Afgiftekantoor Ranst 1 Contactblad verschijnt 4 maal per jaar België Belgique P.B. 2520 Ranst 8/4708 Erkenningsnummer P708706 HEEMKUNDIGE KRING DE BRAKKEN OELEGEM 31 ste jaargang nr 4 oktober - december 2012 Verantw. Uitg.: W. Van der Avert Berkenlaan 2 bus 3 2520 Ranst 1
V.Z.W Levende Molens en VZW De Brakken organiseren Molenzondagen in de Stenen Molen van Oelegem Iedere laatste zondag van mei tot en met september Op initiatief van onze molenaars is de molen ook op de laatste zondagen van de overige maanden open, indien de omstandigheden het toelaten. Voor informatie, ook voor rondleidingen van groepen, neem contact op met onze molenaars 2
MOLENNIEUWS Werkzaamheden in en rond de molen. (Deel XXVI) Luc Verachtert Evenals sommige andere verenigingen van Ranst, heeft de heemkundige kring een gedeelte van een loods van de voormalige Britse basis van de Van den Nestlaan in bruikleen. Voor een aantal loodsen heeft Ranst echter bestemmingswijzigingen voorzien, o.a. in het vooruitzicht van de verhuis van de gemeentelijke technische diensten van Emblem. Gelukkig kregen wij een nieuwe ruimte toegewezen in een andere loods. De voorziene oppervlakte is echter wel kleiner. Dit alles had voor gevolg dat mensen van de heemkundige kring en sympathisanten (15 personen in totaal) reeds gedurende vele dagen werkten aan de verhuis in de maanden september, oktober en november. Ze zochten een 150-tal paletten en voerden die naar de nieuwe loods. Daar maakten ze met dit materiaal scheidingswanden en rekken. Meer den 30 gaten in het golfplaten dak herstelden ze met tweecomponentenepoxy. Onze verzamelde bezittingen bekeken we kritisch. Een gedeelte werd tot oud-ijzer verklaard en afgevoerd naar de schroothandel. Voor diverse toestellen, afkomstig van de maalderijen van Buddingen (Zoutleeuw) en Oelegem, zoeken we een herbestemming in de molenwereld. Foto 1: De nieuwe loods, bijna ingeruimd Foto 2: De helpers poseren na het afladen van de balken MOLENNIEUWS Meulenmaal in vernieuwd interieur Het stond al twee keer te vroeg in de krant dat de heemkundige kring De Brakken van Oelegem een tussendeur zou laten plaatsen in de Stenen Molen. Bedoeling was om bezoekers van het Meulenmaal minder in de tocht te zetten en de temperatuur in de molen aangenamer te houden. Mogelijk kan dat de elektriciteitskosten in de winter drukken, want elektrische verwarming is peperduur, zelfs met nacht- en weekendtarief. En eindelijk is het gelukt: in oktober werd de tussendeur geplaatst en sindsdien voelt de temperatuur in de molen een stuk zachter aan. Nu zoeken De Brakken nog iemand om het houtwerk te behandelen met een kleurloos product. In diezelfde maand kwamen nog nieuwe gordijnen en nieuwe tafellakens in aangepaste kleuren. De Brakken danken Ingeborg Brosens, Delphine Ceulemans en Frans Marinus, drie medewerkers, voor de tijd en energie die ze in staken in het uitkiezen en aanbrengen de nieuwe interieurelementen. Wie het vernieuwde interieur wil bewonderen, kan dat tijdens een van de volgende Meulenmalen, telkens de tweede zondag van de maand van 11 tot 17 uur. 3
Een prinselijk huwelijk met Oelegemse band ACTUALITEIT Het huwelijk op 20 oktober 2012 tussen erfprins Guillaume van Luxemburg en de Belgische gravin Stéphanie de Lannoy heeft wel degelijk een band met Oelegem. Zij is de kleindochter van de oudburgemeester baron Harold della Faille de Leverghem en gravin Madeleine de Brouchoven de Bergeyck die op het kasteel Bleyckhof woonden. Haar moeder, Alix della Faille de Leverghem, overleed in augustus 2012 door een hersenbloeding. Haar oom Ladislas della Faille de Leverghem woont nog altijd op het Bleyckhof. Haar tante, Lydia della Faille de Leverghem, woont op de hoeve Den Brant recht over de dreef naar het provinciaal domein Vrieselhof. Harold della Faille de Leverghem was de laatste Oelegemse burgemeester vóór de fusie met Ranst. ACTUALITEIT Ranst in de Groote Oorlog de Groote Oorlog in Ranst (Willem Segers) De herdenking van de Groote Oorlog of beter de Eerste Wereldoorlog komt nu met rasse schreden dichterbij. Elke dag starten er lokale, nationale en internationale