Energie in 21 e eeuw Arch. Energieconsulent Luc Dedeyne Overzicht Bestaande gebouwen Energie renovatie programma 2020 Dakisolatie (dakisolatiepremie) Hoogrendementsglas Hoog rendement verwarming Energie Prestatie Certificaat Woningen residentieel (energiedeskundige type A) Energieadviesprocedure EAP (energiedeskundige type B) Publieke gebouwen (energiedeskundige type C) Niet residentieel (energiedeskundige type D) Nieuwe gebouwen (vergunningsplichtige werken) EPB nieuwe eisen vanaf 1 januari 2010 Energiebewust architect Eisen vanuit nieuwe en herziene Europese richtlijnen Optimaal E- peil Certificering installateurs, 1
Energie renovatie - programma 2020 Dakisolatie Enkel glas vervangen door hoog rendementsbeglazing Verouderde ketels uit de woningen vervangen door hoogrendement verwamingsinstallaties Ondersteunen - door premies en fiscale voordelen - Energiewinstcalculatoren op energiesparen.be - Vlaamse dakisolatiepremie - Premie niet-belastingbetaler Vooroordeel : «overisoleren» 2
Plaats van de isolatie van buitenaf te isoleren van binnenin te isoleren isolatie op de kepers isolatie tussen de kepers isolatie onder de kepers Het SARKING daksysteem 3
Dampdichtheid Vocht/damp die van binnen naar buiten gaat zoveel mogelijk afremmen, zodanig dat er geen condensatie ontstaat aan de koude zijde van de dakconstructie DAMPSCHERM dakbedekking isolatie onderdak gording lucht- en dampscherm Volledige vulling (WTCB TV 202) 4
Praktijk : hellende daken Isoleren en luchtdichtheid van de dakopbouw! 5
Isolatie in 2 lagen dakopbouw bij isolatie tussen/onder kepers : minerale wol zonder bekleding 1. gipskarton 2. leidingenspouw (eventueel op te vullen met isolatie) 3. lucht- en dampscherm 4. gordingen 5. kepers 6. isolatie 7. onderdak 6
Verbouwing dakisolatie (1) Verbouwing dakisolatie (2) 7
Verbouwing dakisolatie (3) Verbouwing dakisolatie (4) 8
Verbouwing dakisolatie (5) dakisolatie 2006 : 22500 kwh 2007 : 16500 kwh Besparing : 27 % 9
creditnota dankzij dakisolatie Dakisolatie en hout 7500-2650 = 4850 / 808 /jaar = 6 jaar Dakpannen 7000 Energie renovatie - programma 2020 Aantal aanvragen dakisolatie is verviervoudigd in 2 jaar tijd 2007 : 8861 aanvragen 2008 : 19523 aanvragen 2009 : meer dan 40000 aanvragen Limburg 1/68 huishoudens West Vlaanderen 1/93 huishoudens (lokale informatiesessies, groepsaankoop, ) 2020 : jaarlijks 60000 woningen isoleren 50 miljoen euro voor dakisolatiepremie 2010 10
Warmteverliezen in dubbel glas door convectie door straling door geleiding 2 3 1 koud warm Wat is de juiste glaskeuze? Principes van Hoogrendementsglas 15 mm Ar 90% coating «Low-E» U (geen Low-E) = 2.8 W/m²K (luchtvulling) U (HR Low-E) = 1.4 W/m²K (luchtvulling) U (HR Low-E) = 1.1 W/m 2 K (spouwvulling 90% argon) buiten binnen 11
Wat is de juiste glaskeuze? Nieuw in dubbel isolerend glas U = 1,0 W/m²K 4(15)4, 90% Argon volgens EN 673 Koudebrug afstandshouder: het probleem Condensatie Vochtigheid Schimmelvorming 12
Dampvorming op zijde 1 Dampvorming verminderen op zijde 1 Gewoon glas SGG BIOCLEAN SGG BIOCLEAN 13
installatie hoog rendement Condensatieketel 14
installatie voorbeeld met WP installatie voorbeeld met pelletketel 15
installatie voorbeeld met pelletketel Belastingvermindering Belastingvermindering energiebesparende investeringen (dakisolatie, hoogrendemensglas, condenserende ketel, ) 2003 : 500 2007 : 1280 2009 : 2770 tot 3600 16
Premie niet-belastingbetaler Premie voor niet-belastingbetaler slaat aan bij ouderen Verdeling van aantal aanvragen 10 % dakisolatie Hoogrendementsbeglazing 45% Condensatieketels 45% Leeftijd van de aanvrager 76% ouder dan 50 jaar 10% ouder dan 80 jaar Nooit te laat om te isoleren! Energiesubsidies 17
Subsidies www.energiesparen.be Subsidies 18
Subsidies Subsidies en premies 19
Fiscaal voordeel Tot 2770-3600 Energie Prestatie Certificaat nieuwbouw EU richtlijn 2002/91/EG energieprestatie gebouwen EPC nieuwbouw : EPB vanaf 1/1/2006 Thermische Isolatie Energieprestatie van de installatie Binnenklimaat : minimale ventilatie-eisen en beperken van risico op oververhitting 20
