Nummer archiefinventaris: 2.05.104 Inventaris van het archief van de Nederlandse Delegatie bij de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEES) te Parijs, 1948- Auteur: R.T.G. Bos Nationaal Archief, Den Haag 2004 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.
2.05.104 Delegatie OEES 3 I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief...5 Aanwijzingen voor de gebruiker...6 Openbaarheidsbeperkingen...6 Beperkingen aan het gebruik...6 Aanvraaginstructie... 6 Citeerinstructie... 6 Archiefvorming...7 Geschiedenis van de archiefvormer...7 Geschiedenis van het archiefbeheer...7 De verwerving van het archief...7 Inhoud en structuur van het archief...8 Verantwoording van de bewerking...8 Verwant materiaal...9 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen...11
2.05.104 Delegatie OEES 5 Beschrijving van het archief B E S C H R I J V I N G V A N H E T A R C H I E F Naam archiefblok: Nederlandse Delegatie bij de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEES) te Parijs Periode: 1948- Archiefbloknummer: Z13 Omvang: 0,70 meter; 38 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands. Een klein gedeelte is gesteld in het Frans en het Engels. Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Nederlandse delegatie bij de Organisatie voor Eeuropese Economische Samenwerking (OEES) te Parijs Samenvatting van de inhoud van het archief: Europese economische samenwerking was onontbeerlijk om het plan van G.C.Marshall voor de wederopbouw van Europa te realiseren. Het archief van de Nederlandse Delegatie bij OEES bevat voor de periode 1948- stukken met betrekking tot de liberalisatie van het handels-, goederenen dienstenverkeer, verschillende rapportages, voorbereidingen en verslagen van vergaderingen.
6 Delegatie OEES 2.05.104 Aanwijzingen voor de gebruiker Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar Beperkingen aan het gebruik BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op www.gahetna.nl, en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Buitenlandse Zaken: Nederlandse Delegatie bij de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEES) te Parijs, 1948-, nummer toegang 2.05.104, inventarisnummer... VERKORT: NL-HaNA, Nederlandse Delegatie OEES, 2.05.104, inv.nr....
2.05.104 Delegatie OEES 7 Archiefvorming Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER In 1945 eindigde de Tweede Wereldoorlog. Grote delen van Europa lagen in puin. De Amerikaanse regering was bang dat de economische malaise in Europa zou leiden tot politieke instabiliteit. Om dit te voorkomen werd een grootscheeps hulpprogramma noodzakelijk geacht. De Verenigde Staten hadden in economisch opzicht veel belang bij de steunverlening aan Europa. Overal in Europa waren de dollarvoorraden tot een zeer laag peil gezonken en werd overwogen om de import vanuit Amerika te beperken. Deze moest immers met dollars worden betaald. Op 5 juni 1947 presenteerde George C. Marshall, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, een plan voor de wederopbouw van Europa. Het Marshall-plan kwam erop naar dat de Europese landen de te importeren goederen betaalden met hun nationale valuta. De Amerikaanse exporteur ontving vervolgens dollars uit eigen land en de importeur stortte zijn betaling in nationale valuta op een geblokkeerde tegenrekening. 1 Met het geld op de tegenwaarde rekeningen loste de regering van het deelnemende land de nationale schuld af. Tevens konden, na overleg met de Amerikanen, met dit geld speciale projecten worden gefinancierd. De handelsbeperkingen binnen Europa vormden in de ogen van de Amerikanen een ernstige belemmering voor het economisch herstel. Europese economische samenwerking was daarom voor de Amerikanen een absolute voorwaarde om het plan te doen slagen. In 1947 kwamen zestien Europese landen in Parijs bijeen om voor het Marshall-plan een gezamenlijk Europees Herstelprogramma op te stellen. Deze samenwerking