (kerken, scholen, kantoren, fabrieken, wonen en buurtvoorzieningen). De gebouwen worden in september belicht op AT5 en in andere lokale media. Meer informatie is te vinden op www.nieuwlevenvooroudegebouwen.nl. Op deze site kan iedereen ook zijn of haar stem uitbrengen. De campagne is een initiatief van Agora Europa en Architectenbureau Van Stigt. In de reeks Aanbouw, het architectuurprogramma van de Amsterdamse televisiezender AT5, wordt om de week een nieuwe uitzending en een herhaling vertoond. De eerste nieuwe uitzending is te zien op 12 oktober. Het onderwerp hiervan was bij het ter perse gaan van ARCAM NIEUWS nog niet bekend. Wel duidelijk was dat een dubbel lang programma over sociale woningbouw in Suriname wordt herhaald op 9 september om 20.35 uur. Na de première is de uitzending ook te zien op web.at5.nl/aanbouw. Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, ma.-vr. 9-16u., za. 12-16 u., T 020 5527987, www.zuiderkerk.nl; Stichting Agora Europa, Entrepotdok 19a, T 020 6380558; AT5 Aanbouw, uitzendtijden za. 20.37 u. (premières), zo. 20.35 u., di. 23.15 u., T 020 5551111 KIECKENS EN KLAASSE Op 18 september vervolgt Christian Kieckens de serie architectuurlezingen in de Brakke Grond en op 2 oktober spreek Kamiel Klaasse. Kieckens (1967) studeerde in 1974 af aan het hoger Architectuurinstituut Sint Lucas in Gent. Hij leidt sinds 2002 zijn eigen bureau in Brussel en is als professor verbonden aan de Hogeschool Antwerpen. Bekende gebouwen van zijn hand zijn de woning Van Hover-De Pus in Baardegem en drukkerij Salto in Rekem. In Nederland werkt hij aan een appartementengebouw op het Ceramique-terrein in Maastricht, een urban villa op de Bergse Plaat in Bergen op Zoom en de inrichting van het Zeeuws Museum in Middelburg. Het werk van Kieckens wordt gekenmerkt door de manier waarop hij met licht en schaduw grote effecten weet te bereiken. Zie: www.christiankieckens.be. Klaasse (1959) studeerde in 1995 af aan de TU Delft en startte in 1997 samen met Walter van Dijk, Pieter Bannenberg en Marc Linneman het bureau NL Architects. Bekende projecten zijn de Basketbar in Utrecht, de renovatie van Cinecenter in Amsterdam, en de NL Lounge op de Biennale van Venetië. Er wordt gewerkt aan een appartementengebouw op het Funen-terrein en een crossover music hall in Muziek Paleis Vredenburg (masterplan Herman Hertzberger). Het heeft er alle schijn van dat 2007 het jaar van de grote doorbraak wordt, onder meer met het winnen van de prijsvraag voor het Groninger Forum en de selectie voor de meervoudige opdracht voor het Olympisch dorp in Londen (2012). Aanvang 20.15 uur. Zie: www.nlarchitects.nl. ARCAM in de Brakke Grond, Nes 45, T 020 6204878 MELS CROUWEL / MARCEL SMETS Op 9 oktober vindt van 14.00 tot 16.30 uur een lezing in de Brakke Grond plaats van Rijksbouwmeester Mels Crouwel samen met de Vlaamse Bouwmeester Marcel Smets. Het thema van de grensverkennende lezing is 'Bruggen en Stations', waarbij Nederlandse en Vlaamse infrastructurele projecten met elkaar vergeleken worden. Na afloop van de lezing wordt een 'ruimtelijk manuscript' aangeboden aan Stichting Vedute. Brakke Grond, Nes 45, T 020 6266866, www.brakkegrond.nl, www.vedute.nl 2
NEW TOWN INSTITUTE Het International New Town Institute te Almere streeft naar de verwerving, vermeerdering en verspreiding van kennis en ervaring op het gebied van nieuwe steden overal ter wereld. Op 11 en 12 oktober organiseert dit instituut een seminar getiteld 'New town simulation', waarin de rol van simulatiemodellen in de stedebouw centraal staat. Internationale specialisten uit verschillende velden laten hun licht schijnen over deze thematiek - niet zonder betekenis gezien de slordige drie miljard nieuwe stadsbewoners wereldwijd die worden verwacht in de komende 25 jaar. International New Town Institute, Schrijverstraat 1, Almere, www.newtowninstitute.org; WTC Alnovum (do.), Rabotoren (vr.), Almere, 9.30-17.30 u. AANDACHT VOOR INDUSTRIE Het ABC architectuurcentrum heeft in de maanden september en oktober volop aandacht voor industrie. Van 6 september tot en met 28 oktober staat de expositie Waarderpolder. Dit industrieterrein in Haarlem wordt van alle kanten belicht, onder meer de geschiedenis en de gebouwen op het terrein komen aan bod. Yoshina Davelaar en Michiel de Ruiter exposeren in de fotogalerie van 6 september tot en met 4 november met Waarderpolder FotoFase-001. Het doel van deze fotografische zoektocht is het verkennen van de grens tussen fantasie en werkelijkheid. Davelaar gebruikt een vliegercamera en bewerkt de foto s naar eigen fantasie. Op 23 september wordt de expositie Elke stad is uniek maar overal gebeurt hetzelfde geopend. Het stationsplein in Haarlem en het feit dat in veel steden beeldschone stations te vinden zijn aan aanmerkelijk minder mooie pleinen wordt uitgebreid belicht. De expositie is te zien tot en met 18 november. Tot en met 16 september is nog de expositie Europan 8-locatie Haarlem te zien, die de Europese inzendingen toont voor de Haarlemse locatie Gonnetstraat, met prijswinnaars en bijzondere vermeldingen. Tot en met 2 september zijn de afstudeerprojecten InHolland, Echt in vorm - Ingenieurs en architectenbureau Tentech en Kidskunst te zien. ABC Architectuurcentrum, Groot Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo.13-17 u., T 023 5340584 VELSERTUNNELS BELICHT Ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de Velser Tunnels in september, worden twee tentoonstellingen georganiseerd, door respectievelijk het Museum Kennemerland en de Historische