DE ENERGIEPRIJZEN 5 JAAR NA DE LIBERALISERING

Voka - Kamer van Koophandel Oost- Vlaanderen Bedrijvenclusters 2009 1 DE ENERGIEPRIJZEN 5 JAAR NA DE LIBERALISERING Voka-Kamer van Koophandel 2009 2 1

DE VRIJE ENERGIEMARKT 1 Productie 2 Transport 3 Regulatoren 4 Distributienetbeheerder 5 Leveringsbedrijf 6 Meterbedrijf 3 VAN EEN GEREGULEERDE NAAR EEN GELIBERALISEERDE MARKT Toeslagen Transmissie Distributie DNB niet te kiezen; regio-afhankelijk Niet-negotieerbare tarieven Tarief CCEG GSC-WKK Energie Leverancier vrij te kiezen Onderhandelbare prijzen Leverancier 1 Leverancier 2 Leverancier 3 vroeger vandaag 4 2

De structuur van de elektriciteitsprijs in België De wet van vraag en aanbod Energiebeurzen De interconnectiecapaciteit (BE-FR) De prijs van brandstoffen Milieufactoren Transmissie- en distributiekosten, gereguleerd door de CREG Belastingen & heffingen Kenmerken van uw verbruik Type aansluiting (HS-MS-LS) Type activiteit = prijs per kwh TOESLAGEN 2004-2008: STIJGING 2009: DALING verdwijnen Elia heffing* Overzicht Toeslagen (Vl) *de federale bijdrage ter compensatievan de inkomstendervingvan de gemeenten ingevolgede liberaliseringvan de elektriciteitsmarkt Federale Bijdrage Sociaal fonds Werkingskosten CREG Denuclearisatie Mol BP1, BP2 Toeslag Beschermde klanten Kyoto fonds Toeslag Verwarming Toeslag groenestroomcertificaat Recuperatie prefinanciering bijdrage ten gunste van de gemeenten ( Elia heffing ) Toeslag ter financiering van de aansluiting van offshore windturbineparken Toeslag REG maatregelen Retributie gemeenten Lasten voor niet gekapitaliseerde pensioenen 6 3

TRANSMISSIE- EN DISTRIBUTIEKOSTEN NA DALING OPNIEUW STIJGING 7 HERNIEUWBARE EN WARMTEKRACHT-KOPPELING PROGRESSIEVE STIJGING Bijdrage Hernieuwbare energie (Vl) Maximale bijdrage* (Quotum x boete) Bijdrage Warmtekrachtkoppeling (Vl) Maximale bijdrage* (Quotum x boete) Bedragen zonder toepassing degressiviteitsregels Opmerking: Electrabel geeft de klant een reductie op de maximale bijdrage 8 4

DE ELEKTRICITEITSPRIJS IN UW ENERGIECONTRACT Algemene prijsopbouw Marktprijs Evenwichtsverantwoordelijkheid Profiel waardering Administratiekosten Marge 9 GROOTHANDELSPRIJZEN Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen Bedrijvenclusters 2009 10 5

OPMERKELIJKE EVOLUTIE VAN DE ELEKTRICITEITSPRIJZEN OP DE GROOTHANDELSMARKT x 3 / 2 Prijzen momenteel weer op niveau aanvang 2006 11 WAT BEPAALT DE ELEKTRICITEITSPRIJS OP DE GROOTHANDELSMARKT? De elektriciteitsprijs wordt bepaald door: Vraag en aanbod Brandstofprijzen Emissiehandel Politieke en globale invloeden 12 6

ELEKTRICITEITSPRIJS WORDT BEPAALD DOOR VRAAG EN AANBOD Vraag Stijgende consumptie in België 2000: 82,8 TWh 2005: 89,2 TWh 2008: 88 TWh (begin crisis) Illustratie relatie vraag en prijs op spotmarkt Aanbod Productie Import en export Opmerking: België is netto-invoerder van elektriciteit 2005: 6,2 TWh 2006: 10 TWh 2007: 6,6 TWh 2008: 10,6 TWh Bron: Creg rapport 13 ELEKTRICITEITSPRIJS WORDT BEPAALD DOOR BRANDSTOF- EN EMISSIEPRIJZEN Brandstofprijzen en emissiehandel Olie Gas Steenkool CO 2 Oil (Brent) Gas CO 2 Coal (API#2) Power Price 14 7

