Protocol luizenpreventie ALGEMEEN Hoofdluis is een hardnekkig verschijnsel dat op veel scholen jaarlijks terugkomt. Effectieve bestrijding is alleen mogelijk wanneer het probleem gezamenlijk (school en ouders) wordt aangepakt en er gelijktijdig en zorgvuldig behandeling plaatsvindt. Tevens is het belangrijk dat op school een klimaat heerst dat luizen uit de taboesfeer haalt. Hoofdluis krijgen kan iedereen overkomen, ook kinderen met fris gewassen haren. Er open met kinderen en ouders over praten, voorkomt dat ouders uit schaamte school en bevriende gezinnen niet inlichten. Als iedereen elkaar inlicht bij besmetting en tegelijkertijd behandelt, kan de besmetting niet verder om zich heen grijpen. SCHOOL De school is verantwoordelijk voor preventieve maatregelen en voor het snel informeren en betrekken van ouders bij de bestrijding van hoofdluis. De leerlingen zijn verplicht hun jas in de luizenzak te doen. De zak wordt door school verstrekt. Deze zak blijft op school en wordt aan de kapstok gehangen. Als er luizen zijn in de groep, worden de luizenzakken mee naar huis gegeven om te wassen. Voor iedere vakantie worden de luizenzakken mee naar huis gegeven om te wassen. OUDERS De ouders zijn primair verantwoordelijk voor het controleren en de verwijdering van hoofdluis en neten uit het haar van hun kinderen. Het is voor de school belangrijk dat ouders melden dat hun kind hoofdluis en/of neten heeft, zodat de school ook maatregelen kan nemen. CONTROLE + AKTIES IN GEVAL VAN LUIZENALARM Standaardprocedure (bijlage 1): Iedere woensdagochtend voor een vakantie vindt er een luizencontrole plaats. Er zijn minimaal 2 ouders per groep die de controle doen. De luizencoördinator doet via de klassenouders een oproep aan ouders om te komen helpen. Ouders zijn op de hoogte van de verklaring om de privacy van de leerlingen te respecteren (bijlage 2) De luizencontrole dient aangekondigd te zijn in de weekbrief, met de volgende meldingen: Wilt u er voor zorgen dat de haren van de kinderen zijn gewassen?. Wij hopen dat u zich wilt beperken met vlechtwerk, speldjes en het overvloedig gebruik van gel, enz.. 1. De controle: De luizencoördinator deelt klassenlijsten uit en is vraagbaak voor de ouders die komen helpen. De controle vindt buiten de klas plaats. De ouders controleren door te kijken naar luizen en neten. Zij kijken pluk voor pluk zorgvuldig op alle voorkeursplaatsen; pony, nek, achter de oren en bij meisjes bij de staarten. De neten blijven vastgeplakt aan een haar zitten, luizen zie je snel lopen.
De controleouders houden op de klassenlijst bij of alle kinderen gecontroleerd zijn en bij wie evt. hoofdluis en/of neten geconstateerd is. Kinderen die tijdens de controle afwezig zijn worden bij aanwezigheid apart gecontroleerd. Na iedere luizencontrole wordt op de toegangsdeuren van de locaties gemeld of er wel/geen luizen/neten gevonden zijn. Dit wordt ook via het weekbericht aan de ouders gemeld. Als de controle gedaan is kan wordt de lijst teruggeven aan de luizencoördinator. De bevindingen die zijn gedaan worden aan de groepsleerkracht doorgegeven door de luizencoördinator.. 2. Bij luizenalarm: De ouders van het desbetreffende kind worden direct door de leerkracht gebeld, met het verzoek het kind meteen thuis te behandelen en iedereen van het gezin te controleren. Voorkomen moet worden dat langer dan nodig is besmettingsgevaar bestaat. Als ouders (of mensen die op de lijst persoonlijke gegevens staan die gebeld kunnen worden bij afwezigheid van de ouders) niet telefonisch bereikbaar zijn, geeft de leerkracht een brief met de leerling mee naar huis (bijlage 4 en 5 ). Alle kinderen van de groep waar hoofdluis is geconstateerd krijgen het infoblad ouders (bijlage 3 en 5) mee naar huis. Hierin staat informatie over hoofdluis, een stappenplan bij het behandelen en aanvullende maatregelen. Indien er hoofdluis aangetroffen wordt, vindt er 2 weken hierna wederom een controle plaats in die groep. Ook in de groepen van broertjes en zusjes wordt dan weer gecontroleerd (dit in overleg met de controle-ouders). 