Kring Velsen, over het ontstaan van de tunnels. De opening van het Noordzeekanaal in 1876 was een enorme verbetering voor de Amsterdamse havens, maar vormde een barrière voor het noordzuidverkeer. En hoewel spoorbruggen en ponten dit probleem tijdelijk opvingen, werden in 1934 de eerste ontwerpen voor een tunnel gemaakt. De bouw had lokaal een grote impact. Veel bekende plaatsen zoals de oude haven van Beverwijk en een deel van het dorp Velsen verdwenen, maar de scheepvaart, de industrie en de economie hebben bij de betere bereikbaarheid van noord en zuid enorm gewonnen. De tentoonstellingen laten foto s zien van het bouwen en het effect op het landschap van Midden Kennemerland. Museum Kennemerland, Westerhoutplein 1, Beverwijk, wo., za., zo, 14-17 u., na 1 oktober za., zo. 14-16.30 u.; Raadhuis voor de Kunst, Torenstraat 7, Velsen-Zuid, wo., za., zo. 12-17 u. ONDER DE BRUG Het kunstenaarsduo MariaMaria exposeert tot en met 28 oktober in de Melkweg foto's, waarin ze zichzelf positioneren ten opzichte van bruggen, viaducten en tunnels. De architectuur van deze plaatsen is bepalend voor het duo: de boogvormen en pilaren zorgen voor strakke, sterke lijnen. Onder een viaduct rijden of lopen lijkt even een ervaring van in een andere wereld zijn: het licht is gedempter, het zicht beperkter, geluiden worden meters gedragen en zijn intenser. Het duo probeert zichzelf te verliezen in een conceptuele fotowereld, waarin alleen zij figureren. Melkweg Galerie, Marnixstraat 409, wo.-zo. 13-20 u., T 020 5318181, www.melkweg.nl HILVERSUMS MONUMENTEN Tot en met 8 januari 2008 is in Museum Hilversum de expositie Niet beschreven ruimte. De architectuur van Koen van Velsen te zien. De door Van Velsen ontworpen expositie spitst zich toe op zijn onorthodoxe ontwerpmethode, geeft een overzicht van zijn oeuvre en licht een aantal projecten uit. Er is ook een wandel- en fietsroute langs de gebouwen die in Hilversum zijn gerealiseerd. Bij uitgeverij 010 verscheen Jan Wils. De Stijl en verder. Deze eerste complete monografie over Jan Wils behandelt al zijn architectonisch werk. Daarbij is uitvoerig gebruik gemaakt van vaak nooit eerder gepubliceerde tekeningen uit het Wils-archief in het Nederlands Architectuurinstituut (F 39,50). Auteur Herman van Bergeijk geeft ter gelegenheid van de Open Monumentendag op zondag 9 september om 11.00 uur een lezing over Jonge Monumenten in Hilversum, in het bijzonder van de architecten Dudok, Duiker en Wils. Museum Hilversum, Kerkbrink 6, di.-za. 11-17 u., zo. 12-17 u.,t 035 6292826, www.museumhilversum.nl BUSEXCURSIE REGIO Op zondag 9 september organiseert het Podium voor Architectuur Haarlemmermeer in het kader van de Nationale Monumentendagen een excursie langs moderne monumenten in Hoofddorp en Aalsmeer. Er zijn twee vertrekpunten: De Nieuwe Meer, Stommeerweg 12, Aalsmeer; en de Voormalige Landbouwschool, Julianalaan 46 in Hoofddorp. Ontvangst vanaf 13.30 uur, aanvang 14.00 uur. Kosten: F 15,- (inclusief bus, gids en boekje). Inschrijvingen via: inschrijven@pier-k.nl of via T 023 5669565. Hierbij opstapplek vermelden, Aalsmeer (bus A) of Hoofddorp (bus H). Voor meer informatie: www.kunstencultuuraalsmeer.nl of Podium voor Architectuur Haarlemmermeer, T 023 5669589. LANDSCHAP ALMERE, LELYSTAD, NAGELE Woonwinkelcomplex Citadel in Almere, Christian de Portzamparc i.s.m. OMA, 2006 Het Almeerse architectuurcentrum CASLa vertoont op 4 september in de Cinescope twee films van de beroemde documentairemaker Joris Ivens. Het gaat om Zuiderzee (1930) en Nieuwe Gronden (1933); een exclusieve integrale vertoning over inpoldering. Op 2 oktober wordt Still Life vertoond, een film uit 2006 van Jia Zhangke. Voorafgaand aan de films verzorgt CASLa een inleiding. Aanvang steeds om 20.00 uur. Op 8 september organiseert CASLa een rondleiding door het woonwinkelcomplex Citadel in Almere, een project van Christian de Portzamparc en OMA. Start bij Casa CASLa, aanvang 12.00 uur. Op 30 september en op 28 oktober zijn er busexcursies met rondleidingen door Almere, Lelystad en Nagele. Start bij Station Almere- Centrum om 10.00 uur; aanmelding via www. casla.nl. De tentoonstelling over Teun koolhaas in Casa CASLa is verlengd tot en met 27 oktober. Ook Museum de Paviljoens in Almere trekt erop uit en organiseert iedere zaterdag en zondag dagtochten langs vijf bijzondere landschapskunstwerken in Flevoland. Langs De groene Kathedraal van Marinus Boezem, Aardzee van Piet Slegers, Observatorium van Robert Morris, Sea Level van Richard Serra en Polderland Garden of Love and Fire van Daniel Libeskind. Cinescope, Schrijverstraat 3, Almere Stad; Casa CASLa, Weerwaterplein 3, Almere, 036 5386842, www.casla.nl; Museum De Paviljoens, Odeonstraat 3, Almere, T 036 5450400, www.depaviljoens.nl 3