werd op 16 april 1948 geïnstitutionaliseerd door de oprichting van de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEES) 2. Nederland stelde bij de OEES een missie in die werd geleid door D.P. Spierenburg. De OEES speelde een belangrijke rol bij de liberalisering van het Europese handels- en betalingsverkeer. Deze handelsliberalisatie vereiste ruimere betalingsmogelijkheden in het internationale verkeer. Daarom werd in 1950 de Europese Betalingsunie (EBU) opgericht. Geschiedenis van het archiefbeheer GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER Omstreeks 1965 lag het statisch archief van de Nederlandse delegatie bij de OEES in een kelderruimte van het gebouw van de Benelux in de Rue Octave Feuillet in Parijs. In oktober 1965 werd dhr. B.A. den Hollander tijdelijk gedetacheerd bij de Nederlandse delegatie teneinde het statisch archief in de gebruikelijke blokvorm onder te brengen. Tijdens deze werkzaamheden werd een groot deel van het archief vernietigd. Een ander deel bleef in Parijs achter als documentatie. Het restant van het archief werd vervolgens op 4 maart 1966 per autokoerier naar den Haag gezonden (1966/41583). Dit kleine archief had een omvang van ongeveer zes dozen, dus ongeveer 70 centimeter. Het archief werd vergezeld door een inhoudsopgave. De verwerving van het archief DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Overbrenging van een overheidsarchief 1 Zie tevens: Ralph Dingemans en Rian Romme, Onderzoeksgids Nederland en het Marshall-plan, Een bronnenoverzicht en filmografie, 1947-1953, (Den Haag, 1997). 2 In het Engels: Organisation for European Economic Cooperation (OEEC).
8 Delegatie OEES 2.05.104 Inhoud en structuur van het archief Inhoud en structuur van het archief Verantwoording van de bewerking VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Tijdens de bewerking in 1980 zijn er geen verdere stukken vernietigd. Ook aan de indeling van de dossier werd niets gewijzigd. Slechts op enkele plaatsen is de beschrijving gewijzigd of uitgebreid. De dossiers zijn per inventarisnummer in een omslag geborgen.
2.05.104 Delegatie OEES 9 Verwant materiaal Verwant materiaal
2.05.104 Delegatie OEES 11 Beschrijving van de series en archiefbestanddelen B E S C H R I J V I N G V A N D E S E R I E S E N A R C H I E F B E S T A N D D E L E N 1 Stukken met betrekking tot bilateraal overleg in verband met het plan of action 1949/50, opgesteld door de consultative group; liberalisatie van de handel en het inter-europese betalingsverkeer; handelspolitiek van West-Duitsland; een verslag van de bijeenkomst van de commissie voor de Europese handel te Parijs van 2 tot 5 augustus 1949; een lijst van goederen "to be put on general licence" 1948-1949 2 Vrijmaking van het dienstenverkeer tussen de West-Europese landen; "memorandum on liberalization within the field of inland transport 14/10/49" 1949 3 Nederlandse voorstellen met betrekking tot de liberalisatie van het handelsverkeer; verslag van het examen van de Nederlandse liberalisatiemaatregelen op 21 oktober 1949; een toelichting op voorstellen tot wijziging van de door de OEES gebruikte nomenclatuur voor goederen 1949 4 Liberalisatie invisibles; rapportage en documentatie inzake het trade committee; memo Nederlandse regering inzake de liberalisatie van het dienstenverkeer 1949-1950 5 "Libération des échanges intra-europeens" (Pays Bas 14/1/50); liberalisatielijsten van Nederland, Portugal, Turkije en het Verenigd Koninkrijk 1950 6 Franse voorstellen inzake de liberalisatie van het goederen- en dienstenverkeer; liberalisatie van het verkeer en vervoerswezen 1950 7 Geliberaliseerde goederen; documenten en rapportage inzake het trade committee; liberalisatie van de handel in de overzeese gebiedsdelen; globale contingenten met betrekking tot de liberalisatie; liberalisatie invisibles; memo inzake excessieve invoerrechten; codificatie van council-besluiten 1950 8 Excessieve invoerrechten; documenten en rapportage inzake het trade committee; verslag en protocol met betrekking tot onderhandelingen tussen Nederland en Noorwegen over liberalisatie; "memorandum on liberalization within the field of inland transport 5/50" 1950 9 Interne controles met betrekking tot liberalisatie; memorandum van de steering group inzake liberalisatie in de sector machinery and equipment; coördinatie met betrekking tot controles; onderhandelingen inzake de common-list; liberalisatie in Denemarken 1951
