Quickscan flora en fauna Euterpeplein 1 te Amersfoort projectnummer 124838 Opdrachtgever: HOORNE B.V. mevouw J. Reichenfeld Loet 2 1911 BR Uitgeest Versienummer: 1.0 Datum: 20 februari 2012 Auteur: mevrouw ir. L. Dresmé Controle: drs. ing. E. Scheer Paraaf: Mees Ruimte & Milieu Postbus 854 2700 AW Zoetermeer Pagina 1 info@meesruimteenmilieu.nl www.meesruimteenmilieu.nl IBAN NL94ABNA0587770562 KvK 34237628
COLOFON Mees Ruimte & Milieu Postbus 854 2700 AW Zoetermeer 085 744 08 38 085 744 08 37 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, elektronisch op geluidsband of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Mees Ruimte & Milieu. Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 2
Inhoudsopgave pagina 1 Inleiding... 4 1.1 Aanleiding... 4 1.2 Doel... 4 1.3 Indeling van de rapportage... 4 2 Flora- en faunawet... 5 3 Projectbeschrijving... 6 3.1 Ligging... 6 3.2 Beschrijving van het te slopen object... 6 3.3 Ligging ten opzichte van beschermde gebieden... 6 4 Onderzoeksmethode... 7 5 Resultaten... 8 5.1 Archiefonderzoek... 8 5.2 Veldonderzoek... 8 6 Conclusie... 11 7 Literatuurlijst... 12 Bijlagen 1 Curriculum Vitae Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 3
1 Inleiding In februari 2012 is een quickscan flora en fauna uitgevoerd ter plaatse van de kerk aan de Euterpeplein in Amersfoort. De kerk is gelegen in het stedelijk gebied van Amersfoort, in de provincie Utrecht. 1.1 Aanleiding De aanleiding van de quickscan flora en fauna is het verzoek van de gemeente om voorafgaande aan de sloop van de kerk aan de Euterpeplein 1 te Amersfoort te controleren of de te slopen opstallen geschikt zijn voor beschermde flora en fauna. Voor het betreffende project worden alleen vleermuizen verwacht. 1.2 Doel Het doel van de quickscan flora en fauna is het vaststellen dan wel uitsluiten van beschermde vleermuizen in het te slopen pand. 1.3 Indeling van de rapportage De quickscan flora en fauna bestaat uit vijf hoofdstukken. In hoofdstuk 2 is het projectgebied en het voorgenomen initiatief beschreven. Hoofdstuk 3 beschrijft de onderzoeksmethode. In hoofdstuk 4 zijn de onderzoeksresultaten beschreven. De conclusies zijn beschreven in hoofdstuk 5. Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 4
2 Flora- en faunawet De Flora- en faunawet beoogt de bescherming van in het wild levende planten en dieren, alsmede hun directe leefomgeving. Dit gebeurt onder meer door middel van: een algemene zorgplicht; enkele verbodsbepalingen. Algemene zorgplicht De Flora- en faunawet gaat uit van de algemene zorgplicht (artikel 2). Deze zorgplicht bestaat uit bewust omgaan met soorten en een onderzoeksplicht. Verbodsbepalingen Op grond van de Flora- en faunawet (artikelen 8 tot en met 12) 1 is het verboden planten behorende tot een beschermde inheemse plantensoort te beschadigen. Beschermde inheemse dieren mogen niet worden gedood, verstoord, verwond, gevangen en bemachtigd. Op 23 februari 2005 is het Besluit vrijstelling beschermde dier- en plantensoorten Flora- en faunawet in werking getreden. De beschermde flora en fauna zijn onderverdeeld in drie tabellen overeenkomstig de brochure Buiten aan het werk van het toenmalige ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (nu Economische zaken, Landbouw en Innovatie of EL&I). Tabel 1 soorten zijn vrijgesteld bij ruimtelijke ingrepen en bestendig beheer. Tabel 2 soorten zijn niet zondermeer vrijgesteld en tabel 3 soorten zoals rugstreeppad, is een uitgebreide toets nodig als overtreding van artikel 8 tot en met 12 niet kan worden voorkomen. Vogels Vogelsoorten zijn niet in de tabellen opgenomen. Alle broedvogels in Nederland zijn beschermd. De nesten en de directe omgeving zijn tijdens het broedseizoen beschermd. Nesten van sommige vogelsoorten zijn jaarrond, dus ook buiten het broedseizoen, beschermd. 1 Artikel 8. Het is verboden planten, behorende tot een beschermde inheemse plantensoort, te plukken, te verzamelen, af te snijden, uit te steken, te vernielen, te beschadigen, te ontwortelen of op enigerlei andere wijze van hun groeiplaats te verwijderen. Artikel 9. Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te doden, te verwonden, te vangen, te bemachtigen of met het oog daarop op te sporen. Artikel 10. Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, opzettelijk te verontrusten. Artikel 11. Het is verboden nesten, holen of andere voortplanting- of vaste rust- of verblijfplaatsen van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren. Artikel 12. Het is verboden eieren van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te zoeken, te rapen, uit het nest te nemen, te beschadigen of te vernielen. Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 5