projecten op. Vaak gaat het dan om het grote verhaal, het totaalplaatje waar de gebeurtenissen centraal staan en niet de kleine mens. Ook in onze gemeente leeft bij velen de idee dat we toch iets moeten doen met de herdenking van die wereldbrand. Wat gebeurde er in Ranst of met de Ranstenaren tijdens die turbulente dagen? Om dit uit zoeken vraagt het Gemeentelijk Documentatiecentrum jullie hulp. Want waarschijnlijk hebben velen van jullie informatie over of een link met de Groote Oorlog. Je denkt van niet? We geven enkele voorbeelden. Misschien verbleef een grootnonkel wel in Congo tijdens WOI of sneuvelde hij in Rusland. Misschien vond je bij het opruimen in een doos familiekiekjes een doodsprentje waarop een jonge soldaat je ernstig aanstaart. Of bewaart je grootmoeder de medailles van haar vader, of een mooi geborduurde meelzak van de Amerikaanse voedselhulp. Misschien zit er in je familiegeschiedenis een prachtig verhaal van twee jonge mensen die elkaar zonder die oorlog nooit zouden ontmoet hebben. We zouden het graag te weten komen. Daarom organiseren de documentatieraad en de cultuurdienst samen op 23 januari 2012 om 20.00 een brainstormavond in het gemeenschapscentrum Den Boomgaard, Antwerpsesteenweg 57 in Broechem. Jonas Raats, projectmedewerker WO I bij de provinciale dienst Erfgoed zal aan het begin van de avond een toelichting geven. Daarna komt iedereen aan het woord. Heb je zelf een mooi verhaal of een interessant voorwerp? Ben je van plan iets organiseren met je vereniging, maar weet je niet hoe het aan te pakken? Iedereen is welkom. Kom af en stap mee in de aanloop naar de Groote Oorlog! 4
UIT ONS VERLEDEN Mogen wij nog even in de verkiezingssfeer blijven nu er, na meer dan 20 jaar, weer socialisten meededen in Ranst? Volgend briefje komt uit het gemeentearchief in Broechem, gemeente Oelegem, doos 1.752 r.. We konden het letterlijk kopiëren. SOC. WERKERSBOND AFD. B.W.P.* OELEGEM Oelegem, 23en April 1934 Geachte Heeren Wij socialisten, achten het nogmaals noodig uwe toestemming te vragen, in zake, het inhuldigen van onze vaandel op 20 Mei 1934. Waar wij dan, graag, de straten van de gemeente, zouden mede doorkruisen. Wij durve Ued. de verzekering geven, dat het er zeer vredelievend zal toegaan, des te meer, daar het allen wreedzame mensschen zijn, met de beste inzichten bezield. En om de feestelijkheid, te besluiten, zou Kamerlid, Lode Craibekx, Burgemeester van Deurne, eene feestrede uitspreken in open lucht, welke zou plaats hebben, in de Venusstraat nabij ons lokaal. Hoopende, dat Ued. ons verzoek zult inwilligen, danken wij u, op voorhand. Hoogachtend Gegroet Namens het Bestuur De Secretaris And. Peeters Aan het Kolege van Burgemeester en Schepenen B.W.P. * = Belgische Werklieden Partij Foto 3: Het vroegere café In de Vooruit, Venusstraat 6. Foto De Brakken (1976) 5
Het lokaal van de socialistische vakbond en mutualiteit verhuisde na W.O. II naar café Welkom, nu Achterstraat 40. (Walter Van der Avert, De Oelegemse Herbergen en Brouwerijen, Deel I, Heemkring De Brakken Oelegem, jaarboek 1986, p. 21) Weet er iemand of dat vaandel nog bestaat? Indien wel, mogen wij er dan een foto van maken? Of kan iemand ons een foto bezorgen? Indien het vaandel nog bestaat: het kan ook veilig in bewaring worden gegeven in het Gemeentelijk Documentatiecentrum. (Onze contactadressen: zie laatste blz. Afscheid van Marcel Diels IN MEMORIAM Zaterdag 15 september namen we afscheid van Marcel Diels in de parochiekerk van Oelegem. Familie en vrienden wisten al een tijdje dat Marcel ongeneeslijk ziek was. Wel schrok iedereen toen het plots zo vlug ging. Marcel en zijn broer Jef Diels waren uren in het rond bekend als degelijke schrijnwerkers, met de degelijkheid van de oude, ervaren vaklieden. Ook had hij tientallen jaren naam en furore gemaakt met de Oelegemse toneelkring Jozef Simons. Verder kon de parochie vele jaren steunen op zijn hulp als bestuurslid en voorzitter van de kerkfabriek. Voor onze heemkundige kring De Brakken verdwijnt met Marcel één van onze oudste en trouwste leden. Voor zo ver wij ons herinneren was hij vanaf