3.LUIZEN-PREVENTIE LEERKRACHTEN Bij het wennen van elke nieuwe kleuter wordt een luizentas verstrekt. Indien mogelijk: zorg ervoor dat de kinderen in de kring niet te dicht op elkaar zitten. Als er luizen in de groep geconstateerd zijn, is het belangrijk hier extra alert op te zijn. Wees terughoudend met verkleedkleren/hoofddeksels. Regelmatig (laten) wassen, of een week in een gesloten plastic zak stoppen. Idem met zitzakken, kussens, knusse stoffen leeshoekjes, knuffels, vloerkleden e.d. Laat bij luizenalarm verkleedactiviteiten achterwege en kijk kritisch naar stoffen aankleding in je groep. (vb. kussens, knuffels e.d.) Op het moment dat er luizen/neten gevonden zijn in je groep, deze stoffen materialen minimaal 1 week in afgesloten plastic zak stoppen. Zorg ervoor dat jassen/kleding tijdens bijv. een gymles niet op een hoop liggen. 4. LUIZEN-PREVENTIE OUDERS Wijs uw kind op het belang van zo n zak en/of zie er op toe dat uw kind zijn/haar jas (+sjaal/muts, gymtas) daar ook consequent instopt! Laat geen hoofddeksels, verkleedkleren, mutsen, hoofddoekjes, etc. rouleren. Leer uw kinderen om niet met de hoofden tegen elkaar aan te zitten, of elkaars hoofddeksel op te
Protocol luizenpreventie zetten. Gebruik ook op verzamelplekken zoals de sportclub, een gymzaal, de zwemles, de BSO, bioscoop etc. een luizenzak, of plastic zak om de kleding/jas van uw kind in te doen. Voorkomen is in dit geval een stuk eenvoudiger dan de bestrijding van eenmaal opgelopen hoofdluis/neten. Kijk uw kinderen ook zelf regelmatig na, bij voorkeur iedere week. Wanneer uw kinderen in groepen vertoeven, is het raadzaam lange haren in staarten/vlechten etc. te binden.
Bijlage 1 PROCEDURE HOOFDLUISCONTROLE - Een week voor de controle mailt de coördinator alle klassenouders. - De schoolleiding vermeldt de controle in de weekbrief. - De schoolleiding zorg op de controledag voor klassenlijsten, pennen, stokjes e.d. - De coördinator zorgt voor een juiste verdeling van de ouders en geeft zo nodig uitleg aan nieuwe luizenouders. De coördinator loopt rond voor eventuele vragen. De lijsten worden bij de coördinator ingeleverd, deze meldt bij de leerkrachten of er luizen/neten gevonden zijn. De leerkracht belt de ouders of geeft een brief mee. De leerkracht verspreidt het infoblad ouders. - De coördinator zorgt voor een hercontrole na 2 weken in de groep waar luizen gevonden zijn.
Protocol luizenpreventie Bijlage 2 VERKLARING CONTROLE-OUDER HOOFDLUISSCREENING Het klassikaal screenen van leerlingen kan een zinvolle bijdrage zijn aan de bestrijding van hoofdluis. De school ziet een belangrijke taak voor controle-ouders van de hoofdluisscreening. Hoewel een open houding ten aanzien van hoofdluis de bestrijding bevordert, is de school van mening dat controle-ouders van de hoofdluisscreening de privacy van de leerling met hoofdluis moeten respecteren. Zij mogen dan ook niet met deze informatie naar buiten treden. Een uitzondering hierop is uitwisseling van informatie tussen controle-ouders onderling en met de leerkracht of schoolleiding van school. Als controle-ouders adviseren ten aanzien van preventie, opsporing en behandeling van hoofdluis, moet dit in overeenstemming zijn met het protocol luizenpreventie van de Willem de Zwijgerschool. Dit protocol is gemaakt vanuit de Handleiding voor bestrijding van hoofdluis op school van de GGD Zuid-Holland Noord.