NIEUWS 113 K A L E N D E R / C A L E N D A R SEPTEMBER/OKTOBER 2007 T E N T O O N S T E L L I N G E N / E X H I B I T I O N S ARCHITECTUUR IN AMSTERDAM Amsterdam Architecture t/m 01/09 Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, ma.-vr. 9-16 u., za. 12-16 u., T 020 5527987 KIDSKUNST Children's art,inspired by aboriginals t/m 02/09 ABC, Haarlem, T 023 5340584 TENTECH Architects and engineers Tentech t/m 02/09 ABC, Haarlem, T 023 5340584 FACE 2 FACE French street-artist and photographer JR t/m 02/09 Foam, Fotografiemuseum Amsterdam, Keizersgracht 609, ma.-zo. 10-18 u., do., vr. 10-21 u., T 020 5516500 LIGPLAATS AMSTERDAM Mooring site Amsterdam t/m 08/09 ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u., T 020 6204878 GRAYSCALE Photography by Amalia Pica t/m 15/09 CBK Zuidoost, Bijlmerdreef 119, di., wo., vr. 11-19 u., do. 11-21 u., za. 10-17 u., T 020 6911322 DE BAZEL: TEMPEL AAN DE VIJZELSTRAAT History of a monumental building t/m 16/09 Stadsarchief Amsterdam, Vijzelstraat 32, di.-za. 10-17 u., zo. 11-17 u., T 020 2511511 EUROPAN 8-LOCATIE HAARLEM European architectural competition t/m 16/09 ABC, Haarlem, T 023 5340584 AFSTUDEERPROJECTEN INHOLLAND Students work t/m 16/09 ABC, Haarlem, T 023 5340584 HET VROEGE OOG The early eye of Lou Kreymborg, design importer t/m 22/09 Galerie Binnen, Keizersgracht 82, wo.-za. 12-18 u., T 020 6259603 THE ART OF FOLDING t/m 30/09 Platform 21, Prinses Irenestraat 19, do.-zo. 12-18 u., T 020 3449449 RICHARD HUTTEN Design bu Richard Hutten t/m 07/10 Van Gogh Museum, Paulus Potterstraat 7, ma.-zo. 10-18 u., T 020 5705200 PARIS-NEW YORK-SHANGHAI Photographs of Hans Eijkelboom t/m 21/10 Foam, Fotografiemuseum Amsterdam, Keizersgracht 609, ma.-zo. 10-18 u., do., vr. 10-21 u., T 020 5516500 DESIGNING FOR PLEASURE Work by Teun Koolhaas t/m 27/10 CASA CASLa, Weerwaterplein 3, Almere, wo.-za. 12-17 u., do. 12-21 u., T 036 5386842 STEF VERBRAEKEN Paintings of Amsterdam t/m 28/10 Studio Verbraeken, Oostzaanstraat 46, ma.-vr. 9-17 u., www.studioverbraeken.nl VELSER TUNNELS t/m 28/10 Museum Kennemerland, Westerhoutplein 1, Beverwijk, wo.-za., zo., 14-17 u., na 1 oktober za., zo. 14-16.30 u., T 0251 223225 VELSER TUNNELS t/m 28/10 Raadhuis voor de Kunst, Torenstraat 7, Velsen Zuid, wo., za., zo. 12-17 u., T 0251 223225 ONDER DE BRUG Under the Bridge, photography t/m 28/10 Melkweg galerie, Lijnbaasgracht 234A, wo.-zo. 13-20.30, T 020 5318181 NIET BESCHREVEN RUIMTE Architecture of Koen van Velsen t/m 08/01 Museum Hilversum, Kerkbrink 6, Hilversum, di.-za. 11-17 u., zo. 12-17 u., T 035 6292826 DAAGS Space in photography and other art forms 02/09-07/10 Galerie 37, Groot Heiligland 37, Haarlem, T 023 5518432 WAARDERPOLDER Industrial site 06/09-28/10 ABC Architectuurcentrum, Groot Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 u., T 023 5340584 DAVELAAR&DE RUITER Photography 06/09-04/11 ABC, Haarlem, T 023 5340584 OPVOLGING HOOFD ARCHITECTUUR Succession head of architecture department 07/09-05/10 Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, ma.-do. 10-22 u., vr. 10-18 u., T 020 5318218 STUDENTENWERK TRANSFORMATIE BIJLMER Students' work 12/09-28/09 Informatiecentrum Zuidoost, Anton de Komplein 150, ma.-vr. 8.30-15.30 u., T 020 2525000 INSIDE DESIGN AMSTERDAM Design Festival 13/09-16/09 Elle Wonen, Diverse locaties, www.insidedesign.nl AMSTERDAM ALS METROPOOL Amsterdam as metropole 15/09-15/10 Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, ma.-vr. 9-16 u., za. 12-16 u., T 020 5527987 BARCELONA 1900 21/09-20/01 Van Gogh Museum, Paulus Potterstraat 7, ma.-zo. 10-18 u., T 020 5705200 WORKING APART TOGETHER Young Architects 21/09-17/11 ARCAM, Prins Hendrikkade 600, di.-za. 13-17 u., T 020 6204878 ELKE STAD IS UNIEK Stations and squares 23/09-18/11 ABC, Haarlem, T 023 5340584 25 JAAR GALERIE BINNEN 25 years Galerie Binnen 01/10-17/11 Galerie Binnen, Keizersgracht 82, wo.-za. 12-18 u., T 020 6259603 OVERZICHTSTENTOONSTELLING 25 JAAR GALERIE BINNEN 01/10-17/12 Galerie Binnen, Keizersgracht 82, wo.-za. 12-18 u., T 020 6259603 HET AANZIEN VAN AMSTERDAM Historic maps of Amsterdam 18/10-06/01 Stadsarchief Amsterdam, Vijzelstraat 32, di.-za. 10-17 u., zo. 11-17 u., T 020 2511511 POLDERLICHT Sound and light art 19/10-21/10 Polderweggebied, Polderweg, Fronemanstraat, Oranje Vrijstaatkade, www.polderlicht.com C U R S U S S E N GRACHTENHUIZEN 04/09 Rijksmuseum, T 020 6747047 19E EEUWSE BOUWKUNST: NEO OF NIEUW? 06/09 NRC (Nationaal Restauratie Centrum), T 020 6237791 GRACHTENHUIZEN 08/09 Rijksmuseum, T 020 6747047 ONBEKEND AMSTERDAM 17/08-22/10 Vrije Academie, T 020 4185050 MALLEN MAKEN EN GIETEN 04/09-02/10 NRC, T 020 6237791 AMBACHTELIJK SNIJDEN IN HOUT 04/09-13/11 NRC, T 020 6237791 OMGAAN MET MONUMENTEN 07/09-23/11 NRC, T 020 6237791 JORDAAN VERLEDEN 17/09-03/12 Stichting Jordaanverleden, T 020 6244695 AMSTERDAMSE MONUMENTEN 18/09-23/10 Vrije Academie, T 020 4185050 ART NOUVEAU & JUGENDSTIL 18/09-12/12 Vrije Academie, T 020 4185050 19E EN 20E EEUWS AMSTERDAM 19/09-24/10 Vrije Academie, T 020 4185050 MODERNE ARCHITECTUUR IN NEDERLAND 19/09-12/12 Vrije Academie, T 020 4185050 REMBRANDT & DE GOUDEN EEUW 20/09-25/10 Vrije Academie, T 020 4185050 JOODS AMSTERDAM 21/09-28/10 Vrije Academie, T 020 4185050 ALLESOMVATTENDE GRACHTENCURSUS 22/09-12/12 Vrije Academie, T 020 4185050 NIEUWE NEDERLANDSE WOONWIJKEN 23/09-18/10 Vrije Academie, T 020 4185050 METSEL-EN VOEGWERK 28/09-12/10 NRC, T 020 6237791 L E Z I N G E N / L E C T U R E S In general lectures are held in Dutch, but ther are exceptions (*) BARCELONA 30/08 Vrije Academie, Keizersgracht 258, T 020 4185050 HERMAN VAN BERGEIJK 09/09 Museum Hilversum, Kerkbrink 6, Hilversum, T 035 6292826 ZUS E.A./A.O. Capita Selecta 'Relax!' 13/09, 20:00 u. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, T 020 5318218 CHRISTIAN KIECKENS 18/09, 20:15 u. ARCAM in de Brakke Grond, Nes 45, T 020 6204878 TRACY METZ Capita Selecta 'Relax!' 20/09, 20:00 u. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, T 020 5318218 PIERRE CUYPERS 22/09 10:00 u. Kapitein Zeppos, Gebed Zonder End 5 4