3 Projectbeschrijving 3.1 Ligging Het projectgebied is circa 1.000 m² groot en ligt aan een klein winkelcentrum aan de westzijde van het centrum van Amersfoort. In afbeelding 1 is de ligging en begrenzing van het projectgebied weergegeven. Afbeelding 1: topografische ligging (bron: Googlemaps.nl) 3.2 Beschrijving van het te slopen object De kerk heeft een eenvoudige bouw uit 1963. De kerktoren heeft een enkelsteense muur en heeft geen openingen. De muren hebben rechte gevels met een spouwruimte. De gevels aan de zuid- en westzijde verspringen op de eerste verdieping waardoor deze gevel op de begane grond een afdak hebben. Het dak heeft een schuin dak, met een zeer flauwe helling. Het dak is bekleed met bitumen. Op enkele plekken in de gevels zijn open stootvoegen aanwezig en daarom zijn de muren nader onderzocht op vleermuisverblijfplaatsen. Omdat de dakrand geen openingen heeft, worden verblijfplaatsen van vleermuizen in het dak niet verwacht. 3.3 Ligging ten opzichte van beschermde gebieden In de omgeving van Amersfoort zijn geen Natura 2000-gebieden gelegen. Op ongeveer 3 kilometer ten zuiden van het projectgebied ligt de meest nabijgelegen Beschermde natuurmonument met de naam Schoolsteenbosjes. Op ongeveer 300 meter ten oosten van het projectgebied is de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) gelegen, zie afbeelding 2. Gezien de afstand van het project ten opzichte van beschermde gebieden en de kleinschalige sloopwerkzaamheden en nieuwbouw, worden negatieve effecten op beschermde gebieden uitgesloten. Afbeelding 2: Ligging ten opzichte van de EHS (bron: streekplan 2005-2015, overgenomen in structuurvisie) Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 6
4 Onderzoeksmethode Het vleermuisonderzoek is uitgevoerd door een specialist op het gebied van vleermuizen, mevrouw ir L. Dresmé, zie bijlage 1. De aanleiding van de quickscan flora en fauna en met name het vleermuisonderzoek was de melding van waargenomen rondvliegende vleermuizen in de omgeving van de kerk. Er is geen melding gedaan van zwermende of uitvliegende vleermuizen. Voor het archiefonderzoek is waarneming.nl en eerder uitgevoerde onderzoeken naar vleermuizen in de omgevingmeegenomen. Om te onderzoeken of sprake kan zijn van vleermuisverblijfplaatsen, zijn alle muren waar geschikte invliegopeningen aanwezig zijn met een endoscoop onderzocht. Het onderzoeken van de spouwruimten is niet altijd mogelijk, als er in de muren verborgen hoeken aanwezig kunnen zijn. Bij veel oudere kerken is dat wel het geval. De muren van deze kerk waren echter zeer overzichtelijk (blokkendoos). De endoscoop is voorzien van een Xenon lichtbron van 300 Watt en een kleurtemperatuur van 6000 K. Dit is zeer helder wit licht en benadert daglicht. Op 1 februari 2013 zijn alle spouwruimten met de endoscoop bekeken en alle ruimten waren goed te zien. Vooraf zijn in de meeste gevallen aan de binnenzijde gaten in de muren geboord met een onderlinge afstand van ongeveer 3 meter. Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 7
5 Resultaten 5.1 Archiefonderzoek Uit het archiefonderzoek komt naar voren dat in de buurt Randenburg-Schuilenburg foeragerende gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis, watervleermuis, laatvlieger en rosse vleermuis zijn waargenomen. De waarnemingen zijn vooral in de omgeving van het park van Randenbroek gedaan. In de directe omgeving van de kerk zijn geen archiefgegevens over vleermuizen bekend. De pastor heeft aangegeven dat hij nooit vleermuizen in of om de kerk heeft gezien. 5.2 Veldonderzoek Gevel zuidzijde De gevel aan de zuidzijde heeft aan de rechterzijde een ingang en aan de rechterzijde een verspringende gevel, zie afbeelding 3. De gevel op de begane grond heeft boven de keukenraam grote gaten die voor ventilatie dienen. De gaten zijn naar de spouw afgesloten. Zowel op de begane grond als op de gevel van de eerste verdieping zijn geen geschikte invliegopeningen voor vleermuizen gezien. Omdat de bestaande openingen dicht bleken te zitten, ontbreken geschikte invliegopeningen. Afbeelding 3: foto s zuidelijke gevel (links begande grond, rechts eerste verdieping) Gevel westzijde De gevel aan de westzijde heeft op de begane grond een verspringende gevel die geheel uit ramen bestaat, waarbij geschikte invliegopeningen ontbreken. Op de eerste verdieping zijn wel geschikte invliegopeningen aanwezig die uit open stootvoegen bestaan, zie afbeelding 4. Vanaf de binnenzijde is om de 3 meter via een gat in de spouw gekeken. De spouw is overzichtelijk en vleermuizen of sporen ontbreken. Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 8