BRANDSTOFPRIJZEN EVOLUTIE T.O.V ELEKTRICITEITSPRIJZEN 15 AARDOLIE - ELEKTRICITEIT 16 8

CO 2 - ELEKTRICITEIT First phase (2008-2012) Second phase (2008-2012) 17 OOK POLITIEKE EN GLOBALE INVLOEDEN BEPALEN MEE DE ELEKTRICITEITSPRIJS Politieke en globale invloeden zoals: Europese regelgeving Economische situatie Samenstelling van het productiepark Grenscapaciteit en marktkoppelingsmechanismen Weersverwachtingen (vb. Koelwaterregime in zomer) Productieproblemen - wegvallende capaciteit Duurzame productie CO 2 beleid, Kyoto Terrorisme dreiging 18 9

TENDENS: PRIJSCONVERGENTIE OP SPOTMARKT Start TLC Jaar 1 TLC: gedurende 60% van de tijd gelijke spotprijzen in Be, Nl en Fr Jaar 2 TLC: gedurende 70% van de tijd gelijke spotprijzen in Be, Nl en Fr Sinds einde nov 2006 zijn de Belgische, Franse en Nederlandse day-ahead markten onderling gekoppeld (TLC - Trilateral Market Coupling): convergentie Er wordt gewerkt aan de uitbreiding van de marktkoppeling naar Duitsland en Luxemburg 19 EN OP FORWARD MARKT 20 10

TIMING: HET JUISTE MOMENT VAN AANKOOP SPEELT EEN BEPALENDE ROL VOOR UW ELEKTRICITEITSPRIJS 49,10 EUR/MWh delta tussen hoogste en laagste notering 21 HET JUISTE MOMENT VAN AANKOOP SPEELT EEN BEPALENDE ROL VOOR UW ELEKTRICITEITSPRIJS Markt geëvolueerd van backwardation naar contango Cal 12 > Cal 11 > Cal 10 22 11

BLIJF OP DE HOOGTE MET DE MARKTINFORMATIE VAN ELECTRABEL Energy Market Trends: Electrabel s tweewekelijks e-newsletter geeft u inzicht in de voornaamste evoluties op de energiemarkt 23 DIVERSE PRIJSPRODUCTEN Vaste prijs Endex forward prijs Contract Cal X+1 Leveringsperiode (Cal X) Uw referentieprijs Op basis van de endex notering bij ondertekening vh contract + - Biedt zekerheid, geen verrassingen Energiekosten eenvoudig te budgetteren vanaf ondertekening van het contract niet meer onderhevig aan volatiliteit van de markt Vraagt geen verdere opvolging Eén beslissing bepaalt uw prijs timing: u dient het goede ogenblik te kiezen 24 12

POWER PRICE PRODUCTS Averaging Products EBIq EBIq = Endex Belgium Indexquarterly is gebaseerd op de gemiddelde dagnoteringen voor een baseload voor kwartaal Q zoals genoteerd op Endex tussen de 15 dag van de 2 de maand en de 14 de dag van de derde maand van kwartaal Q-1 Price Endex Forward Reference Period FWD Q2 2009 Leveringsperiode Q2 2009 Uw referentieprijs Op basis van gemiddelde Endex tijdens referentieperiode + 01 Jan 2009 15 Feb 2009 14 Mar 2009 01 Apr 2009 Time Geen risico om op een ongunstig ogenblik aan te kopen de prijs is het gemiddelde van de markt over een bepaalde periode Geen opvolging van de markt vereist (tijdswinst) 100% transparant gemiddelde van Endex noteringen Budgetteerbaar want prijs gekend voor aanvang van de levering Price Products & Services - Summary 28/01/2009 25 KIES CONTRACT PRIJS DIE BIJ UW BEDRIJF PAST Producten & diensten in contract Energiebesparende maatregelen Elek Belangrijk kostenfactor? (%, ) Kies contract en prijs die bij uw bedrijf passen Cash flow Bereid prijsrisico s te nemen? Advies leverancier Kennis energiemarkt? 26 13