THILO FOKERTS Capita Selecta 'Relax!' 27/09, 20:00 u. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, T 020 5318218 BARCELONA 30/09 Vrije Academie, Keizersgracht 258, T 020 4185050 KAMIEL KLAASSE (NL) 02/10, 20:15 u. ARCAM in de Brakke Grond, Nes 45, T 020 6204878 MARIA GOULA Capita Selecta 'Relax!' 04/10, 20:00 u. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, T 020 5318218 MELS CROUWEL 09/10, 14 u. De Brakke Grond, Nes 45, T 020 6229014 PAULA MEIJERINCK Capita Selecta 'Relax!' 11/10, 20:00 u. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, T 020 5318218 VROEGE GESCHIEDENIS VAN DE STAD 13/10, 11:00 u. Café Duende, Lindengracht 62 STELLING VAN AMSTERDAM 28/10, 14 u. De Burcht, T 020 6241166 R O N D L E I D I N G E N / G U I D E D T O U R S MUZIEKGEBOUW AAN 'T IJ 01/09 Artifex, T 020 6208112 WOONGESCHIEDENIS JORDAAN 02/09 Mieke Krijger, T 020 6244695 NIEUWENDAM 02/09 Welgemoed op Stap, T 020 6202105 WOONGESCHIEDENIS JORDAAN 02/09 Stichting Jordaanmuseum, T 020 6244695 DE CITADEL ALMERE 08/09 CASA CASLa, T 036 5386842 BOOTTOCHT DOOR DE GRACHTEN 08/09 Vrije Academie, T 020 4185050 WOONGESCHIEDENIS JORDAAN 09/09 Mieke Krijger, T 020 6244695 OOSTERDOKSEILAND, IJ, KOP VAN JAVA- EILAND 09/09 Welgemoed op Stap, T 020 6202105 BUSEXCURSIE MONUMENTEN HOOFDDORP EN ALMERE 09/09 Podium voor Architectuur Haarlemmermeer, T 023 5669589 WOONGESCHIEDENIS JORDAAN 09/09 Stichting Jordaanmuseum, T 020 6244695 RONDLEIDING DOOR FELIX MERITIS 09/09 Felix Meritis, T 020 6262321 OOSTELIJKE HANDELSKADE 13/09 Vrije Academie, T 020 4185050 WESTELIJKE EILANDEN, SILODAM, HOUTHAVENS 16/09 Welgemoed op Stap, T 020 6202105 COMMISARIAAT VOOR DE MEDIA 16/09 Museum Hilversum, T 035 6292826 WATERGRAAFSMEER 23/09 De Burcht, T 020 6241166 POLDERARCHITECTUUR 28/09 CASA CASLa, T 036 5386842 POLDERARCHITECTUUR 30/09 CASA CASLa, T 036 5386842 DE GOUDEN EEUW 30/09 Amsterdam City Walks, T 06 18257014 GOUDEN EEUW 30/09 Amsterdam City Walks, T 06 18257014 VONDELPARK: VILLA'S EN FLANEREN 07/10 De Burcht, T 020 6241166 Park Güell, A Gaudi. Zie 'Indrukwekkend Barcelona' p. 6 KNSM, BORNEO EN SPORENBURG 07/10 Welgemoed op Stap, T 020 6202105 JOODS AMSTERDAM, PLANTAGE, WEESPERBUURT 14/10 Welgemoed op Stap, T 020 6202105 WOONGESCHIEDENIS JORDAAN 21/10 Mieke Krijger, T 020 6244695 WOONGESCHIEDENIS JORDAAN 21/10 Stichting Jordaanmuseum, T 020 6244695 RIJKSACADEMIE AMSTERDAM 26/10 Museum Hilversum, T 035 6292826 NIEUWE OPENBARE BIBLIOTHEEK t/m 27/10 OBA, klantenservice@oba.nl WOONGESCHIEDENIS JORDAAN 28/10 Mieke Krijger, T 020 6244695 JOODS AMSTERDAM, TRANSVAALBUURT 28/10 Welgemoed op Stap, T 020 6202105 WOONGESCHIEDENIS JORDAAN 28/10 Stichting Jordaanmuseum, T 020 6244695 HOLLANDSE MEESTERS 28/10 Amsterdam City Walks, T 06 18257014 DAGTOCHTEN LANGS LANDSCHAPSKUNST IN FLEVOLAND t/m 30/10 Museum De Paviljoens, T 036 5378282 D I V E R S E N / M I S C E L L A N E O U S DOCUMENTAIRES ZUIDERZEE EN NIEUWE GRONDEN VAN JORIS IVENS 04/09 Cinescope, Schrijverstraat 3, Almere, DOCUMENTAIRE STILL LIFE VAN JIA ZHANGKE 02/10 Cinescope, Schrijverstraat 3, Almere, WORDT AAN GEWERKT Theatershow 11/10 Schouwburg Almere, UITREIKING NIEUWOUWPRIJS 25/10, 20 u. Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, T 020 5527987 BEKENDMAKING NIEUWBOUWPRIJS 25/10 Zuiderkerk, Zuiderkerkhof 72, T 020 5527987 OPEN MONUMENTENDAGEN Open monuments 08/09-09/09 Diverse locaties binnenstad + Westergasfabriek, www.openmonumentendag.nl INSIDE DESIGN AMSTERDAM 14/09-16/09 Diverse locaties binnenstad + Westergasfabriek, www.insidedesign.nl, www.insidedesign.nl D I S C U S S I E S, S Y M P O S I A / D I S C U S S I O N S, S Y M P O S I A MUSEUM BIJLMERMEER 14/09 Via stichting Bijlmer Museum, bmk@bijlmer.cc, T 020 6994203 VIJFTIG JAAR STEDEBOUW AAN DE ACADEMIE 05/10, 16 u. Academie van Bouwkunst, Waterlooplein 211, T 020 5318218 V E E L V O O R K O M E N D E A D R E S S E N / F R E Q U E N T LY U S E D A D D R E S S E S ABC ARCHITECTUURCENTRUM Groot Heiligland 47, Haarlem, di.-za. 12-17 u., zo. 13-17 u., T 023 5340584, www.architectuurhaarlem.nl ACADEMIE VAN BOUWKUNST Waterlooplein 211, T 020 5318218, www.academievanbouwkunst.nl ARCAM Prins Hendrikkade 600, di.-za. 13.00-17.00 u., T 020 6204878 R O N D L E I D I N G E N O P A A N V R A A G / G U I D E D T O U R S O N D E M A N D Z I E / S E E : W W W. A R C A M. N L 5
INDRUKWEKKEND BARCELONA Het Van Gogh Museum toont van 21 september tot en met 20 januari 2008 de tentoonstelling Barcelona 1900 waarin een beeld wordt geschetst van Barcelona in de jaren 1880-1909, toen de stad een indrukwekkende architectonische gedaantewisseling onderging en artistiek en sociaal een bloeiperiode doormaakte. Toonaangevende kunstenaars, zoals Pablo Picasso, en Ramon Casas, en architecten als Antoni Gaudí, en Puig i Cadafalch zijn vertegenwoordigd met vaak zelden getoonde kunstwerken en objecten. De expositie voert de bezoeker door Barcelona, van de Rambla via het Palau de la Música Catalana naar Gaudí s Park Güell en de Sagrada Familia. Van Gogh Museum, Paulus Potterstraat 7, ma.- zo. 10-18 u., T 020 5705200 ERGENS ANDERS Lucia Luptáková maakt in haar tentoonstelling 'Ergens anders / Somewhere else' van de ruimtes van W139 zelf een kunstvoorwerp door een gangenstelsel te creëren door de verschillende lagen van het gebouw. Het werk is een organisch onderzoek naar de constitutie van de ruimte. Daarnaast wordt er binnen dit kunstwerk ruimte gecreëerd om andere kunstwerken te exposeren. Hierdoor worden de tekeningen van Maaike van der Linden en de sculpturen van Maartje Korstanje niet in de gebruikelijke 'neutrale ruimte' geplaatst. In plaats daarvan bepalen de werken zelf de constructie en sfeer van de ruimte. W139, Warmoesstraat 139, ma.