Afbeelding 4: foto s zuidelijke gevel (links begande grond, rechts eerste verdieping) Gevel noordzijde De gevel aan de noordzijde heeft op de begane grond een verspringende gevel met twee deuren en twee ramen, waarbij de open stootvoegen nauwelijks geschikt zijn als invliegopeningen. De verspringende gevel maakt de aanvliegroute ongunstig, zie afbeelding 5. Op de eerste verdieping ontbreken geschikte invliegopeningen. Vanaf de buitenzijde is de spouwmuur tussen de hoek en de deur en de deur en de ramen geïnspecteerd. Vleermuizen of sporen ervan ontbraken. Afbeelding 5: foto s noordelijke gevel (links begande grond, rechts eerste verdieping) Gevel oostzijde De gevel aan de oostzijde heeft op de begane grond een verspringende gevel waarbij geschikte invliegopeningen ontbreken. Tussen de grote ramen zijn lange smalle muren (circa 1 m breed) met een spouw en open stootvoegen aanwezig. De open stootvoegen zijn geschikte invliegopeningen. Vanaf de binnenzijde zijn deze smalle spouwruimten geïnspecteerd. Vleermuizen of sporen ervan ontbraken. De gevel aan de noordzijde van de buitenmuur van de kerkzaal hebben geen geschikte invliegopeningen, zie afbeelding 6. Ook de gevel nabij de ingang van de kerk hebben geen geschikte invliegopeningen. Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 9
Afbeelding 6: foto s f noordelijke gevel (links overzicht osstzijde, rechts zicht op buitenmuur van de kerkzaal) Kerktoren In de kerktoren die enkelsteens is opgebouwd zijn geen geschikte invliegopeningen aanwezig, zie afbeelding 7. De binnenzijde van de kerktoren is geïnspecteerd op sporen van vleermuizen, maar zijn niet waargenomen. Afbeelding 7: foto binnenzijde kerktoren Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 10
6 Conclusie Op basis van het uitgevoerde quickscan flora en fauna met een specifiek onderzoek naar vleermuizen wordt geconcludeerd dat geen vleermuizen gebruik maken van de kerk als verblijfplaats. Met de sloop van de kerk worden geen verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet overtreden. Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 11
7 Literatuurlij iteratuurlijst Ministerie van Economische zaken, Landbouw en Innovatie, Dienst Regelingen (2011). Soortenstandaard gewone dwergvleermuis Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (2005). Buiten aan het werk? Houd tijdig rekening met beschermde dieren en planten! Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (2009). Uitleg aangepaste beoordeling ontheffing ruimtelijke ingrepen. 12p. Netwerk Groene Bureau gedragscode (2010), zie http://netwerkgroenebureaus.nl/werkenaan-kwaliteit/gedragscode Mees Ruimte & Milieu 124838.01. Pagina 12
Bijlage 1 Curriculum Vitae
Bijlage 1 Curriculum Vitae Naam ir. L. Dresmé Geboren 21 november 1977 Woonplaats Santpoort-Zuid Nationaliteit Nederlandse Persoonlijk profiel Linda is een deskundig ecoloog en gespecialiseerd in het raakvlak tussen bouwprojecten en beschermde flora en fauna. Opleiding Afgeronde doctoraal Bosbouw en Bos- en natuurbeheer in Wageningen. Master Beleid, Communicatie en Organisatie in de eindfase. Cursussen Tekenen in ArcMap, en Basisveiligheid VCA (geldig tot 28-9-2019). Werkervaring 9 jaar werkervaring bestaande uit: 2008-heden, bk ruimte & milieu bv als ecoloog. 2007, provincie Noord-Holland (gedetacheerd) als juridisch adviseur groene wetgeving. 2003 2007, Envisie BV als projectleider natuurontwikkelingsprojecten. Algemene kennis en vaardigheden Nederlands en Engels vloeiend in woord en geschrift, Frans redelijk in woord, goed in geschrift. Soortenkennis Vleermuizen: sinds 5 jaar ca 20-30 vleermuisonderzoeken in stedelijk gebied per jaar; kennis en ervaring opgedaan uit de praktijk en door kennisoverdracht in het veld door lokale andere vleermuisdeskundigen. Bij twijfel over de soort wordt altijd een second opinion gedaan door een andere deskundige, waardoor kennis steeds wordt vergroot. Soorten van Laag Nederland: diversen veldonderzoeken naar o.a. rugstreeppad, noordse woelmuis, waterspitsmuis, kleine modderkruiper, bittervoorn en ringslang. Ontheffingen aangevraagd voor de Flora- en faunawet: FF/75C/2011/0046; FF/75C/2012/012, FF/75C/2011/0326; FF/75C/2010/0465; FF/75C/2010/1045;