Bijlage 3 Leiderdorp, datum Betreft: hoofdluis Geachte ouders/ verzorgers, In de groepen.. is vandaag weer hoofdluis geconstateerd. We doen een dringend beroep op de ouders om alle kinderen extra te controleren. Bijgaand treft u een behandelingswijze voor de luizenbestrijding. Met vriendelijke groet, De groepsleerkracht van uw zoon / dochter
Protocol luizenpreventie Bijlage 4 Betreft: hoofdluis Leiderdorp, datum Geachte ouders, Vandaag zijn alle leerlingen gecontroleerd op hoofdluis. Graag hadden wij u telefonisch bericht, maar het lukte niet u te pakken te krijgen, vandaar deze brief. Helaas werden bij uw zoon/dochter luizen en neten aangetroffen. Wij doen een dringend beroep om vandaag nog actie te ondernemen. In de bijlage kunt u lezen wat er gedaan moet worden om verdere uitbraak te voorkomen. Wij gaan er vanuit dat de behandeling gebeurd is als de kinderen morgen weer naar school komen. Met vriendelijke groet, De groepsleerkracht
Bijlage 5 Behandelingswijze luizenbestrijding Luis in je haar? Kammen maar! Hoe krijg je hoofdluis? Hoofdluis heeft niets te maken met wel of niet schoon zijn. Het kan iedereen overkomen. Luizen lopen via het haar over van hoofd naar hoofd. De hoofdluis zoekt graag een warm plekje op: achter de oren, in de nek of onder een pony bijvoorbeeld. Kinderen lopen de meeste kans hoofdluis te krijgen, omdat ze bij het spelen vaak letterlijk de hoofden bij elkaar houden. Hoofdluis is voor iedereen vervelend! Nogmaals, hoofdluis heeft niets te maken met hygiëne en het is niet nodig om er moeilijk over te doen. Het enige is dat het u als ouder veel werk bezorgt om de plaag onder de knie te krijgen. Hoe herken je hoofdluis? Hoofdluis veroorzaakt meestal jeuk, maar niet altijd. Het is aan te raden uw kind regelmatig op hoofdluis te (laten) controleren. Als u het haar met een speciale fijntandige kam doorkamt boven een vel wit papier, kunt u zien of er luizen uit vallen. Het zijn grijsblauwe of, nadat ze bloed opgezogen hebben, roodbruine beestjes van een paar millimeter groot. Hun eitjes, neten, zijn witte stipjes die op roos lijken. Alleen zit roos los terwijl neten juist aan het haar vastkleven. Behandeling Als u hoofdluis ontdekt, is het belangrijk om meteen te beginnen met een grondige aanpak. Want zolang er luizen of nog niet uitgekomen neten op het hoofd zitten, blijft hoofdluis besmettelijk. De behandeling bestaat uit bestrijden én herbesmetting voorkomen. Hieronder wordt uitgelegd hoe te handelen als bij uw kind(eren) hoofdluis is geconstateerd. Wij benadrukken de importantie van onderstaande activiteiten omdat bij het nalaten van één der onderdelen de hoofdluis niet volledig wordt uitgeroeid. U begrijpt dat thuis het meeste werk moet worden gedaan en dat dit ook de verantwoordelijkheid is van de ouders/verzorgers. De luizencontrole op school is alleen om preventief te screenen voor elke vakantie. Er vindt geen behandeling plaats op school. 1. Zodra er hoofdluis in de klas is geconstateerd is het tijdstip aangebroken dat u thuis elke dag het haar kamt met een fijntandige kam (luizenkam) gedurende 14 dagen. Dit uitkammen is het belangrijkst. Volg de volgende stappen: Maak het haar door en door nat. Verdeel crèmespoeling door het haar. Bescherm de ogen met een washandje en kam eerst met een gewone kam de klitten weg. Pak dan de fijntandige kam en kam al het hoofdhaar, pluk voor pluk, vanaf de haarwortel. Begin bij het ene oor en pak na elke kambeweging een pluk in de richting van het ander oor. Vastgeplakte neten kunt u eventueel losweken door te deppen met azijn. Veeg tijdens de kambeurt de kam regelmatig af aan een papieren servet of zakdoek.