-zo. 11-19 u., T 020 6229434 DAAGS IN SPAARNESTAD In Galerie 37 Spaarnestad in Haarlem is van 2 september tot en met 7 oktober de tentoonstelling DAAGS te zien, met werk van Marleen Sleeuwits, Akiko Yanagimoto, Arno Tijnagel en De Maria s. De inrichting en beleving van ruimte, sporen van persoonlijke geschiedenissen en het spelen met sfeer en intimiteit zijn verbindende kenmerken in de werken van de verschillende kunstenaars. Zo richt fotografe Sleeuwits zich op vergeten plekken in de openbare ruimte en de stedelijke omgeving en is fotograaf Tijnagel geïntrigeerd door verlaten gebouwen en woonhuizen. DAAGS toont tevens een selectie interieurs en huiselijk stillevens uit de collectie van Spaarnestad Photo, een archief van ruim negen miljoen foto s uit de twintigste eeuw. Galerie 37 Spaarnestad, Groot Heiligland 37, Haarlem, do.-zo. 12-17 uur en op afspraak, T 023 5518432 PARIS-NEW YORK-SHANGHAI Tot en met 21 oktober is in Foam Paris-New York-Shanghai van kunstenaar Hans Eijkelboom te zien. De tentoonstelling toont een groot aantal fotonotities die Eijkelboom de afgelopen jaren maakte in elk van deze drie wereldsteden. Hij koos deze metropolen omdat ze in een bepaalde periode het epicentrum waren van ver- 25 JAAR GALERIE BINNEN! Tulpentoren voor Galerie Binnen, Eduard Hermans. Foto: Martino Müller. Dit jaar bestaat Galerie Binnen 25 jaar. De galerie ontwikkelde zich vanaf de oprichting in 1982 van een atelier voor interieurarchitectuur tot een galerie die zich volledig richt op het signaleren en presenteren van nieuwe ontwikkelingen binnen de vormgeving. Ter gelegenheid van het vijfentwintigjarig bestaan toont de galerie van 1 oktober tot en met 17 november een overzichtstentoonstelling nieuwing en verandering: Parijs in de 19e eeuw, New York in de 20e eeuw en Sjanghai nu, in de 21e eeuw. De nadruk ligt op het straatbeeld van deze steden, dat ondanks hun zeer verschillende geschiedenis en cultuur, steeds meer overeenkomsten begint te vertonen. Foam, Keizersgracht 609, ma.-zo. 10-17 u., do. 10-21 u., T 020 5516500, www.foam.nl INSIDE DESIGN Voor de vierde maal organiseert Interieurtijdschrift ELLE Wonen van 13 tot 16 september het designevenement Inside Design Amsterdam (IDA), in samenwerking met grote designmerken en gevestigde jonge ontwerpers. De meeste locaties bevinden zich in de binnenstad, maar dit jaar bevindt zich de Westergasfabriek ook onder de deelnemers. Ook een nieuwe locatie is het nieuwe Design Scoops aan de Ertskade 111 waar primeurs van tien ontwerpers uit verschillende disciplines worden getoond, van architectuur tot sieraad. Op hetzelfde adres toont architect Hans van Heeswijk vijf gebouwen die hij voor de culturele sector ontwierp. Van www.insidedesign.nl is het programma met routekaart te downloaden. Deze zomer is het Van Gogh Museum gestart met waarvoor ontwerpers zijn uitgenodigd die de afgelopen kwarteeuw bij Binnen exposeerden. Ruim zestig ontwerpers doen mee en tonen een recent, of een speciaal voor de galerie ontworpen product. Het resultaat is een verzameling stoelen, boeken, krukjes, vazen, schalen en architectonische objecten. Bij de tentoonstelling verschijnt een publicatie. Voorafgaand aan deze jubileumexpositie toont Galerie Binnen tot en met 22 september Het vroege oog van Lou Kreyemborg (1919-1993), een expositie over deze designimporteur. Hij had als directeur van Kreyemborg bv en Tecno Benelux een vooruitstrevende visie op het importeren en distribueren van design. Zijn vroege oog en uitgekiende distributiestrategie droegen veel bij aan de emancipatie van design in Nederland. Hij reisde naar Denemarken en kwam thuis met de nieuwste meubels van Poul Kjaerholm en Arne Jacobsen. Hij ontmoette hen persoonlijk en maakte afspraken over de Nederlandse distributie. In Italië legde hij al in 1954 contact met de gebroeders Borsani van Tecno. Origineel foto- en archiefmateriaal, persoonlijke bezittingen, meubels en sculpturen belichten de betekenis van deze nauwelijks bekende designimporteur. Aansluitend organiseert Galerie Binnen samen met de Premsela Stichting op 9 september een gelijknamig minisymposium in Felix Meritis. Aanvang: 14.00 uur. Meer informatie volgt op www.hetvroegeoog.nl. Galerie Binnen, Keizersgracht 82, wo.-za. 12-18 u., T 020 6259603; Felix Meritis, Keizersgracht 324 een Dutch Design Estafette in de Museumshop. Elke drie maanden krijgt een reeds gevestigd Nederlands ontwerper of aanstormend talent de gelegenheid om zich te presenteren. Na het werk van Richard Hutten - te zien tot 7 oktober - is een presentatie gepland van Hester van Eeghen (vanaf 7 oktober). Nog meer design en interieur is te zien van 25 tot en met 30 september in de tot Woonbeurs omgetoverde RAI. Vier hallen met het nieuwste aanbod voor binnen en buiten wonen, in alle stijlen en smaken. Zie www.woonbeurs.nl. Van Gogh Museum, Paulus Potterstraat 7, ma.- zo. 10-18 u., T 020 5705200 FOLDING ARCHITECTURE Platform 21 presenteert The Art of Folding, een presentatie waarin vouwen als inspiratibron voor ontwerpers centraal staat. Styliste Zoe Bradly is gevraagd om met behulp van een nieuwe modieuze wijze van vouwen een installatie in Platform 21 te bouwen. Architecten, modeontwerpers en kunstenaars, zijn uitgenodigd om mee te bouwen. De expositie is te zien tot en met 30 september. Platform 21, Prinses Irenestraat 19, do.-zo. 12-18 u., T 020 3449449,www.platform21.com 6