het eerste jaar 1975 lid van onze vereniging. Iedere keer kocht hij zonder aarzelen ons jaarboek. De Brakken zijn Marcel vooral dankbaar voor zijn onmisbare hulp bij de vertelavonden over heksen, spoken, de kwade hand gebaseerd op het jaarboek 1979, met verhalen die Leo Cautereels had samengebracht. Hij kon die verhalen in het echt, origineel en onvervalst Oelegems brengen. We hebben het nog nooit zo stil geweten in de molen als toen. In mei van dit jaar mochten we nog een beroep doen op zijn hulp en medewerking voor ons huidige jaarboek. Daarin besteden wij speciale aandacht aan de familie Diels die in de eerste helft van de 19de eeuw van Schoten naar Oelegem verhuisde. Ze werkten altijd met hout: tonnen of kuipen, wagens, timmer- en schrijnwerkerij. Hun Oelegemse bijnaam die van de kuiper wijst nog naar het beroep dat achter de naam staat van de eerste Oelegemse Di(e)ls rond 1835. Tot onze spijt kan Marcel de publicatie niet meer mee maken. We hopen dat zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen nog genieten van dit jaarboek. Foto 4: Marcel Diels 6
HET NIEUWE JAARBOEK JAARBOEK 2012-2013 OELEGEM OP WEG NAAR DE 20 ste EEUW (Deel 2) samengesteld door Eric De Vos met de medewerking van Walter Van der Avert Kwakzalverij in Oelegem? Groei van het dorp met meer dan 60 foto s in beeld gebracht. Onze soldaten: de loting. Oelegemse maalder gaat de moderne toer op: eerste stoommachine in Oelegem. De Oelegemse gazet: branden, diefstallen, faillissementen Het boek is verkrijgbaar na betaling van 25 euro (plus 5 euro portkosten buiten Ranst en Wijnegem) op bankrekening BE19-9792-5460-6312 van Heemkundige Kring De Brakken, Kerkhoflei 1, Ranst Oelegem of na bestelling via info@debrakken.be. In die 25 euro is het lidgeld voor 2013 en 2014 & acht contactbladen inbegrepen. U kan ook onderstaand formulier invullen en in de brievenbus van de Stenen Molen steken. De Heer / Mevrouw Adres: bestelt het boek Oelegem op weg naar de twintigste eeuw (Deel 2) en betaalt 25 euro bij de voorstelling van het boek op vrijdag 14 december om 20 uur in de Stenen Molen; 25 euro bij de levering van het boek aan huis na afspraak (enkel binnen Ranst en Wijnegem) Mijn telefoonnummer:.............. 25 euro als u het boek zaterdag 15 december in de Stenen Molen afhaalt tussen 10 en 12 uur. (Twee jaar lidgeld & acht contactbladen inbegrepen) Doorhalen wat niet past. 7
MOLENNIEUWS HEEMKUNDIGE SPROKKELS 31 ste jaargang - nr.4: oktober december 2012 Joke Bungeneers, Kerkstraat 17, Oelegem (03 383 34 24) Hilde De Ridder, Bolkerhoeveweg 3, Oelegem Eric De Vos, Hoornveldstraat 2c, bus 1.1, Oelegem (03 383 28 17) Danny Huygens, Kerkstraat 17, Oelegem (03 383 34 24) Luk Kegeleers, Kantonbaan 11, Oelegem (0479 505527) Jan Nys, Muizenheuvel 24; Oelegem (03 383 42 77) Willem Segers, Lindedreef 74, 2980 Halle-Zoersel (03 383 18 09) Walter Van der Avert, Berkenlaan 2/3, Ranst (03 475 94 26) Luc Verachtert, Roggelaan 6, Ranst (03 475 16 48) Johan Wouters, John Kennedylaan 7, Oelegem (03 383 22 76) ACTIVITEITENKALENDER ACTIVITEITENKALENDER VASTE ACTIVITEITEN Meulenmalen: telkens de tweede zondag van de maand, dus 9 dec., 13 jan., 11 febr., 10 maart (van 11 tot 17 uur; geleid bezoek aan de molen mogelijk). Molenzondagen: iedere laatste zondag van de maand van 14 tot 17 uur, Dus op 28 okt., 25 nov., niet in december, 28 jan., 25 febr. SPECIALE ACTIVITEITEN De heemkundige kring De Brakken Oelegem vzw heeft de eer u en uw partner uit te nodigen op de officiële voorstelling van de nieuwe publicatie OELEGEM OP WEG NAAR DE TWINTIGSTE EEUW Deel 2 door Eric De Vos in samenwerking met Walter Van der Avert Jaarboek 2012-2013 Vrijdag 14 december 2012 om 20 uur in de Stenen Molen, Kerkhoflei 1, Oelegem Prijs met lidgeld voor 2 jaar inbegrepen (dus 8 contactbladen): 25 euro Graag bieden we de bezoekers na de voorstelling een hapje en een drankje aan. Gezien de beperkte ruimte in de Stenen Molen willen wij u vragen vooraf te reserveren op het nummer 03/3832817 of 03/4759426 of via e-mail: edevos.dbal@belgacom.net of walter.van.der.avert@telenet.be Voor de bestelling: zie pag. 7 8