Vorm en inhoud EPC nieuwbouw Algemene gegevens gebouw (woning, kantoor of school) Gegevens van EPB- verslaggever Kleurenbalk met aanduiding van E-peil Kengetal : jaarlijks karakteristiek energieverbruik per m2 Controle of voldaan is aan : E-peil K-peil U-max en/of R-min Ventilatievereisten Oververhitting Verklaring EPB-verslaggever met handtekening (rechtsgeldig) Geldigheidsduur van EPC EPB in Vlaanderen Vanaf 1 januari 2010 : E80 U-max Dak : 0.4 => 0.3 W/m²K U-max Muur : 0.6 => 0.4 W/m²K 21
www.energiebewustarchitect.be Trias energetica K-peil <> 30, E-peil <> 60 (E60 : -20% onroerende voorheffing of E40 : -40%, periode 10 jaar) U-dak, U-gevel, U-vloer <> 0.20 W/m²K Luchtdichtheid <> 6 m³/hm² U-venster <> 1.20 W/m²K Buiten zonnewering (ZO/Z/ZW) Condenserende ketel of WP Tapwater leidinglengte Ventilatie C of D met WTW (Zonneboiler) EPC bestaand residentieel gebouw EPC verkoop verplicht vanaf 1 november 2008 EPC verhuur verplicht vanaf 1 januari 2009 EPC nieuwbouw : EPB vanaf 1/1/2006 EPC bij de bouw (besluit 2/12/2005 Vlaamse Regering) Kengetal met maat voor energieprestatie kwh/m2(a) Aanbevelingen voor kostenefficiënte verbetering ven energieprestatie Referentiewaarden met betrekking tot geldende minimumeisen Informatief karakter 22
Hoe ziet het EPC er uit? Voorbeeld Algemene gegevens over de woning (adres, eventueel foto, ) Kengetal : berekend energieverbruik in kwh/m² Positie op kleurenbalk Gegevens energiedeskundige Handtekening Geldigheidsduur Hoe ziet het EPC er uit? Voorbeeld Energieverlies van de woning via gebouwschil en verwarming CO2 emissie Energiebesparende maatregelen Ev. bijkomende voorstellen door energiedeskundige Verwijzing website voor premies en milieuvriendelijke energieproductie 23
Hoe ziet het EPC er uit? Bijkomende gegevens gebouw: bouwjaar, Maatregelen op het EPC focussen op Dakisolatie Beglazing Verwarmingsinstallatie EPC is informatief en sensibiliserend Later beleidsinstrument Informatie over gebouwenpark Herschikking Europese Richtlijn Energieprestatie van gebouwen (2002/91/EG) Syntra West vzw Erkend door de Vlaamse Regering ISO 9001:2000 gecertificeerd www.syntrawest.be 24
Vaststelling energieprestatie-eisen (E-peil) Minimumeisen EP gebouwen worden geleidelijk in overeenstemming gebracht met kostenoptimale niveau. Aanpak in 4 fazen voorgesteld : eisen vaststellen op basis van eigen berekeningsmethode, teneinde het door lidstaten vastgestelde kostenoptimale niveau te bereiken : benchmarking-instrument de Commissie zal een vergelijkende methode opstellen; de lidstaten moeten deze methode alleen voor vergelijkingen gebruiken, en moeten de resultaten meedelen vanaf 30 juni 2014 mogen de lidstaten geen stimulansen voor de bouw of renovatie van gebouwen meer geven die niet voldoen aan de minimumeisen inzake energieprestaties vanaf 30 juni 2017 moeten lidstaten die minimumeisen inzake energieprestaties vaststellen, erop toezien dat deze eisen de resultaten van de in artikel 5, lid 2, vermelde berekening bereiken: kostenoptimale niveau (E60?) Haalbaarheidsstudie nieuwbouw De verplichting om alternatieve systemen te overwegen voor nieuwe gebouwen, wordt uitgebreid naar alle gebouwen. Hierdoor wordt het toepassingsgebied van de REPG uitgebreid en worden de EUdoelstellingen inzake hernieuwbare energie ondersteund. Drempel van 1000 m2 oppervlakte valt weg. 25
Richtlijn 2009/28/EG Richtlijn ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen. Publicatie 5 juni 2009 Omzetten lidstaten tegen 5 december 2010 Doelstelling : België 13 % van het bruto eindverbruik van energie komt uit hernieuwbare bronnen Verplichting hernieuwbare energie Mimimaal niveau van hernieuwbare energie toepassen bij nieuwbouw, verbouwing, uiterlijk 31/12/2014 26
Openbare gebouwen Voorbeeldfunctie overheidsgebouwen In het kader van hernieuwbare energie toepassen bij nieuwbouw, verbouwing, vanaf 1/1/2012 Nulenergiehuisvesting of Daken door derde partij laten gebruiken voor installatie van hernieuwbare energie Certificering installateurs van Warmwaterketels Verwarmingsketels op bio-massa PV- installaties Thermische systemen op zonne-energie Ondiepe geothermische systemen Warmtepompen Uiterlijk 31/12/2012 27
Informatie en vragen energie@vlaanderen.be energieconsulent@nav.be energieconsulent@bondvlaamsearchitecten.be Dank U 28