M O D E R N E M O N U M E N T E N Apollo House aan de Apollolaan, D. Roosenburg, 1937 Het weekend van de Open Monumentendag 2007 (8 en 9 september) staat onder de titel Moderne Monumenten in het teken van de twintigste eeuw (1900-1965). In Amsterdam worden 64 monumenten opengesteld voor publiek en extra aandacht wordt geschonken aan de Amsterdamse stadsuitbreidingen van Berlage en Van Eesteren. Een groot aantal kerken in Amsterdam wordt opengesteld. Daarnaast is een aantal scholen te bezichtigen, zoals het Vossius HET AANZIEN VAN AMSTERDAM Tot en met 16 september is de openingstentoonstelling De Bazel: tempel aan de Vijzelstraat in Amsterdam in het nieuwe onderkomen van het Stadsarchief aan de Vijzelstraat te zien, waarin volop aandacht is voor de geschiedenis van het gebouw. Bezoekers kunnen meer van het gebouw zien tijdens rondleidingen, dinsdag tot en met vrijdag om 13.00 uur en zaterdag en zondag om 13.00 en 15.00 uur (kosten F 6). Op 15 en 16 september is er een open weekend, met aandacht voor het verhaal van Amsterdam en de identiteit van Amsterdam. Vanaf 15 september zijn in de filmzaal films te zien met Amsterdam als onderwerp en is ook de Schatkamer te bezoeken. Achter de metersdikke kluisdeuren zijn kleine exposities te zien en originele stukken te bekijken via de handcomputer. Op 13 oktober is het landelijke Archievendag en is het Stadsarchief ook open. Op 18 oktober wordt de eerste grote expositie van het Stadsarchief geopend: Het aanzien van Amsterdam; profielen en plattegronden uit de Gouden Eeuw. In deze tentoonstelling komen dankzij bruiklenen uit binnen- en buitenland voor het eerst profielen en kaarten bij elkaar die eeuwenlang gescheiden zijn gebleven. In het nieuwe onderkomen van de afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek is tot en met 16 september de tentoonstelling 'Amsterdam in de wereld - de wereld in Amsterdam' te zien. Met onder meer de oudste vogelvluchtkaart van Amsterdam getoond. Stadsarchief Amsterdam, Vijzelstraat 32, di.-za. 10-17 u., zo. 11-17 u., T 020 2511511; www. stadsacrchief.amsterdam.nl; Bijzondere collecties, Oude Turfmarkt 129, ma.-vr. 10-17 u., za.-zo. 13-17 u., T 020 5252473 ONDERGRONDS NIEUWS De Noord/Zuidlijn wordt rond 2013 in gebruik genomen en zal een lengte hebben van 9,7 Gymnasium (N. Lansdorp, 1926) en het Spinoza Lyceum (J. Leupen, 1957). Een kenmerkend gebouw in de stijl van het Nieuwe Bouwen is de Eerste Openluchtschool voor het Gezonde Kind (J. Duiker, 1931), die ook te bezichtigen is. Ook is er de mogelijkheid een aantal kantoren en pakhuizen van binnen te bekijken, zoals het Apollo House aan de Apollolaan (D. Roosenburg, 1937), Pakhuis de Zwijger (J. de Bie Leuveling Tjeenk en K. Bakker, 1934) en natuurlijk ook het recent gerenoveerde nieuwe onderkomen van het stadsarchief in De Bazel (K. de Bazel, 1926). De monumenten zijn gratis toegankelijk. Aanmelden is niet nodig, behalve voor het Scheepvaarthuis op de Prins Hendrikkade, dat alleen met rondleidingen toegankelijk is. Kaartjes hiervoor kunnen op de dag zelf gratis opgehaald worden bij Keizersgracht 123. Meer informatie is te vinden op www. openmonumentendag.nl kilometer. Langs die route is heel wat openbare kunst te bewonderen. Vanaf 23 september kan de Noord/Zuidlijn-Kunstfietsroute uit de Kunstgids gratis opgehaald worden in het informatiecentrum van de Noord/Zuidlijn op Stationsplein 7. De fietsroute start in de buurt van het Buikslotermeerplein. Op dit plein kan op de autovrije dag (23 september) een Kunstgids (normaal F 10,-) gratis opgehaald worden. Op woensdag 26 september organiseert Stationsplein 7 een thema-avond over bouwlogistiek, gevolgd door een buitenrondleiding. De avond duurt van 17.30 tot 19.30 uur en de toegang is gratis. Het aantal plaatsen voor deze avond is beperkt. Aanmelden kan telefonisch. In het kader van de WetenWeek 2007 vindt rondom het Stationseiland, van 17 tot en met 24 oktober, een wetenschap- en techniekfestival plaats. Centraal staan de verborgen bouwwerkzaamheden voor de Noord/Zuidlijn onder de grond. Er zijn allerlei proefjes te doen. Het Amsterdam Underground Festival neemt enkele dagen per jaar zijn intrek in oude en nieuwe ondergrondse ruimtes in Amsterdam. Deze verborgen wereld is een bron van inspiratie en een decor voor film- en theatermakers, schrijvers, muzikanten, beeldend kunstenaars en hun publiek. Dit jaar speelt het festival zich af van 26 tot en met 30 september rondom het Centraal Station, in onder meer een tunnel, een brugkelder en een deel van de Noord/Zuidlijn. Er worden ook rondleidingen verzorgd. Zie www. amsterdamunderground.nl Noord/Zuidlijn en Stationseiland, Stationsplein 7, di.-vr. 10-17 u., zo. 11-16 u., T 020 3445070; Amsterdam Underground Festival, Herengracht 609, T 020 6794875 BOVENMAANS De tentoonstelling 'Polderlicht' omvat circa twintig licht- en geluidskunstwerken die op 19, 20 en 21 oktober tussen 19.00 en 24.00 uur te zien en te horen zijn in het Polderweggebied in Amsterdam Oost/Watergraafsmeer. Het Polderweggebied wordt omzoomd door restanten van de Oostergasfabriek (I. Gosschalk, 1885), het Montessori College Oost (Herman Hertzberger, 1999) en het casco van het toekomstige stadsdeelkantoor in aanbouw (Kraaijvanger Urbis Tecton Architecten, oplevering verwacht in 2008). Door een ingrijpende bodemsanering ziet het grootste deel van het terrein er momenteel uit als een maanlandschap. Een deel van de kunstwerken reageert op deze gehavende omgeving. In de aula van het Montessori College Oost worden films vertoond. Polderweggebied (Polderweg, Fronemanstraat, Oranje Vrijstaatkade), www.polderlicht.com BIJLMER IN DE KIJKER De stichting Bijlmer Museum organiseert op 14 september een symposium in verband met de voorgenomen oprichting van een museum gewijd aan de geschiedenis van de