Protocol luizenpreventie Spoel de crèmespoeling uit. Na gebruik de kam reinigen met water en zeep en de luizen en neten verwijderen. 2. Combineer het kammen eventueel met een antihoofdluismiddel en herhaal de gecombineerde behandeling na 7 dagen. Bij het kammen kunt u dan de fijntandige kam gebruiken. Vraag bij uw apotheker welk middel u het beste kunt aanschaffen. Er bestaan shampoos, crèmes, lotions en sprays tegen hoofdluis. In geregistreerde antihoofdluis middelen zit dimeticon, malathion of permetrine als werkzame stof. De hoofdluis is echter steeds vaker resistent voor bepaalde antihoofdluismiddelen. Als u na de behandeling nog steeds hoofdluis aantreft, kies dan voor de tweede behandeling een product met een andere werkzame stof. Overigens moet u tijdens de behandeling met antihoofdluismiddelen gedurende twee weken het haar dagelijks doorkammen met een fijntandige kam, in combinatie met crèmespoeling. Malathion is brandbaar. Vermijd open vuur tijdens de behandeling met een middel waarin malathion zit, en föhn het haar niet. Verder tast chloor de werking van malathion aan, dus zwemmen in chloorhoudend water op de dag van behandeling wordt afgeraden. Zwangere vrouwen met hoofdluis en vrouwen die borstvoeding geven en hoofdluis hebben, kunnen het beste de kambehandeling met crèmespoeling volgen. Het gebruik van antihoofdluismiddelen op basis van malathion en permetrine wordt afgeraden aan zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven. Wij adviseren zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven antihoofdluismiddelen op basis van dimeticon alleen te gebruiken in overleg met een arts. Bij baby s onder de 6 maanden wordt de uitkambehandeling aanbevolen. De antihoofdluismiddelen op basis van dimeticon, malathion en permetrine mogen bij baby s onder de 6 maanden alleen onder medisch toezicht worden gebruikt. Een antihoofdluismiddel kan besmetting met hoofdluis niet voorkomen. U kunt zich ook laten behandelen met de AirAllé. Dit apparaat doodt luizen en eitjes door uitdroging. De AirAllé wordt alleen door professionals gebruikt. 3. Indien u twijfelt of uw kind hoofdluis heeft, dan kan het handig zijn om het haar van uw kind te wassen met een neutrale shampoo. Daarna moet het haar worden ingesmeerd met een conditioner. Als u dan gaat kammen met de stofkam dan komen de luizen makkelijker mee en zult u ze eenvoudiger kunnen opsporen. 4. Extra maatregelen? Nee! Luizen verspreiden zich via haar-haar-contact. Extra maatregelen als het wassen van kleding, knuffels of beddengoed, stofzuigen, etc. zijn niet nodig. 5. Hoofdluis heb je niet alleen. Hoofdluis is enorm besmettelijk. Als uw kind hoofdluis heeft, meld dan op school, bij de kinderopvang, op clubjes, bij vriend(innet)jes, oppassen, opa s en oma s dat uw kind hoofdluis heeft en dat het al behandeld is. Zij kunnen dan ook controleren. Bovendien moet u alle gezinsleden controleren. Vindt u bij hen geen luizen, herhaal de controle dan eens per week. Vergeet overigens ook uzelf niet.
6. De naam van uw kind wordt niet hardop gemeld in de klas, maar als u vindt dat u daar open over wilt zijn, is dat natuurlijk prima. Het is geen schande maar een lastig probleem. Door het opvolgen van bovenstaande handelingen is de kans op uitroeiing van de hoofdluis zo goed als 100%. Hoofdluis zal altijd blijven bestaan, maar door zorgvuldig de behandelmethode te volgen en alert te blijven kunnen we het luizenprobleem samen de baas. Heeft u nog vragen? Heeft u vragen of wilt u advies, dan kunt u bellen met de GGD Hollands Midden, vestiging Gouda (telefoon 088 308 3100) of vestiging Leiden (telefoon 088 308 3342). U kunt ook informatie vinden op onze website www.ggdhm.nl.deze informatie is tot stand gekomen in samenwerking met het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu), diverse organisaties en beroepsgroepen. Aan de inhoud van deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.