12 Delegatie OEES 2.05.104 10 Rapportage inzake ministeriele council; o.a. over liberalisatie invisibles; Duitse moeilijkheden; niet nakomen van de 75% liberalisatie door Nederland; consolidatie 60% liberalisatie; opschorting 75% liberalisatie door diverse landen; "code of the liberalisation of trade" van de council 1951 11 Liberalisatie in Nederland; consolidatie 60% en liberalisatie 75%; examen Nederland in het restrictive committee 1951-1952 12 Gemeenschappelijke liberalisatie van goederenverkeer in OEES-landen en overzeese gebiedsdelen; moeilijkheden onderlinge handel; rapporten inzake de liberalisatie in diverse landen 1951-1952 13 Verhouding liberalisatiecode-egks; restricties en discriminatie bij import in OEESlanden onderling; liberalisatiepogingen Duitsland, Turkije en IJsland 1953 14 Turkse exporten; Nederlandse maatregelen met betrekking tot additionele liberalisatie 1953 15 Rapportage en instructies inzake het executive committee 1949 16 Stabiliteit van de grondstoffenmarkten; studies van werkgroep 7 van het economic committee inzake de stabilisatie van de prijzen voor grondstoffen en voedingsmiddelen 1953-17 Rapportage inzake het economic committee; de economische positie van de OEESlanden; examens met betrekking tot het zesde OEES-rapport 1953-18 Rapportage en instructies inzake het executive committee 19 Rapportage inzake het economie committee; vergelijkende studie met betrekking tot lonen in de Benelux 20 Rapportage en instructies inzake de council 1953 21 Voorbereidingen, agenda en verslag van de vergadering van de council op ministerieel niveau op 29 en 30 oktober 1953 1953 22 Samenvattingen van het besprokene tijdens vergaderingen van de council
2.05.104 Delegatie OEES 13 23 Rapportage en instructies inzake de council 24 Voorbereidingen en verslag van de vergadering van de council op ministerieel niveau op 5 en 6 mei 25 Rapportage en instructies inzake het joint trade and payments committee 26 Rapportage inzake het programmes committee overzicht van de werkzaamheden van deze commissie inzake de Marshallhulp 1948-1949 27 Rapportage inzake het onderzoek naar de interne financiële stabiliteit van Nederland 1950-1952 28 Stukken inzake de door de OEES gebruikte nomenclatuur en het "General Statistical Bulletin" 1951 29 Een internationale vergelijking van nationale producten en binnenlandse koopkracht van valuta van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Italië 1953 30 Amerikaanse particuliere investeringen: werkzaamheden en rapportage van werkgroep 6 van het economic committee en werkgroep 7 van de council 31 Verslagen van vergaderingen van de permanente commissie voor de Benelux 32 Correspondentie naar aanleiding van de ratificatie van het verdrag van Europese economische samenwerking 1948-1949 33 Rapportage inzake relaties van de OEES met en verhouding tot andere internationale organisaties, die zich bezighouden met Europese economische samenwerking; erkenning van die organisaties door de OEES 1953 34 Voorbereiding en verslag van de OEES-missie naar de Verenigde Staten 1953 35 Plan Straatsburg; verhouding OEES-plan Straatsburg 1953-36 Rapportage over werkzaamheden en toekomst van de verticale commissies van de OEES
14 Delegatie OEES 2.05.104 37 Stukken inzake de samenstelling van de OEES; verkiezingen; salarisschalen; staff rules and regulations 38 Stukken inzake de Nederlandse bijdrage aan het budget "working capital fund"