Bijlmermeer. Het museumgebouw zou bijvoorbeeld gerealiseerd kunnen worden in het deel van Amsterdam-Zuidoost dat bekend staat als het Bijlmermuseum, op het dak van een van de oorspronkelijke galerijflats. Voornaamste doel van het symposium is het toetsen van mogelijkheden voor samenwerking en van de haalbaarheid van het plan in het algemeen. Bij het Centrum Beeldende Kunst Zuidoost is tot en met 15 september 'Grayscale' te zien, een tentoonstelling met fotocollages die kunstenares Amalia Pica heeft gemaakt tijdens haar drie maanden durende verblijf als artist in residence van het CBK Zuidoost en Stedelijk Museum Bureau Amsterdam. De collages van Pica, gemaakt met foto's van regenbogen die zijn afgedrukt in zwart-wit, stellen het politiek-correcte standpunt ter discussie dat de Bijlmer een 'kleurrijke' multiculturele wijk is waar mensen uit de hele wereld gelukkig samenleven. De tentoonstelling beleeft een korte reprise van 13 tot en met 15 oktober, tijdens de Open Ateliers. Stichting Bijlmer Museum, T 020 6994203, bmk@bijlmer.cc; CBK Zuidoost, Bijlmerdreef 119, di.-za. 11-17 u., do. 11-21 u., T 020 6911322 DE OUDE STAD Zelden is een architect zo bepalend geweest voor het beeld van zijn tijd als Pierre Cuypers (1827-1921). Terwijl het NAi in Rotterdam op 22 september een tentoonstelling over deze Roermondse architect opent (te zien tot en met 6 januari), organiseert de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad een lezing over het werk van Cuypers. Aanvang: 10.00 uur, locatie: Kapitein Zeppos, Gebed Zonder End 5. Op 13 oktober wijdt de VVAB een lezing aan de vroege geschiedenis van de stad. Er wordt verteld over het ontstaan, de fysieke en economische groei, de kloosters, de Dam en de haven. Locatie: Café Duende, Lindengracht 62, aanvang: 11.00 uur. 7
GAAT HET ZIEN Amsterdam is een ambitieus cultureel initiatief rijker. Op 1 en 2 september opent Studio K, het jongste initiatief van stichting Kriterion, officieel zijn deuren met een groots openingsfestival. Studio K is gevestigd in de gerenoveerde ambachtsschool aan het Timorplein 62. Naast twee filmzalen zijn er een podium, een bar-restaurant en een theaterzaal. Twee zalen hebben inschuifbare tribunes, waardoor deze multifunctioneel te gebruiken zijn. Op 28 september om 17.00 uur wordt bij het WTC aan het Zuidplein, bij de noordelijke ingang van NS-station Zuid/WTC, een groot projectiescherm in gebruik genomen. Minimaal 80% van de zendtijd (zo'n vijftien uur per dag) van dit Contemporary Art Screen Zuidas - roepnaam CASZuidas - wordt besteed aan hedendaagse kunst. De plaatsing van het scherm is een initiatief van het Virtueel Museum Zuidas. De tiende editie van het Robodock Festival wordt gehouden op de NDSM-werf in Amsterdam-Noord, van 19 tot en met 22 september. Het thema van deze festivaleditie is Ritme en tijd / Tien jaar Transformatie. Deze jubileumeditie wordt gevierd met een feestelijke greep uit de hoogtepunten van heden en verleden en tegelijk door vooruit te blikken naar een toekomst waarin alles mogelijk is. Robodock is een internationaal festival met als kern technologie en kunst, spektakeltheater, multimedia en industriële installaties. Het festival wordt spectaculair vormgegeven middels hergebruik van schroot en divers industrieel restmateriaal. Zie: www.robodock.org. In de Ransdorper toren is een toeristisch informatiepunt geopend. Er zijn fiets- en wandelkaarten van Waterland en omgeving te koop en er wordt een film over Waterland vertoond. Geopend op zaterdag en zondag van 11.00 tot 17.00 uur. Danstheatergezelschap Hans Hof Ensemble en muziekensemble SOIL spelen de voorstelling Wordt aan gewerkt! Een voorstelling over Hoop, die zich manifesteert in de oerdrift tot het bouwen van een eigen onderkomen. Te zien op 11 oktober in Schouwburg Almere, aanvang 20.30 uur. OPEN STELLING In de maand september openen de forten van de Stelling van Amsterdam hun deuren voor het publiek. Een kans, want de rest van het jaar zijn de meeste forten gesloten. Bezoekers kunnen alles te weten komen over de geschiedenis en functie van de Stelling van Amsterdam, maar ook ronddwalen door de gangenstelsels en de door de jaren heen ontstane flora en fauna bekijken. Op 15 september zijn meerdere forten tot middernacht geopend. Bij Fort Edam zijn er s avonds rondleidingen door het halfdonkere fort. Het volledige programma is te zien op www.stellingvanamsterdam.nl. CURSUSSEIZOEN Het cursusseizoen barst weer los in september. De cursussen variëren van het oude vertrouwde mallen maken en gieten bij het Nationaal Restauratie Centrum tot een workshop over het Jordaanverleden bij de Stichting Jordaanverleden. Het Rijksmuseum start vanaf 16 september weer met een nieuwe reeks zondagmiddaglezingen over actuele zaken binnen het Rijksmuseum (zie www.rijksmuseum.nl voor een actueel overzicht) en de Vrije Academie biedt weer vele cursussen met onder meer diverse Amsterdamse onderwerpen en nieuwe Nederlandse woonwijken. Een uitgebreid cursusoverzicht is te vinden in de kalender p. 4,5. RONDLEIDINGEN Iedere vrijdag en zaterdag zijn er gratis rondleidingen door de nieuwe Openbare Bibliotheek op het Oosterdokseiland. Aanvang: 10.30 uur, leden gratis, niet-leden F 6,-. Reserveren via klantenservice@oba.nl. In de kalender van ARCAM NIEUWS staan doorgaans alle rondleidingen die op datum plaats vinden. Omdat het hele jaar door verschillende organisaties rondleidingen (op aanvraag) door gebouwen en stadsdelen organiseren, wijst ARCAM graag op de lijst rondleiders die op www.arcam.nl zijn te vinden onder de knop