BIJDRAGE OP ENERGIE Bijdrage op energie = Accijns 0-tarief 0-tarief 0,9544 /MWh 1,9088 /MWh Opdeling tarieven voor electriciteit (zakelijk gebruik) Nominale spanning > 1 kv Nominale spanning <= 1 kv Energie-intensieve bedrijven met een Milieu-Overeenkomst Bedrijven met een Milieu-Overeenkomst Andere 0-tarief 0,0942 /MWh 0,3642 /MWh Opdeling tarieven voor aardgas (zakelijk gebruik) Verwarmingsbrandstof Energie-intensieve bedrijven met een Milieu-Overeenkomst Bedrijven met een Milieu-Overeenkomst Andere Jaarlijks verbruik = > 976944 MWh 0,9889 /MWh Jaarlijks verbruik < 976944 MWh Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen Bedrijvenclusters 2009 27 FEDERALE BIJDRAGE Bijdrage /kwh 2009 2,5986 /MWh 6 componenten 0,8468 /MWh» Denuclearisatie sites BP 1 & 2 0,1220 /MWh» Werkingskosten CREG 0,3424 /MWh» OCMW (ondersteuning hulpbehoevenden mbt energiezaken) 0,4460 /MWh» Kyoto fonds federale overheid 0,7596 /MWh» Netto-kost sociaal tarief 0,0818 /MWh» Forfaitaire vermindering verwarming Wijzigt elk jaar Verlaagde federale bijdrage o Degressiviteit o Vrijstelling component Denuclearisatie en Kyoto Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen Bedrijvenclusters 2009 28 14

GROENESTROOM- EN WARMTEKRACHTCERTIFICATEN Regionale materie Steunmechanisme Doelstelling: aanmoedigen regionale productie van groene energie Producent groene energie krijgt een certificaat per geproduceerde eenheid Voorwaarden voor toekeninng verschillen van regio tot regio op basis van ouderdom installatie, toegepaste technologie,.. 1 certificaat 1 MWh Quotum Verplichting voor de leverancier Quotum is gelijk aan een % van de elektriciteit geleverd aan eindklanten Boete: 100 (Wallonië & Brussel); 125 (Vlaanderen); 45 (WKC Vlaanderen) Certificaten zijn verhandelbaar in de regio Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen Bedrijvenclusters 2009 29 GROENESTROOM- EN WARMTEKRACHTCERTIFICATEN Quotum Groenestroomcertificaten 2007: 3,75 %; 2008: 4,5 %; 2009: 5,25 %; 2010: 6 % Warmtekrachtcertificaten 2007: 2,96 %; 2008: 3,73 %; 2009: 4,39 %; 2010: 4,9 % Structureel tekort vanaf 2010 Jaarlijkse inlevering (31 maart) op basis van de geleverde volumes in het voorgaand jaar C = G x Ev C: aantal voor te leggen certificaten G: Quotum Ev: afgenomen hoeveelheid energie Indien leverancier geen toegangshouder is komt de verplichting toe aan de toegangshouder Uitsluitend certificaten afkomstig van Vlaamse installaties worden door de VREG aanvaard Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen Bedrijvenclusters 2009 30 15

WAARDE CERTIFICAAT GEGARANDEERDE MINPRIJS DOOR DNB Vlaamse DNB s Zonne-energie 450 /certificaat 20 jaar Waterkracht, getijde- en 95 /certificaat 10 jaar golfslagenergie Onshore windenergie 80 /certificaat 10 jaar verbranding vergisting org-biol afval Warmtekracht 27 /certificaat 10 jaar Voka - Kamer van Koophandel Oost-Vlaanderen Bedrijvenclusters 2009 31 16