Adressen. PUBLICATIES PlanAmsterdam nummer 2 2007 van de dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam, handelt over Planologie Nieuwe Stijl. Drie voorbeelden van deze nieuwe planologie komen aan de orde. Een geografisch bepaald project (Zuidwaarts), een werkwijze (schouwen) en een methode (portfolio Amsterdam). Nummer 3 gaat over Studenten onder dak. De publicaties zijn te bestellen via www.dro.amsterdam.nl of in de Zuiderkerk. (F 3,-). Bij uitgeverij Bas Lubberhuizen verscheen het zesde jaarboek van het Bureau Monumenten & Archeologie, een bundeling van teksten geschreven door het eigen personeel. Amsterdam Monumenten & Archeologie - deel 6 bevat onder meer bijdragen over de Montelbaanstoren, een mikwe onder de Nieuwe Synagoge en het stadsdeel Oost- Watergraafsmeer. De prijs is F 19,50. In Een Hollands heiligdom. De moeizame architectonische eenwording van Nederland schetst architectuur- en cultuurhistoricus Thomas H. von der Dunk aan de hand van de architectuur de moeizame culturele eenwording van ons land tegen het einde van de achttiende eeuw. In de Patriotse en Bataafse tijd vond een overgang plaats van een federaal bestel naar een gecentraliseerde eenheidsstaat. Wat in Holland de norm was, werd ook elders de norm. Het boek, verschenen bij Prometheus / Bert Bakker, kost F 45,-. Op vrijdag 14 september, om 16.00 uur, presenteert Max van Rooy zijn publicatie Het verhaal van de architectuur bij ARCAM. Drie decennia lang beleed hij in NRC Handelsblad zijn passie voor architectuur en ontleedde hij met verfijnde, kritische pen uiteenlopende creaties van architectuur en stedebouw. Uit al deze reportages, recensies, interviews en beschouwingen koos hij zeventig stukken die samen zijn verhaal vertellen. Het boek is te koop voor F 49,95. COLOFON ARCAM NIEUWS, tweemaandelijks informatiebulletin over architectuur, stedebouw en vormgeving in Amsterdam en omstreken, is een uitgave van de Stichting Architectuurcentrum Amsterdam, Prins Hendrikkade 600, 1011 VX Amsterdam, T 020 6204878, F 020 6385598, email arcam@arcam.nl. ARCAM NIEUWS verschijnt in een oplage van 5000 zes maal per jaar - in de eerste week van de maanden januari, maart, mei, juli, september en november. Redactie: Marlies Buurman (eindredactie), Dave Wendt, Lieselore Maes en Else Wissink. Ontwerp: Opera Ontwerpers, Breda; druk: robstolk, Amsterdam. ABONNEMENT ARCAM NIEUWS kan gratis afgehaald worden op een groot aantal verspreidingspunten in Amsterdam (ARCAM, Academie van Bouwkunst, de academies voor beeldende kunst, de grote musea, gespecialiseerde boekwinkels, diverse galeries). Wie het blad thuis wil ontvangen dient minimaal F 15,- (voor het buitenland minimaal F 25,-) over te maken op Postbankrekening 4634479 ten name van Stichting ARCAM onder vermelding van Abonnement ARCAM NIEUWS. HET WERK VAN ARCAM WORDT MOGELIJK GEMAAKT DOOR: Gemeente Amsterdam: Dienst Wonen, Dienst Ruimtelijke Ordening, sector Ruimtelijke Ontwikkeling, Infrastructuur en Beheer; Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Amsterdam, afdeling Kunst en Cultuur; Stimuleringsfonds voor Architectuur, Rotterdam. SPONSORS 2007 A+D+P architectuur design en planning BV, Amsterdam; Aannemingsbedrijf H.J. Jurriëns, Utrecht; Algemene Woningbouwvereniging, Amsterdam; AM, Amsterdam; AMVEST, Amsterdam; ARCADIS, Hoofddorp; de Architekten Cie., Amsterdam; Architectuurcentrale Thijs Asselbergs, Haarlem; b n b architecten, Amsterdam; Benthem Crouwel Architekten, Amsterdam; Boer & Croon Ruimtelijke Investeringen BV, Amsterdam; Boer Hartog Hooft, Amsterdam; Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zn BV, Warmenhuizen; Bouwfonds MAB Ontwikkeling BV, Hoevelaken; BPF Bouwinvest, Amsterdam; Claus en Kaan Architecten BNA BV, Amsterdam; Corio Nederland Retail BV, Utrecht; De Alliantie Amsterdam, Amsterdam; Delta Forte, Amsterdam; Dick van Gameren architecten BV, Amsterdam; DOK architecten, Amsterdam; Duinker Van der Torre, samenwerkende architecten, Amsterdam; Dura Vermeer Bouw Amsterdam BV, Amsterdam; Eigen Haard, Amsterdam; Eiso Bergsma Plexiglas BV, Amsterdam; ERA Bouw BV, Zoetermeer; G&S Vastgoed, Amsterdam; Geraldine Hallie Groep, Amsterdam; Gerard W. Bakker & Partners BV, Amsterdam; Hans van Heeswijk architecten, Amsterdam; Heijmans IBC Vastgoed Ontwikkeling, Almere; Het Oosten Woningcorporatie, Amsterdam; Hillen en Roosen b.v., Amsterdam; Inbo Adviseurs Stedenbouwkundigen Architecten, Amsterdam; ING Real Estate Development, Den Haag; Ingenieursbureau Amsterdam (IBA), Amsterdam; Johan Matser Projectontwikkeling, Hilversum; Koninklijke BAM Groep NV, Bunnik; Köther Salman Koedijk Architecten, Amsterdam; Kristal BV, Amsterdam; Loof & van Stigt Architecten, Amsterdam; MAB Groep BV, Den Haag; Moes Bouwgroep, Almere/Zwolle; Rabo Vastgoed, Utrecht; Rijnja-Repro, Amsterdam; Rodamco Europe, Amsterdam; Rudy Uytenhaak Architectenbureau BV, Amsterdam; Soeters Van Eldonk Architecten, Amsterdam; Ymere, Amsterdam; SV Interieurgroep, Rotterdam; Van den Oever, Zaaijer & Partners, Amsterdam; Van Gool Elburg Vastgoedspecialisten, Amsterdam; Vesteda Management BV, Maastricht; De Woonmaatschappij, Hoofddorp; Woonstichting De Key/De Principaal BV, Amsterdam; Zwarts & Jansma Architecten, Amsterdam. KOPIJ ARCAM NIEUWS 114 Het volgende nummer van ARCAM NIEUWS (nummer 114) beslaat de maanden november en december. Kopij kan tot uiterlijk 1 oktober bij de redactie worden ingeleverd. ARCAM t.a.v. redactie ARCAM NIEUWS Prins Hendrikkade 600 1011 VX Amsterdam T 020 6204878 F 020 6385598 e-mail: arcam@arcam.nl www.arcam.nl 8